Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn phương pháp tổ chức dạy các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4...

Tài liệu Skkn phương pháp tổ chức dạy các dạng bài tập luyện từ và câu cho học sinh lớp 4

.DOC
16
150
58

Mô tả:

PhÇn I: Më ®Çu Ph¬ng ph¸p tæ chøc d¹y c¸c d¹ng bµi tËp luyÖn tõ vµ c©u cho häc sinh líp 4 A.Lý do chän ®Ò tµi 1.C¬ së lÝ luËn. Nh chóng ta ®· biÕt TiÕng ViÖt võa lµ m«n häc chÝnh, võa lµ m«n c«ng cô gióp häc sinh tiÕp thu c¸c m«n häc kh¸c ®îc tèt h¬n. Trong ®ã cã nhiÒu ph©n m«n nhng ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u, lµ mét ph©n m«n chiÕm thêi lîng kh¸ lín trong m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc. Nã ®îc t¸ch thµnh mét ph©n m«n ®éc lËp, cã vÞ trÝ t¬ng ®¬ng víi ph©n m«n TËp ®äc, ph©n m«n TËp lµm v¨n...Cïng tån t¹i víi c¸c m«n häc kh¸c. §iÒu ®ã thÓ hiÖn viÖc cung cÊp vèn tõ cho HS lµ rÊt cÇn thiÕt vµ nã cã thÓ mang tÝnh cÊp b¸ch nh»m “®Çu t” cho HS cã c¬ së h×nh thµnh ng«n ng÷ cho ho¹t ®éng giao tiÕp còng nh lÜnh héi nguån tri thøc míi trong c¸c m«n häc kh¸c. 2.C¬ së thùc tiÔn. Trong qu¸ tr×nh d¹y häc còng nh viÖc ph¸t hiÖn HS n¨ng khiÕu, t«i còng nh c¸c gi¸o viªn kh¸c khi d¹y ®Õn tiÕt LuyÖn tõ vµ c©u, ®Æc biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ tõ ®¬n, tõ ghÐp, c¸c kiÓu tõ ghÐp...®· béc lé kh«ng Ýt h¹n chÕ. Bëi v×, c¸c em vèn sèng cßn Ýt, vèn hiÓu biÕt vÒ TiÕng ViÖt cßn rÊt s¬ sµi, cha ®Þnh râ trong giao tiÕp, viÕt v¨n c©u cßn côt lñn. HoÆc c©u cã thÓ cã ®ñ ý nhng cha cã h×nh ¶nh. C¸c tõ ng÷ ®îc dïng vÒ nghÜa cßn cha râ rµng. ViÖc tr×nh bµy, diÔn ®¹t ý cña c¸c em cßn ë møc ®é rÊt s¬ lîc. VÒ néi dung ch¬ng tr×nh d¹y phÇn nµy trong s¸ch gi¸o khoa rÊt Ýt. ChÝnh v× vËy häc sinh rÊt khã x¸c ®Þnh, dÉn ®Õn tiÕt häc trë nªn nhµm ch¸n kh«ng thu hót HS ®i vµo chiÕm lÜnh tri thøc míi. VËy ®Ó th¸o gì ®îc nh÷ng khã kh¨n ®ã th× rÊt cÇn cã mét ph¬ng ph¸p tæ chøc tèt nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt cho tiÕt d¹y c¸c d¹ng bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u cho HS líp 4. Tõ nh÷ng lý do kh¸ch quan vµ chñ quan ®· nªu trªn, th«ng qua viÖc häc tËp, gi¶ng d¹y trong nh÷ng n¨m qua, t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn cøu B. NhiÖm vô nghiªn cøu. T×m hiÓu t×nh h×nh häc TiÕng ViÖt ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u, thùc hµnh x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tæ chøc d¹y c¸c d¹ng bµi tËp luyÖn tõ vµ c©u. §èi tîng nghiªn cøu: Häc sinh líp 4. C. Môc ®Ých nghiªn cøu. Môc ®Ých nghiªn cøu lµ t×m ph¬ng ph¸p tæ chøc thÝch hîp nhÊt cho c¸c d¹ng bµi tËp D. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. §Ó thùc hiÖn ®îc môc ®Ých cña ®Ò tµi ®Æt ra, t«i m¹nh d¹n ®a ra nh÷ng ph¬ng ph¸p sau ®Ó nghiªn cøu, : 1 I. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn (tham kh¶o tµi liÖu). 2. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp. 3. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra. 4. Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm 5. Ph¬ng ph¸p ®µm tho¹i. 6. Ph¬ng ph¸p tæng kÕt, rót kinh nghiÖm. II. TiÕn tr×nh nghiªn cøu. 1. Dù giê th¨m líp, t×m hiÓu t×nh tr¹ng gi¶i quyÕt lµm c¸c bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u cña GV vµ HS líp 4. 2. §a ra biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt lîng lµm c¸c bµi tËp cã hiÖu qu¶ h¬n. 3. D¹y thùc nghiÖm, ¸p dông trªn líp ®èi chøng, ph©n tÝch , thèng kª. PhÇn II: Néi dung I. Thùc tr¹ng d¹y – häc c¸c d¹ng bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u”. 1. §èi víi ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa. Sè tiÕt LuyÖn tõ vµ c©u cña chÝnh s¸ch gi¸o khoa líp 4 gåm 2 tiÕt/tuÇn. Sau mçi tiÕt h×nh thµnh kiÕn thøc lµ mét lo¹t c¸c bµi tËp cñng cè bµi. 2. §èi víi gi¸o viªn. Ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u” lµ mét ph©n m«n t¹o cho häc sinh m«i trêng giao tiÕp ®Ó häc sinh më réng vèn tõ cã ®Þnh híng, trang bÞ cho c¸c em kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ TiÕng ViÖt g¾n víi c¸c t×nh huèng giao tiÕp thêng gÆp hµng ngµy. Tõ ®ã n©ng cao c¸c kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt cho c¸c em. Gi¸o viªn lµ mét trong 3 nh©n tè cÇn ®îc xem xÐt cña qu¸ tr×nh d¹y häc “LuyÖn tõ vµ c©u”, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh d¹y häc nµy. Khi nghiªn cøu qu¸ tr×nh d¹y híng dÉn häc sinh lµm c¸c d¹ng bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u” cho häc sinh líp 4, t«i thÊy thùc tr¹ng cña gi¸o viªn nh sau: - Ph©n m«n “ LuyÖn tõ vµ c©u” lµ phÇn kiÕn thøc khã khi híng dÉn häc sinh vËn dông vµo viÖc lµm c¸c bµi tËp nªn dÉn ®Õn t©m lý gi¸o viªn ng¹i bëi viÖc vËn dông cña gi¸o viªn cßn gÆp khã kh¨n. - Mét sè Ýt gi¸o viªn kh«ng chÞu ®Çu t thêi gian cho viÖc nghiªn cøu ®Ó khai th¸c kiÕn thøc vµ t×m ra ph¬ng ph¸p phï hîp víi ®èi tîng häc sinh mµ cßn lÖ thuéc vµo ®¸p ¸n, gîi ý dÉn ®Õn häc sinh kh«ng cã høng thó vµo häc ph©n m«n nµy. - C¸ch d¹y cña mét sè gi¸o viªn cßn ®¬n ®iÖu, m¸y mãc lÖ thuéc vµo s¸ch gi¸o khoa, Ýt s¸ng t¹o, cha l«i cuèn ®îc häc sinh tÝch cùc tham gia vµo ho¹t ®éng häc. 2 - Mét sè gi¸o viªn cha quan t©m ®Õn viÖc më réng vèn tõ, ph¸t triÓn vèn tõ cho häc sinh, ®Ó gióp c¸c em më réng vèn hiÓu biÕt phong phó vÒ TiÕng ViÖt. - Thùc tÕ ë trêng t«i c«ng t¸c, chóng t«i thêng rÊt tÝch cùc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt ë m«n häc nµy. §ã còng lµ tiÒn ®Ò trong viÖc ph¸t triÓn båi dìng nh÷ng häc sinh cã n¨ng khiÕu. ThÕ nhng kÕt qu¶ gi¶ng d¹y vµ hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y cßn béc lé kh«ng Ýt nh÷ng h¹n chÕ. 3. §èi víi häc sinh. PhÇn ®a häc sinh cha hiÓu ®îc vÞ trÝ, tÇm quan träng, t¸c dông cña ph©n m«n “ LuyÖn tõ vµ c©u” nªn cha dµnh thêi gian nhiÒu ®Ó häc. C¸c em cho r»ng ph©n m«n nµy “kh« khan” vµ “khã”. NhiÒu häc sinh cha n¾m râ kh¸i niÖm cña tõ, c©u...Tõ ®ã dÉn ®Õn viÖc nhËn diÖn ph©n lo¹i, x¸c ®Þnh híng lµm bµi sai lÖch l¹c. ViÖc x¸c ®Þnh cßn nhiÒu nhÇm lÉn. Häc sinh cha cã thãi quen ph©n tÝch d÷ kiÖn cña ®Çu bµi, nªn dÉn ®Õn lµm sai hoÆc kh«ng lµm hÕt yªu cÇu cña ®Ò bµi. Thùc tÕ cho thÊy nhiÒu häc sinh khi hái ®Õn lý thuyÕt th× tr¶ lêi rÊt tr«i ch¶y, chÝnh x¸c, nhng khi lµm bµi tËp thùc hµnh th× lóng tóng vµ lµm bµi kh«ng ®¹t yªu cÇu. §iÒu ®ã thÓ hiÖn häc sinh n¾m kiÕn thøc mét c¸ch m¸y mãc, thô ®éng vµ tá ra yÕu kÐm thiÕu ch¾c ch¾n. Do vËy ngay khi d¹y tíi phÇn tõ ghÐp, tõ l¸y...T«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t häc sinh líp 4 b»ng bµi tËp sau. §Ò bµi: X¸c ®Þnh tõ ghÐp vµ tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau. a,“ Ma mïa xu©n x«n xao, ph¬i phíi...Nh÷ng h¹t ma bÐ nhá, mÒm m¹i, r¬i mµ nh nh¶y nhãt.” b.“D¸ng tre v¬n méc m¹c, mµu tre t¬i nhòn nh½n. Råi tre lín lªn cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c. Tre tr«ng thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ nh ngêi”. Qua kh¶o s¸t ë líp t«i cã 26 häc sinh, kÕt qu¶ kh¶o s¸t nh sau: Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu SL % SL % SL % SL % 4 16 5 19 9 34 8 31 KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy cã tíi 14 em cha biÕt x¸c ®Þnh tõ ghÐp, tõ l¸y, trong qu¸ tr×nh lµm bµi c¸c em cha biÕt tr×nh bµy khoa häc, c©u tr¶ lêi cha ®Çy ®ñ. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i nhËn thÊy kÕt qu¶ cha cao lµ do nguyªn nh©n tõ hai phÝa; Ngêi d¹y vµ ngêi häc. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã t«i ph¶i häc hái t×m tßi trau dåi kiÕn thøc vµ t×m ra ph¬ng ph¸p míi ®Ó kh¾c phôc thùc tr¹ng trªn ®Ó n©ng cao kÕt qu¶ d¹y häc, thu hót sù chó ý cña häc sinh vµo ho¹t ®éng häc. 4. Mét sè d¹ng bµi tËp “ LuyÖn tõ vµ c©u” ®iÓn h×nh. - Ph©n tÝch cÊu t¹o cña tiÕng. 3 - T×m c¸c tõ ng÷ nãi vÒ chñ ®Ò. - T×m lêi khuyªn trong c¸c c©u tôc ng÷, ca dao. - §Æt dÊu chÊm phÈy vµo ®o¹n v¨n cho phï hîp. - T×m tõ ®¬n, tõ phøc vµ ®Æt c©u víi tõ t×m ®îc - T×m tõ ghÐp, tõ l¸y vµ ®Æt c©u víi tõ ®ã. - Ph©n biÖt ®éng tõ, danh tõ, tÝnh tõ trong ®o¹n v¨n. - Ph©n biÖt c¸c kiÓu c©u chia theo môc ®Ých nãi, t¸c dông cña nã. - ViÕt thªm tr¹ng ng÷ cho c©u... II. c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu, ¸p dông vµo tæ chøc d¹y c¸c D¹ng bµi tËp “ LuyÖn tõ vµ c©u”. A. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. §äc kü ®Ò bµi. 2. N¾m ch¾c yªu cÇu cña ®Ò bµi. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a yÕu tè ®· cho vµ yÕu tè cÇn ph¶i t×m. 3. VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó thùc hiÖn lÇn lît theo tõng yªu cÇu cña ®Ò bµi. 4. KiÓm tra ®¸nh gi¸. §Æc biÖt t«i ®· m¹nh d¹n ®a ra c¸c bíc híng dÉn cho tõng ph¬ng ph¸p rÌn luyÖn kü n¨ng lµm c¸c d¹ng bµi tËp “ LuyÖn tõ vµ c©u” . Muèn c¸c em lµm bµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tríc hÕt c¸c em ph¶i n¾m ch¾c kiÕn thøc, v× ®ã lµ bíc quan träng cho c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh. Mçi mét d¹ng bµi tËp cô thÓ, bµi tËp riªng ®Òu cã mét h×nh thøc tæ chøc riªng. Cã thÓ lµm viÖc c¸ nh©n ,theo nhãm hoÆc lµm viÖc c¶ líp. Cïng víi c¸c h×nh thøc ®ã lµ ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cho häc sinh. Muèn thùc hiÖn ®îc viÖc ®ã tríc tiªn häc sinh ph¶i hiÓu râ néi dung c¸c chñ ®iÓm mµ ph©n m«n “ LuyÖn tõ vµ c©u” cÇn cung cÊp. - Qua c¸c bµi vÒ më réng vèn tõ häc sinh ®îc: + Cung cÊp thªm c¸c tõ ng÷ míi theo chñ ®iÓm hoÆc nghÜa. + Cung cÊp thªm mét sè yÕu tè h¸n viÖt nh»m rÌn luyÖn kh¶ n¨ng huy ®éng vèn tõ theo chñ ®iÓm ; rÌn luyÖn sö dông tõ, sö dông thµnh ng÷ tôc ng÷. - Th«ng qua c¸c bµi tËp cÊu t¹o cña tiÕng häc sinh ®îc: +T×m hiÓu vÒ cÊu t¹o cña tiÕng, hs nhËn diÖn ®îc hiÖn tîng b¾t ®Çu tõ vÊn ®Ò trong th¬, t×m hiÓu ph¬ng thøc t¹o tõ míi ®Ó phôc vô cho nhu cÇu giao tiÕp. - HS n¾m ®ù¬c: Cã 2 c¸ch ®Ó t¹o tõ phøc: 1. GhÐp nh÷ng tiÕng cã nghÜa l¹i víi nhau lµ tõ ghÐp. 2. Phèi hîp nh÷ng tiÕng cã ©m ®Çu hay vÇn (hoÆc c¶ ©m ®Çu vµ vÇn) gièng nhau t¹o thµnh ®ã lµ tõ l¸y. 4 - Th«ng qua c¸c bµi tËp vÒ tõ lo¹i: HS ®îc cung cÊp kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ g¾n bã víi c¸c t×nh huèng sö dông nh: + T¹o ra c¸c tõ ghÐp hoÆc tõ l¸y víi tÝnh tõ ®· cho. + Thªm vµo c¸c tõ rÊt, qu¸, l¾m...vµo tríc hoÆc sau tÝnh tõ. + T¹o ra phÐp so s¸nh. Th«ng qua c¸c bµi tËp vÒ c©u, häc sinh ®îc rÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c kiÓu c©u tuú theo lÜnh vùc giao tiÕp. VÝ dô: §«i khi ta cã thÓ sö dông c©u hái ®Ó bµy tá: 1. Th¸i ®é khen, chª. 2. Sù kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh 3. Yªu cÇu, mong muèn... - Khi híng dÉn hs viÕt c©u rÊt chó träng ®Õn viÖc d¹y häc sinh biÕt gi÷ phÐp lÞch sù trong giao tiÕp. C©u hái: 1. CÇn tha göi, xng h« cho phï hîp víi quan hÖ gi÷a m×nh víi ngêi ®îc hái. 2. CÇn tr¸nh nh÷ng c©u hái lµm phiÒn lßng ngêi kh¸c. C©u khiÕn: 1. Khi yªu cÇu, ®Ò nghÞ ph¶i gi÷ phÐp lÞch sù 2. Muèn cho lêi yªu cÇu, ®îc ®Ò nghÞ lÞch sù, cÇn cã c¸ch xng h« cho phï hîp vµ thªm vµo tríc hoÆc sau ®éng tõ: Lµm ¬n, giïm, gióp... 3. Cã thÓ dïng c©u hái, ®Ó nªu yªu cÇu ®Ò nghÞ. B. Ph¬ng ph¸p tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp . Mét sè h×nh thøc vµ kÜ n¨ng mµ HS ®îc häc trong ph©n m«n “ LuyÖn tõ vµ c©u” ®îc rÌn luyÖn th«ng qua c¸c bµi tËp víi c¸c t×nh huèng giao tiÕp. a. §èi víi c¸c bµi tËp d¹ng më réng vèn tõ. VÝ dô: T×m c¸c tõ ng÷: - ThÓ hiÖn lßng nh©n hËu, t×nh c¶m yªu th¬ng ®ång lo¹i. - Tr¸i nghÜa víi nh©n hËu hoÆc yªu th¬ng. - ThÓ hiÖn tinh thÇn ®ïm bäc, gióp ®ì ®ång lo¹i. - Tr¸i nghÜa víi víi ®ïm bäc hoÆc gióp ®ì. §èi víi d¹ng bµi tËp nµy GV híng dÉn mÉu trong s¸ch gi¸o khoa. Sau ®ã yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm. Mçi nhãm mét néi dung, hÕt thêi gian th¶o luËn ®¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi ,c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung, gi¸o viªn chèt l¹i kÕt qu¶ ®óng. VÝ dô : Nhãm 1: Lßng th¬ng ngêi, ®ïm bäc, gióp ®ì... 5 - Nªu ý nghÜa cña c¸c tõ em t×m ®îc. C¸c nhãm cïng bæ sung, gi¸o viªn chèt l¹i kÕt qu¶ ®óng. - Liªn hÖ thùc tÕ trong cuéc sèng vµ qu¸ tr×nh häc tËp. b. RÌn luyÖn kÜ n¨ng cÊu t¹o tõ – d¹ng t×m tõ ghÐp, tõ l¸y. VÝ dô: T×m tõ tõ ghÐp, tõ l¸y chøa tõng tiÕng sau ®©y. - Ngay ..... - Th¼ng .... – ThËt..... §èi víi d¹ng bµi tËp nµy gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm trªn phiÕu. Cã thÓ sö dông ph¬ng ph¸p ®éng n·o ®Ó t×m tõ, mçi nhãm ho¹t ®éng mét nhiÖm vô víi tõ (Ngay, th¼ng, thËt). Tõ Tõ ghÐp Tõ l¸y Ngay Ngay th¼ng, ngay ng¾n... Ngay ng¾n Th¼ng Ngay th¼ng, th¼ng t¾p... Th¼ng th¾n,th¼ng thím ThËt Ch©n thËt, thµnh thËt... ThËt thµ Cïng víi yªu cÇu cña bµi ®· cho HS chän tõ võa t×m ®îc ®Ó ®Æt c©u víi tõ ®ã. Gi¸o viªn cho häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n. * Yªu cÇu HS so s¸nh tõ ghÐp, tõ l¸y: Gi¸o viªn chèt: Tõ bao giê còng cã nghÜa v× nã lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt ®Ó ®Æt c©u. Tõ ghÐp lµ ghÐp nh÷ng tiÕng cã nghÜa l¹i víi nhau gäi ®ã lµ tõ ghÐp Tõ l¸y lµ phèi hîp nh÷ng tiÕng cã phô ©m ®Çu, vÇn hoÆc c¶ ©m ®Çu vµ gièng nhau gäi lµ tõ l¸y.. Dùa vµo cÊu t¹o trªn mµ häc sinh cã thÓ x¸c ®Þnh tõ ghÐp vµ tõ l¸y. VÝ dô: + Tõ ghÐp: quÇn ¸o, nhµ cöa, xe ®¹p,... + Tõ l¸y:nhót nh¸t, lao xao, ch¨m chØ... c. LuyÖn tËp c¸c bµi tËp d¹ng danh tõ , ®éng tõ , tÝnh tõ. ë ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa ®· ®a ra nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp gÇn gòi víi cuéc sèng cña HS . VÝ dô1: D¹ng bµi tËp vÒ danh tõ: ViÕt hä tªn 3 b¹n nam, 3 b¹n n÷ trong tæ em. Hä tªn c¸c b¹n ®ã lµ danh tõ chung hay danh tõ riªng? v× sao? Víi d¹ng bµi tËp nµy t«i gîi ý cho HS : X¸c ®Þnh tªn cña b¹n m×nh, viÕt, ghi râ hä, tªn. Lu ý ®ã lµ danh tõ chung hay danh tõ riªng. HS lµm viÖc c¸ nh©n, nªu miÖng. ë bµi tËp nµy HS thêng m¾c lçi ë vÒ danh tõ chung. T«i yªu cÇu c¸c em nªu l¹i danh tõ chung lµ g×? ®Ó HS ¸p dông vµo bµi cña m×nh. VÝ dô 2: D¹ng bµi tËp vÒ x¸c ®Þnh ®éng tõ G¹ch díi c¸c ®éng tõ trong ®o¹n v¨n sau: YiÕt Kiªu ®Õn kinh ®« yÕt kiÕn vua TrÇn Nh©n T«ng Nhµ vua: TrÉm cho nhµ ng¬i nhËn mét lo¹i binh khÝ 6 YÕt Kiªu: ThÇn chØ xin mét chiÕc dïi s¾t Nhµ vua: §Ó lµm g× ? YÕt Kiªu: §Ó dïi nh÷ng chiÕc thuyÒn cña giÆc v× thÇn cã thÓ lÆn hµng giê díi níc. ö d¹ng nµy t«i cho hs ®äc yªu cÇu cña bµi tËp sau ®ã cho HS nh¾c l¹i nghÜa cña tõ yÕt kiÕn TiÕp theo t«i cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm. Häc sinh trong nhãm th¶o luËn nªu kÕt qu¶ tríc líp. *Lu ý cã 2 tõ “dïi” tõ nµo lµ ®éng tõ ? LÊy vÝ dô trêng hîp kh¸c. VÝ dô 3: T×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ møc ®é cña ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt ®îc g¹ch ch©n trong ®o¹n v¨n sau: Hoa cµ phª th¬m ®Ëm vµ ngät lªn mïi h¬ng thêng theo giã bay ®i rÊt xa. Nhµ th¬ Xu©n DiÖu chØ cã mét lÇn ®Õn ®©y ng¾m nh×n cña cµ phª ®· ph¶i thèt lªn. Hoa cµ phª th¬m l¾m em ¬i Hoa cïng mét ®iÖu víi hoa nhµi Trong ngµ tr¾ng ngäc, xinh vµ s¸ng. Nh miÖng em cêi ®©u ®©y th«i... §©y lµ bµi tËp ®Ó rÌn luyÖn vÒ tÝnh tõ vµ bµi nµy h¬i khã v× mang tÝnh trõu tîng . - GV Cho c¸c em ph©n tÝch ®Ò bµi tríc v× yªu cÇu cña bµi h¬i xa l¹ víi HS ;®Ó c¸c em dÔ hiÓu , GV ®a ra c©u hái ®Ó c¸c em tù t×m . Hoa cµ phª th¬m nh thÕ nµo ? (th¬m ®Ëm vµ ngät ) nªn mïi h¬ng bay ®i rÊt xa. LÇn lît häc sinh t×m (tr¶ lêi c¸ nh©n theo ph¬ng ph¸p ®éng n·o): Th¬m – l¾m Trong – ngµ Tr¾ng – ngäc Nh vËy víi c¸ch lµm trªn c¸c em thÊy quen thuéc, dÔ lµm d. Cñng cè kh¾c s©u më réng c¸c d¹ng bµi tËp vÒ c©u. Víi d¹ng bµi nµy còng ®îc lùa chän gÇn gòi víi cuéc sèng hµng ngµy ®Ó c¸c em biÕt ®Æt c©u ®óng, phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp, ®¶m b¶o tÝnh lÞch sù khi ®Æt c©u. 1. C©u kÓ. VÝ dô 1: §Æt mét vµi c©u kÓ ®Ó: a) KÓ c¸c viÖc lµm hµng ngµy sau khi ®i häc vÒ. b) T¶ chiÕc bót em ®ang dïng. c) Tr×nh bµy ý kiÕn cña em vÒ t×nh b¹n. 7 d) Nãi lªn niÒm vui cña em khi nhËn ®îc ®iÓm tèt. - HS lµm viÖc c¸ nh©n. KÓ vÒ c¸c viÖc em lµm hµng ngµy sau khi ®i häc vÒ - Lu ý häc sinh khi viÕt hÕt c©u ph¶i cã dÊu chÊm. Häc sinh viÕt vµ ®äc cho häc sinh trong líp nhËn xÐt bæ sung. - Néi dung cña c¸c yªu cÇu trªn kh¸c nhau: T¶, bµy tá ý kiÕn, nãi lªn niÒm vui... Gi¸o viªn híng dÉn mÉu: + T¶ kÕt hîp víi dïng tõ ng÷ gîi t¶, biÖn ph¸p nghÖ thuËt + Bµy tá ý kiÕn – yªu mÕn, g¾n bã nh thÕ nµo? + Nãi lªn niÒm vui – vui síng nh thÕ nµo khi ®îc ®iÓm tèt. VÝ dô 2: Khi muèn mîn b¹n c¸i bót, em cã thÓ chän nh÷ng c¸ch nãi nµo? a) Cho mîn c¸i bót! b) Lan ¬i, cho tí mîn c¸i bót! c) Lan ¬i, cËu cã thÓ cho tí mîn c¸i bót ®îc kh«ng? - Cho häc sinh tr¶ lêi c¸ nh©n, häc sinh chän trêng hîp c, v× nã thÓ hiÖn sù lÞch sù trong giao tiÕp. - GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng tiÕp nèi. Trao ®æi theo cÆp, thùc hµnh lêi yªu cÇu lÞch sù. 2. C©u hái: - §èi víi viÖc gi÷ lÞch sù khi ®Æt c©u hái, d¹ng bµi tËp cho phÇn nµy còng rÊt cô thÓ: VÝ dô: So s¸nh c¸c c©u hái trong ®o¹n v¨n sau: Em thÊy c©u c¸c b¹n nhá hái cô giµ cã thÝch hîp h¬n nh÷ng c©u hái kh¸c kh«ng? V× sao? Sau mét cuéc d¹o ch¬i, ®¸m trÎ ra vÒ. TiÕng nãi cêi rÝu rÝt. Bçng c¸c b¹n dõng l¹i khi thÊy mét cô giµ ®ang ngåi ë vÖ ®êng. Tr«ng cô thËt mÖt mái, cÆp m¾t lé râ vÎ u sÇu. - ChuyÖn g× ®· x¶y ra víi «ng cô thÕ nhØ? Mét em trai hái, - §¸m trÎ tiÕp lêi bµn t¸n s«i næi: - Ch¾c lµ cô bÞ èm? - Hay lµ cô ®¸nh mÊt c¸i g×? - Chóng m×nh thö hái xem ®i? - C¸c em tíi chç «ng cô, lÔ phÐp hái: - Tha cô, chóng ch¸u cã thÓ gióp g× cho cô kh«ng? Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n. Tríc hÕt häc sinh ph¶i x¸c ®Þnh c©u nµo lµ c©u hái, c©u nµo lµ c©u c¸c b¹n pháng ®o¸n víi nhau: cho häc sinh so s¸nh. 8 C¸c c©u c¸c em hái nhau: - ChuyÖn g× x¶y ra víi «ng cô thÕ nhØ? - Ch¾c lµ cô bÞ èm - Hay cô ®¸nh mÊt c¸i g×? C©u hái c¸c b¹n nhá hái cô giµ: - Tha cô, chóng ch¸u cã thÓ gióp g× cô kh«ng? Híng dÉn häc sinh nhËn xÐt vÒ c©u hái cña c¸c b¹n nhá víi cô giµ lµ rÊt phï hîp trong trêng hîp ®ã v× : NÕu kh«ng biÕt nguyªn nh©n cña «ng cô nh thÕ nµo mµ hái cô bÞ èm hay cô ®¸nh mÊt c¸i g×... sÏ lµm tæn th¬ng ®Õn «ng cô (ch¼ng may «ng cô r¬i vµo hoµn c¶nh nh vËy). Qua bµi tËp nµy cñng cè kh¾c s©u cho häc sinh vÒ cÇn ®Æt nh÷ng c©u hái lÞch sù, tr¸nh nh÷ng c©u hái lµm phiÒn lßng ngêi kh¸c. - Häc sinh cßn bì ngì trong viÖc ph©n tÝch c¸c c©u hái. T«i ®· díng dÉn c¸c em ph¶i ®Æt nã trong v¨n c¶nh cô thÓ. - Ho¹t ®éng liªn hÖ: Cho häc sinh ®Æt c©u hái phï hîp khi gÆp t×nh huèng nh trong bµi tËp trªn ë ngoµi thùc tÕ. 3.C©u khiÕn - D¹ng bµi tËp nµy gåm: + ChuyÓn c¸c c©u kÓ thµnh c©u khiÕn. + §Æt c©u khiÕn phï hîp víi c¸c t×nh huèng. “h·y” tríc ®éng tõ + §Æt c©u khiÕn theo yªu cÇu cã “®i” hoÆc “nµo” sau ®éng tõ “xin” hoÆc “mong” tríc chñ ng÷ + Nªu t×nh huèng cã thÓ dïng c©u khiÕn nãi trªn. VÝ dô 1: ChuyÓn c¸c c©u kÓ thµnh c©u khiÕn - Nam ®i häc - Thanh ®i lao ®éng - Ng©n ch¨m chØ - Giang phÊn ®Êu häc giái. Víi bµi tËp nµy tríc hÕt t«i cho häc sinh ph©n tÝch mÉu: - Nam ®i häc - Nam ph¶i ®i häc! - Nam h·y ®i häc! Cho häc sinh nhËn xÐt mÉu so víi c©u ban ®Çu: Thªm c¸c tõ “®i”, “ph¶i”,“h·y” øng víi lêi yªu cÇu ë møc nÆng – nhÑ tuú thuéc vµo mçi lêi yªu cÇu. 9 - Nam ®i häc ®i ! (yªu cÇu nhÑ nhµng) - Nam ph¶i ®i häc! ( yªu cÇu b¾t buéc) - Nam h·y ®i häc ®i! ( yªu cÇu mang tÝnh ra lÖnh) Sau ®ã t«i tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc theo nhãm ( 3 nhãm øng víi 3 tæ), mçi tæ mét c©u råi nªu miÖng nhËn xÐt. GV chèt l¹i kiÕn thøc: Muèn ®Æt c©u khiÕn cã thÓ dïng mét trong c¸c c¸ch sau: Thªm c¸c tõ h·y, ®õng, chí, nªn, ph¶i vµo tríc ®éng tõ... vµ cuèi c©u dïng dÊu chÊm than (!). Cïng ph¬ng ph¸p tæ chøc nµy t«i cho häc sinh lµm vÝ dô 2. VÝ dô 2: §Æt c©u khiÕn cho nh÷ng yªu cÇu díi ®©y: a. C©u khiÕn cã h·y ë tríc ®éng tõ. b. C©u khiÕn cã ®i hoÆc nµo ë tríc ®éng tõ. c. C©u khiÕn cã xin hoÆc mong ë tríc chñ ng÷. - PhÇn nµy häc sinh kh«ng cßn bì ngì vÒ c¸ch ®Æt c©u khiÕn. a. B¹n h·y lµm bµi tËp ®i! b. Mong c¸c em lµm bµi tËp thËt tèt! 4. C©u c¶m: (c©u c¶m th¸n) Yªu cÇu häc sinh hiÓu c©u c¶m lµ c©u dïng ®Ó béc lé c¶m xóc (vui mõng, th¸n phôc, ®au xãt, ng¹c nhiªn...) cña ngêi nãi. Lu ý trong c©u c¶m thêng cã c¸c tõ ng÷: «i, chao, chµ, trêi, qu¸, l¾m, thËt...Khi viÕt c©u c¶m cuèi c©u thêng cã dÊu chÊm than (!). VÝ dô 1: §Æt c©u c¶m cho c¸c t×nh huèng sau: a. C« gi¸o ra mét bµi to¸n khã, c¶ líp chØ mét b¹n lµm ®îc. H·y ®Æt c©u c¶m ®Ó bµy tá sù th¸n phôc. b. Vµo ngµy sinh nhËt cña em, cã mét b¹n cò ®· chuyÓn trêng tõ l©u bçng nhiªn tíi chóc mõng em. H·y ®Æt c©u c¶m ®Ó bµy tá sù ng¹c nhiªn vµ vui mõng. T«i ®· tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc cÆp ®«i vµ ®ãng vai trß trong t×nh huèng, mét b¹n nªu, mét b¹n tr¶ lêi, c¶ líp nhËn xÐt bæ sung. a. ¤i, b¹n giái qu¸!/Trêi, cËu giái thËt! b. ¤i, bÊt ngê qu¸, tí c¶m ¬n b¹n!/Trêi,b¹n lµm m×nh c¶m ®éng qu¸! T«i cho häc sinh suy nghÜ t×m thªm c¸c t×nh huèng kh¸c ®Æt c©u c¶m, nªu c¸ nhËn ®Ó c¸c b¹n nhËn xÐt. VÝ dô 2: Nh÷ng c©u c¶m sau ®©y bé lé c¶m xóc g×? a. ¤i, b¹n Nam ®Õn k×a! 10 b. å, b¹n Nam th«ng minh qu¸! c. Trêi, thËt lµ kinh khñng! Theo t«i phÇn nµy t«i cho häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n: - Bíc 1: NhËn xÐt ý nghÜa cña c©u c¶m. - Bíc 2: T×m c¶m xóc cña mçi c©u. - Bíc 3 : Rót ra kÕt luËn chung vÒ c©u c¶m. Nh vËy møc ®é khã cña bµi tËp kh«ng phô thuéc vµo c¸c lo¹i, c¸c d¹ng bµi tËp mµ phô thuéc vµo chÝnh ng÷ liÖu ®a ra cho häc sinh. Víi c¸c bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u cña häc sinh líp 4. NhiÒu yªu cÇu trong s¸ch gi¸o khoa t«i còng cÇn ph©n tÝch cho nhiÒu ®èi tîng häc sinh. §èi víi häc sinh kh¸, giái t«i thêng gµi thªm ho¹t ®éng tiÕp nèi. Víi häc sinh trung b×nh, häc sinh yÕu chän nh÷ng ng÷ liÖu cô thÓ râ rµng ®Ó häc sinh dÔ x¸c nhËn. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, thö nghiÖm vµ tÝch cùc t×m tßi ph¬ng ph¸p tæ chøc cho häc sinh lµm c¸c d¹ng bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u. Tr¶i qua mét häc kú «n tËp cïng thêi gian ¸p dông ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t ®Ó xem sù chuyÓn biÕn cña häc sinh sau khi ®· ®îc ho¹t ®éng s«i næi trong giê LuyÖn tõ vµ c©u gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp víi líp 4A do t«i chñ nhiÖm. §Ò bµi: §äc thÇm bµi “VÒ th¨m bµ” vµ tr¶ lêi c©u hái sau: 1) Trong bµi “VÒ th¨m bµ” tõ nµo cïng nghÜa víi tõ “hiÒn” 2) C©u “LÇn nµo trë vÒ víi bµ, Thanh còng thÊy b×nh yªn vµ thong th¶ nh thÕ” cã mÊy ®éng tõ, tÝnh tõ? a. Mét ®éng tõ, 2 tÝnh tõ. C¸c tõ ®ã lµ: - §éng tõ - TÝnh tõ b. Hai ®éng tõ, 2 tÝnh tõ. C¸c tõ ®ã lµ: - §éng tõ - TÝnh tõ c. Hai ®éng tõ, 1 tÝnh tõ. C¸c tõ ®ã lµ: - §éng tõ - TÝnh tõ 3) C©u “Ch¸u ®· vÒ ®Êy ?” ®îc dïng lµm g×? a. Dïng ®Ò hái. b. Dïng ®Ó yªu cÇu, ®Ò nghÞ. c. Dïng thay lêi chµo. 4) Trong c©u “ Sù im lÆng lµm Thanh m·i míi cÊt ®îc tiÕng gäi khÏ” bé phËn nµo lµ chñ ng÷? a. Thanh b. Sù yªn lÆng c. Sù yªn lÆng lµm Thanh. 11 KÕt qu¶ thu ®îc: Tæng sè líp 4A cã 26 em. Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu SL % SL % SL % SL % 9 35 12 46 5 19 0 0 III. D¹y thùc nghiÖm trªn líp ®èi chøng. Kh«ng chØ dõng l¹i ph¹m vi nghiªn cøu trong líp, t«i ®· ¸p dông kinh nghiÖm ®æi míi nµy vµo líp cïng khèi lµ líp 4B (líp ®èi chøng). Líp 4B cã 28 häc sinh. Tríc tiªn t«i sö dông ngay bµi kh¶o s¸t cña líp 4A (líp t«i d¹y) ë giai ®o¹n cuèi ®Ó kh¶o s¸t líp 4B, kÕt qu¶ thu ®îc nh sau: Giái Kh¸ TB YÕu : : : : 5 em chiÕm 18% 7 em chiÕm 25% 10 em chiÕm 35% 6 em chiÕm 22% §iÒu nµy chøng tá ph¬ng ph¸p tæ chøc cho häc sinh häc c¸c bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u lµ rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh rÊt nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. Cïng víi viÖc nghiªn cøu cña m×nh, kÕt hîp víi gi¸o viªn chñ nhiÖm líp, phæ biÕn kinh nghiÖm tæ chøc ph¬ng ph¸p d¹y häc tèt cho häc sinh x¸c ®Þnh râ yªu cÇu cña bµi, tæ chøc cho c¸c em ®îc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, häc sinh ®îc híng dÉn thùc hµnh phï hîp víi néi dung tõng bµi. DÇn dÇn c¸c em ®· h×nh thµnh ®îc thãi quen lµm viÖc cã kÕ ho¹ch, linh ho¹t víi tõng d¹ng bµi. Sau mét thêi gian híng dÉn líp 4B, t«i ra mét ®Ò kh¶o s¸t. §Ò bµi: “Chó chuån chuån níc míi ®Ñp lµm sao. Mµu vµng trªn lng chó l¾p l¸nh, bèn c¸nh máng nh giÊy b«ng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh thuû tinh”. a.H·y x¸c ®Þnh: Tõ ®¬n, tõ ghÐp, tõ l¸y. b.Trong c¸c tõ ®ã ®©u lµ danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ. c.§Æt mét c©u víi 1 tõ ®¬n, tõ ghÐp, tõ l¸y em võa t×m ®îc. KÕt qu¶ ®¹t ®îc nh sau: Giái Kh¸ TB YÕu : : : : 8 em chiÕm 29% 11 em chiÕm 39% 6 em chiÕm 21% 3 em chiÕm 11% Víi kÕt qu¶ thu ®îc ë viÖc d¹y thùc nghiÖm trªn líp ®èi chøng t«i cµng v÷ng vµng tin tëng vµo viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p tæ chøc d¹y c¸c d¹ng bµi tËp LuyÖn tõ vµ c©u cho häc sinh líp 4 cã hiÖu qu¶. PhÇn III:KÕt luËn I. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®¹t ®îc. 12 Sau mét thêi gian häc tËp vµ rÌn luyÖn, chÊt lîng häc tËp cña HS líp t«i d¹y ®· ®îc n©ng cao râ rÖt. HS ®· bíc ®Çu ®îc cñng cè, kh¾c s©u, më réng vµ rÌn kÜ n¨ng luyÖn tËp thùc hµnh vÒ c¸c d¹ng bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u “ T«i tù nhËn thÊy m×nh ®· t×m ®îc híng ®i ®óng, c¸ch lµm phï hîp cho viÖc n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u “. T«i thÊy mçi giê d¹y b¶n th©n m×nh còng t¹o ®îc sù say mª, høng thó trong viÖc rÌn cho c¸c em häc “LuyÖn tõ vµ c©u “. Cho nªn tiÕt “LuyÖn tõ vµ c©u “b©y giê trë nªn nhÑ nhµng h¬n, hiÖu qu¶ h¬n so víi tríc. T«i ®· m¹nh d¹n thùc hiÖn kinh nghiÖm cña m×nh trong c¸c giê “LuyÖn tõ vµ c©u “.§Çu n¨m häc, khi míi bíc vµo häc ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u “cã kh«ng Ýt HS líp t«i rÊt “sî ” häc ph©n m«n nµy. Nhng dÇn dÇn víi sù ®éng viªn, d×u d¾t cña t«i, sè lîng c¸c em sî häc ph©n m«n nµy ngµy cµng gi¶m dÇn. Thay vµo ®ã HS rÊt mong muèn, phÊn khëi chê ®ãn giê “LuyÖn tõ vµ c©u “. HS líp t«i ®· cã ý thøc h¬n trong c¸c giê häc “LuyÖn tõ vµ c©u “, HS tù tin vµ høng thó häc tËp. ChÊt lîng häc “LuyÖn tõ vµ c©u “cã chuyÓn biÕn râ rÖt. Häc sinh cã ý thøc rÌn c¸ch tr×nh bµy s¹ch sÏ, khoa häc, biÕt dïng tõ ®Æt c©u hîp lý. Ngoµi ra häc sinh cßn cã thªm thãi quen kiÓm tra, so¸t l¹i bµi cña m×nh. C¸c bµi viÕt cã sù kh¸c biÖt râ do HS ®îc béc lé kinh nghiÖm, sù c¶m nhËn cña c¸ nh©n, HS ®îc tù do diÔn ®¹t b»ng sù lùa chän tõ ng÷, m« h×nh c©u cña riªng m×nh. Giê häc høng thó h¬n bëi HS cã ®éng c¬ nãi ra, viÕt ra ®iÒu m×nh thÊy, m×nh c¶m nhËn ®îc. §ã chÝnh lµ nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy t«i ngµy cµng nç lùc phÊn ®Êu h¬n n÷a trong sù nghiÖp trång ngêi ®Çy khã kh¨n thö th¸ch nµy. II- Bµi häc kinh nghiÖm. D¹y häc c¸c d¹ng bµi tËp “ LuyÖn tõ vµ c©u” cho häc sinh líp 4 gióp häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc trong ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u” cung cÊp: Häc sinh hiÓu ®îc tõ míi, ph¸t triÓn kÜ n¨ng, kü x¶o sö dông tõ ng÷, häc sinh cßn biÕt nhËn diÖn x¸c ®Þnh c¸c d¹ng bµi tËp, ph©n tÝch kü, chÝnh x¸c yªu cÇu cña ®Ò bµi, tõ ®ã cã híng cho ho¹t ®éng häc tËp cña m×nh. §Ó ®¹t ®îc c¸c ®iÒu ®ã, ngêi gi¸o viªn cÇn chó ý: - Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y gi¸o viªn kh«ng nªn nãng véi, mµ ph¶i b×nh tÜnh trong thêi gian kh«ng ph¶i ngµy 1 ngµy 2. §Æc biÖt lu«n xem xÐt ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña m×nh ®Ó ®iÒu chØnh ph¬ng ph¸p sao cho phï hîp víi viÖc nhËn thøc cña häc sinh, g©y ®îc høng thó häc tËp cho c¸c em. - Ph¶i nghiªn cøu ®Ó nhËn thøc râ vÒ vÞ trÝ, nhiÖm vô cña phÇn kiÕn thøc võa d¹y. - Lu ý qu¸ tr×nh gi¶m t¶i ®Ò ®iÒu chØnh sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm häc sinh líp m×nh, ®Ò ra híng gi¶i quyÕt cho viÖc c©n chØnh thèng nhÊt gi¶m t¶i. - Kh«ng ngõng häc hái trau ®æi víi ®ång nghiÖp ®Ó nghiªn cøu ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc nh»m n©ng cao chÊt lîng. Trong gi¶ng d¹y, gi¸o viªn kh«ng ®îc ¸p ®Æt häc sinh mµ coi nhiÖm vô häc cña HS lµ quan träng, lµ nh©n tè chñ yÕu cho kÕt qu¶ 13 gi¸o dôc. Lu«n gîi më kh¸m ph¸ t×m tßi biÖn ph¸p tèt nhÊt cho HS n¾m ch¾c kiÕn thøc. RÌn cho HS c¸ch t duy th«ng minh, s¸ng t¹o, lµm viÖc ®éc lËp, n©ng cao kÕt qu¶ tù häc cña m×nh: T¹o cho HS cã niÒm vui trong häc tËp, cã høng thó ®Æc biÖt trong häc tËp. Gi¸o viªn lu«n lu«n gi¶i quyÕt t×nh huèng víng m¾c cho häc sinh. - Gi¸o viªn ph¶i t«n träng nghiªm tóc thùc hiÖn gi¸o dôc, gi¶ng d¹y theo nguyªn t¾c tõ nh÷ng ®iÒu ®¬n gi¶n míi ®Õn n©ng cao, kh¾c s©u...§Ó häc sinh n¾m v÷ng viÖc gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u”, gi¸o viªn còng cÇn lu ý ®iÓm sau: + T×m ra ph¬ng ph¸p tæ chøc sao cho phï hîp víi tõng d¹ng bµi tËp. + Gióp häc sinh biÕt ph©n biÖt, gi¶i quyÕt cho c¸c d¹ng bµi kh¸c nhau. HS cÇn n¾m ®îc c¸c bíc tiÕn hµnh mét bµi tËp. CÇn tæ chøc cho HS theo c¸c h×nh thøc tæ chøc cã thÓ theo nhãm, c¸ nh©n, cã thÓ lµm viÖc c¶ líp ®Ó ph¸t huy tèt hiÖu qu¶ giê d¹y. - Lu ý cho HS c¸ch tr×nh bµy s¹ch sÏ, khoa häc, rÌn ch÷ viÕt ®Ñp ®óng chÝnh t¶ cho Trªn ®©y lµ s¸ng kiÕn nhá mµ t«i ®· ¸p dông ®Ó d¹y ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u “ë líp 4. III. Ph¹m vi, ®iÒu kiÖn ¸p dông vµ híng tiÕp tôc nghiªn cøu. ViÖc d¹y c¸c bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u”cho häc sinh líp 4 lµ vÊn ®Ò hÕt søc nan gi¶i v× thêi gian cã h¹n vµ n¨ng lùc tr×nh ®é b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn t«i míi chØ nghiªn cøu ®îc t×m ra ph¬ng ph¸p tæ chøc mét giê d¹y c¸c d¹ng bµi tËp “ LuyÖn tõ vµ c©u”. PhÇn nghiªn cøu cã thÓ cha s©u, cha s¸t, t«i thiÕt nghÜ nÕu chØ nghiªn cøu trong ph¹m vi cña ®Ò tµi nµy th× cha ®ñ v× thÕ trong t¬ng lai nÕu cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc nghiªn cøu, t«i høa sÏ nghiªn cøu hoµn thiÖn h¬n. - §Ò tµi nµy chØ cã thÓ ¸p dông, vËn dông trong ph¹m vi ë tiÕt “LuyÖn tõ vµ c©u” cña häc sinh líp 4. IV. Nh÷ng h¹n chÕ: Trong qu¸ tr×nh häc nÕu kh«ng ®îc gi¸o viªn gîi më, ®Ò ra ph¬ng ph¸p tæ chøc cô thÓ cho tõng d¹ng bµi th× häc sinh sÏ rÊt ng¹i häc m«n nµy vµ kh«ng hiÓu b¶n chÊt cña c¸c bµi tËp cÇn khai th¸c c¸i g×?. Nh×n chung häc sinh líp 4 tÇm nhËn thøc cßn h¹n chÕ, thêi gian dµnh cho tiÕt bµi tËp cßn Ýt nªn viÖc rÌn cho häc sinh cã kÜ n¨ng kÜ x¶o cßn cha ®Çy ®ñ vµ hÖ thèng. V. Nh÷ng ®Ò xuÊt. D¹y c¸c d¹ng bµi tËp “LuyÖn tõ vµ c©u” lµ nguån cung cÊp vèn tõ, lèi diÔn ®¹t båi dìng t duy v¨n häc cho häc sinh. Muèn vËy: * §èi víi häc sinh: C¸c em cÇn quan t©m, x¸c ®Þnh ®îc tÇm quan träng cña m«n nµy. C¸c em cÇn ®îc ®éng viªn, khÝch lÖ kÞp thêi, ®óng lóc cña mäi ngêi ®Ó kÝch thÝch c¸c em cã nhiÒu cè g¾ng v¬n lªn trong häc tËp, ®ã chÝnh lµ gia ®×nh – nhµ trêng x· héi. * §èi víi gi¸o viªn: Kh«ng ngõng häc hái t×m tßi tÝch luü kinh nghiÖm tõ ®ång nghiÖp, tõ th«ng tin, s¸ch vë vµ tõ chÝnh häc sinh. 14 + N¾m ch¾c néi dung ch¬ng tr×nh, ý ®å cña s¸ch gi¸o khoa, d¹y s¸t ®èi tîng häc sinh, lùa chän ph¬ng ph¸p h×nh thøc tæ chøc phï hîp víi mçi d¹ng bµi. + CÇn x¸c ®Þnh kh«ng ph¶i d¹y bµi khã, bµi n©ng cao th× häc sinh míi giái. + §Æc biÖt ph¶i t©m huyÕt víi nghÒ, lu«n ®Æt häc sinh lµ trung t©m, cã tr¸ch nhiÖm víi viÖc häc cña HS vµ bµi d¹y cña m×nh. §éng viªn gÇn gòi gióp ®ì HS. * §èi víi nhµ trêng vµ c¸c cÊp qu¶n lý: Nhµ trêng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt ®Ó gi¸o viªn vµ häc sinh cã thÓ häc tËp n©ng cao kiÕn thøc. + T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn n©ng cao tay nghÒ qua viÖc cung cÊp c¸c lo¹i s¸ch tham kh¶o, trang thiÕt bÞ phôc vô bé m«n. + §éng viªn khuyÕn khÝch kÞp thêi nh÷ng gi¸o viªn, häc sinh ®¹t nhiÒu thµnh tÝch cao trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp. + Quan t©m x©y dùng vµ båi dìng ®éi ngò GV cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. RÊt mong Ban gi¸m hiÖu vµ c¸c ®ång nghiÖp gãp ý ®Ó t«i cã híng gi¶i quyÕt tiÕp theo cho viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ph©n m«n “LuyÖn tõ vµ c©u” nãi riªng vµ ph©n m«n TiÕng ViÖt nãi chung, gãp phÇn gi¸o dôc häc sinh trë thµnh con ngêi ph¸t triÓn toµn diÖn. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o 1. Yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng c¸c líp 1, 2, 3, 4. Bé Gi¸o dôc - §µo t¹o 2. Gi¶i ®¸p 88 c©u hái vÒ Gi¶ng d¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc. Lª H÷u TØnh – TrÇn M¹nh Hëng – NXBGD 3. Mét sè lu ý khi d¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc Së Gi¸o dôc Hµ Néi 4. LuyÖn tõ c©u líp 4 §Æng M¹nh Thuêng – NXBGD 5.Tµi liÖu vÒ c¸c trß ch¬i häc tËp Môc lôc PhÇn I: Më ®Çu........................................................................................Trang 1 I.Lý do chän ®Ò tµi...........................................................................................1 II.Ph¹m vi vµ ®èi t¬ng nghiªn cøu..................................................................1 III. Môc ®Ých nghiªn cøu....................................................................................2 PhÇn II: Néi dung.............................................................................................2 Ch¬ng I: 15 I.C¬ së lý luËn..................................................................................................2 II.C¬ së thùc tiÔn............................................................................ . .............4 III. Thùc tr¹ng.................................................................................................4 Ch¬ng II 1. §èi víi gi¸o viªn..........................................................................................5 2. ®èi víi häc sinh ..... ....................... ..............................................................6 1.Tæ chøc trß ch¬i Ch¬ng III ....................................................... ................................7 2.Giíi thiÖu mét sè trß ch¬i. ..................................................... ......................8 PhÇn III :KÕt luËn .........................................................................................15 I. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm. ....................................................................15 II.ý nghÜa cña s¸ng kiÕn kinh nghiÖm.............................................................16 III. Kh¶ n¨ng øng dông...................................................................................16 IV. KiÕn nghÞ ®Ò xuÊt....................................................................................17 16
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan