Tài liệu Skkn sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật

SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Mục tiêu phát triển chiến lược con người của Đảng và Nhà nước ta là nhằm giáo dục thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện. Ngoài việc học tập, tiếp thu các tri thức, con người cần phải được giáo dục cả về thẩm mĩ. Vì vậy môn mĩ thuật được đưa vào dạy và học trong trường TH và THCS nhằm đáp ứng nhu cầu thị hiếu của con người, luôn luôn hướng tới cái đẹp, tìm kiếm cái đẹp và sáng tạo cái đẹp. Nhưng trên thực tế, dạy học đã khó, dạy mĩ thuật càng khó hơn. Bởi ngoài việc dạy học sinh những kiến thức cơ bản thì việc học mĩ thuật còn đem lại niềm vui cho mọi người, làm đẹp cho cuộc sống, làm cho mọi người nhìn ra cái đẹp, cái đẹp trong mình, và xung quanh mình trở nên gần gũi đáng yêu hơn. Mĩ thuật là một trong những môn học năng khiếu đòi hỏi sự tư duy và tính sáng tạo cao, bên cạnh đó đòi hỏi người học cần có sự tưởng tượng khá phong phú, mà tất cả các em học sinh thì không phải em nào cũng có năng khiếu về mĩ thuật. Như chúng ta đã biết dạy mĩ thật không nhằm mục đích để đào tạo các em thành họa sĩ, mà nhằm giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho các em học sinh tiếp xúc, làm quen và thưởng thức cái đẹp, tạo ra được cái đẹp nhằm phục vụ cho bản thân mình và những người xung quanh. Để từ đó các em hình thành ý thức giữ gìn và bảo vệ cái đẹp. Môn mĩ thuật lấy hoạt động thực hành nhằm phát triển năng lực cảm thụ, thông qua đó nhằm phát triển khả năng tư duy, tưởng tượng, tính độc lập, sáng tạo, giúp học sinh thực hành được theo cách nhìn, cách nghĩ bằng cảm xúc riêng. Hầu hết các em đều thích học mĩ thuật, tuy nhiên để các em thực sự yêu thích và say mê, hứng thú học từ ban đầu quả là điều không dễ dàng. Đó có thể nói là một bài toán khó đối với người giáo viên, bản thân người giáo viên phải không ngừng học hỏi để tìm ra giải pháp giúp học sinh thật sự có tình 1 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật yêu đối với môn học. Vì nếu bản thân người học sinh không thực sự yêu thích, say mê, hứng thú, không có sự hình dung về đề tài thì các em sẽ không thể hiện hết được tính sáng tạo của mình cũng như sự nhận biết đầy đủ về các hình ảnh mình cần thể hiện. Vậy nên thực tế đặt ra phải làm sao để học sinh có được kiến thức hình ảnh một cách trực quan và sinh động nhất, qua đó khơi gợi cảm xúc về đề tài cho học sinh và làm sao để học sinh khai thác hết được các yếu tố thẩm mĩ của đối tượng quan sát về bố cục, hình dáng, kích thước, tỉ lệ, đậm nhạt để học sinh có thể cảm nhận và thể hiện theo khả năng và sở thích riêng của mình. Muốn cho học sinh hiểu và thực hiện tốt các bài học trên lớp cũng như biết vận dụng trong thực tiễn hàng ngày giáo viên phải dạy thật tốt các kiến thức cơ bản cũng như các kĩ năng thực hành cho học sinh. Bên cạch việc dạy tốt thì người giáo viên cũng phải biết cách sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan trong mỗi tiết học sao cho đúng lúc, linh hoạt, sáng tạo, để học sinh tiếp thu được các kiến thức cơ bản một cách tốt nhất và dễ hiểu nhất. Trong quá trình dạy học không chỉ nhằm mục tiêu duy nhất là giúp học sinh nhận thức một số kiến thức kĩ năng cụ thể mà bằng cách dạy nào đó các em phát huy được tính tích cực chủ động, phát triển năng lực sáng tạo. Theo đó vai trò của giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn, truyền đạt thông tin kiến thức, còn học sinh có vai trò chủ động sáng tạo trong việc tiếp thu tri thức. Để làm được điều đó thì sự hỗ trợ của thiết bị và đồ dùng trực quan không thể thiếu được. Việc dạy chay, dạy suông làm cho người học thụ động không phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo, không phát huy được óc quan sát thực tế thì thiết bị và đồ dùng trực quan sẽ giúp cho giáo viên và học sinh tổ chức việc dạy và học hiệu quả hơn, tiếp cận được thực tiễn nâng cao khả năng tự học, khả năng quan sát, tự rèn luyện, tạo sự lôi cuốn trong học tập hấp dẫn và hiệu quả hơn. Tuy nhiên việc sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan của giáo viên còn lúng túng, thiếu tự tin và ngại sử dụng, sử dụng đồ dùng chưa triệt để và hiệu 2 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật quả, chất lượng còn hạn chế. Trước thực tế trên và trong quá trình dạy học và đúc rút qua nhiều lần dự giờ thăm lớp các đồng nghiệp trong cụm chuyên môn cũng như tham gia các lớp tập huấn do phòng giáo dục tổ chức, tôi mạnh dạn đưa ra giải pháp giúp cho giáo viên về “ Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. Làm phong phú thêm kho tàng đồ dùng dạy học của môn mĩ thuật. Nhằm phát huy khả năng quan sát của học sinh. Phát huy tính sang tạo, tìm tòi học hỏi của học sinh. Tạo hứng thú giúp học sinh học tốt môn Mỹ thuật và góp phần nâng cao chất lượng day – học môn Mỹ thuật ở trường THCS. Giúp học sinh phát triển trí tuệ, cảm quan đối với thế giới xung quanh. Giúp học sinh THCS hứng thú và yêu thích môn Mĩ thuật, đó là yếu tố quyết định hiệu quả việc giáo dục thẩm mỹ ở trường cơ sở. 3. Đối tượng nghiên cứu Học sinh trường THCS Hoàng Văn Thụ xã Cưamung huyện Eah’leo tỉnh Đaklak 4. Giới hạn của đề tài. Tất cả 4 phân môn trong chương trình học của khối 6,7,8,9. Năm học 20162017, 2017- 2018 5. Phương pháp nghiên cứu. Phương pháp thu thập, sử lý tài liệu Phương pháp tổng hợp. Phương pháp phân tích, so sánh. Phương pháp thực nghiệm, thực hành Phương pháp luyện tập 3 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật II. PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận. Mục tiêu của luật giáo dục sửa đổi đã nêu rõ “Mục tiêu giáo dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc và ý thức công dân toàn cầu; trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế” Như chúng ta đã biết dạy học là một trong những công việc có thể nói là khó khăn nhất, bởi sản phẩm mà chúng ta trực tiếp đào tạo là con người vốn có diễn biến tâm lí khá phức tạp. đặc biệt là đối với bậc THCS, ở giai đoạn này về mặt tâm sinh lí, các em đang ở trong lứa tuổi “dậy thì”, có tốc độ phát triển cơ thể rất nhanh, có nhu cầu hoạt động và thể hiện rất rõ tính cách, cá tính của mình, đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng học hỏi, tìm ra những giải pháp mới trong cách dạy của mình để nhằm thu hút sự tập trung của các em trong học tập. Trong đó bộ môn mĩ thuật là một trong những môn đòi hỏi sự sáng tạo, niềm say mê yêu thích, nếu dạy học khó thì dạy nghệ thuật nói chung và dạy mĩ thuật nói riêng càng khó hơn, càng phải mang tính nghệ thuật cao hơn. Song khó không có nghĩa là chúng ta không thể dạy được vì học mĩ thuật là đem lại niềm vui cho mọi người, làm cho cuộc sống xung quanh chúng ta trở nên gần gũi, đáng yêu hơn. Đồng thời mĩ thuật giúp cho mọi người tự tạo ra cái đẹp theo ý mình mong muốn, có thể biến hóa và làm cho cuộc sống thêm hài hòa, hạnh phúc, tươi đẹp hơn. Nhưng học mĩ thuật người dạy không thể nói suông, dạy chay. Dù giáo viên có giảng hay như thế nào, có mô tả đối tượng cụ thể cuốn hút ra sao thì học sinh cũng không thể hiểu hết được về đối tượng đó. Nếu học sinh không hiểu rõ được 4 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật những điều giáo viên truyền đạt sẽ dẫn đến việc hiểu sai đối tượng và kiến thức. Vì vậy thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan sẽ giúp các em có thể hiểu, tăng khả năng quan sát và giúp các em tiếp thu kiến thức một cách đầy đủ và khoa học nhất. Trong quá trình dạy học thiết bị và đồ dùng trực quan giảm nhẹ công việc của giáo viên và giúp cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách thuận lợi. Có được đồ dùng thích hợp người giáo viên sẽ phát huy hết được năng lực sáng tạo của mình trong công tác giảng dạy, làm cho hoạt động nhận thức của học sinh nhẹ nhàng, hấp dẫn hơn, tạo cho học sinh những tình cảm tốt đẹp và có thái độ yêu thích đối với môn học. Nên khi đưa thiết bị và đồ dùng trực quan vào quá trình dạy học, giáo viên có nhiều điều kiện để nâng cao tính tích cực, độc lập của học sinh và từ đó nâng cao hiệu quả của quá trình tiếp thu, lĩnh hội kiến thức và hình thành kĩ năng, kĩ xảo của các em, phát huy được tính sáng tạo và tài năng của các em. 2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu. a) Thuận lợi. - Giáo viên được đào tạo chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ. - Được ban giám hiệu tạo điều kiện tốt để giáo viên học tập, tham gia các lớp tập huấn để nâng cao hơn về chuyên môn cũng như hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy của mình. - Việc xây dựng cụm chuyên môn giúp cho giáo viên có nhiều điều kiện giao lưu học hỏi về kinh nghiệm giảng dạy thông qua các tiết dự giờ, góp ý rút kinh nghiệm để cùng nhau tìm ra các giải pháp nhằm mang lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy bộ môn của mình. b) Khó khăn. Bên cạnh những thuận lợi trên thì việc giảng dạy môn mĩ thuật còn có những khó khăn sau : 5 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật - Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, trường chưa có phòng học mĩ thuật riêng. - Chưa có mẫu vẽ cho các bài vẽ theo mẫu, tranh ảnh còn hạn hẹp. - Tài liệu tham khảo còn hạn chế. - Thiết bị dạy học còn ít. - Một số học sinh chưa quan tâm đến môn học nên chưa chuẩn bị tốt các dụng cụ học tập làm ảnh hưởng nhiều đến môn học. - Đa số các em chưa tích cực, chủ động trong học tập, chưa phát huy được tính sáng tạo trong bài thực hành của mình, các em lười quan sát các hình ảnh diễn ra xung quanh cuộc sống, dẫn tới bài vẽ chủ yếu là các em sao chép bạn, giáo viên hoặc sách giáo khoa. - Chưa có sự tác động mạnh mẽ từ phía gia đình đến việc học tập của các em. 3. Nội dung và hình thức nghiên cứu của đề tài. 3.1 Sưu tầm và làm đồ dùng trực quan tự tạo. Hầu hết các phần trong môn học mĩ thuật đều có sử dụng đồ dùng trực quan mà đồ dùng trực quan lại giúp cho học sinh hiểu được bài một cách dễ dàng và nhanh nhất. Vì vậy đồ dùng dạy học trực quan trong từng phân môn phải thật phong phú và đa dạng. Với một bài học để đạt hiệu quả cao thì người giáo viên phải sử dụng rất nhiều tranh ảnh và đồ dùng khác nhau.Việc sưu tầm và làm đồ dùng dạy học trực quan sẽ làm phong phú hơn, qua đó tiết học sẽ trở nên trực quan và sinh động hơn, gợi cho học sinh nhiều cảm xúc và hình thành thói quen tiết kiệm cho giáo viên và học sinh. Do đó tôi đã tiến hành cùng các em tìm và chọn vật liệu sẵn có ở địa phương như : Trái cây, hoa, chai, lọ, ấm nước, hộp giấy, quả bóng nhựa……. để làm đồ dùng dạy học. Ví dụ : - Khi học bài 4 và 5 vẽ theo mẫu Hình hộp và hình cầu của lớp 6. Tôi đã hướng dẫn cho các em học sinh tìm kiếm hộp giấy hình vuông sau đó bọc lại bằng giấy 6 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật trắng cho đẹp và tìm quả bóng nhựa hay quả bóng tennis các em hay chơi, lon sữa bột sơn trắng lên để làm đồ dùng học tập. - Hoặc học bài 5 vẽ tranh Đề tài tranh phong cảnh của lớp 7. Tôi hướng dẫn các em học sinh sưu tầm các loại tranh theo chủ đề : Phong cảnh quê hương, phong cảnh về biển, phong cảnh núi rừng,…….Cho tiết học thêm phong phú, dễ hiểu. 7 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật - Ở lớp 9 bài 4,bài 15-16 vẽ trang trí, tôi đã cho các em trải nghiệm tự làm những sản phẩm để vừa làm đồ dùng dạy học vừa tăng thêm sự hứng thú và yêu thích hơn trong môn học. Tôi còn tổ chức cho các tổ, nhóm của các lớp thi đua trưng bày sản phẩm một năm hai lần, mỗi lần vào cuối mỗi học kì đầu để các em tập hợp thành sản phẩm chung của cả lớp để sử dụng theo các chủ đề thích hợp cho mỗi phân môn, cũng như làm tư liệu, đồ dùng cho các năm học sau. Tôi nghĩ rằng ai làm nghề nào thì có một bộ đồ nghề để hành nghề đó.vì vậy tôi không ngại khi đầu tư vào bộ đồ nghề dạy học của mình 8 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật 3.2 Ứng dụng thiết bị phương tiện nghe nhìn, công nghệ thông tin trong giảng dạy mĩ thuật. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy hiện nay đang được chú trọng cao, nhằm giúp cho học sinh hiểu được kiến thức một cách sinh động và đầy đủ nhất. Khi sử dụng các thiết bị, phần mềm, phương tiện nghe nhìn trong giảng dạy, đặc biệt là phần mềm soạn bài Powerpoint thông qua các đoạn phim, hình ảnh thực tế, âm thanh sinh động mà tôi đã sưu tầm học sinh có thêm hào hứng hơn, các em luôn chú ý quan sát lắng nghe mà tôi cũng rất chủ động trong việc giảng dạy. Tiết học của tôi trở nên sinh động và trôi qua rất nhẹ nhàng không giống như các tiết trước học đến phần nào rồi tự treo hình ảnh của phần đó lên. Tranh ảnh thì rõ ràng về màu sắc lẫn đường nét, cái gì cũng diễn ra thật thực tế không còn mơ hồ nữa. Qua những hình ảnh đó các em sẽ thấy được các hình ảnh về lễ hội, về quê hương đất nước, những sản phẩm trang trí đẹp, những bài vẽ theo mẫu đúng, những bài vẽ tranh về đề tài sinh động và đầy màu sắc, những tác phẩm hội họa, những họa sĩ nổi tiếng. Từ đó các em sẽ thể hiện bài một cách trung thực và phong phú nhất cũng như cảm thụ được vẻ đẹp trong tác phẩm một cách tốt nhất. Ví dụ : - Ở bài 15 vẽ trang trí : Trang trí đường diềm của lớp 6. Tôi đã tiến hành ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết học. Qua bài, tôi đã cho các em thấy được nhiều hình ảnh về đường diềm với nhiều cách xắp xếp khác nhau, cách vẽ màu khác nhau. Ngoài ra, tôi còn cho các em thấy được những ứng dụng của đường diềm vào những đồ vật trong cuộc sống, những họa tiết thường được trang trí trong đường diềm…… - Đối với bài 24 thường thức mĩ thuật : Một số tác giả tác phẩm tiêu biểu của trường phái hội họa Ấn tượng (lớp 8) Tôi đã giới thiệu cho các em thấy những hình ảnh của các họa sĩ như : Họa sĩ Van-gốc, họa sĩ Xơ-ra, họa sĩ Pi-cat-xô. Các 9 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật tác phẩm nghệ thuật như : Buổi hòa nhạc ở Tu-le-ri-e (Ma-nê), Đôi giày cũ (Vangốc), Tắm ở Ac-Mi-Ne (Xơ-ra) Không chỉ thấy được tác phẩm có trong sách giáo khoa mà còn có những tác phẩm không có trong sách giáo khoa …… - Hay như tiết 17 thường thức mĩ thuật: Sơ lược về một số nền mĩ thuật Châu Á (lớp 9). Tôi đã cho các em quan sát thêm hình ảnh một số công trình mĩ thuật tiêu biểu của nền mĩ thuật Châu Á để các em được mở mang kiến thức hơn. Được quan sát những hình ảnh đa dạng và nhiều màu sắc như vậy các em học sinh luôn hào hứng, tập trung và chú ý quan sát, lắng nghe khiến cho bài học diễn ra sôi nổi và có hiệu quả cao. Các em yêu thích và hứng khởi hơn trước mỗi tiết học, có ý thức tự giác hơn trong học tập, yêu thích môn học hơn trước. 3.3 Sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan trong từng phân môn cụ thể. a) Phân môn vẽ tranh. 10 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật Phân môn vẽ tranh chủ yếu giáo viên gợi mở cho học sinh tìm và chọn nội dung đề tài. Vì vậy sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan chủ yếu cho học sinh biết các hình ảnh, nội dung cần thể hiện. Giáo viên phải sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan nhấn mạnh khai thác chủ đề, cách thể hiện các chủ đề khác nhau trong cùng một đề tài. Sự liên quan giữa các nhóm chính, nhóm phụ và màu sắc trên toàn bức tranh. Khi hướng dẫn các em giáo viên nên tránh cho học sinh lựa chọn quá nhiều và xa vời mà phải cho các em xem và lựa chọn những tranh ảnh có chủ đề gần gũi. Vì có quá nhiều tranh ảnh giáo viên sẽ làm cho học sinh khó hiểu và khó khăn với việc lụa chọn đề tài dẫn đến kết quả không như mong muốn. Và việc cần nhất vẫn là liên hệ thực tế với địa phương, đó là những hình ảnh quen thuộc, gần gũi nhất với các em. b) Phân môn vẽ theo mẫu. Đây là một phân môn mà các em khi làm bài thường mắc nhiều lỗi sai nhất, hầu hết các em đạt yêu cầu rất ít ở các khối. Nên việc sử dụng đồ dùng trực quan rất quan trọng và cần thiết. Vì qua đồ dùng trực quan học sinh sẽ hiểu được các cấu trúc của vật mẫu, màu sắc, hình dáng, tỉ lệ, kích thước, đậm nhạt..... Khi sử dụng đồ dùng trực quan sẽ hướng học sinh quan sát từ tổng thể đến từng chi tiết bám sát vật mẫu để thể hiện bài vẽ của mình cho đúng. Đồ dùng trực quan của phân môn này chủ yếu là mẫu vật. Nên trong quá trình dạy học giáo viên cho học sinh tự sắp xếp vật mẫu và giáo viên hướng dẫn để cho học sinh tìm và phát hiện xem cách bày mẫu nào có bố cục đẹp nhất bằng phương pháp hỏi đáp. Bài giảng phải tiến hành từng bước thong thả, cho học sinh quan sát ở góc độ khác nhau, các bộ phận của mẫu phải dùng thước hay cây chuyên dùng để chỉ, tránh xê dịch vật mẫu, biểu diễn các trực quan bằng tranh và hình minh họa. Giáo viên có thể sử dụng đèn cá nhân của học sinh để chiếu sáng học sinh sẽ thấy rõ 11 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật được nguồn sáng chiếu vào vật mẫu để xác định đậm nhạt . Giáo viên có thể đặt khác vị trí so với sách giáo khoa như thế sẽ xác định được em nào chép sách mà không nhìn mẫu. Trước giờ thực hành giáo viên cho học sinh xem các bài của học sinh khóa trước để nhân xét ưu và nhược điểm để học sinh rút kinh nghiệm. c) Phân môn trang trí. Phân môn này là phân môn thể hiện nhiều sự sáng tạo của học sinh. Vì vậy đồ dùng dạy học chủ yếu là các hình ảnh về các họa tiết, sự thay đổi của các mảng trang trí, cách xắp xếp họa tiết, cách vẽ màu và tính ứng dụng trong thực tế. Giáo viên phải cho học sinh thấy được những họa tiết có trong cuộc sống đã được cách điệu hay đơn giản. Những cách chia mảng trong bài để từ đố sắp xếp họa tiết cho đúng chính và phụ. Bên cạnh đó cho học sinh xem những cách vẽ màu nếu họa tiết vẽ màu đậm thì vẽ màu nền ra sao và ngược lại, nhưng bài trang trí có sử dụng màu nóng và những bài trang trí có sử dụng màu lạnh. Chỉ rõ cho học sinh thấy được vật trang trí nào thì phải trang trí ra sao cho thích hợp. Khai thác độ đậm nhạt của mẫu và nhấn mạnh kiến thức vẽ màu ở họa tiết trọng tâm. Khai thác sự thay đổi của các mảng vì đây chính là sự cần thiết để sáng tạo ra nhiều bài trang trí đẹp. Giáo viên có thể đưa ra những bài hợp lí và không hợp lí như bài kẻ chữ để học sinh thấy được cần phải kẻ chữ như thế nào cho đúng. d) Phân môn thường thức mĩ thuật. Là loại bài chủ yếu tổng hợp các kiến thức của các phân môn trên nên giáo viên phải khai thác được hình ảnh, bố cục, màu sắc. Là một phân môn mà giáo viên phải sử dụng thiết bị đồ dùng trực quan suốt một tiết học, giáo viên phải khai thác triệt để thiết bị và đồ dùng trực quan để học sinh nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm. Thiết bị và đồ dùng trực quan sẽ giúp cho học sinh thấy được những hình ảnh mà sách giáo khoa không có như những tác phẩm hội họa hay những họa sĩ. 12 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật 3.4 Nguyên tắc sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan của bản thân. Muốn sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan để nâng cao hiệu quả tôi phải tuân theo những nguyên tắc sau : - Sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan gắn với nội dung của sách giáo khoa. - Sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan phù hợp với hình thức dạy học trong từng phân môn. - Sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan phù hợp với kế hoạch bài học. - Sử dụng thiết bị và đồ dùng trực quan đúng mục đích, đúng lúc, đúng chỗ. - Tự làm và cải tiến thiết bị và đồ dùng trực quan phải phù hợp với điều kiện kinh tế nhưng vẫn phải đảm bảo được tính chính xác, khoa học, thẩm mỹ. 4. Kết quả. Thực hiện khảo sát trên toàn khối 6,7,8,9 bao gồm 9 lớp với tổng số trên 200 Học sinh. - Thời gian khảo sát là trong các tiết học mĩ thuật ở năm học 2016- 2017 và năm học 2017- 2018 . - Kết quả thu được như sau : Khối 6 Đ Khối 7 2016- 2017- 2016- 2017 2018 2017 CĐ Đ CĐ Đ Khối 8 2017- 2018 CĐ Đ 2016- Khối 9 2017- 2018 2017 CĐ Đ CĐ 94% 6% 98% 2% 97% 3% 100% 0% 98% 2% 2016- 2017- 2018 2017 Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ 100% 0% 98% 2% 100% 0% Với kết quả trên tôi thấy rằng, việc áp dụng thiết bị và đồ dùng trực quan vào môn học đã giúp cho việc dạy và học được nâng cao rõ rệt, các em yêu thích và có hứng thu hơn với môn học nhiều. Số học sinh đạt yêu cầu đã tăng lên và số học sinh chưa đạt yêu cầu đã giảm xuống đáng kể so với những năm học trước. 13 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật Phần III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1.Kết luận. Sau khi áp dụng những biện pháp trên trong năm học 2017 -2018 và học kì 1 năm học 2018 – 2019 tôi nhận thấy các tiết học đã trở nên hấp dẫn hơn, đa số học sinh thực hành bài vẽ đạt kết quả cao, học sinh tập trung vào tiết học, học sinh rất thoải mái, tự tin và thích học. Bởi vì chính thiết bị và đồ dùng trực quan đã giúp các em tiếp thu bài một cách dễ dàng, hiểu bài, làm được bài, chất lượng giáo dục nâng lên một cách rõ rệt. Song để có những kết quả đó cần có 3 biện pháp cơ bản sau để dẫn đến thành công đó là : - Bản thân người giáo viên phải nhận thức được môn học và vị trí của môn học trong xã hội. Từ nhận thức đó nên đã tự tìm tòi và làm đồ dùng, khai thác các vật dụng có sẵn để phục vụ cho môn học nhằm đem lại hiệu quả cao cho bài giảng. - Nghiên cứu kĩ cách sử dụng, sử dụng thành thạo thiết bị và đồ dùng trực quan trong giờ lên lớp. Đồng thời làm tốt phần ứng dụng vào cuộc sống cho các em học sinh. - Rèn luyện tính kỷ luật của môn cho học sinh, bên cạnh đó cần tạo ra được môi trường học thân thiện, làm sao cho các em yêu thích và phát huy tối đa sự sáng tạo của bản thân mình trong học tập bộ môn. Để làm tốt việc dạy học các môn nói chung và dạy học môn mĩ thuật nói riêng thì vấn đề sử dụng các thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan như thế nào? Để đạt hiệu quả tốt nhất cho bài giảng hiệu quả cao nhất. Đó là trách nhiệm của người giáo viên hiện nay. Giáo viên phải là người được đào tạo cơ bản đúng chuyên nghành. Giáo viên phải có năng lực sư phạm, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, biết khai thác triệt để thiết bị và đồ dùng trực quan bằng cả lương 14 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật tâm trách nhiệm của mình để truyền tâm huyết của người thầy vào mỗi bài giảng cho học sinh. 2. Kiến nghị. Với tầm quan trọng của thiết bị và đồ dùng trực quan trông môn mĩ thuật. Mong các cấp quản lí cung cấp hỗ trợ đầy đủ thiết bị và đồ dùng trực quan giúp giáo viên lên lớp hiệu quả và đạt kết quả cao. - Phải có phòng học mĩ thuật rộng và đầy đủ ánh sáng. - Phương tiện ( Bàn, ghế, giá vẽ, mẫu vẽ, tranh, tài liệu tham khảo.....) theo đặc thù của bộ môn. - Tăng cường công tác tốt tham mưu với hội cha mẹ học sinh, các nhà hảo tâm để có nhiều nguồn kinh phí mua sắm thiết bị và đồ dùng trực quan. - Trang bị thêm đồ dùng học tập cho bộ môn Mỹ thuật,nhất là mẫu vật thật, tranh, ảnh, băng đĩa hình minh hoạ... Trong lúc thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này không thể tránh khỏi những thiếu sót mong quý thấy cô đồng nghiệp đóng góp ý kiến cho đề tài được hoàn thiện hơn. Cưamung, ngày 10 tháng 3 năm 2019 Người viết Đinh Thị Cẩm Nhung 15 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật Hình ảnh sản phẩm của học sinh 16 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật 17 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Tài liệu từ các nguồn trên internet. 2.Đổi mới phương pháp dạy học ở Trung học cơ sở (Tài liệu đào tạo Giáo viên) 3.Sách giáo viên 6,7,8,9 môn mĩ thuật. 18 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ SKKN: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học trực quan nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật PHỤ LỤC Nội dung Trang PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 3. 3. Đối tượng nghiên cứu 3. 4. Giới hạn đề tài 3. 5. Phương pháp nghiên cứu 3. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận 4. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 5. 3. Nội dung và hình thức nghiên cứu của đề tài 6. 4. Kết quả nghiên cứu 13. . KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 14. 2. Kiến nghị 15. Tranh sản phẩm của học sinh 16. 19 Thực hiện: Đinh Thị Cẩm Nhung THCS Hoàng Văn Thụ