Tài liệu Skkn vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí

Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí MỤC LỤC Trang MỤC LỤC I.TÊN ĐỀ TÀI II. PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài 1.1. Cơ sở lí luận 1.2. Cơ sở thực tiễn 2. Mục đích nghiên cứu 3.Đối tượng nghiên cứu 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm 5. Phương pháp nghiên cứu III. PHẦN NỘI DUNG 1. 2. 3. 4. Cơ sở lí luận 2. Thực trạng tình hình Nguyên nhân Biện pháp giúp học sinh học tốt,nâng cao chất lượng bài vẽ IV. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 2. . Kiến nghị TÀI LIỆU THAM KHẢO Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí I.TÊN ĐỀ TÀI Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ Thuật ở phân môn vẽ trang trí II.PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài 1.1. Cơ sở lí luận Giáo dục ở mọi thời đại bao giờ cũng giữ vai trò hết sức quan quan trọng trong quá trình phát triễn của xã hội,thực hiện nhiệm vụ giáo dục cái đẹp phải thông qua nhiều hoạt động nhiều môn học ,trong đó môn Mĩ Thuật có vị trí quan trọng là môn cơ sở của giáo dục thẩm mĩ.Môn Mĩ Thuật chỉ ra những quan điểm những tiêu chuẩn của cái đẹp.Vì vậy môn Mĩ Thuật đã là môn học chính thức của chương trình giảng dạy ở tiểu học, mục đích chủ yếu làm cho học sinh được tiếp xúc với hoạt động nghệ thuật để các em biết về những yếu tố làm ra cái đẹp và những tiêu chuẩn của cái đẹp. Giúp các em cảm nhận cái đẹp của thiên nhiên ,đất nước. Qua phân môn trang trí ,học sinh nắm được các yếu tố tạo nên cái đẹp của vẽ trang trí. Họa tiết, hình mãng, màu sắc , bố cục. Học sinh cảm thụ được vẽ đẹp của ngệ thuật trang trí qua đường nét và nhịp điệu của đường nét và họa tiết, qua sự phong phú của hình mãng ,sự cân đốicủa bố cục và sự hài hòa của màu sắc. Đồng thời trang trí có nhiệm vụ dạy cho học sinh cách sáng tạo trang trí đơn giản để học sinh có thể tạo ra một số sản phẩm trang trí phục vụ cho học tập và sinh hoạt như trang trí sách vở ,góc học tập 1.2.Cơ sở thực tiễn Nhận thấy rằng đồ dùng trực quan rất quan trọng trong dạy học nên hàng năm trường thường tổ chức các cuộc thi làm đồ dùng dạy học .Môn mĩ thuật cũng cần rất nhiều đồ dùng dạy học đặc biệt là phân môn vẽ trang trí . Giáo viên Mĩ Thuật nhận thấy rằng đồ dùng dạy học ở phân môn vẽ trang trí ở chương trình Mĩ thuật Đan Mạch là rất cần thiết,vì sự độc đáo và sáng tạo của chúng kích thích sự tò mò và khám phá của học sinh ,giúp cá em làm bài tốt hơn .Do đó đồ dùng trực quan ở phân môn vẽ trang trí cần đa dạng về thể loại ,đẹp về bố cục,màu sắc. Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí Học sinh : Qua phỏng vấn học sinh nhận thấy được tầm quan trọng của đồ dùng dạy học do giáo viên chuẩn bị đối với tiết vẽ trang trí giúp các bạn học tốt hơn,có hứng thú hơn các tiết không có đồ dùng trực quan. 2.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Căn cứ vào mục tiêu giáo dục,xác định vai trò của môn học mục đích ở đây là : Nghiên cứu tầm quan trọng của đồ dùng trực quan trong dạy học phân môn vẽ trang trí ở trường Tiểu học Hướng Phùng để nghiên cứu và tìm ra những đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung ,với học sinh và phù hợp với thực tiễn địa phương để tiết dạy đạt hiệu quả hơn. Đối với học sinh thông qua đây để hiểu được vai trò của đồ dùng trực quan giúp em có hứng thú và học tốt hơn ,bài vẽ đạt hiệu quả hơn.Đây cũng là lí do tôi chọn đề tài này để viết Sáng Kiến Kinh Nghiệm : “Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ Thuật ở phân môn Vẽ trang trí ” 3,Đối tượng nghiên cứu Ở đây đối tượng nghiên cứu là đồ dùng trực quan trong dạy phân môn vẽ trang trí 4.Đối tượng khảo sát thực nghiệm Học sinh trường tiểu học Hướng Phùng-Khối lớp 1,2,3,4,5 (Cụ thể là lớp 1A,2A,2B,2C,2D,2E,2H,3A,3B,3C,3D,3E,4A,4B,4C,4D,4E,4H,5A,5B , 5C,5D,5E ) 5.Phương pháp nghiên cứu 5.1.Phương pháp nghiên cứu tài liệu 5.2.Phương pháp phân tích tổng hợp 5.3.Phương pháp thự nghiệm chứng minh 5.4.Phương pháp so sánh đối chiếu 6.Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu 6.1.Phạm vi nghiên cứu: Trường tiểu học Hướng Phùng thuộc xã Hướng Phùng,huyện Hướng Hóa, Tỉnh Quảng Trị. 6.2.Kế hoạch nghiên cứu Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí Tháng 9: Đăng kí tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm Tháng 10: Lập đề cương Tháng 11,12 : Đọc tài liệu tham khảo ,thu thập các bài vẽ Tháng 1,2 : Tiến hành viết ,khảo sát số liệu Đầu tháng 3: Nghiên cứu bài vẽ ,tổng hợp ,rút kết luận. Cuối tháng 3 : Hoàn thành sang kiến kinh nghiệm. III.PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận Đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hô ̣i cả về kinh tế, chính trị, văn hóa, an ninh, quốc phòng. Những năm vưa qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sự phát triển của giáo dục, đă ̣c biê ̣t là chất lượng của nó. Cùng với nhu cầu phát triển ngày càng cao của con người về đức dục, trí dục và thể dục , thì my dục cũng không ngưng được phát triển và dần có vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi con người và nhất là thế hê ̣ tr̉. Đối tượng nghiên cứu ở đây là học sinh Tiểu học. Với bô ̣ môn mĩ thuâ ̣t áp dụng phương pháp Đan Mạch hiê ̣n nay nói riêng, giáo viên giảng dạy còn ít kinh nghiê ̣m. Không có hô ̣i thảo luâ ̣n và nghiên cứu sâu vấn đề. Bởi thời lượng tiết còn ít, mỗi trường chỉ có mô ̣t giáo viên. Viê ̣c trao đổi và thảo luâ ̣n gă ̣p nhiều khó khăn. Đồng thời đây cũng là bô ̣ môn áp dụng phương pháp mới và đặc biệt mới được áp dụng đầu năm học này nhằm đáp ứng nhu cầu thị hiếu của con người, luôn luôn hướng tới cái đẹp, tìm kiếm và sáng tạo cái đẹp. Nhu cầu thị hiếu thẩm my của con người ngày càng cao cùng với sự phát triển kinh tế, xã hô ̣i, cho nên viê ̣c nhìn nhâ ̣n và thưởng thức cái đẹp của đại bô ̣ phâ ̣n nhân dân là vấn đề tất yếu khách quan, không chỉ là đối với người lớn mà tất cả các đối tượng, tưng lớp, lứa tuổi trong xã hô ̣i. 2. Thực trạng tình hình. Qua viê ̣c tìm hiểu về đồ dùng trực quan cho thấy rằng, viê ̣c nắm bắt vấn đề và tìm phương hướng giải quyết vấn đề đó là điều hết sức quan trọng, đảm bảo cho tiết dạy bài dạy hiê ̣u quả hơn, đem lại sự thành công trong công tác giảng dạy. 2.1. Thực trạng học tâp: ̣ Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí 1. Học sinh chưa nắm bắt được cách chọn họa tiết đã đơn giản để đưa vào trang trí 2. Học sinh TH có cách nhìn, cách cảm nhâ ̣n màu hết sức trong sáng, lung linh đầy màu sắc. Là mô ̣t sự kết hợp những màu sắc tươi sáng tạo cho các bài vẽ tươi ,hồn nhiên. 3. Trong khi tiến hành bài vẽ trang trí,các em chưa vận dụng qui trình để tiến hành bài vẽ trang trí 4. Học sinh Tiểu học chưa có thói quen sưu tầm tài liê ̣u phục vụ cho bài vẽ hiê ̣u quả hơn. 5. Đối với học sinh các điểm l̉ đồ dùng học tập còn thiếu rất nhiều 6. Ky năng s̉ dụng màu nước, màu bô ̣t của học sinhTiểu học còn kém. Khảo sát số liệu đầu năm học cho thấy Khối Số lượng Bài vẽ hoàn thành Bài vẽ chưa hoàn thành 2 134 120 89,5 % 14 3 127 100 78,7 % 27 21,3 % 4 130 110 84,6 % 20 15,4 % 5 110 100 91 % 10 9% 10,5 % 2.2. Nguyên nhân Nguyên nhân thứ nhất : Do đă ̣c điể tẩ lý Ở học sinh Tiểu học tâm lí chưa bền vững, đa số các em thích vẽ theo suy nghĩ, ý thích của mình hơn là vẽ theo sự hướng dân của giáo viên. Nghĩ gì và vẽ nấy, đă ̣t bút vào là vẽ không theo trình tự khuôn khổ các bước vẽ. Chính vì vâ ̣y người giáo viên cần hiểu và hướng dân các em dần dần, để các em nắm bắt và thấy được tác dụng của viê ̣c vẽ trang trí đúng đem lại cho bài vẽ của mình có mô ̣t kết quả tốt. Nguyên nhân thứ hai: Do đồ dùng dạy học còn chưa phong phú ,chưa đáp ứng cho việc dạy họć Do đầu năm học 2016-2017 này Phòng Giáo Dục yêu cầu áp dụng phương pháp dạy học mới đó là Phương pháp dạy học theo phương pháp Đan Mạch .Vì thế nên đồ dùng dạy học cho các tiết học đó là do giáo viên chuẩn bị nên nó chưa phong phú về thể loại .Làm cho tiết học chưa mang lại hiệu quả cao Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí Nguyên nhân thứ ba: Do hứng thú học tâ ̣p toong phân ̉nn ṽ toa ng toí ơ học sinh Ṭiêu họć Tư nguyên nhân do đặc điểm tâm lí nên phần nào cũng ảnh hưởng đến hứng thú vẽ bài của các em. Đa số các em có hứng thú vẽ bài ,vì sau những giờ học mệt mỏi các em thích tự do thể hiện nên không theo trình tự các bước vẽ dân đến những bài chưa đúng yêu cầu . 3. Biêṇ pháp giup học sinh học tốt và nâng cao chât lượng bài vẽ ở phân môn vẽ trang trí: 3.1.Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Trước khi dạy mô ̣t bài vẽ tranhg trí thì khâu chuẩn bị là rất quan trọng, nhất là đồ dùng dạy học. Về phía giáo viên ngoài viê ̣c chuẩn bị giáo án, phương pháp dạy học thì mô ̣t điều không thể thiếu đó là đồ dùng trực quan ( tranh, ảnh minh họa ) vì ở lứa tuổi tr̉ em thì tranh ảnh nó có tác dụng rất mạnh đến khía cạnh thị giác và trí nhớ của các em. Do vâ ̣y cần phải có đồ dùng trực quan phong phú và phải biết s̉ dụng đúng lúc. Về phía học sinh cũng phải có sự chuẩn bị đầy đủ sách vở, giấy vẽ, màu, chì, tẩy những đồ dùng cần thiết cho học sinh. Ngoài ra phải sưu tầm những vật dụng như phế phẩm hay giấy màu ,đất sét,đất nặn theo yêu cầu của tưng bài học Khi soạn giáo án cần áp dụng linh hoạt các qui trình dạy học Mĩ Thuật theo phương pháp Đan Mạch một cách phù hợp với đối tượng . Đối với học siinh nhận thức chậm :Cần giao nhiệm vụ dể hơn cho các em Đối với học siinh nhận thức tốt :Ta có thể gợi mở để các em tự tìm ra, tự điều chỉnh hay s̉a chữa. Ví dụ: Chỗ này cần s̉ dụng hình ảnh gì cho phù hợp Với học siinh nhận thức nhanh :Ta yêu cầu cao hơn. Dùng các màu sắc có sẵn ở các phế phẩm để ghép lại hoàn thành một bài vẽ hoàn chỉnh Để phục vụ cho quá trình lên lớp tốt, giáo viên cần phải có thời gian và quá trình thâm nhâ ̣p giáo án kĩ càng, phải nắm vững tiến trình bài dạy. Để vưa đảm bảo tiến trình bài dạy vưa giúp học sinh tiếp thu bài mô ̣t cách có hiê ̣u quả nhất điều cốt yếu nhất là phát huy tính tích cực sáng tạo của tưng em, đồng thời phải tạo được bầu không khí vui v̉ thoải mái trong khi các em làm bài. Giáo viên phải phân tích ky đồ dùng trực quan.Vâ ̣n dụng triê ̣t để lợi thế khoa học công nghê ̣ thông tin để đem lại hiê ̣u quả cao trong công tác giảng dạy. Cho nên là người giáo viên nói chung, giáo viên mĩ thuâ ̣t nói riêng cần phải Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí nhanh chóng tiếp câ ̣n nắm bắt những lợi thế mà khoa học đem lại, tạo hứng thú và sự đổi mới trong cách giảng dạy. 3.2. Phần lên lớp: Giáo viên phải linh hoạt trong thời gian lên lớp. Phải đảm bảo quy trình thời gian, phân chia lớp hợp lý, giúp các em nhâ ̣n thức và hiểu được bài học ngay tại lớp, giúp các em hoàn thành sản phẩm tốt . Hướng dẫn học siinh khai thác nôị dung: Qua hình minh họa, giáo viên gợi ý giúp các em hiểu sâu hơn về cách chọn họa tiết màu sắc để trang trí, tìm ra các chất liệu phù hợp cho tưng bài trang trí Hướng dẫn học siinh cách vẽ trang trí: Nên giới thiê ̣u qua đồ dùng minh họa và kết hợp trực tiếp minh họa bảng để học sinh nhâ ̣n thức ro ràng hơn trình tự các bước cũng như ưu điểm khi tiến hành theo trình tự các bước đem lại vầ nó cụ thể hơn khi chỉ là những lý thuyết sáo rổng. Nếu như giới thiê ̣u nô ̣i dung rồi mới chỉ vào tranh e rằng học sinh không chú ý và sẽ dân đến chưa nắm được yêu cầu của bài Hướng dẫn học siinh làm bài: Giáo viên cố gắng làm việc với nhiều học sinh và bao quát tổng thể lớp giúp các em tìm cách thể hiện ý tưởng của bản thân, bố cục mảng, vẽ hình, tìm màu. Dùng phương pháp gợi mở trong khi hướng dân học sinh trang trí sẽ đạt hiê ̣u quả cao. Để s̉ dụng hiệu quả đồ dùng dạy học cần lưu ý những điểm: -Phân loạj đồ dùng sao cho phù hợp với nội dung ,thích hợp với tưng thời kì,tưng giai đoạn học tập và ý đồ của giáo viên -Hình thức đồ dùng trực quan phải có kích thước vưa phải,dể quan sát ,có trọng tâm,đẹp để thu hút sự chú ý của học sinh. -Trình bày đồ dùng dạy học cần rỏ rang ,khoa học. *Vậy : Ưu điểm : -Chuẩn bị tốt Đồ dùng trực quan là Giáo viên đã nắm bắt nội dung và phương pháp dạy học. -Các tiết có s̉ dụng đồ dùng dạy học thường có kết quả cao hơn Học sinh hiểu nhanh và tiếp thu ngay tại lớp Hạn chế : -Học sinh hay sao chép bài của giáo viên minh họa Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí - Chuẩn bị đồ dùng mất quá nhiều thời gian 4. Kết quả đạt được qua khảo sát giữa học kì 2  Có s̉ dụng đồ dùng trực quan Khối Số lượng Bài vẽ hoàn thành Bài vẽ chưa hoàn thành 2 134 134 100% 0 0% 3 127 127 100% 0 0% 4 130 130 100% 0 0% 5 110 110 100% 0 0% IV . KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1.Kết luận Với đề tài “Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ Thuật ở phân môn vẽ trang trí” đã góp phần gợi ý cho các thầy giáo ,cô giáo chuẩn bị ĐDDH đầy đủ thường xuyên hơn trong tiết dạy trang trí của mình để tiết dạy đạt hiệu quả hơn. Qua những tiết dạy phân môn vẽ trang trí có s̉ dụng ĐDDH đày đủ và đúng cách đã giúp cho học sinh học tốt hơn phân môn này nói riêng cũng như môn Mĩ thuật nói chung, giúp các em yêu thích môn học . Đồng thời qua môn học các em có thể vận dụng những kiến thức Mĩ thuật vào cuộc sống sinh hoạt hang ngày phong phú và đẹphơn. 2.Kiến nghị * Nhà trường :Cần quan tâm ,giúp đở về cơ sở vật chất như phòng học nghệ thuật ,bảng ,giá vẽ .Mua sắm tranh ,ảnh ,đồ dùng dạy học cho môn Mĩ thuật nói chung và phân môn trang trí nói riêng. * Phụ huynh : Gia đình cần quan tâm về tinh thần và mua sắm đồ dùng học tập cho con em mình giúp các em có đủ điều kiện tham gia học tập thật tốt . * Mối quan hệ chặt chẽ giữa gia đình ,nhà trường và xã hội là động lực ,là bước đà giúp các em vững bước trên con đường hoàn thành nhân cách của mình -Kết hợp gia đình ,nhà trường và các tổ chức xã hội : mở các cuộc thi, hội thi có liên quan đến Mĩ thuật tạo cho các em một môi trường để giao lưu Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí * Phòng giáo dục : Để nâng cao chất lượng bộ môn Mĩ thuật phương pháp Đan Mạch cần tổ chức nhiều tiết chuyên đề để giáo viên có cơ hội học hỏi trao đổi kinh ngiệm Hướng Hóa, ngày 27tháng 3nẳ 2017 Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác (Ký ghi rõ họ tên) Lê Thị Niềm Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng Vai trò của đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật ở phân môn vẽ trang trí TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình bố cục I. NXB Đại học sư phạm năm 2004.Tác giả Đàm Luyện. 2. Giáo trình bố cục II.NXB Đại học sư phạm năm 2004.Tác giả Đàm Luyện. 3. Nghệ thuật bố cục và khuôn hình ( sách tham khảo ) 4. Giáo trình kí họa. NXB Đại học sư phạm năm 2004. Tác giả Nguyễn Lăng Bình. 5. Sách giáo khoa mĩ thuật 1,2,3,4,5. NXB Giáo dục. 6. Sách chuẩn ky năng kiến thức. NXB Giáo dục Người thực hiện : Lê Thị Niềm – Trường tiểu học Hướng Phùng