Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
A. ®Æt vÊn ®Ò
I. C¬ së lÝ luËn:
§Êt níc ta ®ang bíc vµo thêi kú ®æi míi, thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc, phï hîp víi truyÒn thèng ViÖt Nam. YÕu tè c¬ b¶n vµ nÒn t¶ng ®Ó
ph¸t triÓn x· héi, t¨ng trëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng ®ã lµ ph¸t triÓn nguån
nh©n lùc con ngêi. Hay nãi c¸ch kh¸c lµ ph¸t triÓn vµ ®æi míi gi¸o dôc trong ®ã
cã m«n MÜ thuËt - mét m«n häc chÝnh thøc cña cÊp tiÓu häc. XuÊt ph¸t tõ nhËn
thøc tríc ®©y thêng xem m«n MÜ thuËt lµ m«n phô cho nªn c¸c ngµnh, c¸c cÊp
cha quan t©m nhiÒu vÒ trÝ tuÖ, thêi gian còng nh trang thiÕt bÞ, ®å dïng häc tËp
®Æc biÖt lµ ph¬ng ph¸p d¹y häc chñ yÕu cßn mang nÆng ph¬ng ph¸p d¹y häc cæ
truyÒn, m¸y mãc, rËp khu«n, cha chó träng ®Õn gi¸o dôc thÈm mÜ. V× vËy hiÖu
qu¶ cha cao, cha ®¸p øng ®îc môc tiªu m«n häc. Mµ chóng ta ®· biÕt gi¸o dôc
thÈm mÜ cho häc sinh lµ nhiÖm vô chÝnh cña m«n MÜ thuËt. Bëi con ngêi ta lu«n
cã kh¸t väng v¬n tíi c¸i ®Ñp, mµ muèn cho mçi ngêi trong ®ã cã trÎ em tiÕp cËn
vµ c¶m thô mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ c¸i ®Ñp nãi chung, vÒ c¸ch quan s¸t tinh tÕ, íc lîng, so s¸nh, ®èi chiÕu nãi riªng th× viÖc g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo
mÉu cho häc sinh líp 4 lµ mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. Cã n¨ng khiÕu vµ yªu
thÝch m«n vÏ nhng ph¶i cã kÜ n¨ng chuÈn mùc ®Ó vÏ ®Ñp, hîp lÝ vµ s¸ng t¹o.
Trong ch¬ng tr×nh gi¸o dôc, m«n MÜ thuËt lµ mét trong nh÷ng m«n häc gãp
phÇn lµm ®Ñp cho cuéc sèng, gi¸o dôc thÈm mÜ cho häc sinh , gióp häc sinh cã
n¨ng lùc nhËn thøc c¸i ®Ñp chø kh«ng ®¬n thuÇn lµ d¹y häc kü thuËt vÏ. Ho¹ sÜ
NguyÔn Phan Ch¸nh ®· nãi: “MÜ thuËt lµ t¹o ra c¸i ®Ñp” cã nghÜa lµ tuú thuéc
vµo kh¶ n¨ng t duy, s¸ng t¹o, thÞ hiÕu thÈm mÜ vµ c¶m thô cña ngêi t¹o nªn nã.
M«n MÜ thuËt rÌn luyÖn cho häc sinh c¸ch quan s¸t, kh¶ n¨ng t×m tßi, t duy,
s¸ng t¹o ®Ó gãp phÇn h×nh thµnh phÈm chÊt cña ngêi lao ®éng míi. Gióp häc
sinh nhËn thøc ®îc vÏ ®Ñp cña MÜ thuËt d©n téc vµ cã ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o tån
nÒn mÜ thuËt ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc cña chóng ta. V× vËy, muèn gi¸o dôc c¸i
®Ñp ®Ó c¸c em tiÕp nhËn vµ c¶m thô ®îc mét c¸ch ®Çy ®ñ, biÕn nã thµnh nh÷ng
gi¸ trÞ thÈm mÜ thùc sù cho b¶n th©n th× viÖc gi¸o dôc thÈm mÜ nãi chung vµ
m«n mÜ thuËt nãi riªng ph¶i ®îc gi¶i quyÕt tèt ë nh÷ng n¨m häc TiÓu häc.
§Ó gióp c¸c em biÕt béc lé t×nh c¶m cña b¶n th©n m×nh víi mäi ngêi, víi tù
nhiªn, x· héi, th× nh÷ng ngêi thÇy gi¸o, c« gi¸o ®ãng mét vai trß hÕt søc quan
1
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
träng ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu m«n häc ®Ò ra. G¾n gi¸o dôc thÈm mÜ víi c¸c m«n
häc kh¸c, víi ®Æc thï cña ®Þa ph¬ng ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn,
nghiªm tóc ®Ó c¸c em cã nh÷ng t duy tèt vÒ thÈm mÜ, ®Ó c¸c em mang l¹i nhiÒu
c¸i hay, c¸i ®Ñp cho cuéc sèng, cho x· héi.
II. C¬ së thùc tiÔn:
Trong cuéc sèng hµng ngµy, khi ng«n ng÷ con ngêi cha h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn th× ®· cã nhu cÇu thiÕt thùc vÒ mµu s¾c. TrÎ míi s¬ sinh n»m ch¬i ®· muèn
nh×n c¸c mµu s¾c rùc rì cã c¸ch nh×n mµu s¾c ®Ñp nh (hoa, quÇn, ¸o...). Tõ ®«i
m¾t nhËn biÕt mµu s¾c ®Õn bµn tay vÏ, sö dông bÊt k× c¸i g× còng cã thÓ vÏ, n¬i
nµo trÎ còng thÝch vÏ...
Thùc tÕ cho thÊy m«n mÜ thuËt ®èi víi häc sinh líp 4, c¸c em rÊt thÝch. D¹y
còng vÏ, kh«ng d¹y còng vÏ, vÏ theo ngÉu høng, theo ý thÝch nh: vÏ b«ng hoa,
chiÕc l¸, con vËt ... Qua sù híng dÉn vµ ph¬ng ph¸p rÌn luyÖn cña gi¸o viªn, c¸c
em vÏ ®Ñp h¬n, vÏ m¹nh d¹n vµ tù tin h¬n, cã ý thøc lùa chän mµu s¾c thÝch
hîp, s¾p ®Æt mµu phï hîp, cã mµu ®Ëm, cã mµu nh¹t, kh«ng l¹m dông mµu qu¸
nhiÒu. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô cña nhiÒu gi¸o viªn cÇn quan t©m n¾m
v÷ng ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, sö dông ®å dïng d¹y häc khoa häc vµ cã t©m huyÕt
trong nh÷ng giê gi¶ng th× kÕt qu¶ cµng tèt h¬n, chÊt lîng bµi vÏ ngµy cµng tiÕn
bé, s¶n phÈm cña c¸c em ngµy cµng ®Ñp h¬n.
HiÓu ®îc c¸c môc tiªu trªn vµ n¾m b¾t t×nh h×nh thùc tÕ ®Þa ph¬ng, x¸c ®Þnh
®îc tr¸ch nhiÖm, yªu cÇu cô thÓ cña b¶n th©n ®èi víi m«n häc ®ã chÝnh lµ lÝ do
®Ó t«i ®i s©u nghiªn cøu thÓ nghiÖm vÒ gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n
vÏ theo mÉu cho häc sinh líp 4.
III. Ph¹m vi, nhiÖm vô cña kinh nghiÖm
1. Ph¹m vi nghiªn cøu:
- Kinh nghiÖm kh«ng ®i s©u vµo nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò më réng vÒ kiÕn thøc
c¬ b¶n cña m«n MÜ thuËt cho häc sinh mµ chØ nghiªn cøu vÒ gi¶i ph¸p g©y høng
thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu cho häc sinh líp 4..
- §èi tîng nghiªn cøu lµ häc sinh khèi 4 thuéc ®¬n vÞ t«i ®ang c«ng t¸c.
2. NhiÖm vô cña kinh nghiÖm
2
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
- Gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu cho häc sinh líp 4.
- Thùc tr¹ng kÕt qu¶ häc vÏ cña häc sinh ®îc xem xÐt nghiªn cøu qua bµi thùc
hµnh.
- Trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mét mét sè ý kiÕn nh»m g©y Ên tîng ban ®Çu tèt vÒ bµi
vÏ theo mÉu nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc m«n MÜ thuËt ë cÊp TiÓu häc.
IV. C¸c ph¬ng ph¸p sö dông ®Ó nghiªn cøu kinh nghiÖm
1. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra quan s¸t.
2. Ph¬ng ph¸p ®µm tho¹i vÊn ®¸p.
3. Ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm.
4. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp.
5. Ph¬ng ph¸p rÌn luyÖn kÜ n¨ng vÏ mµu.
6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu xem xÐt s¶n phÈm cña häc sinh.
V. Tµi liÖu tham kh¶o:
- Ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o viªn tõ khèi 1 ®Õn khèi 5
- Vë tËp vÏ tõ khèi 1 ®Õn khèi 5
- S¸ch gi¸o khoa tõ khèi 4 ®Õn khèi 5
- Tµi liÖu ®æi míi ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa tõ khèi 1 ®Õn khèi 5 vµ mét sè
tµi liÖu tham kh¶o kh¸c.
B. gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
II. thùc tr¹ng:
Trêng t«i ®ang c«ng t¸c ®ãng trªn ®Þa bµn trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸ cña huyÖn
nhµ. §îc sù chØ ®¹o s¸t sao cña ban gi¸m hiÖu nhµ trêng vµ ®¹i ®a sè phô huynh
quan t©m ®Õn viÖc häc tËp cña con em. Häc sinh cã t¬ng ®èi ®Çy ®ñ s¸ch vë, ®å
dïng häc tËp. Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc c¬ b¶n ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña
thÇy vµ trß. Häc sinh ham thÝch häc vÏ, so víi mét sè n¬i kh¸c th× m«n MÜ thuËt
ë ®¬n vÞ t«i c«ng t¸c sím ®îc quan t©m. Bëi vËy, khi xem tranh vÏ cña c¸c em
häc sinh ta thÊy kh¸ ®Ñp vÒ h×nh vÏ: dÝ dám, ngé nghÜnh, hån nhiªn, mµu s¾c t¬i
s¸ng, phong phó vµ hÊp dÉn, gÇn gòi víi cuéc sèng. §ã chÝnh lµ kÕt qu¶ cña
nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mÜ mµ c¸c em thÓ hiÖn qua tranh,
Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc d¹y häc MÜ thuËt cho häc
sinh. Song bªn c¹nh ®ã, vÉn cßn tån t¹i kh«ng Ýt h¹n chÕ g©y khã kh¨n cho d¹y
3
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
häc MÜ thuËt, ®ã lµ: mét sè phô huynh häc sinh cßn xem nhÑ m«n nµy, xem ®©y
lµ m«n häc phô dÉn ®Õn ¶nh hëng häc tËp cña häc sinh.
Tríc ®©y ngêi ta tin r»ng trÎ em chØ häc hiÖu qu¶ nhÊt nÕu gi¸o viªn gi¶ng gi¶i
kiÕn thøc mét c¸ch râ rµng cßn häc sinh th× nghe vµ ghi nhí ®Çy ®ñ. H¬n n÷a
mét sè quan niÖm cho r»ng vÏ theo mÉu lµ ph¶i vÏ ®óng mÉu 100% kÓ c¶ kÝch
thíc, ®Ëm nh¹t, mµu s¾c. ChÝnh v× nh÷ng ®iÒu ®ã mµ t«i lu«n tr¨n trë, b¨n kh¨n
vµ tù nhñ m×nh quyÕt t©m t×m tßi, suy nghÜ vµ m¹nh d¹n ®a ra Gi¶i ph¸p g©y
høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu cho häc sinh líp 4.
III. Gi¶i ph¸p thùc hiÖn:
Qua nghiªn cøu ®iÒu tra gÇn ®©y cho thÊy trÎ em häc hiÖu qu¶ nhÊt khi c¸c
em ®îc tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh häc tËp. D¹y häc ®· chuyÓn tõ gi¶ng
gi¶i - ghi nhí sang tæ chøc cña GV - ho¹t ®éng häc cña HS. Träng t©m d¹y häc
lµ ph¶i thay ®æi tõ kiÕn thøc mµ HS thu ®îc thµnh b¶n th©n qu¸ tr×nh häc tËp
tÝch cùc, chñ ®éng cña HS.
Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc g©y høng thó cho HS kh«ng ph¶i ngµy mét
ngµy hai mµ lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi cña thÇy c« gi¸o, HS vµ sù gióp ®ì cña phô
huynh , sù quan t©m cña BGH, cña ngµnh, c¸c cÊp ®èi víi gi¸o dôc nãi chung vµ
bé m«n MÜ thuËt nãi riªng.
Môc tiªu ch¬ng tr×nh m«n mÜ thuËt nªu râ:
* VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu biÕt ®îc vÎ ®Ñp thiªn nhiªn, cña t¸c phÈm mÜ thuËt.
- N¾m ®îc mét sè kiÕn thøc ban ®Çu vÒ mÜ thuËt: ®êng nÐt, h×nh khèi, mµu s¾c
®Ëm nh¹t, c¸ch s¾p xÕp h×nh ¶nh...
* VÒ kü n¨ng:
- Hoµn thµnh ®îc c¸c bµi tËp theo yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh: VÏ mÉu ®¬n gi¶n,
trang trÝ h×nh vu«ng, h×nh trßn, ®êng diÒm vµ c¸c ®å vËt quen thuéc, vÏ tranh
c¸c con vËt, phong c¶nh vµ sinh ho¹t h»ng ngµy; nÆn vµ t¹o ®¸ng ®å vËt, con vËt,
biÕt xem tranh, tîng...
- BiÕt c¸ch quan s¸t: Tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt, so s¸nh íc lîng tû lÖ; cã kh¶ n¨ng
suy nghÜ, t×m tßi trong khi vÏ.
* VÒ th¸i ®é:
- Cã ý thøc r©n träng, gi÷ g×n, b¶o vÖ c¸i ®Ñp cña thiªn nhiªn, cña con ngêi t¹o
ra.
- Yªu mÕn c¸i ®Ñp, vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸i ®Ñp vµo sinh ho¹t, häc tËp
hµng ngµy
XuÊt ph¸t tõ môc tiªu trªn m«n mÜ thuËt 4 nªu mét sè môc tiªu sau:
4
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
+ Cñng cè, n©ng cao h¬n vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng thùc hµnh (bè côc, h×nh vÏ, vÏ
mµu) cho HS
+ Gi¸o dôc thÈm mÜ, gióp HS c¶m nhËn c¸i ®Ñp vµ vËn dông ®îc hiÓu biÕt vÒ c¸i
®Ñp vµo häc tËp, sinh ho¹t h»ng ngµy.
+ T¹o ®iÒu kiÖn gióp HS häc tèt c¸c m«n häc kh¸c.
§Ó ®¸p øng víi môc tiªu trªn cÇn ®a ra ph¬ng ph¸p míi ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn
ë líp 4, häc mÜ thuËt chñ yÕu lµ ho¹t ®éng thùc hµnh vµ tù s¸ng t¸c theo ý thÝch
cña m×nh. HS vÏ bµi, t×m hiÓu t¸c phÈm theo kh¶ n¨ng hiÓu biÕt vµ c¶m thô
riªng, kh«ng sao chÐp rËp khu«n theo nh÷ng khu«n mÉu cã s½n. D¹y häc mÜ
thuËt ë líp 4 tiÕp tôc t¹o ®iÒu kiÖn cho HS tiÕp xóc víi c¸i ®Ñp cña thiªn nhiªn,
cña t¸c phÈm mÜ thuËt, tõ ®ã HS tËp t¹o ra c¸i ®Ñp b»ng suy nghÜ, t×m tßi, s¸ng
t¹o t¹o cña m×nh ®ång thêi vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸i ®Ñp vµo sinh ho¹t,
häc tËp hµng ngµy
Häc mÜ thuËt HS cÇn ®îc thêng xuyªn tiÕp xóc víi c¸i ®Ñp v× thÕ GV cÇn
chuÈn bÞ §DDH: vËt mÉu tranh ¶nh, h×nh gîi ý c¸ch vÏ... ®¶m b¶o yªu cÇu ®Ñp
®óng träng t©m cña tõng bµi. NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn chuÈn bÞ §DDH nh néi
dung SGK gi¸o viªn cã thÓ tù lµm hoÆc t×m d¹ng t¬ng ®¬ng ë ®Þa ph¬ng nh hoa,
l¸, qu¶, ®å vËt, tranh ¶nh... ®Ó bµi d¹y s¸t thùc tÕ vµ phong phó h¬n.
Trong m«n mÜ thuËt c¬ cÊu vÒ ph©n m«n vÏ theo mÉu ®ã lµ ph©n m«n kh¸
träng t©m nh»m rÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, bè côc, tû lÖ, h×nh khèi,
®êng nÐt, mµu s¾c, ¸nh s¸ng kh«ng gian tríc mÉu thùc. Víi HS tiÓu häc vËt
mÉu chØ lµ c¸i cí gióp c¸c em quan s¸t, nhËn xÐt vµ g©y c¶m xóc høng thó. M«n
mÜ thuËt chñ yÕu lµ thùc hµnh ®Ó nh»m rÌn luyÖn kü n¨ng quan s¸t, kh¶ n¨ng
luyÖn h×nh vµ bíc ®Çu ph©n biÖt s¬ bé vÒ khèi, ¸nh s¸ng, ®é ®Ëm nh¹t nh»m
ph¸t triÓn t duy t¹o h×nh qua vËt mÉu. §Ó thùc hiÖn nh÷ng viÖc trªn qua thùc tÕ
gi¶ng d¹y t«i ®a ra mét vµi gi¶i ph¸p gióp HS høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ
theo mÉu.
Thø nhÊt: Mçi mét bµi d¹y gi¸o viªn ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu toµn bµi, tõng
phÇn trong bµi, ph¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho bµi lùa chän ph¬ng
ph¸p d¹y häc phï hîp, chó träng ho¹t ®éng d¹y häc chñ yÕu dù ®o¸n t×nh huèng
s ph¹m xÈy ra tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch bµi d¹y theo tinh thÇn ®æi míi.
Thø hai: HÖ thèng c©u hái râ rµng, c©u hái tõ dÔ ®Õn khã, tõ t duy cô thÓ ®Õn t
duy tr×u tîng, cho HS suy nghÜ tríc néi dung gióp c¸c em suy nghÜ t×m tßi ra c¸i
hay, c¸i ®Ñp mµ cßn gîi ý cho c¸c em vÒ c¸ch chän néi dung, bè côc, h×nh vÏ,
mµu s¾c, ®¸nh bãng, ®é ®Ëm nh¹t cña tõng bµi. Trong ®ã g©y Ên tîng ban ®Çu,
thu hót sù chó ý vµ gi÷ vai trß quan träng trong vÎ ®Ñp cña bµi vÏ lµ bè côc. V×
vËy khi HS lµm bµi gi¸o viªn híng dÉn c¸c em tiÕn hµnh tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt
5
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
d¹y c¸c em t×m ra c¸i ®Ñp theo kh¶ n¨ng riªng m×nh mµ kh«ng gß bã, ¸p ®Æt, rËp
khu«n.
VÝ dô: D¹y bµi 10 VÏ theo mÉu ®å vËt cã d¹ng h×nh trô.
GV nªu hÖ thèng c©u hái sau khi bµy mét sè ®å vËt d¹ng h×nh trô lµm mÉu.
- Cho biÕt h×nh d¸ng chung cña mÉu?
- MÉu gåm nh÷ng bé phËn nµo?
Th¶o luËn 2 c©u trªn ttheo tõng cÆp.
GV yªu cÇu HS më SGK quan s¸t H1
- Gäi tªn c¸c®å vËt ë h×nh 1 SGK trang 25
- T×m sù gièng nhau, kh¸c nhau cña c¸i chÐn vµ c¸i chai ë h×nh trªn.
- Nªu t¸c dông cña chóng trong cuéc sèng.
ThÈo luËn c©u hái nµy theo nhãm 4
GV gióp ®ì nhãm yÕu víi c©u hái gîi ý (kh¸c vÒ h×nh d¸ng chung , c¸c bé phËn
cÊu t¹o, tû lÖ cña c¸c bé phËn, mµu s¾c, ®é ®Ëm nh¹t...) ®Ó c¸c em thÊy ®îc
®iÓm kh¸c nhau ë chóng.
D¹y vÏ theo mÉu c©n tiÕn hµnh tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt.
+ ¦íc lîng , so s¸nh tû lÖ .
+ Ph¸c khung h×nh c©n ®èi khæ giÊy, ph¸c ®êng trôc cña ®å vËt.
+ C©n ®èi tØ lÖ c¸c bé phËn cña cËt mÉu
+ Hoµn thiÖn nÐt vÏ, vÏ ®Ëm nh¹t hay vÏ mµu theo ý thÝch.
§èi víi HS tiÓu häc thêng cã thãi quen cÇm bót lµ vÏ ngay, cha cã thãi quen
quan s¸t kü tríc khi vÏ, v× vËy h×nh vÏ thêng bÞ xéc xÖch, mÐo mã kh«ng ®óng
mÉu. §Ó kh¾c phôcc t×nh tr¹ng nµy, sau khi bµy mÉu xong GV yªu cÇu HS
kh«ng vÏ ngay mµ ph¶i giµnh thêi gian quan s¸t kü mÉu vµ nhÊn m¹nh mét sè
®iÓm ®èi víi mµi vÏ theo mÉu.
- X¸c ®Þnh khung h×nh chung, nh×n bao qu¸t h×nh d¸ng cña vËt mÉu
- So s¸nh, íc lîng tû lÖ gi÷a chiÒu ngang, chiÒu cao cña mÉu.
- So s¸nh, íc lîng tû lÖ c¸c bé phËn.
- X¸c ®Þnh c¸c chi tiÕt c¬ b¶n cña vËt mÉu
GV nh¾c nhë c¸c em biÕt c¸ch s¾p xÕp h×nh vÏ sao cho c©n ®èi, võa ph¶i phï
hîp trang giÊy. ChÝnh yªu cÇu nµy lµ mét trong nh÷ng nh©n tè qu©n träng ®èi
víi viÖc gi¸o dôc vµ rÌn luyÖn ý thøc vÒ c¸i ®Ñp trong sù c©n ®èi hµi hoµ thÓ
hiÖn trªn c¸c bµi vÏ mÉu.
Thø ba: T©m lý HS tiÓu häc “Häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc” th«ng qua ch¬i t¹o
cho trÎ ph¸t triÓn t×nh c¶m, trÝ tuÖ v× thÕ mçi giê häc GV ph¶i t¹o kh«ng khÝ
6
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
khÈn khëi, vui vÎ, kh¬i dËy sù chó ý, chê ®ãn, håi hép. Lêi giíi thiÖu bµi cã thÓ
lµ h¸t, ®äc th¬, c©u ®è, mÉu chuyÖn nhá hay c©u hái liªn quan néi dung bµi.
VÝ dô: D¹y bµi 27 vÏ theo mÉu - VÏ c©y
GV yªu cÇu HS h¸t bµi “c¸i c©y xanh xanh” hoÆc yªu cÇu c¸c em t×m bµi h¸t,
c©u ®è, bµi th¬ nãi vÒ c©y; hay tæ chøc cho HS nhãm 2 ®è nhau vÒ c©y nh:
Tªn tuæi th× ë trªn trêi
x¬ng th©y hµi cèt ph¬i n¬i bê rµo
(C©y x¬ng rång)
Quª em ë chèn ao tï
Vît qua mÆt níc vâng dï thÊp cao
§Õn ngµy më mÆt ra chµo
Cã g¬ng cµng thÊp tù hµo xinh t¬i
(C©y sen)
MÑ trong s©u th¼m bïn non
Sinh con, con l¹i lõng th¬m phËt ®µi
(C©y sen)
Tù nhiªn c¾t cæ mµ ch«n
B÷a sau sèng l¹i ®Î con tõng bÇy
(C©y khoai lang)
Sõng s÷ng mµ ®øng gi÷a ®ång
Tay ch©n ch¼ng cã mµ bång ®øa con
(C©y ng«)
Tay kh«ng mµ vÉn cã vai
Cçng mÊy th»ng nhá r©u dµi phÊt ph¬
(C©y ng«)
Trªn trêi cã giÕng níc trong
Con kiÕn ch¼ng lät, con ong ch¼ng vµo
(C©y dõa)
¸o ®¬n ¸o kÐp
§øng gi÷a bê ao
Tay vÉy r× rµo
Th©n kh«ng ®éng ®Ëy
(C©y chuèi)
7
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
Thø t: Trß ch¬i lµ lµ mét nhu cÇu gi¶i trÝ ®èi víi mäi løa tuæi, nhÊt lµ ë løa tuæi
tiÓu häc, lµ mét nh©n tè cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ tuÖ, tinh thÇn, ý
thøc x· héi (tinh thÇn ®ång ®éi, tinh thÇn kû luËt...) nh vËy th«ng qu© trß ch¬i
vïa còng cè kiÕn thøc võa g©y høng thó häc tËp
Trß ch¬i 1: Thi vÏ
Sè lîng ngêi: 4
§å dïng: GiÊy, bót
C¸ch ch¬i: Ngêi ch¬i ®Òu bÞt m¾t, mçi ngêi ®Òu nhËn ®îc 1 tê giÊy, 1 c©y bót vµ
vÏ c©y b»ng mét nÐt. vÏ xong c©y míi ®îc hÊc bót lªn ®Ó vÏ chi tiÕt phô, sau ®ã
më m¾t xem h×nh. C¸c b¹n ngåi díi cïng GV lµ ban gi¸m kh¶o.
Trß ch¬i 2: VÏ thªm
Sè lîng 1 ®éi ch¬i 6 ngêi
C¸ch ch¬i: VÏ s½n vµo b¶ng phô mét sè mÉu vËt nhng l¹i thiÕu mét bé phËn, ngêi ch¬i ®øng c¸ch b¶ng 1m quan s¸t h×nh vÏ 1 phót råi bÞt m¾t ®i th¼ng tíi b¶ng
vÏ thªm bé phËn cßn thiÕu vµo vËt mÉu.
Trß ch¬i 3: ghÐp h×nh
ChuÈn bÞ: 10 c¸ch hoa ®á, 2 nhuþ hoa vµng, b¶ng phô g¾n ®îc nam ch©m.
C¸ch ch¬i: 2 nhãm ch¬i (mçi nhãm 3 ngêi: 1 ngêi chän, 1 ngêi trao, 1 ngêi g¾n)
c¸c ®éi tù chän c¸ch hoa khíp víi nhuþ hoa ghÐp trong thêi gian 30 gi©y.
LuËt ch¬i: Nhãm nµo ghÐp nhanh, ®óng, ®Ñp th× nhãm ®ã th¾ng.
Thø n¨m: Liªn hÖ víi thùc tiÔn cuéc sèng:
Tri thøc cña m«n häc ®Òu ®îc ch¾t läc tõ cuéc sèng vµ trë l¹i phôc vô cho
cuéc sèng, cho nªn trong d¹y häc cÇn liªn hÖ bµi häc víi thùc tiÔn t¹o cho häc
sinh sù liªn tëng, g©y thãi quen quan s¸t, so s¸nh, mãc nèi gi÷a c¸i ®ang häc vµ
c¸i ®· cã trong cuéc sèng, híng c¸c em ®i t×m c¸i ®Ñp cho mai sau.
§Ó vËn dông biÖn ph¸p nµy cã hiÖu qu¶ ®ßi hái gi¸o viªn cÇn suy nghÜ, t×m
tßi, ph©n tÝch tæng hîp, yªu nghÒ vµ høng thó víi bé m«n.
BiÖn ph¸p nµy gióp häc sinh tù bæ sung nhËn thøc vµ ph¸t huy ãc tëng tîng,
kh¶ n¨ng t duy, s¸ng t¹o cho c¸c em. Trang bÞ cho c¸c em nh÷ng hiÓu biÕt cÇn
thiÕt ®Ó vËn dông vµo cuéc sèng. Nh lµ c¶m nhËn ®îc sù hµi hoµ ë viªn g¹ch l¸t
nÒn cña líp häc, h×nh vÏ, ho¹ tiÕt ë tê giÊy khen... hay sù c¶m nhËn tinh tÕ víi
mµu s¾c cña thiªn nhiªn khi thÓ hiÖn qua c¸c bµi v¨n miªu t¶ sau nµy, thiÕt thùc
h¬n n÷a cã thÓ chän mµu s¾c trang phôc, ®å dïng c¸ nh©n cho phï hîp víi con
ngêi...
Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p trªn cßn ph¶i vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p gi¸o dôc
chÝnh kho¸ vµ ngo¹i kho¸ ®Ó gi¸o dôc, híng dÉn häc sinh ph©n biÖt c¸c mµu s¾c,
8
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
nh÷ng mµu ®Ëm, nh÷ng mµu nh¹t, vÏ mµu tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p ®Ó vËn dông
vµo c¸c bµi tËp thùc hµnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
- §¸nh gi¸ ph©n tÝch kÕt qu¶ qua c¸c bµi thùc hµnh cña häc sinh vÒ vÏ tranh,
vÏ theo mÉu cña häc sinh líp 4.
- Qu¸ tr×nh t duy cña häc sinh cã vai trß trong viÖc tiÕp thu nh÷ng tri thøc vÒ
m«n MÜ thuËt vµ vËn dông nh÷ng t duy cña c¸c em dÇn dÇn ph¸t triÓn tõ kh¸i
qu¸t ®Õn chi tiÕt.
- ë tiÓu häc, t duy h×nh ¶nh trùc quan cßn ®¬n gi¶n, dÔ sai lÖch lªn c¸c líp
trªn kh¶ n¨ng t duy h×nh ¶nh trùc quan cña c¸c em cao h¬n, chÝnh x¸c h¬n, ®Õn
líp cuèi cÊp kh¶ n¨ng t duy trõu tîng xuÊt hiÖn vµ hoµn thiÖn dÇn. ViÖc rÌn
luyÖn c¸ch quan s¸t, nhËn xÐt, kÜ n¨ng so s¸nh, íc lîng, ®èi chiÕu th«ng qua c¸c
bµi vÏ theo mÉu, t«i nhËn thÊy c¸c em vÏ tèt h¬n. Nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ:
- Häc sinh vÏ m¹nh d¹n m¹nh d¹n, kh«ng dïng thíc kÎ c¸c vËt mÉu cã nÐt
th¼ng, rÊt tù tin kh«ng vÏ tuú tiÖn, ®¬n ®iÖu.
- BiÕt ¸p dông c¸c ®êng nÐt ®· häc ®Ó vÏ bµi theo ý thÝch cña m×nh. MÆt kh¸c
còng thÊy ®îc c¸i hµo høng, say mª khi vÏ bµi...
Thø s¸u: §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp nh»m g©y høng thó ®éng viªn, khÝch lÖ lµ
chÝnh, gi¸o viªn cè g¾ng t×m nh÷ng u ®iÓm cña HS ®Ó ®éng viªn khen ngîi kÞp
thêi. Cuèi n¨m häc tæ chøc triÓn l·m tranh gi÷a c¸c líp trong khèi vµ gi÷a c¸c
khèi víi nhau nh»m gãp phÇn t¹o kh«ng khÝ thi ®ua häc tËp ®ång thêi n©ng cao
thªm sù hiÓu biÕt cho c¸c em.
IV. KÕt qu¶ ®¹t ®îc
Trong nh÷ng n¨m võa qua, b¶n th©n t«i trùc tiÕp tham gia gi¶ng d¹y bé m«n
MÜ thuËt trong trêng tiÓu häc, so s¸nh ®èi tîng häc sinh qua c¸c ®ît thao gi¶ng,
sinh ho¹t tæ chuyªn m«n ë trêng b¹n, ®îc häc tËp, nghiªn cøu, tiÕp thu chuyªn
®Ò ®æi míi ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa do Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tæ chøc. ë cÊp
TiÓu häc nãi chung vµ líp 4 nãi riªng, t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu gi¶i ph¸p g©y
høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4. Tuy thêi gian cha nhiÒu, song kÕt
qu¶ thu ®îc lµ rÊt ®¸ng mõng, sè häc sinh hoµn thµnh ngay t¹i líp 95%. Häc
sinh ®· cã ý thøc häc tËp tèt, tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng trong nhµ trêng, cã nhiÒu em cã bµi vÏ ®Ñp, ngé nghÜnh, hån nhiªn, c¸c em ®· biÕt vËn dông
vµo thùc tiÔn cuéc sèng (nh biÕt gi÷ g×n vÖ sinh c¸ nh©n h¬n, gi÷ g×n s¸ch vë, ®å
dïng häc tËp tèt h¬n, cã ý thøc ch¨m sãc b¶o vÖ c©y cèi, c¬ së vËt chÊt trong
nhµ trêng tèt h¬n biÕt lÔ phÐp kÝnh träng thÇy c« gi¸o vµ yªu mÕn b¹n bÌ...) vµ
còng th«ng qua m«n MÜ thuËt ®· gióp c¸c em häc tèt c¸c m«n häc kh¸c. H¬n
n÷a sè häc sinh lµm bµi hoµn thµnh tèt t¨ng lªn râ rÖt. §Ó kiÓm tra so s¸nh,
trong n¨m häc t«i ®· chän hai líp 4A vµ 4B cã tr×nh ®é t¬ng ®èi ®ång ®Òu ®Ó
kh¶o s¸t thùc nghiÖm vµ kÕt qu¶ mçi líp nh sau:
9
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
Líp 4A
Tæng
sè
31
Líp 4B
Sè HS vÏ hoµn Sè HS vÏ hoµn
thµnh tèt (A+)
thµnh (A)
SL
%
SL
%
7
26
24
74
Tæng
sè
Sè HS vÏ hoµn Sè HS vÏ hoµn
thµnh tèt (A+)
28
thµnh (A)
SL
%
SL
%
4
14
24
86
c. kÕt luËn
XuÊt ph¸t tõ môc tiªu gi¸o dôc toµn diÖn cho ®Êt níc, tõ nhiÖm vô ph¶i
gi¸o dôc thÈm mÜ cho thÕ hÖ trÎ ®Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn,
®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, viÖc gi¶ng d¹y MÜ thuËt nh»m môc tiªu gi¸o dôc con
ngêi cã mét tÇm quan träng trong c¸c trêng phæ th«ng nãi chung vµ cÊp TiÓu
häc nãi riªng.
Nh÷ng kh¶ n¨ng bíc ®Çu g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu cho
häc sinh líp 4 cã ph¸t huy ®îc hÕt nh÷ng gi¸ trÞ gi¸o dôc hay kh«ng, cßn phô
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè: chñ quan, kh¸ch quan, m«i trêng gi¸o dôc... x¸c ®Þnh ®îc vÊn ®Ò quan träng nh vËy, c¸c nhµ gi¸o dôc, c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o, c¸c bËc
phô huynh h·y cïng phèi hîp ®Ó kh¬i dËy nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp cßn tiÒm Èn trong
mçi mét con ngêi c¸c em ®Ó ph¸t huy n¨ng lùc nhËn thøc cña m×nh tõ m¸i trêng
tiÓu häc. §Ó ®iÒu ®ã trë thµnh hiÖn thùc mçi mét chóng ta, nhÊt lµ gi¸o viªn d¹y
häc m«n MÜ thuËt cÇn:
- Kiªn tr×, chÞu khã nghiªn cøu bµi d¹y mét c¸ch chu ®¸o.
- Ph¶i n¾m v÷ng néi dung yªu cÇu, nhiÖm vô cña tõng tiÕt d¹y cô thÓ, n¾m ®îc
®Æc ®iÓm t©m sinh lÝ cña cña häc sinh còng nh kh¶ n¨ng t duy, s¸ng t¹o cña tõng
häc sinh.
- Ph¶i cã lßng yªu nghÒ, mÕn trÎ, tinh thÇn häc hái cao ®Ó lu«n lu«n trau dåi
chuyªn m«n nghiÖp vô.
- T¨ng cêng lµm ®å dïng d¹y häc, dông cô trùc quan...
Trªn ®©y lµ mét vµi biÖn ph¸p nhá cña b¶n th©n t«i ®· ¸p dông thµnh c«ng
trong n¨m häc 2009 - 2010. Ch¾c ch¾n cßn nhiÒu h¹n chÕ, rÊt mong ®îc sù gãp
ý cña cÊp trªn vµ ®ång nghiÖp ®Ó ngµy cµng ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n trong d¹y häc
m«n MÜ thuËt.
10
Mét vµi gi¶i ph¸p g©y høng thó häc tËp ph©n m«n vÏ theo mÉu líp 4
* KiÕn nghÞ:
- TiÕp tôc båi dìng, n©ng cao kiÕn thøc chuyªn m«n vµ nghiÖp vô s ph¹m cho
®éi ngò gi¸o viªn.
- T¨ng cêng trang thiÕt bÞ, ®å dïng d¹y häc (nhÊt lµ c¸c bøc tîng - nh÷ng bµi
nµy vÉn ph¶i giíi thiÖu víi häc sinh b»ng c¸c bøc ¶nh chôp c¸c bøc tîng, ngo¹i
trõ tîng cña B¸c Hå).
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Th¸ng 4 n¨m 2010.
11
- Xem thêm -