Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn phương pháp chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 trường mn sơn c...

Tài liệu Skkn phương pháp chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 trường mn sơn ca

.DOC
20
3273
135

Mô tả:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: "MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH CÓ KỸ NĂNG GIẢI PHƯƠNG TRÌNH VÔ TỈ" I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng hiểu được ý nghĩa của câu nói này. Vâng trẻ em chính là chủ nhân tương lai của đất nước, là búp măng non đang từng ngày, từng ngày lớn lên mang theo những phẩm chất, trí tuệ, đạo đức của con người Việt Nam. Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi luôn luôn được toàn xã hội quan tâm cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc – giáo dục trẻ, ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình, tôi đã cố gắng hoàn thành nhiệm vụ của một người giáo viên, xứng đáng là người mẹ thứ hai của trẻ. Trong tất cả các nhiệm vụ chăm sóc – giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non, thì nhiệm vụ chăm sóc – giáo dục trẻ ở lứa tuổi 5 tuổi chuẩn bị bước vào lớp 1 là vô cùng quan trọng, đó là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của trẻ. Khi bước vào trường tiểu học tất cả đều trở nên xa lạ đối với trẻ về cả môi trường, hoạt động chủ đạo, mối quan hệ, thời gian sinh hoạt trong một ngày. Như chúng ta đã biết, ở trường mầm non trẻ đang sống trong một môi trường được sự chăm lo chu đáo của các cô giáo mầm non, được các cô chăm sóc chu đáo từng bữa ăn giấc ngủ. Nhưng khi lên lớp một trẻ phải sống trong môi trường học tập và tự lập, cần phải chuẩn bị cho trẻ một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất. Nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức ở bậc tiểu học đạt hiệu quả nhất. Ở Trường mầm non hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện, nhưng mới ở dạng sơ khai, học nhưng vẫn mang tính chất vui chơi “Học mà chơi, chơi mà học”. Khi lên tiểu học, việc học tập là hoạt động chủ yếu. Quá trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo sẽ tạo ra cho trẻ rất nhiều khó khăn, nhất là về mặt tâm lý. Ở hoạt động học tập các em sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện nội quy học tập, khả năng điều khiển tâm lý của bản thân. Các em chưa ý thức được rõ giới hạn giữa chơi và học nên gặp nhiều khó khăn trong khi chuyển trạng thái từ hoạt động chơi sang học, trẻ chưa biết phân bố thời gian ôn bài giữa các môn sao cho phù hợp. Đặc biệt, trẻ ở lứa tuổi này phải làm quen với phương pháp học tập mới, học nhiều môn khác nhau, kể cả những môn các em không thích. Nếu người lớn không có sự định hướng kịp thời, các em căng thẳng trước khối lượng lớn kiến thức mới, trừu tượng. Khi học tiểu học các mối quan hệ của trẻ thay đổi. Nếu như ở lớp mầm non quan hệ là cô và cháu (Cô là mẹ và các cháu là con) thì ở bậc tiểu học là quan hệ thầy và trò. Các giờ học được quy định rõ ràng, có khoảng thời gian ngắn nghỉ giữa các tiết. Nếu trẻ không tiếp thu được kiến thức ngay trong giờ học đó thì sẽ tạo lỗ hổng ngay. Bởi lẽ thời gian khác sẽ dành cho những môn học khác và ngày hôm sau là thời gian dành cho những bài học mới. Vì vậy buộc trẻ phải chú ý và tập trung cao độ để lĩnh hội các kiến thức cần thiết. Trẻ lúc nào cũng có tâm trạng lo lắng nếu không theo kịp bạn bè các bạn sẽ cười chê khiến cho trẻ lúc nào cũng căng thẳng, tạo ra những biểu hiện tâm lý không tốt. Một vấn đề ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ ở lớp 1 đó là vấn đề từ phụ huynh, phụ huynh đa phần chưa ý thức được tầm quan trọng của học tập đối với con em mình, nên việc quan tâm, đốc thúc trẻ học là chưa cao. Nắm được tình hình như vậy bắt buộc chúng ta phải chuẩn bị cho trẻ tính tự lập, ý thức cao, không ỷ lại. Vậy phải làm như thế nào để trẻ có thể học tập tốt ở tiểu học ? Đây quả thật là câu hỏi không dễ dàng nếu chúng ta không chuẩn bị cho trẻ về mọi mặt. Tuy nhiên việc chuẩn bị đó không phải một sớm một chiều, đó là cả một quá trình lâu dài. Những sự chuẩn bị đó phải đảm bảo được tính khoa học, tính kế thừa. Những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn giúp trẻ không bị thay đổi đột ngột khi chuyển sang hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang họat động học tập ở trường tiểu học. Xuất phát từ các lý do tôi đã nêu ở trên, bản thân tôi thấy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mầm non 5 tuổi vào lớp một là vô cùng cần thiết và quan trọng. Chính vì vậy tôi chọn đề tài: “Một số phương pháp nâng cao hiệu quả việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1”. II. NỘI DUNG: 1. Cơ sở khoa học: * Tuổi mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang tiếp theo của cuộc đời. Nhiều nhà Giáo dục đã nói đến vai trò cần thiết của trường mầm non trong việc phát triển của trẻ. Để vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học – hay còn gọi là “độ chín muồi”. Vì thế một trong những yêu cầu quan trọng cần chuẩn bị để giúp trẻ vào học tốt chương trình tiểu học là: Chuẩn bị tốt cho trẻ về các mặt: Đức – trí – thể - mỹ - lao động – ngôn ngữ. Ngoài ra cần chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần để trẻ chuẩn bị vào lớp 1. * Khi chuyển tiếp giữa bậc học mầm non và bậc học tiểu học phải đảm bảo sự kế thừa, tính khoa học. Những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn giúp trẻ không bị những thay đổi đột ngột khi chuyển từ hoạt động vui chơi – trường mầm non sang hoạt động học tập - trường tiểu học. Việc chuẩn bị tốt cho trẻ về thể chất, tâm lý từ tuổi mầm non là yêu cầu quan trọng giúp trẻ thích ứng tốt với việc học tập ở bậc học tiểu học. - Việc chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học được tiến hành thường xuyên và liên tục ở mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo dục: Gia đình, nhà trường, toàn xã hội. Đặc biệt trường mầm non cần chuẩn bị tốt mọi mặt, tạo cho trẻ tâm thế hứng thú, thích vào trường tiểu học. 2. Cơ sở thực tiễn: Năm học 2011 – 2012 tôi được nhà trường phân công dạy lớp Lá 1 tại điểm nội trú của trường cấp 2/3. Lớp Lá 1 có tất cả 20 cháu người sở tại Raglay đã học qua chương trình lớp Chồi và có biết Tiếng Việt. Cùng dạy chung với tôi là một cô giáo mới vào nghành và đang trong thời gian tập sự. Là một giáo viên được nhà trường phân công dạy lớp Lá nhiều năm, tôi đã tích lũy được cho mình một số kinh nghiệm trong việc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ 5 tuổi. Trong quá trình nuôi dạy trẻ tôi đã có những thuận lợi và gặp phải một số khó khăn sau: a. Thuận lợi: Lớp là điểm mượn của khu nội trú cấp 2/3. Có sân chơi rộng rãi thoáng mát, thuận tiện cho việc vui chơi của trẻ. Cô giáo trẻ nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, nắm vững được các phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ, nhất là trẻ mầm non 5 tuổi. Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của ban lãnh đạo nhà trường, cùng sự chia sẽ và góp ý của các đồng nghiệp. b. Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi như trên tôi thì tôi còn gặp phải những khó khăn trong việc chuẩn bị tốt tâm thế để trẻ vào lớp 1 như: Trẻ chưa có tính tự lập trong mọi hoạt động, còn ỷ lại hay chưa tự tin vào bản thân mình dẫn đến việc chủ động thực hiện các công việc còn kém. Số trẻ có tính tự lập, tự tin chỉ đạt 25 – 30%. 80% trẻ chưa có thái độ và cách cư xử đúng với mọi người. 80% trẻ chưa có sự hiểu biết nhiều về bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng về thời gian, không gian. Đa số trẻ chưa biết so sánh, phân tích, tổng hợp. Chưa có các biểu tượng về toán, chữ cái và chữ viết. Khả năng vận động còn chậm chạp. Số trẻ bị suy dinh dưỡng chiếm 45%, số trẻ thấp còi chiếm 35%. Trẻ không chịu ngủ trưa vì theo thói quen ở nhà trẻ hay theo bố mẹ lên rẫy hoặc đi chơi. Khả năng cảm nhận cái đẹp xung quanh cuộc sống còn hạn chế, khả năng cảm thụ âm nhạc yếu, chỉ có 20% trẻ biết tạo ra sản phẩm tạo hình đẹp mắt. - 85 % trẻ chưa có các thao tác trong hoạt động học tập, các kỹ năng tự phục vụ. Cháu biết Tiếng Việt nhưng còn ít và vẫn sử dụng chủ yếu vốn tiếng Raglay để giao tiếp. Giáo viên chưa học qua tiếng Raglay nên giao tiếp với trẻ còn gặp khó khăn. Khả năng tiếp thu chữ cái và chữ viết còn chậm. - Cháu không thích lên lớp 1 vì sợ xa các bạn, xa trường mầm non và sợ phải học. III- CÁC PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN: Nắm được tình hình của trẻ, và những thuận lợi, khó khăn như trên tôi đã đưa ra những phương pháp nhằm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế để vào lớp 1 như sau: 1. Chuẩn bị về mặt tình cảm – xã hội. Sự phát triển các mặt tình cảm – xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ. Chính việc phát triển lòng tự trọng, thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập, khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của người lớn là vô cùng thiết yếu giúp trẻ học tập tốt ở trường phổ thông sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng. Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn khích lệ trẻ. Đối với trẻ ở lớp tôi do đa số là cháu sở tại, phụ huynh đa phần lại không biết chữ, nên việc kèm cặp các cháu học là điều rất khó khăn, vì vậy việc luyện tập cho cháu trong lớp tôi có tính tự lập cao là điều hết sức quan trọng. Nắm được đắc điểm và hoàn cảnh của trẻ như vậy tôi đã có những biện pháp giúp các cháu như: Giáo dục cho trẻ ý thức về bản thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình; Thông qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, chuyện giáo dục trẻ có ý thức về những hành vi đúng, hành vi sai từ đó vận dụng giáo dục theo từng nội dung của chuyện nhằm phát triển những tình cảm xã hội cần thiết…. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề để trẻ biết tự phân vai và tự nhập vai, qua đó giúp trẻ có tính tự lập trong mọi tình huống chơi, tự lập làm các công việc được phân công, giúp trẻ phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo. Ngoài ra tôi còn tạo cho trẻ sự ham học, khả năng tập trung chú ý bằng cách thiết kế những hoạt động thú vị vui nhộn, vừa sức cho trẻ như chơi xếp hình, nấu ăn, gieo hạt và quan sát sự lớn lên của cây,…. Thông qua các hoạt động hay mọi lúc mọi nơi tôi còn giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định ở trường, lớp học, những nơi công cộng, chấp hành luật an toàn giao thông. Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người thân trong gia đình như ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác. Giáo dục trẻ tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những người lớn khác trong trường mầm non, đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường tiểu học, làm quen những môn học ở trường …, về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cô giáo từ đó kích thích lòng mong mỏi,yêu mến, háo hức được đến trường học tập của trẻ. Để làm được điều này tôi đã xin ý kiến nhà trường tổ chức một buổi thăm quan trường tiểu học cho các cháu. Trẻ tham quan trường tiểu học Trẻ hứng thú khi được trải nghiệm. Mặc dù lên lớp 1 học ở trường khác, những các hoạt động học tập vẫn có những môn học các con yêu thích ở trường mầm non. 2. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ. Như tất cả chúng ta đều biết, để làm tiền đề cho trẻ mẫu giáo lớn bước vào lớp 1 một cách tốt nhất không thể không chuẩn bị tốt cho trẻ về tri thức. Bởi tri thức là vô cùng quan trọng và cần thiết cho trẻ. Trẻ có một trí tuệ tốt, trẻ thông minh, nhanh trí, nắm bắt được những kiến thức do cô giáo truyền đạt ở lứa tuổi mẫu giáo sẽ rất thuận lợi cho trẻ bước vào lớp 1. Điều này được thực hiện thông qua các hoạt động học tập Phát triển tốt về mặt trí tuệ, sự hiểu biết vể bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng về thời gian, không gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp. Đó là những điều kiện cần thiết, là hành trang để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương trình học tập ở trường phổ thông một cách tự tin và vững vàng. Ở trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu nhận thức muốn tìm hiểu, khám phá những điều mới lạ, muốn khám phá được bản chất của sự vật, hiện tượng, các mối quan hệ qua lại của các sự vật hiện tượng đó. Song song với các môn học mang tính tìm hiểu về môi trường xung quanh của trẻ chúng ta còn cần đặc biệt quan tâm và rèn kỹ năng cho trẻ ở hai môn đó là: Làm quen với toán và làm quen với chữ viết. Bởi hai môn học này là hai môn cơ bản, chủ yếu nhất của trẻ lớp 1. Vì thế việc chú trọng hai môn học này là vô cùng cần thiế. Tôi đã xác định đây là hai môn học trọng tâm để dành nhiều thời gian cũng như đầu tư rèn kỹ năng cho trẻ. Vào buổi sáng trong giờ đón trẻ một cô sẽ thực hiện nhiệm vụ đón trẻ, cô còn lại sẽ kèm cho những cháu yếu ; Hay trong giờ hoạt động góc khi chơi góc học tập tôi sẽ cho những cháu yếu vào góc học tập và kèm những cháu đó, cô còn lại sẽ bao quát lớp; Tổ chức hoạt động chiều lại tiếp tục cho các trẻ đó ra ngồi cùng một số bạn đã thông thạo chữ cái để học ( Cứ một bạn kèm một bạn), Các trẻ giúp nhau học chữ cái tôi thấy cách thức này đem lại hiệu quả rất cao, trẻ rất hứng thú tham gia và thuộc bài nhanh, cô cũng đỡ vất vả rất nhiều. Với những cháu khó nhớ các chữ cái, tôi thực hiện cho cháu học 1 chữ cái trong mấy ngày liên tiếp khi nào cháu nhớ được thì tôi mới chuyển sang chữ khác. Tôi cũng luôn luôn quan tâm đến những cháu viết còn xấu, ngồi còn chưa đúng tư thế, cầm bút chưa đúng cách, tôi thường rèn những cháu đó rất nhiều vào những buổi chiều để giúp cháu tiến bộ. Ở môn toán cũng vậy, bắt buộc trẻ phải biết đếm, thêm bớt phân chia trong phạm vi 10, rồi nhận biết các khối, độ lớn, chiều cao của vật, biết các thao tác đo… Như chúng ta đã biết, tiết toán là một tiết nhận thức khó, và cứng nhắc nên trẻ thường không thích học, bằng cách tạo ra những tiết học hấp dẫn, xuyên suốt và lo gic gây hững thú cho trẻ, kích thích trẻ học tập và tiếp thu các kiến thức được tốt hơn. Tiết học toán của trẻ. Trong lớp có rất nhiều cháu kiến thức về toán còn yếu, vì thế tôi cùng cô giáo ở lớp đã lên kế hoạch cụ thể rèn trẻ yếu để trẻ tiếp thu kiến thức về toán đồng đều với các bạn ở lớp, đáp ứng yêu cầu so với độ tuổi. 3. Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực. Bác Hồ của chúng ta có nói “Một tâm hồn minh mẩn trong một cơ thể cường tráng”, thật vậy một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh là thể lực. Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho những tư chất, những yếu tố sinh học với tư cách là tiền đề vật chất của sự phát triển nhân cách. Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể mà còn là sự chuẩn bị về chất, năng lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan. Để có được thể lực tốt, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập cho trẻ một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian cũng như phù hợp với đặc điểm phát triển riêng của từng trẻ giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi đạt kết quả tốt nhất. - Xác định được tầm quan trọng của vấn đề này ngay từ đầu năm tôi đã bàn với cô giáo cùng lớp để thống nhất cách làm việc và vạch ra kế hoạch cụ thể để thực hiện tốt yêu cầu này như sau: Bám theo kế hoạch của nhà trường ngay từ những ngày đầu trẻ đến lớp chúng tôi đã tiến hành cân, đo và khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ. Chấm biểu đồ tăng trưởng, trên cơ sở đó phân loại sức khoẻ theo kênh, chiều cao theo cấp độ và phân loại theo bệnh tật của trẻ. Tôi theo dõi, ghi kết quả lên bảng sức khoẻ để phụ huynh tiện theo dõi. Sau đó tôi trao đổi cụ thể với phụ huynh của những trẻ có tình trạng sức khoẻ yếu, thể trạng nhỏ, ăn chậm… để phối hợp với gia đình cải thiện tình hình sức khoẻ cho các trẻ đó bằng các hình thức như: Cô động viên trẻ trước tập thể lớp, thưởng cho những trẻ có tiến bộ. Hình họp trao đổi với phụ huynh đầu năm học Được sự cho phép của nhà trường, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã báo cáo tình hình sức khỏe của trẻ để phụ huynh nắm được tình hình sức khỏe của con mình ở trường: Trẻ nào cũng ăn hết suất của mình, có nhiều trẻ có nhu cần ăn nhiều hơn định suất. Thống nhất với phụ huynh chế đọ chăm sóc đặc biệt với đối tượng trẻ suy dinh dưỡng( cho trẻ uống thêm sữa..) Giờ ăn của trẻ. Song song với việc quan tâm đến chế độ ăn uống, đến bữa ăn của trẻ, chúng tôi còn phải chú ý đến giấc ngủ. Luôn đảm bảo cho trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu giấc. Hình ảnh trẻ ngủ ngon giấc. Với một số cháu khó ngủ tôi trao đổi với gia đình để kết hợp nhắc nhở động viên trẻ kịp thời. Cùng phụ huynh nhắc trẻ buổi tối đi ngủ sớm, để sáng mai đến lớp đúng giờ. Chúng tôi luôn đảm bảo phòng ngủ ấm về mùa đông, mát mẻ về mùa hè. Đảm bảo phòng ngủ luôn yên tĩnh để trẻ ngủ tốt. Ngoài làm tốt công việc cho trẻ ăn, ngủ ta còn phải cho trẻ được vận động hợp lý. Bởi vì có vận động hợp lý sẽ kích thích cho trẻ ăn ngon miệng và ngủ sâu hơn. Do đó tôi thực hiện nghiêm túc các hoạt động của trẻ trong một ngày, tổ chức cho các cháu được vận động vui chơi ở tất cả các hoạt động như hoạt động ngoài trời, các trò chơi vận động, hoạt động góc, hoạt động thể chất Trẻ chơi các trò chơi vận động rèn luyện cho cơ thể. Cho trẻ vận động nhiều là tốt, tuy nhiên tôi cũng không lạm dụng quá, trong các vận động tôi luôn đảm bảo tính động tĩnh luân phiên nhau tạo cho trẻ có thời gian hoạt động phù hợp. Làm được tất cả các điều trên tôi đã chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt thể lực: Trẻ được vận động hợp lý, ăn, ngủ tốt sẽ có một thể lực tốt, trẻ khoẻ mạnh da dẻ hồng hào, tăng cân đều, vận động lâu mỏi, ít ốm đau, hạn chế được các bệnh truyền nhiễm và đặc biệt quan trọng là trẻ sẽ tích cực tham gia vào các hoạt động mà cô giáo tổ chức. 4. Chuẩn bị về mặt thẩm mỹ cho trẻ. Sự chuẩn bị toàn diện cho trẻ không thể không nhắc tới sự chuẩn bị về mặt thẩm mỹ, bởi lẽ trẻ có cơ thể khỏe mạnh, có những quy tắc ứng xử phù hợp với mọi người, có sự hiểu biết về cuộc sống xung quanh. Thông qua các tiết học, tiết khám phá cô cần giáo dục cho trẻ thích tìm hiểu và biết bộc lộ cảm xúc phù hợp trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống, các tác phẩm nghệ thuật. Thông qua những giờ hoạt động âm nhạc giáo dục trẻ thích nghe nhạc, nghe hát, chăm chú lắng nghe và nhận ra những giai điệu khác nhau của bài hát, của bản nhạc. Giáo dục trẻ hát đúng và biết thể hiện sắc thái tình cảm qua các bài hát mà trẻ yêu thích. Giáo dục trẻ biết vận động nhịp nhàng, phù hợp với nhịp điệu của bài hát, biết sử dụng các dụng cụ âm nhạc để gõ theo tiết tấu của bài hát. Giáo dục trẻ biết chọn và sử dụng các nguyên vật liệu đa dạng, biết phối hợp màu sắc để tạo ra sản phẩm tạo hình có nội dung, bố cục, màu sắc hài hòa. 5. Chuẩn bị một số kỹ năng lao động cần thiết cho hoạt động học tập. Hiện nay việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong các bậc học đã giúp trẻ chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận lợi. Để đạt được những hiệu quả trên cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập như việc sắp xếp bàn ghế, xắp xếp các đồ dùng, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng… Ngoài ra còn tạo điều kiện cho trẻ thực hiện một số kỹ năng tự phục vụ bản thân như đánh răng, lau mặt, rửa tay, chải tóc, mặc quần áo… từ đó giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thông qua chủ đề “Trường tiểu học” giáo viên cần hướng dẫn trẻ làm quen với các đồ dùng học tập ở trường …., thường xuyên cho trẻ làm quen với đồ dùng học tập ở tiểu học như: Sách, truyện, bút, thước….. Qua đó rèn cho trẻ biết cách điều khiển, vận động bàn tay nhỏ bé của mình để thực hiện một cách gọn gàng, dẻo dai các thao tác vận động trong học tập, trong giờ chơi, giờ ăn, giáo viên tập cho trẻ biết sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách gọn gàng khéo léo. Bởi lẽ các nhà khoa học đã khẳng định rằng “Những vận động bằng tay của trẻ càng khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu”. 6. Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ. Truyền thụ kiến thức đều phải thông qua ngôn ngữ. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng việt trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Trẻ có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác…của trẻ cũng phát triển tốt. Hình thành cho trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho việc đọc, viết, thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, các buổi tham quan, dạo chơi …Khuyến khích trẻ sử dụng tiếng việt, mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói ngọng, nói lắp, nói lí nhí. Tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động nghe – nói như : Cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp. Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với chữ viết trong môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái. Để trẻ được như vậy tôi đã tạo môi trường chữ viết trong lớp phong phú tạo điều kiện cho trẻ được “Tắm mình trong chữ viết” và giúp trẻ làm quen chữ cái một cách tự nhiên như: Cảnh quan ngoài lớp học, tạo cây có gắn các chữ cái. Các góc chơi trong lớp, Trẻ học chữ cái bên ngoài lớp học. Trẻ học chữ cái trong lớp ở những góc chơi này nên có các loại sách báo và vật liệu như :Tranh ảnh về thế giới xung quanh như: con người, nghề nghiệp, thế giới động vật, thế giới thực vật,… dưới các tranh ảnh cần có chữ viết to. Sách, tranh truyện với các lại giấy bìa tốt, bền, ít trang, nội dung đơn giản, màu sắc đẹp, chữ to,…các bài thơ ngắn, các câu chuyện có nội dung lặp đi lặp lại để trẻ dễ nhớ, dễ thuộc. Ở góc học tập tôi trang bị thêm giấy, vở để cháu tự do tập viết, tập can chữ theo ý thích của mình. Ngoài ra tôi còn chuẩn bị những chữ cái để trẻ có thể đọc và ghép các vần đơn giản. Hay khi làm ký hiệu của các cháu tôi làm bằng tên của các cháu, đó cũng là một cách tạo điều kiện cho các cháu làm quen với chữ cái một cách hứng thú nhất. Tôi cũng chú trọng cho các cháu tô chữ cái, xem và nghe đọc các loại sách, phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc và viết tiếng Việt: Hướng đọc, viết từ phải sang trái, từ dòng trên xuống dòng dưới, hướng viết của các nét chữ, “đọc” truyện qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm, các tranh vẽ phải đẹp và to, chữ viết rõ ràng, to, chữ sử dụng trong sách là chữ in thường. Thông qua các hoạt động trên tôi thấy những trẻ lớp tôi có tính tích cực giao tiếp, có trình độ phát triển ngôn ngữ tương đối cao thường hay đặt các câu hỏi và dễ dàng đặt các câu hỏi hơn các trẻ khác. Vì vậy người lớn cần chủ động tổ chức giao tiếp, hình thành tính tích cực, giao tiếp cho trẻ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, và đó cũng là cách ta giúp trẻ có được công cụ, phương tiện, cần thiết để tư duy tìm hiểu về thế giới xung quanh. Điều này là cơ sở giúp trẻ vững vàng hơn khi vào lớp 1. 7. Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần. Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt. Vì vậy, tôi luôn động viên, khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hoàn thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho. Ví dụ: Nếu các con học giỏi, ngoan biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi học lớp 1. Hoặc dùng đó làm động lực để kích thích khả năng tìm tòi khám phá, kích thích tính tò mò ham hiểu biết, biết trả lời các câu hỏi khó ở trẻ. Ví dụ: Câu hỏi này khó nhưng nếu ai trả lời được câu hỏi này sẽ được lên lớp 1 đấy! Thông qua việc được lên lớp 1 dùng làm động lực để nêu các đức tính tốt cho trẻ: Rèn luyện tự giác, ý thức tổ chức kỷ luật, tính tự lập, ý thức đoàn kết, nhường nhịn giúp đỡ bạn bè…Những đức tính này rất cần thiết cho trẻ ở lứa tuổi mầm non song đặc biệt quan trọng với trẻ khi đi học lớp 1. Bởi vì đặc thù của hai bậc học khác nhau: Ở mầm non lúc nào cũng có cô bên cạnh, có cô ở gần, còn khi lên học tiểu học thì không phải lúc nào trẻ cũng ở gần cô giáo mà có lúc trẻ tự chơi, tự do một mình hoặc chơi với các bạn…Thông qua việc tổ chức sinh nhật cho trẻ ở lớp ngoài ý nghĩa cho trẻ biết quan tâm, yêu quý bạn bè, thích tham gia vào hoạt động tập thể nó còn có thể góp phần giúp trẻ hiểu rằng mình đã bước sang 6 tuổi, đã lớn khôn và chững chạc lên nhiều để chuẩn bị vào lớp 1. Chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt tinh thần sẽ cho trẻ có tâm lý thoải mái, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp 1 không lo sợ, rụt rè, thiếu tự tin. Tóm lại: Vậy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 ta phải làm tốt cả 7 yếu tố trên. Cả 7 yếu tố này đều rất quan trọng, không thể tách rời nhau được và không thể thiếu một trong các yếu tố đó trong quá trình chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. IV- NHỮNG KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM. 1. Những kết quả đạt được. * Về Tình cảm – xã hội: - 90% Các cháu tự tin, mạnh dạn, có tính tự lập và sáng tạo trong công việc. 10% cháu có khả năng hoàn thành các công việc được phân công. -100% Trẻ có thái độ, và cư xử đúng đắn đối với mọi người. * Về trí tuệ: - Trẻ thông minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, hồn nhiên và đạt được yêu cầu của độ tuổi thông qua kết quả khảo sát các môn học, 98% trẻ đạt yêu cầu về kiến thức. 100% trẻ đủ điều kiện lên lớp 1. * Về thể lực: - Các cháu trong lớp tôi đều khoẻ mạnh, da dẻ hồng hào, vận động nhanh nhẹn, có khả năng đề kháng với các bệnh dịch. Trong đợt dịch “ Tay – chân – miệng” vừa qua lớp tôi không bị cháu nào. - Kết quả khám sức khoẻ cuối năm cho thấy 90% trẻ có cân nặng bình thường, 10 % trẻ suy dinh dưỡng vừa. 90% trẻ có chiều cao bình thường, 10% trẻ thấp còi độ 1. - Tuy vẫn còn 10% cháu suy dinh dưỡng và thấp còi đội 1, nhưng những cháu đó rất nhanh nhẹn, và có những kỹ năng, nhận thức, ngôn ngữ đảm bảo tốt cho việc học tập ở lớp 1. Lớp đã được nhà trường khen thưởng vì có tỷ lệ tăng cân đều hàng tháng, hàng quý. * Về thẫm mỹ: - Cháu biết cảm nhận được cái đẹp xung quanh cuộc sống, yêu thích những cái đẹp và có ý thức giữ gìn những cái đẹp đó. -Hát đúng nhạc của một số bài hát thiếu nhi, biết vận động phù hợp với tiết tấu của bài hát, thích nghe hát và sử dụng được một số dụng cụ âm nhạc. -100% trẻ biết dựa vào đôi bàn tay khéo léo của mình để tạo ra sản phẩm đẹp mà trẻ yêu thích. * Về một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập: - 100% Thực hiện được các thao tác cơ bản các kỹ năng trong hoạt động học tập, kỹ năng tự phục vụ. * Về ngôn ngữ: - 100% trẻ trong lớp thuộc 29 chữ cái. Viết được tên mình, và 29 chữ cái. - 95% trẻ có thể đặt các câu hỏi khi tham gia các hoạt động khám phá. Mạnh dạn giao tiếp cùng cô và các bạn, có sự giao tiếp với người khác. 5% cháu đặt được một số câu đơn giản, và giao tiếp được với cô và các bạn. -90% biết ghép một số từ đơn giản. * Về tinh thần: - Phát huy và rèn luyện cho trẻ rất nhiều đức tính tốt, hạn chế tính xấu. - 100% trẻ có tâm lý thoải mái, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp 1. 2. Bài học kinh nghiệm: Qua những năm dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn tôi đã rút ra được kinh nghiệm cho bản thân trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 như sau: - Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết và là một trong những mục tiêu của ngành học mầm non. - Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 được tốt yêu cầu giáo viên phải nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi. Giáo viên phải đọc và nghiên cứu những tài liệu và sách về tâm sinh lý lứa tuổi để đảm bảo có phương hướng, biện pháp hình thức đúng đắn trong quá trình giáo dục trẻ , và bảo đảm cho giáo viên không chỉ là cô giáo mà còn là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ. - Phải biết bàn bạc, phối hợp ăn ý, nhịp nhàng với các giáo viên cùng lớp và cùng thống nhất với nhau về cách làm việc thì kết quả đem lại mới cao. - Cần có sự tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh. - Phải biết bám sát vào sự chỉ đạo và yêu cầu của ban giám hiệu thông qua các buổi họp tổ chuyên môn, họp định kỳ, họp sơ kết trên cơ sở đó có kế hoạch, biện pháp, hình thức phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp mình. - Cần có ý kiến báo cáo đề xuất kịp thời cho Ban giám hiệu trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo cho trẻ được chăm sóc tốt về thể chất và tinh thần. - Phải biết lắng nghe, tham khảo, học hỏi kinh nghiệm, góp ý của Ban giám hiệu cùng đồng nghiệp để chọn lọc ý kiến tiếp thu ý kiến hay. Trên đây là kinh nghiệm chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1. Rất mong được sự góp ý của ban giám hiệu và chị em đồng nghiệp. V. KẾT LUẬN: Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 được sự hưởng ứng, đồng thuận của Ban giám hiệu nhà trường, các đồng nghiệp, các bậc phụ. Công việc này đã được tìm hiểu và đưa vào thực hành tại lớp Lá 1 trường mầm non Cơn Ca. Dù kết quả chưa đạt được tuyệt đối nhưng phần nào cũng giúp cho các con em dân tộc thiểu số Raglay có tâm thế sẵn sàng khi bước vào lớp 1, lớp mà không riêng gì ai, tất cả các trẻ em và chúng ta đều phải trải qua. Bước đầu đã chuyển biến được sự nhìn nhận của phụ huynh, của tất cả mọi người trong công việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Qua việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ, không chỉ tạo cho trẻ có thể bước vào trường phổ thông một cách vững vàng mà qua đó còn tạo được sự liên kết và đoàn kết giữa gia đình và nhà trưởng, giữa phụ huynh và cô giáo chủ nhiệm để từ đó tạo được tình cảm tốt đẹp giữa con người với con người. Trên đây, là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân, những vấn đề đạt được sẽ là nền tảng cho những năm tiếp theo. Sáng kiến của tôi thực hiện áp dụng hiệu quả tại trường và có thể nhân rộng ở các trường bạn. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của các đồng chí lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp để bài viết được phong phú hơn. Xin chân thành cảm ơn ! Tà Lương, ngày 05 tháng 4 năm 2012 Người viết sáng kiến Nguyễn Thị Anh
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan