Phßng gi¸o dôc & ®µo t¹o v¨n giang
Trêng Thcs chu M¹nh Trinh
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG THCS HUYỆN VĂN GIANG - TỈNH HƯNG YÊN
Lĩnh vực: Quản lý
Tên tác giả: Nguyễn Thị Hồng
Chức vụ: Hiệu trưởng - Trường THCS Chu Mạnh Trinh
Năm học 2015 - 2016
LÝ LỊCH
i
Họ và tên: Nguyễn Thị Hồng
Chức vụ: Hiệu trưởng.
Đơn vị công tác: Trường THCS Chu Mạnh Trinh, Văn Giang, Hưng Yên.
Tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý hoạt động dạy học của hiệu
trưởng trường THCS huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
MỤC LỤC
ii
MỞ ĐẦU..................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu..........................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..................................................3
4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu........................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................3
6. Giả thuyết khoa học............................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu...................................................................4
8. Cấu trúc đề tài.....................................................................................4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG................................................................5
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu.........................................................5
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài................................................7
1.2.1. Quản lý........................................................................................7
1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................12
1.2.3. Quản lý nhà trường..................................................................12
1.2.4. Hoạt động dạy học....................................................................15
1.2.4.1. Hoạt động dạy của giáo viên..............................................15
1.2.4.2. Hoạt động học của học sinh...............................................16
1.2.4.3. Quá trình dạy học...............................................................17
1.2.4.4. Mối quan hệ giữa hoạt động dạy và học............................18
1.2.5. Quản lý hoạt động dạy học......................................................19
1.2.6. Chất lượng dạy học..................................................................19
iii
1.3. Đặc trưng hoạt động dạy học ở trường THCS............................21
1.3.1. Mục tiêu hoạt động dạy học ở trường trung học cơ sở..........21
1.3.2. Nội dung chương trình trung học cơ sở..................................23
1.3.3. Phương pháp dạy học trung học cơ sở....................................25
1.4. Đặc điểm của giáo viên và học sinh THCS..................................28
1.4.1. Đặc điểm giáo viên trung học cơ sở........................................28
1.4.1.1. Nhiệm vụ của giáo viên trong nhà trường..........................28
1.4.1.2. Đặc điểm lao đông sư phạm của giáo viên.........................28
1.4.2. Đặc điểm học sinh trung học cơ sở.........................................30
1.4.2.1. Động cơ học tập..................................................................30
1.4.2.2. Chú ý...................................................................................30
1.4.2.3. Ghi nhớ...............................................................................30
1.4.2.4. Tư duy.................................................................................31
1.4.2.5. Quan hệ giao tiếp................................................................31
1.5. Vai trò, nhiệm vụ của hiệu trưởng trường THCS.......................31
Tiểu kết chương 1..................................................................................33
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG MỘT SỐ TRƯỜNG THCS
HUYỆN VĂN
GIANG, TỈNH HƯNG YÊN........................................................................34
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - văn hóa - xã hội - giáo dục của
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên...............................................................34
2.1.1. Một số đặc điểm về KT – VH – XH của huyện Văn Giang.......34
2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục của huyện Văn Giang, tỉnh
Hưng Yên....................................................................................................35
iv
2.2. Tình hình phát triển giáo dục THCS của huyện Văn Giang......35
2.2.1. Mạng lưới trường lớp...............................................................35
2.2.2. Học sinh....................................................................................36
2.2.3. Đội ngũ giáo viên.....................................................................36
2.2.4. Đội ngũ cán bộ quản lý các trường THCS..............................37
2.3. Thực trạng quản lý HĐDH ở một số trường THCS thuộc huyện
Văn Giang, tỉnh Hưng Yên...........................................................................37
2.3.1. Thực trạng về quy mô, số lượng, chất lượng đội ngũ CBQL
giáo viên và học sinh, CSVC - TBDH ở một số trường THCS huyện Văn
Giang...........................................................................................................37
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên...................39
2.3.2.1. Quản lý việc lập kế hoạch, chương trình giảng dạy của
CBGV.......................................................................................................39
2.3.2.2. Quản lý việc chuẩn bị bài trước khi lên lớp của giáo viên.40
2.3.2.3. Quản lý việc thực hiện kế hoạch, chương trình giảng dạy của
GV.............................................................................................................42
2.3.2.4. Quản lý việc đổi mới phương pháp giảng dạy, sử dụng
phương tiện dạy học của giáo viên..........................................................43
2.3.2.5. Quản lý hoạt động kiểm tra- đánh giá kết quả học tập của
HS.............................................................................................................47
2.3.2.6. Quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên................................48
2.3.2.7. Quản lý hoạt động tổ nhóm chuyên môn............................50
2.3.2.8. Quản lý, khai thác, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học:
.................................................................................................................51
2.3.3. Thực trạng quản lý hoạt động học của học sinh...................52
v
2.3.3.1.Quản lý hoạt động học tập trên lớp.....................................52
2.3.3.2. Quản lý hoạt động tự học...................................................54
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý HĐDH ở các trường
THCS huyện Văn Giang...............................................................................55
2.4.1.Những mặt mạnh......................................................................55
2.4.2. Những hạn chế.........................................................................56
2.5. Nguyên nhân thành công và tồn tại trong công tác quản lý hoạt
động dạy học của Hiệu trưởng trường THCS...........................................57
2.5.1. Nguyên nhân thành công........................................................57
2.5.2. Nguyên nhân của những tồn tại..............................................58
Tiểu kết chương 2..................................................................................59
Chương 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA
HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN VĂN
GIANG, TỈNH HƯNG YÊN........................................................................60
3.1. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp....................................60
3.1.1. Đảm bảo tính pháp chế của các biện pháp.............................60
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp.............................60
3.1.3. Đảm bảo tính khoa học của các biện pháp.............................60
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi của các biện pháp.................................61
3.2. Biện pháp quản lý HĐDH của hiệu trưởng trường THCS........61
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL, CBGV và học sinh về tầm
quan trọng và sự cần thiết của việc đổi mới quản lý HĐDH trong nhà
trường.........................................................................................................61
vi
3.2.1.1. Mục đích của biện pháp......................................................61
3.2.1.2. Nội dung của biện pháp......................................................62
3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp..........................................63
3.2.1.4. Điều kiện thực hiện có hiệu quả biện pháp.......................65
3.2.2. Đẩy mạnh hoạt động tổ chuyên môn thông qua đó đảm bảo
nền nếp dạy học, bồi dưỡng phát triển chuyên môn nghiệp vụ cho đội
ngũ GV........................................................................................................66
3.2.2.1. Mục đích của biện pháp......................................................66
3.2.2.2. Nội dung của biện pháp......................................................66
3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp...........................................67
3.2.2.4. Điều kiện thực hiện có hiệu quả biện pháp........................72
3.2.3. Thực hiện chế độ kiểm tra - đánh giá HĐDH của giáo viên
theo một quy trình chặt chẽ.......................................................................73
3.2.31. Mục đích của biện pháp,......................................................73
3.2.3.2. Nội dung của biện pháp......................................................73
3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp...........................................73
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện có hiệu quả biện pháp........................79
3.2.4. Tăng cường quản lý hoạt động học tập của học sinh............80
3.2.4.1. Mục đích của biện pháp.....................................................80
3.2.4.2. Nội dung của biện pháp......................................................80
3.2.4.3. Cách thức thực hiện biện pháp...........................................81
3.2.4.4. Điều kiện thực hiện có hiệu quả biện pháp.......................84
3.2.5. Huy động các nguồn lực để hiện đại hóa CSVC, TBDH.......84
3.2.5.1. Mục đích của biện pháp:....................................................84
3.2.5.2. Nội dung của biện pháp......................................................85
3.2.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp:..........................................85
vii
3.2.5.4. Điều kiện thực hiện có hiệu quả biện pháp:......................88
3.3. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp....88
Tiểu kết chương 3..................................................................................90
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..............................................................91
1. KẾT LUẬN........................................................................................91
2. KIẾN NGHỊ.......................................................................................92
2.1. Đối với Bộ GD&ĐT.....................................................................92
2.2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo..................................................92
2.3. Đối với UBND huyện Văn Giang...............................................92
2.4. Đối với Hiệu trưởng các trường THCS......................................93
2.5. Đối với đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở ......................93
viii
BẢNG CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT
- CBGV:
- CBQL:
- CSVC:
- ĐHSP:
- DH:
- GD:
- GDCD:
- GDTX:
- GD&ĐT:
- GV:
- HK:
- HĐDH:
- HL:
- HS:
- HSG:
- %:
- TTLĐXS:
- TNCS:
- TĐ:
- TBDH:
- TNTP HCM:
- TSVM:
- THCS:
- THPT:
- UBND:
- VH:
- XH:
- XHCN:
Cán bộ giáo viên
Cán bộ quản lý
Cơ sở vật chất
Đại học sư phạm
Dạy học
Giáo dục
Giáo dục công dân
Giáo dục thường xuyên
Giáo dục và đào tạo
Giáo viên
Hạnh kiểm
Hoạt động dạy học
Học lực
Học sinh
Học sinh giỏi
Phần trăm
Tập thể lao động xuất sắc
Thanh niên cộng sản
Thi đua
Thiết bị dạy học
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh
Trong sạch vững mạnh
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Ủy ban nhân dân
Văn hóa
Xã hội
Xã hội chủ nghĩa
ix
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
Ban chấp hành Trung ương (2009), Văn bản số 242-TB/TW Thông báo
kết luận của Bộ chính trị về tiếp thực hiện Nghị quyết Trung ương 2
2
khóa VIII, phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020.
Đặng Quốc Bảo (1995), Quản lý giáo dục, một số khái niệm luận đề.
3
Trường cán bộ quản lý giáo dục Hà Nội.
Đặng Quốc Bảo (1999), Kế hoạch tổ chức và quản lý, một số vấn đề lý
4
luận và thực tiễn. Nhà xuất bản thống kê Hà Nội.
Đặng Quốc Bảo (2010), Những vấn đê cơ bản về lãnh đạo-quản lý và sự
vận dụng vào điều hành nhà trường .Tập bài giảng dành cho học viên
5
cao học quản lý giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2002), Ngành Giáo dục&Đào tạo thực hiện
nghị quyết Trung ương II khoá 8 và nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX.
6
Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội .
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Thông tư 43/2006/TT-BGD&ĐT ngày
20/10/2006 của Bộ Giáo dục&Đào tạo về Thanh tra toàn diện nhà
7
trường, các cơ sở giáo dục khác và thanh tra hoạt động sư phạm nhà giáo.
Bộ Giáo dục và đào tạo (2006), Quyết định số 16/2006/BGD&ĐT ngày
5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục&Đào tạo ban hành Chương trình
8
giáo dục phổ thông.
Bộ Giáo dục và đào tạo - Dự án phát triển giáo dục THCS II (2008),
Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học (bộ tài liệu cho 16 môn
9
học). Nhà xuất bản Giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất
lượng giáo dục trường THCS ban hành kèm theo Thông tư số
12/2009/TT-BGD&ĐT ngày 12/5/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục&Đào tạo.
10 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), Tài liệu tập huấn triển khai chuẩn nghề
nghiệp giáo viên THCS, giáo viên THPT. Nhà xuất bản ĐHSP Hà Nội 2010.
x
11 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Điều lệ trường trung học cơ sở,trường
trung học phổ thông và trường phổ thồng có nhiều cấp học ban hành
kèm theo Thông tư số: 12/2011/TT-BGD&ĐT ngày 28/3/2011 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục&Đào tạo.
12 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Hướng dẫn áp dụng chuẩn nghề
nghiệp giáo viên trung học vào đánh giá giáo viên. Nhà xuất bản ĐHSP
Hà Nội
13 Bộ Giáo dục và đào tạo (2010), Thông tư số 06/2010/TT-BGDĐT ngày
26/2/2010 về việc ban hành tiêu chuẩn công nhận trường trung học đạt
chuẩn quốc gia.
14 Bộ Giáo dục và đào tạo-Dự án phát triển giáo dục THCS II (2011), Một
số chuyên đề bồi dưỡng cán bộ quản lí và giáo viên THCS . Nhà xuất
bản ĐHSP Hà Nội .
15 Bộ Giáo dục và đào tạo (2011), Tài liệu tập huấn tổ trưởng chuyên môn
trong trường trung học cơ sở, trung học phổ thông.
16 Nguyễn Phúc Châu (2010), Quản lý nhà trường. Nhà xuất bản ĐHSP Hà Nội.
17 Nguyễn Phúc Châu (2010), Quản lý quá trình sư phạm trong nhà trường
phổ thông. Nhà xuất bản ĐHSP Hà Nội .
18 Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (1996), Đại cương về khoa học
quản lý. Trường Cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo, Hà Nội.
19 Nguyễn Gia Cốc (1997), Chất lượng đich thực của giáo dục, Tạp chí
nghiên cứu giáo dục số 9/1997.
20 Đảng cộng sản Việt Nam (1997), Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 BCHTW.
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
21 Đảng cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ X. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
22 Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ XI. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia .
23 Phạm Minh Hạc(1986), Một số vấn đề về giáo dục và khoa học giáo
dục. Nhà xuất bản giáo dục Hà Nội .
24 Vũ Ngọc Hải (2003) Đổi mới giáo dục đào tạo ở nước ta trong những
năm đầu thế kỷ XXI. Tạp chí phát triển giáo dục số 4/2003.
25 Vũ Ngọc Hải (2010), Chính sách và kế hoạch phát triển giáo dục. Tài
xi
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
liệu dùng cho học viên cao học QLGD.
Nguyễn Đình Hương (2009), Việt Nam hướng tới nền giáo dục hiện đại.
NXB Giáo dục.
Trần Kiểm (1997), Quản lý Giáo dục và quản lý trường học. Viện khoa
học Giáo dục, Hà Nội.
Trần Kiểm (2002), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông. Nhà xuất
bản Đại học Quốc gia, Hà Nội.
Trần Kiểm (2009), Những vấn đề cơ bản của khoa học giáo dục. Nhà
xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội .
M.I.Kônđacôp (1984), Cơ sở lý luận khoa học quản lý giáo dục (Bản
dịch). Trường Cán bộ quản giáo dục, Hà Nội.
Nguyễn Kỳ-chủ biên (1996), Mô hình dạy học tích cực lấy người học
làm trung tâm. Trường Cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo, Hà Nội .
Nguyễn Văn Lê, Nguyễn Sinh Huy (2007), Giáo dục học đại cương.
Nhà xuất bản giáo dục.
C.Mác – F.Ănghen (1993), Mác – F.Ănghen toàn tập, Bản tiếng Việt tập
23. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
Lưu Xuân Mới (2003), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nhà
xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội.
Trần Thị Tuyết Oanh - chủ biên (2007), Giáo trình Giáo dục học tập 1.
Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội.
Trần Thị Tuyết Oanh-chủ biên (2007), Giáo trình Giáo dục học tập 2.
Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội.
Hoàng Phê -chủ biên (2006), Từ điển tiếng Việt. Nhà xuất bản Đà Nẵng
tái bản lần thứ 12.
Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên:
- Báo cáo tổng kết năm học từ 2008-2010.
- Số liệu thống kê của các bộ phận HC - TH; tổ chức cán bộ; thanh tra.
Nguyễn Ngọc Quang (1988), Lý luận dạy học đại cương tập 1,2. Trường
Cán bộ quản lý giáo dục. Hà Nội.
40 Nguyễn Ngọc Quang (1989), Những vấn đề cơ bản về lý luận quản lý.
Trường Cán bộ quản lý Trung ương, Hà Nội.
41 Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật giáo
dục, Nhà xuất bản lao động xã hội Hà Nội.
xii
42 Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật sửa
đổi bổ sung Luật giáo dục 2005. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia-Sự thật.
43 Sở GD-ĐT Hưng Yên (2005), Lịch sử giáo dục Hưng Yên 1945 – 2005.
44 Trần Quốc Thành (2007), Đề cương bài giảng Khoa học quản lý. Tập
bài giảng Sau đại học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
45 Tỉnh uỷ Hưng Yên (2008), Lịch sử tỉnh Hưng Yên. Nhà xuất bản Văn
hoá thông tin Hà Nội.
46 Nguyễn Cảnh Toàn (1997), Quá trình dạy - tự học. Nhà xuất bản giáo
dục Hà Nội.
47 Nguyễn Đức Trí (1999), Quản lý quá trình giáo dục - đào tạo, Giáo
trình tổ chức và quản lý công tác văn hóa – giáo dục, Hà Nội.
48 Trường cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo 1998), Nguyễn Ngọc Quang
nhà sư phạm, người góp phần đổi mới lý luận dạy học. Nhà xuất bản
Đại học quốc gia Hà Nội.
49 Hà Thế Truyền (2006), Quản lý quá trình dạy học ở trường trung học
phổ thông”. Tài liệu dùng cho học viên Cao học Quản lý giáo dục.
50 Thái Duy Tuyên (2008), Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới.
Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội.
xiii
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề
tài.
Đất nước ta đang bước vào thế kỷ XXI, thế kỷ của khoa học công nghệ,
sự bùng nổ thông tin, nền kinh tế tri thức và xu thế toàn cầu hóa. Đại hội
Đảng IX đã khẳng định “Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển,
nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của nhân dân, tạo nền
tảng đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp hoá theo
hướng hiện đại hóa”. Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung
ương Đảng khoá VIII đã khẳng định rõ vị trí, vai trò của Giáo dục và Đào tạo,
coi giáo dục là quốc sách hàng đầu: “Phát triển giáo dục - đào tạo là một
trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, là điều kiện để phát triển nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để
phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Ngày 15 tháng 4
năm 2009, Bộ Chính trị đã ra thông báo số 242-TB/TW về tiếp tục thực hiện
Nghị quyết Trung ương 2 (khoá VIII) và phương hướng phát triển giáo dục và
đào tạo đến năm 2020 trong đó nêu rõ: “phấn đấu đến năm 2020 nước ta có
một nền giáo dục tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu của
sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong bối cảnh hội nhập
quốc tế”. Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng, đánh giá cao vai trò của giáo
dục. Muốn hoàn thành sự nghiệp CNH, HĐH phải lấy giáo dục làm gốc, giáo
dục phải đi trước một bước. Giáo dục là động lực của sự nghiệp đổi mới và
tiến bộ xã hội, là con đường căn bản để nâng cao tri thức, thúc đẩy sự phát
triển toàn diện của con người. Giáo dục phải cung cấp được nguồn nhân lực
có chất lượng cho xã hội. Điều 58 của Luật Giáo dục 2005 quy định về nhiệm
vụ và quyền hạn của nhà trường đã ghi “Tổ chức giảng dạy, học tập và các
1
hoạt động giáo dục khác theo mục tiêu, chương trình giáo dục” Như vậy, thực
hiện đổi mới quá trình giáo dục nói chung và đổi mới quá trình dạy học nói
riêng là nhiệm vụ trung tâm của mỗi nhà trường để đáp ứng kỳ vọng ngày
càng cao của xã hội đối với giáo dục. Ngành giáo dục - đào tạo cần tập trung
sức lực, trí tuệ nhằm tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng dạy học, phát huy
tối đa năng lực sáng tạo của người học.
Trong thời gian vừa qua các cấp quản lý giáo dục chưa quan tâm đúng
mức đến việc tạo lập những điều kiện đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học.
Cán bộ quản lý ở các cơ sở giáo dục chưa thực sự chú trọng đến việc nâng cao
chất lượng dạy học, khiến cho chất lượng giáo dục toàn diện nói chung và
chất lượng dạy học nói riêng còn nhiều hạn chế.
Ở trường THCS, Hiệu trưởng là người đứng đầu và chịu trách nhiệm
trước Nhà nước về quản lý nhà trường nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục của
cấp học. Quản lý HĐDH là một nội dung chủ yếu của công tác quản lý nhà
trường phổ thông nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục, đáp ứng yêu cầu của xã
hội đối với giáo dục. Vì vậy quản lý hoạt động giáo dục cũng như quản lý
HĐDH là nhiệm vụ trung tâm trong công tác quản lý trường phổ thông của
người Hiệu trưởng. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả HĐDH, người Hiệu
trưởng phải có những biện pháp quản lý hợp lý, hiệu quả, khẳng định thương
hiệu của nhà trường. Thực tế những năm qua, ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng
Yên phong trào giáo dục đã có những bước tiến đáng kể; công tác quản lý nhà
trường THCS nói chung và quản lý HĐDH nói riêng ngày càng được đổi mới
đem lại hiệu quả ngày càng cao về chất lượng dạy học. Tuy nhiên kết quả giáo
dục THCS của huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên trong thời gian qua chưa
tương xứng với chất lượng và hiệu quả của ngành giáo dục và đào tạo trong
toàn tỉnh và tiềm năng vốn có của địa phương về các điều kiện đảm bảo cho
giáo dục. Việc tìm kiếm biện pháp, giải pháp trong công tác quản lý HĐDH
2
của Hiệu trưởng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo là vấn đề cấp
thiết vừa có tầm chiến lược trong quá trình phát triển nhà trường tương lai lại
vừa đáp ứng mục tiêu văn hoá xã hội của địa phương. Qua nhiều năm công
tác ở trường THCS, bản thân tôi nhận thấy việc nâng cao chất lượng HĐDH
cũng như việc đổi mới công tác quản lý HĐDH của CBQL ở trường THCS là
một yêu cầu cấp thiết hiện nay. Đó là những lý do thúc đẩy tôi chọn, nghiên
cứu đề tài “Quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường THCS huyện
Văn Giang, tỉnh Hưng Yên”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động quản lý dạy học
của Hiệu trưởng các trường THCS huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, đề xuất
một số biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng
dạy học ở trường THCS.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý HĐDH ở trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu
trưởng các trường THCS nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục.
4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Chỉ nghiên cứu các biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng ở 4
trường THCS: Chu Mạnh Trinh, Phụng Công, Tân Tiến và Thắng Lợi thuộc
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý HĐDH của Hiệu trưởng các
trường THCS.
5.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý HĐDH của Hiệu trưởng các
trường THCS huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
3
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng trường
THCS áp dụng cho tất cả các trường có điều kiện tương tự.
6. Giả thuyết khoa học
Công tác quản lý HĐDH của Hiệu trưởng các trường THCS ở huyện
Văn Giang, tỉnh Hưng Yên trong thời gian qua đã thu được một số kết quả
nhất định, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các nhà trường, nâng cao
chất lượng giáo dục của ngành giáo dục - đào tạo huyện Văn Giang và tỉnh
Hưng Yên. Tuy nhiên vấn đề quản lý HĐDH ở nhiều trường THCS thuộc
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên chưa thực sự phát huy hết khả năng vốn có.
Nếu áp dụng hợp lý các biện pháp quản lý HĐDH do tác giả đề xuất thì sẽ
nâng cao được chất lượng HĐDH trong nhà trường, đáp ứng mục tiêu phát
triển giáo dục của địa phương.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: nghiên cứu tài liệu liên
quan đến nhà trường phổ thông: Luật giáo dục, Điều lệ nhà trường, văn bản
pháp qui, qui chế về lĩnh vực giáo dục phổ thông, các tài liệu khoa học có liên
quan đến đề tài để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra,
phỏng vấn, tổng kết kinh nghiệm, phương pháp chuyên gia, phương pháp
khảo nghiệm để thu thập thông tin, tìm hiểu thực trạng HĐDH, thực trạng
quản lý hoạt động dạy của Hiệu trưởng các trường THCS.
7.3. Nhóm các phương pháp thống kê toán học: xử lý các số liệu để phân
tích rút ra nhận xét.
8. Cấu trúc đề tài.
Ngoài phần: Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo,
Các phụ lục, nội dung chính gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý HĐDH ở trường phổ thông.
4
Chương 2: Thực trạng quản lý HĐDH của Hiệu trưởng các trường
THCS huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
Chương 3: Biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng các trường THCS
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Trong bất kỳ thời đại nào, quốc gia nào, giáo dục luôn được coi là một
lĩnh vực quan trọng của đời sống xã hội có liên quan trực tiếp đến lợi ích,
nghĩa vụ, quyền lợi của mọi người dân, có tác động mạnh mẽ đến tiến trình
phát triển của mỗi quốc gia. Từ những năm cuối thế kỷ 20 và nhất là hiện nay,
cuộc cách mạng khoa học - công nghệ đang phát triển với những bước tiến
nhảy vọt. Thế giới đã và đang chuyển từ kỷ nguyên công nghiệp sang kỷ
nguyên thông tin để hình thành nền kinh tế tri thức. Giáo dục không còn chỉ là
kiến trúc thượng tầng mà thực sự đã là cơ sở hạ tầng xã hội giữ vai trò quyết
định trong việc phát triển con người và đưa con người vào quá trình phát triển
nhanh nền kinh tế xã hội.Giáo dục được thực hiện bằng nhiều con đường
trong đó có dạy học.
HĐDH là hoạt động đặc trưng căn bản nhất của nhà trường. Trong nhà
trường, hiệu trưởng là người đại diện cho quyền lực nhà nước điều hành và
chịu trách nhiệm về mọi hoạt động mà trọng tâm là hoạt động giáo dục - dạy
học. Công tác quản lý trường học của Hiệu trưởng chủ yếu là quản lý HĐDH
với mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục của nhà
trường.
Chính vì giáo dục có tầm quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc
gia, mỗi dân tộc như vậy nên từ xa xưa đến nay luôn dành được sự quan tâm
nghiên cứu của các nhà khoa học để thúc đẩy sự phát triển của giáo dục. Ở
phương Đông, từ thời cổ đại, Khổng Tử (551- 479, TCN) - nhà chính trị, triết
gia nổi tiếng, nhà giáo dục lỗi lạc của Trung Hoa cổ đại, người đã khai sinh ra
ngôi trường đầu tiên của nhân loại, người được xếp là một trong 10 vĩ nhân
6
của thế giới cho rằng: Đất nước muốn phồn vinh, vững mạnh thì phải chú
trọng đến 3 yếu tố: Thứ (làm cho dân đông), Phú (làm cho dân giàu), Giáo
(làm cho dân có giáo dục, được học hành).
Ở nước ta, Đảng và Nhà nước đã đề cao vai trò giáo dục đối với sự phát
triển của đất nước. Giáo dục được xác định là quốc sách hàng đầu, toàn xã hội
phải chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Để nâng cao chất lượng, phát triển sự
nghiệp giáo dục một trong những yếu tố quan trọng có tính chất định hướng là
vấn đề quản lý nâng cao chất lượng dạy học. Điều này, được Đảng ta tiếp tục
khẳng định tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI: "Đổi mới mạnh mẽ nội
dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở các cấp học, bậc học” [22, 133]
Vì thế, việc nghiên cứu về lý luận dạy học và quản lý HĐDH phục vụ
mục đích nâng cao chất lượng dạy học là một vấn đề dành được sự quan tâm
chú ý của nhiều nhà nghiên cứu giáo dục. Tuy nhiên, nó mới chỉ được nghiên
cứu ở những cấp độ nhất định, đáp ứng được phần nào nhu cầu của những
người làm công tác quản lý giáo dục ở cấp cơ sở và vẫn cần được tiếp tục
nghiên cứu nhằm đưa ra những mô hình tổng thể cho việc quản lý chất lượng
dạy học. Bên cạnh một số giáo trình của trường ĐHSP Hà Nội, Viện Chiến
lược và Chương trình giáo dục (nay là Viện Khoa học giáo dục Việt Nam) đã
trình bày những vấn đề cơ bản của quản lý HĐDH. Nhiều đề tài nghiên cứu
đã ra đời, đóng góp vào kho tàng tri thức về khoa học quản lý giáo dục. Có
thể kể đến các nhà khoa học: Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm, Nguyễn Quốc Chí,
Phạm Đỗ Nhật Tiến, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Phạm Viết Vượng, Trần Quốc
Thành, Nguyễn Văn Lê, Nguyễn Ngọc Quang, Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn, Nguyễn
Phúc Châu… Trong những năm gần đây, hướng nghiên cứu về quản lý
HĐDH cũng được rất nhiều học viên Cao học quản lý giáo dục quan tâm. Có
thể kể đến một số luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục nghiên
cứu về vấn đề này như: Nguyễn Thị Thanh Hương với đề tài: "Biện pháp
7
- Xem thêm -