Tài liệu Skkn rèn kĩ năng viết văn miêu tả cho học sinh lớp 5

I.PhÇn më ®Çu. 1 §Æt v©n ®Ò TiÕng viÖt ë trêng tiÓu häc ®îc d¹y - häc qua c¸c ph©n m«n :TËp ®äc, tËp viÕt, luyÖn tõ vµ c©u, chÝnh t¶ vµ tËp lµm v¨n. Ph©n m«n tËp lµm v¨n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong viÖc d¹y - häc TiÕng ViÖt.qua ph©n m«n tËp lµm v¨n d¹y cho häc sinh kÜ n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n (nãi-viÕt) nhê vËy TiÕng ViÖt kh«ng chØ lµ mét hÖ thèng cÊu tróc ®îc xem xÐt tõng phÇn, tõng mÆt qua tõng ph©n m«n mµ trë thµnh mét c«ng cô sinh ®éng trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, t duy, häc tËp. Nãi c¸ch kh¸c m«n tËp lµm v¨n ®· gãp phÇn hiÖn thùc ho¸ môc tiªu quan träng bËc nhÊt cña viÖc d¹y –häc TiÕng viÖt lµ d¹y häc sinh sö dông TiÕng ViÖt trong ®êi sèng sinh ho¹t, trong qu¸ tr×nh lÜnh héi c¸c tri thøc khoa häc. Ph©n m«n tËp lµm v¨n ë tiÓu häc bao gåm nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau.Nh kÓ chuyÖn, viÕt th , ®¬n tõ, lµm biªn b¶n cuéc häp, lËp ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng vµ ®Æc biÖt lµ thÓ lo¹i v¨n miªu t¶. V¨n miªu t¶ ë trêng tiÓu häc gåm c¸c kiÓu bµi sau: t¶ ®å vËt, c©y cèi, t¶ con vËt, t¶ ngêi vµ t¶ c¶nh.Th«ng qua thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ gióp c¸c em bíc ®Çu biÕt sö dông ng«n ng÷ ®Ó vÏ lªn nh÷ng bøc trang ®Ñp vÒ con ngêi , cuéc sèng vµ thiªn nhiªn t¬i ®Ñp mµ c¸c em ®· cã dÞp quan s¸t. XuÊt phaùt töø tình hình thöïc teá ôû nhaø tröôøng , Baûn thaân ñang laø giaùo vieân tröïc tieáp ñöùng lôùp giaûng daïy, ñoùn nhaän chöông trình ñoåi môùi saùch giaùo khoa. Trong thôøi gian qua,toâi nhaän thaáy vieäc giaûng daïy, hoïc taäp vaø thöïc haønh laøm vaên mieâu taû cuûa hoïc sinh coù nhieàu ñieåm caàn löu taâm vaø ñoù chính laø lyù do baûn thaân toâi ñaõ ñuùc keát kinh nghieäm vaø aùp duïng cuï theå vaøo thöïc tieãn giaûng daïy. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu. - Gãp phÇn rèn kĩ năng viết văn miêu tả cho học sinh lớp 5. T¹o ®µ ®Ó häc sinh häc tèt m«n TiÕng ViÖt vµ c¸c m«n häc kh¸c còng nh ë c¸c cÊp häc trªn vµ trong cuéc sèng . 3. §èi téng vµ ph¹m vi nghiªn cøu . Do ®iÒu kiÖn vµ ph¹m vi cã h¹n nªn t«i chØ ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò “RÌn kÜ nÆng viÕt v¨n miªu t¶ cho häc sinh lîp 5” t¹i trêng TiÓu häc thÞ trÊn §åi Ng«- Lôc NamB¾c Giang . 4.C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu . -§iÒu tra, quan s¸t pháng vÊn ph©n tÝch . -§èi chiÕu ,so s¸nh . - §äc tµi liÖu. II.PhÇn néi dung. 1. C¬ së lÝ luËn. - Theá giôùi phong phuù khoâng chæ bôûi töï baûn thaân noù, maø coøn bôûi nhöõng caùch nhìn nhaän vaø taùi hieän cuûa moãi con ngöôøi...Hieåu bieát, nhaän xeùt vaø caûm thuï saâu saéc veà thöïc teá cuoäc soáng. Ñaây chính laø ñieàu kieän quan troïng ñeå hoïc taäp laøm vaên. - Caùc em khaùm phaù theá giôùi xung quanh baèng con maét bôõ ngôõ kì thuù, trong saùng, trìu meán vaø ñaày caûm xuùc. Nhöõng böùc tranh mieâu taû thieân nhieân vaø con ngöôøi cuûa caùc em thöôøng eâm dòu haøi hoøa, saâu laéng vaø thô moäng. Caùc em heát söùc maãn caûm vôùi caùi ñeïp tinh teá vaø taâm hoàn luoân luoân roäng môû. - Theå hieän qua vaên mieâu taû cuûa treû em laø nhöõng goùc nhìn vaø caûm nhaän lung linh bieán hoaù khoâng döùt. Ñoïc vaên mieâu taû cuûa caùc em ta seõ coù caûm giaùc raát thuù vò. ÔÛ ñoù, ta seõ gaëp nhöõng baát ngôø ngay trong nhöõng gì ta töôûng nhö ñaõ quaù quen thuoäc. - Quan saùt caûm nhaän theá giôùi xung quanh roài duøng phöông tieän ngoân ngöõ noùi, vieát ñeå taùi hieän laïi laø caû moät quaù trình tö duy. Vôùi caùch nhìn rieâng, söï löïa choïn rieâng vaø moät baûn saéc caûm xuùc rieâng. Moãi baøi vaên mieâu taû phaàn naøo coù theå xem ñoù laø saùng taùc theå hieän trí thoâng minh, khaû naêng caûm thuï caùi ñeïp vaø nhu caàu taïo ra caùi ñeïp trong baûn thaân moãi hoïc sinh. - ÔÛ tröôøng tieåu hoïc, Taäp laøm vaên laø noäi dung hoïc tích hôïp coù vò trí quan troïng trong chöông trình Tieáng Vieät, goùp phaàn heä thoáng laïi kieán thöùc tieáng meï ñeû cho hoïc sinh, laøm phong phuù taâm hoàn caùc em. - Voán soáng ñöôïc tích luyõ baèng nhöõng hieåu bieát vaø caûm xuùc cuûa baûn thaân thoâng qua hoaït ñoäng quan saùt haøng ngaøy trong cuoäc soáng. Caàn quan saùt thöôøng xuyeân vaø quan saùt baèng nhieàu giaùc quan, ñoù laø yeâu caàu quan troïng ñeå coù voán soáng phong phuù, coù caùi nhìn veà theá giôùi xung quanh tinh teá hôn, nhaïy caûm hôn, phuø hôïp vôùi taâm lí löùa tuoåi ngaây thô, hoàn nhieân giaøu caûm xuùc. - Qua mieâu taû veà vaät, veà phong caûnh vaø nhaát laø taû ngöôøi, seõ theå hieän tình caûm chaân thöïc, boäc loä caù tính naêng löïc, ngoân ngöõ vaø khaû naêng caûm thuï saùng taïo cuûa moãi hoïc sinh. 2 Thùc tr¹ng 2.1.CÊu tróc ch¬ng tr×nh - Trong noäi dung hoïc cuûa chöông trình Tieáng Vieät Lôùp 5, moãi tuaàn coù 2 tieát hoïc taäp laøm vaên. Caû naêm hoïc coù toång soá 70 tieát taäp laøm vaên, trong ñoù tröø 4 tuaàn oân taäp GHKI; CHKI, GHKII vaø CHKII thì vaên mieâu taû lôùp 5 coù thôøi löôïng nhö sau: Ph©n phèi sè tiÕt häc v¨n miªu t¶ trong ch¬ng tr×nh tiÕng viÖt 5 Khèi K× I Líp 5 22 tiÕt 2.2 .Veà saùùch giaùùo khoa: K× II 24 tiÕt C¶ n¨m 46 tiÕt - Kieán thöùc taäp laøm vaên trong chöông trình ñöôïc saép xeáp hoïc trong tuaàn sau khi ñaõ ñöôïc hoïc caùc phaân moân khaùc . - Thoâng tin cuûa phaân moân taäp laøm vaên ñöôïc theå hieän toaøn boä baèng keânh chöõ, khoâng coù keânh hình minh hoïa. Nhìn chung taäp laøm vaên mang tính ñaëc thuø cuûa moät moân hoïc giaøu trí töôûng töôïng vaø bieåu caûm. - Taäp laøm vaên laø phaân moân toång hôïp kieán thöùc cuûa nhieàu phaân moân: Taäp ñoïc, Chính taû, Luyeän töø vaø caâu, Keå chuyeän. 2.3. Thuaän lôïiï. - Noäi dung caùc baøi taäp laøm vaên lôùp 5 ñöôïc gaén vôùi caùc chuû ñieåm, coù söï tích hôïp roõ neùt vôùi caùc phaân moân khaùc trong chöông trình Tieáng Vieät. Quaù trình höôùng daãn hoïc sinh thöïc hieän caùc kó naêng phaân tích ñeà, quan saùt, tìm yù, noùi, vieát ñoaïn hoaëc caû baøi vaên laø nhöõng cô hoäi giuùp treû môû roäng hieåu bieát veà cuoäc soáng theo chuû ñieåm ñang hoïc. Vieäc phaân tích daøn baøi, laäp daøn yù, chia ñoaïn, quan saùt ñoái töôïng, tìm lí leõ, daãn chöùng trình baøy vaø tranh luaän … Goùp phaàn phaùt trieån naêng löïc phaân tích toång hôïp cuûa hoïc sinh. Tö duy hình töôïng cuûa treû cuõng ñöôïc reøn luyeän vaø phaùt trieån qua vieäc söû duïng caùc bieän phaùp so saùnh, nhaân hoaù… khi mieâu taû. - Hoïc caùc tieát laøm vaên mieâu taû, hoïc sinh coù ñieàu kieän tieáp caän vôùi veû ñeïp cuûa con ngöôøi vaø thieân nhieân, coù cô hoäi boäc loä caûm xuùc caù nhaân, môû roäng taâm hoàn vaø phaùt trieån maãu möïc nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam. * Veà hoïcï sinh: - Treû em raát giaøu khaû naêng saùng taïo, trong tö duy cuûa moãi em ñeàu coù nhöõng sôû tröôøng rieâng. ÔÛ ñoä tuoåi hoïc lôùp 5, treû em thích toû ra mình laø ngöôøi lôùn vaø say meâ ngheä thuaät, ham hoïc hoûi, ham hieåu bieát. Luoân hoàn nhieân , ngaây thô, trong saùng. Treû em thöôøng theå hieän neùt ngoä nghónh vaø caûm nhaän theá giôùi xung quanh theo caùch rieâng vôùi trí töôûng töôïng phong phuù. - Treû ñöôïc söï chaêm soùc toát cuûa gia ñình, ñöôïc giaùo duïc trong moâi tröôøng laønh maïnh, trong xaõ hoäi phaùt trieån, tieán boä. Hoïc sinh coù ñoäng cô hoïc taäp ñuùng ñaén vaø muoán tìm toøi khaùm phaù theá giôùi muoân maøu muoân veû ôû xung quanh. * Veà giaùùo vieâân: - Caàn ñaàu tö saâu ñeå coù nhöõng thieát keá baøi daïy môû roäng phong phuù. Hieåu kó noäi dung,muïc ñích yeâu caàu baøi daïy ñeå ñaûm baûo tính chính xaùc, saùng taïo. Hieåu taâm lyù töøng hoïc sinh trong lôùp, naém ñöôïc söùc hoïc cuûa töøng em ñeå töø ñoù giaùo vieân coù höôùng reøn luyeän giaùo duïc ñuùng ñaén, taïo höùng thuù hoïc vaên mieâu taû trong caùc em. - Giaùo vieân laø ngöôøi toå chöùc caùc hoaït ñoäïng treân lôùp cuûa hoïc sinh. Vôùi mong muoán daïy cho caùc em moät caùch caën keõ vaø thaáu ñaùo, chuùng ta khoâng chæ truyeàn ñaït kieán thöùc taäp laøm vaên maø laø khuyeán khích hoïc sinh khôi daäy tö duy yeâu moân taäp laøm vaên vaø möu caàu kieán thöùc taäp laøm vaên. 2.4. Khoù khaêên. - Trong cuoäc soáng, giao tieáp laø hình thöùc cô baûn ñeå con ngöôøi phaùt trieån tö duy vaø hình thaønh nhaân caùch. Ñoái vôùi hoïc sinh vuøng saâu, vuøng xa, ñieàu kieän ñeå caùc em phaùt trieån ña chieàu caùc moái quan heä giao tieáp khoâng ñöôïc môû roäng nhö ôû thaønh thò, chöa nhaïy beùn trong va chaïm, voán soáng cuûa caùc em cuõng chöa thaät phong phuù. Voán soáng, voán töø haïn cheá ñaõ aûnh höôûng lôùn ñeán khaû naêng duøng töø dieãn ñaït cuûa caùc em. - Moät soá gia ñình chöa thaät söï quan taâm nhieàu ñeán vieäc hoïc cuûa con em khi maø cuoäc soáng coøn lam luõ. - OÙc khaùi quaùt chöa cao thöôøng chuù troïng ñi saâu vaøo nhöõng chi tieát cuï theå , caùc em thieáu khaû naêng toång hôïp vaán ñeà. Tuy vaäy nhìn chung caùc em coù moät tuoåi thô vôùi neàn taûng ñaïo ñöùc trong saùng. 3. Caùùc giaûi phaùùp thöïc hieään. 3.1. Ñoái vôùi hoïc sinh: - Caùc em caàn hieåu ñieàu quan troïng laø mình hoïc noùi vaø vieát vaên mieâu taû ñeå laøm gì? Coù gì toát ñeïp trong vieäc hoïc ñoù?.. Ñeå töø ñoù caùc em xaùc ñònh ñöôïc laø caàn noùi vaø vieát nhöõng gì caùc em caûm, caùc em nghó nhieàu vaø saâu saéc veà noù. - Quan saùt ña chieàu vaø chính xaùc veà ñoái töôïng mieâu taû theo yeâu caàu laø tìm ñöôïc nhöõng chi tieát mieâu taû tieâu bieåu khoâng ñeå laãn noù vôùi ñoái töôïng khaùc. Quan saùt ñaày ñuû, toaøn dieän baûn chaát cuûa ñoái töôïng vaø quan troïng laø ñeå naém ñöôïc caùi saéc saûo rieâng, caùi daùng veû ñaëc bieät cuûa ngöôøi, cuûa vaät, cuûa phong caûnh ñöôïc noùi tôùi. -Beân caïnh voán hieåu bieát veà thöïc teá cuoäc soáng, caùc em coøn caàn tích luyõ caû voán hieåu bieát veà taäp laøm vaên thoâng qua vieäc ñoïc saùch thöôøng xuyeân, maø nhaát laø caùc loaïi saùch coù noäi dung phuø hôïp vôùi taâm lí löùa tuoåi. - Caàn saép xeáp taû theo moät trình töï thôøi gian, khoâng gian hôïp lí. - Baøi vaên mieâu taû phaûi theå hieän ñöôïc troïng taâm, nhaán maïnh ôû ñaëc ñieåm maø baûn thaân ñaëc bieät quan taâm, yeâu thích. - Choïn loïc töø ngöõ vaø söû duïng ña daïng caùc loaïi töø gôïi taû nhö: töø laùy, töø gôïi taû hình aûnh, töø gôïi taû aâm thanh, gôïi taû möùc ñoä. - Hieåu roõ caùch söû duïng caùc daáu caâu vaø aùp duïng chính xaùc vaøo vaên vieát. - Naém vöõng caùc daïng caáu truùc caâu nhö: caâu keå, caâu caûm, caâu gheùp, ... Ñaëc bieät laø bieát söû duïng caâu môû ñoaïn trong thöïc haønh laøm vaên mieâu taû. - Vaän duïng phuø hôïp caùc hình thöùc lieân keát caâu trong ñoaïn nhö: thay theá töø ngöõ hay laëp töø ngöõ. - Baùm saùt yeâu caàu ñeà vaø theå hieän roõ troïng taâm vôùi caùch nhìn, caùch nghó, caùch caûm, chaân thaät, trong saùng veà con ngöôøi, söï vaät xung quanh. - Söû duïng hôïp lí caùc bieän phaùp so saùnh, nhaân hoaù trong vaän duïng thöïc haønh. - Ñoïc kó thoâng tin khaûo saùt vaên baûn vaø xaùc ñònh yeâu caàu nhaän xeùt ñaëc ñieåm loaïi vaên, ñoái vôùi loaïi baøi hình thaønh kieán thöùc cuûa vaên mieâu taû. - Quan saùt nhieàu, quan saùt kó chaúng nhöõng giuùp cho caùc em vieát ñöôïc ñoaïn vaên, baøi vaên hay maø coøn taïo ñieàu kieän cho caùc em caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa cuoäc soáng moät caùch tinh teá vaø saâu saéc. - Bieát laäp daøn yù chi tieát cho baøi vaên. - Baèng caùch thöïc haønh , hoïc sinh luoân ñöôïc nghe, noùi, ñoïc, vieát veà vaên mieâu taû. Noùi yù cuûa mình, nghe yù cuûa baïn cuûa thaày coâ giaùo, laøm cho hieåu bieát cuûa mình chính xaùc vaø phong phuù hôn. 3.2. Ñoái vôùi giaùùo vieâân. - Suoát quaù trình daïy caàn ñaëc bieät chuù yù höôùng vaøo vieäc toå chöùc hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Nhaèm phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng, saùng taïo gôïi cho caùc em coù ñieàu kieän phaùt hieän ñöôïc caùc tình huoáng coù vaán ñeà trong hoïc taäp vaø cuoäc soáng, khuyeán khích phaùt trieån naêng löïc naêng khieáu, sôû tröôøng cuûa cuûa moãi em. Ñeà cao vai troø caûm thuï, saùng taïo cuûa caùc em, boài döôõng phaùt trieån naêng löïc, naêng khieáu vaø baûn saéc caù nhaân taïo taâm hoàn trong saùng, töôi ñeïp ôû caùc em. - Toân troïng caùch nghó caùch, caùch caûm rieâng cuûa moãi hoïc sinh. - Chuùng ta phaûi chaáp nhaän vôùi yù kieán laï, nhöõng caù tính khaùc, khoâng laáy mình laøm maãu, khoâng aùp ñaët vì saùng taïo chæ coù trong caûm giaùc töï do vì moãi caù nhaân caàn theå hieän baûn lónh rieâng cuûa mình thaønh moät caù nhaân ñoäc ñaùo. - Giaùo vieân caàn bieát khen ngôïi khuyeán khích caùc em noùi nhöõng suy nghó, caûm nhaän trong loøng caùc em. - Hieåu roõ taâm sinh lí löùa tuoåi cuûa töøng hoïc sinh lôùp mình. Naém vöõng quy trình daïy taäp laøm vaên mieâu taû . Döï ñoaùn, löôøng tröôùc nhöõng phaûn öùng tö töôûng cuûa hoïc sinh ñeå coù theå höôùng daãn, öùng xöû phuø hôïp. - Kieân nhaãn laéng nghe söï trình baøy cuûa caùc em, taïo khoâng khí thaûo luaän daân chuû trong caùc tình huoáng.Traân troïng nhöõng saùng taïo, caûm xuùc ñeïp cuûa hoïc sinh duø laø nhoû , khen ngôïi, bieåu döông ñuùng luùc seõ taïo höùng khôûi trong hoïc taäp cho caùc em. - Giaùo vieân khoâng laø ngöôøi duy nhaát nhaän xeùt keát quûa hoïc taäp cuûa hoïc sinh, maø caàn toå chöùc taïo ñieàu kieän cho caùc em töï ñaùnh giaù mình vaø bieát ñaùnh giaù laãn nhau. - Muoán cho hoïc sinh saùng taïo vaø vieát ñöôïc nhöõng baøi vaên saâu saéc, chaân thöïc, caàn reøn cho caùc em bieát phaân tích vaên, daïy cho caùc em laøm quen vôùi saùng taùc vaên, vôùi boá cuïc, keát caáu, duøng töø choïn loïc… Nhaèm hình thaønh ôû caùc em nhu caàu thöôûng thöùc vaø trình baøy caùi ñeïp, khaû naêng rung caûm tröôùc caùi ñeïp. - Ñieàu quan troïng khi daïy vaên mieâu taû laø phaûi bieát khôi gôïi tö duy ôû caùc em nhu caàu ñöôïc noùi, ñöôïc vieát thaønh moät vaên baûn troïn veïn. - Daïy cho caùc em bieát dieãn ñaït nhöõng gì ñaõ coù theo moät heä thoáng, theo ñeà taøi, kích thích ñöôïc höùng thuù, nhu caàu boäc loä baûn thaân cuûa moãi em. - Cô thÓ trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, gi¸o viªn cÇn rÌn luyÖn cho häc sinh nh÷ng kÜ viÕt tËp lµm v¨n nh sau + KÜ n¨ng viÕt c¸c c©u sinh ®éng gîi t¶ gîi c¶m giÇu h×nh ¶nh vµ nh¹c ®iÖu.Từ cách dẫn dắt, gợi mở của giáo viên và từ một ý cho trước hay từ một câu đơn (chỉ có một cụm chủ ngữ, vị ngữ), giáo viên hướng dẫn học sinh tập mở rộng câu bằng cách thêm các thành phần phụ cho câu như: trạng ngữ, bổ ngữ, động từ, tính từ, từ láy, từ tượng hình, từ tượng thanh,…Sử dụng các hình ảnh, chi tiết sinh động biểu cảm; các biện pháp nghệ thuật như: nhân hoá, so sánh, điệp từ, điệp ngữ, hoán dụ, phóng đại,…làm cho cách diễn đạt câu văn, đoạn văn, thêm cụ thể, sống động giúp người đọc như cùng cảm nhận với mình.Yêu cầu rèn luyện kĩ năng này có thể thực hiện ở các tiết học luyện từ và câu hoặc tiết trả bài tập làm văn. Bài tài tập luyện viết câu sẽ gúp học sinh có ý thức viết văn ngày càng chặt chẽ về ý tứ, sinh động, giàu xúc cảm,…từ đó giúp các em thêm hứng thú học tập môn tiếng Việt nói chung và phân môn tập làm văn nói riêng. + KÜ n¨ng viÕt v¨n bb¶m b¶o sù liªn kÕt chÆt chÏ. Để thực hiện tốt kỹ năng này, trước hết cần phải quan sát kĩ đối tượng, tìm được nhiều ý, nhiều chi tiết, biết sắp xếp các ý theo một trình tự rõ ràng, hợp lý,…Trong phân môn luyện từ và câu, có một số bài tập rèn kĩ năng viết đoạn văn, cần được giáo viên chú ý để hướng dẫn học sinh lập ý trước khi cho học sinh viết thành lời văn cụ thể, nhằm bổ trợ thiết thực “lô gích”, “đồng tâm” cho phân môn tập làm văn ở tiểu học.ở tiết trả bài tập làm văn, giáo viên cần cho học sinh luyện viết lại phần mở bài, kết bài hay một đoạn của phần thân bài để học sinh tự rút kinh nghiệm sau khi giáo viên đã chữa bài tập trên lớp. Qua luyện tập, giúp học sinh chắt lọc được kiến thức trọng tâm và bước đầu ý thức được sự “ liên kết ý” trong đoạn văn, tức là: Giữa các câu văn có sự liền mạch, có quan hệ về ý với nhau, không rời rạc, lộn xộn. Các ý trong một đoạn văn được diễn tả theo một trình tự nhất định ( trình tự về không gian, trình tự về thời gian, trình tự tâm lý) nhằm minh hoạ và cụ thể ý chính. ở phân môn luyện từ và câu (Sách TV5, tập 2), các em học sinh đã được học vài biện pháp liên kết đơn giản như sau: Liên kết các câu trong bài bằng cách lặp từ ngữ Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ Liên kết các câu trong bài bằng từ ngữ nối Ngoài những bài hướng dẫn học sinh sử dụng phương pháp liên kết câu nêu trên, trong sách tiếng Việt lớp 5 còn có 5 bài học hướng dẫn học sinh hình thành kiến thức, kĩ năng về cách “Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ” và “Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng”. Mà mỗi quý thầy cô giáo cần lưu tâm dạy kĩ, có chiều sâu, để bổ trợ thiết thực cho phân môn Tập làm văn, khi các em luyện viết câu, đoạn, bài trong một kiểu bài cụ thể. Nhằm thực hiện đúng nội dung, chương trình dạy học là “Vòng tròn đồng tâm”. Bên cạnh đó cũng cần lưu tâm để nhận xét kết quả trình bày bài làm của học sinh về ý ( đã đúng, đủ, cụ thể chưa) và về lời (dùng từ, đặt câu, diễn đạt có hay, có chính xác không, bộc lộ cảm xúc như thế nào,…). +Rèn kĩ năng viết bài văn có bố cục chặt chẽ, có lời văn phù hợp với yêu cầu nội dung, thể loại và kiểu bài: Học sinh viết theo giàn bài đã được góp ý, chỉnh sửa từ tiết học trước. Để bài làm của các em có bố cục chặt chẽ, cần hướng dẫn học sinh biết cách liên kết các đoạn văn bằng những từ ngữ như: chẳng bao lâu, từ lâu, tuy vậy, trong khi đó,… Nhắc nhở học sinh xuống dòng khi kết thúc đoạn văn, mở đầu đoạn tiếp theo bằng câu nối vào ý khác, làm cho bài văn trong sáng, mạch lạc, khúc chiết. Chữ viết phải rõ ràng và cố gắng rèn viết chữ đẹp. Bài làm cần sáng sủa, sạch sẽ, lưu ý nhắc nhở các em nắm vững các đặc điểm về thể loại, kiểu bài tập làm văn như: “ tả người”- cần lựa chọn những động từ chỉ hoạt động, động từ chỉ trạng thái sát hợp; dùng những tính từ gợi hình ảnh, gợi cảm xúc; những từ tượng thanh, tượng hình thích hợp; dùng các hình ảnh so sánh, ví von sinh động…để vừa gợi tả cho cụ thể, vừa thể hiện tình cảm, thái độ của mình với người được miêu tả. Vẻ đẹp của một bài văn hay, không chỉ ở ý nghĩa nội dung, bộc lộ cảm xúc mà nội dung và cảm xúc đó phải được thể hiện thông qua vẻ đẹp của tiếng Việt. Trong giảng dạy, cần hướng dẫn học sinh tiểu học đi từ những cái cụ thể, chắt lọc những điều quan trọng về kiến thức, kĩ năng để truyền thụ cho các em. Khơi dậy tính kiên trì học hỏi, kiên trì rèn luyện ở các em. Gắn kiến thức, đề tài với vốn sống, vốn hiểu biết của học sinh, đánh thức ở các em những gì các em đang có và “phát triển ” dần lên. III kÕt qu¶ ¸p dông - Moãi baøi vaên mieâu taû theå hieän trình ñoä saùng taïo toång hôïp cuûa hoïc sinh qua nhöõng ñeà taøi gaây caûm höùng, xuùc ñoäng trong loøng vaø kích thích caùc em bieåu loä theá giôùi noäi taâm cuûa mình. - Ngöôøi giaùo vieân khoâng chæ toå chöùc truyeàn ñaït kieán thöùc vaên mieâu taû , maø caàn khuyeán khích hoïc sinh khôi daäy tö duy yeâu vaên mieâu taû vaø möu caàu kieán thöùc veà vaên mieâu taû. - Chuùng ta khoâng daïy nhö moät ngheà ñeå kieám soáng maø daïy baèng taám loøng taän tuïy vôùi vaên mieâu taû vaø vôùi hoïc sinh. - Töø nhöõng kinh nghieäm baûn thaân ñaõ ruùt ra ñöôïc vaø aùp duïng vaøo thöïc tieãn giaûng daïy ôû lôùp 5. Toâi ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát quûa nhö sau: * Tröôùùc khi daïïy theo ñeà taøi: - Toång soá hoïc sinh lôùp: 35 em. - Tröôùc khi aùp duïng kinh nghieäm nhö ñeà taøi naøy, toâi thaáy hoïc sinh hoïc taäp coøn thuï ñoäng,caùch trình baøy vaø thöïc haønh vaên mieâu taû noùi vaø vieát coøn nhieàu haïn cheá, caùc em chöa bieát nhaän xeùt laãn nhau. + Keát quaû kieåm tra ban ñaàu laø: -5 hoïc sinh ñaït loaïi giái - 10 hoïc sinh ñaït kh¸ - 20 hoïc sinh trung b×nh. Vôùi caùc loãi chính laø: chöa naém ñöôïc boá cuïc, duøng töø ñaët caâu rôøi raïc, taû chöa theo trình töï hôïp lí, chöa theå hieän ñöôïc troïng taâm. * Khi aùùp duïng ñeà taøi naøøy ñeáán cuoáái naêm: - Qua thöïc teá giaûng daïy trong naêm hoïc lôùp toâi ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát quaû nhö sau: + Cuõng qua khaûo saùt 35 hoïc sinh naøy, khi toâi aùp duïng daïy theo kinh nghieäm cuûa ñeà taøi thì ñaõ gaëp nhöõng thuaän lôïi sau: - Khaû naêng quan saùt vaán ñeà cuûa hoïc sinh naâng cao, caùc em nhaïy beùn, coù caùch nhìn, caùch nghó bao quaùt hôn. - Caùch trình baøy, saép xeáp yù theo trình töï hôïp lí hôn. - Ña soá baøi vaên vieát cuûa caùc em theå hieän ñöôïc troïng taâm vaø chöùa ñöïng tình caûm trong saùng. + Keát quaû kieåm tra vaøo cuoái naêm cuûa 35 hoïc sinh laø: - 28 hoïc sinh ñaït loaïi gioûi. - 7 hoïc sinh ñaït loaïi khaù. + KÕt qu¶ häc sinh giái cÊp huyÖn m«n v¨n: 7 gi¶i ( NhÊt 2; nh× 4; ba 1) Keát quaû ñaït ñöôïc tuy coøn khieâm toán, nhöng ñaây laø böôùc chuyeån tieán boä vöôït baät vôùi lôùp hoïc. Chuùng ta caàn döïa vaøo neàn taûng kieán thöùc vöõng chaéc veà vaên mieâu taû ñeå tieáp tuïc ñi saâu vaøo nghieân cöùu, ñuùc keát kinh nghieäm. Nhaèm ngaøy caøng hoaøn thieän hôn nöõa tö duy quan saùt vaø khaû naêng lónh hoäi veû ñeïp trong vaên mieâu taû cuûa hoïc sinh. IV. KÕt LuËn Häc sinh học tốt phân môn tập làm văn là sự phản ánh thực tế của viêc học môn Tiếng Việt ®ã là việc làm cấp bách. Nó đòi hỏi người thày phải đóng vai trò người tổ chức, hướng dẫn trò chủ động học tập. Tuy nhiên với mức độ học sinh tiểu học chúng ta cũng cần chú ý không nên đòi hỏi häc sinh ở mức độ quá cao, để góp phần đảm bảo sự hài hoà trong việc dạy và học ở trường tiểu học . Moãi khi laøm xong moät baøi vaên, töï nhieân caùc em seõ daáy leân trong loøng moät nieàm sung söôùng. Nieàm sung söôùng aáy cuûa caùc em cuõng chính laø noãi vui möøng vaø öôùc voïng cuûa baûn thaân khi vieát saùng kieán kinh nghieäm naøy.Chaéc chaén ñaây chöa haún laø nhöõng giaûi phaùp hay nhaát, maãu möïc nhaát nhöng noù seõ giuùp cho nhöõng ngöôøi yeâu vaên mieâu taû moät soá kinh nghieäm ñeå coâng taùc giaûng daïy trong nhaø tröôøng ñaït hieäu quaû toát hôn. §åi Ng«, ngµy 25 th¸ng 5 n¨m 2011 §Æng ThÞ Lu ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña nhµ trêng ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ý kiÕn ®¸nh gi cña phßng GD-§T Lôc Nam ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------