Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Trung học cơ sở Skkn sử dụng hình ảnh, video trong môn giáo dục công dân ở thpt...

Tài liệu Skkn sử dụng hình ảnh, video trong môn giáo dục công dân ở thpt

.DOC
10
74
111

Mô tả:

Mục lục A. Phần mở đầu ……………………………………………………....................trang 2 I. Lý do chọn đề tài ……………………………………………………………trang 2 II. Cơ sở của đề tài …………………………………………………………….trang 3 1.Cơ sở lý luận . ……………………………………………………………..trang 3 2. Cơ sở thực tiễn ……………………………………………………………trang 3 III. Mục đích nghiên cứu ……………………………………………………..trang 4 IV. Đối tượng nghiên cứu , phạm vi nghiên cứu ……………………………...trang 5 V. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………..trang 5 B. Phần nội dung …………………………………………………………………trang 5 I. Mục tiêu của môn GDCD ở trường THPT…………………………………...trang 5 1. Kiến thức …………………………………………………………………..trang 5 2.Kỹ năng ……………………………………………………………………trang 5 3.Thái độ ……………………………………………………………………..trang 6 II. Sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCD………………………………………..trang 6 1.Hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCD……………………………………trang 6 2. Chức năng của hình ảnh và Video – Clip …………………………………trang 6 3.Tác dụng của hình ảnh và Video – Clip……………………………………trang 7 4.Sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong môn GDCD theo hướng đổi mới ………………………………….trang 7 5.Nguồn hình ảnh và Video – Clip………………………………………….trang 8 6. Nguyên tắc của việc sử dụng 1 hình ảnh và Video – Clip trong giảng dạy môn GDCD ………………....trang 8 C.Kết luận……………………………………………………………………… trang 10 A. Phần mở đầu I. Lý do chọn đề tài Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông là chủ trương lớn và cần thiết của ngành giáo dục và của cả xã hội. Trước yêu cầu mới của thời kì đẩy mạnh CNH – HĐH đòi hỏi phải có một lớp người mới trẻ, khoẻ không chỉ có tri thức khoa học, năng động sáng tạo mà còn phải có đạo đức, có sự hiểu biết về pháp luật , có khả năng thích nghi cao….. thì đổi mới về nội dung chương trình SGK và đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường là một yêu cầu tất yếu. Năm học 2006 – 2007 đến nay,cả nước đã tiến hành thay SGK bậcTHPT Việc thay đổi chương trình SGK mới thực sự là một cuộc cách mạng trong giáo dục . Bộ GD - ĐT và các nhà trường đã giành những điều kiện tốt nhất để phục vụ cho việc dạy và học SGK mới . Một phong trào đổi mới phương pháp dạy và học khá sôi nổi trong đội ngũ giáo viên các nhà trường . Đổi mới chương trình SGK mà mấu chốt là đổi mới phương pháp giảng dạy đã được quán triệt trong phần biên soạn SGK – Phương pháp làm việc của thầy và trò , đã tạo nên không khí thi đua tìm tòi , định hình phương pháp dạy và học mới. Chương trình bộ môn GDCD lần này có nhiều thay đổi so với chương trình cũ: tính hiện đại cập nhật của tri thức thể hiện rõ hơn, môn học đã có những liên hệ rất gần gũi với thực tế đời sống không còn chỉ là những kiến thức khô khan…. Vì vậy theo quan điểm đánh giá chủ quan của tôi đây là môn học được thay đổi phương pháp dạy học rõ rệt nhất: Coi trọng thực hành , vận dụng, liên hệ thực tế… . Vì vậy nội dung 2 trong SGK mới biên soạn theo hướng dân tộc, hiện đại , tích hợp , nhằm phát huy tính tích cực của học sinh . Để đổi mới được phương pháp dạy học , phát huy tính tích cực của học sinh , cần có những điều kiện nhất định về giáo viên và đồ dùng dạy học ( phương tiện và trang thiết bị cần thiết ) . Đây không phải là điều mới mẻ , trước đây chúng ta cũng đã sử dụng đồ dùng, trang thiết dạy học nhưng chưa được quan tâm thoả đáng . Chính điều này đã dẫn đến hậu quả là khả năng tiếp cận , phân tích , đánh giá , nhận xét của học sinh còn kém. ở phạm vi đề tài này của mình tôi chỉ xin đề cập đến một khía cạnh rất nhỏ trong việc sử dụng đồ dùng, phương tiện, trang thiết bị dạy học đó là sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCD. II. Cơ sở của đề tài 1.Cơ sở lý luận : Là môn học mà các tri thức , chuẩn mực , kĩ năng của nó đều gắn chặt với thực tế, nó rất gần gũi với mỗi học sinh. Đó là những vấn đề thế giới quan và phương pháp luận khoa học, về những vấn đề kinh tế gần gũi, về những vấn đề chính trị xã hội, về đạo đức , pháp luật của đời sống hàng ngày tác động qua lại giữa con người với con người , giữa con người và các thể chế xã hội . Môn học nhằm giáo dục cho học sinh các chuẩn mực của người công dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi , trên cơ sở đó góp phần hình thành những phẩm chất, nhân cách của con người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay phù hợp với xu thế phát triển tiến bộ của thời đại . Vì vậy , để phát huy tính tích cực của học sinh trong giờ dạy GDCD , người giáo viên cần tổ chức hướng dẫn học sinh hoạt động , tự chiếm lĩnh các tri thức, tự chiếm lĩnh các giá trị ,các chuẩn mực đạo đức , pháp luật thông qua việc nắm tri thức, thực hành và rèn luyện trong và ngoài giờ học . Môn GDCD có ưu thế đặc biệt trong nhiệm vụ giáo dục nhân cách của học sinh, hình thành niềm tin , tình cảm đạo đức . Mục đích quan trọng nhất và cuối cùng là hình thành hành vi , thói quen đạo đức , sống và làm việc theo pháp luật của học sinh . Với những đặc thù riêng như vậy về tri thức bộ môn việc sử dụng hình ảnh và Video Clip trong quá trình giảng dạy bộ môn có những tác động rất tích cực trong quá 3 trình chiếm lĩnh tri thức của học sinh, và việc hình thành hành vi, thói quen đạo đức, lối sống của học sinh 2. Cơ sở thực tiễn Việc đổi mới chương trình, SGK GDCD đòi hỏi phải có sự thay đổi về phương pháp giảng dạy và cách thức tổ chức hoạt động dạy và học. Môn GDCD ở trường THPT bị coi làm môn học phụ nên các giờ học thường diễn ra một cách đơn điệu, khô khan, phương pháp chủ yếu là phương pháp thuyết trình. Trong giờ học, học sinh ít được hoạt động, thụ động, giáo viên không chịu tìm tòi đổi mới phương pháp giảng dạy vì tâm lí mình dạy môn học phụ đổi mới thì cũng chẳng có tác dụng gì, đổi mới thì cũng chẳng để làm gì vì vậygiờ học không gây hứng thú cho học sinh, đồ dùng dạy học ít được sử dụng hoặc sử dụng một cách hình thức. Môn học vốn đã không có nhiều sự quan tâm của học sinh thì lại càng dẫn đến sự căng thẳng, chán nản của học sinh. Học sinh chưa thực sự có cơ hội để thể hiện thái độ, lập trường của cá nhân mình .Những giờ học như vậy , học sinh ít có khả năng sáng tạo. Căn cứ vào mục tiêu đào tạo con người mới của xã hội hiện nay vẫn là những công dân tốt, sống có đạo đức, sống và làm việc theo pháp luật, do đó đòi hỏi phải có sự thay đổi về phương pháp dạy học . Muốn làm được điều đó , giáo viên phải là những người tổ chức , điều khiển các hoạt động học tập , hạn chế tối đa sự độc thoại của thầy bằng cách sử dụng đồ dùng dạy học một cách trực quan , phong phú , tạo ra sự hấp dẫn trong tiết học , học sinh chủ động tiếp cận đồ dùng dạy học , phân tích , đánh giá từ đó rút ra nội dung bài học . Như vậy học sinh có cơ hội tối đa phát triển tính độc lập , sáng tạo , chủ động tiếp thu kiến thức , nâng cao nhận thức , rèn luyện kỹ năng , còn người giáo viên chỉ là người tổ chức tiết học thành môi trường để học sinh mà thôi. Những tranh ảnh, những đoan Video – Clip mà giáo viên công phu chuẩn bị có tác động rất mạnh mẽ đến quá trình học tập của học sinh, tạo nên một sự hứng thú tiếp thu tri thức. Nó tác động rất mạnh mẽ đến tâm lí, tình cảm của học sinh THPT – lứa tuổi mà nhân cách đang định hình một cách rõ nét. 4 III. Mục đích nghiên cứu Yêu cầu việc tổ chức dạy học môn GDCD là phải hình thành ở học sinh xúc cảm, tình cảm, niềm tin đạo đức, vì đó là động cơ bên trong giúp các em hoàn thiện tự điều chỉnh để vươn tới cái chân – thiện – mỹ trong cuộc sống. Đây là yêu cầu có tính đặc trưng của môn GDCD so với một số môn học khác và cúng là yêu cầu bức xúc trong giai đoạn hiện nay khi mà đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ thanh niên, học sinh đi xuống một cách nghiêm trọng. Xuất phát từ yêu cầu trên , môn GDCD cũng có những yêu cầu mới về phương pháp . Dạy và học môn này không đơn giản chỉ là truyền đạt tri thức mà còn phải hình thành được tình cảm , niềm tin đạo đức , pháp luật và nhất là hình thành thói quen đạo đức , pháp luật ở mỗi học sinh. Cần tránh lối dạy thiên về lý thuyết khô khan , xa rời thực tiễn . Để làm được điều nàyviệc sử dụng hình ảnh minh hoạ và sử dụng những đoạn Video – Clip có tác dụng rất quan trọng nhằm phát huy tính tích cực , tạo sự hấp dẫn , dễ ghi nhớ cho học sinh trong giờ GDCD . IV. Đối tượng nghiên cứu , phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu : Học sinh THPT trường THCS Cao Minh Phạm vi nghiên cứu : Sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong gỉng dạy môn GDCD ở trường THPT V. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp hệ thống , quan sát , phân loại , so sánh , phân tích. B. phần nội dung I. Mục tiêu của môn GDCD ở trường THpt 1. Kiến thức - Hiểu được những kiến thức phổ thông, cơ bản thiết thực về một số vấn đề như: thế giới quan khoa học và phương pháp luận biện chứng, công dân với kinh tế, công dân với một số vấn đề chính trị xã hội …. 5 - Hiểu được những chuẩn mực đạo đức và luật pháp cơ bản , phổ thông , thiết thực phù hợp với lứa tuổi học sinh THPT trong các quan hệ với bản thân , với người khác , với công việc và môi trường sống . - Hiểu ý nghĩa các chuẩn mực đối với sự phát triển cá nhân và xã hội ; sự cần thiết phải rèn luyện và cách thức rèn luyện để đạt được các chuẩn mực đó . 2. Kỹ năng : - Biết phân tích, đánh giá bản thân và mọi người xung quanh ; biết lựa chọn và thực hiện cách ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức , pháp luật , văn hoá xã hội trong giao tiếp và hoạt động học tập lao động , hoạt động tập thể , vui chơi , giải trí ,... - Biết tự tổ chức học tập và rèn luyện bản thân theo yêu cầu của các chuẩn mực đã học . 3. Thái độ : - Có thái độ đúng đắn , rõ ràng trước các hiện tượng , sự kiện pháp luật , văn hoá trong đời sống hằng ngày ;có tình cảm trong sáng , lành mạnh đối với mọi người , gia đình, nhà trường , quê hương , đất nước. - Có niềm tin vào các chuẩn mực đã học và hướng tới những giá trị xã hội tốt đẹp. - Có trách nhiệm đối với hành động của bản thân , có nhu cầu tự điều chỉnh , tự hoàn thiện để trở thành một chủ thể xã hội , tích cực , năng động. Để đạt được những mục tiêu đó một trong những biện pháp đó là việc sử dụng linh hoạt, sáng tạo hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy II. Sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCd Để thực hiện phương pháp dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh , cần có những điều kiện nhât định về giáo viên và các phương tiện trang thiết bị cần thiếtỉtong đó hình ảnh và Video – Clip có vai trò vô cùng quan trọng. 1. hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCd - Hình ảnh ở đây được hiểu là những hình vẽ, tranh ảnh được sử dụng trong quá trình giảng dạy + Có thể chia hình ảnh làm 2 nhóm : * Nhóm hình ảnh thực tế ( trực quan, tranh ảnh) 6 * Nhóm hình ảnh trình chiếu - Video – Clip là những đoạn phim ngắn, những đoạn tư liệu được trình chiếu qua đầu đĩa hoặc máy vi tính 2. Chức năng của hình ảnh và Video – Clip - Hình ảnh và Video – Clip có chức năng cơ bản là tích hợp và cơ động . Mỗi hình ảnh hay một đoạn Video – Clip đều có thể thực hiện 3 chức năng sau : 1. Thông báo hay trình bày thông tin. 2. Minh họa , giải thích , mô tả trực quan. 3. Tổ chức và tiến hành các hoạt động . Hình ảnh trước hết là để thông báo thông tin , sau đó là để minh họa , giải thích. Học sinh quan sát hình ảnh- (thu thập thông tin) , xử lý tài liệu , hành động và suy nghĩ trên các tài liệu này và trao đổi với nhau , với giáo viên . Hình ảnh và Video – Clip tác động đến học sinh , gây được phản ứng của các em và những thắc mắc , câu hỏi của các em đặt ra cho giáo viên và các bạn . Giáo viên tiếp nhận , xử lý các câu hỏi của học sinh , như vậy đã tác động lần nữa đến suy nghĩ và hành động của các em khiến các em nảy ra những ý tưởng về những điều đã trình bày , tiến hành trao đổi ý kiến với nhau , với giáo viên. Ví dụ: Để dạy bài chính sách bảo vệ tài nguyên và môi trường ( GDCD lớp 11) mở đầu bài học GV có thể cho học sinh xem một số hình ảnh và đoạn Video - Clip về tình trạng phá hoại môi trường và những hậu quả của nó, từ đó trong đầu học sinh sẽ có thắc mắc : tại sao họ lại phá hoại môi trường? Phá hoại môi trường như vậy có lợi hay có hại? lợi nhiều hay hại nhiều? Tình trạng đó mà cứ diễn ra hậu quả sẽ như thế nào? từ đó học sinh liên hệ được trách nhiệm của nhà nước và trách nhiệm của bản thân mình. - Hình ảnh và Video – Clip được sử dụng như vậy trở thành phương tiện đa chiều hay gọi là đa phương tiện , lúc đó hiệu quả sử dụng hình ảnh và Video – Clip được xem là tối ưu . 3. Tác dụng của hình ảnh và Video – Clip * Việc sử dụng hình ảnh và Video – Clip có tác dụng : 7 - Tạo điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học , loại trừ khuynh hướng dạy chay làm cho các giờ học khô khan , mang tính chất lý thuyết , áp đặt đối với học sinh . - Làm tăng tính hấp dẫn đối với nội dung học tập , gây hứng thú học tập ở học sinh. - Làm cho việc học trở nên dễ dàng hơn , thuận lợi hơn. Các hình ảnh và Video – Clip là nguồn cung cấp các chất liệu để học sinh khai thác nội dung học tập một cách tích cực , tự giác . 4. Nguồn hình ảnh và Video – Clip Hình ảnh và Video – Clip phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn GDCD là vô cùng đa dạng, phong phú. Giáo viên có thể lấy từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau như: - Qua băng, đĩa hình - Qua sách vở, báo chí TV….. - Hình ảnh trực quan mà giáo viên tìm kiếm được - Qua mạng Internet - Qua trao đổi với mọi người - Giáo viên trực tiếp chụp, quay Video - Clip 5. Sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong môn GDCD theo hướng đổi mới - Việc sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong dạy học bộ môn phải tuân theo những yêu cầu nhất định .để việc sử dụng có hiệu quả , tránh xu hướng lạm dụng hoặc sử dụng 1 cách hình thức , trước hết hình ảnh và Video – Clip phải gắn bó hữu cơ với phương pháp dạy học, như một thành tố của phương pháp dạy học . Mỗi hoạt động dạy học được xây dựng trên cơ sở vận dụng 1 phương pháp dạy học cụ thể , có phương tiện dạy học phù hợp để hỗ trợ cho hoạt động đó . Vì vậy sử dụng hình ảnh và Video – Clip dạy học phải đúng lúc , đúng chỗ , kịp thời , tránh đưa ra một cách tuỳ tiện. Một yêu cầu rất quan trọng là hình ảnh và Video – Clip phải có tác dụng kích thích học sinh tư duy , suy nghĩ , tìm tòi , không phải chỉ như một phương tiện minh hoạ nội dung bài học . Khi sử dụng hình ảnh và Video – Clip là giáo viên cung cấp cho học sinh những chất liệu cần thiết để học sinh tìm tòi , tự kiến tạo tri thức , kỹ năng trên cơ sở làm việc với nguồn thông tin từ các hình ảnh và Video – Clip mà giáo viên trình 8 bày , giới thiệu , học sinh có nhận xét , đánh giá về nội dung , tính chất sự việc, rút ra kết luận, bài học cần thiết . 6.Nguyên tắc của việc sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong giảng dạy môn GDCD 1. Sử dụng hình ảnh * Sử dụng tranh ảnh - Hình ảnh phải “ đắt” và phù hợp - Tranh ảnh phải được treo hoặc dán ở vị trí dễ quan sát , tốt nhất nên treo trên bảng, phía trước mặt học sinh. - Lưu ý học sinh về nhiệm vụ quan sát , theo dõi , nêu yêu cầu , đặt câu hỏi trước khi cho học sinh quan sát. - Giáo viên mô tả , giải thích nhất là đối với những chi tiết trừu tượng , phức tạp trên tranh ảnh - Cho học sinh thảo luận , phân tích nội dung , ý nghĩa , nhận xét , đánh giá sự kiện , tình huống qua tranh ảnh , để rút ra những điều cần thiết liên quan đến bài học . - Đảm bảo tính thẩm mĩ của hình ảnh - Tránh sử dụng quá nhiều hình ảnh tạo nên sự nhiễu thông tin của học sinh hoặc học sinh quá chú ý đến hình ảnh mà không chú ý đến nội dung bài học * Sử dụng hình ảnh trình chiếu - Hình ảnh phải “ đắt” và phù hợp - Hình ảnh được sắp xếp, tạo hiệu ứng khoa học, lô-gíc phù hợp với nội dung - Số lượng hình ảnh vừa đủ không gây “nhiễu” - - Đảm bảo tính thẩm mĩ của hình ảnh - Chú ý đến tình huống dự phòng về lỗi kĩ thuật( có thể in một số hình ảnh dự phòng) Sử dụng được những hình ảnh như vậy , học sinh rất dễ nắm bắt kiến thức , dễ nhớ , dễ vận dụng được vào thực tiễn tiết học rất sinh động, sôi nổi, hứng thú thu hút học sinh 2. Sử dụng Video – Clip 9 Việc sử dụng Video – Clip phải đảm bảo các nguyên tắc sau: - Video – Clip phải thật sự phù hợp, đúng trọng tâm - Không nên quá dài vì tiết học có giới hạn về thời gian - Chất lượng hình ảnh và âm thanh phải đảm bảo rõ, nét - Nguồn cung cấp chính thống không có nhiều sự tranh cãi hay bàn luận về Clip đó - Có tình huống dự phòng Việc sử dụng hình ảnh và Video – Clip trong quá trình giảng dạy môn GDCD có tác dụng và hiệu quả rất lớn lao. Trong thực tế giảng dạy của mình ở trường THPT Nam Duyên Hà trong khi sử dụng hình ảnh và Video – Clip tôi đã nhận ra được hiệu quả của nó, những tiết học chỉ với phấn và bảng trước đây giờ trở nên sinh động hơn rất nhiều với hình ảnh và Video – Clip. Học sinh sôi nổi và hào hứng hơn rất nhiều, giáo viên tự tin hơn khi lên lớp. c. Kết luận Những vấn đề trình bày trong chuyên đề này chỉ được vạch ra theo tính chất chủ quan của người viết. Trong thực tế giảng dạy để phát huy được tính tích cực , chủ động sáng tạo của học sinh đòi hỏi quá trình dạy học phải đổi mới ở tất cả các khâu trong quá trình dạy và học .Giáo viên phải nắm được mục tiêu môn học , cấp học và căn cứ vào mục tiêu cụ thể của từng bài , vào năng lực , trình độ học sinh , điều kiện hoàn cảnh cụ thể của từng vùng miền để xác định phương pháp dạy học phù hợp từ đó mới lựa chọn được hình ảnh và Video – Clip tương ứng để tiến hành hoạt động nhận thức cho học sinh. Người viết sáng kiến này chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy,vì vậy khi viết khó tránh khỏi những sai sót . Rất mong được sự tham gia đóng góp ý kiến trao đổi kinh nghiệm của các đồng chí giảng dạy bộ môn , các đồng nghiệp để chuyên đề được hoàn thiện tốt hơn , có hiệu quả cao hơn khi áp dụng vào thực tế giảng dạy . 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan