Tài liệu Skkn sử dụng tranh minh họa dạy văn 6

Trường THCS Vạn Ninh Sáng kiến kinh nghiệm sö dông tranh minh ho¹ trong d¹y häc bé m«n ng÷ v¨n 6 I./ PHẦN MỞ ĐẦU Dạy văn trong nhà trường THCS là môn học rất quan trọng và thiết thực đối với học sinh hiện nay. Dạy như thế nào cho có hiệu quả cao, tạo sự hứng thú say mê cho học sinh quả là một vấn đề rất lớn, có nhiều nguyên nhân dẫn đến học sinh không muốn học môn Văn . Vì vậy tôi đưa ra một số vấn đề cÊp thiÕt vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc, để nâng cao hiệu quả giờ học Văn §Æc biÖt trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS ®îc x©y dùng theo tinh thÇn tÝch hîp. C¸c v¨n b¶n ®îc lùa chän theo tiªu chÝ kiÓu v¨n b¶n vµ t¬ng øng víi kiÓu v¨n b¶n lµ thÓ lo¹i t¸c phÈm chø kh«ng ph¶i lµ sù lùa chän theo lÞch sö v¨n häc vÒ néi dung. Ngoµi yªu cÇu vÒ tÝnh t tëng phï hîp víi t©m lý løa tuæi. Là một môn thuộc nhóm công cụ, môn Văn còn thể hiện rõ mối quan hệ với các môn học khác. Học tốt môn Văn sẽ tác động tích cực tới các môn học khác và ngược lại, các môn học khác cũng góp phần học tốt môn Văn. Điều đó đặt ra yêu cầu tăng cường tính thực hành, giảm lí thuyết, gắn học với hành, gắn kiến thức với thực tiễn hết sức phong phú, sinh động của cuộc sống Trong thực tế dạy và học, phân môn Văn là phân môn phức tạp nhất. Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói : “Dạy Văn là chủ yếu là dạy cho học sinh diễn tả cài gì mình suy nghĩ, mình cần bày tỏ một cách trung thành, sáng tỏ chính xác, làm nổi bật điều mình muốn nói” . . . ( Dạy Văn là một quá trình rèn luyện toàn diện, Nghiên cứu giáo dục, số 28, 11/1973) . Đề tài nghiên cứu của tôi góp phần tìm hiểu sâu hơn và bổ sung thêm về phương pháp để nâng cao hiệu quả giờ học văn. Ngoài ra nó còn là tài liệu tham khảo cần thiết phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên trong nhà trường THCS. I./ 1. Lý do chän s¸ng kiÕn kinh nghiÖm 1. C¬ së lý luËn §Ó häc sinh lÜnh héi ®îc tri thøc mét c¸ch tèt nhÊt cÇn híng häc sinh vµo "ho¹t ®éng tÝch cùc". Tøc lµ häc sinh ph¶i ®îc trùc tiÕp t×m hiÓu, kh¸m ph¸ vÊn ®Ò. Mçi vÊn ®Ò ®îc lµm s¸ng tá sÏ më ra nh÷ng ch©n trêi míi vÒ sù s¸ng t¹o. Bé m«n Ng÷ v¨n 6 ®ang trªn con ®êng ®æi míi còng ph¶i tu©n theo quy luËt ®ã. D¹y häc theo ph¬ng ph¸p ®æi míi ph¶i thùc sù lÊy "häc sinh lµm trung t©m", coi ho¹t ®éng cña häc sinh lµ mét ho¹t ®éng cã ý nghÜa thiÕt thùc nhÊt trong viÖc d¹y vµ häc. Häc sinh ®îc ho¹t ®éng díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. §Ó lÜnh héi tri thøc häc sinh cã thÓ ®äc, ph©n tÝch v¨n b¶n th«ng qua ho¹t ®éng chØ ®¹o cña gi¸o viªn. Bªn c¹nh ®ã häc sinh ®îc më réng, kh¾c s©u kiÕn thøc b»ng c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc mµ gi¸o viªn sö dông: m¸y chiÕu, tranh ¶nh, biÓu b¶ng, phiÕu th¶o luËn... Gi÷a v¨n b¶n, ph¬ng tiÖn d¹y häc víi häc sinh cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau t¹o m«i liªn hÖ chÆt chÏ, hoµn chØnh, thèng nhÊt (häc sinh lµ ngêi kh¸m ph¸, t×m hiÓu; v¨n b¶n lµ c¸nh cöa; ph¬ng tiÖn d¹y häc lµ ch×a kho¸). Vµ ph¶i tu©n theo ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng phæ th«ng theo LuËt gi¸o dôc (1998) lµ: - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng s¸ng t¹o ë häc sinh. - Båi dìng ph¬ng ph¸p tù häc. - RÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn. GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 1 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh Sáng kiến kinh nghiệm - VËn dông m«n Mü thuËt ®· häc ë bËc THCS. - T¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc sinh. Bèn ®Þnh híng nµy cã liªn quan chÆt chÏ, trong ®ã ®Þnh híng ®Çu tiªn lµ c¨n b¶n. 2. C¬ së thùc tiÔn Trong nh÷ng n¨m qua, t«i lµ gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ v¨n 6 trêng THCS. B¶n th©n t«i lu«n cè g¾ng ph¸t huy tÝnh tù gi¸c, tÝch cùc ë häc sinh theo tinh thÇn ®æi míi. Mét ph¬ng ph¸p mµ t«i ®· vµ ®ang sö dông nh»m n©ng cao nhiÖm vô d¹y häc, ®ã lµ viÖc t¨ng cêng sö dông c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc trong bé m«n Ng÷ v¨n. §Æc biÖt lÊy ph¬ng tiÖn sö dông tranh minh häa ®Ó d¹y häc. Víi tinh thÇn "b¸m s¸t s¸ch gi¸o khoa, lÊy s¸ch gi¸o khoa lµ ph¬ng tiÖn d¹y häc c¬ b¶n", t«i ®· cè g¾ng ph¸t huy tèi ®a ph¬ng tiÖn d¹y häc nµy. Ngoµi ra Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o còng ®· hç trî thªm mét sè bøc tranh, cßn c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc kh¸c nh: PhiÕu th¶o luËn, s¬ ®å, biÓu b¶ng... tù gi¸o viªn chuÈn bÞ. §Ó cã ®îc c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc bæ sung buéc gi¸o viªn ph¶i tù s¸ng chÕ (vÝ dô m¸y chiÕu ®îc thay thÕ b»ng b¶ng phô, giÊy khæ to, vÏ thªm mét sè bøc tranh minh ho¹,...). Tõ c¬ së lý luËn vµ c¬ së thùc tiÔn nªu trªn khiÕn t«i chän viÕt s¸ng kiÕn "Ph¬ng ph¸p sö dông tranh minh ho¹ trong d¹y häc bé m«n Ng÷ v¨n 6 " 3. Điểm mới §Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i sö dông thµnh th¹o c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc, c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc võa lµ nguån cung cÊp tri thøc võa lµ ph¬ng tiÖn minh ho¹ cho bµi häc, võa lµ ph¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c thao t¸c cña qu¸ tr×nh d¹y häc, lµ nguån kiÕn thøc khi nã ®îc dïng ®Ó khai th¸c kiÕn thøc, lµ ph¬ng tiÖn minh ho¹ khi nã chØ ®îc sö dông ®Ó lµm râ néi dung ®· ®îc th«ng b¸o tríc ®ã.V× vËy t«i mèn tr×nh bµy vÊn ®Ò vÒ c¸ch sö dông mét lo¹i ph¬ng tiÖn d¹y häc "tranh minh ho¹" sao cho ®¹t hiÖu qu¶ tèi u nhÊt. §a ra híng gi¶i quyÕt mét sè khóc m¾c vÒ kiÕn thøc vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc, tõ ®ã cã thªm kinh nghiÖm ®Ó d¹y tèt phÇn v¨n b¶n NhËt dông, ®¸p øng nhu cÇu ®æi míi ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS hiÖn nay. III. §èi tîng, nhiÖm vô Ngµy nay ph¬ng tiÖn d¹y häc cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc d¹y häc, ®Æc biÖt khi mµ c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é m¹nh vµ øng dông hÕt søc réng r·i. Tranh minh ho¹ kh«ng chØ dõng l¹i ë møc ®é minh ho¹ mµ ®· trë thµnh c«ng cô nhËn thøc. V× vËy t«i chän nghiªn cøu c¸ch sö dông tranh minh ho¹ trong d¹y häc Ng÷ v¨n 6. - Đối tượng nghiên cứu học sinh học lớp 6, 7, 8, 9 trường THCS V¹n Ninh. I./ 2. Ph¹m vi nghiªn cøu - Phạm vi nghiên cứu: học sinh lớp 6 trường THCS V¹n Ninh. ViÖc sö dông tranh minh ho¹ nh»m t¸c ®éng vµo d¹y häc sinh líp 6 trêng THCS Vạn Ninh. II. Néi dung GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 2 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh II./ 1.§Æc §iÓm: Sáng kiến kinh nghiệm §Æc thï cña bé m«n Ng÷ v¨n 6 lµ nã kh¸c víi c¸c bé m«n kh¸c ë chç: Häc sinh c¶m nhËn v¨n b¶n chñ yÕu b»ng ng«n tõ trong v¨n b¶n. Tranh minh häa chØ lµ mét ph¬ng tiÖn hç trî cho qu¸ tr×nh tiÕp nhËn v¨n b¶n ë häc sinh. Tuy nhiªn, tranh minh ho¹ còng rÊt cÇn thiÕt ®èi víi viÖc gi¶ng d¹y. Nã gãp phÇn t¹o nªn sù høng thó häc tËp ë häc sinh vµ gióp cho häc sinh tiÕp thu tri thøc mét c¸ch nhÑ nhµng h¬n, høng thó h¬n. Phương pháp sö dông tranh minh ho¹ phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ dộng, sáng tạo của người học; phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng học sinh; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho người học ý thức tự lập và khả năng đào sâu khám phá những nét đẹpvÒ néi dung vµ nghÖ thuËt th«ng qua kh¸m ph¸ c¸c bøc tranh, ¶nh 1/. NhiÖm vô nghiªn cøu II./ 2. Thùc tr¹ng: 1. Tìm hiểu tình hình dạy và học Văn ở trường THCS (chủ yếu ở lớp 6). 2. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến hiệu quả giờ dạy và học văn chưa cao. 3. Rút ra một số kinh nghiệm dạy và học văn. - NhiÖm vô vÒ lý luËn: Nghiªn cøu tµi liÖu, ch¬ng tr×nh SGK, nghiªn cøu vÒ ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trong giê häc V¨n. - NhiÖm vô thùc tiÔn: Nghiªn cøu thùc tr¹ng cña viÖc d¹y v¨n trong trêng THCS . - Nghiên cứu giáo dục, số 28, 11/1973) - §Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng THCS theo LuËt gi¸o dôc (1998) - Sö dông ph¬ng tiÖn trong giê häc V¨n. - øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc. - RÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn THCS N¨m häc 2014- 2015 t«i lµ gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ v¨n 6 trêng THCS Vạn Ninh. Míi bíc ®Çu lµm quen víi ph¬ng ph¸p míi, t«i ®· cè g¾ng nhng cßn nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc sö dông c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o cã cÊp cho nhµ trêng mét sè bøc tranh minh ho¹. Cßn l¹i nh÷ng ph¬ng tiÖn kh¸c th× tù gi¸o viªn chuÈn bÞ.. ViÖc sö dông tranh minh ho¹ cña t«i trong c¸c tiÕt d¹y míi chØ dõng l¹i ë viÖc quan s¸t t¹o t©m thÕ høng thó häc tËp ë häc sinh, h¬n n÷a mét sè tiÕt d¹y kh«ng cã tranh riªng mµ chØ cã tranh trong s¸ch gi¸o khoa. Qua mét n¨m häc, t«i nhËn thÊy häc sinh cha c¶m nhËn ®îc s©u s¾c v¨n b¶n th«ng qua tranh minh ho¹ mµ chØ c¶m nhËn ®îc chñ yÕu tõ ng«n tõ cña v¨n b¶n. Hay nãi c¸ch kh¸c, kªnh h×nh cha ®îc khai th¸c triÖt ®Ó. II. / 3. NGUYÊN NHÂN Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên thì có nhiều song theo tôi, do một số nguyên nhân chủ yếu sau : 1./ Đối với học sinh: - Một số học sinh vì lười học, chán học nên không chuẩn bị tốt tâm thế cho giờ học văn - Đa số các em lười hoặc không bao giờ đọc sách, kể cả văn bản trong SGK GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 3 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh Sáng kiến kinh nghiệm - Đời sống văn hóa tinh thần ngày một nâng cao, một số nhu cầu giải trí như xem ti vi, chơi game . . . ngày càng nhiều làm cho một số em chưa có ý thức học bị lôi cuốn, xao nhãng việc học 2../ Đối với người dạy: Đa số giáo viên đều tận tụy với công tác giảng dạy, chăm lo quan tâm đến học sinh nhưng vẫn còn những mặt hạn chế sau : - Phương pháp giảng dạy chưa thực sự phù hợp với một bộ phận không nhỏ học sinh yếu kém dẫn đến chất lượng chưa cao . - Do điều kiện khách quan nên việc sử dụng đồ dùng dạy học, phương pháp trực quan vào tiết học hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu bài của học sinh . - Một số giáo viên chưa thực sự tâm huyết với nghề, chưa khơi gợi được mạch nguồn cảm xúc ẩn sau mỗi người học Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng từng đánh giá rất cao lứa tuổi học sinh trong nhà trường như sau “Lứa tuổi từ 7 đến 17 là rất nhạy cảm, thông minh lạ lùng lắm”.Từ thực tế giảng dạy, tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp để nâng cao chất lượng học văn như sau : V× vËy ®Ó thùc hiÖn tèt cã hiÖu qu¶ ph¬ng ph¸p nµy. T«i ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm d¹y theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng bµi: Th¸nh giãng. Sau khi d¹y xong ®¹t kÕt qu¶ nh sau: - Sè häc sinh høng thó häc tËp: 70%. - Sè häc sinh t×m ra ®îc phÈm chÊt cña Th¸nh giãng: 65%. - Sè häc sinh rót ra ®îc bµi häc cho b¶n th©n: 78%. Qua d¹y thö nghiÖm vµ mét sè bµi t¬ng tù, t«i nhËn thÊy häc sinh cha c¶m nhËn ®îc s©u s¾c v¨n b¶n th«ng qua tranh minh ho¹ mµ chØ c¶m nhËn ®îc chñ yÕu tõ ng«n tõ cña v¨n b¶n. Hay nãi c¸ch kh¸c, kªnh h×nh cha ®îc khai th¸c triÖt ®Ó. Nªn b¶n th©n t«i ®· ®a ra: "Ph¬ng ph¸p sö dông tranh minh ho¹ trong d¹y häc bé m«n Ng÷ v¨n 6 " III./ 3. C¸c biÖn ph¸p sö dông tranh minh ho¹ 1. Gi¸o viªn ph¶i cã sù chuÈn bÞ Ngoài một số phương pháp tích cực trong dạy học phân môn Văn như: phương pháp trực quan, hình thức vấn đáp, thảo luận...Giáo viên cần vận dụng sáng tạo một số phương pháp khác như phương pháp đóng vai, phương pháp sử dụng trò chơi học tập. Đặc biệt là việc sử dụng tranh ảnh trong quá trình dạy học. §Ó tiÕt d¹y ®¹t ®îc môc tiªu gi¸o dôc t tëng, t×nh c¶m tèt ®Ñp cho häc sinh ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü cµng, chu ®¸o. §èi víi viÖc sö dông tranh minh ho¹, gi¸o viªn ph¶i biÕt râ Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o cã cÊp tranh cho v¨n b¶n ®ã kh«ng, trong SGK cã h×nh vÏ kh«ng. NÕu cã th× gi¸o viªn cã thÓ sö dông, nÕu kh«ng tù gi¸o viªn ph¶i thuª hoÆc tù vÏ thªm tranh minh ho¹. - Gi¶ sö ph¶i vÏ thªm tranh minh ho¹ cho bµi d¹y th× yªu cÇu bøc tranh ph¶i cã néi dung phï hîp, b¶o ®¶m khoa häc thÈm mû cã ý nghÜa gi¸o dôc cao. Tr¸nh t×nh tr¹ng tranh kh«ng ®óng víi chñ ®Ò bµi gi¶ng, g©y tri gi¸c t¶n m¹n ë häc sinh trong khi sö dông hoÆc lµm cho häc sinh khã hiÓu. Nh vËy sù chuÈn bÞ cña gi¸o viªn lµ rÊt cÇn thiÕt tríc khi lªn líp gi¶ng d¹y. - VÝ dô: Khi d¹y v¨n b¶n "ThÇy bãi xem voi" chóng ta còng cã thÓ vÏ mét bøc tranh minh ho¹ nãi vÒ néi dung cña c¸ic¶nh c¸c lÇn c¸c «ng thÇy bãi ®a ra nhËn xÐt cña m×nh trong tõng lÇn thay ®æi. Khi d¹y v¨n b¶n " Sông nước Cà Mau" chóng ta còng cã thÓ vÏ mét bøc tranh minh ho¹ nãi vÒ néi dung cña vùng sông nước này hoặc một số tư liệu, tranh ảnh liên quan để HS tiếp xúc và hiểu rõ hơn về vùng đất, vẻ đẹp thiên nhiên ở vùng đất này. GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 4 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh Sáng kiến kinh nghiệm Hoặc với “ Vît th¸c” cũng tương tự như thế. 2. CÇn sö dông tranh ®óng thêi ®iÓm (®óng lóc, ®óng chç) ViÖc sö dông tranh cÇn kÕt hîp linh ho¹t víi hÖ thèng c©u hái. Còng cã thÓ ®a ngay ra lóc ban ®Çu ®Ó t¹o t©m thÕ høng thó ë häc sinh. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch v¨n b¶n cÇn ®a tranh minh ho¹ ®Ó bæ sung, kh¾c s©u kiÕn thøc. Nhng cÇn lu ý tr¸nh ®a tranh liªn tôc lµm cho häc sinh tri thøc t¶n m¹n. HS chỉ chú ý đến tranh mà quên mất nội dung của bài học. Khi ®a tranh cho häc sinh tr¶ lêi ý cÇn khai th¸c xong cÇn cÊt tranh ngay. Còng cã thÓ ®a tranh khi ®· ph©n tÝch ®Çy ®ñ néi dung, ý nghÜa v¨n b¶n ®Ó häc sinh më réng, liªn hÖ kiÕn thøc. VÝ dô: Khi d¹y tiÕt 31 bµi 8, v¨n b¶n: " Th¸nh Giãng " t«i ®· phãng to 2 bøc tranh trong s¸ch gi¸o khoa. Khi bíc vµo ph©n tÝch v¨n b¶n, t«i cho häc sinh quan s¸t 2 bøc tranh ®Ó t¹o sù tß mß, høng thó häc tËp ë häc sinh. §Õn néi dung ph©n tÝch "Th¸nh Giãng nhæ côm tre bªn dêng …". T«i treo bøc tranh thø nhÊt cho häc sinh quan s¸t råi nªu c©u hái. - Gi¸o viªn: + Em h·y cho biÕt Nhê søc m¹nh nµo mµ Th¸nh Giãng nhæ ®îc .. ? - Häc sinh: => Tinh thÇn yªu níc, nh©n d©n V.Nan ®· tëng tîng ... - Gi¸o viªn: + T¹i sao khi th¾ng giÆc Th¸nh Giãng kh«ng ë l¹i ®Ó hëng.....mµ bay lªn trêi? - Häc sinh: =>V× Th¸nh Giãng lµ con cña trêi …  PhÈm chÊt cña Th¸nh Giãng: Th¸nh Giãng lµ ngêi cã tinh thÇn yªu níc, yªu quý ngêi nghÌo, c¨m ghÐt bän x©m lîc, kh«ng tham ®Þa vÞ danh väng - Gi¸o viªn: Em h·y cho biÕt t×nh c¶m cña em ®èi víi Th¸nh Giãng? - Häc sinh: => Kh©m phôc, yªu quý. - Gi¸o viªn: Qua nh©n vËt Th¸nh Giãng em rót ra bµi häc g× cho m×nh? Häc sinh: Ph¶i ch¨m chØ cè g¾ng häc tËp tèt ®Ó trë thµnh ngêi c«ng d©n tèt cña x· héi, sau nµy íc mong ®îc cÇm sóng ®Ó b¶o vÖ biªn giíi, biÓn ®¶o cña quª h¬ng. – Sau tiÕt d¹y kÕt qu¶ nh sau: V. KÕt qu¶ Trong n¨m häc 2014- 2015 víi viÖc ¸p dông c¸ch sö dông tranh minh ho¹ nh trªn, t«i ®· thÊy cã sù kh¸c biÖt trong nhËn thøc ë häc sinh. - Sè häc sinh høng thó häc tËp: 95%. - Sè häc sinh t×m ra ®îc phÈm chÊt cña Th¸nh Giãng: 85%. - Sè häc sinh rót ra ®îc bµi häc cho b¶n th©n: 98%. Nh vËy so s¸nh víi kÕt qu¶ cña viÖc d¹y häc truyÒn thèng th×: - Sè häc sinh høng thó häc tËp: vît 25%. - Sè häc sinh t×m ra ®îc phÈm chÊt cña Th¸nh Giãng: vît 20%. - Sè häc sinh rót ra ®îc bµi häc cho b¶n th©n: vît 20%. Trªn ®©y lµ mét kÕt qu¶ kh¶ quan trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm cña b¶n th©n t«i. III./ KẾT LUẬN: III./ 1. Ý nghĩa Có lẽ trong nhà trường không có môn khoa học nào có thể thay thế được môn Văn. Đó là môn học vừa hình thành nhân cách vừa hình thành tâm hồn .Trong thời đại hiện nay, khoa học kĩ thuật phát triển rất nhanh, môn Văn sẽ giữ lại tâm hồn con người, giữ lại những cảm giác nhân văn để con người tìm đến với con người, trái tim hòa cùng nhịp đập trái tim. Sau khi nghiên cứu, tham khảo sáng kiến kinh nghiệm này, bản thân người dạy và người học sẽ có cái nhìn mới mẻ, tích cực hơn về phương pháp dạy và học văn. Từ đó, rất hi vọng kết quả học văn của các em sẽ tốt hơn; các em sẽ yêu thích, ham mê môn Văn hơn nữa. GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 5 ------------N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh Sáng kiến kinh nghiệm Qua c¸c tiÕt d¹y t«i nhËn thÊy viÖc sö dông tranh minh ho¹ muèn ®¹t ® îc hiÖu qu¶ tèi u cÇn ph¶i cã sù linh ho¹t trong qu¸ tr×nh sö dông. Tuú tõng v¨n b¶n mµ ta ¸p dông cho ®óng lóc, ®óng chç. ViÖc sö dông tranh minh ho¹ sÏ t¹o t©m thÕ häc tËp høng thó ë häc sinh, t¹o cho tiÕt d¹y sinh ®éng, kh«ng cßn nhµm ch¸n. §ång thêi gióp häc sinh c¶m nhËn s©u s¾c h¬n vÒ v¨n b¶n. ViÖc sö dông tranh minh ho¹ lµ c¶ mét qu¸ tr×nh t×m tßi, s¸ng t¹o, chuÈn bÞ chu ®¸o cña b¶n th©n ngêi gi¸o viªn. Lµ mét gi¸o viªn ®· tõng d¹y häc nhiÒu n¨m ë trêng THCS b¶n th©n ®· ®óc rót ®îc kinh nghiÖm qua gi¶ng d¹y trùc tiÕp ë c¸c líp. MÆc d©u v©y song ®ã lµ theo chñ quan cña b¶n th©n. Nªn t«i thÊycÇn häc hái nhiÒu h¬n ë ®ång nghiÖp, vµ nhê sù gãp ý ch©n t×nh cña c¸ b¹n. V× vËy t«i rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña chØ ®¹o chuyªn m«n vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp trong tæ, ®Æc biÖt nh÷ng ®ång chÝ trùc tiÕp d¹y bé m«n. III./ 2. Kiến nghị, đề xuất 1./Đối với phụ huynh: - Quan tâm hơn đến việc học hành của con em mình, đầu tư nhiều về thời gian cho con cái học tập, không nên để cho các em phụ giúp nhiều công việc gia đình. - Hướng dẫn và tạo cho con thói quen đọc sách; chia sẻ tư vấn, định hướng, bồi dưỡng tâm hồn cho con để các em có nhiều thuận lợi trong việc bộc lộ và phát triển cảm xúc, tình cảm trong cuộc sống nói chung và trong việc học Văn nói riêng. Phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với giáo viên bộ môn Văn để tìm hiểu, nắm bắt kịp thời tình hình học tập của con em mình 2.Đối với phòng giáo dục - Tổ chức hội thảo chuyên đề cho giáo viên bộ môn Văn trong từng năm để giáo viên có dịp trao đổi kinh nghiệm, bàn luận tìm ra biện pháp tối ưu tích cực nâng cao chất lượng dạy học môn Văn. §Æc biÖt vËn dông kiÕn thøc liªn m«n c¸c m«n nghÖ thuËt vµo tiÕt häc. - Có kế hoạch tham mưu với cấp trên có chế độ đãi ngộ hợp lí đối với giáo viên giảng dạy phụ đạo thêm cho học sinh yếu kém môn Văn. - Đầu tư trang thiết bị, dụng cụ trực quan, đặc biệt là đầu tư công nghệ thông tin để hỗ trợ cho giáo viên giảng dạy Văn.(Më c¸c líp tËp huÊn vÒ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn...) 1. Đối với địa phương: - Quản lí chặt chẽ các điểm kinh doanh internet và các điểm dịch vụ không lành mạnh, làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh. - Quan tâm sát sao, hiệu quả đến chất lượng giáo dục ở địa phương, đầu tư cơ sở vật chất kịp thời phục vụ cho việc dạy và học. Tµi liÖu tham kh¶o: - Nghiên cứu giáo dục, số 28, 11/1973) - §Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng THCS theo LuËt gi¸o dôc (1998) - Sö dông ph¬ng tiÖn trong giê häc V¨n. - øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong d¹y häc. - RÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn THCS --Tài liệu của hội thảo khoa học “ Đổi mới phương pháp dạy học môn Văn Tiếng Việt, góp phần nâng cao chất lượng giáo viên THCS”. GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 6 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh STT Sáng kiến kinh nghiệm Trang Nội dung 1 I./ PHẦN MỞ ĐẦU 2 I, Lý do chän SKKN 3 1. C¬ së lý luËn 4 2. C¬ së thùc tiÔn 5 II. Môc ®Ých 6 III. §èi tîng nhiÖm vô 7 IV. Ph¹m vi nghiªn cøu 8 B.Néi dung 9 I. §Æc ®iÓm 10 II. Thùc tr¹ng 11 1./ NhiÖm vô nghiªn cøu 12 III. Nguyªn nh©n 13 1./ §èi víi häc sinh 14 2./ §èi víi gi¸o viªn 15 IV. C¸c biÖn ph¸p sö dông tranh minh häa 16 IV. C¸c biÖn ph¸p sö dông tranh minh häa 17 IV. C¸c biÖn ph¸p sö dông tranh minh häa 18 V. Kõt qu¶ 19 C. Kõt luËn 20 I. Kõt luËn chung 21 II. Mét sè ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ 22 Tµi liÖu tham kh¶o 23 Phô lôc - Chuyªn ®Ò tÝch hîp liªn m«n trong d¹y häc. 2 2 2 2 3 3 4 4 4 4 4 5 5 5 5 6 7 7 7 7 8 8 9 Vạn Ninh, ngày 12 tháng 03 năm 2015. Người viết Nguyễn §¹i TiÕn GV: NguyÔn §¹i TiÕn ------------ 7 ------------- N¨m häc: 2014-2015 Trường THCS Vạn Ninh GV: NguyÔn §¹i TiÕn Sáng kiến kinh nghiệm ------------ 8 ------------- N¨m häc: 2014-2015