Hä vµ tªn: NguyÔn ThÞ Tho¶
Chøc vô: P. HiÖu trëng
Tªn SKKN: “RÈN KĨ NĂNG NGHE NÓI CHO HỌC SINH LỚP 3 QUA
PHÂN MÔN TẬP LÀM VĂN”
PhÇn më ®Çu
I. LÝ do chän ®Ò tµi:
Nh chóng ta ®· biÕt” Con ngêi tån t¹i trong thÕ giíi nµy cã thÓ thiÕu nhiÒu thø nhng kh«ng thÓ thiÕu giao tiÕp”, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn giao tiÕp ®ãng mét vai trß hÕt søc
quan träng. Do ®ã viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh tiÓu häc, nh»m gióp
c¸c em cã n¨ng lùc dïng TiÕng ViÖt ®Ó häc tËp , ®Ó giao tiÕp b»ng lêi nãi trong m«i
trêng ho¹t ®éng løa tuæi lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cña ch¬ng tr×nh TiÕng viÖt 2009
- 1010. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu nµy mçi ph©n m«n cña TiÕng viÖt cã nhiÖm vô h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn cho häc sinh kÜ n¨ng sö dông TiÕng viÖt trªn b×nh diÖn lêi nãi. tuy
nhiªn nhiÖm vô nµy ®îc tËp trung h¬n c¶ ë ph©n m«n TËp lµm v¨n.
Ph©n m«n tËp lµm v¨n tiÕp nãi mét c¸ch tù nhiªn c¸c bµi häc kh¸c nhau cña m«n
TiÕng ViÖt tõ tËp ®äc, chÝnh t¶, ng÷ ph¸p.. Nh»m gióp häc sinh cã n¨ng lùc t¹o lËp
vµ s¶n sinh ng«n b¶n. §ång thêi nã rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe nãi ®äc, viÕt cho häc sinh
®ãng vai trß hÕt søc quan träng.
Ch¬ng tr×nh tËp lµm v¨n líp 3 ®· ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kÜ n¨ng nghe nãi th«ng qua
hÖ thèng bµi tËp, chñ yÕu lµ d¹ng bµi: nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn; th¶o luËn nhãm, tæ
chøc cuéc häp...
VËy luyÖn nghe nãi cho häc sinh thÕ nµo ®Ó hiÖu qu¶? Lµm thÕ nµo ®Ó ®Þnh híng,
híng dÉn häc sinh tù m×nh kh¸m ph¸ ra ch©n lÝ. tù m×nh t×m ra kiÕn thøc...? T«i m¹nh
d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi “ RÌn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n tËp
lµm v¨n”, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ chíng tr×nh TËp lµm v¨n 3, ®ång thêi t×m ra mét sè biÖn
ph¸p rÌn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh chØ ®¹o gi¶ng
d¹y ph©n m«n nµy.
II. LÞch sö vÊn ®Ò:
Nghiªn cøu, kh¶o s¸t thùc tr¹ng d¹y häc nãi chung vµ d¹y häc luyÖn nghe nãi
riªng còng nh c¸c ý kiÕn nhËn xÐt ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa hiÖn hµnh lµ mét vÊn
®ª kh«ng hoµn toµn míi l¹. Mét sè bµi viÕt ë T¹p chÝ gi¸o dôc. gi¸o dôc tiÒu häc cña
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò vÒ s¸ch gi¸o khoa TiÓu häc ( Ch¬ng tr×nh míi)
Trong bµi “ C¸ch m¹ng vÒ ph¬ng ph¸p sÏ ®em l¹i bé mÆt míi, søc sèng míi cho
gi¸o dôc ë thêi ®¹i míi míi” bµi b¸o viÕt “ Muèn ®µo t¹o con ngêi khi vµo ®êi lµ
con ngêi tù chñ n¨ng ®éng th× ph¬ng ph¸p d¹y häc ph¶i híng vµo viÖc kh¬i dËy rÌn
luyÖn vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghÜ vµ lµm mét c¸ch tù chñ, n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o
ngay trong lao ®éng vµ häc tËp ë nhµ trêng” hay “ ThÇy gi¸o kh«ng cßn lµ ngêi
truyÒn ®¹t kiÕn thøc cã s·n mµ lµm ngêi ®Þnh híng, híng dÉn cho häc sinh tù m×nh
kh¸m ph¸ ra ch©n lÝ kiªn thøc míi….
NguyÔn TrÝ trong cuèn “ D¹y vµ häc TiÕng viÖt ë TiÓu häc theo ch¬ng tr×nh míi”
cã bµn vÒ vÊn ®Ò rÌn luyÖn 4 kÜ n¨ng: nghe, nãi , ®äc, viÕt cho häc sinh. T¸c gi¶ cho
r»ng viÖc rÌn luyÖn 4 kÜ n¨ng nµy lµ cÇn thiÕt, kh«ng nªn xem nhÑ kÜ n¨ng nµo.
§µo Ngäc trong cuèn “ RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông TiÕng viÖt ®· bµn vª viÖc rÌn
luyÖn kÜ n¨ng nghe, kÜ n¨ng nãi, kÜ n¨ng viÕt vµ kÜ n¨ng ®äc, ®· ®a ra mét sè ®iÒu
kiÖn vµ c«ng t¸c chuÈn bÞ cho viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe, nã,i ®äc, viÕt.
B¸o gi¸o dôc thêi ®¹i cã bµi viÕt “ rÌn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n
m«n TËp lµm v¨n” ®· ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng u thÕ vÒ viÖc luyÖn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh
vµ ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn phôc vô cho qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn.
Tuy nhiªn nh÷ng bµi viÕt trªn ®ang dõng l¹i ë mét mÆt nµo ®ã, cha ®i s©u vµo
nghiªn cøu viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n TËp
lµm v¨n mét c¸ch toµn diÖn. Nhng ®ã lµ nhøng tµi liÖu cã tÝnh chÊt gîi më cho
chóng ta cã thÓm d÷ liÖu ®Ó nghiªn cøu ®ª tµi.
III. §èi tîng nghiªn cøu:
HÖ thèng bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa ph©n m«n TËp lµm v¨n.
Ph¬ng ph¸p d¹y häc rÌn kÜ n¨ng nghe - nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n
TËp lµm v¨n.
IV. Môc ®Ých nghiªn cøu:
- N¾m v÷ng ®Æc ®iÓm nghe nãi cña häc sinh líp 3 vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng
nghe nãi ®Æt ra cho häc sinh líp 3.
- N¾m v÷ng néi dung luyÖn nghe nãi trong ph©n m«n TËp lµm v¨n.
- §a ra mét sè biÖn ph¸p d¹y häc thÝch hîp cho viÖc luyÖn nghe nãi.
- Gióp b¶n th©n n¾m v÷ng ch¬ng tr×nh néi dung luyÖn nghe nãi ®Ó vËn dông vµo
viÖc chØ ®¹o gi¶ng d¹y ph©n m«n nµy .
V. NhiÖm vô nghiªn cøu:
1. T×m hiÒu s¬ së lÝ luËn cña ®Ò tµi.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
2- RÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 quan ph©n m«n TËp lµm v¨n .
VI. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
-Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lÝ thuyÕt: nh»m t×m hiÓu c¬ së lÝ luËn cña ®Ò tµi.
- Ph¬ng ph¸p quan s¸t, ®¸nh gi¸.
- Ph¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nghiÖm vµ nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c.
VII. CÊu tróc ®Ò tµi: Gåm 2 ch¬ng:
Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn
1. Ho¹t ®éng nghe nãi cña häc sinh TiÓu häc
2. §Æc ®iÓm nghe nãi cña häc sinh líp 3.
3. VÞ trÝ, vai trß cña ph©n m«n TËp lµm v¨n.
Ch¬ng II: C¬ së thùc tiÔn: RÌn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n
m«n TËp lµm v¨n.
1. Tæng quan vÒ ch¬ng tr×nh TËp lµm v¨n 3
2. RÌn kÜ n¨ng luyÖn nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n TËp lµm v¨n.
3.. Mét sè biÖn ph¸p rÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3
PhÇn néi dung
Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi.
I.Ho¹t ®éng nghe, nãi cña häc sinh tiÓu häc:
1. Ho¹t ®éng nghe nãi:
a. Ho¹t ®éng nãi:
Nãi lµ ho¹t ®éng ph¸t tin nhê sö dông bé m¸y ph¸t ©m. §Çu tiªn ngêi nãi ph¶i x¸c
®Þnh ®îc n«i dung lêi nãi. lùa chän ng«n ng÷ ®Ó diÔn t¶ néi dung ®ã. Sau ®ã ngêi nãi
sö dông bé m¸y ph¸t ©m ®Ó truyÒn ®i líi nãi ®· ®îc x¸c ®Þnh.
Tõ ®Æc ®iÓm kiÓu giao tiÕp, ngêi nãi ®Õn hai d¹ng nãi : “ §èi tho¹i vµ ®éc tho¹i”.
Mçi lo¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng.
§èi tho¹i: lµ d¹ng nãi thêng ®îc sö dông trong c¸c ho¹t ®éng sinh ho¹t h»ng
ngµy. Trong c¸c d¹ng nãi, ®èi tho¹i ®îc sö dông nhiÒu h¬n c¶. §ã lµ d¹ng nãi trong
®ã cã sù chuyÓn ®æi vai. lóc nµy lµ ngêi nãi, lóc sau l¹i lµ ngêi nghe. Sù chuyÓn ®æi
vai nãi - nghe, nghe- nãi nh vËy t¹o nªn ho¹t ®éng ®èi tho¹i.
Trong ®èi tho¹i ph¸t ng«n cña ngêi nãi më ®Çu ®èi tho¹i thêng mang tÝnh chÊt t¸c
®éng, kÝch thÝch. Nh÷ng vÊn ®Ò ®îc nªu ra ë ph¸t ng«n nµy lµ c¬ së ®Ó t¹o ra hµng
lo¹t nh÷ng ph¸t ng«n tiÕp sau nh÷ng lêi ®èi tho¹i kh¸c.
Sù nèi tiÕp ý gi÷a c¸c lêi ®èi tho¹i t¹o nªn sù m¹ch l¹c, chÆt chÎ cho néi dung.
NÕu gi÷a c¸c lêi ®èi tho¹i kh«ng cã sù liªn tôc vÒ ý, lêi tho¹i sau kh«ng tiÕp tôc ý
trong lêi tho¹i tríc vµ lêi tho¹i tríc kh«ng ph¶i lµ tiÒn ®Ò lµ kÝch thÝch cña lêi tho¹i
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
sau th× cuéc ®èi tho¹i sÏ trë nªn rêi r¹c, tÎ nh¹t vµ dÔ dµng r¬i vµo t×nh tr¹ng “ d©y cµ,
d©y muèng”.
Trong ®èi tho¹i ngêi ta thêng sö dông c¸c yÕu tè phi ng«n ng÷ nh cö chØ, ®iÖu bé,
¸nh m¾t, giäng cêi..hæ trî. Trong nhiÒu trêng hîp c¸c yÕu tè phi ng«n ng÷ gióp ngêi
nghe hiÓu chÝnh x¸c, ®óng ®¾n ý ngêi nãi vµ cã t¸c dông hÊp dÉn ngêi nghe.
*§éc tho¹i: Thêng diÔn ra gi÷a hai hay nhiÒu ngêi tham gia giao tiÕp, nhng trong
®ã chØ cã mét ngêi nãi, cßn ngêi kh¸c gi÷ vai trß lµ ngêi nghe, ngêi tiÕp nhËn th«ng
tin. Ngêi ®éc tho¹i thêng gi÷ vai trß chñ ®éng trong viÖc lùa chän néi dung, ®Þnh híng nãi, trong viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p nãi. Song ngêi nghe, b»ng c¸ch ph¶n øng
cña m×nh, còng cã t¸c ®éng Ýt nhiÒu ®Õn ngêi nãi. Ngêi nãi kh«n ngoan cÇn ®ãn nhËn
c¸c ph¶n øng nµy ®Ó s÷a ®æi néi dung hoÆc c¸ch nãi cho phï hîp.Lêi ®éc tho¹i thêng
diÔn ra liªn tôc. Do ®ã ngêi nãi Ýt cã thêi gian ngõng nghØ ®Ó chuÈn bÞ. §iÒu nµy ®ßi
hái ngêi nãi ph¶i chuÈn kü néi dung cÇn nãi. NÕu kh«ng chuÈn bÞ chu ®¸o sÏ dÉn tíi
t×nh tr¹ng nãi lén xén hoÆc luèn cuèng kh«ng nãi ®îc. Ngêi ®äc tho¹i còng cã thÓ
dïng c¸c yÕu tè phï trî nh: ¸nh m¾t, ®iÖu bé, cö chØ. §iÒu cÇn nhí lµ kh«ng nªn l¹m
dông ®Ó tù biÕn thµnh “ anh hÒ” vông vÒ trªn s©n khÊu. D¹ng ®äc tho¹i cã chia thµnh
hai lo¹i: ®äc tho¹i trùc tiÕp cã sù hiÖn diÖn cña ngêi nghe vµ ®éc tho¹i gi¸n tiÕp
kh«ng cã ngêi nghe tríc m¾t.
KÓ chuyÖn ®îc coi lµ d¹ng ®Æc biÖt cña ®éc tho¹i.. KÓ chuyÖn lµ lêi ®éc tho¹i
mang tÝnh nghÖ thuËt cao nh»m truyÒn ®Õn cho ngêi ®äc mét v¨n b¶n nghÖ thuËt ( cã
trong s¸ch vë, trong cuéc sèng hoÆc do chÝnh ngêi kÓ x©y dùng nªn.)
Sù thµnh c«ng cña kÓ chuyÖn do nhiÒu yÕu tè t¹o nªn: n«i dung c©u chuyÖn, nghÖ
thuËt kÓ, kh¶ n¨ng ngêi kÓ c¶m nhËn ®èi víi c©u chuyÖn…sö dông ng÷ ®iÖu vµ c¸c
yÕu tè phi ng«n ng÷ ( ®iÖu bé, cö chØ ,nÐt mÆt…) ®Ó hæ trî.
b. Ho¹t ®éng nghe:
Nghe lµ mét ho¹t ®éng nhËn tin nhê bé m¸y thÝnh gi¸c. §Çu tiªu ngêi nghe ph¶i
nghe chÝnh x¸c, ®µy ®ñ th«ng b¸o. Sau ®ã nhê ho¹t ®éng t duy mµ chóng ta hiÓu ®îc
néi dung c¸c th«ng b¸o.
C¨n cø vµo kiÓu giao tiÕp chóng ta cã hai h×nh thøc nghe: nghe ®èi tho¹i vµ nghe
®äc tho¹i.
Nghe ®èi tho¹i vµ nghe ®éc tho¹i bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng nhau nh: chóng
phô thuéc vµo chÊt lîng ©m thanh, tiÕng ån, ®é chó ý hay ph©n t¸n cña ngêi nghe.
§èi víi nghe ®èi tho¹i th× ngêi nghe ®èi tho¹i lµ ngêi trong cuéc, lµ ngêi gãp
phÇn x¸c lËp néi dung cuéc héi tho¹i lu«n lu«n cã sù chuyÓn ®æi, tõ vai trß ngêi nghe
sang ngêi nãi vµ ngîc l¹i. §Ò tµi cuéc giao tiÕp cã thÓ x¸c ®Þnh tríc song néi dung cô
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
thÓ lu«n lu«n ®ßi hái ngêi nghe ph¶i theo s¸t cuéc héi tho¹i tõng gi©y, tõng phót, ph¶i
hiÓu nhanh mäi th«ng b¸o ®Ó cã nh÷ng øng xö kÞp thêi. Hai ®Æc ®iÓm ®ã t¹o nªn
thuËn lîi vµ khã kh¨n cho h×nh thøc nghe ®èi tho¹i.
Cßn ®èi víi nghe ®éc tho¹i th× ngêi nghe ®éc tho¹i chØ ®ã vai trß ngêi nhËn tin
kh«ng cã sù chuyÓn ®æi vai nh trong héi tho¹i. Néi dung cña ®éc tho¹i do ngêi nãi
quy ®Þnh. Ngêi nghe kh«ng tham dù trùc tiÕp vµo viÖc x¸c lËp néi dung nªn khã n¾m
b¾t nã dï ®Ò tµi ®· ®îc biÕt tríc. tuy vËy b»ng c¸ch biÓu thÞ th¸i ®é (lêi ®Ò nghÞ, th¸i
®é t¸n thêng hay ph¶n ®èi)
ngêi nghe sÏ ¶nh hëng ®Õn ngêi nãi buéc hä ph¶i ®iÓu chØnh néi dung b»ng c¸ch nãi.
2. Ho¹t ®éng nghe nãi cña häc sinh tiÓu häc:
a. Ho¹t ®éng nãi:
ë bËc TiÒu häc, häc sinh nãi trong nhiÒu trêng hîp. C¸c em nãi khi ch¬i ®ïa,
trao ®æi víi b¹n bÌ ngoµi líp. C¸c em nãi trong giê häc nh tr¶ lêi c¸c c©u hái, tr×nh
bµy c¸c néi dung hoÆc c©u chuyÖn nghe ®îc, ®äc ®îc, tranh luËn trong c¸c buæi th¶o
luËn… Còng nh kÜ n¨ng nghe, nhµ trêng ph¶i d¹y cho cho häc sinh kÜ n¨ng nãi, tõ
c¸ch tr×nh bµy, xng h« ®Õn c¸ch tr¶ lêi c©u hái…ChÝnh viÖc d¹y nãi gióp cho häc
sinh nãi n¨ng cã v¨n hãa, thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n minh lÞch sù cña mét ngêi cã häc.
Cã nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng ®Õn kÜ n¨ng nãi. Còng nh kÜ n¨ng nghe, tríc tiªn ph¶i kÓ
®Õn bé m¸y ph¸t ©m. NÕu bé m¸y ph¸t ©m bÞ khuyÕt tËt sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kÜ n¨ng
nãi ( nãi ngäng, nãi l¾p..) §ång thêi th¸i ®é øng xö s ph¹m ®óng ®¾n cña ngêi gi¸o
viªn lµ sù híng dÉn tËn t×nh, ®Æc biÖt lµ ®éng viªn tinh thÇn, yªu th¬ng gióp ®ì b¹n
cña c¸c em kh¸c trong líp. MÆt kh¸c, vèn sèng, vèn hiÓu biÕt s©u réng cña ngêi nãi,
kh¶ n¨ng øng ®èi nhanh nh¹y, th«ng minh, c¸ch chän ®Ò tµi nãi sao cho míi mÏ ®óng
sì trêng cña b¶n th©n, ®óng yªu cÇu cña ngêi nghe..lµ nh÷ng yªu tè ¶nh hëng lín ®Ón
sù thµnh c«ng cña bµi nãi hoÆc c©u tr¶ lêi.
Ngoµi ra, c¸c thñ thuËt ®Ó lêi nãi g©y ®îc sù hÊp dÉn ( c¸ch sö dông giäng nãi, lêi
kÓ, c¸c yªu tè phô trä…) lµ nh÷ng yÕu tè cÇn tÝnh tíi khi rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi. §èi
víi häc sinh tiÓu häc, khi híng dÉn luyÖn nãi gi¸o viªn khong nªn coi nhÑ viÖc luyÖn
tËp ngay c¶ c¸c thñ thuËt nµy.
ViÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe nãi cho häc sinh ®îc tiÕn hµnh ë hÇu hÕt c¸c ph©n m«n
nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chut ®éng cña häc sinh.
b. Ho¹t ®éng nghe:
Trong nhµ trêng TiÒu häc, häc sinh phait nghe trong nhiÒu trêng hîp, phæ biÕn nhÊt
lµ nghe gi¸o viªn gi¶ng bµi, nghe c¸c b¹n ph¸t biÓu ý kiÕn x©y dùng bµi, nghe trao
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
®æi, th¶o luËn khi häp ®éi, häp tæ, häp nhãm, häp líp trong buæi mÝt tinh…phÇn
nhiÒu c¸c tr¬ng hîp lµ häc sinh nghe theo kiÓu truyÒn ph¸t tin.VËy nhµ trêng cã cÇn
d¹y cho häc sinh nghe kh«ng ? Nh÷ng ngêi ®¬n gi¶n trong suy nghÜ thêng cho r»ng
kh«ng cÇn d¹y cho häc sinh nghe víi lËp luËn: Ai nghe tiÕng mÑ ®Ï mµ kh«ng hiÓu.
Song ®iÒu Êy lµ mét sù ngé nhËn. NhiÒu trêng hîp nghe mµ chØ hiÓu mét phÇn hoÆc
cã hiÓu th× kh«ng thÊu ®¸o, ®Çy ®ñ, kh«ng hiÓu hÕt sù tinh vi, tinh tÕ cña ngêi nãi…
Qua ®ã ta thÊy viÖc rÌn luyÖn cho häc sinh kh¶ n¨ng nghe lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt.
Tuy nhiªn ë têng TiÓu häc kh«ng cã ph©n m«n nµo trong m«n TiÕng viÖt ®Æt träng
t©m rÌn kÜ n¨ng nghe. Nh tËp ®äc rÌn kÜ n¨ng ®äc, tËp viÕt kÜ n¨ng viÕt…kÜ n¨ng
nghe ®îc rÌn luyÖn mét c¸ch tù ph¸t qua viÖc häc c¸c ph©n m«n tõ tËp ®äc, chÝnh t¶,
TËp lµm v¨n ®Õn kÓ chuyÖn…Riªng ë ch¬ng tr×nh tiÓu häc míi ë líp 1 cã néi dung
luyÖn nghe nãi cho häc sinh nhng víi lîng thêi gian rÊt Ýt.
KÜ n¨ng nghe còng ®· x¸c ®Þnh râ møc ®é yªu cÇu cô thÓ qua tõng líp. Trong hai
h×nh thøc nghe, nhµ trêng tiÓu häc tíi h×nh thøc nghe ®éc tho¹i coi nhÑ h×nh thøc
nghe héi tho¹i. C¸c thiÕu sãt trªn cña ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa ®· g©y cho häc
sinh nhiÖu thiÖt thßi trong viÖc hoµn thiÖn kÜ n¨ng sö dông tiÕng viÖt. Do ®ã gi¸o viªn
cÇn gióp häc sinh rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe khi gi¶ng bÊt cø bµi häc nµo trong c¸c ph©n
m«n cña TiÕng ViÖt th× tËp ®äc, chÝnh t¶, kÓ chuyÖn , TËp lµm v¨n cã nhiÒu ®iÒu
kiÖn rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe( chñ yÕu lµ nghe ®äc tho¹i) cho häc sinh. ChÝnh t¶ rÌn
cho häc sinh nghe ®óng, nghe chÝnh x¸c ®Ó viÕt l¹i ®óng, chÝnh x¸c bµi chÝnh t¶. TËp
®äc rÌn cho häc sinh nghe ®óng, nghe chÝnh x¸c vµ tinh tÕ ®Ó nhËn ra sù diÔn c¶m
trong giäng ®äc cña ThÇy c«, cña b¹n bÌ. Cso lÎ kÓ chuyÖn cã u thÕ h¬n c¶ táng viÖc
rÌn kÜ n¨ng nghe. Häc sinh kh«ng nh÷ng ®îc rÌn luyÖn nghe ®óng, chÝnh x¸c mµ cßn
®îc rÌn luyÖn kh¶ n¨ng nghe hiÓu néi dung c©u chuyÖn ®Ó sau ®ã cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o
l¹i c©u chuyÖn ®ã.
II. §Æc ®iÓm nghe nãi cña häc sinh líp 3:
1. §Æc ®iÓm t©m lÝ:
ë líp Mét vµ líp Hai, häc sinh ®· ®îc rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng nghe nãi , ®äc viÕt
cho häc sinh . Tuy nhiªn ®Ó h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn thuÇn thôc ®èi víi häc sinh TiÓu
häc , nhÊt lµ c¸c líp ®Çu cÊp lµ mét vÊn ®Ò ®îc quan t©m , cÇn cã thêi gian ,ph¬ng
ph¸p thÝch hîp Bëi ë ®é tuæi nµy ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh vÉn cßn mang tÝnh
chÊt “ Häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc” V× vËy gi¸o viªn cÇn n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm nµy ®Ó
d¹y cho tèt.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
MÆc dï ®· dîc rÌn luyÖn ë líp Mét, líp Hai song còng cßn kh«ng Ýt em rôt rÌ ,
kh«ng m¹nh d¹n nãi tríc líp hay bµy tá ý kiÕn cña m×nh tríc thÇy c«, b¹n bÌ... Do
vËy GV cÇn khÐo lÐo l«i cuèn c¸c em vµo kh«ng khÝ häc s«i næi cña líp . ®ång thêi
cÇn ph¶i n¾m b¾t ®îc së trêng cña HS ®Ó ®a ra nh÷ng ®Ò tµi míi mÎ phï hîp víi c¸c
em vµ sö dông c¸c yÕu tè phi ng«n ng÷, hîp lý th× viÖc luyÖn nãi cã hiÖu qu¶ h¬n.
VÒ ho¹t ®éng t duy, kh¶ n¨ng t duy b»ng tÝnh hiÖu cña trÎ ®· ph¸t triÓn. §iÒu nµy lµm
cho ho¹t ®éng nghe vµ nãi c¶u trÎ thµnh c«ng h¬n.
VÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng, trÎ em ë giai ®o¹n nµy ®· chñ ®éng ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t
®éng cña c¬ thÓ, ý thøc kh«ng gian cña c¸c em ®îc h×nh thµnh . §©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn
thiÕt ®Ó c¸c em tiÕp xóc víi c«ng viÖc giao tiÕp míi mµ nghe nãi lµ hai kü n¨ng c¬
b¶n trong qu¸ tr×nh giao tiÕp.
Tãm l¹i häc sinh líp Ba ®· cã ®ñ diÒu kiÖn vÒ t©m lý vµ sinh lý ®Ó luyÖn nghe nãi.
Tuy nhiªn muèn qu¸ tr×nh häc tËp ®¹t kÕt qu¶ tèt th× luyÖn nghe vµ nãi ph¶i trë thµnh
ho¹t ®éng cã ý thøc ®Ó c¸ em cã thÓ tiÕp thu ®îc tri thøc . Do vËy trong qu¸ tr×nh
luyÖn nghe vµ nãi cho häc sinh, gi¸o viªn cÇn cho häc sinh nghe nhiÒu, nãi nhiÒu.
§ång thêi lu«n thay ®æi néi dung vµ h×nh thøc nghe ,nãi ®Ó kh«ng g©y nhµm ch¸n vµ
h¹n chÐ hiÖu qu¶ cña giê häc.
2. §Æc ®iÓm ng«n ng÷:
Tríc tuæi ®Õn trêng c¸c em ®· biÕt TiÕng ViÖt ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh. Sù hiÓu biÕt
nµy cã ®îc lµ do trÎ tiÕp nhËn giao tiÕp víi ngêi lín trong cuéc sèng hµng ngµy. V×
vËy bíc vµo líp Mét trÎ ®· giao tiÕp b×nh thêng b»ng ho¹t ®éng nghevaf nãi TiÕng
ViÖt, kh¶ n¨ng nµy lµ mét nguån vèn ®¸ng kÓ phôc vô cho qu¸ tr×nh häc tËp, cïng víi
sù tiÕp thu ng«n ng÷ theo ch¬ng tr×nh ®· quy ®Þnh , häc sinh vÉn tiÕp tôc nhËn ng«n
ng÷ tù nhiªn qua c¸c quan hÖ giao tiÕp ngoµi nhµ trêng. Sù tiÕp nhËn ng«n ng÷ cña
häc sinh lµ lµ kh¶ n¨ng bÈm sinh ®Ó tõng bíc tiÕp nhËn ,lÜnh héi nhËn diÖn tÝn hiÖu
ng«n ng÷ qua giao tiÕp hµng ngµy. Do vËy ë líp Mét, líp Hai cÇn chó träng h¬n viÖc
rÌn kü n¨ng nghe nãi trong héi tho¹i.
ë líp 3 , tèc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña c¸c em rÊt lín , c¸c em ®· nãi ®óng nh÷ng
c©u cã cÊu trøc ng÷ ph¸p chÝnh x¸c . C¸c em tiÕp xóc víi c¸ch nãi cña nh÷ng ngêi
xung quanh vµ dùa vµo thùc tiÔn ®· hiÓu biÕt vµ ®o¸n biÕt nghÜa , b¾t chíc sö dông
vµo nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp cÇn thiÕt vµ c¸c em cã thÓ nghe hiÓ ®îc nhòng c©u hái
®¬n gi¶n . Tuy nhiªn ng«n ng÷ cña c¸c em vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ. VÒ mÆt sè lîng ,
nh÷ng g× c¸c em ®¹t ®îc vÉn vÉn cha ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu trong cuéc sèng . VÒ
mÆt chÊt lîng , tõ ng÷ c¸c em dïng thêng ®îc hiÓu mét c¸ch h¹n hÑp. ng«n ngc c¸c
em sö dông mang tÝnh chÊt khÈu ng÷ , hån nhiªn , thiÕu trau chuèt .
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
III. Vị trí, vai trò của phân môn tập làm văn:
1.Vị trí, vai trò của phân môn tập làm văn:
Tiếng Việt ở nhà trường tiểu học được dạy và học thông qua nhiều phân môn:
Học vần, tập đọc, tập viết, chính tả, luyện từ và câu, kể chuyện, tập làm văn. Phân
môn tập làm văn có vị trí đặc biệt trong việc dạy và học môn Tiếng Việt.
Phân môn Tập Làm Văn vận dụng các hiểu biết và kỹ năng về Tiếng Việt do các
phân môn khác rèn luyện hoặc cung cấp đồng thời góp phần hoàn thiện chúng. Để
thực hiện được một bài văn nói hoặc viết, học sinh phải hoàn thiện cả bôn kỹ năng:
nói, đọc, viết, nghe; phải vận dụng các kiến thức về Tiếng Việt. Trong quá trình vận
dụng này các kiến thức và kỹ năng đó được hoàn thiện và nâng cao dần.
Mặt khác, phân môn Tập Làm Văn còn luyện cho học sinh các kỹ năng sản sinh
văn bản (nói hoặc viết) nhờ vậy Tiếng Việt không chỉ là một hệ thống cấu trúc được
xem xét từng phần, từng mặt qua từng phân môn mà trở thành một công cụ sinh động
trong quá trình giao tiếp, tư duy, học tập. Nói cách khác, phân môn Tập làm văn đã
góp phần thực hiện hoá mục tiêu quan trọng bậc nhất của việc dạy học Tiếng Việt là
dạy học sinh sử dụng Tiếng Việt trong đời sống sinh hoạt và trong quá trình lĩnh hội
các tri thức khoa học.
Qua đó, ta thấy phân môn Tập Làm Văn mang tính chất tổng hợp và sáng tạo. Tập
làm văn sử dụng toàn bộ các kỹ năng, vận dụng tất cả các kiến thức và huy động vốn
sống của học sinh liên quan đến đề tài. Đồng thời tập trung sức sáng tạo của trẻ. Khi
làm bài văn ( nói hoặc viết ) học sinh đã thực hiện một hoạt động giao tiếp. Môi bài
làm văn là một sản phẩm không lặp lại của từng học sinh trước yêu cầu của đề tài.
Có thể nói trong việc học làm văn, học sinh chủ động, tự do thể hiện cái “Tôi” của
mình một cách rõ rang, bộc bạch cái riêng của mình một cách trọn vẹn. Dạy tập làm
Văn là dạy các em tập suy nghĩ, tập sáng tạo, tập thể hiện trung thực con người mình.
Nó góp phần cùng với các môn học khác rèn luyện tư duy, phat triển ngôn ngữ và
hình thành nhân cách cho học sinh.
2.Vị trí, vai trò của Tập làm văn nói trong phân môn Tập làm văn.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
Tập Làm Văn nói rèn luyện cho học sinh khả năng hình thành một bài văn nói
theo đề tài đã cho như nghe và kể lại chuyện “cây khế”. Tập Làm Văn nói góp phần
phát triển ở học sinh năng lực nói một bài theo hình thức độc thoại và mang phong
cách khẩu ngữ. Bài nói này có những đặc điểm riêng về nhiều mặt so với bàu viết, từ
cách triển khai ý tới cách lựa chọn từ ngữ, lựa chọn kiểu câu, từ cách sử dụng các
yêu tố phi ngôn ngữ để phù trợ đến các thủ thuật nhằm thu hút người nghe. Do đó bài
Tập Làm Văn nói không phải là bài Tập Làm Văn viết được nói lên. Tuy nhiên cũng
không nên tuyệt đối hoá ranh giới giữa bài nói và bài viết.
Tập Làm Văn nói rất có ích cho người học khi họ bước vào cuộc sống hoặc khi
học tiếp tục lên các cấp học trên. Khả năng độc thoại theo một đề tài là khả năng mỗi
người thường gặp trong cuộc sống ( Phát biểu về một đề tài trong cuộc hop, thảo
luận, tranh luận..) Nếu có khả năng độc thoại tốt, người trình bày sẽ tự tin và mạnh
dạn làm việc.
Ch¬ng II: c¬ së thùc tiÔn vµ thùc tr¹ng viÖc d¹y m«n tiÕng
viÖt nãi chung vµ ph©n m«n tËp lµm tËp lµm v¨n nãi riªng ë
trêng tiÓu häc sè 1 kiÕn giang hiÖn nay :
I. TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG TRÌNH TẬP LÀM VĂN LỚP 3
1. Mục đích yêu cầu.
Phân môn Tập Làm Văn rèn luyện cho học sinh kỹ năng nói, nghe, viết phục vụ
cho việc học tập và giao tiếp. Cụ thể là: Biết dùng lời nói phù hợp với hoàn cảnh giao
tiếp trong sinh hoạt hàng ngày ở gia đình, trong sinh hoạt tập thể và các hoạt động
của lớp, của tổ.
Nghe hiểu được nội dung lời nói, ý kiến thảo luận trong các buổi sinh hoạt. Nghe
hiểu được và kể lại được nội dung trong các mẫu chuyện ngắn, biết nhận xét về các
nhân vật trong câu chuyện.
Biết viết đơn, viết tờ khai theo mẫu, viết một bức thư ngắn để báo tin tức, để hỏi
thăm người thân hoặc kể lại một viện gì đã làm, biết kể lại một bức tranh đã xem,
một văn bản đã đọc.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
- Trau dồi thái độ ứng xử có văn hoá, có tinh thần trách nhiệm trong công việc, bồi
dưỡng những tình cảm lành mạnh, tốt đẹp qua nội dung bài dạy.
2. Nội dung chương trình.
Thời lượng dạy: Không kể các bài ôn tập, học sinh được học 31 tiết Tập làm văn,
trung bình 1tiết/1tuần.
Nội dung:
- Tiếp tục phương hướng chung là hình thành và phát triển các kỹ năng giao tiếp cho
học sinh. Nhưng so với lớp 2, ở lớp 3 học sinh được dạy các kỹ năng giao tiếp ở bậc
cao hơn: không phải là các nghi thức lời nói thông thường như chào hỏi, cảm ơn, xin
lỗi… mà hoạt động giao tiếp có tính chất chính thức như: viết thư, viết đơn, khai giấp
tờ, hội họp ( tổ chức xây dựng chương trình, điều khiển và phát biểu trong cuộc
họp…), giới thiệu, viết quảng cáo, làm báo và nghe kể lại câu chuyện.
- Tăng cường rèn luyện kỹ năng nói thông qua hình thức nghe kể lại câu chuyện
( trung bình ba tuần một lần nghe và kể lại câu chuyện – chủ yếu là chuyện vui) và
tăng cường các hình thức sinh hoạt tập thể như họp nhóm, họp tổ, giới thiệu về các
tranh ảnh về cảnh đẹp của đất nước cho lớp hoặc tổ nghe.
- Tiếp tục rèn luyện kỹ năng kể chuyện và miêu tả như: Kể lại một sự việc đơn giản,
tả sơ lược về người, vật xung quanh theo gợi ý bằng tranh hoặc câu hỏi. Bµi tËp luyÖn
nghe nãi chñ yÕu ®îc x©y dùng theo chñ ®iÓm. Trung b×nh mçi chñ ®iÓm cã 1 tiÕt tËp
lµm v¨n. Néi dung cña phÇn luyÖn nãi dîc tr×nh bµy trªn ba kiÓu bµi c¬ b¶n lµ: ®ã lµ:
Nghe vµ kÓ l¹i mÉu chuyÖn ng¾n hay nghe vµ kÓ l¹i mét mÉu tin. KiÓu bµi tæ
chøc, ®iÒu khiÓn cuéc häp. KiÓu bµi kÓ, t¶ vÒ ngêi th©n, gia ®×nh, trêng líp.
II. Thùc tr¹ng d¹y häc ph©n m«n tËp lµm v¨n líp 3
a. Đặc điểm tình hình trường:
Trường TH số I Kiến Giang có 10 lớp với 317 học sinh, có 100% số lớp học hai
buổi/ngày trong đó số học sinh lớp Ba là 61 em . Trường nằm ở trung tâm huyện Lệ
Thuỷ, mặt bằng dân trí khá cao. Trường luôn được sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo
Nghành, địa phương. Cơ sở vật chất ngày một khang trang, từng bước hiện đại, đáp
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
ứng việc dạy và học theo yêu cầu của trường đạt tiêu chuẩn Quốc gia giai đoạn II,
phấn đấu để đạt trường trọng điểm chất lượng cao của bậc học.
Đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt. Yêu nghề mến trẻ, nhịêt tình trong
giảng dạy và công tác khác. Có ý thức phấn đấu học tập để nâng cao tay nghề. 100%
giáo viên trực tiếp giảng dạy đều đạt và vượt chuẩn về trình độ đào tạo.
Học sinh có ý thức học tập tốt, ngoan ngoãn, lễ phép, biết thực hiện tốt trách
nhiệm của mình đối với lớp, với trường.
Phụ huynh quan tâm, chăm lo đến việc học hành của con cái họ. Luôn luôn kết
hợp với nhà trường để động viên, giúp đỡ học sinh trong quá trình học tập. Chính vì
vậy, chất lượng học tập của các em ngày càng tiến bộ vượt bậc.
Bên cạnh những thuận lợi cơ bản trên, việc dạy và học của trường gặp phải một
số khó khăn nhất định. Cơ sở vật chất của nhà trường có tăng trưởng theo hướng hiện
đại song một số phòng học và phòng chức năng còn là phòng cấp 4. Nhiều phụ
huynh kinh tế khó khăn, hoặc do công việc làm ăn nên ít quan tâm đến việc học tập
của con em họ, phó mặc cho nhà trường.
b. Thực trạng về dạy phân môn tập đọc Tiếng Việt lớp Ba
Qua dự giờ thăm lớp, đàm thoại, kiểm tra kế hoạch dạy học của giáo viên khối
Ba, tôi nhận thấy:
- Khi dạy các tiết tập lµm v¨n, giáo viên luôn chú ý rèn kỹ năng ®äc kü ®Ò, nhËn
®Þnh vµ t×m hiÓu yªu cÇu ®Ò ra, kü n¨ng dïng tõ ®Æt c©u , kü n¨ng diÔn ®¹t.. cho học
sinh song việc giải nghĩa từ và mở rộng vốn từ cho học sinh còn lúng túng
- Giáo viên đã bám sát mục tiêu, cách tiến hành các hoạt động dạy học một cách
linh hoạt song chưa có sự sáng tạo trong quá trình mở rộng vốn từ, c¸ch dïng tõ cho
học sinh trong phân môn tập lµm v¨n.
- Vốn từ của các em còn nghèo, học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn trình bày
suy nghĩ của mình trước lớp
- Qua kiểm tra học kì I chất lượng m«n TiÕng ViÖt của học sinh lớp Ba được
thống kê như sau:
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
Líp
TSHS
HSTG
TB
SL
3
31
31
31
2
3
30
30
30
Toàn khối
61
61
61
Nhìn vào bảng thống kê này, chúng ta có thể
1
KG
%
SL
%
100
25
80,6
100
30
100
100
55
90.2
nhận thấy chất lượng trung bình
trở lên và chất lượng khá giỏi cao. Song trong thực tế vốn từ của các em còn rất hạn
chế.
*Nguyên nhân
- Về phía giáo viên: chuẩn bị cho việc khai thác từ ở các tiết tập lµm v¨n chưa thật
được chú ý, giáo viên cha thËt chó ý rèn kĩ năng nãi cho học sinh.
- Về phía học sinh, vốn từ của các em còn quá ít, ỷ lại đã có giáo viên hướng dẫn,
làm mẫu.Mét sè häc sinh cßn rôt rÌ, cha m¹nh d¹n bäc lé suy nghÜ cña m×nh tríc c«
gi¸o, b¹n bÌ.
III. Mét sè biÖn ph¸p rÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3
Tõ nh÷ng vÊn ®Ò ®· t×m hiÓu ë trªn, t«i cã thÓ m¹nh d¹n ®a ra mét sè biÖn ph¸p trong
viÖc rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh líp 3 víi môc dÝch gióp c¸c em viÕt v¨n hay h¬n vµ
m¹nh d¹n h¬n trong giao tiÕp:
BiÖn ph¸p thø nhÊt: Gi¸o viªn cÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh c¸c kü n¨ng
sö dông tiÕng ViÖt ( nghe, nãi, ®äc, viÕt). Th«ng qua viÖc d¹y TiÕng ViÖt ®Ó rÌn luyÖn
c¸c thao t¸c t duy l« gic. Cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ x· héi, tù
nhiªn vµ con ngêi,vÒ v¨n hãa... Th«ng qua ph©n m«n tËp lµm v¨n gióp häc sinh biÕt
dïng lêi nãi phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp trong sinh ho¹t gia ®×nh, trong tËp thÓ.
biÕt nghe hiÓu néi dung lêi nãi..Muèn ®¹t ®îc yªu cÇu trªn,khi chuÈn bÞ bµi d¹y ,
gi¸o viªn cÇn x¸c ®Þnh râ môc ®Ých yªu cÇu cña bµi ®Ó híng bµi d¹y ®i ®óng träng
t©m. Lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc phï hîp víi tõng ®èi tîng häc
sinh trong líp.
BiÖn ph¸p thø hai:Trong qu¸ tr×nh lªn líp, gi¸o viªn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh tríc néi dung
cÇn tr×nh bµy . Bìi lÏ , muèn häc sinh nãi tèt , gi¸o viªn ph¶i thËt linh ho¹t , ph¶i ®Æt
ra hÖ th«ng c©u hái hay t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®Ó häc sinh tham gia vµo c¸c ho¹t vµ dù
kiÕn cho häc sinh nghe g× , nãi g×? §iÒu g× nãi tríc, ®iÒu g× nãi sau..TÊt c¶ ph¶i ®îc
tr×nh bµy th«ng qua sù dÉn d¾t cña gi¸o viªn. Gi¸o viªn cÇn h×nh dung tríc c¸c t×nh
huèng cã thÓ x¶y ra ®Ó cã c¸ch gi¶i quyÕt thÝch hîp.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
BiÖn ph¸p thø ba: Gi¸o viªn cÇn ph¶i nghiªn cøu kü bµi , dù kiÕn tríc c¸c ph¬ng
ph¸p h×nh thøc lªn líp cho thÝch hîp. CÇn ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p vµ h×nh
thøc ho¹t ®éng ®Ó kh«ng g©y nhµm ch¸n, mÖt mái, n©ng cao sù chó ý cña HS...Tïy
tõng bµi gi¸o viªn cã thÓ dïng nhiÒu ph¬ng ph¸p nh hái ®¸p trùc quan, thuyÕt tr×nh ...
vµ nhiÒu h×nh thøc ho¹t ®éng nhãm, ho¹t ®éng c¸ nh©n, toµn líp, h×nh thøc s¾m vai
§èi víi c¸c kiÓu bµi míi vµ khã nh: tæ chøc cuéc häp, gi¸o viªn cÇn ph¶i híng
dÉn tØ mÜ vµ cã thÓ tæ chøc mét cuéc häp l¬p lµm mÉu trong mét thêi giani gióp cho
häc sinh biÕt tríc ®îc h×nh thøc vµ c¸c bíc tr×nh bµy mét cuéc häp nhãm (hay trong
tæ) gióp c¸c em tù tin h¬n trong ho¹t ®éng cña m×nh.
BiÖn ph¸p thø 4: Gi¸o viªn ph¶i kh«ng ngõng rÌn luyÖn vµ n©ng cao nghiÖp vô s
ph¹m c¶u m×nh. Bìi lÏ, ngêi gi¸o viªn, ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn TiÓu häc lu«n lµ tÊm g¬ng lµ “ thÇn tîng” cña häc sinh.V× vËy mét lêi nãi thiÕu lu lo¸t, mét s¬ suÊt nhá
trong lêi nãi cña GV sÏ ¶nh hëng ®Õn viÖc tiÕp thu kiÕn thøc c¸c em . §Ó mang ®Õn
cho c¸c em nh÷ng g× tèt ®Öp nhÊt. GV kh«ng ngõng rÌn luyÖn, n©ng cao kiÕn thøc vµ
kÜ n¨ng lªn líp, lêi nãi râ rµng , m¹ch l¹c , truyÒn c¶m, cã søc l«i cuèn, víi ®iÖu bé
phï hîp vµ hÊp dÉn thu hót ®îc sù chó ý cña c¸c em lµ biÖn ph¸p thÝch hîp nhÊt ®Ó
t¸c ®éng gióp c¸c em kh«ng ngõng häc tËp rÌn luyÖn vµ noi theo.Ngoµi ra, gi¸o viªn
cÇn t¹o lËp vµ duy tr× kh«ng khÝ líp häc s«i næi hµo høng, gÇn gòi, th©n thiÖn víi häc
sinh khuyÕn khÝch ®îc nhiÒu häc sinh tham gia vµo ho¹t ®éng häc tËp.
PhÇn kÕt luËn
1. Kết quả đạt được:
Sau một thời gian áp dụng những biện pháp nêu trên, tôi nhận thấy rằng vốn từ
của học sinh ở các tiết tập lµm v¨n phong phú hơn. Học sinh đã biết nãi lu lo¸t, diÔn
®¹t mét cách rành mạch, nhiều em biết dïng tõ, ®Æt c©u ®óng, c©u v¨n m¹ch l¹c,
m¹nh d¹n h¬n trong viÖc bµy tá ý kiÕn cña m×nh.
Chất lượng phân môn tập đọc qua khảo sát cuối kì II năm học 2009-2010
Líp
TSHS
HSTG
31
32
Toàn khối
31
30
61
31
30
61
TB
SL
31
30
61
KG
%
100
100
100
SL
28
30
58
%
90,3
100
95,1
2. Bài học kinh nghiệm:
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
- Cần thay đổi nhận thức cho đội ngũ giáo viên trong việc rÌn kü n¨ng giao tiÕp,
kü n¨ng tr×nh bµy mét vÊ ®Ò nµo ®ã tríc ®«ng ngêi, cung cấp vốn từ cho học sinh qua
các tiết Tập lµm v¨n
- Tập trung chỉ đạo các khâu của quá trình dạy học nhất là đổi mới hình thức
dạy học sao cho linh hoạt, phù hợp đối tượng học sinh
- Thường xuyên trao đổi, rút kinh nghiệm giúp giáo viên phát huy những mặt đã
đạt được, khắc phục những tồn tại đã vấp phải
3. KÕt luËn:
“Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người” (Lênin).
Muốn có ngôn ngữ để giao tiếp vì trước hết con người phải có vốn từ. Vốn từ là một
trong những bộ phận cấu thành nên ngôn ngữ. Cho nên muốn dạy học nãi lu lo¸t,
tr×nh bµy m¹ch l¹c, ng«n g÷ tù nhiªn trong s¸ng không thể không coi trọng việc dạy
vốn từ cho các em. Đặc biệt là đối với học sinh lớp Ba, khi các em cßn bì ngì trong
giao tiÕp, vốn từ của các em còn hạn hẹp và ít ỏi. Vì vậy ta phải bồi đắp thêm cho các
em để các em vận dụng trong học tập và giao tiếp trong cuộc sống. Vốn từ của các
em càng giàu bao nhiêu thì khả năng lựa chọn từ càng lớn bấy nhiêu.
Tuy nhiên do đặc điểm tâm lý của học sinh lớp Ba, các em nhận thức còn trừu
tượng, chưa cụ thể vì vậy vấn đề đặt ra là làm thế nào để làm giàu vốn từ cho học
sinh một cách hiệu quả nhất. Muốn như vậy ta không chỉ dựa vào phân môn tập lµm
v¨n mà cần phải làm giàu vốn từ cho các em trong mọi phân môn, mọi nơi mọi
lúc.T¨ng cêng ho¹t ®éng giao tiÕp trong nhãm, líp. T¹o c¬ héi cho c¸c em ®îc tr×nh
bµy ý kiÕn cña m×nh tríc ®«ng ngêi.
Ở đây, tôi chỉ đưa ra một số hình thức rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh líp Ba trong
phân môn tập lµm v¨n như cung cÊp vốn từ, ®ïng tõ ®Æt c©u, diÔn ®¹t lu lo¸t… và
đưa ra một số biện pháp để thực hiện. Hy vọng đây là những gợi ý thiết thực để giáo
viên có định hướng, có phương pháp dạy học thích hợp với dụng ý của bài học, góp
phần nâng cao hiÖu qu¶ giê d¹y tËp lµm v¨n.
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
Người viết
Nguyễn Thị Thoả
NguyÔn ThÞ Tháa
KiÕn Giang
TiÓu häc sè 1
- Xem thêm -