Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn tổ chức hướng dẫn cho học sinh làm bài tập trong tập làm văn lớp 3...

Tài liệu Skkn tổ chức hướng dẫn cho học sinh làm bài tập trong tập làm văn lớp 3

.DOC
15
102
96

Mô tả:

A- §Æt vÊn ®Ò PhÇn më ®Çu I- Lý do chän ®Ò tµi: §Êt níc ta ®ang trong thêi kú ®æi míi ph¸t triÓn theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, héi nhËp víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu nµy chóng ta ph¶i coi träng nh©n tè con ngêi, lÊy viÖc ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Nãi ®Õn con ngêi lµ nãi ®Õn gi¸o dôc. Gi¸o dôc rÊt quan t©m ®Õn yªu cÇu gi¶i phãng vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña thÕ hÖ trÎ. ChÝnh v× vËy theo NghÞ quyÕt trung ¬ng IV BCH Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII ®· kh¶ng ®Þnh: Ph¶i coi träng vµ ®Çu t gi¸o dôc, gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu lµ ®éng lùc thóc ®Èy, lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho sù thùc môc tiªu kinh tÕ x· héi. Thùc hiÖn chñ tr¬ng ®óng ®¾n ®ã Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· vµ ®ang triÓn khai ®æi míi toµn diÖn, ®ång bé. Trong ®ã cã ®æi míi ch¬ng tr×nh d¹y häc c¸c cÊp nãi chung vµ tiÓu häc nãi riªng. ChÝnh v× vËy viÖc so¹n th¶o ch¬ng tr×nh tiÓu häc míi gÆp phÇn chuÈn bÞ líp ngêi phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp víi quèc tÕ ®Çu thÕ kû 21 lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Do yªu cÇu x· héi ®Æt ra cho gi¸o dôc vµ ®oµ t¹o ngµy cµng cao nh vËy, nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña ch¬ng tr×nh cò vµ ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu x· héi. Bé Gi¸o dôc §µo t¹o ®· cã chñ tr¬ng so¹n th¶o vµ ®a vµo nhµ trêng bé s¸ch míi s¸ch gi¸o khoa ch¬ng tr×nh 2000. Ch¬ng tr×nh tiÓu häc 2000 nh»m kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña ch¬ng tr×nh cò ®©y lµ ch¬ng tr×nh sÏ ®îc ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ níc ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn b×nh ®¼ng trong gi¸o dôc. Ch¬ng tr×nh tiÓu häc míi cã ®æi míi vÒ néi dung vµ träng t©m lµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc d¹y nãi c¸ch kh¸c néi dung ®æi míi ®ßi hái ph¬ng ph¸p còng ®æi míi nh»m: “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó c¸c ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña häc sinh tiÓu häc” ®ång thêi lµ s¸ch gi¸o khoa ra ®êi trong ®ã cã m«n TiÕng ViÖt. M«n TiÕng viÖt ë tiÓu häc ®îc d¹y vµ häc kh«ng qua nhiÒu ph©n m«n kh¸c nhau: Häc vÇn, tËp ®äc, tËp viÕt, luyÖn tõ vµ c©u, kÓ chuyÖn, tËp lµm v¨n. Trong c¸c ph©n m«n ®ã ph©n m«n TËp lµm v¨n chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong d¹y - häc TiÕng viÖt v×: - Ph©n m«n TËp lµm v¨n tËn dông c¸c hiÓu biÕt vµ kü n¨ng vÒ TiÕng viÖt do c¸c Ph©n m«n kh¸c rÌn luyÖn vµ cung cÊp ®ång thêi gãp phÇn hoµn thiÖn chóng. §Ó lµm ®îc bµi v¨n nãi hoÆc viÕt ngêi lµm ph¶i hoµn thiÖn c¶ 4 kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt, ph¶i biÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc vÒ TiÕng ViÖt. - Ph©n m«n TËp lµm v¨n rÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n. Nhê vËy, TiÕng viÖt kh«ng chØ lµ mét hÖ thèng cÊu tróc ®îc xem xÐt tõng phÇn, tõng mÆt qua tõng ph©n m«n mµ trë thµnh c«ng cô sinh ®éng trong qu¸ tr×nh giao tiÕp t duy häc tËp. Nãi c¸ch kh¸c ph©n m«n tËp lµm v¨n 1 ®· gãp phÇn thùc hiÖn ho¸ môc tiªu quan träng bËc nhÊt cña viÖc d¹y vµ häc TiÕng viÖt lµ d¹y häc sinh sö dông TiÕng viÖt trong ®êi sèng sinh ho¹t, trong qu¸ tr×nh lÜnh héi c¸c tri thøc khoa häc… TËp lµm v¨n lµ th íc ®o ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp vµ gi¶ng d¹y ph©n m«n kh¸c. ë tiÓu häc ph©n m«n tËp lµm v¨n cã nhiÖm vô rÌn luyÖn kü n¨ng nãi vµ viÕt qua c¸c kiÓu bµi miªu t¶, kÓ chuyÖn, têng thuËt, viÕt th, viÕt ®¬n tõ. §ång thêi ph©n m«n tËp lµm v¨n gãp phÇn cïng c¸c m«n häc kh¸c rÌn luyÖn t duy ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ h×nh thµnh nh©n c¸ch cho häc sinh. M«n tËp lµm v¨n líp 3 ch¬ng tr×nh 2000 ®· chó träng nhiÒu ®Õn yªu cÇu rÌn luyÖn kü n¨ng nãi cho häc sinh. C¸c em ®îc luyÖn nãi theo chñ ®Ò, luyÖn nãi theo truyÖn kÓ theo tranh ¶nh… C¸c giê tËp lµm v¨n nãi cã nhiÖm vô cho häc sinh kh¶ n¨ng ®éc tho¹i ®Ó tr×nh bµy c¸c bµi nãi thuéc thÓ lo¹i kh¸c nhau. Trong thùc tÕ Ýt bµi tËp lµm v¨n nãi thµnh c«ng, thêng häc sinh kh«ng chÞu nãi hoÆc b¾t buéc ph¶i nãi th× häc sinh ®äc l¹i, ®äc bµi ®· chuÈn bÞ, cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn: Häc sinh nãi c¶ bµi c¸c em kh«ng thÓ nãi ®îc, c¸ch bè trÝ líp häc, c¸ch tiÕn hµnh giê häc kh«ng t¹o høng thó nhu cÇu nãi cña häc sinh… Muèn häc sinh lµm ®îc mét bµi v¨n hay theo ®óng nghÜa lµ mét v¨n b¶n s¶n sinh, mét nh©n c¸ch cã s¸ng t¹o th× tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i d¹y tèt. Trªn c¬ së n¾m v÷ng néi dung ch¬ng tr×nh, ngêi gi¸o viªn truyÒn ®¹t néi dung tri thøc ®Õn häc sinh vµ b»ng sù truyÒn ®¹t ®ã mµ tèt chøc cho häc sinh tiÕn hµnh ho¹t ®éng häc ®Ó chiÕm lÜnh tri thøc. Nh vËy gi¸o viªn cÇn d¹y thÕ nµo ®Ó häc sinh lµm bµi tèt, biÕn qu¸ tr×nh d¹y häc cña gi¸o viªn thµnh qu¸ tr×nh häc cña häc sinh. §iÒu nµy ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i cã tr×nh ®é s ph¹m lµnh nghÒ, lu«n t×m tßi s¸ng t¹o vµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc mét c¸ch tÝch cùc. ViÖc d¹y häc theo tinh thÇn ®æi míi ph¬ng ph¸p, tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gióp häc sinh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô häc tËp tøc lµ gi¸o viªn ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò qu¸ tr×nh lµm ra s¶n phÈm chø kh«ng chØ lµ quan t©m ®Õn s¶n phÈm (®¸p ¸n) nghÜa lµ gi¸o viªn ph¶i híng dÉn, gîi më dÉn d¾t ®Ó häc sinh tù lµm bµi tËp, tù t×m ra kiÕn thùc míi. HiÖn nay b¶n th©n t«i cßn rÊt bì ngì vµ khã kh¨n khi d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 s¸ch gi¸o khoa míi ®Æc biÖt lµ viÖc d¹y häc theo tinh thÇn quan t©m ®Õn viÖc tæ chøc híng dÉn cho c¸c con lµm bµi tËp. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu gi¸o dôc mµ §¶ng ®Ò ra vµ xuÊt ph¸t tõ c¸c lý do trªn. T«i ®· QuyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “Tổ chức hướng dẫn cho học sinh làm bài tập trong Tập làm văn lớp 3: bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh. II- Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu 2 1) Môc ®Ých nghiªn cøi: ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “Tæ chøc híng dÉn cho häc sinh lµm bµi tËp trong giê lµm v¨n líp 3, bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14” ch¬ng tr×nh 2000 nh»m gióp häc sinh cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt nhËn biÕt c¸c kiÓu bµi TËp lµm v¨n trong tuÇn. Tõ ®ã nh»m n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ d¹y vµ häc giê TËp lµm v¨n ë trêng tiÓu häc” thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc ®Ò ra: §µo t¹o cong ngêi ph¸t triÓn toµn diÖn. 2) NhiÖm vô nghiªn cøu: §Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn th× ®Ò tµi ®Æt ra cho ngêi gi¸o viªn nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau ®©y: 2.1 T×m hiÓu môc ®Ých, ph©n lo¹i c¸c bµi TËp lµm v¨n cña bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14. 2.2 T×m hiÓu mèi liªn quan gi÷a bµi TËp lµm v¨n víi c¸c bµi häc kh¸c trong tuÇn. 2.3 T×m hiÓu nh÷ng khã kh¨n cña häc sinh khi t×m hiÓu bµi tËp. 2.4 §a ra ®¸p ¸n cho tõng bµi 2.5 Tr×nh bµy quy tr×nh, tõng thao t¸c häc sinh thùc hiÖn ®Ó hoµn thµnh bµi tËp. III- §èi tîng nghiªn cøu: 3.1 §èi tîng häc sinh líp 3- ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa cho m«n TËp lµm v¨n líp 3 träng t©m lµ hÖ thèng bµi tËp. 3.2 ViÖc häc vµ d¹y thùc nghiÖm ph©n m«n TËp lµm v¨n B- Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Ch¬ng I: Nh÷ng c¬ së thùc hiÖn ®Ò tµi nµy I- VÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng viÖt Sù biÕn ®æi cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi níc ta trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ theo ®êng lèi §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII vµ IX võa t¹o ®iÒu kiÖn võa ®ßi hái nhµ trêng ph¶i n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc vµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc, trong ®ã cã m«n TiÕng viÖt. Ph¬ng ph¸p d¹y häc lµ c¸ch thøc, lµ con ®êng cña tæ hîp ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn, ho¹t ®éng häc cña häc sinh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých ®Ò ra ®ã lµ hÖ thèng tri thøc, kü n¨ng, kü x¶o vµ ho¹t ®éng s¸ng t¹o häc sinh cÇn chiÕm lÜnh. Ph¬ng ph¸p d¹y häc phô thuéc vµo néi dung d¹y häc. Néi dung d¹y häc thay ®æi kÐo theo ph¬ng ph¸p d¹y häc còng thay ®æi chÝnh v× vËy khi d¹y häc ngêi gi¸o viªn ph¶i sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p phï hîp víi néi dung bµi häc. Néi dung bµi häc ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c¬ b¶n vµ tÝnh võa søc trong ®ã tÝnh c¬ b¶n lµ c¬ së Ban ®Çu lµ nÒn mãng cho qu¸ tr×nh lÜnh héi tri thøc, h×nh thµnh kü n¨ng, kü x¶o ë häc sinh tiÓu häc, ph¬ng ph¸p d¹y häc cßn phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm t©m sinh lý cña ngêi häc. VËy ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc thùc chÊt lµ t×m c¸ch chuyÓn ho¸ nh÷ng thµnh tùu nhÊt cña khoa häc kü thuËt vµ khoa häc gi¸o dôc vµ thùc 3 tiÔn d¹y häc. Mét vÊn ®Ò nh vËy ®ßi hái sù ®æi míi ®ång bé tõ néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y häc ®Õn ph¬ng tiÖn, h×nh thøc tæ chøc d¹y häc. Tinh thÇn c¬ b¶n cña d¹y häc theo t tëng c«ng nghÖ gi¸o dôc lµ híng tíi x¸c lËp mét quy tr×nh (c«ng nghÖ) d¹y häc ®Ó tæ chøc, ®iÒu khiÓn, kiÓm so¸t nã vÒ ph¬ng ph¸p, ®ã lµ tæ chøc lµm trong giê häc chuyÓn c¸ch d¹y häc thÇy gi¶ng, trß nghi nhí thµnh thÇy tæ chøc viÖc lµm, trß thùc hiÖn. Giê häc lóc nµy sÏ ®îc cÊu thµnh tõ mét tæ hîp nhiÖm vô vµ bµi tËp. Gi¸o viªn ph¶i n¾m ch¾c môc ®Ých cña c¸c nhiÖm vô vµ bµi tËp nµy, biÕt c¸ch gi¶i quyÕt chóng mét c¸ch chÝnh x¸c, n¾m ®îc trËt tù c¸c thao t¸c cÇn tiÕn hµnh ®Ó híng dÉn häc sinh. C«ng viÖc cña thÇy lóc nµy lµ ra nhiÖm vô, híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña häc sinh. NhiÖm vô ®îc gi¸o viªn tr×nh bµy ng¾n gän, râ rµng, chÝnh x¸c. NhiÖm vô ph¶i ®îc x©y dùng sao cho trËt tù. Thùc hiÖn ph¶i ®îc tr¶i dµi theo tr×nh tù thêi gian, chia ra tõng thao t¸c. Gi¸o viªn ph¶i dµnh thêi gian thÝch hîp ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cuèi cïng. §©y lµ kh©u rÊt quan träng v× nã võa cã t¸c dông kÝch thÝch høng thó häc tËp cña häc sinh, võa ®a ra mÉu lêi gi¶i ®óng. §Ó tæ chøc hÖ thèng viÖc lµm cÇn ph¶i tr¶i qua qu¸ tr×nh häc tËp theo tÝnh tuyÕt vµ biÕt chia c¾t, nhãm gép ®óng lóc. NhiÒu gi¸o viªn tiÓu häc khi giao nhiÖm vô cho häc sinh ®· bá qua qu¸ tr×nh. Hä kh«ng biÕt ®Æc m×nh vµo vÞ trÝ ®øa trÎ 6-11 tuæi ®Ó thÊy ®îc nh÷ng khã kh¨n cña häc sinh. Hä kh«ng lý gi¶i ®îc m×nh ®· lµm nh thÕ nµo dêng nh “LËp tøc” cã kÕt qu¶, kh«ng cã qu¸ tr×nh lªn líp giao nhiÖm vô, chê kÕt qu¶, kh«ng híng dÉn, kh«ng kiÓm so¸t, kiÓm tra, söa ch÷a, ®©y lµ c¸ch d¹y cÇn ph¶i phª ph¸n. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ tèt trong d¹y häc chóng ta cÇn n¾m v÷ng néi dung bµi d¹y, ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc mét c¸ch tÝch cùc “LÊy häc sinh lµm trung t©m” ph¶i tæ chøc vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p d¹y kh¸c nhau ®Ó giê häc ®ì nhµm ch¸n, kh« cøng thuéc vÒ kh¶ n¨ng s ph¹m cña c¸c gi¸o viªn. Chóng ta cÇn ph¶n ®èi quan niÖm sai lÇm: Mét gi¸o viªn cã thÓ d¹y hay trong khi n¨ng lùc chuyªn m«n l¹i yÕu. Song cã nh÷ng gi¸o viªn n¨ng lùc chuyªn m«n tèt nhng cha ch¾c ®· d¹y hay. Nãi nh nhµ gi¸o dôc vÜ ®¹i ngêi SeeJA. ComenxKi “D¹y häc lµ mét nghÖ” vÊn ®Ò lµ ë chç sù vËn dông, chuyÓn ho¸ c¸c ph¬ng ph¸p cña mçi gi¸o viªn ®em tíi giái gaign mét hiÖu qu¶ vµ n¨ng suÊt cao. Kh«ng cã hÖ thèng ph¬ng ph¸p d¹y häc mÉu nµo mµ tèi u mµ ®iÒu cÇn thiÕt lµ tÝnh s¸ng t¹o cña ngêi gi¸o viªn. II- Môc ®Ých cña s¸ch gi¸o khoa TiÕng viÖt tiÓu häc míi: §Êt níc ®i lªn cïng víi sù ph¸t triÓn loµi ngêi vÒ mäi mÆt trong ®ã cã gi¸o dôc (ChiÕm u thÕ) ®· ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá. V× vËy §¹i héi lÇn thø VIII vµ IX ®· QuyÕt ®Þnh ®æi míi néi dung ph¬ng ph¸p d¹y häc, trong ®ã cã m«n tiÕng viÖn mµ ch¬ng tr×nh TiÕng viÖt gåm nhiÒu ph©n m«n, trong ®ã cã ph©n m«n TËp lµm v¨n chiÕm u thÕ lÜnh héi mäi kiÕn thøc 4 trong c¸c m«n ®Ó t¹o ra yÕu tè ®Çy ®ñ trong giao tiÕp v× thÕ, ®¸nh gi¸ chÊt lîng m«n TËp lµm v¨n th«ng qua bµi lµm v¨n. §Ó lµm ®îc mét bµi v¨n nãi hoÆc viÕt ngêi lµm ph¶i sö dông c¶ 4 kü n¨ng: Nghe, nãi, ®äc, viÕt vµ ph¶i vËn dông c¸c kiÕn thøc tiÕng viÖc. Trong qu¸ tr×nh vËn dông th× c¸c kü n¨ng vµ kiÕn thøc ®îc tõng bíc n©ng cao lªn. Nh vËy ph©n m«n TËp lµm v¨n ®· gãp phÇn hoµn thiÖn môc tiªu quan träng cña viÖc d¹y häc nhÊt lµ trong giao tiÕp. Theo ®iÒu lÖ 23- 1998 gi¸o dôc tiÓu häc nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh nh÷ng c¬ së Ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n vµ l©u dµi vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa bíc ®Çu x©y dùng t c¸ch vµ tr¸ch nhiÖm c«ng d©n chuÈn bÞ cho häc sinh tiÕp tôc trung häc c¬ së hoÆc ®i vµo cuéc sèng lao ®éng gãp phÇn lµm cho d©n giµu níc m¹nh xÉ héi c«ng b»ng vµ v¨n minh. Nh vËy, gi¸o dôc trong nhµ trêng hiÖn nay lµ ph¶i §µo t¹o con ngêi “§a n¨ng” tøc lµ con ngêi chñ ®éng, tÝch cùc, s¸ng t¹o, t×m kiÕm ph¸t huy c¸i míi. Tõ nh÷ng viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu gi¸o dôc tiÓu häc Bé Gi¸o dôc §µo t¹o ®· v¹ch ra kÕ ho¹ch gi¸o dôc ®èi víi m«n häc vµ ho¹t ®éng gi¸o dôc: §¶m b¶o d¹y ®ñ sè m«n häc vµ ho¹t ®éng b¾t buéc chñ ®éng lùa chän, cËp nhËt néi dung d¹y häc, ®a néi dung gi¸o dôc ®Þa ph¬ng vµo ph©n bè thêi lîng d¹y c¸c m«n häc b¾t buéc vµ néi dung d¹y häc. Qua ®ã x©y dùng ch¬ng tr×nh theo cÊu tróc hai giai ®o¹n häc tËp. Giai ®o¹n líp 1,2,3 vµ giai ®o¹n líp 4-5. Trong c¸c giai ®o¹n th× m«n tiÕng viÖc lµ m«n b¾t buéc kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi häc sinh vµ ®èi víi môc tiªu m«n häc cô thÓ lµ m«n TiÕng viÖt nãi chung. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh kü n¨ng sö dông TiÕng viÖt (®äc, viÕt, nghe, nãi) vµ cung cÊp nh÷ng hiÓu biÕt vÒ TiÕng viÖt nh»m tõng bíc gióp c¸c em lµm chñ c«ng cô ng«n ng÷ ®Ó häc tËp trong nhµ trêng- RÌn luyÖn kü n¨ng giao tiÕp mét c¸ch ®óng ®¾n m¹ch l¹c, tù nhiªn, tù tin trong c¸c m«i trêng x· héi thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña løa tuæi vµ ®Ó tiÕp tôc häc lªn cÊp häc cao h¬n. Th«ng qua viÖc d¹y TiÕng viÖt vµ sö dông TiÕng viÖt rÌn luyÖn c¸c thao t¸c t suy c¬ b¶n (ph©n tÝch, tæng hîp, ph¸n ®o¸n…) cho häc sinh. Cung cÊp nh÷ng hiÓu biÕt ®¬n gi¶n vÒ x· héi, tù nhiªn vµ con ngêi, vÒ v¨n ho¸, v¨n häc ViÖt Nam vµ níc ngoµi. Båi dìng t×nh yªu c¸i ®Ñp, c¸i thiÖn lÏ ph¶i vµ sù c«ng b»ng trong x· héi, t×nh yªu vµ thãi quen gi÷ g×n sù giµu ®Ñp cña TiÕng viÖt. - Gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam hiÖn ®¹i cã tri thøc, thÊm nhuÇn truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc a chuéng lèi sèng lµnh m¹nh, ham thÝch lµm viÖc vµ biÕt rÌn luyÖn kh¶ n¨ng thÝch øng víi cuéc sèng x· héi sau nµy. III- C¸c d¹ng bµi TËp lµm v¨n ë tiÓu häc: 5 M«n TiÕng viÖt ë tiÓu häc ®îc coi lµ m«n häc chÝnh thøc c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt. D¹y TiÕng viÖt lµ d¹y cho trÎ cã kh¶ n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n. ViÖc thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy ®îc t¹o bëi nhiÒu ph©n m«n trong TiÕng viÖt, quan träng nhÊt lµ ph©n m«n TËp lµm v¨n v× TËp lµm v¨n cã ®îc lµ nhê s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh s¶n sinh v¨n b¶n. C¨n cø vµo s¶n phÈm (Bµi viÕt hay bµi nãi) vµ h×nh thøc t¹o ra s¶n phÈm ngêi ta chia c¸c bµi TËp lµm v¨n lµn 2 d¹ng: TËp lµm v¨n miÖng vµ bµi TËp lµm v¨n viÕt. 4.1 TËp lµm v¨n miÖng: TËp lµm v¨n miÖng nh»m rÌn luyÖn cho häc sinh kh¶ n¨ng tr×nh bµy bµi nãi theo ®Ò tµi ®· cho: T¶ l¹i mét em bÐ chËp ch÷ng tËp ®i, kÓ l¹i mét c©u chuyÖn ®· nghe… HiÖn nay ë tiÓu häc, mçi ®Ò bµi ë líp 4 líp 5 ®Òu cã mét tiÕt TËp lµm v¨n miÖng, tiÕt TËp lµm v¨n miÖn gãp phÇn ph¸t triÓn ë häc sinh n¨ng lùc nãi mét bµi theo h×nh thøc ®éc tho¹i vµ mang phong c¸ch khÈu ng÷. Bµi nãi nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ nhiÒu mÆt so víi bµi viÕt: Tõ c¸ch triÓn khai ý tíi c¸ch lùa chän tõ ng÷, lùa chän kiÓu c©u, tõ c¸ch sö dông yÕu tè phi ng«n ng÷ ®Ó phô trî cho c¸c thñ thuËt nh»m thu hót ngêi nghe. Bµi TËp lµm v¨n nãi kh«ng ph¶i lµ mét bµi TËp lµm v¨n viÕt ®îc nãi lªn, kh«ng ph©n biÖt danh giíi gi÷a viÖc nãi mét bµi nãi víi viÖc nãi mét bµi viÕt. Tuy nhiªn còng kh«ng nªn tuyÖt ®èi ho¸ ranh giíi gi÷a bµi nãi vµ bµi viÕt, viÖc lµm hai bµi v¨n nµy ®Òu sö dông mét hÖ thèng kü n¨ng nh nhau trong giai ®o¹n chuÈn bÞ, chØ kh¸c mét sè kü n¨ng trong giai ®o¹n hiÖn thùc ho¸, ®Æc biÖt lµ sù kh¸c nhau trong c«ng viÖc lùa chän tõ ng÷, kiÓm c©u do sù chi phèi cña hai lo¹i phong c¸ch ng«n ng÷ kh¸c nhau. D¹ng TËp lµm v¨n nãi rÊt cã Ých cho ngêi häc khi häc bíc vµo cuéc sèng ho¹c häc lªn cÊp häc trªn kh¶ n¨ng ®éc tho¹i theo mét ®Ò tµi kh¶ n¨ng mçi ngêi thêng gÆp trong cuéc sèng, trong häc tËp nÕu cã kh¶ n¨ng ®éc tho¹i tèt ngêi tr×nh bµy sÏ tù tin vµ m¹nh d¹n khi lµm viÖc vµ häc tËp. ë tiÓu häc, tiÕt TËp lµm v¨n miÖng b¾t ®Çu tõ líp 3 víi kiÓu bµi quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi c©u hái lªn líp 4,5 c¸c tiÕt miÖng ®îc bè trÝ ë tÊt c¶ c¸c kiÓu bµi TËp lµm v¨n ë tõng ®Ò trong n¨m häc. §iÒu cÇn quan t©m lµ hÇu hÕt c¸c bµi TËp lµm v¨n miÖng cha mang l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn. Do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã ®¸ng chó ý nhÊt lµ chóng ta cha t¹o ra ®îc hoµn c¶nh nãi n¨ng kÝch thøc nhu cÇu nãi cña häc sinh, kh«ng cã nhu cÇu vµ ®éng c¬ th× hµnh ®éng nãi n¨ng cña c¸c em trë nªn gîng g¹o, kh«ng tù tin. 4.2 TËp lµm v¨n viÕt; TËp lµm v¨n viÕt nh»m rÌn luyÖn cho häc sinh kh¶ n¨ng viÕt theo ®Ò tµi ®· cho vµ thuéc c¸c phong c¸ch kh¸c nhau. Trong hai d¹ng TËp lµm v¨n , ®©y lµ d¹ng chóng ta cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ thµnh c«ng h¬n. Bµi TËp lµm v¨n viÕt lµ kÕt tinh nhiÒu mÆt cña n¨ng lùc sö dông TiÕng viÖt cña häc sinh v× thÕ bµi v¨n viÕt ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc nµy qua 6 mçi kú, mçi n¨m häc vµ qua k× thi tèt nghiÖp, cÊp häc. Ngay trong c¸c k× thi häc sinh giái, bµi v¨n viÕt vÉn lµ h×nh thøc duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®Þnh gi¶i. Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y hiÖn nay, ngêi ta thêng cho r»ng tiÕt TËp lµm v¨n miÖng chuÈn bÞ cho tiÕt TËp lµm v¨n viÕt. §iÒu ®ã ®óng kh«ng? nh trªn ®· tr×nh bµy mçi mét d¹ng bµi cã mét yªu cÇu vµ mét néi dung, mét s¶n phÈm kh¸c nhau. Hai d¹ng bµi nµy nh»m ph¸t triÓn ë ngêi häc n¨ng lùc sö dông TiÕng viÖt theo phong c¸ch khÈu ng÷ hoÆc phong c¸ch bót ng÷, xÐt vÒ mÆt ng«n ng÷ häc, hai phong c¸ch nµy cã quan hÖ víi nhau nh÷ng còng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau ®ång thêi chóng hç trî cho nhau bæ sung cho nhau. V× thÕ kh«ng thÓ quan niÖm tiÕt TËp lµm v¨n miÖng chuÈn bÞ cho viÖc lµm bµi trong tiÕt TËp lµm v¨n viÕt. Quan niÖm nh vËy lµ cha hiÓu ®óng yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña tiÕt TËp lµm v¨n miÖng, ¶nh hëng ®Õn ph¬ng híng gi¶ng d¹y h¹n chÕ kÕt qu¶ tiÕt d¹y. IV- TÝnh chÊt cña ph©n m«n TËp lµm v¨n Ph©n m«n TËp lµm v¨n cã 2 tÝnh chÊt: TÝnh chÊt tæng hîp vµ tÝnh s¸ng t¹o 5.1 TÝnh chÊt tæng hîp cña ph©n m«n TËp lµm v¨n : §îc thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt: Ph©n m«n TËp lµm v¨n sö dông toµn bé c¸c kü n¨ng ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn do nhiÒu ph©n m«n kh¸c cña TiÕng viÖt ®¶m nhiÖm (Kü n¨ng viÕt ch÷, kü n¨ng viÕt chÝnh t¶, kü n¨ng ®äc, kü n¨ng viÕt…) khi sö dông ph©n m«n TËp lµm v¨n còng gãp phÇn ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn chóng. Ph©n m«n TËp lµm v¨n cßn sö dông kiÕn thøc vµ kü n¨ng do nhiÒu m«n häc kh¸c nhau trong nhµ trêng cung cÊp (nh c¸c hiÓu biÕt do m«n tù nhiªn x· héi, m«n ®¹o ®øc, m«n h¸t nh¹c, m«n tËp vÏ… cung cÊp). Ngoµi ra ph©n m«n TËp lµm v¨n cßn huy ®«ng toµn bé vèn sèng hoÆc m¶ng vèn sèng cña häc sinh cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi. T¶ mét c©y ®ang ra hoa, hoÆc qu¶, t¶ mét con mÌo ®ang b¾t chuét… häc sinh kh«ng chØ huy ®éng vèn kiÕn thøc qua c¸c bµi häc vµ cßn ph¶i huy ®éng tÊt c¶ t×nh c¶m, Ên tîng, c¶m xóc, nh÷ng ký øc cßn lu gi÷ vÒ con vËt, vÒ c©y cèi, cã nh vËy bµi v¨n míi trë nªn sinh ®éng vµ cã hån. Bµi v¨n, kÕt qu¶ häc tËp cña ph©n m«n TËp lµm v¨n ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông TiÕng viÖt nh÷ng tri thøc vµ hiÓu biÕt ®êi sèng cña häc sinh. 5.2 TÝnh chÊt s¸ng t¹o cña ph©n m«n TËp lµm v¨n Khi lµm bµi v¨n häc sinh ®· thùc hiÖn mét ho¹t ®éng giao tiÕp. Mçi bµi v¨n lµ s¶n phÈm kh«ng lÆp l¹i cña tõng häc sinh tríc ®Ò bµi. Do ®ã cã thÓ nãi trong viÖc häc lµm v¨n häc sinh ®îc chñ ®éng tù do thÓ hiÖn c¸i “T«i” cña m×nh mét c¸ch râ rµng, béc lé c¸i riªng cña m×nh mét c¸ch chän vÑn. D¹y TËp lµm v¨n lµ d¹y c¸c em suy nghÜ riªng, tËp s¸ng t¹o, tËp thÓ hiÖn trung thùc con ngêi cña m×nh. V- Sö dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c d¹ng lêi nãi vµo TËp lµm v¨n ë tiÓu 7 häc: ë tiÓu häc ngêi ta chia TËp lµm v¨n thµnh 2 lo¹i: bµi lµm miÖng vµ bµi lµm viÕt. C¬ së cña sù ph©n chia nµy lµ sù ph©n chia lêi nãi thµnh d¹ng khÈu ng÷ vµ bót ng÷ ®iÒu cÇn lu ý lµ c¶ hai d¹ng bµi lµm v¨n (bµi lµm miÖng vµ bµi lµm viÕt) chñ yÕu thuéc d¹ng lêi ®éc tho¹i. §ã lµ sù bµy tá t×nh c¶m, nhËn xÐt, lµ sù tr×nh bµy c¸c hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸, vÒ cuéc sèng … cña tõng häc sinh theo mét ®Çu bµi. Râ rµng sù hiÓu vÒ ®Æc ®iÓm vµ mèi liªn hÖ gi÷a kh©u ng÷ vµ bót ng÷, lêi ®éc tho¹i gióp Ých nhiÒu cho ngêi gi¸o viªn tiÓu häc khi d¹y lµm v¨n. Ch¬ng II Nh÷ng khã kh¨n cña gi¸o viªn vµ häc sinh khi thùc hiÖn d¹y vµ häc ph©n m«n TËp lµm v¨n theo s¸ch gi¸o khoa míi. I- Nh÷ng khã kh¨n cña gi¸o viªn: Ch¬ng tr×nh TiÕng viÖt n¨m 2000 nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh c¬ së Ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n vµ l©u dµi vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, phÈm chÊt, thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó gióp häc sinh tiÕp tôc häc lªn phæ th«ng c¬ së. Ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n vÉn tiÕp tôc häc mét sè kiÓu bµi ch¬ng tr×nh CCGD vµ thªm nhiÒu kiÓu bµi ch¬ng tr×nh 2000 ®Ó phï hîp víi môc tiªu ®· ®Ò ra vµ xu híng ph¸t triÓn cña häc sinh. Khi t×m hiÓu néi dung ch¬ng tr×nh vµ tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp trong giê TËp lµm v¨n líp 3. Chóng t«i thÊy viÖc gi¸o viªn tiÕp cËn víi ch¬ng tr×nh míi gÆp mét sè khã kh¨n sau: 1. Néi dung kiÕn thøc cña c¸ kiÓu bµi TËp lµm v¨n líp 3 ch¬ng tr×nh míi ®îc cung cÊp th«ng qua hÖ thèng c¸c bµi tËp kh«ng nh mét ®Ò bµi cô thÓ cña ch¬ng tr×nh CCGD. §Æc biÖt lµ kiÓu bµi v¨n kÓ chuyÖn ®îc ®a vµo rÊt phong phó vµ ®a d¹ng th«ng qua nhiÒu c©u chuyÖn hÊp dÉn nh truyÖn ngô ng«n, truyÖn cêi… §Ó häc sinh kÓ l¹i ® îc c©u chuyÖn ®óng víi néi dung víi t×nh tiÕt, lêi nh©n vËt… th× rÊt khã v× trong mçi giê TËp lµm v¨n gi¸o viªn cÇn nãi nhiÒu, híng dÉn gîi më nhiÒu, cha ®Æt ra ®îc t×nh huèng ®Ó häc sinh gi¶i quyÕt mµ gi¸o viªn cßn phô thuéc s¸ch híng dÉn gi¶ng d¹y trong khi ®Êy s¸ch híng dÉn cho tõng bµi d¹y. - §i vµo cô thÓ c¸c tiÕt d¹y th× hÇu nh phÇn híng dÉn chØ cã ®¸p ¸n mµ kh«ng cã quy tr×nh (c¸ch tiÕn hµnh) mét bµi cô thÓ nh thÕ nµo, ®©y lµ vÊn ®Ò g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho gi¸o viªn, khi chuÈn bÞ thiÕt kÕ bµi lªn líp. ChÝnh v× vËy gi¸o viªn kh«ng biÕt cô thÓ ho¸ c¸c bµi tËp- kh«ng x¸c ®Þnh râ môc tiªu träng t©m tiÕt häc th× lªn líp sÏ kh«ng c©n ®èi ®îc thêi gian mét c¸ch hîp lý, vÊn ®Ò nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu giê d¹y mµ kh«ng hoµn thµnh lîng bµi tËp theo yªu cÇu cña ®Ò ra. 2. Trong quy tr×nh híng dÉn gi¶ng d¹y cña s¸ch gi¸o viªn lµ cã nhiÒu bµi tËo chØ nªu ®¸p ¸n kh«ng hÒ chèt l¹i kiÕn thøc bµi häc, còng kh«ng cã môc híng dÉn ë nhµ phÇn híng dÉn mang tÝnh chÊt chung chung dÉn ®Õn 8 nhiÒu gi¸o viªn khi so¹n bµi gi¶ng d¹y trªn líp cßn ra vµo ph¬ng ph¸p cò dÉn ®Õn kÕt qu¶ giê häc cha cao. 3. Trong c¸c bµi TËp lµm v¨n líp 3 ch¬ng tr×nh míi hÇu hÕt cã liªn quan ®Õn ®å dïng d¹y häc mµ hiÖn nay ®å dïng d¹y häc phôc vô cho ph©n m«n TËp lµm v¨n cßn thiÕu nhiÒu ë tiÓu häc do ®Æc ®iÓm t©m sinh lÝ cña c¸c em rÊt hiÕu ®éng nh¹y c¶m. NÕu trong giê häc cã ®ñ ®å dïng d¹y häc cã liªn quan ®Õn bµi sÏ kÝch thÝch ®îc høng thó häc tËp cña häc sinh. Giê häc sÏ trë nªn sinh ®éng. 4. Trong nh÷ng tiÕt TËp lµm v¨n nhÊt lµ v¨n kÓ chuyÖn yªu cÇu gi¸o viªn kÓ mÉu. Nhng nhiÒu gi¸o viªn khi kÓ chuyÖn cha kÓ ®óng lêi nh©n vËt, cha cã giäng kÓ truyÒn c¶m cßn lóng tóng v× vËy cha thu hót ®îc sù chó ý, høng thó häc tËp cña häc sinh. 5. Do tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña gi¸o viªn cha ®ång ®Òu, cßn h¹n chÕ nªn viÖc tiÕp cËn víi ch¬ng tr×nh míi nhiÒu gi¸o viªn cßn lóng tóng, cha linh ho¹t trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. II- Nh÷ng khã kh¨n víi häc sinh: Néi dung ch¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 ch¬ng tr×nh 2000 ®· nghiªn cøu, chän läc vµ cã thay ®æi nhiÒu c¸c bµi tËp ®a d¸ng trong mét giê häc. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò g©y khã kh¨n trong viÖc hiÓu vµ n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm c¸c d¹ng bµi TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh cho häc sinh. ChÝnh v× thÕ vÊn ®Ò vÉn cßn t×nh tr¹ng mét sè häc sinh khi thùc hµnh kh«ng hiÓu lÖnh bµi tËp mµ nÕu ch¨ng cßn m¬ mµng dÉn ®Õn viÖc tr¶ lêi c©u hái hoÆc kÓ l¹i c©u chuyÖn kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. ë líp 3 ph©n m«n TËp lµm v¨n cã mét sè bµi tËp ë møc qu¸ cao vµ kh«ng phï hîp víi häc sinh miÒn nói vïng s©u, vïng xa. VÝ dôc: TiÕt TËp lµm v¨n tuÇn 21 nãi viÕt vÒ ngêi lao ®éng trÝ ãc, tiÕt TËp lµm v¨n tuÇn 26 tin thÓ thao, b¸o ®µi… bëi vèn hiÓu biÕt vÒ cuéc sèng vèn ng«n ng÷ nãi vµ viÕt cña c¸c em cßn h¹n chÕ, g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc hoµn thµnh c¸c bµi TËp lµm v¨n miÖng trong tiÕt lµm v¨n ¶nh hëng kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y häc theo yªu cÇu ®Ò ra cña ph©n m«n TËp lµm v¨n . - Thêi gian dµnh cho tiÕt häc kh«ng phï hîp. ë trêng chóng t«i d¹y hÇu hÕt c¸c em lµ häc sinh d©n téc thiÓu sè, do c¸c em Ýt ®îc giao tiÕp Ýt ®îc va ch¹m víi cuéc sèng x· héi nªn trong khi lµm bµi tËp nhiÒu em kh«ng m¹nh d¹n ng«n ng÷ c¸c em cßn h¹n chÕ ®«i khi nãi céc lèc sai ng÷ ®iÖu. Nªn trong vßng 35 phót yªu cÇu c¸c em võa kÓ chuyÖn võa tæ chøc trß ch¬i th× häc sinh sÏ kh«ng hoµn thµnh sè lîng bµi tËp. - Trong giê häc khi tæ chøc trß ch¬i hÇu hÕt c¸c em khi ch¬i cßn lóng tóng, rôt rÌ v× c¸c em cha hiÓu hÕt néi dung trß ch¬i, cha ®îc tham gia ch¬i trß ch¬i nhiÒu. Ch¬ng III §Ò xuÊt ph¬ng ¸n híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c bµi tËp trong giê TËp 9 lµm v¨n tuÇn 14 I- C¸c bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14 ë häc kú I ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 ch¬ng tr×nh 2000 mçi tuÇn cã mét tiÕt nªn trong tuÇn 14 cã c¸c bµi TËp lµm v¨n nh sau: Bµi tËp 1: Nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn sau: GiÊu Cµy Cã mét ngêi ®ang cµy ruéng th× vî gäi vÒ ¨n c¬m, thÊy vî gäi riÕt qu¸, b¸c ta hÐt to tr¶ lêi: - §Ó t«i giÊu c¸i cµy vµo bôi ®·!. VÒ nhµ b¸c ta bÞ vî tr¸ch: - ¤ng dÊu cµy mµ la to nh thÕ, kÎ gian biÕt chç, lÊy cµy ®i th× sao?. - L¸t sau c¬m níc xong b¸c ta ra ruéng, Qu¶ nhiªn, cµy mÊt råi. B¸c ta bÌn ch¹y mét m¹ch vÒ nhµ. Nh×n tríc, nh×n sau ch¼ng thÊy ai, b¸c ta míi ghÐ s¸t vµo tai vî th× thÇm: - Nã lÊy mÊt cµy råi. TruyÖn Cêi ViÖt Nam Bµi tËp 2: Trß ch¬i: Mét häc sinh ®ãng vai kh¸ch, mét häc sinh ®ãng vai dÉn kh¸ch ®i th¨m trêng, giíi thiÖu víi kh¸ch vÒ trêng vµ c¸c ho¹t ®éng cña trêng. + Môc ®Ých, d¹ng bµi tËp vµ c¸c biÖn ph¸p, quy tr×nh híng dÉn cho häc sinh thùc hiÖn tõng bµi tËp * Môc ®Ých: RÌn cho häc sinh kü n¨ng nghe, nãi, phôc vô cho viÖc häc tËp vµ giao tiÕp cô thÓ. Bµi tËp 1: Häc sinh nghe, nhí nh÷ng t×nh tiÕt c©u chuyÖn ®Ó kÓ l¹i néi dung c©u chuyÖn, biÕt kÓ víi giäng tù nhiªn dÝ dám cña c©u chuyÖn vui. Bµi tËp 2: N¾m ®îc mét sè kü n¨ng phôc vô häc tËp giao tiÕp th«ng qua trß ch¬i ®ãng vai dÉn kh¸ch ®i th¨m trêng, biÕt giao tiÕp, nãi n¨ng mét c¸ch m¹nh d¹n, tù nhiªn khi giíi thiÖu víi kh¸ch vÒ trêng vµ c¸c ho¹t ®éng cña trêng. -BiÕt øng xö, nãi n¨ng lÞch sù khi giao tiÕp + C¸c d¹ng bµi tËp Bµi tËp 1: Thuéc d¹ng nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn, truyÖn cêi: GiÊu Cµy. Bµi tËp 2: Thuéc d¹ng trß ch¬i ®ãng vai kh«ng qua giao tiÕp. BiÖn ph¸p híng dÉn häc sinh lµm bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14. - Gi¸o viªn x¸c ®Þnh ®óng môc ®Ých cña c¸c nhiÖm vô vµ bµi tËp trong giê TËp lµm v¨n tõ ®ã gi¸o viªn biÕt c¸ch gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp chÝnh x¸c, ng¾n gän ®ång thêi n¨m ®îc trËt tù c¸c thao t¸c cÇn tiÕn hµnh ®Ó híng dÉn häc sinh thùc hiÖn ®óng nhiÖm vô bµi tËp. - Gióp häc sinh n¾m v÷ng môc ®Ých yªu cÇu cña bµi tËp b»ng c©u hái hoÆc lêi gi¶i thÝch vÝ dô nh: §Ò bµi yªu cÇu g×? 10 Tªn truyÖn lµ g×? - Khi kÓ mÉu gi¸o viªn cÇn kÓ ®óng néi dung c©u chuyÖn ®óng lêi nh©n vËt, x¸c ®Þnh giäng ®iÖu cña lêi kÓ (vui, hµi híc) chuÈn bÞ vÒ ng«n n÷g cã vËy míi g©y ®îc sù chó ý, høng thó häc tËp cña häc sinh. - Khi híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp gi¸o viªn ph¶i ®Æt m×nh vµ vÞ vÞ trÝ cña ®øa trÎ 6-11 tuæi ®Ó h×nh dung nh÷ng khã kh¨n cña c¸c em khi kÓ, hoÆc giao tiÕp tríc líp. Häc sinh kh«ng lý gi¶i ®îc lµm thÕ nµo ®Ó kÓ ®óng néi dung c©u chuyÖn. V× vËy gi¸o viªn cÇn híng dÉn b»ng nh÷ng c©u hái gîi më, dÉn d¾t ®Ó gióp häc sinh kÓ ®óng víi néi dung vµ tr×nh tiÕt c©u chuyÖn. - Trong líp häc tr×nh ®é nhËn thøc cña c¸c em kh«ng ®ång ®Òu. ChÝnh v× vËy trong giê TËp lµm v¨n kÓ chuyÖn cã nh÷ng em kÓ rÊt tèt, cã nh÷ng em kÓ ®îc hoÆc cã kÓ ®îc cßn sai, thiÕu t×nh tiÕt… V× vËy khi so¹n bµi víi häc sinh yÕu, TB gi¸o viªn ph¶i cã c©u hái gîi më tõ c©u ®Õn ®o¹n víi hoc sinh kh¸, giái gi¸o viªn cÇn ®a c©u hái n©ng cao h¬n. Tuú thuéc vµo tr×nh ®é cña mçi häc sinh mµ gi¸o viªn thiÕt kÕ bµi d¹y phï hîp. - Häc sinh nghe hoÆc viÕt l¹i nh÷ng ®iÒu m×nh nghe, m×nh kÓ ë trªn liªn kÕt thµnh c¸c ®o¹n hoÆc c©u chuyÖn ®óng víi néi dung cèt truyÖn. §Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, häc tËp cña häc sinh, gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc cho häc sinh kÓ chuyÖn theo nhãm, c¸c nhãm th¶o luËn ®a ra c¸ch kÓ phï hîp víi néi dung c©u truyÖn tæ chøc thi kÓ gi÷a c¸c nhãm víi nhau. C¸c nhãm kÓ xong gi¸o viªn kiÓm tra ®¸nh gi¸ lµ kh©u rÊt quan träng v× nã võa cã t¸c dông kÝch thÝch, høng thó häc tËp cho häc sinh võa ®a ra lêi kÓ (®¸p ¸n ®óng). Ngoµi biÖn ph¸p trªn gi¸o viªn cÇn cã th¸i ®é s ph¹m thÝch hîp. Gi¸o viªn cÇn ®éng viªn, khÝch lÖ t¹o kh«ng khÝ häc tËp tho¶i m¸i, s«i næi, vui vÎ ®Ó cac em nhiÖt t×nh x©y dùng bµi vµ chó ý ®Õn ho¹t ®éng häc tËp chung cña líp. Mét lêi ®éng viªn cña c« gi¸o, mét ¸nh m¾t tr×u mÕn cña c« cïng víi sù chó ý l¾ng nghe, nghiªm tóc häc tËp cña b¹n bÌ trong líp sÏ lµ niÒm ®éng viªn vµ khÝch lÖ rÊt lín gióp c¸c em b¹o d¹n, tù tin khi giao tiÕp tríc c¶ líp. §Ó t¹o ®îc kh«ng khÝ häc tËp s«i næi, giê häc ®¹t kÕt qu¶ gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ ph¶i ®äc bµi tríc ë nhµ khi lªn líp c¸c em sÏ tù tin h¬n. Tõ c¸c biÖn ph¸p trªn ®îc cô thÓ ho¸ thµnh quy tr×nh híng dÉn häc sinh thùc hiÖn d¹ng bµi tËp tuÇn 14 nh sau: II- Quy tr×nh híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 1) æn ®Þnh tæ chøc (líp h¹t 1 bµi) 2) KiÓm tra bµi cò Gi¸o viªn gäi 2 häc sinh giíi thiÖu víi c¸c b¹n trong líp vÒ tæ em vµ c¸c ho¹t ®éng cña tæ trong th¸ng qua. 3) Bµi míi: 1- Giíi thiÖu bµi 2- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 11 Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn nghe vµ kÓ chuyÖn Bµi tËp 1: Nghe kÓ l¹i c©u chuÖn sau: “GiÊu Cµy” Yªu cÇu 2 häc sinh ®äc ®Ò §Ò bµi yªu cÇu g×? Tªn chuyÖn lµ g×? Bíc 1: Gi¸o viªn kÓ chuyÖn: Gi¸o viªn kÓ 2 lÇn Bíc 2: Híng dÉn häc sinh kÓ Gi¸o viªn nªu c©u gîi më gióp häc sinh nhí ý chÝnh cña c©u chuyÖn +TruyÖn cã tªn lµ g×?. +C©u chuyÖn cã mÊy nh©n vËt chÝnh? ®ã lµ nh©n vËt nµo?. +B¸c n«ng d©n ®ang lµm g×? +Khi vî gäi vÒ ¨n c¬m b¸c tr¶ lêi nh thÕ nµo?. +Vî b¸c ®· tr¸ch b¸c ®iÒu g×? +B¸c n«ng d©n lµm g× khi Cµy ®· mÊt? +C©u chuyÖn trªn buån cêi chç nµo? - 1 häc sinh kÓ l¹i lÇn 3. Bíc 3: Häc sinh tËp kÓ chuyÖn theo nhãm - Gi¸o viªn theo dâi híng dÉn nhãm kÓ cßn lóng tóng - §¹i diÖn nhãm lªn thi kÓ theo lèi ph©n vai. Gi¸o viªn cïng häc sinh nhËn xÐt. KhuyÕn khÝch nhãm kÓ ®óng víi néi dung cèt truyÖn vµ rót ra ®iÒu cÇn nhí. Ho¹t ®éng2: Trß ch¬i Bµi tËp 2: Trß ch¬i häc sinh ®ãng vai kh¸c, mét häc sinh ®ãng vai dÉn kh¸c ®i th¨m trêng giíi thiÖu víi kh¸c vÒ trêng vµ c¸c ho¹t ®éng cña trêng m×nh. Yªu cÇu 1-2 em ®äc ®Ò bµi - §Ò bµi yªu cÇu g×? - C¸ch ch¬i nh thÕ nµo? Bíc 1: Híng dÉn c¸ch ch¬i -Gi¸o viªn cho häc sinh ch¬i theo nhãm. -Gi¸o viªn cho mét nhãm ch¬i thö. Bíc 2: Häc sinh ch¬i - C¸c nhãm lÇn lît lªn ®ãng vai trß ch¬i. - Gi¸o viªn vµ c¸c nhãm quan s¸t theo dâi nhËn xÐt khen ngîi nhãm giíi thiÖu m¹nh d¹n, tù tin ®óng yªu cÇu ®Ò bµi. Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß. - 1 häc sinh kÓ l¹i c©u chuyÖn - NhËn xÐt giê häc. - DÆn dß: VÒ «n bµi vµ tËp kÓ l¹i chuyªn cho «ng bµ bè mÑ nghe. Ch¬ng VI- D¹y thùc nghiÖm Víi c¸c biÖn ph¸t ®Ò xuÊt trªn t«i ®· ¸p dông vµ phæ biÕn réng r·i víi 12 c¸c ®ång nghiÖp cña t«i vµ t«i thÊy rÊt cã hiÖu qu¶. Tuú theo tõng d¹ng bµi tËp mµ gi¸o viªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn mét c¸ch linh ho¹t cã hiÖu qu¶. 1. Môc ®Ých thùc nghiÖm: ViÖc d¹y thùc nghiÖm tiÕt tËp lµm van tuÇn 14 nh»m môc ®ich kiÓm tra hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p ®Ò xuÊt mµ chóng t«i ®a ra cã phï hîp hay kh«ng? §ång thêi kiÓm nghiÖm tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh lªn líp theo híng lÊy häc sinh lµm trung t©m. Tõ ®ã ®iÒu chØnh lý luËn ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn t×m ra nh÷ng u ®iÓm vµ nh÷ng tån t¹i cña tõng bµi tËp cô thÓ tõ ®ã rót ra kÕt luËn vÒ viÖc thùc hiÖn ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc 2. §èi tîng thùc nghiÖm: Chóng t«i tiÕn hµnh d¹y thùc nghiÖm líp 3 ®¹i trµ t¹i trêng. Líp Sè häc sinh lµm bµi 3A 20 em 3K 20 em 3. Néi dung d¹y thùc nghiÖm Thùc nghiÖm d¹y bµi TËp lµm v¨n tuÇn 14 4. Qu¸ tr×nh thùc nghiÖm: Thùc nghiÖm lÇn 1 víi häc sinh líp 3 A Thùc nghiÖm lÇn 2 víi äc sinh 3 K. NhËn xÐt: §¸nh gi¸ thùc nghiÖm lÇn 1 Sau khi d¹y thùc nghiÖm lÇn thø nhÊt ë líp 3 A t«i rót ra mét sè nhËn xÐt sau: Bµi tËp 1: Nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn “GiÊu Cµy” Qua tiÕt d¹y t«i thÊy hÇu hÕt c¸c em ®Òu kÓ l¹i c©u chuyÖn ®îc. Nhng trong khi kÓ nhiÒu em cßn lóng tóng cha biÕt kÓ ®óng lêi nh©n vËt. Víi nh÷ng c©u hái trong bµi so¹n nh×n chung cã râ rµng, khi thùc thi th× t«i thÊy c©u 3 “B¸c n«ng d©n ®ang lµm g× khi vî gäi vÒ ¨n c¬m?” c©u hái nµy cßn v¾n t¾t häc sinh khã hiÓu víi nh÷ng c©u hái nµy ta cÇn bæ sung thªm c©u hái gîi më: B¸c n«ng d©n ®ang lµm g×? Ai gäi B¸c vÒ ¨n c¬m? vµ c©u hái theo em c©u chuyÖn nµy kÓ víi giäng ®iÖu nh thÕ nµo? cÇn gîi më thªm: C©u kÕt lêi b¸c n«ng d©n nãi víi vî kÓ víi giäng nh thÕ nµo? ®ång thêi cho häc sinh kÓ theo nhãm, thi kÓ gi÷a c¸c nhãm víi nhau theo lèi phÇn vai ®Ó g©y sù høng thó häc tËp cho häc sinh. Bµi tËp 2: Khi tæ chøc trß ch¬i ®ãng vai, c¸c em ch¬i cßn lóng tóng, cha b¹o d¹n cßn m¬ mµng v× vËy víi bµi tËp nµy gi¸o viªn nªn cho c¸c em ch¬i thËt, cho c¸c em dÉn kh¸c ®i quanh trêng ®Ó c¸c em giíi thiÖu vÒ trêng cña m×nh víi kh¸ch. Khi c¸c em tiÕp xóc víi c¶nh vËt thËt th× lóc ®Êu c¸c em sÏ giíi thiÖu mét c¸ch b¹o d¹n, tù tin h¬n. V× vËy ta cÇn tæ chøc cho häc sinh ch¬i thËt. Sau khi d¹y thùc nghiÖm lÇn 1 víi kÕt qu¶ kh«ng ®îc nh mong muèn. T«i ®· tiÕn hµnh so¹n l¹i bµi vµ d¹y thùc nghiÖm lÇn 2 líp 3 K (®¹i trµ). 13 NhËn xÐt d¹y thùc nghiÖm lÇn 2 Sau khi ®· ®iÒu chØnh gi¸o ¸n t«i ®· tiÕn hµnh d¹y thùc nghiÖm lÇn 2. Qua tiÕt d¹y t«i thÊy m×nh nh m¹nh d¹n tù tin h¬n ®· n¾m v÷ng ®îc ph¬ng ph¸p d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n khi ¸p dông quy tr×nh nµy häc sinh cã ®îc kÕt qu¶ sau: Bµi tËp 1: C©u hái trong bµi so¹n kh¸ tØ mØ, râ rµng, phï hîp víi häc sinh. HÇu hÕt c¸c em ®· nghe vµ kÓ ®óng t×nh h×nh biÕt néi dung c©u chuyÖn. BiÕt kÓ ®óng giäng cña tõng nh©n vËt, biÕt kÓ víi giäng vui, hãm hØnh, nhiÒu häc sinh ®· biÕt kÓ víi cö chØ ®iÖu bé cña c¸c em. - NhiÒu em ®· m¹nh d¹n xung phong kÓ thi, cïng c¸c b¹n Bµi tËp 2: Víi ph¬ng ¸n cho häc sinh ch¬i thËt T«i thÊy c¸c em ch¬i hÇu hÕt rÊt tÝch cùc, c¸c em ®· trùc tiÕp giíi thiÖu víi kh¸ch (c« gi¸o vµ c¸c b¹n) vÒ trêng vµ cao ho¹t ®éng cña trêng mét c¸ch tù nhiªn b¹o d¹n. NhiÒu em lµ kh¸ch ®· biÕt pháng vÊn l¹i b¹n. Víi c¸ch d¹y theo quy tr×nh trªn lµm cho giê häc, kh«ng cßn nÆng nÒ, ®¬n ®iÖu. Giê häc trë nªn s«i ®éng, høng thó tõ ®Çu ®Õn cuèi, c¸c em biÕt tù ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng giao tiÕp, häc tËp cña m×nh lµm cho c¸c em høng thó häc tËp. Víi c¸c em häc sinh yªu cÇu c¸c em ®îc sù quan t©m gióp ®ì nhiÒu h¬n vµ c¸c em sÏ tù tin h¬n trong häc tËp còng nh giao tiÕp. C- KÕt luËn Ch¬ng tr×nh tiÓu häc 2000 nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh nh÷ng c¬ së Ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n, l©u dµi vÒ ®¹o ®øc trÝ tuÖ, thÓ chÊt, thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó häc sinh tiÕp tôc häc trung häc c¬ së. M«n TiÕng viÖt chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng. TiÕng viÖt t¹o ®iÒu kiÖn vµ c¬ së cho häc sinh häc tèt c¸c m«n häc kh¸c trong ch¬ng tr×nh. Trong ®ã ®ã ph©n m«n TËp lµm v¨n cã nhiÖm vô rÌn cho häc sinh kü n¨ng nãi vµ kü n¨ng viÕt qua c¸c kiÓu bµi v¨n miªu t¶, viÕt th, kÓ chuyÖn…Trong ch¬ng tr×nh líp 3 khi tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm mét tiÕt TËp lµm v¨n líp 3 cã nh÷ng ®iÓm rÊt kho¸ v× nã ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i cã n¨ng lùc dÉn vµ øng dông linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trªn líp. Bëi vËy lµm thÕ nµo ®Ó chóng ta d¹y tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ mét vÊn ®Ò chóng ta d¹y tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt. §Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong thêi gian qua t«i ®· t×m hiÓu, nghiªn cøu ®Ò tµi, cïng víi sù híng dÉn cña chuyªn m«n nhµ trêng vµ sù gãp ý cña ®ång nghiÖp t«i nhËn thÊy viÖc ®a ra biÖn ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 3 nãi chung vµ TËp lµm v¨n tuÇn 14 nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. V× vËy khi tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm bµi TËp lµm v¨n gi¸o viªn cÇn ph¶i: - N¾m v÷ng môc ®Ých yªu cÇu bµi tËp: Môc ®Ých rÌn cho häc sinh nghe, nhí, kÓ l¹i c©u chuyÖn vµ rÌn kü n¨ng giao tiÕp. - N¾m ®îc c¸c d¹ng bµi tËp, bµi tËp thuéc d¹ng nµo? tõ ®ã gióp häc sinh gi¶i quyÕt bµi tËp chÝnh x¸c, ng¾n gän. 14 - Víi môc ®Ých ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 khi so¹n bµi ph¶i so¹n lêi gi¶i vµ quan träng nhÊt lµ ph¶i so¹n nh÷ng c©u hái gîi më dÉn d¾t cho häc sinh thùc hiÖn tõng thao t¸c khi lµm bµi tËp. Cã nh vËy häc sinh míi chñ ®éng, s¸ng t¹o. - Khi häc sinh lµm bµi xong gi¸o viªn ph¶i nhËn xÐt rót kinh nghiÖm, khen ngîi, ®éng viªn kÞp thêi ®Ó kÝch thÝch høng thó häc tËp cho häc sinh. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ trong d¹y häc chóng ta ph¶i n¾m v÷ng néi dung bµi d¹y, ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc mét c¸h tÝch cùc “LÊy häc sinh lµm trung t©m” ph¶i vËn dông linh ho¹t, nhuÇn nhuyÔn c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc kh¸c nhau trong giê häc ®Ó ®ì nhµm ch¸n, kh« cøng. Cã thÓ kh¶ng ®Þnh ®æi míi néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc theo tinh thÇn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh lµ rÊt cÇn thiÕt, lµ híng ®i ®óng ®¾n cã tÝnh kh¶ thi cao, ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ môc tiªu, quan ®iÓm nhËn thøc, hµnh ®éng thèng nhÊt vÒ tr×nh ®é chuÈn phï hîp víi ®Æc ®iÓm, m«i trêng gi¸o dôc vµ phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc ë khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ nh mong muèn ®ßi hái mçi gi¸o viªn vµ häc sinh ph¶i nç lùc phÊn ®Êu trong mäi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh. KÕt qu¶ gi¸o dôc ph¶i ®îc g©y dùng liªn tôc, l©u dµi vµ tranh n«n nãng. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nhng do thêi gian nghiªn cøu cha nhiÒu, kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy t«i míi x©y dùng ®îc “Tæ chøc híng dÉn cho häc sinh lµm bµi tËp trong giê TËp lµm v¨n líp 3 tuÇn 14” Nh»m gãp phÇn ®æi míi ph¬ng ph¸p vµ n©ng cao hiÖu qu¶ giê häc dùa trªn ®Æc ®iÓm t©m sinh lý løa tuæi häc sinh líp 3, dùa vµo néi dung ch¬ng tr×nh còng nh thùc tÕ gi¶ng d¹y. §©y lµ mét viÖc lµm gióp cho t«i t×m hiÓu thªm vÒ c¸c biÖn ph¸p d¹y häc TËp lµm v¨n líp 3 vµ c¸c líp häc kh¸c trong ch¬ng tr×nh. Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm vÒ :Tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp trong giê TËp lµm v¨n líp 3 tuÇn 14 mµ t«i ®· tr×nh bµy ë trªn. Khi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p trªn t«i thÊy cã kÕt qu¶ cao trong häc tËp. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m hiÓu b¶n th©n t«i ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Mong c¸c b¹n ®ång nghiÖp tham kh¶o vµ ®ãng gãp ý kiÕn. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 15
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan