Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Trung học cơ sở Skkn một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong tin học 9...

Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong tin học 9

.DOC
24
3358
128

Mô tả:

UBND HUYỆN KRÔNG ANA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Tên đề tài: MỘT SỐ KINH NGHIỆM TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG TIN HỌC 9 Lĩnh vực: Giáo viên bộ môn Họ và tên tác giả: Phạm Thị Ngọc Anh Đơn vị: Trường THCS Nguyễn Trãi Krông Ana, tháng 02 năm 2019 MỤC LỤC Mục lục Trang PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................1 I.ĐẶT VẤN ĐỀ: ...................................................................................................1 II.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: ..........................................................................2 1. Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................2 2. Giới hạn của đề tài: ....................................................................................3 3. Phương pháp nghiên cứu: ..........................................................................3 PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................3 I.CƠ SỞ LÍ LUẬN: .............................................................................................3 II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ: .............................................................................3 III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: ..........4 1. Mục tiêu của giải pháp: ..............................................................................5 2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:..............................................5 Ví dụ tích hợp cụ thể..................................................................................5 IV. TÍNH MỚI CỦA GIẢI PHÁP: ....................................................................5 V. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:...............................................15 PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ..............................................................16 I. KẾT LUẬN: ..................................................................................................16 II. KIẾN NGHỊ:................................................................................................16 TÀI LIỆU THAM KHẢO:............................................................................19 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 PHẦN MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngay từ những ngày đầu khi bước vào ngành giáo dục, bản thân tôi luôn tự nhủ với lòng mình sẽ cố gắng hết lòng, quyết tâm hết sức với nhiệm vụ mà ngành đã giao phó, cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ của bản thân để góp phần hoàn thành mục tiêu chung của giáo dục là đào tạo các em học sinh phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Trong giai đoạn hiện nay, nước ta đã và đang hội nhập với thế giới. Thời đại công nghệ đòi hỏi đất nước, đặc biệt là thế hệ trẻ phải có những kiến thức nhất định về tin học và ngoại ngữ; tuy nhiên trong những năm gần đây, việc sử dụng kiến thức các môn học khác nhau trong chương trình để giải quyết một số tình huống thực tiễn trong bài học là vấn đề mà đòi hỏi người dạy và người học phải có sự hiểu biết tương đối rộng, nhận biết được những kiến thức liên quan nhất định, biết áp dụng kiến thức liên quan đó vào một số tình huống để giải quyết nhằm mang lại cho người học về cách, tiếp nhận tri thức, giải quyết vấn đề một cách “đa chiều”, có sự logic giữa các môn học… Chính vì thế, người giáo viên trung học cơ sở Việt Nam đang đứng trước những nhiệm vụ và thử thách to lớn, đầy trách nhiệm là: Xây dựng một bậc trung học cơ sở vững chắc, đảm bảo cho tất cả trẻ em hoàn thành có chất lượng cao ở bậc trung học cơ sở để có thể tiếp tục học tập tốt ở bậc học tiếp theo đồng thời giáo dục các em phát huy được toàn bộ năng lực của mình. Nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới sách giáo khoa trên tinh thần Nghị quyết 29 - NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên. Thực tế, dạy học tích hợp (DHTH) không phải là những vấn đề mới. Bất cứ một người giáo viên phổ thông nào cũng đã từng sử dụng các kỹ thuật này ở một chừng mực nào đó trong quá trình dạy học để hoàn thành mục tiêu giúp cho học sinh biết được những điều hữu ích và thú vị của cuộc sống, chuẩn bị cho các em hành trang cần thiết để bước vào đời. Các ví dụ đơn giản nhất thường thấy là, khi giáo viên liên hệ tới kiến thức môn học khác, kiến thức thực tế ở ngoài đời sống... vào trong bài giảng môn của mình để khắc sâu kiến thức cho học sinh, cũng như làm phong phú hơn nội dung bài học, đó chính là dạy học tích hợp . Tích hợp được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các nội dung từ các môn học, lĩnh vực học tập khác nhau, có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học các môn học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, 1 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 bảo vệ môi trường, an toàn giao thông... nhằm phát huy tối đa nhất hiệu quả nội dung bài dạy, cũng như tính sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên, việc tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học còn tương đối mới mẻ. Vì thế, để khai thác tối đa hiệu quả bài dạy thì đòi hỏi mỗi giáo viên chúng ta phải tìm hiểu sâu hơn những kiến thức thuộc các môn học khác để lồng ghép, xâu chuỗi các kiến thức có liên quan vào bài dạy nhằm giúp học sinh ghi nhớ kiến thức một cách tổng thể nhất. Điều đó đòi hỏi chúng ta phải đầu tư khá nhiều thời gian và công sức, tuy nhiên việc tích hợp kiến thức đòi hỏi phải mang tính chất đúng trọng tâm, phù hợp với nội dung bài dạy, nếu không sẽ làm cho bài dạy lan man, làm loảng kiến thức trọng tâm cần truyền thụ. Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn tin học đã nhiều năm, từng soạn một số bài tích hợp kiến thức liên môn, bản thân tôi xin mạnh dạn trao đổi một số ý kiến cũng như kinh nghiệm của mình thông qua đề tài “Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 tại trường THCS Nguyễn Trãi trong năm học 2018 - 2019”. Rất mong nhận được sự góp ý, giúp đỡ của quý thầy cô, để đề tài được hoàn thiện hơn, nhằm phát huy cao hơn hiệu quả dạy học. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Đề tài được thực hiện nhằm tích hợp các kiến thức của các môn học khác, như giáo dục công dân, âm nhạc, mỹ thuật… Những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục kỹ năng sống, bảo vệ môi trường… có liên quan đến nội dung bài học, nhằm giúp học sinh ghi nhớ và tái hiện những kiến thức đã học một cách dễ dàng hơn, áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, giúp các em có cái nhìn tổng thể hơn về các vấn đề mà mạng máy tính nói chung và internet nói riêng. 1. Đối tượng nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu là các kiến thức của các môn học khác có liên quan đến môn Tin học áp dụng cho một số bài dạy, nhằm khai thác tối đa hiệu quả dạy học, được thực hiện ở các lớp 9 (năm học 2018-2019) trường trung học cơ sở Nguyễn Trãi, Xã Eana, Huyện Krông Ana, Tỉnh Đăk Lăk theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. 2. Giới hạn của đề tài: - Đề tài nghiên cứu với nhiều đối tượng học sinh khác nhau trong nhà trường. Tuy nhiên, đối với đối tượng học sinh mất kiến thức cơ bản (hoặc đối tượng chưa học tin học mới chuyển đến) thì chưa được nghiên cứu sâu và kĩ. - Đề tài được ấp ủ và nghiên cứu trong thời gian nhiều năm, chủ yếu là học sinh lớp 9, năm học 2018-2019 tại trường THCS Nguyễn Trãi. 3. Phương pháp nghiên cứu: 2 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 - Nghiên cứu các tài liệu, các nghị quyết, các hướng dẫn về tích hợp liên môn. - Nghiên cứu các kiến thức các môn học khác có liên quan thông qua sách giáo khoa, các thông tin trên sách, báo, trên mạng. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm dạy học. - Phương pháp điều tra, phân tích, so sánh và tổng hợp. - Phương pháp trò chuyện đúc, rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp và học sinh. - So sánh chất lượng học sinh qua các bài kiểm tra sau tiết dạy. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ - Theo kỉ yếu của hướng dẫn dạy học tích hợp liên môn “tích hợp được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các nội dung từ các môn học, lĩnh vực học tập khác nhau (theo cách hiểu truyền thống từ trước tới nay) thành một “môn học” mới hoặc lồng ghép các nội dung cần thiết vào các nội dung vốn có của môn học (như: lồng ghép nội dung giáo dục dân số, môi trường, an toàn giao thông… xây dựng môn học tích hợp từ các môn truyền thống”. - Dạy học tích hợp ở môn tin học giúp phát triển các năng lực, đặc biệt là trí tưởng tượng khoa học và năng lực tư duy của học sinh, vì nó luôn tạo ra các tình huống để học sinh vận dụng kiến thức gần với cuộc sống, tạo hứng thú học tập cũng có thể được xem như một biện pháp giảm tải tâm lí học tập có hiệu quả và rất có ý nghĩa. - Làm cho học sinh thấu hiểu ý nghĩa của các kiến thức cần tiếp thu, tích hợp một cách hợp lí, có ý nghĩa các nội dung gần với cuộc sống hàng ngày vào môn học, từ đó tạo sự xúc cảm nhận thức, cũng sẽ làm cho học sinh nhẹ nhàng vượt qua các khó khăn nhận thức và việc học tập khi đó mới trở thành niềm vui, hứng thú của học sinh. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ: - Được sự quan tâm, chỉ đạo, tạo điều kiện về mọi mặt của Ban Giám Hiệu nhà trường và sự hỗ trợ, quan tâm của Tổ bộ môn Toán Tin và sự kết hợp, phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ của các thầy cô trong tổ bộ môn, các đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường để thực hiện đề tài cũng như áp dụng đề tài trong quá trình giảng dạy. - Mặc dù bộ Tin học là môn học khoa học tự nhiên, là cơ sở, là nền tảng của nhiều lĩnh vực khoa học. Tuy vậy tin học là bộ môn khá mới và vẫn là môn học tự chọn nên học sinh vẫn chưa thật sự xem trọng, rất ít học sinh đam mê và đa số các em còn rất thụ động trong quá trình tiếp thu kiến thức. Cụ thể là: Trong năm học 2018-2019 tại trường THCS Nguyễn Trãi qua làm bài kiểm tra của khối lớp 9 gồm các lớp 9A1, 9A2, 9A3, tỷ 3 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 lệ học sinh khá giỏi còn khá thấp, trong khi tỷ lệ học sinh yếu kém còn cao so với quy định chung: Sĩ số Giỏi Khá T.bình Yếu Kém 9A1 37 12 11 13 0 0 9A2 32 07 10 12 3 1 9A3 28 07 5 11 3 2 Tổng 97 26 26 36 6 3 Tỉ lệ: Giỏi: 26 ( 26,8%). Khá: 26 (26,80%). Trung bình 36 (37,12%). Yếu: 6 (6,18%). Kém: 3 (3,09%). - Giỏi + khá: 53.60%. - Trung bình: 37,13%. - Yếu + kém: 9,27%. Trong bối cảnh nền giáo dục đang dần tiếp cận với chương trình dạy học đổi mới giáo dục, các cấp quản lý giáo dục đang phát động cuộc thi tích hợp kiến thức liên môn. Dạy học tích hợp, liên môn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh , đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn học. Việc kết hợp kiến thức của nhiều môn học để giải giải quyết một vấn đề của bộ môn làm cho học sinh hứng thú hơn trong tiết học. Giúp học sinh tiếp thu bài tốt hơn, ghi nhớ tốt hơn và đặc biệt là học sinh ngày càng có niềm đam mê hơn với bộ môn tin học. Tuy nhiên, một số giáo viên vẫn còn rất lúng túng trong việc tích hợp kiến thức liên môn, dẫn đến tiết học còn rời rạc, nhàm chán. Xuất phát từ thực trạng nói trên, tôi đã mạnh dạn đề ra một số phương pháp nhằm giúp cho việc tích hợp kiến thức liên môn vào bộ môn tin học 9 tại trường THCS Nguyễn Trãi năm học 2018 – 2019 được thực hiện một cách hiệu quả, mục đích cuối cùng là nâng cao chất lượng tiết học, giúp học sinh đam mê, tiếp thu bài tốt và nâng kết quả học tập cuối kì, cuối năm. III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Mục tiêu của giải pháp : Hiện nay, các cấp quản lý giáo dục đang phát động cuộc thi tích hợp kiến thức liên môn, nhằm giúp cho giáo viên làm quen dần với chương trình dạy học đổi mới giáo dục. Qua kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy ở trường trung học cơ sở, mặt khác bản thân đã từng soạn một số bài dạy về tích hợp kiến thức liên môn, cũng như từng có cơ hội thẩm định bài dạy tích hợp kiến thức liên môn của các thầy cô môn tin học trong ngành, tôi nhận thấy: rất nhiều thầy cô có nhiều ý tưởng hay, tích hợp nội dung kiến 4 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 thức rất phù hợp, khoa học, qua đó khai thác tối đa hiệu quả dạy học, giúp học sinh có cái nhìn tổng quát về vấn đề cần nghiên cứu… Tuy nhiên, vẫn còn một số ít thầy cô chưa khai thác tốt nội dung tích hợp, còn lúng túng khi tích hợp kiến thức làm cho bài dạy lan man, chưa nổi bật trọng tâm cần nghiên cứu… do vấn đề tích hợp kiến thức liên môn còn tương đối mới mẻ và đòi hỏi giáo viên phải nắm vững kiến thức nhiều bộ môn. Xuất phát từ vấn đề đó, bản thân tôi xin mạnh dạn được chia sẻ suy nghĩ của mình cùng các đồng nghiệp về vấn đề tích hợp kiến thức liên môn, qua đó đưa ra một số “ý tưởng” tích hợp trong một vài bài dạy trong chương trình Tin Học 9. Vậy mục tiêu của đề tài là tìm ra hướng đi phù hợp nhất khi lồng ghép kiến thức tích hợp đạt hiệu quả nhất, bền vững nhất. 2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp: Khi nghiên cứu và áp dụng đề tài này, bản thân tôi với khả năng kiến thức còn hạn chế, vẫn mạnh dạn, xin được nêu ra ý tưởng của mình, không dám để các thầy cô áp dụng, rập khuôn theo đề tài của cá nhân tôi mà mong ước đây sẽ là “một ý tưởng” để các thầy cô cùng nghiên cứu, sáng tạo… để những bài học tin học khô khan, không còn là trở ngại, khó khăn cho học sinh trong quá trình học tập. Đó là điều hạnh phúc nhất cho các em học sinh cũng như bản thân người giáo viên như tôi, vì chất lượng học tập của các em sẽ được nâng lên vượt bậc… NỘI DUNG CỤ THỂ Ví dụ 1: Áp dụng bài “TIN HỌC VÀ XÃ HỘI” – Tiết 1- Phần 1 (sgk) Bước 1: Nắm tổng quát kiến thức trọng tâm bài học: - Lợi ích của ứng dụng tin học. - Tác hại của tin học đối với xã hội Giáo viên khai thác nội dung và các hình ảnh trong sách giáo khoa, khai thác thêm các video để thấy được tin học được ứng dụng mạnh mẽ trong đời sống xã hội hiện đại. Bên cạnh những lợi ích to lớn mà tin học mang lại còn có những tác động về mặc tích cực và tiêu cực mà chúng ta cần tìm hiểu. Bước 2: Thu thập các kiến thức liên quan ở các bộ môn có liên quan đến nội dung bài học, cụ thể như: - Môn ngoại ngữ tiếng Anh: - Vai trò của tin học và ngoại ngữ là rất quan trọng và có mối quan hệ gần gũi với nhau. Nếu bạn giỏi về ngoại ngữ thì sẽ sử dụng tốt các phần mềm ứng dụng phức tạp. Ngược lại, nếu bạn rành về tin học thì bạn có thể học ngoại ngữ qua các phần mềm hỗ trợ… - HS vận dụng kiến thức môn tiếng Anh được học để sử dụng máy tính cũng như tìm hiểu các trang wed liên quan - Môn Âm nhạc 7: - Tình yêu thiên nhiên, đất nước. - Ca ngợi Tổ quốc. 5 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 - Ca ngợi thầy cô, bạn bè. - Môn Giáo dục công dân 9 bài 11 và 13: - Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Nêu thế nào là tệ nạn xã hội và cách đề phòng, chống. Thế nào là tự chủ? - Trường hợp 2 bạn học sinh lớp 8 nêu trong hình đã là tệ nạn xã hội chưa? 2 bạn đó có tính tự chủ chưa?... - Môn Ngữ văn: - Vận dụng tích hợp kiến thức môn Ngữ văn tìm và sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn về lời khuyên của thầy cô, cha mẹ, bạn bè khuyên bảo, rèn luyện tính cách, phẩm chất đạo đức… của con người đặc biệt là lứa tuổi đang cắp sách đến trường (bạn bè với bạn bè) - Môn lịch sử: - Nêu những thành tựu khoa học đạt được trong các cuộc cách mạng công nghiệp trong lịch sử và hiện tại? Bước 3: Sưu tập các thông tin, hình ảnh, video clip về lợi ích, tác hại, cách ứng dụng lợi ích và phòng tránh, giảm thiểu tác hại…, của các vấn đề liên quan đến nội dung bài học - Sưu tập các thông tin liên quan tích cực đến lợi ích mà tin học mang lại, các tác động tốt đến mọi mặt của đời sống con người. - Sưu tập các hình ảnh, video clip liên quan tích cực đến lợi ích mà tin học mang lại, các tác động tốt, tác động tiêu cực đến của đời sống con người. - Sưu tập các video, clip về các bài hát ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, ca ngợi thầy cô, tuổi học trò… Bước 4: Soạn bài, lồng ghép tích hợp nội dung kiến thức vào bài học phù hợp với kiến thức từng bộ môn ở từng khâu, từng phần của bài học. - Sau khi thu thập đầy đủ các thông tin, hình ảnh, video clip... liên quan đến bài học, chúng ta cần soạn 1 giáo án bài dạy như bình thường, sau đó có thể tích hợp nội dung kiến thức vào bài dạy bằng một trong hai cách như sau: + Tích hợp từng nội dung liên quan vào từng phần của bài học như một sự liên hệ thực tế, mở rộng kiến thức từng phần của bài học. +Tích hợp kiến thức vào cuối bài học để củng cố, mở rộng, đào sâu kiến thức cho học sinh. Bước 5: Hệ thống kiến thức bài học, yêu cầu học sinh đưa ra cảm nhận của mình về vấn đề nghiên cứu, qua đó xác định được vai trò trách nhiệm của bản thân về thực trạng của vấn đề đặt ra: - Khi kết thúc bài học, giáo viên củng cố kiến thức bài học, đồng thời nêu một số câu hỏi yêu cầu học sinh rút ra câu trả lời như: + Kể thêm các lợi ích mà tin học mang lại trực tiếp hoặc gián tiếp cho bản thân em hoặc mọi người xung quanh? 6 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 + Lợi ích ta cần phát huy, tác hại ta cần hạn chế, khắc phục. Vậy để góp phần ngăn chặn các tác hại đó, chúng ta cần phải làm gì? Ứng với từng phần của bài học, khi tích hợp giáo viên chèn vào các hình ảnh minh họa, các video, clip phù hợp với nội dung cần tích hợp và đưa ra hệ thống câu hỏi giúp học sinh nắm kiến thức một cách tổng quát nhất. Ví dụ 2: Áp dụng bài “ BẢO VỆ THÔNG TIN MÁY TÍNH” - phần 2 (sgk) Bước 1: Nắm tổng quát kiến thức trọng tâm bài học. - Vì sao cần phải bảo vệ thông tin máy tính. - Có những lí do nào làm cho thông tin máy tính bị mất. - Đề phòng máy tính mất thông tin ta phải thực hiện các biện pháp đề phòng nào? Bước 2: Thu thập các kiến thức liên quan ở các bộ môn khác có liên quan đến nội dung bài học - Môn giáo dục công dân 6 - bài 18: Giáo dục đạo đức học sinh sử dụng công nghệ thông tin và tài năng của mình nhưng tuyệt đối không được vi phạm pháp luật. - Môn công nghệ 8: Chi tiết máy + Kết hợp với đoạn video giải thích về yếu tố ngẫu nhiên trong quá trình sản xuất. + Trong khi sản xuất các chi tiết máy, có phải 100% sản phẩm sản xuất ra đều dùng được hết và không có sản phẩm nào hư hỏng không? Vì sao? + Tuổi thọ của vật dụng hoặc đồ vật có phải dùng được một một ngày, một tháng, một năm hoặc vĩnh cửu hay không? Khi nào nên bổ sung hoặc thay thế? - Môn sinh học 8 – bài 13: + Liên hệ giải thích yếu tố tuổi thọ của các thiết bị máy tính + Tác hại của ánh sáng chiếu trực tiếp vào các bộ phận của máy tính. - Môn vật lí lớp 7: Giải thích vì sao cần phải bảo quản máy móc tránh nơi ẩm ướt Bước 3: Sưu tập các thông tin, hình ảnh, video clip về lợi ích, tác hại, cách ứng dụng lợi ích và phòng tránh, giảm thiểu tác hại…, của các vấn đề liên quan đến nội dung bài học + Sưu tập các thông tin liên quan đến các yếu tố công nghệ - vật lí, yếu tố bảo quản – sử dụng. + Sưu tập các hình ảnh, video clip về hiện tượng tia hồng ngoại chiếu trực tiếp vào các vật liệu và bị oxi hóa, ăn mòn. Bước 4: Tích hợp nội dung kiến thức vào bài học: Tương tự như các bài học có tích hợp liên môn khác. Sau khi thu thật đầy đủ các thông tin, hình ảnh, video clip... liên quan đến bài học, chúng ta cần soạn 1 giáo án bài dạy như bình thường, sau đó có thể tích 7 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 hợp nội dung kiến thức vào bài dạy cũng bằng một trong 2 cách như trên đó là: + Tích hợp từng nội dung liên quan vào từng phần của bài học như một sự liên hệ thực tế, mở rộng kiến thức từng phần của bài học. + Tích hợp kiến thức vào cuối bài học để củng cố, mở rộng, đào sâu kiến thức cho học sinh. Bước 5: Hệ thống kiến thức bài học, yêu cầu học sinh đưa ra cảm nhận của mình về vấn đề nghiên cứu, qua đó xác định được vai trò trách nhiệm của bản thân về thực trạng của vấn đề đặt ra: Khi kết thúc bài học, giáo viên củng cố kiến thức bài học, đồng thời nêu một số câu hỏi yêu cầu học sinh rút ra câu trả lời như: + Hiện tượng ăn mòn kim loại diễn ra như thế nào? + Vì sao tắt máy vi tính (thực hiện bằng các lệnh) khác với tắt tivi (rút điện hoặc bấm công tắc nguồn ở màn hình). Ứng với từng phần của bài học, khi tích hợp giáo viên chèn vào các hình ảnh minh họa, các video clip phù hợp với nội dung cần tích hợp và đưa ra hệ thống câu hỏi giúp học sinh nắm kiến thức một cách tổng quát nhất. VÍ DỤ TÍCH HỢP CỤ THỂ Do cấu trúc của một sáng kiến dung lượng không được nhiều, vì thế không thể mô tả đầy đủ cấu trúc của một bài tích hợp. Vậy tôi xin nêu ra ví dụ cụ thể của một giáo án tin học 9: Bài 7: Tin học và xã hội – phần 1. Hoạt động của Thầy và Trò Gv: Gọi HS đọc phần a) Lợi ích của ứng dụng tin học. HS: đọc (SGK/70) Gv: Phát phiếu học tập cho học sinh và yêu cầu học sinh thảo luận rồi điền vào bảng sau: (thời gian thảo luận 3-4 phút) Em hãy chọn các ứng dụng thích hợp để điền vào các lĩnh vực mà em cho là đúng: Máy siêu âm, học tin học, nghe nhạc, thi giải toán trên mạng, bài hát ca ngợi Tổ quốc (lớp 7), dây chuyền sản xuất lắp ráp ô tô tự động, máy chụp phim X Quang, games, hệ thống ánh sáng và vòi phun nước tự động. St Lĩnh vực Ứng dụng t 1 Giáo dục 2 Y tế 3 Tự động hóa và điều khiển 4 Giải trí 8 Nội dung cần đạt 1. Tin học trong xã hội hiện đại: a) Ứng dụng tin học ngày càng phong phú và phát triển Kết quả tương ứng là: + Giáo dục: Học tin học, thi giải toán trên mạng, bài hát ca ngợi tổ quốc (lớp 7) + Y tế: Máy siêu âm, máy chụp phim X Quang + Tự động hóa và điều khiển: Dây chuyền sản xuất lắp Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 Gv: Trình chiếu bảng và các đáp án lên màn hình cho học sinh xem và đối chiếu kết quả. Vận dụng môn Âm nhạc lớp 7: Giáo viên trình chiếu cho học sinh xem và nghe bài hát “Ca ngợi Tổ quốc” của nhạc sĩ Hoàng Vân qua đó giáo dục lòng yêu nước, yêu tổ quốc, yêu quê hương mà nhạc sĩ Hoàng Vân đã gửi gắm vào đó. Gv: Chia lớp ra thành 4 nhóm và thực hiện theo các yêu cầu sau: (3-5 phút) + Nhóm 1: Rôbốt thám hiểm dưới đáy biển. + Nhóm 2: Tìm địa chỉ trang Web hỗ trợ học tiếng Anh trực tuyến. + Nhóm 3: Tìm một số Clip về điều khiển tự động hóa + Nhóm 4: Em hãy kể tên một số hoạt động có ứng dụng tin học trong nhà trường? Gv: Thu thập kết quả của các nhóm, trình chiếu cho học sinh quan sát kết quả và cho nhận xét. (kết quả tương tự như sau) - Nhóm 1: https://www.youtube.com/watch? v=PyQtxxmd3nQ https://www.youtube.com/watch? v=5riPKdpuoiI - Nhóm 2: http://www.tienganhonline.net.vn http://www.mshoatoeic.com/ - Nhóm 3: https://www.youtube.com/watch?v=Lj9qgMGypg https://www.youtube.com/watch?v=-WH7917eG0 - Nhóm 4: + Thi “Rung chuông vàng” + Thi “Theo dòng lịch sử” + Xem phim trực tuyến “Đỉnh cao chiến thắng” nhân ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12 Gv: Trình chiếu những hình ảnh ứng dụng của tin học trong xã hội ngày nay 9 ráp ô tô tự động, hệ thống ánh sáng và vòi phun nước tự động. + Giải trí: Nghe nhạc, (có thể) nghe bài hát ca ngợi Tổ quốc (lớp 7), games - Tin học đã được ứng dụng trong mọi lĩnh vực của xã hội như: Giáo dục, y tế, kinh doanh, quản lý, điều hành... - Sự phát triển mạng máy tính, biệt là Internet cho ứng dụng học ngày càng biến. của đặc làm tin phổ Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 Gv: Từ các kết quả trên, ta thấy tin học ứng dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Ở nước ta, Tin học đã được ứng dụng như vậy chưa? Hình ảnh Robot điều dưỡng Hình ảnh hội nghị trực tuyến Hình ảnh chuẩn đoán và chữa bệnh 10 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 Vận dụng môn GDCD lớp 9 bài Trách nhiệm từ xa của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước giải thích câu hỏi sau: Ta đã biết, năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Vậy trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước như thế nào? Bán hàng qua mạng b) Tác động của tin học đối với xã hội * Tác động tích cực: - Ứng dụng tin học giúp tăng hiệu quả sản xuất, cung cấp các dịch vụ và quản lí. 11 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 (Trách nhiệm của thanh niên là ra sức học tập văn hóa, khoa học kỹ thuật, tu dưỡng đạo đức, tư tưởng chính trị, có lối sống lành mạnh… tích cực tham gia các hoạt động chính trị - xã hội, lao động sản xuất) Gv: Trình chiếu 6 hình ảnh  Học sinh xem và trả lời câu hỏi: Từ các hình ảnh trên, Theo em, ứng dụng của Tin học có giúp tăng hiệu quả sản xuất và công tác quản lí không? Kết hợp xem và giải thích hình 58 sgk giáo dục kỹ năng sống cho học sinh: Hiện nay với sự phát triển bùng nổ của Internet, việc mua bán không còn diễn ra như trước, nghĩa là đến tận nơi bán mua và phải mang hàng về. Ngày nay ta chỉ cần máy tính hoặc điện thoại thông minh kết nối với internet là ta có thể mua hàng trực tuyến với nhiều mẫu mã đa dạng, hình ảnh phong phú ta có thể lựa chọn và đặt mua mà không cần phải đến cửa hàng như trước nữa. Tuy nhiên, với sự phát triển như vũ bão của các trang bán hàng trực tuyến chúng ta cũng cần phải biết lựa chọn các trang web có uy tín, chất lượng để mua chẳng hạn: lazada.vn, amazon.com… để tránh mua hàng kém chất lượng và hàng giả… Gv: Cho gọi học sinh đọc phần b) Sgk/tr 71 Trình chiếu hình ảnh cho học sinh quan sát. Gv: Trình chiếu và giải thích ý nghĩa của các hình. Xen với đó là gọi học sinh lấy ví dụ về “thay đổi nhận thức và cách thức tổ chức, vận hành các hoạt động xã hội.” Gv: Vì sao lại thay đổi phong cách sống? - Vận dụng kỹ năng sống giáo dục việc lạm dụng công nghệ và tin học: Việc thay đổi phong cách sống mang lại rất nhiêu lợi ích. Tuy nhiên, nhiều người hoặc nhiều cơ quan hiện nay nếu 12 - Thay đổi nhận thức và cách thức tổ chức, vận hành các hoạt động xã hội. - Thay đổi phong cách sống của con người - Tin học và máy tính ngày nay đã thật sự trở thành động lực và lực lượng sản xuất, góp phần phát triển kinh tế và xã hội. * Tác động tiêu cực: - Nghiện games, cá độ, truy cập các trang web không lành lạnh... - Không làm chủ bản thân, dễ dẫn đến các tệ nạn xã hội như: Bạo lực, trộm cắp, giết người.... Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 máy vi tính hỏng (vì quá phụ thuộc và ỷ lại) nên công việc của họ có thể chậm lại hoặc không làm việc được hoặc hiệu suất công việc rất thấp. Bên cạnh đó giới trẻ hiện nay việc lạm dụng điện thoại và mạng xã hội nên dẫn đến cuộc sống ảo, xem và tìm hiểu thông tin trên mạng không có chọn lọc nên đã để lại nhiều hệ lụy cho xã hội Lợi ích và tác động tích cực của tin học mang lại cho chúng ta rất nhiều. Song bên cạnh đó vẫn có nhiều tiêu cực để cho chúng ta đáng phải suy nghĩ. Gv trình chiếu các trường hợp vi phạm pháp luật do tin học để lại. Hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng Lễ trao giải hội thi 13 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 tin học trẻ toàn quốc lần thứ XXIV năm 2018 Ví dụ: Mẹ cha công đức sinh thành Ra trường thầy dạy học hành cho hay. Ăn chọn nơi, chơi chọn bạn. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng Vận dụng kiến thức môn GDCD lớp 8 bài Phòng, chống tệ nạn xã hội nhắc lại: - Thế nào là tệ nạn xã hội? Để phòng, chống tệ nạn xã hội Pháp luật nước ta quy định như thế nào? (- Tệ nạn xã hội là bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội Pháp luật quy định: Cấm đánh bạc dưới bất cứ hình thức nào, nghiêm cấm tổ chức đánh bạc; nghiêm cấm đồ chơi hoặc trò chơi có hại cho sự phát triển lành mạnh của trẻ…) Vận dụng kiến thức môn GDCD lớp 9 bài 2 giải thích: 2 học sinh lớp 8 trong trường hợp trên có tính tự chủ chưa? (Tự chủ là làm chủ bản thân, là người làm chủ được những suy nghĩ, tình cảm và hành vi của 14 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 mình trong mọi hoàn cảnh…) - Xử lí tình huống: Nếu 2 bạn trên là bạn hoặc người thân của em thì em xử lý như thế nào? (Gợi ý: Tìm hiểu hoàn cảnh của bản thân và gia đình bạn đó như thế nào, nhờ thầy cô, bạn bè khuyên bảo, giải thích tác hại của việc nghiện games…) GV: Nêu một số tấm gương ứng dụng công nghệ thông tin có hiệu quả, tác động tối đối với xã hội. Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn tìm các câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn nói về lời khuyên của thầy cô, gia đình và bạn bè. * Thực hành, luyện tập: - Tìm các ca khúc hát về tình yêu quê hương, đất nước - Tìm các video về thu hoạch nông nghiệp công nghệ cao. Vận dụng Tích hợp môn lịch sử 8: Nói đến cách mạng công nghiệp là nói đến sự thay đổi lớn lao mà nó mang lại trong các lĩnh vực kinh tế, 15 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 văn hóa, và xã hội. Nhìn lại lịch sử, con người đã trải qua nhiều cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật lớn. Mỗi cuộc cách mạng đều đặc trưng bằng sự thay đổi về bản chất của sản xuất và sự thay đổi này được tạo ra bởi các đột phá của khoa học và công nghệ. HS cho biết các thành tựu mà khoa học công nghệ đạt được trong các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây và sự đột phá về công nghệ số trong cuộc cách mạng lần thứ 4. Đó là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0(Internet of things) Internet kết nối vạn vật. Công nghiệp 4.0 với các thành tựu của Trí tuệ Nhân tạo, với máy móc tự động và thông minh như ô-tô tự lái, in ấn 3 chiều, kết nối vạn vật (IoT), công nghệ sinh học và công nghệ nano,… - Vận dụng tích hợp môn ngoại ngữ: ( Tiếng Anh) Ngoại ngữ và tin học có vai trò vô cùng quan trọng trong tất cả các lĩnh vực hoạt động và ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đối với tất cả các quốc gia. Gv:Vậy “làm thế nào để có thể đi tắt, đón đầu, để những thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam có thể vươn lên tầm cao trí tuệ thế giới? Câu trả lời đó là: phải đầu tư, phát triển giáo dục, đặc biệt “phải biết, phải giỏi ngoại ngữ và tin học” * Vận dụng: - Tích hợp môn Mỹ thuật: GV yêu cầu HS về nhà em hãy vẽ một bức tranh mô tả ứng dụng của tin học trong tương lai hoặc vẽ về nước ta năm 2020... IV.TÍNH MỚI CỦA GIẢI PHÁP: Khi áp dụng giải pháp mới, đúc kết kinh nghiệm qua nhiều năm và trong quá trình thực hiện đề tài, tôi nhận thấy các em rất hào hứng khi được học các bài học có tích hợp kiến thức liên môn. Vì như thế, các em sẽ khám phá và tiếp nhận kiến thức một cách sâu s ắc nhất, tổng thể nhất. Không còn sợ sệt, khó khăn khi ghi nhớ các kiến thức đã học. Bởi vì các em không chỉ học thuộc lòng theo yêu cầu của sách giáo khoa, mà các em có thể ghi nhớ kiến thức theo cách cảm nhận của mình miễn là nắm vững nội dung bài học, các em cũng có thể tự tìm tòi nghiên cứu thêm kiến thức những lúc rảnh rỗi, có thể giới thiệu các cách tiếp nhận kiến thức khoa học nhất của mình trước lớp, vì thế hầu hết các em rất hào hứng, đua nhau 16 Một số kinh nghiệm tích hợp liên môn trong Tin học 9 sáng tạo, làm cho tiết học môn tin học sôi nổi hơn, sinh động hơn, khí thế hơn và đặc biệt là làm cho kiến thức liên môn có mối liên hệ chặt chẽ hơn, rút ngắn khoảng cách, giúp môn tin học với các môn học khác trở nên gần gũi hơn, gắn bó mật thiết hơn. Thực tế cho thấy giảng dạy tích hợp - liên môn đem lại lợi ích là kích thích giáo viên tư duy và không ngừng trau dồi kiến thức ở nhiều lĩnh vực, bộ môn khác nhau để có một phông kiến thức sâu, rộng đủ để đáp ứng với những đòi hỏi ngày càng cao của dạy học hiện nay. Bên cạnh đó học sinh hứng thú với những tiết học hơn, dễ hiểu và hiểu sâu nội dung bài học. Đặc biệt các em sẽ có những chuyển biến rõ rệt trong khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn. Chúng ta cần tích cực dạy học theo hướng tích hợp - liên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Từ đó khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức của các môn học khác nhau để giải quyết các tình huống thực tiễn, tăng cường khả năng vận dụng tổng hợp, khả năng tự học, tự nghiên cứu. Đó là tính ứng dụng và thực tế của phương pháp dạy học tích hợp. V. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng: Sau một khoảng thời gian nghiên cứu, áp dụng “Một vài kinh nghiệm tích hợp liên môn trong tin học 9” vào tiết dạy tôi đã tiến hành cho học sinh làm bài kiểm tra khảo sát lại khối 9 ở các lớp 9A4, 9A5, 9A6 thì thấy kết quả nhận thức của các em thông qua bài kiểm tra khảo sát sau khi áp dụng đề tài với tỉ lệ các con điểm như sau: 9A4 9A5 9A6 Tổng Sĩ số 35 30 29 94 Giỏi 15 10 10 35 Khá 13 11 8 32 T.bình 7 8 11 26 Yếu 0 1 0 1 Kém 0 0 0 0 Tỉ lệ: Giỏi: 35 ( 37,2%). Khá: 32 (34,0%). Trung bình 26 (27,7%). Yếu: 1 (1,1%). - Giỏi + khá: 71,2%. - Trung bình: 27,7%. - Yếu: 1,1%. So sánh kết quả thống kê tôi thấy rằng sau khi áp dụng phương pháp trên để tích hợp các kiến thức liên môn vào môn tin học, qua đó vận dụng để khắc sâu kiến thức môn môn Tin học trong một thời gian, cùng một đối tượng học sinh với đặc điểm nhận thức như nhau kết quả đã được nâng lên rất nhiều. Cụ thể như sau: 17
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan