Mô tả:
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
“ỨNG DỤNG MAPLE TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN BẬC
THPT”
1
PHẦN MỞ ĐẦU
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI
Hưởng ứng phong trào ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dạy
và học. Kể từ năm 2000 tôi đã bắt đầu nghiên cứu về phần mềm MAPLE, ở thời điểm
nầy MAPLE đang phát hành với phiên bản 3.0. Sau một thời gian tìm tòi nghiên cứu, tôi
đã hoàn thành được quyển sách GIẢI TOÁN TRÊN MÁY VI TÍNH VỚI PHẦN MỀM
MAPLE, quyển sách đã được sự ủng hộ rất lớn của giáo viên toán trên cả nước. Từ năm
2007 Bộ giáo dục đã đưa chương trình MAPLE vào trong các đợt tập huấn cho giáo viên
các môn Toán, Lý trong các đợt bồi dưỡng thường xuyên nhưng hiệu quả đem lại chưa
cao. Lý do là phần mềm MAPLE được các nhà khoa học của Canada viết ra để phục vụ
cho công tác nghiên cứu toán học, phần mềm nầy rất mạnh, nó có thể giải quyết hầu hết
các vấn đề về toán ở phổ thông và đại học nhưng một trở ngại lớn là mọi sự giao tiếp với
phần mềm đều thực hiện qua các câu lệnh bằng tiếng Anh, điều nầy làm cho việc nghiên
cứu ứng dụng của giáo viên gặp khó khăn. Trong năm học nầy SGD Bến Tre có mở đợt
tập huấn cho giáo viên môn toán THCS và THPT, tôi đã được mời báo cáo về ứng dụng
của phần mềm MAPLE trong dạy học môn toán. Tổng kết các nghiên cứu cũng như nhìn
lại những khó khăn và thuận lợi trong thời gian qua tôi đã viết nên SKKN nầy nhằm mục
đích chia sẻ với các đồng nghiệp đang giảng dạy môn toán một công cụ mạnh, một
phương pháp mới trong giảng dạy và học tập môn toán.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Lý do tôi chọn đề tài nầy là muốn chia sẻ với các Thầy Cô đang giảng dạy môn
toán những nghiên cứu mới, những kinh nghiệm mà tôi đã tích lũy được hơn mười năm
qua về việc ứng dụng Maple trong việc dạy học của mình.
Qua SKKN nầy hy vọng rằng các Thầy Cô đang giảng dạy toán cấp THPT sẽ được
nâng cao hơn nữa khả năng vận dụng Maple vào công tác giảng dạy của mình.
Đồng thời qua SKKN nầy cũng giúp cho các Thầy Cô đang giảng dạy các môn
toán, lý có thể tự soạn cho mình phần Help bằng tiếng Việt để thay thế cho phần Help của
Maple, điều nầy giúp cho việc tra cứu các lệnh, hàm của Maple được dễ dàng hơn.
III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Phạm vi nghiên cứu của đề tài bao gồm:
- Cung cấp cho người sử dụng danh mục các hàm thông dụng nhất của Maple.
- Ứng dụng Maple để soạn giáo án điện tử.
2
- Ứng dụng Maple để soạn đề thi có đáp án.
- Giới thiệu phương pháp viết chương trình bằng ngôn ngữ Maple để tạo ra các
dạng toán mới, đáp ứng nhu cầu ra đề của giáo viên.
- Phương pháp tạo ra phần Help bằng tiếng Việt để dễ dàng tra cứu.
Phạm vi của SKKN nầy đề cập đến các vấn đề ứng dụng của Maple để giải quyết
một số dạng toán của cấp THPT, đối tượng của SKKN nầy là các Thầy Cô đang giảng
dạy toán cấp THPT đã có kiến thức cơ bản về Maple.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- SKKN nầy được viết ra nhằm mục đích chia sẻ với đồng nghiệp đang giảng dạy
toán THPT những kinh nghiệm, những nghiên cứu mới trong công việc ứng dụng Maple
vào công tác giảng dạy toán của mình.
- SKKN nầy được viết ra cũng nhằm mục đích góp phần thực hiện chủ trương ứng
dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dạy và học môn toán.
- SKKN nầy là một đề tài cùng với tập thể nhà trường nghiên cứu khoa học.
Bản thân đã ứng dụng SKKN trong nhiều năm qua và nhận thấy rằng SKKN nầy
đã góp phần vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng dạy và
học.
V. ĐIỂM MỚI TRONG NGHIÊN CỨU
Mục đích của SKKN là giới thiệu các nghiên cứu có tính sáng tạo về phần mềm
Maple. Cụ thể viết chương trình để Maple giải tự động các dạng toán cơ bản, cần chú ý
rằng Maple chỉ có khả năng cho kết quả khi ta thực hiện một lệnh cụ thể chứ không cho
ta một lời giải hoàn chỉnh, điểm sáng tạo của giải pháp là bắt máy tính giải tự động các
dạng toán cơ bản trong chương trình toán THPT với lời giải thật chi tiết. Ứng dụng
Maple để tạo ra các giáo án điện tử dùng để trình chiếu, đây cũng là một vấn đề có tính
sáng tạo, bởi vì từ trước đến nay mọi người đều biết rằng khả năng chủ yếu của Maple là
chỉ dùng để tính toán mà thôi. Trình bày phương pháp ứng dụng Maple như một hệ soạn
thảo, điều nầy giúp giáo viên có thể làm đáp án cho các đề kiểm tra một cách thật chính
xác , bởi vì khi soạn đáp án trong Maple thì có điểm thuận lợi là vừa nhập văn bản vừa có
thể tính toán được, khi ta thay đổi số liệu thì kết quả sẽ được thay đổi theo. Một vấn đề
khác cũng được đề cập trong giải pháp nầy là phương pháp viết các hàm tự tạo bổ sung
vào thư viện các hàm đã có của Maple , điều nầy giúp cho giáo viên có thêm công cụ
mạnh để sáng tạo ra các bài toán mới.
3
PHẦN NỘI DUNG
A. GIỚI THIỆU NỘI DUNG CỦA SKKN
Nội dung của SKKN nầy không đề cập đến những vấn đề cơ bản của Maple như
tìm hiểu về giao diện, các lệnh hàm cơ bản, v.v… Các vấn đề nầy các Thầy Cô giảng dạy
môn toán có thể tìm thấy trong rất nhiều giáo trình cơ bản về Maple. Mục đích của
SKKN nầy là giới thiệu những nghiên cứu mới về Maple có tính sáng tạo mà tôi đã tích
lũy được trong thời gian qua. Hy vọng rằng với những nghiên cứu nầy sẽ giúp cho các
Thầy Cô đang giảng dạy toán cấp THPT có thêm công cụ mạnh phục vụ cho công tác dạy
học của mình.
Nội dung của SKKN đề cập đến các vấn đề sau đây:
1. Ứng dụng Maple soạn giáo án điện tử.
2. Ứng dụng Maple soạn đề thi và đáp án.
3. Ứng dụng Maple tạo thư viện các bài toán mẫu.
4. Giới thiệu một số hàm tự tạo.
5. Cách tạo phần Help tiếng Việt.
B. CÁC VẤN ĐỀ CHI TIẾT CỦA SKKN
Vấn đề 1: Ứng dụng Maple soạn giáo án điện tử.
Khi ta dùng Maple để soạn giáo án điện tử để trình chiếu thì sẽ có những ưu điểm
và nhược điểm như sau:
4
MINH HỌA VIỆC SOẠN MỘT GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
VỚI PHẦN MỀM MAPLE
5
6
7
8
9
Vấn đề 2: Ứng dụng Maple soạn đề thi và đáp án.
Việc soạn đề thi và đáp án môn toán trong Maple có được những thuận lợi như sau:
MINH HỌA VIỆC SOẠN ĐỀ THI VÀ ĐÁP ÁN BẰNG MAPLE
10
11
12
13
14
15
Ghi chú: Với đáp án được soạn trên phần mềm Maple thì rất thuận lợi, khi ta thay
đổi giả thiết thì kết quả sẽ được thay đổi theo.
Vấn đề 2: Ứng dụng Maple tạo thư viện các bài toán mẫu.
Có thể ứng dụng Maple để tạo ra thư viện các bài toán mẫu, với thư viện nầy sẽ rất
thuận tiện cho giáo viên khi ra bài tập cho học sinh. Chi cần thay đổi các số liệu của đề
bài ta sẽ được một bài toán mới. Với thư viện các bài toán mẫu nầy giúp cho giáo viên ra
đề kiểm tra tự luận mà mỗi học sinh đều có các đề toán cùng dạng nhưng với số liệu khác
nhau.
Dưới đây sẽ minh họa một số dạng toán cơ bản hình giải tích không gian được lập
trình bằng ngôn ngữ Maple.
( File thư viện các bài toán mẫu có trên CD )
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------Đoạn chương trình viết phương trình mặt cầu ngoại tiếp tứ diện
16
Kết quả của chương trình:
17
Đoạn chương trình viết phương trình đường vuông góc chung của 2 đường thẳng
chéo nhau.
18
19
20
- Xem thêm -