Tài liệu Skkn một số phương pháp nâng cao kỹ thuật chuyền bóng cao tay cho học sinh lớp 7

I. Phần mở đầu: 1. Lý do chọn đề tài: Với sự phát triển kinh tế mạnh mẽ của các nước như hiện nay, đi cùng với nó là sự phát triển của thể thao không thể thiếu, trong đó thể dục được coi là một môn quan trọng cơ bản của công tác giao dục thể chất cho học sinh. Nhằm phát triển con người một cách toàn diện về mọi mặt: Đức – Trí - Thể - Mỹ góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục ở nhà trường phổ thông. Thể dục thể thao là một bộ phận của nền văn hoá xã hội, với quan niệm vận động và sức khỏe, các nhà triết học cổ đại đã đề cao cái đẹp trong sự phát triển hài hoà giữa trong sạch về đạo đức, phong phú về tinh thần và hoàn thiện về thể chất do thể dục thể thao mang lại. Chính vì vậy ngay khi mới thành lập nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà Hồ Chủ tịch đã kêu gọi toàn dân tập thể dục. Người nói “ Giữ gìn dân chủ xây dựng nước nhà, xây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khoẻ mới thành công. Mỗi người dân yếu ớt, tức là cả nước yếu ớt. Mỗi người dân mạnh khoẻ tức là cả nước mạnh khoẻ. Vậy nên luyện tập thể dục bồi bổ sức khoẻ là bổn phận của mỗi người dân yêu nước...” Năm học 2011-2012 là năm học đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam với những nhiệm vụ chính sau: - Tiếp tục “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học tự sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, tăng cường giáo dục kỹ năng sống, đổi mới phương pháp dạy học bằng phương pháp mới …Chính vì vậy giáo dục thể chất trong các trường THCS là một bộ phận của mục tiêu giáo dục và đào tạo, đồng thời là một mặt giáo dục cho thế hệ trẻ nhằm tạo ra lớp người: “ Phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức” Đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. 1 - Do vậy giáo dục sức khỏe cho học sinh là một trong những nội dung quan trọng, không chỉ của nghành giáo dục và đào tạo mà là mối quan tâm của toàn xã hội - Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn các em luyện thể chất, qua thực tế công tác tại trường THCS Huỳnh Thúc Kháng tôi luôn tâm huyết với công việc, nghiên cứu, tìm hiểu thông tin sáng tạo làm cho các em tích cực tập luyện, ham thích hứng thú và trở thành thói quen siêng năng luyện tập để trở thành những người có sức khỏe tốt .Có tri thức và đạo đức vững vàng trở thành người có ích quê hương đất nước. Từ những lí do trên kết hợp với kiến thức đã học và kinh nghiệm của bản thân trong quá trình đi thi đấu của các giải bóng chuyền. Tôi nhận thấy đưa môn bóng chuyền vào nhà trường THCS là rất thích hợp để phát triển thể chất toàn diện cho các em. Vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số phương pháp nâng cao kỹ thuật chuyền bóng cao tay cho học sinh lớp 7 trường THCS Huỳnh Thúc Kháng”: 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: Giúp cho học sinh ham thích môn bóng chuyền và có ý thức tập luyện hàng ngày để rèn luyện thân thể. Toàn thể học sinh thực hiện được cơ bản đúng động tác. Sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi, giới tính, đảm bảo tính vừa sức, hứng thú cho các em. Tìm hiểu thực trạng học tập môn thể dục nói chung và nội dung môn bóng chuyền lớp 7 nói riêng của trường THCS Huỳnh Thúc Kháng. Đề ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với từng nội dung bài tập và từng đối tượng cụ thể nhằm tạo ra sự ham thích tập luyện của học sinh. 3. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 7 Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng - xã Eawy - Huyện EaH’leo – Tỉnh Đăk Lăk, năm học 2017 -2018 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu: 2 Một số phương pháp nâng cao kỹ thuật chuyền bóng cao tay cho học sinh lớp 7 Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng - xã Eawy - Huyện EaH’leo – Tỉnh Đăk Lăk, năm học 2017 -2018. 5. Phương pháp nghiên cứu: Kích thích các em ham thích học môn thể dục qua việc cho các em hiểu được lợi ích, tác dụng của tập luyện thể dục thể thao đối với cơ thể. + Phương pháp sử dụng “trò chơi”, Thi đấu. + Phương pháp thi đua khen thưởng các thành tích trong thể dục thể thao… + Phương pháp đàm thoại. + Phương pháp thực hành. + Phương pháp trực quan. II. Phần nội dung: 1. Cơ sở lý luận: Thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW, ngày 23/10/2002 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (Khóa IX) “về phát triển thể dục thể thao đến năm 2010”, sự nghiệp thể dục thể thao (TDTT) nước ta đã có những bước tiến bộ rõ nét, nhiều nội dung của chỉ thị đã đi vào cuộc sống, góp phần tích cực vào thành tựu chung của công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế. Các hoạt động thi đấu thể thao từ Trung Ương đến cơ sở ngày càng phát triển đa dạng, hệ thống thi đấu lớn như Hội khoẻ phù đổng các cấp, Đại hội thể thao sinh viên toàn quốc cùng hàng chục giải thi đấu cấp toàn quốc hàng năm, thu hút nhiều học sinh, sinh viên tham gia. Đây là năm đầu tiên toàn ngành thực hiện chiến lược phát triển TDTT Việt Nam đến năm 2020, bởi vậy thực tiễn đặt ra những yêu cầu mới, mục tiêu và nhiệm vụ mới trong công tác giáo dục đó là: Tăng cường chất lượng dạy và học thể dục, đổi mới nội dung, giáo trình, chương trình giáo dục thể chất phù hợp với thể chất học sinh Việt Nam. Mục tiêu của giáo dục là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất thẩm mỹ và kỹ năng cơ bản với mục đích hình thành nhân cách của người Việt Nam. Qua đó góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Để đáp ứng yêu 3 cầu phát triển mạnh mẽ của xã hội, thể dục thể thao nói chung và giáo dục thể chất nói riêng luôn tiếp thu, bổ sung đổi mới các phương pháp giảng dạy để ngày càng hoàn thiện hơn trong quá trình trau dồi kiến thức đến người học. Môn bóng chuyền là một trong nhũng môn mà có thể nói là hoạt động hoàn thiện về cơ thể nhất. Vì trong quá trình hoạt động tất cả các bộ phận cơ thể điều hoạt động, sự linh hoạt của toàn bộ phận làm cho con người được nhanh nhẹn hơn, phát triển một cách toàn diện hơn. Môn bóng chuyền có tác dụng giúp học sinh nâng cao năng lực hoạt động của cơ thể, đồng thời phát triển các tố chất cần thiết như : sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo và linh hoạt, bên cạnh đó tạo cho các em sự kiên trì, nhẫn nại và xử lí các tình huống một cách bình tĩnh và tự tin. 2. Thực trạng: a. Thuận lợi - Khó khăn: *Thuận lợi: Ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên giảng dạy. Chính quyền địa phương luôn quan tâm đến nền giáo dục xã nhà đặc biệt là các phong trào thể dục thể thao. Giáo viên có trình độ chuyên môn thể dục đảm bảo các yếu tố phát triển phong trào thể thao trong và ngoài nhà trường. Học sinh học đúng độ tuổi, năng động và đa số yêu thích môn học. Cơ sở vật chất dần được cải thiện. *Khó khăn: Tỉ lệ học sinh là con em người dân tộc cao (chiếm 33%). Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu, sân bãi tập luyện chưa đảm bảo ảnh hưởng đến việc áp dụng các phương pháp đổi mới dạy học. Việc học tập đi lại còn gặp nhiều khó khắn nhất về mùa mưa cho nên ảnh hưởng, không đảm bảo giờ giấc. 4 Một số các em chưa ý thức được về sự rèn luyện thể dục thể thao cho bản thân. Nhiều học sinh chưa đáp ứng được về yêu cầu, các em còn e ngại phải luyện tập, hoặc tập luyện chưa nhiệt tình. Học sinh và phụ huynh còn chưa nhận thức được môn học thể dục là một quan trọng để phát triển toàn diện. b. Thành công –Hạn chế: * Thành công: Trường cũng thành lập câu lạc bộ bóng chuyền từ năm học 2015-2016, thành lập đội tuyển bóng chuyền nữ tham gia hội khỏe phù đổng cấp tỉnh năm học 2015 -2016 . Đa số các em ham thích bộ môn biết tự rèn luyện để nâng cao sức khỏe của mình. Đầu giờ đi học, những giờ ra chơi hay chuyển tiết, cuối buổi học các em điều đem bóng ra sân đánh, có em không có sân chơi thì chuyền bóng qua lại hoặc chuyền bóng vào tường. Năm 2017-2018 có đội tuyển bóng chuyền để tham gia hội khỏe phù đổng cấp huyện đạt giải nhì. Năm 2018-2019 đạt giải nhất bóng chuyền nam. * Hạn chế: Địa bàn xã EaWy là một địa bàn phức tạp, tệ nạn xã hội còn cao bởi vậy vẫn còn hạn chế vế sự lan tỏa cộng đồng, cần có nhiều sân chơi, không chỉ ở trường mà còn ở các thôn xóm. Một số phong trào thể thao do địa phương hoặc cụm tổ chức( cho học sinh) hiệu quả chưa thật sự cao. c. Mặt mạnh – Mặt yếu: * Mặt mạnh: Khi thực hiện đề tài này tôi được sự giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường cũng như các thầy cô trong tổ thể dục. Là người thường xuyên tham gia các giải đấu bóng chuyền từ cấp xã đến cấp tỉnh nên kỹ thuật bóng chuyền tương đối hoàn thiện, đảm bảo tốt việc giảng dạy, luôn nhiệt tình và đam mê mê với công tác giảng dạy của mình. 5 Trong nhiều năm liền tôi dạy môn bóng chuyền nên đã đúc rút được một số kinh nghiệm để thực hiện phương pháp giảng dạy bộ môn tốt hơn. Đa số các em ham thích bộ môn, hứng thú và có sự cạnh tranh về điểm số. * Mặt yếu: Môn bóng chuyền chủ yếu là các em năng động ham thích, và một số em biết mới thực hiện. d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động: * Các nguyên nhân: Môn bóng chuyền là môn khó đòi hỏi người tập phải chú ý, tập trung cao, sự linh hoạt, thường xuyên di chuyển, phán đoán tình huống, và sự tỉnh táo quan sát trong quá trình xử lí từng pha bóng. Sự kết hợp nhịp nhàng cùng bên cạnh đó là sự ăn ý của các đồng đội trên sân. Là một môn mà có rất nhiều các động tác như là: chuyền bóng cao tay trước mặt, chuyền bóng cao tay sau đầu, đệm bóng, đập bóng, chắn bóng, di chuyển phòng thủ, phát bóng... Môn bóng chuyền là một môn phát triển toàn diện vì thế giáo viên cần phải đưa ra phương pháp giảng dạy tích cực để tạo nên sự ham thích tập luyện ở các em từ đó nâng cao được thành tích. * Các yếu tố tác động: Do đặc điểm của học sinh ở lứa tuổi THCS mang tính hiếu động, ít tập trung, ít chú ý, mặt khác do điều kiện khí hậu mưa gió thất thường nên khi lên lớp bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự học của các em. Một số bộ phận không nhỏ ở phụ huynh và học sinh còn coi nhẹ môn Thể dục, xem môn Thể dục là một môn phụ các môn Toán, Văn, Anh văn… thì mới là môn học chính . Khảo sát trước khi thực hiện (ở tiết 16 – môn thể dục lớp 7)năm học 2017 – 2018 ( mỗi em thực hiện chuyền bóng vào vòng tròn 10 lần): Bảng khảo sát bắt đầu môn học đối tượng học sinh nam ( lớp 7) 6 Số thứ tự Đối tượng kiểm tra (Nam) Thành tích đạt được 1 NGUYỄN THẾ BẢO 5 2 HUỲNH NHẬT BẢO DUY 4 3 NGUYỄN LƯƠNG DUYÊN 3 4 BÙI NGÔ TIẾN ĐẠT 3 5 MAI LÊ THANH ĐẠT 6 6 HOÀNG VĂN HẢI 6 7 TRẦN TRUNG HIẾU 2 8 NGUYỄN TRẦN GIA HUY 4 9 NÔNG QUỐC HUY 3 10 HUỲNH NHƯ KIÊN 4 11 HOÀNG THẾ LÂM 5 12 CHÂU GIA NGHĨA 5 13 ĐOÀN MINH QUANG 5 14 CHÂU TUẤN THÀNH 4 15 TRẦN ĐÌNH THIỆN 2 16 PHÙNG VĂN VINH 4 Bảng khảo sát bắt đầu môn học đối tượng học sinh nữ ( lớp 7) Số thứ tự Đối tượng kiểm tra (nữ) Thành tích đạt được 1 ĐẶNG THỊ KIM ANH 4 2 CHU NGUYỄN MINH HÀ 4 3 BÙI THỊ THU HẰNG 3 4 LÃNH THỊ HIỀN 2 5 NGUYỄN VY HUYỀN 3 6 TRƯƠNG NGUYỄN QUỲNH LOAN 4 7 NGUYỄN THỊ KIỀU MY 5 8 TRẦN LONG NỮ 3 7 9 BÙI THỊ LỆ THẮM 6 10 TRƯƠNG THỊ THIÊN 3 11 LONG ĐẶNG THÙY TRÂM 4 12 NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG 4 3. Nội dung và hình thức giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp: - Tạo cho các em sự say mê, hứng thú trong môn học. - Giúp các em rèn luyện thân thể tốt, có sức khoẻ đảm bảo trong việc học tập. - Sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi, giới tính, đảm bảo tính vừa sức, hấp dẫn các em. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Tôi được nhà trường phân công dạy môn thể dục khối 6,7, 8, 9 trong quá trình giảng dạy môn học bóng chuyền, phần chuyền bóng cao tay các em còn rất yếu. Mà đây là một phần quan trọng nhất trong bộ môn bóng chuyền. Chính vì vậy tôi cảm thấy cần phải có biện để giúp các em nâng cao kỹ thuật chuyền bóng cao tay. - Các em chưa hiểu rõ tầm quan trọng của môn bóng chuyền trong phát triển thể lực toàn diện. - Các em chưa biết được tác dụng của môn bóng chuyền và chưa hứng thú trong tập luyện. Câu hỏi được đặt ra là: Phải làm như thế nào để học sinh tiếp thu kiến thức trong bài giảng nhanh nhất dễ nhớ và nhớ lâu? Làm thế nào để tạo cho các em niềm say mê, hứng thú, phát huy tính tích cực trong học tập, tập luyện, nắm vững được nội dung bài học để xóa đi dấu hiệu mệt mỏi, uể oải, chán nản mỗi khi tham gia tiết thể dục? để trả lời cho hai câu hỏi trên, bản thân tôi ngoài nghiên cứu kỹ nội dung kiến thức của bài soạn chu đáo mà còn cần phải xác định rõ phương pháp dạy ở từng bài (từng buổi tập) từng phần. Qua các tiết tôi thường lần lượt tiến hành các bước như sau: 8 + Ngay từ giờ dạy đầu tiên của môn bóng chuyền nhất thiết phải gây hứng thú cho học sinh bằng nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp chính được sử dụng trong công tác giáo dục là thuyết phục, động viên, nêu những gương điển hình của những vận động viên ưu tú ngay trong lớp học, trong trường để các em noi theo, từ đó tạo nên sức hấp dẫn, ham thích môn thể thao, muốn tập luyện. + Giải thích cho các em hiểu rõ tầm quan trọng của môn bóng chuyền trong phát triển thể lực toàn diện, cho các em thấy được tác dụng của nó: Môn bóng chuyền nhằm rèn luyện sức nhanh, sức mạnh, sức bền và khéo léo ý chí quyết tâm khắc phục khó khăn mệt mỏi để vượt lên trên giúp các em linh hoạt và phát triển toàn diện. + Vừa cho các em học kiến thức cơ bản vừa dẫn dắt tìm hiểu thực tế ở một số trường các hội khoẻ và ở địa phương thi đấu để các em yêu thích môn bóng chuyền, thích tập không sợ đau, mệt mỏi, không bỏ cuộc, biết cách vận dụng các kỹ thuật phù hơp. + Giáo dục phẩm chất, ý chí thực chất là tạo điều kiện để hình thành những thói quen và lối sống lành mạnh đảm bảo duy trì và không ngừng nâng cao thành tích đạt được, yêu cầu các em loại bỏ những thói quen có hại đến sức khoẻ, ảnh hưởng quá trình tập luyện và thi đấu như: ăn uống không điều độ, uống rượu bia, lối sống tự do, tùy tiện….Việc giáo dục tư tưởng không chỉ một lần mà phải giáo dục thường xuyên trong suốt quá trình giảng dạy môn thể thao này nhằm tạo cho các em có ý thức tự giác tập luyện tích cực đạt hiệu quả cao hơn, đây cũng là khâu rất quan trọng trong giảng dạy môn thể dục. + Chỉ ra một số nhược điểm trong bộ môn bóng chuyền mà các em thường mắc: chuyền bóng cao tay sai tư thế, hình tay sai, các ngón tay phối hợp không đồng điều… + Chỉ cho học sinh biện pháp khắc phục: Các em cần cố gắng phối hợp nhịp nhàng và phán đoán tình huống chính xác. + Khi các em quen dần với bài tập và hiểu rõ được ý nghĩa, tác dụng của nó tôi tiếp tục tiến hành hướng dẫn bài tập về nhà cho các em luyện tập thêm ở nhà 9 vào buổi sáng sớm và chiều mát giúp các em hiểu và nắm vững kỹ thuật trong khi thực hiện động tác chuyền bóng cao tay... *Phương pháp giảng dạy: Một số điều cần lưu ý học sinh trước khi bước vào tiết dạy: + Trang phục phải phù hợp: áo quần của bộ môn thể dục (rộng, thoáng khí, không gò bó …, thích hợp vận động). + Trong giờ thể dục không để bị đói hay no trước và trong khi tập.  Dạy cho các em một sô động tác khởi động: Chạy nhẹ nhàng một vòng sân bóng chuyền, sau đó vừa đi vừa đánh tay cao thấp, vặn mình, đánh tay sang ngang, khòm người đánh tay, chân nọ tay kia. - Đứng vòng tròn xoay các khớp cổ, khớp cổ tay và cổ chân, xoay vai, xoay cẳng tay, xoay hông, xoay khớp gối, ép dọc, ép ngang. - Chạy bước nhỏ, chạy nâng cao đùi, chạy gót chạm mông, chạy đạp sau. - Cho các em cảm giác với bóng như tưng và bắt bóng bằng hai tay, nhồi bóng xuống đất qua lại... Hình ảnh minh họa phần làm quen cảm giác với bóng / Tập trung toàn lớp thị phạm động tác cho các em xem: + Thị phạm động tác đúng: + Thực hiện một số động tác sai cho các em thấy mà tránh không mắc phải. 10 Vừa thị phạm vừa giảng giải phân tích nội dung nâng cao kỹ thuật chuyền bóng cao tay. Cách đặt tay đúng: + Đặt tay trên trán cách trán tầm 15cm, hai ngón cái tạo thành một đường thẳng khoảng cách giữa hai ngón tay tùy người thực hiện tay to hay tay nhỏ. Hai ngón trỏ là một hình chóp(nếu chúng ta kéo dài hai ngón ra thì nó sẽ gặp một điểm). Mục đích của hai ngón cái và hai ngón trỏ là phải giữ được bóng để bóng khỏi tuột ra phía sau, và dùng lực chính là bốn ngón này. Các ngón tay còn lại ngón giữa, ngón giáp út và ngón út hơi khum để tiếp xúc vào bóng. Hình ảnh minh họa cách đặt tay hai ngón cái tạo thành đường thẳng - Cách tiếp xúc bóng như sau: + Phần ngón cái là cả phần trong của ngón cái. + Phần ngón trỏ là cả phần trong của ngón trỏ. + Phần ngón giữa là hai đốt ngoài của ngón giữa. + Phần ngón giáp út là một phần hai ngón giáp út. + Phần ngón út chỉ chạm một ít ở phần cuối của ngón út. 11 Hình ảnh minh họa cách tiếp xúc bóng - Trong quá trình thực hiện động tác cần nắm vững các bước sau đây: + Xác định vị trí điểm bóng rơi, tầm quan sát tốt, di chuyển hơp lý. + Đặt hình tay đúng. + Sự phối hợp các ngón tay, cẳng tay, vai, hông, khớp gối và cổ chân để đưa bóng đến vị trí mà người thực hiện cần đến (phối hợp toàn thân): * Lưu ý : Làm mẫu thị phạm động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật. - Để đạt được kỹ thuật chuyền bóng cao tay tốt tôi đã tiến hành tập cho các em như sau: Bước 1: Cho toàn thể các em đặt tay trên trán cách trán 15cm, hai ngón cái tạo thành một đường thẳng, hai ngón trỏ là một hình chóp ( nếu chúng ta kéo dài đường đi ra). Các ngón còn lại hơi khum để tiếp xúc vào quả bóng. 12 Bước 2: Sau khi đã đặt hình tay đúng thì tiến hành cho các em đứng hai chân rộng bằng vai, chân hơi khuỵu phía sau gối là một góc tù, người hơi đổ ra phía sau một ít. Dùng lực cổ chân, khớp gối, hông vai, cẳng tay đẩy về trước, riêng cổ tay và các ngón tay thì líp về trước .. Bước 3: Chia các em thành 2 nhóm, nhóm đứng đặt hình tay đúng và nhóm cầm bóng. Cách làm như sau: + Nhóm cầm bóng đặt bóng lên tay của người đặt hình tay đúng người đặt tay đúng khụyu gối, dùng lực cổ chân, gối, hông, vai, cẳng tay lực đẩy, cổ tay và các ngón tay thì líp bóng về trước ( lưu ý động tác làm chậm, nhịp nhàng đổi vị trí cho nhau nhiều lần). Bước 4: Cho các em dàn khoảng cách ra tầm 1m, một bên tung bóng một bên chuyền bóng và đổi bên lại. Cho các em tập nhồi bóng vào tường và chụp lại, mục đích để các em cảm giác được lực tác động vào tường và dội lại. Các em cảm giác được lực rồi, tiến hành cho các em chuyền bóng vào tường với tầm gần để cho hình tay của các em được chính xác và đúng. Bước 5: Cho các em đứng xa hơn khoảng cách từ 2 m đặt bóng trên hai tay (các ngón tay) cách trán 15 cm. Đẩy bóng vào tường rồi chụp lại làm nhiều lần để có cảm giác, hình tay đúng. Sau đó cho các em chuyền từ ít quả đến tăng dần. Bước 6: Khi các em làm động tác tương đối tốt rồi chúng ta vẽ đường tròn, đường kính khoảng 40cm cách mặt đất 2,5m người tập đứng cách tường 2m, cho các em chuyền bóng vào các đường tròn nhằm mục đích nâng cao hiệu quả và độ chính xác, ( yêu cầu học sinh thực hiện từ ít đến tăng dần). Bước 7: Cho hai em đứng đối diện nhau chuyền bóng qua lại khoảng cách từ gần đến xa dần ( khoảng cách 2m – 4m ). Bước 8: Sau khi các em đã tương đối hoàn thiện được kỹ thuật chuyền bóng cao tay, cho các em đứng thành nhóm 3 người hình tam giác cân. Để chuyền bóng linh hoạt hơn và thay đổi nhiều vị trí khác nhau. Bước 9: Một người đứng lưới bên kia tung bóng qua sân tầm gần người thực hiện động tác chuyền bóng cao tay, để người thực hiện bước ban đầu được thực hiện dễ dàng hơn.Người thực hiện di chuyển phù hợp đến điểm bóng rơi, 13 đặt hình tay đúng để thực hiện động tác chuyền bóng cao tay đến vị trí ô số 3 trên sân ( vì chuyền vào ô số 3 là phần chuyền 2 đứng để sau này thực hiện các đường bóng triển khai tấn công tiếp theo). Sau một thời gian tập luyện thì thay đổi nhiều vị trí khác nhau để người tập di chuyển linh hoạt hơn. *Lưu ý: - Các động tác sai thường mắc phải: Ví dụ: chuyền dính bóng, chuyền bóng hai chạm. Hình tay đặt sai như hai ngón cái chìa ra phía trước làm mất lực chuyền bóng và hay tuột bóng ra sau. Đặt tay dưới mặt, Chọn vị trí không thích hơp. Lực đẩy hai tay không điều, hai ngón trỏ thẳng đứng làm cho bóng tuột ra phía sau. - Cách khắc phục: đặt tay đúng vào quả bóng và ép sát vào tường, tập thể lực cho tay, thường xuyên tập di chuyển. Trong quá trình thực hiện người dạy cần chia nhóm nam, nữ. Quan sát từng đối tượng học. Để từ đó có thể chia nhóm mạnh yếu khác nhau, để thực hiện và có bài tập hợp lí nhằm phát triển toàn diện cho các em. Trong quá trình dạy sẽ có lớp học tốt và lớp học chưa tốt, bởi thế chúng ta cần phải có phương pháp phù hợp từng lớp, từ đó đưa ra những bài tập phù hợp cho từng đối tượng để các em không bị nhàm chán. Cần có sự khích lệ và động viên kịp thời. Đi kèm với sự hứng thú, chúng ta cần tổ chức nhiều trò chơi như chuyền bóng linh hoạt, thi ai chuyền được nhiều quả vào vòng tròn hơn, nêu gương những cầu thủ bóng chuyền xuất sắc của nước nhà như Ngô Văn Kiều, Phan Thị Kim Huệ , giúp các em linh hoạt và tự tin vui vẻ hứng thú hơn trong quá trình học. Sau mỗi tiết học cần cho các em thả lỏng tích cực. Vì là học sinh khối 7 nên về mặt sức khỏe chưa được tốt, sự phát triển của cơ thể chưa toàn diện, tay chưa khỏe. Bởi vì thế trong quá trình chuyền bóng cao tay, người dạy cần có các bài tập bổ trợ cho phần tay được khỏe mạnh hơn. Để thực hiện động tác một cách hoàn thiện. Ví dụ: Bài tập 1: Cho các em cầm hai vật tầm 1 - 2 kg đánh tay cao thấp 14 Bài tập 2: Cầm hai dây thun mỗi dây dài tầm 3 mét, rộng 2cm cột vào một vật cố định để đánh tay cao thấp. Bài tập 3: Bóp lực kế. Đối tượng là học sinh lớp 7, nên tôi sáng kiến ra một số động tác chuyền bóng cao tay nhằm phát triển phù hợp cho lứa tuổi. Còn một số động tác khác phức tạp hơn trong quá trình các em lên lớp cao hơn sẽ hướng dẫn (như chuyền bóng cao tay sau đầu, hay chuyền bóng chiến thuật …) c. Mối quan hệ giữa các giải pháp: Kết hợp với các bước trên, ban đầu tôi cho các em tập theo nhóm (nam riêng, nữ riêng), từ đây sẽ theo dõi được từng em và phân nhóm, nhóm thực hiện tương đối và nhóm chưa thực hiện được. Trong quá trình tập luyện tôi luôn quan sát các em, chỉ đạo tận tình, thấy các em sai là đến hướng dẫn lại ngay, để cho các em hình thành động tác đúng ngay từ khi các em mới học. Bên cạnh việc truyền đạt các kỹ thuật truyền bóng cao tay cho các em, tôi cũng không quên tạo sự yêu thích và gây hứng thú. Trong giờ giải lao tôi thường quan tâm đến các em, tâm sự với các em hoàn cảnh gia đình, điều kiện sinh hoạt, ăn uống từng em để ra bài tập cho phù hợp. Hướng dẫn các em tự kiểm tra sức khỏe mỗi lần sau buổi tập bằng cách bắt mạch. Để động viên khuyến khích các em tập luyện tạo tinh thần thoải mái, hưng phấn tôi cho các em chia ra hai đội thi đấu. Bên cạnh đó tôi thường hướng dẫn các em hiểu thêm một số điều luật bóng chuyền. d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng: Sau một thời gian áp dụng phương pháp giảng dạy kỹ thuật chuyền bóng cao tay, tôi nhận thấy sự tiến bộ rõ nét của các em học sinh. Cụ thể kết quả như sau: Thực hiện ở tiết 32 bài kiểm tra thể thao tự chọn bóng chuyền ở lớp 7A1 có sĩ số 28 15 Bảng kết quả khảo nghiệm đối tượng học sinh nam ( chuyền bóng cao tay vào đường tròn mỗi em thực hiện 10 lần) Số thứ tự Đối tượng kiểm tra (Nam) Thành tích đạt được 1 NGUYỄN THẾ BẢO 10 2 HUỲNH NHẬT BẢO DUY 10 3 NGUYỄN LƯƠNG DUYÊN 10 4 BÙI NGÔ TIẾN ĐẠT 9 5 MAI LÊ THANH ĐẠT 10 6 HOÀNG VĂN HẢI 10 7 TRẦN TRUNG HIẾU 9 8 NGUYỄN TRẦN GIA HUY 9 9 NÔNG QUỐC HUY 10 10 HUỲNH NHƯ KIÊN 8 11 HOÀNG THẾ LÂM 9 12 CHÂU GIA NGHĨA 10 13 ĐOÀN MINH QUANG 10 14 CHÂU TUẤN THÀNH 9 15 TRẦN ĐÌNH THIỆN 9 16 PHÙNG VĂN VINH 8 Bảng kết quả khảo nghiệm đối tượng học sinh nữ ( chuyền bóng cao tay vào đường tròn mỗi em thực hiện 10 lần) Số thứ tự Đối tượng kiểm tra (nữ) Thành tích đạt được 1 ĐẶNG THỊ KIM ANH 9 2 CHU NGUYỄN MINH HÀ 10 3 BÙI THỊ THU HẰNG 9 4 LÃNH THỊ HIỀN 9 5 NGUYỄN VY HUYỀN 10 6 TRƯƠNG NGUYỄN QUỲNH LOAN 10 16 7 NGUYỄN THỊ KIỀU MY 9 8 TRẦN LONG NỮ 9 9 BÙI THỊ LỆ THẮM 10 10 TRƯƠNG THỊ THIÊN 9 11 LONG ĐẶNG THÙY TRÂM 10 12 NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG 10 Bảng kết quả khảo sát phân tích Tiêu chí Trước khi thực hiện (NAM) Trước khi thực hiện (Nữ)) Sau khi thực hiện theo đề tài SKKN (Nam) Sau khi thực hiện theo đề tài SKKN (Nữ) Tổng số Đạt Chưa Đạt Học sinh SL % SL % 16 6 37’5% 10 62,5% 12 2 16,7% 10 83,3% 16 16 100% 0 0% 12 12 100 0 0% Nhìn vào kết quả trên thấy sự tiến bộ rõ nét của các em học sinh trong quá trình học kỹ thuật chuyền bóng cao tay: + Các em học sinh theo học thể dục đều tham gia tập luyện nhiệt tình và thích thú. + Trong tiết kiểm tra toàn thể các em điều đạt và một số em thành tích rất tốt. + Qua một lớp đã thấy được sự tiến bộ rõ rệt ban đầu tỉ lệ nam chưa đạt chiếm 62,5% ; nữ chưa đạt chiếm 83,3%. Sau khi kết thúc môn học tỉ lệ chưa đạt là 0 %. + Tinh thần các em thoải mái đầy hứng thú, khi tới giờ thể dục học môn bóng chuyền. 17 + Học sinh bước đầu thực hiện được một số động tác cơ bản đúng thì lúc này các em sẽ cảm thấy tự tin hơn, thích thú hơn vì nhận thấy mình đã chơi được môn bóng chuyền. + Tự giác tập luyện thêm ở nhà cũng như tranh thủ những giờ ra chơi… Qua kinh nghiệm bản thân tôi nhận thấy rằng nếu không tác động tích cực đến các đối tượng chưa thật sự tham gia tập luyện môn bóng chuyền, các em sẽ tiếp tục rơi vào tình trạng bỏ mặc, không tập hoặc tập rất ít và chấp nhận với đánh giá không đạt yêu cầu ở nội dung này. Vận dụng khéo léo các biện pháp trong đề tài này giáo viên sẽ đạt một số hiệu quả nhất định khi giảng dạy kỹ thuật chuyền bóng cao tay cho học sinh. Từ đó để cho các em yêu thích bộ môn hơn. Nếu để ý theo dõi ta sẽ thấy khả năng chuyền bóng cao tay của các em được cải thiện và tiến bộ rõ … sẽ đạt được những thành tích tốt hơn trong tương lai. Điểm thành công hơn hết là ở thời gian sau này các em đi học lớp lớn hơn hoặc ra xã hội các em được tham gia thi đấu ở các giải trường và địa phương.Tránh tệ nạn xã hội, góp phần xây dựng quê hương đất nước. III. Phần kết luận, kiến nghị: 1. Kết luận: Giáo viên phải thực hiện giảng dạy kỹ thuật chuyền bóng cao tay trong quá trình nội dung học môn bóng chuyền cho phép. Giáo dục tư tưởng và nêu tác dụng sau đó hướng dẫn kỹ thuật chuyền bóng cao tay. Giảng dạy trên lớp kết hợp với việc tập luyện ngoài giờ, đưa ra những kiến thức cơ bản, những bài tập cần thiết để học sinh tự rèn luyện thêm. Phải chú ý đề phòng chấn thương, đảm bảo an toàn trong tập luyện. Kết hợp sử dụng tốt các nguyên tắc tăng tiến, vừa sức, thường xuyên liên tục, trò chơi. Để tránh nhàm chán các biện pháp tập luyện cần được thay đổi thường xuyên qua các buổi tập, mỗi khi đưa ra các biện pháp mới, giáo viên cần hướng dẫn cụ thể mục đích, yêu cầu đến cách tổ chức tập luyện cho học sinh trên lớp và bài tập bổ trợ thêm ở nhà. 18 Nắm chắc tình hình và diễn biến sức khoẻ của học sinh để có biện pháp động viên, giúp đỡ các em khi thực hiện. Phải coi trọng về tố chất của học sinh và kỹ năng. Phân nhóm học sinh theo kỹ thuật và sức khỏe. Quản lý chặt chẽ và đôn đốc học sinh trong các buổi tập. Tạo cho học sinh có ý thức tự giác tập luyện thêm ở nhà. Thực hiện kiểm tra đánh giá có tổ chức chu đáo, có chú ý đến hành vi, thái độ học tập của học sinh. Sau thời gian áp dụng phương pháp trên tôi thấy rất thuận tiện trong việc soạn giảng cũng như về thực tế nội dung tiết học đa số các em có tiến bộ nhiều trong môn học, cụ thể là đa số học sinh các khối, lớp trong trường THCS Huỳnh Thúc Kháng đều rất ham thích luyện tập, đồng thời giảm được tình trạng học sinh bỏ học môn học này như lúc mới bắt đầu học. Nhìn chung học sinh đi học khá đầy đủ ở tiết học thể dục, chất lượng tăng lên đáng kể qua từng giai đoạn, kể cả học sinh có sức khoẻ yếu các em đã nắm kỹ nội dung chương trình, tuy nhiên không đòi hỏi mức độ cao ở các em này, song cũng đủ đảm bảo khá tốt về mặt sức khoẻ, tinh thần ý thức, thái độ tổ chức kỷ luật, là cơ sở để các em bước vào lớp kế tiếp với bản lĩnh tự tin hơn, tiến xa hơn. Qua đề tài này tôi thấy có hiệu quả cao trong công tác giảng dạy môn bóng chuyền cụ thể là chuyền bóng cao tay, cho học sinh lớp 7. Từ đó tôi cùng các giáo viên trong tổ sẽ áp dụng cho học sinh toàn trường trong những năm tiếp theo. 2. Kiến nghị: Để nâng cao chất lượng môn Thể Dục nói chung và môn bóng chuyền nói riêng cần: - Ban giám hiệu của nhà trường ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi khi giáo viên thực hiện phần thể thao tự chọn môn bóng chuyền. Hỗ trợ đầy đủ trang thiết bị trong giảng dạy để hướng dẫn HS có tính sáng tạo trong học tập. - Phòng giáo dục hàng năm tổ chức giải bóng chuyền cho các em. 19 - Phòng văn hóa thông tin huyện hàng năm tổ chức giải U18 bóng chuyền cho các em có sân chơi và tập luyện một cách thường xuyên. - Địa phương: thường xuyên tổ chức hội thao, bóng chuyền cho các lứa tuổi thanh thiếu niên, để các em ham thích thể thao hơn tránh tệ nạn xã hội, vì Eawy là một trong những điểm nóng về tệ nạn xã hội. - Tổ chức Đoàn, Đội nhà trường thường xuyên hoạt động TDTT và đưa vào thi đấu hàng năm. - Trong tổ Thể dục cần thường xuyên dự giờ thăm lớp và góp ý giờ dạy nhiệt tình thẳng thắn để nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Trên đây là một số kinh nghiệm giảng dạy môn bóng chuyền (kỹ thuật chuyền bóng cao tay) có hiệu quả để nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn thể dục ở trường THCS mà tôi đã áp dụng. Giáo viên phải có lòng say mê với nghề nghiệp, yêu thích bộ môn mình dạy, có tinh thần trách nhiệm cao, chịu khó học hỏi, dám nghĩ dám làm. Phải luôn trao đổi rút kinh nghiệm tiết dạy ở đồng nghiệp nhằm hoàn chỉnh kiến thức qua từng năm học. Đây chính là kinh nghiệm mà bản thân tôi đã đúc kết qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy ở khối 6,7,8 , 9 trường THCS. Và tham gia các giải đấu bóng chuyền từ cấp xã đến cấp tỉnh. Rất mong được sự đóng góp thêm về mọi mặt của các cấp lãnh đạo và các đồng nghiệp để nâng cao thêm hiệu quả của đề tài. Xin chân thành cảm ơn! Người thực hiện Trương Văn Chương 20