Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh cách tiến hành và quan sát thí nghiệm...

Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh cách tiến hành và quan sát thí nghiệm trong chương trình hoá học lớp 8

.DOC
16
86
132

Mô tả:

A. §Æt vÊn ®Ò I. lêi më ®Çu: M«n ho¸ häc lµ mét m«n khoa häc thùc nghiÖm c¸c hiÖn tîng vµ qu¸ tr×nh ph¶n øng còng nh lµ kÕt luËn ph¶i ®îc rót ra sau khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm . Muèn thùc hiÖn ®îc môc tiªu ®Ò ra th× ®ßi hái tÊt c¶ c¸c häc sinh ph¶i cã kÜ n¨ng sö dông dông cô ho¸ häc phæ biÕn, l¾p r¸p vµ tiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n cña m«n ho¸ häc. Cã nh vËy th× c¸c em míi cã kh¶ n¨ng quan s¸t hiÖn tîng, qu¸ tr×nh ph¶n øng tõ ®ã míi ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin vµ c¸c d÷ liÖu ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng ho¸ häc mét c¸ch l«gÝc, râ rµng vµ chÝnh x¸c ®îc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn, yªu cÇu häc sinh ph¶i biÕt thÝ nghiÖm vµ quan s¸t thÝ nghiÖm. Do vËy viÖc sö dông thÝ nghiÖm, l¾p r¸p vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm còng nh quan s¸t c¸c hiÖn tîng lµ mét kh©u cùc k× quan träng trong m«n ho¸ häc líp 8, nhÊt lµ ch¬ng tr×nh ®æi míi ®èi víi mét m«n khoa häc thùc nghiÖm. C«ng viÖc sö dông dông cô thÝ nghiÖm, l¾p r¸p vµ quan s¸t thÝ nghiÖm lµ kh©u rÊt quan träng trong viÖc h×nh thµnh vµ rót ra nh÷ng nhËn thøc, kiÕn thøc ®Æc thï cña bé m«n ho¸ häc. Sö dông dông cô, l¾p r¸p, tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®µo t¹o, trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch cña ngêi lao ®éng tù gi¸c, cÈn thËn, tû mû, trung thùc vµ s¸ng t¹o trong m«n häc ho¸ häc. Sö dông dông cô, l¾p r¸p, tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm lµ mét bé phËn kiÕn thøc rÊt quan träng c¬ b¶n trong viÖc gi¶ng d¹y ë trêng häc võa lµ môc tiªu, lµ néi dung, lµ ph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖu nghiÖm thÓ hiÖn ®óng ®¾n ®êng lèi “ Häc ®i ®«i víi hµnh” vµ “ Ho¸ häc lµ m«n khoa häc thùc nghiÖm”. V× lÝ do trªn nªn t«i ®· chän ®Ò tµi:“Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh cách tiến hành và quan sát thí nghiệm trong chương trình hoá học lớp 8” . II. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu: 1. ThuËn lîi: - Do nhu cÇu vµ tÝnh cÊp b¸ch cña ch¬ng tr×nh ®æi míi s¸ch gi¸o khoa, víi ph¬ng ph¸p t tëng coi träng ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm – ph¬ng ph¸p ®Æc thï cña c¸c khoa häc thùc nghiÖm nªn hÇu nh c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm ho¸ häc nh»m ®¶m b¶o cho viÖc ®æi míi d¹y häc ho¸ häc ®îc tiÕn hµnh thuËn lîi, ®Çy ®ñ, ®ã lµ nh÷ng thiÕt bÞ tèi thiÓu cho giê häc ho¸ häc. - Häc sinh khèi 8 nh×n chung c¸c em ngoan, cã ý thøc phÊn ®Êu trong häc tËp. - Nhµ trêng cã ®Çy ®ñ gi¸o viªn, cã ®Çy ®ñ tÊt c¶ c¸c bé m«n, héi ®ång nhµ trêng ®oµn kÕt quan t©m gióp ®ì lÉn nhau. §éi ngò gi¸o viªn trÎ, khoÎ cã tr×nh ®é chuyªn m«n chuÈn vµ trªn chuÈn. 1 - Lµ mét ®Þa ph¬ng cã truyÒn thèng hiÕu häc, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, héi khuyÕn häc x·, héi phô huynh häc sinh quan t©m nhiÒu ®Õn sù nghiÖp gi¸o dôc x· nhµ, chÝnh v× vËy t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò gi¸o viªn yªn t©m c«ng t¸c. 2. Khã kh¨n: - Khi gi¶ng d¹y m«n ho¸ häc 8 t«i gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n ®ã lµ: Häc sinh líp 8 lÇn ®Çu tiªn ®îc tiÕp xóc víi m«n häc míi, do vËy c¸c em cßn cã nhiÒu bì ngì. - C¸c em cha ®îc lµm quen víi c¸c dông cô thÝ nghiÖm, vµ ®îc sö dông cho nªn c¸c em cßn chó ý nhiÒu ®Õn dông cô, cha biÕt sö dông, cßn lóng tóng, mÊt nhiÒu thêi gian. - Thêi lîng cña m«n ho¸ häc 2 tiÕt / tuÇn, c¸c em cha biÕt c¸ch ®äc kÕt qu¶ chÝnh x¸c khi quan s¸t thÝ nghiÖm. - C¬ së vËt chÊt cña ®Þa ph¬ng vµ nhµ trêng cßn nhiÒu thiÕu thèn, phßng häc cßn thiÕu ph¶i häc 2 ca, thiÕu phßng th viÖn, thiÕu phßng häc ®a chøc n¨ng nªn gi¸o viªn ph¶i mÊt rÊt nhiÒu thêi gian chuÈn bÞ. XuÊt ph¸t thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu tõ thuËn lîi còng nh khã kh¨n, ®Ó n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc bé m«n ho¸ häc b¶n th©n t«i trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ®· t×m ra ph¬ng ph¸p híng dÉn HS c¸ch tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm trong ch¬ng tr×nh ho¸ häc líp 8. §Ó tõ ®ã gióp häc sinh cã thÓ lÜnh héi mét c¸ch cã hÖ thèng, l«gic vµ nhuÉn nhuyÔn ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm. Vµ gióp häc sinh cã ý thøc thùc hiÖn vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh mét c¸ch khoa häc, chÝnh x¸c trung thùc, cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng trong s¹ch, biÕt vËn dông nh÷ng ®iÒu ®· häc vµo thùc tiÔn cuéc sèng vµ s¶n xuÊt. B»ng nh÷ng kinh nghiÖm trong c¸c n¨m häc qua t«i ®· sö dông gi¶i ph¸p nµy ¸p dông cho mét sè líp vµ mét sè líp ®Ó ®èi chøng, so s¸nh t«i thÊy r»ng HS häc tËp rÊt tèt, høng thó víi m«n häc h¬n ®· gióp t«i m¹nh d¹n ®a ra ph¬ng ph¸p nµy. b. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò : I. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: 1. Gióp häc sinh biÕt ph©n lo¹i thÝ nghiÖm trong ho¸ häc: §Ó h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh thÝ nghiÖm ho¸ häc nh»m n©ng cao chÊt lîng, n¾m v÷ng kiÕn thøc ho¸ häc, mét trong nh÷ng biÖn ph¸p lµ d¹y häc sinh “C¸ch tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm trong ch¬ng tr×nh ho¸ häc. Muèn vËy cÇn ph¶i ph©n lo¹i thÝ nghiÖm trong m«n ho¸ häc. Dùa vµo môc ®Ých cña thÝ nghiÖm ngêi ta chia thÝ nghiÖm thµnh hai lo¹i: * ThÝ nghiÖm kiÓm tra gi¶ thuyÕt: §Ó tiÕn hµnh giê häc ®îc tèt gi¸o viªn cÇn: - Giíi thiÖu tÊt c¶ c¸c dông cô thÝ nghiÖm vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i dông cô, yªu cÇu häc sinh n¾m kiÕn thøc . 2 - Chia nhãm HS hîp lý vµ gi¸o viªn cho tÊt c¶ c¸c thµnh viªn c¸c c«ng viÖc hîp lÝ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng cã HS nhµn rçi lµm mÊt trËt tù líp. - Gi¸o viªn nªn giíi thiÖu c¸ch l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm tríc toµn thÓ líp tõng bíc râ rµng ®Ó c¸c em n¾m ®îc bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, sau ®ã ph¸t dông cô cho c¸c nhãm, yªu cÇu c¸c nhãm l¾p r¸p, sö dông vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - ViÖc quan s¸t thÝ nghiÖm hÕt søc quan träng v× quan s¸t sai dÉn ®Õn kÕt qu¶ sai. Do vËy cÇn ph¶i bè trÝ thÝ nghiÖm ë n¬i dÔ quan s¸t nhÊt. Híng dÉn häc sinh quan s¸t vµ ®äc kÕt qu¶ chÝnh x¸c. - §Ó cho kÕt qu¶ thÝ nghiÖm chÝnh x¸c, HS cÇn ph¶i dïng phiÕu häc tËp vµ phiÕu chuÈn cña gi¸o viªn. D¹ng thÝ nghiÖm nµy thêng cã trong mçi tiÕt häc c¸c nhãm häc sinh ph¶i tù lµm thÝ nghiÖm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm chÝnh x¸c. Muèn lµm ®îc nh vËy, häc sinh ph¶i biÕt c¸ch sö dông c¸c dông cô nµy thµnh th¹o, cÈn thËn vµ tû mû. Gi¸o viªn ph¶i quan s¸t, theo dâi vµ uèn n¾n kÞp thêi ®Ó c¸c tiÕt sau häc sinh kh«ng gÆp ph¶i khã kh¨n. * ThÝ nghiÖm biÓu diÔn : - Khi tiÕn hµnh c¸c lo¹i thÝ nghiÖm th× häc sinh ph¶i ®Ò ra gi¶ thuyÕt, nªu vÊn ®Ò ë phÇn ®Æt vÊn ®Ò. Sau ®ã lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t vµ rót ra kÕt luËn. - Tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c thÝ nghiÖm trong c¸c bµi,häc sinh ®Òu ph¶i tiÕn hµnh . Do häc sinh cßn nhá nªn nh÷ng thÝ nghiÖm cã sö dông nhiÒu ho¸ chÊt ®éc h¹i th× ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i lµm thÝ nghiÖm. Lo¹i thÝ nghiÖm nµy gäi lµ thÝ nghiÖm biÓu diÔn . - §Ó ®¶m b¶o cho thÝ nghiÖm thµnh c«ng, gi¸o viªn ph¶i lµm thÝ nghiÖm nµy tríc tr¸nh hiÖn tîng h háng dông cô, hoÆc kh«ng chÝnh x¸c. Gi¸o viªn chØ cã nhiÖm vô bè trÝ thÝ nghiÖm sao cho hîp lý, thiÕt kÕ hoÆc su tÇm nh÷ng dông cô dÔ quan s¸t g©y høng thó cho häc sinh. Häc sinh buéc ph¶i quan s¸t ®Ó cã thÓ m« t¶ thÝ nghiÖm vµ rót ra kÕt luËn. - §èi víi nh÷ng thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n th× yªu cÇu häc sinh ®Ò ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm vµ tù tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. 2. C¸c häat ®éng chñ yÕu cña gi¸o viªn vµ häc sinh trong giê thùc hµnh ho¸ häc nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. §Ó gióp häc sinh n¾m ®îc “C¸ch tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm trong ch¬ng tr×nh ho¸ häc ho¸ häc líp 8” gi¸o viªn cÇn híng dÉn häc sinh nh sau: * GV yªu cÇu HS b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ * §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o : bµi thùc hµnh ë nhµ - Môc tiªu cña bµi thùc hµnh - C¸ch tiÕn hµnh mçi thÝ nghiÖm, nh÷ng ®iÓm cÇn lu ý. GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, hoµn thiÖn - Nhãm kh¸c l¾ng nghe ý kiÕn bæ sung. * GV yªu cÇu nhãm HS tiÕn hµnh thÝ *Nhãm HS thùc hiÖn thÝ nghiÖm ®ång nghiÖm theo c¸c bíc, theo híng dÉn lo¹t : 3 b»ng h×nh vÏ hay trùc tiÕp b»ng lêi cu¶ GV. GV quan s¸t, híng dÉn, nhËn xÐt, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸ch tiÕn hµnh hoÆc ho¹t ®éng cña nhãm nÕu cÇn. * GV yªu cÇu HS ghi chÐp kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - L¾p dông cô . - LÊy ho¸ chÊt. - Thùc hiÖn ph¶n øng. - Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra. *Nhãm HS m« t¶, nhãm trëng tæng kÕt, th ký ghi chÐp kÕt qu¶: - Tr¹ng th¸i, mµu s¾c chÊt ph¶n øng. - HiÖn tîng vµ s¶n phÈm cña ph¶n øng: Cã chÊt khÝ tho¸t ra? Hay cã chÊt r¾n t¹o thµnh ? Cã sù thay ®æi vÒ mµu s¾c ? - X¸c ®Þnh chÊt t¹o thµnh vµ viÕt PTHH. * Mçi HS viÕt têng tr×nh ngay sau buæi * GV yªu cÇu mçi HS ghi kÕt qu¶ vµo t- thùc hµnh hoÆc vÒ nhµ. êng tr×nh thÝ nghiÖm theo mÉu. *Nhãm HS ph©n c«ng : * GV yªu cÇu nhãm HS vÖ sinh sau tiÕt - Thu håi ho¸ chÊt . häc. - Khö ho¸ chÊt ®éc, d. - Röa dông cô thÝ nghiÖm. II. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn: Møc ®é néi dung ch¬ng tr×nh ho¸ häc líp 8 theo ch¬ng tr×nh SGK ®æi míi lµ kh¶o s¸t ®Þnh tÝnh c¸c hiÖn tîng vµ qu¸ tr×nh ho¸ häc trong tù nhiªn, ®êi sèng vµ hiÓu biÕt cña häc sinh. C¸c kÕt luËn hÇu hÕt cã thÓ cho häc sinh tù rót ra trªn c¬ së quan s¸t trùc tiÕp sù vËt, hiÖn tîng kÕt hîp víi nh÷ng suy luËn ®¬n gi¶n. Víi nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra nh vËy trong qu¸ tr×nh d¹y häc ho¸ häc t«i ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: + T¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh cã thÓ quan s¸t trùc tiÕp c¸c thÝ nghiÖm ho¸ häc, trao ®æi nhãm t×m ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, hoÆc häc sinh tù tiÕn hµnh thùc hµnh thÝ nghiÖm tõ ®ã rót ra nh÷ng kÕt luËn cÇn thiÕt vµ h×nh thµnh ® îc kü n¨ng thùc hµnh thÝ nghiÖm, ph©n lo¹i thÝ nghiÖm, thùc hiÖn tèt ®îc c¸c kh©u cña mét bµi thùc hµnh thÝ nghiªm. + Thùc hiÖn gi¶ng d¹y theo ph¬ng ph¸p d¹y bµi thùc hµnh ho¸ häc cô thÓ. Sau ®©y lµ mÉu thiÕt kÕ c¸c ho¹t ®éng trong mét tiÕt d¹y thùc hµnh thÝ nghiÖm: 1. TiÕt 52: Bµi thùc hµnh sè 5 ®iÒu chÕ – thu khÝ hi®r« vµ thö tÝnh chÊt cña khÝ hi®r« a. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: 4 - Häc sinh ph©n lo¹i ®îc c¸c thÝ nghiÖm trong bµi lµ lo¹i thÝ nghiÖm kiÓm tra gi¶ thiÕt. - Häc sinh ®îc rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh, cñng cè c¸c thao t¸c thÝ nghiÖm. - BiÕt c¸ch thu khÝ oxi b»ng c¸ch ®Èy kh«ng khÝ, ®Èy níc. 2. Kü n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t, nhËn xÐt c¸c hiÖn tîng thÝ nghiÖm. - TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng viÕt PTHH. 3. Th¸i ®é: - TiÕp tôc rÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, trung thùc kh¸ch quan trong thùc hµnh thÝ nghiÖm. - Gi¸o dôc lßng say mª m«n häc. II. ChuÈn bÞ : - ChuÈn bÞ ®ñ 4 bé thÝ nghiÖm bao gåm: - §Ìn cån, èng nghiÖm cã nh¸nh, cã èng dÉn. - Gi¸ s¾t, kÑp gç, èng thñy tinh h×nh V. - èng nghiÖm: 2 chiÕc - Hãa chÊt: Zn, HCl, P, CuO c. ph¬ng ph¸p chñ yÕu: - Ho¹t ®éng nhãm, quan s¸t, ho¹t ®éng c¸ nh©n, thùc hµnh hãa häc. d. ho¹t ®éng d¹y häc: * GV yªu cÇu HS b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ * §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o : bµi thùc hµnh ë nhµ -Môc tiªu cña bµi thùc hµnh: Cñng cè vÒ nguyªn t¾c ®iÒu chÕ khÝ hi®r« trong phßng thÝ nghiÖm, tÝnh chÊt vËt lÝ vµ tÝnh chÊt ho¸ häc cña hi®r«. -C¸ch tiÕn hµnh mçi thÝ nghiÖm, nh÷ng ®iÓm cÇn lu ý: C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh néi dung SGK. ThÝ nghiÖm 1:§iÒu chÕ H2 tõ Zn vµ HCl. §èt ch¸y hidro trong kh«ng khÝ ThÝ nghiÖm 2: Thu khÝ hidro b»ng c¸ch ®Èy kh«ng khÝ : ThÝ nghiÖm 3: Hidro khö ®ång II oxit Lu ý : ThÝ nghiÖm 1: Ph¶i thö ®é tinh khiÕt cña khÝ hi®r« tríc khi ®èt ThÝ nghiÖm3:§Æt ®¸y èng nghiÖm h×nh ch÷ V chøa CuO vµo ®iÓm nãng nhÊt 5 GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, hoµn thiÖn * GV yªu cÇu nhãm HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo c¸c bíc, theo híng dÉn b»ng h×nh vÏ hay trùc tiÕp b»ng lêi cu¶ GV. GV quan s¸t, híng dÉn, nhËn xÐt, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸ch tiÕn hµnh hoÆc ho¹t ®éng cña nhãm nÕu cÇn. * GV yªu cÇu HS ghi chÐp kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. cña ngän löa ®Ìn cån. -Nhãm kh¸c l¾ng nghe ý kiÕn bæ sung. *Nhãm HS thùc hiÖn thÝ nghiÖm ®ång lo¹t : ThÝ nghiÖm 1:§iÒu chÕ H2 tõ Zn vµ HCl. §èt ch¸y hidro trong kh«ng khÝ ThÝ nghiÖm 2: Thu khÝ hidro b»ng c¸ch ®Èy kh«ng khÝ : ThÝ nghiÖm 3: Hidro khö ®ång II oxit *Nhãm HS m« t¶, nhãm trëng tængkÕt, th ký ghi chÐp kÕt qu¶: ThÝ nghiÖm 1: §iÒu chÕ H2 tõ Zn vµ HCl. §èt ch¸y hidro trong kh«ng khÝ HiÖn tîng: -Cã bät khÝ xuÊt hiÖn -§a que ®ãm ®ang ch¸y vµo ®Çu èng dÉn khÝ th× thÊy khÝ tho¸t ra ch¸y ®îc trong kh«ng khÝ víi ngän löa mµu xanh nh¹t. Hi®r« t¸c dông víi oxi trong kh«ng khÝ sinh ra níc. PTHH :2H2(k) + O2 (k)  2H2O (l) ThÝ nghiÖm 2: Thu khÝ hidro b»ng c¸ch ®Èy kh«ng khÝ : HiÖn tîng: óp ngîc èng nghiÖm lªn ®µu èng dÉn khÝ hi®r«, sau 1 phót ®a miÖng èng nghiÖm vµo gÇn s¸t ngän löa ®Ìn cån thÊy cã tiÕng næ l¸ch t¸ch nhÑ. Hçn hîp khÝ hidr« vµ khÝ oxi t¹o hçn hîp næ. V× hçn hîp khÝ nµy khi ch¸y rÊt nhanh vµ to¶ nhiÒu nhiÖt . NhiÖt nµy lµm cho thÓ tÝch h¬i níc t¹o thµnh sau ph¶n øng t¨ng lªn ®ét ngét nhiÒu lÇn, do ®ã lµm chÊn ®éng kh«ng khÝ g©y ra tiÕng næ. PTHH :2H2(k) + O2 (k)  2H2O (l) 6 ThÝ nghiÖm 3: Hidro khö ®ång II oxit HiÖn tîng: * GV yªu cÇu mçi HS ghi kÕt qu¶ vµo t- XuÊt hiÖn chÊt r¾n mµu ®á g¹ch êng tr×nh thÝ nghiÖm theo mÉu. XuÊt hiÖn nh÷ng giät níc. * GV yªu cÇu nhãm HS vÖ sinh sau tiÕt ë nhiÖt ®é cao kho¶ng 4000 C khÝ hi®r« häc. ®· chiÕm hi®r« cña ®èng II oxit(cã mµu ®en) t¹o thµnh h¬i níc vµ ®ång Cu(cã mµu ®á g¹ch). PTHH: H2(k) + CuO(r )  Cu ( r) + H2O(h) * Mçi HS viÕt têng tr×nh ngay sau buæi thùc hµnh hoÆc vÒ nhµ. *Nhãm HS ph©n c«ng : -Thu håi ho¸ chÊt . -Khö ho¸ chÊt ®éc, d. -Röa dông cô thÝ nghiÖm. 2. TiÕt 59: Bµi thùc hµnh sè 6 tÝnh chÊt ho¸ häc cña níc a. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Häc sinh ph©n lo¹i ®îc c¸c thÝ nghiÖm trong bµi lµ lo¹i thÝ nghiÖm kiÓm tra gi¶ thiÕt. - Cñng cè, n¾m v÷ng nh÷ng kiÕn thøc vÒ tÝnh chÊt hãa häc cña níc: T¸c dông víi mét sè kim lo¹i ë nhiÖt ®é thêng t¹o thµnh baz¬ vµ hidro. T¸c dông víi mét sè oxit axit t¹o thµnh axit. T¸c dông víi oxit baz¬ t¹o thµnh baz¬. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng tiÕn hµnh mét sè thÝ nghiÖm víi, H2O, Na, CaO, P2O5. - Quan s¸t m« t¶, gi¶i thÝch ®îc hiÖn tîng, viÕt PTHH cña níc:T¸c dông víi mét sè kim lo¹i ë nhiÖt ®é thêng t¹o thµnh baz¬ vµ hidro. T¸c dông víi mét sè oxit axit t¹o thµnh axit. T¸c dông víi oxit baz¬ t¹o thµnh baz¬. 3. Th¸i ®é: - TiÕp tôc rÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, trung thùc kh¸ch quan trong thùc hµnh thÝ nghiÖm. - Gi¸o dôc lßng say mª m«n häc. b. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn chuÈn bÞ cho 4 nhãm mçi nhãm mét bé thÝ nghiÖm gåm: - ChËu thñy tinh: 1 c¸i - Cèc thñy tinh: 1 c¸i 7 B¸t sø, hoÆc ®Õ sø: 1 c¸i - Lä thñy tinh cã nót - Nót cao su cã muçng s¾t - §òa thñy tinh - Hãa chÊt: Na, CaO, P, qu× tÝm. c. ph¬ng ph¸p chñ yÕu: - Ho¹t ®éng nhãm, thùc hµnh thÝ nghiÖm - d. Ho¹t ®éng d¹y häc: * GV yªu cÇu HS b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ * §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o : bµi thùc hµnh ë nhµ -Môc tiªu cña bµi thùc hµnh: Cñng cè vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña níc : T¸c dông víi mét sè kim lo¹i ë nhiÖt ®é thêng t¹o thµnh baz¬ vµ hidro. T¸c dông víi mét sè oxit axit t¹o thµnh axit. T¸c dông víi oxit baz¬ t¹o thµnh baz¬. -C¸ch tiÕn hµnh mçi thÝ nghiÖm, nh÷ng ®iÓm cÇn lu ý: C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh néi dung SGK. ThÝ nghiÖm 1: Níc t¸c dông víi Natri ThÝ nghiÖm 2: Níc t¸c dông víi Canxioxit(CaO) ThÝ nghiÖm 3:Níc t¸c dông víi ®iphotpho penta oxit(P2O5) Lu ý : ThÝ nghiÖm 1: LÊy mÈu Natri b»ng h¹t ®Ëu ®en. ThÝ nghiÖm 2: Canxioxit lÊy b»ng h¹t ng«, ph¶i ®îc b¶o qu¶n tèt th× thÝ nghiÖm míi thµnh c«ng. ThÝ nghiÖm3:§èt photpho ®á trong muçng s¾t ngoµi kh«ng khÝ råi ®a vµo GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, hoµn thiÖn b×nh chøa oxi, hoµ tan s¶n phÈm trong n* GV yªu cÇu nhãm HS tiÕn hµnh thÝ íc. nghiÖm theo c¸c bíc, theo híng dÉn -Nhãm kh¸c l¾ng nghe ý kiÕn bæ sung. b»ng h×nh vÏ hay trùc tiÕp b»ng lêi cu¶ *Nhãm HS thùc hiÖn thÝ nghiÖm ®ång GV. lo¹t : 8 GV quan s¸t,híng dÉn, nhËn xÐt, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸ch tiÕn hµnh hoÆc ho¹t ®éng cña nhãm nÕu cÇn. * GV yªu cÇu HS ghi chÐp kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. ThÝ nghiÖm 1: Níc t¸c dông víi Natri ThÝ nghiÖm 2:Níc t¸c dông víi Canxioxit(CaO) ThÝ nghiÖm 3: Níc t¸c dông víi ®iphotpho penta oxit(P2O5) *Nhãm HS m« t¶, nhãm trëng tængkÕt, th ký ghi chÐp kÕt qu¶: ThÝ nghiÖm 1 Níc t¸c dông víi Natri HiÖn tîng: -Natri ph¶n øng víi níc, nãng ch¶y thµnh nh÷ng h¹t trßn cã mµu tr¾ng chuyÓn ®éng nhanh trªn bÒ mÆt níc. MÈu natri tan dÇn vµ cã khÝ xuÊt hiÖn, ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt. -§a que ®ãm ®ang ch¸y vµo ®Çu èng nghiÖm thu khÝ th× thÊy khÝ tho¸t ra ch¸y ®îc trong kh«ng khÝ víi ngän löa mµu xanh nh¹t, ®ã chÝnh lµ khÝ Hi®r« t¸c dông víi oxi trong kh«ng khÝ sinh ra níc. Vµ lµm bay h¬i níc dung dÞch t¹o thµnh sau ph¶n øng thu ®îc chÊt r¾n mµu tr¾ng, ®ã lµ Natrihidr«xit (NaOH) PTHH : 2H2O (l)+2 Na(r )→ 2NaOH +H2(k 2H2(k) + O2 (k)  2H2O (l) ThÝ nghiÖm 2: Níc t¸c dông víi Canxioxit(CaO) HiÖn tîng: Cã h¬i níc bèc lªn, CaO r¾n chuyÓn thµnh chÊt nh·o lµ v«i t«iCanxihidroxit Ca(OH)2. Ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt . Do CaO ®· ho¸ hîp víi níc . Dung dÞch Ca(OH)2 lµm quú tÝm ho¸ xanh. * GV yªu cÇu mçi HS ghi kÕt qu¶ vµo t- PTHH : CaO(r) + H2O (l)  Ca(OH)2 (dd) êng tr×nh thÝ nghiÖm theo mÉu. ThÝ nghiÖm 3: Níc t¸c dông víi * GV yªu cÇu nhãm HS vÖ sinh sau tiÕt ®iphotpho penta oxit(P2O5) 9 häc. HiÖn tîng:§i photpho penta oxit ho¸ hîp víi níc t¹o thµnh dung dÞch kh«ng mµu, dung dÞch nµy lµm quú tÝm ho¸ ®á, ®ã lµ dung dÞch axit photphoric (H3PO4) PTHH: P2O5(r) + H2O(rl)  H3PO4(dd) * Mçi HS viÕt têng tr×nh ngay sau buæi thùc hµnh hoÆc vÒ nhµ. *Nhãm HS ph©n c«ng : -Thu håi ho¸ chÊt . -Khö ho¸ chÊt ®éc, d. -Röa dông cô thÝ nghiÖm. C. PhÇn KÕt luËn Qua gi¶ng d¹y thùc nghiÖm hai líp trong n¨m häc 2010-2011 vµ trong thêi gian lµm ®Ò tµi nµy, t«i ®· ¸p dông vµ d¹y cho c¶ khèi 8 cña trêng. KÕt qu¶ lµ nh÷ng tiÕt häc sau häc sinh kh«ng cßn bì ngì n÷a, thËm chÝ c¸c em cßn ®Ò ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm phï hîp ®¬n gi¶n h¬n. Trong líp c¸c em h¨ng say ph¸t biÓu x©y dùng bµi, nhiÒu HS yªu thÝch bé m«n vµ lu«n hoµn thµnh tèt yªu cÇu cña GV ®Ò ra. ViÖc ®iÒu khiÓn cña GV trªn líp diÔn ra nhÑ nhµnh h¬n, nhng l¹i rÊt hiÖu qu¶. KÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn 2 líp 8D vµ 8E mµ t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y ë trêng THCS ThiÖu D¬ng n¨m häc 2010-2011 nh sau: KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ Thµnh th¹o Lo¹i biÕt lµm Lo¹i cha biÕt lµm SL % SL % SL % SÜ sè líp 8D(28 HS) 9 32,1 17 60,7 2 7,2 8C (26HS) 8 30, 7 16 61,5 2 7, 8 VËy qua kÕt qu¶ b¶ng sè liÖu nh trªn t«i nhËn thÊy viÖc gi¸o viªn t×m tßi híng dÉn häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc ho¸ häc th«ng qua híng dÉn häc sinh “C¸ch tiÕn hµnh vµ quan s¸t thÝ nghiÖm” ®em l¹i hiÖu qu¶ cao so víi c¸ch lµm cò lµ gi¸o viªn thêng hay lo sî häc sinh lóng tóng trong c¸c thao t¸c thÝ nghiÖm, thêng lãng ngãng dÔ lµm ®æ vì dông cô thÝ nghiÖm, ho¸ chÊt thuéc lo¹i vËt liÖu tiªu hao nªn tèn kÐm, v× vËy gi¸o viªn thêng biÓu diÔn thÝ nghiÖm cho häc sinh quan s¸t, tr¸nh mÊt thêi gian, tr¸nh tèn kÐm ho¸ chÊt, sî thÝ nghiÖm kh«ng thµnh c«ng sÏ kh«ng ®¹t môc tiªu bµi häc. . . nªn dÉn ®Õn kÕt qu¶ kh¶o s¸t tríc khi híng dÉn cho häc sinh vÒ kü n¨ng thùc hµnh ho¸ hoc nh sau: KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ SÜ sè líp 8D(28 HS) Thµnh th¹o SL % 5 17,9 Lo¹i biÕt lµm SL % 15 53,6 Lo¹i cha biÕt lµm SL % 8 28,5 10 8C (26 HS) 5 19,2 12 46,2 9 34,6 KÕt qu¶ kiÓm tra vµ kh¶o s¸t nh trªn t«i thÊy c¸c em ®a sè ®· cã c¸c thao t¸c thÝ nghiÖm nhanh h¬n, n©ng cao hiÖu qu¶ trong giê thùc hµnh ho¸ häc. Kü n¨ng quan s¸t hiÖn tîng ho¸ häc chÝnh x¸c, gi¶i thÝch vµ viÕt ®îc PTHH, kü n¨ng ghi chÐp c¸c hiÖn tîng thÝ nghiÖm t¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè HS lêi häc, lêi suy nghÜ ë mçi nhãm cha thùc sù thµnh th¹o kü n¨ng thùc hµnh ho¸ häc. Tuy vËy sè lîng nµy lµ Ýt so víi phÇn ®a. Tõ kinh nghiÖm b¶n th©n céng víi viÖc gi¶ng d¹y trªn líp, t«i lu«n cè g¾ng t×m tßi vµ suy nghÜ ®Ó gióp häc sinh cã nh÷ng bíc thÝ nghiÖm tèt nhÊt. Trªn ®©y lµ nh÷ng ý kiÕn cña c¸ nh©n t«i rót ra tõ thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ häc tËp. Do vËy kh«ng tr¸nh khái thiÕu xãt nªn rÊt mong ®îc sù gãp ý cña quý vÞ ®Ó t«i tiÕp tôc nghiªn có vµ hoµn thiÖn ®Ò tµi h¬n n÷a, nh»m môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng gi¶ng d¹y. T«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n! ThiÖu D¬ng, th¸ng 02 n¨m 2011 Ngêi viÕt Hµ ThÞ Nh ¸i Môc lôc Trang A. ®Æt vÊn ®Ò I. II. Lêi më ®Çu Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu B. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò I. C¸c gi¶I ph¸p thùc hiÖn II. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn C. KÕt luËn 1 1 1 3 3 5 12 Kính chào quý thầy cô và các bạn. Lời đầu tiên cho phép tôi được gửi tới quý thầy cô và các bạn lời chúc tốt đẹp nhất. Khi thầy cô và các bạn đọc bài viết này nghĩa là thầy cô và các bạn đã có thiên hướng làm kinh doanh Nghề giáo là một nghề cao quý, được xã hội coi trọng và tôn vinh. Tuy nhiên, có lẽ cũng như tôi thấy rằng đồng lương của mình quá hạn hẹp. Nếu không phải môn học chính, và nếu không có dạy thêm, liệu rằng tiền lương có đủ cho những nhu cầu của 11 thầy cô. Còn các bạn sinh viên…với bao nhiêu thứ phải trang trải, tiền gia đình gửi, hay đi gia sư kiếm tiền thêm liệu có đủ? Bản thân tôi cũng là một giáo viên dạy môn Ngữ Văn. vì vậy thầy cô sẽ hiểu tiền lương mỗi tháng thu về sẽ được bao nhiêu. Vậy làm cách nào để kiếm thêm cho mình 4, 5 triệu mỗi tháng ngoài tiền lương. Thực tế tôi thấy rằng thời gian thầy cô và các bạn lướt web trong một ngày cũng tương đối nhiều. Ngoài mục đích kiếm tìm thông tin phục vụ chuyên môn, các thầy cô và các bạn còn sưu tầm, tìm hiểu thêm rất nhiều lĩnh vực khác. Vậy tại sao chúng ta không bỏ ra mỗi ngày 5 đến 10 phút lướt web để kiếm cho mình 4, 5 triệu mỗi tháng. Điều này là có thể?. Thầy cô và các bạn hãy tin vào điều đó. Tất nhiên mọi thứ đều có giá của nó. Để quý thầy cô và các bạn nhận được 4, 5 triệu mỗi tháng, cần đòi hỏi ở thầy cô và các bạn sự kiên trì, chịu khó và biết sử dụng máy tính một chút. Vậy thực chất của việc này là việc gì và làm như thế nào? Quý thầy cô và các bạn hãy đọc bài viết của tôi, và nếu có hứng thú thì hãy bắt tay vào công việc ngay thôi. Thầy cô chắc đã nghe nghiều đến việc kiếm tiền qua mạng. Chắc chắn là có. Tuy nhiên trên internet hiện nay có nhiều trang Web kiếm tiền không uy tín ( đó là những trang web nước ngoài, những trang web trả thù lao rất cao...). Nếu là web nước ngoài thì chúng ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn về mặt ngôn ngữ, những web trả thù lao rất cao đều không uy tín, chúng ta hãy nhận những gì tương xứng với công lao của chúng ta, đó là sự thật. Ở Việt Nam trang web thật sự uy tín đó là : http://satavina.com .Lúc đầu bản thân tôi cũng thấy không chắc chắn lắm về cách kiếm tiền này. Nhưng giờ tôi đã hoàn toàn tin tưởng, đơn giản vì tôi đã được nhận tiền từ công ty.( thầy cô và các bạn cứ tích lũy được 50.000 thôi và yêu cầu satavina thanh toán bằng cách nạp thẻ điện thoại là sẽ tin ngay).Tất nhiên thời gian đầu số tiền kiếm được chẳng bao nhiêu, nhưng sau đó số tiền kiếm được sẽ tăng lên. Có thể thầy cô và các bạn sẽ nói: đó là vớ vẩn, chẳng ai tự nhiên mang tiền cho mình. Đúng chẳng ai cho không thầy cô và các bạn tiền đâu, chúng ta phải làm việc, chúng ta phải mang về lợi nhuận cho họ. Khi chúng ta đọc quảng cáo, xem video quảng cáo nghĩa là mang về doanh thu cho Satavina, đương nhiên họ ăn cơm thì chúng ta cũng phải có cháo mà ăn chứ, không thì ai dại gì mà làm việc cho họ. Vậy chúng ta sẽ làm như thế nào đây. Thầy cô và các bạn làm như này nhé: 1/ Satavina.com là công ty như thế nào: Đó là công ty cổ phần hoạt động trong nhiều lĩnh vực, trụ sở tại tòa nhà Femixco, Tầng 6, 231-233 Lê Thánh Tôn, P.Bến Thành, Q.1, TP. Hồ Chí Minh. GPKD số 0310332710 - do Sở Kế Hoạch và Đầu Tư TP.HCM cấp. Giấy phép ICP số 13/GP-STTTT do Sở Thông Tin & Truyền Thông TP.HCM cấp.quận 1 Thành Phố HCM. Khi thầy cô là thành viên của công ty, thầy cô sẽ được hưởng tiền hoa hồng từ việc đọc quảng cáo và xem video quảng cáo( tiền này được trích ra từ tiền thuê quảng cáo của các công ty quảng cáo thuê trên satavina) 2/ Các bước đăng kí là thành viên và cách kiếm tiền: Để đăng kí làm thành viên satavina thầy cô làm như sau: 12 Bước 1: Nhập địa chỉ web: http://satavina.com vào trình duyệt web( Dùng trình duyệt firefox, không nên dùng trình duyệt explorer) Giao diện như sau: Để nhanh chóng quý thầy cô và các bạn có thể coppy đường linh sau: http://satavina.com/[email protected]&hrID=22077 ( Thầy cô và các bạn chỉ điền thông tin của mình là được. Tuy nhiên, chức năng đăng kí thành viên mới chỉ được mở vài lần trong ngày. Mục đích là để thầy cô và các bạn tìm hiểu kĩ về công ty trước khi giới thiệu bạn bè ) Bước 2: Click chuột vào mục Đăng kí, góc trên bên phải( có thể sẽ không có giao diện ở bước 3 vì thời gian đăng kí không liên tục trong cả ngày, thầy cô và các bạn phải thật kiên trì). Bước 3: Nếu có giao diện hiện ra. thầy cô khai báo các thông tin: 13 Thầy cô khai báo cụ thể các mục như sau: + Mail người giới thiệu( là mail của tôi, tôi đã là thành viên chính thức): [email protected] + Mã số người giới thiệu( Nhập chính xác) : 00022077 Hoặc quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp: http://satavina.com/Register.aspx? [email protected]&hrID=22077 + Địa chỉ mail: đây là địa chỉ mail của thầy cô và các bạn. Khai báo địa chỉ thật để còn vào đó kích hoạt tài khoản nếu sai thầy cô và các bạn không thể là thành viên chính thức. + Nhập lại địa chỉ mail:..... + Mật khẩu đăng nhập: nhập mật khẩu khi đăng nhập trang web satavina.com + Các thông tin ở mục: Thông tin chủ tài khoản: thầy cô và các bạn phải nhập chính xác tuyệt đối, vì thông tin này chỉ được nhập 1 lần duy nhất, không sửa được. Thông tin này liên quan đến việc giao dịch sau này. Sai sẽ không giao dịch được. + Nhập mã xác nhận: nhập các chữ, số có bên cạnh vào ô trống + Click vào mục: tôi đã đọc kĩ hướng dẫn..... + Click vào: ĐĂNG KÍ Sau khi đăng kí web sẽ thông báo thành công hay không. Nếu thành công thầy cô và các bạn vào hòm thư đã khai báo để kích hoạt tài khoản. Khi thành công quý thầy cô và các bạn vào web sẽ có đầy đủ thông tin về công ty satavina và cách thức kiếm tiền. Hãy tin vào lợi nhuận mà satavina sẽ mang lại cho thầy cô. Hãy bắt tay vào việc đăng kí, chúng ta không mất gì, chỉ mất một chút thời gian trong ngày mà thôi. Kính chúc quý thầy cô và các bạn thành công. 14 Nếu quý thầy cô có thắc mắc gì trong quá trình tích lũy tiền của mình hãy gọi trực tiếp hoặc mail cho tôi: Dương Văn Dũng Email người giới thiệu: [email protected] Mã số người giới thiệu: 00022077 Quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp: http://satavina.com/[email protected]&hrID=22077 Di động: 0168 8507 456 \ 2/ Cách thức satavina tính điểm quy ra tiền cho thầy cô và các bạn: + Điểm của thầy cô và các bạn được tích lũy nhờ vào đọc quảng cáo và xem video quảng cáo. Nếu chỉ tích lũy điểm từ chính chỉ các thầy cô và các bạn thì 1 tháng chỉ được khoảng 1tr.Nhưng để tăng điểm thầy cô cần phát triển mạng lưới bạn bè của thầy cô và các bạn. 3/ Cách thức phát triển mạng lưới: - Xem 1 quảng cáo video: 10 điểm/giây. (có hơn 10 video quảng cáo, mỗi video trung bình 1 phút) - Đọc 1 tin quảng cáo: 10 điểm/giây. (hơn 5 tin quảng cáo) _Trả lời 1 phiếu khảo sát.:100,000 điểm / 1 bài. _Viết bài.... Trong 1 ngày bạn chỉ cần dành ít nhất 5 phút xem quảng cáo, bạn có thể kiếm được: 10x60x5= 3000 điểm, như vậy bạn sẽ kiếm được 300đồng . - Bạn giới thiệu 10 người bạn xem quảng cáo (gọi là Mức 1 của bạn), 10 người này cũng dành 5 phút xem quảng cáo mỗi ngày, công ty cũng chi trả cho bạn 300đồng/người.ngày. - Cũng tương tự như vậy 10 Mức 1 của bạn giới thiệu mỗi người 10 người thì bạn có 100 người (gọi là mức 2 của bạn), công ty cũng chi trả cho bạn 300đồng/người.ngày. - Tương tự như vậy, công ty chi trả đến Mức 5 của bạn theo sơ đồ sau : - Nếu bạn xây dựng đến Mức 1, bạn được 3.000đồng/ngày → 90.000 đồng/tháng. - Nếu bạn xây dựng đến Mức 2, bạn được 30.000đồng/ngày → 900.000 đồng/tháng. - Nếu bạn xây dựng đến Mức 3, bạn được 300.000đồng/ngày → 9.000.000 đồng/tháng. - Nếu bạn xây dựng đến Mức 4, bạn được 3.000.000đồng/ngày → 90.000.000 đồng/tháng. - Nếu bạn xây dựng đến Mức 5, bạn được 30.000.000đồng/ngày → 900.000.000 đồng/tháng. Tuy nhiên thầy cô và các bạn không nên mơ đạt đến mức 5. Chỉ cần cố gắng để 1tháng được 1=>10 triệu là quá ổn rồi. 15 Như vậy thầy cô và các bạn thấy satavina không cho không thầy cô và các bạn tiền đúng không. Vậy hãy đăng kí và giới thiệu mạng lưới của mình ngay đi. Lưu ý: Chỉ khi thầy cô và các bạn là thành viên chính thức thì thầy cô và các bạn mới được phép giới thiệu người khác. Hãy giới thiệu đến người khác là bạn bè thầy cô và các bạn như tôi đã giới thiệu và hãy quan tâm đến những người mà bạn đã giới thiệu và chăm sóc họ( khi là thành viên thầy cô và các bạn sẽ có mã số riêng).Khi giới thiệu bạn bè hãy thay nội dung ở mục thông tin người giới thiệu là thông tin của thầy cô và các bạn. Chúc quý thầy cô và các bạn thành công và có thể kiếm được 1 khoản tiền cho riêng mình. Nếu có gì cần hỗ trợ quý thầy cô và các bạn hãy gọi điện, hay gửi Email cho tôi, tôi sẽ giải đáp và hỗ trợ sớm nhất. Dương Văn Dũng Email người giới thiệu: [email protected] Mã số người giới thiệu: 00022077 Quý thầy cô và các bạn có thể coppy Link giới thiệu trực tiếp: http://satavina.com/[email protected]&hrID=22077 Di động: 0168 8507 456 Website: vandung80.violet.vn 16
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan