Tài liệu Skkn phương pháp thảo luận nhóm trong ngữ văn ở thcs

Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n Môc lôc I. ®ÆT VÊN ®Ò...........................................................................................................2 II. GI¶I QUYÕT VÊN ®Ò.........................................................................................2 1. C¬ SË LÝ LUËN.........................................................................................................2 2. C¬ SË THÙC TIÔN...................................................................................................3 3. GI¶I PH¸P................................................................................................................4 a. ChuÈn bÞ c©u hái th¶o luËn...............................................................................4 b. Thµnh lËp nhãm th¶o luËn................................................................................5 c. Híng dÉn th¶o luËn...........................................................................................5 d. Tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn..............................................................................7 e. NhËn xÐt, bæ sung, ®¸nh gi¸..............................................................................7 4. MÉT SÈ KH¶O S¸T THÙC NGHIÖM.....................................................................8 5. MÉT SÈ ®Ò XUÊT......................................................................................................9 III. KÕT THóc VÊN ®Ò.........................................................................................10 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 1 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n I. ®Æt vÊn ®Ò T hÊm nhuÇn quan ®iÓm d¹y häc “tÝch cùc ho¸ häc sinh”, trªn diÔn ®µn gi¸o dôc cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®· vµ ®ang ®îc ®Æt ra ®Ó thùc hiÖn. Riªng bé m«n Ng÷ v¨n còng ®ang t×m mét híng ®i tèt nhÊt cho m×nh. Trong ®ã ph¬ng thøc “tæ chøc th¶o luËn nhãm ®ang ®îc øng dông kh¸ phæ biÕn. §Æc biÖt ch¬ng tr×nh míi, thay s¸ch còng xem ®©y lµ mét ph¬ng thøc ®Çu tµu ®Ó tÝch cùc ho¸ häc sinh vµ tÝch hîp ch¬ng tr×nh. Song ®Ó thùc hiÖn ®îc ph¬ng thøc nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cã lÏ ®ang lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra nhiÒu khã kh¨n cho gi¸o viªn. ChÝnh v× vËy khi thùc hiÖn ®Ò tµi nµy chóng t«i chØ x¸c ®Þnh môc tiªu rÊt ®¬n gi¶n lµ: Dän bít gai gãc trªn con ®êng truyÒn thô tri thøc ng÷ v¨n b»ng mét ph¬ng thøc d¹y häc kh¸ sinh ®éng mµ kh«ng Ýt trë ng¹i. II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 1. C¬ së lý luËn “Tæ chøc th¶o luËn nhãm” Trong d¹y häc Ng÷ v¨n lµ ph¬ng thøc nªu vÊn ®Ò vµ tæ chøc häc sinh trao ®æi, th¶o luËn, bµn b¹c ®Ó cïng nhau su tÇm tËp hîp xö lý th«ng tin, tù rót ra vµ chiÕm lÜnh tri thøc. Thùc ra ®©y lµ ph¬ng thøc d¹y häc n»m trong ph¬ng ph¸p trî gi¸o do nhµ gi¸o dôc X«-Crat (Socrates) ®Ò xíng vµ sö dông c¸ch ®©y h¬n hai ngµn n¨m. Tuy nhiªn nã vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ vµ trë thµnh mét ph¬ng thøc trô cét trong ph¬ng ph¸p d¹y häc “TÝch cùc ho¸ häc sinh” nãi chung. Nh chóng ta ®· biÕt, b¶n chÊt cña m«n v¨n lµ thùc tiÔn vµ s¸ng t¹o. NghÜa lµ tõ tiÕp xóc thùc tiÔn ®i ®Õn s¸ng t¹o, vµ tõ s¸ng t¹o øng dông vµo thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh sö dông, thëng thøc ng«n ng÷. Mµ ng«n ng÷ lµ mét ph¬ng tiÖn v« cïng phong phó, cÇn thiÕt cho mçi con ngêi. Nã g¾n bã víi con ngêi trong mäi løa tuæi, tÇng líp, nghÒ nghiÖp, lÜnh vùc … ë mçi ph¬ng diÖn nã ®Òu tiÒm tµng mét gi¸ trÞ riªng. Häc v¨n lµ ®i t×m vÎ ®Ñp ®êi sèng th«ng qua ng«n ng÷ ®Ó tõ ®ã s¸ng t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ míi. Mµ c¸i ®Ñp chñ yÕu lµ th«ng qua c¶m nhËn b»ng trùc gi¸c, lý trÝ vµ logic liªn tëng, råi x©u chuçi c¸c th«ng tin thµnh mét chØnh thÓ. §Ó häc ®îc m«n v¨n kh«ng chØ thô ®éng ®ãn nhËn c¸c th«ng tin tõ mét phÝa mµ cßn ph¶i vËn ®éng tÝch cùc ®Ó tù chiÕm lÜnh b»ng nh÷ng “vèn liÕng” cña riªng m×nh, kh¶ n¨ng cña m×nh. Ngêi thÇy ph¶i lµm nhiÖm vô lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh tù chiÕm lÜnh tri thøc. Ph¬ng thøc th¶o luËn nhãm gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo qu¸ tr×nh ®a häc sinh tù ®Õn “nh÷ng bÕn bê xa l¹” ®ã. Bëi v× b¶n chÊt cña ph¬ng thøc lµ “tæ chøc hái, tranh biÖn ®Ó kh¬i dËy nh÷ng sù thËt ®· cã s½n cha ®îc kh¸m ph¸ trong t©m trÝ mçi ngêi” (NghÖ thuËt gi¸o dôc – Gilbert Highet). S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 2 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n Ngoµi ra tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc Ng÷ v¨n cßn cã gi¸ trÞ ®Ých thùc kh¸c ®ã lµ: - Ph¸t huy tèi ®a kh¶ n¨ng rung c¶m, s¸ng t¹o cña häc sinh - Båi dìng c¸ch nh×n nhËn ®¸nh gi¸ kh¸ch quan - RÌn luyÖn tinh thÇn tËp thÓ “chung lng ®Êu cËt” ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc. - Gi¸o dôc t×nh b¹n, t×nh ®oµn kÕt, g¾n bã trong céng ®ång. 2. C¬ së thùc tiÔn MÆc dï lµ mét ph¬ng thøc d¹y häc cã t¸c dông tèt trong qu¸ tr×nh tÝch cùc ho¸ häc sinh, nhng nã cha ®îc ph¸t huy mét c¸ch tÝch cùc; nãi ®óng h¬n lµ cha ®îc sö dông réng r·i ë nhµ trêng phæ th«ng nãi chung vµ m«n v¨n trong nhµ trêng nãi riªng. Tríc ®©y chñ yÕu nã chØ ®îc sö dông Ýt nhiÒu ë trêng Cao ®¼ng, §¹i häc víi h×nh thøc Cemena. GÇn ®©y trong ch¬ng tr×nh thay s¸ch THCS ph¬ng thøc ®· vµ ®ang ®a ra ¸p dông cho hÇu nh tÊt c¶ c¸c m«n häc ®Æc biÖt lµ bé m«n Ng÷ v¨n. §©y lµ mét dÊu hiÖu tèt cho ngµnh gi¸o dôc nãi chung vµ m«n Ng÷ v¨n nãi riªng. Nhng t×nh h×nh thùc hiÖn nã cßn qu¸ s¬ sµi hêi hît, thiÕu khoa häc nªn hiÖu qu¶ thÊp. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 3 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n - Nguyªn nh©n kh¸ch quan: §©y lµ ph¬ng thøc míi ®em vµo hÖ thèng d¹y häc ë THCS; cha cã mét tµi liÖu nµo nghiªn cøu vµ híng dÉn nã mét c¸ch cô thÓ; CSVC thiÕu thèn; häc sinh cha quen víi ph¬ng thøc häc nµy … - Nguyªn nh©n chñ quan Gi¸o viªn sî ch¸y gi¸o ¸n, thiÕu giê nªn Ýt khi tæ chøc; cha chÞu khã t×m tßi c¸ch thøc thùc hiÖn. B»ng chøng lµ trong Héi gi¶ng mïa xu©n 2003 ë mét huyÖn së t¹i tæ chøc, chóng t«i cã dù mét sè giê cña gi¸o viªn d¹y giái, nhng thùc tÕ cho thÊy viÖc sö dông ph¬ng thøc th¶o luËn nhãm ch¼ng ®Ó l¹i mét dÊu Ên tèt ®Ñp nµo c¶. Bëi tån t¹i 2 ®iÒu rÊt ®¸ng buån: Mét lµ tæ chøc th¶o luËn nhãm theo kiÓu h×nh thøc chiÕu lÖ. Gi¸o viªn còng nªu c©u hái th¶o luËn, còng thµnh lËp nhãm, còng dµnh thêi gian trao ®æi … nh ng häc sinh vÉn ngåi t¹i chç, kh«ng tËp trung th¶o luËn mµ chØ cã nhãm trëng tù v¹ch ®¸p ¸n vµ tr×nh bµy; cßn c¸c häc sinh kh¸c chØ ngåi ch¬i, nghe nhãm trëng tr×nh bµy vµ hëng lêi khen khèng! Hai lµ sè lîng ngêi sö dông ph¬ng thøc nµy qu¸ Ýt, chØ tËp trung ë mét sè ngêi d¹y líp 6 vµ bµi d¹y lµ ph©n m«n TiÕng ViÖt, phÇn luyÖn tËp. Trong Héi gi¶ng thi gi¸o viªn giái huyÖn mµ cßn nh vËy th× ë c¸c trêng THCS t×nh h×nh thùc hiÖn ®ang ë ®©u? Vµ thùc hiÖn nh thÕ nµo? ThiÕt nghÜ vÊn ®Ò ®Æt ra cã lÏ lµ gi¸o viªn cha nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ph¬ng thøc d¹y häc nµy vµ cßn bÝ vÒ c¸ch thøc tiÕn hµnh nã. 3. Gi¶i ph¸p Qua gÇn chôc n¨m gi¶ng d¹y nghiªn cøu vµ häc hái chóng t«i ®Ò ra mét gi¶i ph¸p c¬ b¶n mang tÝnh s¬ th¶o cho ph¬ng thøc d¹y häc nhãm nh sau: a. ChuÈn bÞ c©u hái th¶o luËn Tríc khi ®Æt c©u hái th¶o luËn râ rµng gi¸o viªn cÇn ph¶i thùc sù thÊm nhuÇn néi dung bµi d¹y, nghÜa lµ n¾m v÷ng ®¬n vÞ kiÕn thøc, ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh râ ®îc ®èi tîng häc sinh ®Ó lµm sao c©u hái ®¶m b¶o ®îc: - TÝnh khoa häc: NghÜa lµ c©u hái ph¶i cã vÊn ®Ò ®Ó th¶o luËn. Khi th¶o luËn häc sinh ph¶i hÖ thèng, su tËp, xö lý c¸c th«ng tin ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ cuèi cïng nhËn thøc s©u s¾c, chiÕm lÜnh ®îc ®¬n vÞ kiÕn thøc cÇn ®¹t. - TÝnh chÝnh x¸c: C©u hái ®Æt ra lµ ph¶i cã nhu cÇu th¶o luËn, ai còng cã thÓ tham gia tranh luËn, biÖn minh, gãp ý … §Æc biÖt c©u hái ph¶i sóc tÝch mµ ®Çy ®ñ, lêi lÏ trong s¸ng dÔ hiÓu. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 4 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n - TÝnh võa søc: C©u hái nªu ra ph¶i ®óng tÇm cña häc sinh. Phï hîp víi vèn sèng, vèn hiÓu biÕt; phï hîp víi kh¶ n¨ng c¶m nhËn, kh¶ n¨ng t duy cña häc sinh. - TÝnh s¸ng t¹o: C©u hái ph¶i chøa ®ùng nhu cÇu tß mß, ham mª t×m hiÓu s¸ng t¹o. b. Thµnh lËp nhãm th¶o luËn Trong th¶o luËn nhãm th× cã 2 lo¹i: Th¶o luËn ng¾n vµ th¶o luËn dµi. Th¶o luËn ng¾n lµ th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò ®¬n gi¶n cÇn Ýt thêi gian. Th¶o luËn dµi lµ th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò réng lín cÇn su tËp xö lý nhiÒu th«ng tin; g©y tranh c·i gay cÊn. øng víi 2 lo¹i th¶o luËn ®ã cã 2 lo¹i nhãm th¶o luËn. Th¶o luËn ng¾n chØ cÇn thµnh lËp mçi nhãm 3 ®Õn 4 ngêi (cã thÓ lµ cïng bµn). Nhãm th¶o luËn dµi ph¶i thµnh lËp Ýt nhÊt 5 ngêi. Mçi nhãm ph¶i cã 1 nhãm trëng l·nh ®¹o c¶ nhãm th¶o luËn, mét th ký ®Ó ghi chÐp l¹i nh÷ng th«ng tin, th«ng sè, kÕt luËn mµ nhãm ®· t×m ®îc thèng nhÊt. Thµnh viªn cña nhãm lµ thµnh viªn trong tæ häc tËp, lao ®éng cña líp, hoÆc do gi¸o viªn s¾p xÕp 2, 3 bµn nhËp l¹i cho tiÖn lîi. Khi thµnh lËp nhãm gi¸o viªn ph¶i chó ý bè trÝ mçi nhãm mét sè h¹t nh©n häc kh¸ ®Ó ®Þnh híng th¶o luËn ®i ®óng víi yªu cÇu c©u hái. c. Híng dÉn th¶o luËn §©y lµ kh©u quan träng nhÊt vµ còng lµ kh©u quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña cuéc th¶o luËn. Sau khi nªu c©u hái xong gi¸o viªn híng dÉn c¸c em tËp trung l¹i ®èi diÖn víi nhau ®Ó võa trao ®æi, võa nghe ngãng, võa gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Trong qu¸ tr×nh häc sinh th¶o luËn gi¸o viªn ph¶i gi¸m s¸t vµ theo dâi diÔn biÕt th¶o luËn. NÕu viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña nhãm cã vÎ ®i chÖch híng hoÆc bÕ t¾c th× ph¶i kÞp thêi gîi ý ®Ó nhãm th¶o luËn thµnh c«ng. Th¶o luËn cµng s«i næi, ý kiÕn cµng nhiÒu, tinh thÇn cµng nhiÖt t×nh … th× x¸c suÊt thµnh c«ng cµng cao. §Æc biÖt ph¶i híng dÉn ®îc tÊt c¶ c¸c em ®Òu tÝch cùc tham gia. NÕu kh«ng cã ý kiÕn tham gia th× còng ph¶i nghe ý kiÕn cña c¸c b¹n ®Ó n¾m ®îc toµn bé néi dung vµ kÕt qu¶ th¶o luËn. Vµ kÕt qu¶ th¶o luËn còng chÝnh lµ s¶n phÈm cña tËp thÓ nhãm. Trong th¶o luËn dµi thêng cã mét sè khã kh¨n: Cïng lóc gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò do hÖ thèng c©u hái ®Æt ra, (vÝ dô bµi «n tËp). Trong khi ®ã thêi gian l¹i h¹n chÕ kh«ng ®ñ ®Ó gi¶i quyÕt tÊt c¶. Th«ng thêng gi¸o viªn chia cho mçi nhãm mét lîng c©u hái trong toµn bé hÖ thèng c©u hái ®Ó gi¶i quyÕt. Nhng nÕu nh thÕ th× c¸c em kh«ng thÓ tiÕp cËn hÕt ®îc nh÷ng tri thøc cÇn ®¹t. VËy ph¶i lµm thÕ nµo? S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 5 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n Theo t«i ®Ó xö lý khã kh¨n nµy gi¸o viªn ph¶i cã nhiÒu bíc gi¶i quyÕt nhng c¬ b¶n lµ 3 bíc sau: - Bíc 1: Gi¸o viªn cho häc sinh c©u hái tríc 1 ngµy ®Ó mçi em ë nhµ tù lµm viÖc theo chñ quan cña m×nh. NghÜa lµ tù th©m nhËp vµ xö lý c¸c th«ng tin ®Ó tù rót ra theo chñ quan cña m×nh nh÷ng tri thøc cÇn ®¹t. - Bíc 2: Khi ®Õn giê th¶o luËn, thêi gian ®Çu gi¸o viªn yªu cÇu c¸c nhãm ph¶i t×m híng gi¶i quyÕt cho tÊt c¶ c¸c c©u hái ®· ®Æt ra chø cha ph¶i lµ gi¶i quyÕt. - Bíc 3: Khi thÊy c¸c em ®· thèng nhÊt xong híng ®i lóc ®ã gi¸o viªn míi giao cho mçi nhãm mét sè lîng c©u hái t¬ng øng võa ®ñ víi thêi gian th¶o luËn. §Ó cho c«ng b»ng vµ tr¸nh sù ganh tþ nªn tæ chøc b¾t th¨m c©u hái cho tõng nhãm. Híng dÉn th¶o luËn lµ thao t¸c v« cïng phøc t¹p, võa khoa häc võa tÕ nhÞ. Gi¸o viªn muèn lµm ®îc thµnh c«ng kh«ng chØ ®µo s©u t×m tßi thñ ph¸p mµ cßn ph¶i chÞu khã quan s¸t vµ nh¹y c¶m trong mäi t×nh huèng ®Ó tæ chøc cuéc th¶o luËn mét c¸ch thµnh c«ng mü m·n. d. Tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn Ngêi tr×nh bµy kÕt qu¶ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ nhãm trëng hay th ký mµ lµ bÊt kú ai trong nhãm còng cã thÓ tr×nh bµy. Cã thÓ lµ do tËp thÓ nhãm tÝn nhiÖm cö, cã thÓ lµ do gi¸o viªn chØ ®Þnh. Nhng ngêi ®ã chØ biÕt m×nh lµ ngêi tr×nh bµy khi cuéc th¶o luËn ®· xong hoÆc gÇn xong. Bëi v× biÕt tríc ngêi tr×nh bµy th× xÈy ra hiÖn tîng néi dung tr×nh bµy lµ kÕt qu¶ cña chÝnh ngêi ®ã chø kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ cña c¶ nhãm. Ngêi tr×nh bµy ph¶i chuÈn bÞ to¸t må h«i hét tõ ®Çu ®Õn cuèi cßn nh÷ng ngêi kh¸c th× “ngåi ch¬i x¬i níc” thËm chÝ quÊy ph¸. KÕt côc lµ cuéc th¶o luËn kh«ng thµnh c«ng bëi kh«ng cã th¶o luËn. KÕt qu¶ th¶o luËn ph¶i lµ s¶n phÈm t duy cña c¶ nhãm. Ngêi ®îc cö lªn tr×nh bµy ph¶i dùa vµo nh÷ng th«ng sè, th«ng tin ®· ®îc thèng nhÊt ®Ó gi¶i tr×nh cho c¶ líp cïng nghe. Khi tr×nh bµy gi¸o viªn nªn khuyÕn khÝch tr×nh bµy miÖng tríc líp, kh«ng nªn cho phÐp häc sinh cÇm giÊy ®äc c¾m cói tõ ®Çu ®Õn cuèi mµ cho phÐp thØnh tho¶ng liÕc vµo tê giÊy ghi c¸c néi dung cña kÕt qu¶. Bëi lµm nh vËy sÏ rÌn luyÖn cho häc sinh sö dông ng«n ng÷ nãi mét c¸ch linh ho¹t, ph¸t huy n¨ng lùc hïng biÖn. §Æc biÖt gi¸o viªn ph¶i tËp cho häc sinh thÞ hiÕu l¾ng nghe lêi tr×nh bµy ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng nhËn xÐt bæ sung cÇn thiÕt. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 6 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n e. NhËn xÐt, bæ sung, ®¸nh gi¸ KÕt qu¶ th¶o luËn ®· ®îc tr×nh bµy, gi¸o viªn cho c¸c thµnh viªn trong c¶ líp nhËn xÐt vµ bæ sung ®Ó cho néi dung ®¸p ¸n ®îc ®Çy ®ñ h¬n, kh¸ch quan h¬n. vµ gi¸o viªn lµ ngêi cuèi cïng nhËn xÐt bæ sung ®¸nh gi¸. Trong qu¸ tr×nh nhËn xÐt gi¸o viªn ph¶i tÝch cùc t×m nh÷ng u ®iÓm cña c¸c em ®Ó ®éng viªn khen ngîi, tuyÖt ®èi kh«ng ®îc chª bai b«i nhä ¶nh hëng ®Õn lßng tù träng cña c¸c em g©y cho c¸c em th¸i ®é ch¸n n¶n thÊt väng. Cßn bæ sung còng ph¶i biÕt bæ sung sao cho tÕ nhÞ, tr¸nh sç sµng lé liÔu, g©y t©m lý h÷ng hôt cho c¸c em. Khi ®¸nh gi¸ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c ®èi víi kÕt qu¶ ®¹t ®îc, tÝnh c«ng b»ng gi÷a nhãm nµy víi nhãm kia. §¸nh gi¸ cµng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng bao nhiªu th× hiÖu qu¶ cµng cao bÊy nhiªu. 4. Mét sè kh¶o s¸t thùc nghiÖm ChØ trong mét n¨m ®Ó t©m theo dâi vµ thùc hiÖn ë ch¬ng tr×nh thay s¸ch líp 6 chóng t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t mét sè bµi d¹y cã th¶o luËn nhãm; kh«ng th¶o luËn nhãm; th¶o luËn chiÕu lÖ vµ th¶o luËn cã ®Çu t nghiªm tóc. KÕt qu¶ thu ®îc nh sau - Kh¶o s¸t chÊt lîng nh÷ng giê d¹y cã vµ kh«ng cã sö dông ph¬ng thøc th¶o luËn nhãm: ChÊt lîng HS n¾m ch¾c HS hiÓu bµi HS cha n¾m Thêi gian D¹ng bµi vµ vËn dông ®îc bµi Cã dïng th¶o luËn Cha thùc sù b¶o 60% 35% 5% nhãm ®¶m Kh«ng dïng th¶o luËn B¶o ®¶m 50% 20% 30% nhãm - Kh¶o s¸t chÊt lîng giê d¹y sö dông th¶o luËn nhãm ®óng ph¬ng thøc vµ th¶o luËn chiÕu lÖ: ChÊt lîng HS n¾m ch¾c HS hiÓu bµi HS HS hiÓu bµi CT th¶o luËn vµ vËn dông cha ®Çy ®ñ cha hiÓu g× Th¶o luËn chiÕu lÖ 10% 20% 35% 35% Th¶o luËn ®óng ph¬ng 70% 35% 5% 0% thøc Tõ con sè kh¶o s¸t ®ã chøng minh 2 ®iÒu c¬ b¶n: - HiÖu qu¶ cña th¶o luËn nhãm trong d¹y häc v¨n gãp phÇn lín trong qu¸ tr×nh tÝch cùc ho¸ häc sinh. - Th¶o luËn nhãm ®îc ®Çu t vµ tæ chøc bµi b¶n sÏ n©ng cao chÊt lîng giê d¹y, gióp häc sinh n¾m v÷ng tri thøc mét c¸ch tù gi¸c, hiÖu qu¶ S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 7 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 8 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n 5. Mét sè ®Ò xuÊt Nh chóng ta biÕt hiÖu qu¶ cña ph¬ng thøc nµy trong d¹y häc Ng÷ v¨n kh«ng nhá nhng thùc tÕ cho thÊy lµ cßn Ýt sö dông vµ sö dông chiÕu lÖ bëi gÆp nhiÒu khã kh¨n: - Khã kh¨n vÒ mÆt thêi gian: Gi¸o viªn tèn thêi gian th©m nhËp bµi d¹y vµ t×m c©u hái th¶o luËn phï hîp; ®«i khi kh«ng ®¶m b¶o thêi gian trªn líp. - Khã kh¨n vÒ mÆt CSVC: Phßng häc, bµn ghÕ cha thÝch hîp víi th¶o luËn nhãm; thiÕt bÞ bæ trî cßn thiÕu (®Ìn chiÕu, gi¸o cô trùc quan…). - Khã kh¨n vÒ mÆt tæ chøc: Th¶o luËn nhãm dÔ dµng dÉn ®Õn c¸u g¾t, c·i v·, mÊt trËt tù thËm chÝ mÊt ®oµn kÕt bëi v× m©u thuÉn quan ®iÓm. V× vËy chóng t«i ®a ra mÊy ®Ò xuÊt sau: - §èi víi gi¸o viªn: Ph¶i nhËn thøc tÇm quan träng cña ph¬ng thøc nµy ®Ó ®Çu t thêi gian vµ trÝ tuÖ mét c¸ch thÝch ®¸ng. MÆt kh¸c ph¶i kh«ng ngõng t×m tßi c¸c thñ ph¸p thùc hiÖn, nh¹y c¶m víi mäi hoµn c¶nh ®Ó cã ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt phï hîp. - §èi víi ngµnh: Cã ph¬ng ¸n nghiªn cøu vµ x©y dùng mét chuyªn ®Ò mang tÝnh chuyªn s©u ®Ó kÞp thêi phæ biÕn cho ®éi ngò gi¸o viªn. §ång thêi cã ph¬ng ¸n t¹o c¬ së vËt chÊt thÝch hîp vµ ®Çy ®ñ. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 9 Tæ chøc th¶o luËn nhãm trong d¹y häc ng÷ v¨n III. KÕt thóc vÊn ®Ò Trong d¹y häc nãi chung vµ d¹y häc Ng÷ v¨n nãi riªng, ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu “tÝch cùc ho¸ häc sinh” cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng thøc d¹y häc ®îc ¸p dông. Nhng ph¬ng thøc tæ chøc th¶o luËn nhãm ®ãng vai trß kh«ng nhá trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu nµy. §Ò tµi nµy chØ míi ®Ò cËp ®Õn mét vµi thñ thuËt mang tÝnh mÑo vÆt chø cha ph¶i lµ mét c«ng tr×nh nghiªn cøu. Tuy nhiªn xÐt vÒ tÝnh n¨ng vµ u thÕ cña nã th× nã kh«ng chØ dõng l¹i ë bé m«n Ng÷ v¨n mµ cã thÓ ¸p dông ®îc cho tÊt c¶ c¸c m«n häc trong nhµ trêng phæ th«ng. ThiÕt nghÜ c¸c nhµ s ph¹m, nhµ nghiªn cøu nªn quan t©m h¬n ®Õn vÊn ®Ò ®Æt ra trong ®Ò tµi mµ tæ chøc nghiªn cøu nã mét c¸ch bµi b¶n, cô thÓ, khoa häc ®Ó cã thÓ ¸p dông nã thùc sù hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c d¹y häc ë nhµ trêng phæ th«ng. Ngµy 20 th¸ng 04 n¨m 2003 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2003 10