Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn - một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo làm quen văn học ...

Tài liệu Skkn - một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo làm quen văn học chương trình 26 tuần

.DOC
17
89
75

Mô tả:

Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TP. PLEIKU TÊN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO LÀM QUEN VĂN HỌC CHƯƠNG TRÌNH 26 TUẦN NĂM HỌC 2010 - 2011 MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO LÀM QUEN VĂN HỌC 1 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku I. ĐẶT VẤN ĐỀ Môn làm quen văn học trong trường Mầm non có một ý nghĩa hết sức quan trọng. Trong những câu chuyện, bài thơ mà trẻ được học sẽ cung cấp thêm những khái niệm mới, đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết của trẻ. Những câu hỏi tại sao? Vì sao? Cũng như mọi ngỡ ngàng trong cuộc sống trẻ được người lớn giải đáp, vì thế đã phần nào giúp trẻ hiểu rõ hơn về cuộc sống xung quanh trẻ. Mỗi bài thơ, câu chuyện mà trẻ được học trong trường mầm non đều có tác dụng giáo dục. Song mỗi bài lại có một nội dung giáo dục khác nhau. Với bài “Trăng ơi từ đâu đến “ của tác giả Trần Đăng Khoa đã giáo dục trẻ tình cảm yêu mến rất tự nhiên đối với quê hương đất nước. Ngoài việc giáo dục tình cảm yêu thiên nhiên thơ, chuyện mẫu giáo đã gợi lên cho trẻ những tình cảm yêu mến và trân trọng đối với người lao động qua bài “ Hạt gạo làng ta” của tác giả Trần Đăng Khoa . Trong chuyện kể nội dung giáo dục đạo đức cho trẻ cũng rất rõ. Sau khi trẻ nghe chuyện thái độ của trẻ bao giờ cũng đứng về phía nhân vật có hành động dũng cảm cao thượng, những hành động tốt đẹp, những tấm gương sáng như các nhân vật trong câu chuyện “ Chú dê đen” “ Ai đáng khen nhiều hơn ”, “ Ba cô gái ”, “Tấm Cám ”,… trẻ đã phân biệt được tốt xấu, ngoan hư, yêu cái thiện và ghét cái ác. Ngoài ra văn học còn có tác dụng rất lớn trong việc cung cấp vốn từ cho trẻ là con đường giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất. Từ những yêu cầu của môn học thì nhiệm vụ của cô giáo Mầm non hết sức quan trọng. Việc đem văn học đến cho trẻ mẫu giáo không chỉ là bằng trách nhiệm mà còn bằng tình cảm yêu mến đối với các cháu. Hiệu quả giáo dục của bộ môn này phụ thuộc rất lớn vào cô giáo. Vì vậy yêu cầu đầu tiên đòi hỏi là cô giáo phải nắm vững phương pháp nghệ thuật đọc – kể, áp dụng phù hợp, sáng tạo vào tiết dạy để góp phần nâng cao chất lượng giờ dạy thơ, chuyện. 2 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Nhận thức rõ tầm quan trọng của môn học này đối với trẻ mẫu giáo, vì thế nhiều năm qua tôi đã đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu kĩ bộ môn, cũng đã áp dụng chuyên đề “ Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen văn học” vào tiết dạy và các hoạt động trong ngày. Song đối chiếu với yêu cầu của môn học thì tôi thấy kết quả đạt được sau mỗi giờ dạy chưa cao vì còn phải gặp nhiều yếu tố sau:  Thuận lợi: - Nhiều năm liên tục được dạy chương trình 26 tuần nên các câu chuyện, bài thơ hầu như tôi đã thuộc, nên rất thuận lợi cho việc cung cấp nội dung thơ – chuyện đến với trẻ. - Đại đa số các cháu thích học môn này nhất là khi được nghe cô kể chuyện, đọc thơ , được xem tranh ảnh, các mô hình, các con rối trẻ rất chăm chú và hứng thú.  Khó khăn Học sinh ghép từ 3 đến 5 tuổi nên nhận thức của các cháu không đồng đều. Nhiều cháu mới vào học nên còn nhút nhát, chưa mạnh dạn hoà đồng với các bạn, số học sinh nói ngọng, nói lắp nhiều. Phụ huynh học sinh chưa hiểu về ngành học nên chưa quan tâm đến con mình, còn khoán trắng cho giáo viên. Đồ dùng, tranh ảnh phục vụ cho môn học còn đơn điệu, đa số do tôi tự vẽ, tự làm nên chưa đẹp, chưa kích thích được sự chú ý của trẻ. Phương pháp lên lớp của tôi chưa thực sự sáng tạo, còn cứng nhắc, rập khuôn chưa có sự linh hoạt. Giọng đọc, kể chưa biểu cảm, chưa thể hiện sắc thái của nhân vật, của tác phẩm. II. NHỮNG BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Từ những khó khăn mà tôi vừa nêu ở trên, bản thân tôi suy nghĩ để từng bước nâng cao chất lượng giảng dạy tốt môn làm quen văn học cũng như việc làm 3 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku thế nào để gây hứng thú cho cháu trong tiết dạy thì việc đầu tiên của cô giáo mầm non là phải yêu ngành, yêu nghề, yêu các cháu và phải có một trình độ nghiệp vụ chuyên môn tốt. Muốn được như vậy thì bản thân phải nhiệt tình không ngừng học hỏi, chuyên sâu vào môn học. Bước đầu tiên tôi đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu kĩ môn học, để nắm chắc các phương pháp giảng dạy của từng loại tiết, thiết kế giờ dạy một cách có hệ thống phù hợp với lứa tuổi của trẻ, phù hợp với tình hình của lớp để giờ dạy đạt kết quả cao hơn. Để có giọng đọc, kể truyền cảm tôi đã dành một thời gian khá dài để rèn luyện giọng đọc, kể của mình cho thật diễn cảm. Nghiên cứu thiết kế nhiều loại đồ dùng trực quan như tranh ảnh động, rối … để phục vụ cho môn học, mạnh dạn đăng kí các tiết dạy mẫu môn làm quen văn học để Ban giám hiệu và bạn bè đồng nghiệp góp ý tạo cho tôi sự mạnh dạn, tự tin và có kinh nghiệm trong giảng dạy nhiều hơn, vận dụng phương pháp linh hoạt hơn. Ngoài những việc làm trên để có một giờ học tốt bản thân tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp sau để nâng cao chất lượng giờ dạy. Trong bài viết này tôi mạnh dạn đưa ra để các bạn tham khảo: Trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, nếu chỉ đơn thuần kể một câu chuyện, đọc một bài thơ mà khôngốc phần giới thiệu, có thể có nhiều từ trẻ sẽ không hiểu hoặc không hiểu nội dung. Bới vậy trước khi vào bài tôi thường chú ý cho trẻ làm quen với bối cảnh câu chuyện, bài thơ, các nhân vật và những từ chính. Tôi dành thời gian để dựng cảnh và tạo một không khí học tập vui vẻ, thoải mái cho trẻ để trẻ có thể tham gia vào câu chuyện, bài thơ một cách có ý nghĩa. Để có giờ dạy tốt ngoài việc chuẩn bị giáo cụ trực quan đầy đủ ra thì việc giới thiệu bài là hết sức quan trọng. Tôi nghĩ rằng giới thiệu bài tốt là yếu tố quan trọng thu hút sự chú ý của trẻ và kích thích sự hào hứng nghe kể chuyện của trẻ. Để thu hút được sự chú ý của trẻ thì mỗi nội dung câu chuyện, bài thơ cần phải 4 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku phù hợp với từng thể loại. Vì vậy trước mỗi bài dạy tôi chú ý kĩ nội dung của từng bài để tìm cách giới thiệu độc đáo nhằm kích thích sự hứng thú nghe kể chuyện, đọc thơ của trẻ. Tôi có thể mở đầu bằng cách cho trẻ xem một bức tranh, một mô hình,… đẹp, hoặc đọc cho trẻ nghe một bài thơ, hát cho nghe một bản nhạc có nội dung phù hợp với bài dạy. Ví dụ: Với câu chuyện “ Ai đáng khen nhiều hơn ” tôi chuẩn bị các con rối tay gồm thỏ mẹ, thỏ anh và thỏ em. Vào bài tôi cho trẻ chơi “ Trời tối, trời sáng ” khi trẻ nhắm mắt tôi đưa rối ra, sau đó trẻ dậy, và nói bằng giọng của thỏ mẹ “ Xin chào các cháu ” cô là thỏ mẹ. Còn đây là thỏ anh và các thỏ em. Hôm nay cô đưa gia đình tới thăm các cháu. Cô đố các cháu trong hai anh em nhà thỏ ai ngoan hơn nào? ( Để trẻ suy nghĩ đoán và trả lời ) Để biết rõ thỏ nào ngoan hơn cô nhờ cô giáo các cháu kể về gia đình thỏ cho các cháu nghe. Các cháu hãy chú ý theo dõi nhé! Với hình thức giới thiệu này cháu sẽ rất thích và tò mò được biết, được giải đáp thắc mắc nên trẻ rất chăm chú lắng nghe cô kể. Ví dụ: Với bài thơ “Hoa kết trái” Tôi chuẩn bị một mô hình có nhiều loại hoa, cây trái trang trí thật đẹp như một khu vườn nhỏ. Vào bài tôi cho trẻ vừa đi vừa hát bài “màu hoa”, đến khu vườn nhỏ tôi cho trẻ dừng lại và nói: Các cháu ạ! Trong khu vườn này có rất nhiều loài hoa, mỗi loài hoa có một màu sắc khác nhau, chúng mình cùng nói xem có những loaì cây, hoa gì nhé! Tôi cho trẻ trao đổi và nêu suy nghĩ của mình sau đó tôi nói: Các cháu nói rất đúng! đây là cây mướp có hoa màu vàng, đây là cây cà có hoa màu tím, đây là hoa bưởi, hoa mận màu trắng. Các loại hoa đua nhau nở trông rất đẹp phải không nào. Nhưng có một điều có thể các cháu còn chưa biết vì các loài cây này ngoài việc khoe sắc hoa làm cho thiên nhiên thêm tươi đẹp thì hoa còn kết thành quả ngon, ngọt cho chúng ta ăn đấy! Nhà thơ Thu Hà rất yêu quí các loài hoa và rất yêu quí các cháu nên đã viết một bài thơ nói về các loài hoa để tặng các cháu đấy! các cháu hãy lắng nghe cô đọc bài thơ “Hoa kết trái ”thì sẽ rõ nhé! 5 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Việc kể chuyện có đạt được kết quả tốt hay không đều phù thuộc vào giọng đọc, kể của cô. Giọng kể của cô phải thật diễn cảm, xác định đúng thanh điệu, ngữ điệu… của câu chuyện. Xác định rõ vai trò trung gian của mình giữa tác phẩm và trẻ cho nên công việc của cô giáo không phải là học thuộc lòng chuyện rồi nhắc lại nội dung đó một cách vụng về, mà tôi luôn chú ý đọc, kể bằng sự thay đổi của giọng nói , của nét mặt, cử chỉ để thể hiện từng nhân vật. Nhằm mang lại cho cháu niềm vui thích và qua đó phát triển trí tuệ tình cảm, ngôn ngữ cho trẻ. Khi miêu tả những sự kiện hành vi, cảm xúc của nhân vật tôi đã chú ý tránh những thủ pháp tự nhiên như vui cười quá mức, hoặc vung tay bừa bãi. Bởi vì, tôi nghĩ nếu làm như vậy sẽ quên chú ý đến nội dung chuyện, giảm chất lượng giờ dạy. Ví dụ : Với chuyện “ Tấm Cám ” thì giọng của Cám là giả dối, hơi cao hơn bình thường, giọng của Tấm thì dịu dàng, giọng của mẹ Cám thì đay nghiến, mỉa mai… Hoặc khi kể chuyện “ Chú dê đen “ tôi sử dụng các mô hình con vật dùng nghệ thuật dật dây để đưa từng con vật ra theo câu chuyện. Khi kể chuyện tôi luôn chú ý thể hiện giọng điệu của từng nhân vật. Ví dụ: Giọng Dê Trắng nhỏ nhẹ,ï nhút nhát Giọng Dê Đen dũng cảm, đanh thép Giọng chó Sói quát nạt khi gặp Dê Trắng và hạ giọng khi gặp Dê Đen. Trong khi đọc, kể tôi chú ý không hỏi trẻ vì làm như thế sẽ phân tán tư tưởng của trẻ. Trong quá trình kể nếu có cháu mất trật tự tôi không quát mắng trẻ mà dùng các câu hỏi liên quan đến nội dung bài nhằm nhắc nhở. Ví dụ ï: Ngọc Anh ơi ! Con hãy lắng nghe xem Dê Đen trả lời chó Sói như thế nào nhé ? Sau mỗi lần kể chuyện cho trẻ nghe, để giúp trẻ nhớ tên truyện, củng cố thêm sự hiểu biết về nội dung câu chuyện và luyện cách phát âm, cung cấp thêm vốn từ cho trẻ thì ở phần cuối giờ dạy tôi thường tự sáng tác bài thơ phù hợp với 6 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku nội dung câu chuyện để cho trẻ đọc nhằm tạo không khí vui tươi phấn khởi sau một giờ học và lồng ghép để giáo dục trẻ giúp trẻ hiểu sâu hơn bài vừa học . Ví dụ: Sau khi dạy bài “ Sự tích bánh chưng bánh dày ”Tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Chiếc bánh chưng xanh ”do tôi tự sáng tác Chiếc bánh chưng xanh Tự mình nghĩ ra Do tay mẹ gói Cả hai thứ bánh Gạo nếp dẻo thơm Tượng trưng đất trời Và nhân đậu xanh Đem dâng vua cha Đón chào xuân mới! Hai thứ bánh quí Hôm nay cô kể Vua cha đắc ý Sự tích bánh chưng Ra lệnh truyền ngôi Hoàng tử Lang Liêu Từ đó đến nay Hiền lành chăm chỉ Nhà nào cũng có Lao động sáng tạo Bánh chưng, bánh dày Vào ngày lễ tết Đối với thơ, ý nghĩa giáo dục không chỉ phụ thuộc vào nội dung bài thơ mà còn phụ thuộc vào việc đọc diễn cảm của cô giáo. Vì vậy khi trình bày bài thơ cũng như khi dạy trẻ học thuộc lòng bài thơ. Tôi đã chú ý đến đọc diễn cảm của mình và yêu cầu trẻ đọc diễn cảm, thể hiện đúng sắc thái, ngữ điệu của bài thơ. Trong quá trình đọc diễn cảm tôi luôn chú ý đến cách ngắt giọng thi ca. Ví dụ : khi dạy bài thơ: “ Em vẽ ” của tác giả Hoàng Thanh Hà, tôi đọc với âm điệu vui, vừa phải và chú ý ngắt giọng sau mỗi đoạn văn ngắn, nhấn vào các từ : mào đỏ tươi, con mèo lười, tung tăng, toả sáng, ngát, tươi … sau mỗi câu tôi ngắt giọng thi ca như sau: “ Em vẽ/ 7 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Con gà trống/ Mào đỏ tươi/ ……………………….” Tôi đọc ngắt sau từ “Em vẽ” nếu đọc liền không ngắt, người nghe cảm thấy đứt hơi. Trong thơ chuyện, phương pháp đàm thoại là rất quan trọng vì nó là công cụ để giáo viên có thể kiểm tra những gì trẻ đã biết và hiểu và đây chính là một trong những biện pháp có giá trị để phát triển ngôn ngữ và giúp trẻ nắm vững nội dung câu chuyện, bài thơ. Song việc sử dụng phương pháp đàm thoại đối với trẻ mẫu giáo phải có mức độ và nghệ thuật, nếu không giờ dạy trở nên nhạt nhẽo, thiếu hấp dẫn. Vì vậy trong các giờ cho trẻ làm quen văn học tôi đã chú ý tôi đã chú ý đặt những câu hỏi đơn giản và câu hỏi mở để khuyến khích trẻ tư duy và sử dựng lời nói một cách sáng tạo. Nhiệm vụ của cô giáo là chủ động hỏi, chủ động giải thích nếu trẻ không trả lời được, còn nhiệm vụ chủ yếu của trẻ là tri giác, rồi suy nghĩ trả lời. Vì thế các câu hỏi của từng bài tôi đều chuẩn bị kĩ phù hợp với từng loại tiết, phù hợp với trình độ nhận thức của trẻ. Tôi đã chú ý tránh những câu hỏi dài, hạn chế sử dụng những câu hỏi mà trẻ chỉ trả lời “ có hoặc không ”. Ví dụ : Trong câu chuyện “ Ba cô gái “ ở tiết 1 tôi đặt câu hỏi: - Cô vừa kể cho các cháu nghe câu chuyện gì? - Trong chuyện có những nhân vật nào? - Bà mẹ nhờ ai mang thư đi? Nếu là đàm thoại giúp trẻ thể hiện thái độ nhận thức của mình thì nội dung câu hỏi yêu cầu trẻ phải phán đoán, so sánh mới trả lời được. Vì thế tôi cũng chú ý đặt câu hỏi ngắn gọn dễ hiểu. Ví dụ: Trong chuyện “ Ba cô gái “ cháu yêu cô nào? Vì sao cháu lại yêu cô út mà không yêu những cô khác ? 8 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Trong thơ chuyện phương pháp trực quan là một phần không thể thiếu được và rất quan trọng, nó có tác dụng khắc sâu thêm ấn tượng nghệ thuật cho trẻ, giúp trẻ củng cố những điều được nghe, được thấy. Khi nghe cô kể chuyện, đọc thơ kết hợp với đồ dùng minh hoạ sẽ giúp trẻ hiểu truyện hơn; có thể khuyến khích trẻ sử dụng đồ dùng minh hoạ để kể lại câu chuyện; hoặc khi trẻ đã thuộc truyện trẻ có thể sử dụng đồ dùng minh hoạ để kể lại câu chuyện theo cách riêng của mình và nó sẽ hỗ trợ trẻ sử dụng chính xác các từ khó có liên quan đến truyện. Chính từ ý nghĩa của việc sử dụng đồ dùng trực quan trong môn làm quen văn học như thế nên tuỳ từng bài mà tôi chuẩn bị tranh ảnh, tranh động, rối tay, mô hình,… Qua quá trình giảng dạy tôi thấy hình thức dùng tranh động và rối tay là tạo được hứng thú cho trẻ nhất, tuy làm hơi công phu một chút. Khi đã có đồ dùng rồi thì việc phải biết sử dụng đúng lúc, đúng chỗ hết sức cần thiết, tránh tình trạng sử dụng tuỳ tiện. Có thể dùng giới thiệu bài, giải thích từ mới. Ví dụ:Khi dạy trẻ bài thơ : “Hoa kết trái” của tác giả Thu Hà Tôi chuẩn bị mô hình một vườn hoa có các loại hoa, quả có ở trong bài thơ. Khi đọc đến câu thơ nào thì tôi đưa loại hoa tương ứng đó ra để trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về nội dung bài thơ. Ngoài ra tôi còn sử dụng mô hình các loại hoa để giải thích từ “Hoa kết trái” tức là hoa nở rồi đến một lúc nào đó hoa sẽ kết thành quả, tôi chỉ và giới thiệu cho trẻ biết : Hoa vừng là bông mè; hoa đỗ là bông đậu,… Ngoài việc được đọc, được xem trực tiếp các loại hoa trẻ sẽ rất thích thú tham gia vào tiết học và hiểu bài sâu hơn. Đối với những tiết kể chuyện khi trẻ đã thuộc truyện, tôi khuyến khích trẻ sử dụng đồ dùng minh hoạ để kể lại câu chuyện theo cách riêng của trẻ. Với cách làm này trẻ có thể sử dụng các từ có liên quan đến truyện giúp cho ngôn ngữ của trẻ ngày càng phát triển. Để phát triển tư duy của trẻ, trong mỗi tiết học tôi đều dành một phần thời gian ở cuối giờ học mời một vài trẻ kể lại chuyện một cách sáng tạo. Trẻ có thể kể 9 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku lại, thay đổi câu chuyện thành câu chuyện mới hoặc thể hiện bằng động tác đóng vai các nhân vật. Tuỳ vào từng bài tôi cho trẻ kể lại chuyện kèm theo hành động minh hoạ; Một vài trẻ khác thực hiện các hành động minh hoạ một cách sáng tạo; Hoặc tôi sẽ là người dẫn chuyện trẻ là người kể những đoạn đối thoại. Như trên tôi đã trình bày, học sinh lớp tôi có rất nhiều cháu nhút nhát nên việc giúp trẻ mạnh dạn, tự tin khi đến lớp là một điều rất khó. Để cho trẻ hoà nhập với các bạn tôi tận dụng những thời điểm rảnh trong ngày gần gũi, hỏi han trẻ tạo cho trẻ niềm tin ở cô giáo. Tôi dùng hình thức đọc thơ hoặc kể chuyện cho trẻ nghe, chủ yếu là những câu chuyện vừa học để giúp trẻ củng cố và ghi nhớ sâu hơn, giúp trẻ mạnh dạn hơn bằng cách tôi đọc một câu còn câu tiếp theo tôi hỏi trẻ “ Câu tiếp theo là gì nhỉ? Cô đố Hà kể được đấy! Nếu kể được cô sẽ thưởng một cờ bé ngoan để Hà đem về tặng mẹ”.Tôi luôn tạo cho trẻ tham gia vào các vai đóng kịch, hoặc biểu diễn văn nghệ cuối tuần. Tôi cho trẻ tham dự một vai như đánh đàn, đánh trống, gõ phách … để tạo cho trẻ hoà nhập với các bạn một cách thoải mái và hứng thú. Trong giờ học tôi đã chú ý gọi cháu đứng lên trả lời với sự giúp đỡ của tôi. Sau đó động viên khen ngợi cháu trước các bạn. Nhiều lần như vậy cháu sẽ mạnh dạn hơn, tôi không quên nhắc trẻ: “ Tối nay con về đọc lại bài thơ hoặc kể lại câu chuyện này cho bố mẹ nghe, chắc bố mẹ con mừng lắm đấy” Trong quá trình theo dõi trẻ đọc, trả lời tôi thấy nhiều cháu trong lớp còn nói ngọng, nói lắp nhiều. Việc nói ngọng, nói lắp nếu không được sửa từ nhỏ thì sẽ gây tai hại cho trẻ sau này. Các cháu hay nhầm chữ “ r ” với “l”.Ví dụ: bài thơ “ Hoa kết trái” ( Của nhà thơ Thu Hà) có câu “ Rung rinh trước gió ” cháu hay đọc “ lung linh “ … Vì thế tôi đã tìm một số trò chơi luyện phát âm cho trẻ ở ngoài giờ học. Ví dụ: Khi cần luyện cho trẻ phát âm một âm nào đó thì tôi sẽ kể cho trẻ nghe câu chuyện “ Chú lưỡi vui tính ”. 10 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Tôi nói: “Hôm nay cô sẽ giới thiệu cho các con một người bạn mới, người bạn mà ai cũng có. Các con có biết ai không ? Đó là chú lưỡi vui tính của các con đấy! Nào các con hãy cho cô xem các chú lưỡi vui tính của các con nào?” (Trẻ thè lưỡi ra cho cô và các bạn xem). Cô : “ Chào các bạn lưỡi vui tính”, chú lưỡi vui tính biết hát rất nhiều bài hát. Chú lưỡi vui tính muốn dạy các con hát, các con có thích không? Trẻ “ Thưa cô thích ” hôm nay chú lưỡi vui tính sẽ dạy các con bài hát . Ví dụ : r – r – r ( cô phát âm mẫu ) Nào các con hãy hát bài này cùng chú lưỡi vui tính nhé: Trẻ r- r- r( tôi cho hát tập thể rồi đến cá nhân, chú ý những cháu hay phát âm sai). Sau sự phát âm thành thạo, tôi nâng yêu cầu bằng cách: Chú lưỡi vui tính còn sáng tác nhiều bài hát như: rì – rà – rì – rà… Khi chơi xong tôi cho trẻ đọc lại bài thơ mà trẻ hay đọc sai để kiểm tra xem cách phát âm của trẻ đã tốt chưa. Việc rèn luyện cho trẻ đọc thơ, kể chuyện nếu chỉ được thực hiện ở trên lớp không thì chưa đu,û mà phải rèn luyện cho trẻ đọc, kể ở mọi lúc, mọi nơi. Ở nhàø bằng cách phối hợp với các bậc phụ huynh, trao đổi về những câu chuyện, bài thơ có trong chương trình để phụ huynh nắm được và kể đọc lại cho con mình nghe vào thời gian rảnh rỗi như khi đi ngủ … Có như thế trẻ mới nhanh thuộc và nhớ lâu hơn. Sau khi tiếp thu chuyên đề “ Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen văn học”, đối với những bài thơ, câu chuyện ngắn tôi đều phôto hoặc viết chữ lớn bằng chữ viết thường để hướng dẫn cách đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới để trẻ được làm quen với cách đọc chữ giúp cho việc học ở trường phổ thông sau này được thuận lợi. Sau mỗi giờ học tôi treo tại góc văn học vừa tầm để trẻ có thể tới đọc, chỉ dễ dàng hình thức này mặc dù trẻ không biết chữ nhưng do đã thuộc thơ nên các cháu cứ chỉ và đọc giống như mình đã biết chữ, với hình thức này trẻ rất thích và hứng thú. Lúc đầu thì chưa quen các cháu đọc chưa hết câu đã chỉ xuống 11 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku hàng thứ hai rồi, sau nhiều lần làm mẫu, hướng dẫn cho trẻ là khi đọc các con phải chú ý đọc và chỉ từng chữ một, cho đến nay hầu hết các cháu lớp tôi đều biết đọc thơ bằng chữ viết thường. Ví dụ: Khi đọc bài thơ “Trăng ơi từ đâu đến ” của nhà thơ Trần Đăng Khoa, thì khi đọc chữ “Trăng ” các con chỉ vào chữ đầu tiên, đến chữ “ơi” các con chỉ vào chữ thứ hai … với hướng dẫn như vậy nhiều lần các cháu sẽ thành quen và đến nay chỉ, đọc thành thạo. Nếu cứ đến giờ thơ, truyện mới dạy trẻ đọc thơ thì chưa đủ mà phải biết cách lồng ghép tích hợp vào các môn học khác, thì hiệu quả các giờ học mới đạt kết quả cao. Ví dụ : Khi dạy giáo dục âm nhạc bài “Bông hoa mừng cô” thì phần ổn định lớp học tôi cho trẻ đọc bài thơ “Quà mùng tám tháng ba” bài “Cháu vẽ ông mặt trời” đọc bài thơ “Ôâng mặt trời óng ánh”; hoặc bài thơ “ Bó hoa tặng cô”,... Hoặc khi dạy bài thơ “Dán hoa tặng mẹ” thì phần ổn định tôi cho trẻ hát bài “Bông hoa mừng cô”. Vào những giờ vui chơi nhất là những trò chơi dân gian tôi chú ý lựa chọn những bài đồng dao, ca dao gần gũi với sinh hoạt hằng ngày của trẻ để trẻ đọc nhằm luyện giọng đọc và phát triển ngôn ngữ của trẻ. Ví dụ : Bài “Lộn cầu vồng” Nước sông đang chảy Cậu bé lên bảy Cô bé lên ba Hai ta cùng lộn Ngoài ra để giáo dục lễ giáo cho trẻ, tôi cho trẻ đọc và ghi nhớ một số câu tục ngữ gần gũi với trẻ như “Yêu thương mọi người” “Chị ngã em nâng”, “Ở hiền gặp lành”. 12 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku - Giáo dục cháu thật thà qua câu: “Đói cho sạch, rách cho thơm” - Dạy trẻ giữ gìn vệ sinh sạch sẽ: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. - Giáo dục cháu biết ơn người lao động qua câu : “Aên quả nhớ kẻ trồng cây”. Đối với giờ làm quen với toán tôi cũng có thể lồng ghép thơ, truyện vào việc cung cấp kiến thức cho trẻ . Ví dụ: Khi dạy môn LQVT đề tài số 6 (tiết 1) phần luyện tập tôi chuẩn bị nhiều tranh vẽ chú thỏ và nói : Các con nghe cô đọc thơ và chọn cho cô bức tranh đúng như trong bài thơ nhé. Cô : “Chú thỏ trắng Cháu “Treo 1 chú thỏ” Mắt hồng hồng Tai thẳng đứng” Cô : “Hai chú thỏ Cháu “Treo 2 chú thỏ lên” Ngồi ăn cỏ Rất nên thơ” Cô : Ba chú thỏ Cháu “Treo 3 chú tho lênû” Nhảy tung tăng Trên bãi cỏ” Cô : “Bốn chú thỏ Cháu “Treo tranh 4 chú thỏ lên” Chơi trốn tìm Cười chúm chím” Cô : “Năm chú thỏ Cháu “Treo tranh 5 chú thỏ lên” Nằm phơi nắng Cô : Rất thoả mãn” Sáu chú thỏ xinh Cháu “Treo tranh 6 chú thỏ lên” 13 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Rất thích múa Múa vòng trong” Hoặc khi dạy số 6 ( Tiết 3 ) tôi cho trẻ đọc bài thơ : “Dung dăng dung dẻ” Dung dăng dung dẻ Mỗi bên ba bạn Bạn trẻ đi chơi Cùng vui múa lượn Nhóm bạn sáu người Nhập lại bên nhau Chia thành hai tổ Cô hỏi bao nhiêu Cô giáo liền đố Lại thành sáu bạn Mỗi tổ mấy người Cô khen cả nhóm Bé nhoẻn miệng cười Đoàn kết chăm ngoan Ngoài ra, tôi còn lồng ghép thơ, truyện vào môn hoạt độâng tạo hình để tạo không khí cho tiết học cũng như kích thích trí tưởng tượng cho trẻ. Với hình thức này trẻ vừa được đọc thơ mà lại còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và cung cấp thêm vốn từ cho trẻ, như ở tiết “ Vẽ theo ý thích” kết thúc tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Em vẽ” do tôi sáng tác, bài thơ như sau: Cô cho bé vẽ Vẽ biển, vẽ thuyền Những gì bé thích Vẽ nhà, vẽ cây Thành một bức tranh Trên trời có mây Trên trang giấy trắng Xa xa có núi Bé chọn màu đỏ Phía trên mặt trời Bé chọn màu vàng Bé cùng thi vẽ! Những màu bé thích 14 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Ngoài việc luyện tập, lồng ghép mọi lúc, mọi nơi, mọi tiết học để đạt kết quả cao thì việc thay đổi hình thức lớp học cũng rất cần thiết. Trong giờ học ngoài việc cho trẻ ngồi học trên ghế, tôi còn cho trẻ ngồi xung quanh tôi sau đó đọc thơ, kể chuyện cho trẻ nghe để tạo sự gần gũi, thân thiện giữa cô và trẻû, trẻ sẽ thấy thoải mái hơn. Với mỗi bài dạy sau khi học xong tôi luôn nhắc trẻ về nhà đọc, kể lại cho ba mẹ nghe. Với hình thức này giúp cho trẻ luôn ôn luyện, củng cố kiến thức của trẻ ở nhà và là hình thức tốt nhất để phụ huynh thấy được việc học của con mình ở lớp mà thay đổi cách suy nghĩ về ngành học và quan tâm đến con mình nhiều hơn nữa. Để Phụ huynh tín nhiệm đưa con đến lớp cũng như để trẻ thích đi học tôi đã chú ý trang trí góc thư viện phong phú về chủng loại, sưu tầm tranh truyện thật nhiều để cho trẻ xem, những quyển truyện mà tôi sưu tầm đều phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Tranh ảnh đẹp, chữ to, dễ nhìn nên trẻ rất thích. Ngoài ra tôi còn vận động phụ huynh học sinh quyên góp, tặng lớp những quyển truyện phù hợp với trẻ mẫu giáo làm cho góc văn học ngày càng phong phú thêm. III. KẾT QUẢ VÀ VIỆC PHỔ BIẾN ỨNG DỤNG NỘI DUNG VÀO THỰC TIỄN: Sau một thời gian mạnh dạn áp dụng một số biện pháp để giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học, bản thân tôi rất phấn khởi, năng lực chuyên môn của tôi được nâng lên . Kết quả sau mỗi giờ dạy của tôi đều được đánh giá cao và được xếp loại tốt, tôi lên lớp bình tĩnh, tự tin hơn. Đồ dùng dạy học phục vụ cho môn làm quen văn học được tôi tự làm đã đẹp hơn, phong phú về chủng loại. Qua các đợt thi đồ dùng dạy học tại trường tôi được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao và được xếp laọi A. 15 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku Các giờ dạy của tôi tiến hành thấy nhẹ nhàng, thoải mái không còn gò bó như trước. Giờ học thấy các cháu hào hứng hẳn lên. Những cháu trước kia nhút nhát, không đọc trước lớp thì nay đã mạnh dạn hơn, hay xung phong phát biểu. Số lượng trẻ nói ngọng, nói lắp nay đã không còn nữa, thay vào đó là các cháu biết phát âm chính xác đầy đủ cả câu. Những cháu nhút nhát nay đã mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động học tập. Các cháu tích cực tham gia đóng kịch, kể chuyện sáng tạo. Kết quả có 95% cháu nhớ nội dung truyện đọc, kể diễn cảm, trả lời đúng các câu hỏi của cô đưa ra, biết kể chuyện sáng tạo. Trong những lần nhà trường tổ chức ngày hội, ngày lễ cháu lớp tôi tham gia nhiều hơn. Qua những lần khảo sát trên trẻ đều xếp từ khá trở lên. Phụ huynh đã có ý thức quan tâm nhiều hơn đến trẻ, giúp tôi phần nào củng cố kiến thức cho trẻ ở nhà. Nhiều phụ huynh đã mang đến cho tôi những đồ dùng phế thải để tôi làm đồ dùng dạy học, nhiều tranh truyện mẫu giáo để trưng bày ở góc thư viện. * BÀI HỌC KINH NGHIỆM: Để giờ dạy đạt kết quả cao thì yêu cầu giáo viên phải nắm vững phương pháp giảng dạy của bộ môn. Trong quá trình đọc, kể phải chú ý giọng đọc, kể phải rõ ràng, không sử dụng từ địa phương. Thường xuyên tự trau rồi bằng việc dự giờ đồng nghiệp rèn kỹ năng sư phạm. Vận dụng linh hoạt các phương pháp trong giảng dạy, không rập khuôn máy móc, tiết nào cũng như tiết ấy, các thủ thuật lên lớp cũng phải luôn thay đổi cho phù hợp với thực tế tình hình của lớp. Nghiên cứu tìm hiểu kĩ bài trước khi soạn, trước khi lên lớp. Muốn cho trẻ nắm được nội dung truyện cũng như thuộc thơ thì cô giáo không chỉ cung cấp cho trẻ kiến thức trong giờ học, mà cần phải tận dụng các giờ 16 Nguyễn Thị Phương – Mầm non 6/1 - Pleiku trong ngày để bồi dưỡng thêm cho trẻ. Cho trẻ làm quen với mọi lúc, mọi nơi. Tích cực bỗi dưỡng cho trẻ tham gia vào các ngày hội, ngày lễ trong nhà trường. Đồ dùng, học liệu phục vụ cho trẻ học phải đẹp, có sáng tạo mới gây được hứng thú cho trẻ. Cần sử dụng tối đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có của địa phương để làm đồ dùng phục vụ cho môn học và làm phong phú các hoạt động của trẻ. Trong lớp phải xây dựng môi trường văn học chữ viết nhiều để trẻ được xem, được trải nghiệm những gì mình đã được học. Có sự phối hợp giữa cô giáo và phụ huynh trao đổi những gì mà trẻ được học tập trên lớp để phụ huynh rèn thêm cho trẻ ở nhà. Vận động phụ huynh sư tầm tranh ảnh, nguyên vật liệu phục vụ cho môn học và làm phong phú góc văn học. Trong quá trình luyện tập cần chú trọng đến việc rèn luyện và giáo dục cá nhân trẻ kết hợp giáo dục trẻ trong nhóm, lớp. Cuối mỗi giai đoạn, nên tổ chức cho trẻ ôn lại các bài thơ, câu chuyện qua hình thức biểu diễn văn nghệ hoặc đóng kịch để trẻ nhớ lâu hơn. Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng trong thời gian vừa qua, để giúp trẻ học tốt môn “ Làm quen văn học ” ở lứa tuổi mẫu giáo. Kính mong Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm các cấp xem xét, góp ý và chỉ ra những vấn đề còn thiếu sót trong bài viết, để tôi rút kinh nghiệm và thực hiện tốt hơn trong năm học tới /. 17
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan