Tài liệu SKKN Một số kinh nghiệm chỉ đạo tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới ( VNEN) ở trường tiểu học

Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG Mục lục 1 I. Mở đầu 3 1. Lý do chọn đề tài 3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 4 3. Đối tượng nghiên cứu 4 4. Phạm vi nghiên cứu 4 5. Phương pháp nghiên cứu 4 II. Nội dung 4 1. Cơ sở lý luận để thực hiện đề tài 4 2. Thực trạng 5 2.1. Thuận lợi, khó khăn 6 2.2. Thành công, hạn chế 6 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu 7 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 8 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra 9 3. Giải pháp, biện pháp 10 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 10 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 11 3.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp 18 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 18 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 18 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề 19 Sáng kiến kinh nghiê êm 1 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học nghiên cứu III. Kết luận, kiến nghị 21 1. Kết luận 21 2. Kiến nghị 21 Nhận xét của hội đồng chấm sáng kiến cấp trường – cấp huyện 23 Tài liệu tham khảo 24 Sáng kiến kinh nghiê êm 2 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Tại hội nghị lần thứ II BCH Trung ương Đảng khoá VIII đã khẳng định:” Đổi mới mạnh mẽ phương pháp Giáo dục và Đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng phương pháp tiên tiến, phương pháp hiện đại vào quá trình dạy học”. Trong năm học 20132014 toàn ngành Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana thực hiện chủ đề “Đoàn kết – sáng tạo – Đổi mới toàn diện”, như vậy mỗi đơn vị cần phải chủ động đổi mới. Môi trường giáo dục luôn có tác động rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách con người thông qua các mối quan hệ xã hội đa dạng. Cùng với sự phát triển khoa học kỹ thuật của thế giới đang biến động từng giờ, từng phút . đòi hỏi công tác giáo dục phải tích cực biến đổi, trong đó việc đổi mới phương pháp quản lý, phương pháp dạy học là tất yếu. Yêu cầu cần những phương pháp góp phần rất tích cực để họat động quản lý giáo dục để giảm được công sức, nâng cao hiệu quả quản lý và giảng dạy, tiết kiệm được nhiều thời gian, bảo đảm sự chính xác cao trong mọi họat động. Phương pháp giảng dạy và giáo dục ở các trường Tiểu học của nước ta đã quan tâm đến việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên còn mang tính hình thức, đôi khi còn áp đặt, gò bó, chưa quan tâm lắng nghe tâm tư nguyện vọng của học sinh. Việc đánh giá, sửa sai cho học sinh còn có biểu hiện khắt khe, thiếu dân chủ, chủ yếu là giáo viên nhận xét, đánh giá. Bởi vậy học sinh còn có những khiếm khuyết về nhân cách như: rụt rè, thụ động, thiếu tự tin vào bản thân, không dám đề đạt ý kiến, không mạnh dạn thể hiện khả năng,... Quản lý hoạt động dạy học được xem là hoạt động trọng tâm trong quản lý trường học, vì dạy và học thực hiện theo chương trình, kế hoạch đã được xác định và diễn ra trong suốt năm học. Tiếp tục đổi mới sự nghiệp GD&ĐT theo nghị quyết TW VIII Đảng, cho nên việc quản lý dạy học càng trở nên quan trọng. Từ đó cho thấy vai trò của BGH trong việc quản lý hoạt động dạy học theo mục tiêu đào tạo là rất quan trọng. Thực tế giáo dục nói chung và dạy học nói riêng của nước ta hiện nay còn nhiều biểu hiện hạn chế, thậm chí còn lạc hậu trước những yêu cầu của nền kinh tế xã hội đang đổi mới và yêu cầu phát triển của đất nước. Vì vậy quản lý hoạt động dạy học là nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học để thực hiện chiến lược con người - nhân tố quyết định sự phát triển xã hội là bức thiết, là quan trọng. Quản lí nhà trường là một quá trình tác động có chủ đích của ban giám hiệu nhà trường đến đối tượng được quản lí là tập thể cán bộ giáo viên công nhân viên đơn vị nhằm đạt được mục tiêu mà đơn vị đề ra. Để thực hiện tốt công tác người hiệu trưởng phải thực hiện một chu trình quản lí: Chu trình quản lí là sự kết hợp các chức năng quản lí theo một trật tự thời gian xác định nhằm thực hiện các chức năng quản lí trường học. Để thực hiện nhiệm vụ của người quản lí hiệu trưởng nhà trường đã tiến hành việc quản lí đơn vị theo kế hoạch và việc lập kế hoạch cụ thể trong triển khai thực hiện nhiệm vụ năm học của cán bộ quản lí là một yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu giáo dục đào tạo và quản lý giáo dục. Nhằm nâng cao chất lượng dạy học và đổi mới phương pháp quản lý giáo dục, Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi được thực dạy và học chương trình " Dạy học Sáng kiến kinh nghiê êm 3 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học theo mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN)". Điều đó cho thấy, cơ hội cho trường cũng cao nhưng thách thức cũng không phải là nhỏ. Chính vì vậy, tôi đã đúc rút kinh nghiệm thực tiễn quản lý qua nhiều năm về thực hiện dạy hoc mô hình này và chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm chỉ đạo tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới ( VNEN) ở trường tiểu học”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Bản thân với trách nhiệm là một người hiệu trưởng, tôi rất trăn trở, phải làm sao hoàn thành nhiệm vụ khi ngành giao phó thực hiện dạy học mô trình trường học mới (VNEN). Vì đây là mô hình thí điểm, mọi điều còn rất mới mẻ từ cách thức tổ chức đến thực hiện dạy và học. Phải thực hiện mô hình này thành công và được xã hội chấp nhận là mô hình dạy học tiên tiến nhất từ trước đến nay. Thay đổi cách làm, cách nghĩ của giáo viên, thay đổi cách học của học sinh, thay đổi cách nhìn nhận của cha mẹ học sinh. Phải thực sự đổi mới để người học thật sự là học, thật sự tìm tòi, khám phá để lĩnh hội tri thức một cách chủ động. Hội đồng tự quản của lớp tổ chức lớp học có hiệu quả. 3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu giải pháp và biện pháp chỉ đạo và tổ chức dạy và học mô hình trường học mới (VNEN). 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Mô hình dạy học Trường học mới (VNEN) tại trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu. Phương pháp quan sát. Phương pháp khảo sát. II. PHẦN NỘI DUNG 1 cơ sở lý luận Bác Hồ kính yêu đã gửi gắm lòng mong muốn vào thể hệ trẻ: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang cùng các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Lời dặn đó như muốn nói lên thể hệ mầm non tương tương lai của đất nước phải biết giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc, có năng lực tiếp thu văn hóa tinh hoa nhân loại, có ý thức phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại. Từ trước đến nay, ai ai cũng nghĩ đi học là đến trường được thầy cô truyền thụ kiến thức mà thầy cô đã chuẩn bị sẵn, học sinh chỉ có việc lắng nghe, quan sát, ghi chép lại, thực hành theo khuôn mẫu mà thầy cô đã đưa ra. Để đổi mới cái nếp giáo dục vẫn tiến hành như một thói quen, thì điều trước tiên là phải có ý thức rõ ràng học là gì, học là làm những việc gì, học để đạt tới những sản phẩm gì? Khi đó, nhà sư phạm sẽ Sáng kiến kinh nghiê êm 4 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học xác định được nhiệm vụ giáo dục là tổ chức sự phát triển tâm lý trẻ em của cả dân tộc, đưa các em đến trình độ cao nhất có thể đạt tới, thực nghiệm giáo dục là tìm tòi cách thức đúng nhất thực thi nhiệm vụ đổi mới giáo dục. Để đi đến mục tiêu đó, điều trước tiên là phải biết chắc trẻ em là gì? Trước khi có mô hình giáo dục mới ( VNEN), nhà giáo làm mọi điều mà chẳng cần biết trẻ em là gì, trẻ em cần gì khi đến trường? Muốn thay đổi cách làm, vấn đề đầu tiên là phải xem trẻ em là gì? Thừa hưởng cách làm việc, lối phân tích của thời đại công nghiệp hoá. Thực nghiệm giáo dục theo mô hình mới (VNEN) ở Việt Nam là tìm ra lối thoát cũ để tìm đến cái mới nhằm cải tiến nền giáo dục Việt Nam. Làm sao cho nền giáo dục nước nhà dần dần đuổi kịp với nền giáo dục các nước trong khu vực và thế giới. Thực nghiệm giáo dục theo mô hình trường học mới (VNEN) là hướng cho người học tự nghiên cứu, thực hành để chiếm lĩnh tri thức. Như vậy ai là người đổi mới phương pháp dạy học, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Phải có đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, giỏi về chuyên môn, có tính nhân văn cao thì mới có chất lượng cao, tạo sự chuyển biến của đội ngũ giáo viên hiện nay mới đảm bảo giáo dục. Đây là vấn đề then chốt của sự nghiệp giáo dục mà chúng ta phải trăn trở vượt qua mọi khó khăn để giải quyết cho bằng được”. Hiện nay, giáo dục theo mô hình mới (VNEN), là đưa giáo viên thoát khỏi cách làm cũ . Nhưng bằng cách nào? Bằng cách tìm ra hệ thống làm việc cho học sinh hoạt động và để các em tự làm ra sản phẩm giáo dục, là cái được kết đọng lại trong suy nghĩ mỗi em. Để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường nói chung và trong trường Tiểu học nói riêng, nhà trường phải có những kế hoạch, biện pháp tổ chức quản lý tốt nhất là kế hoạch quản lý việc dạy học. Với xu hướng “Dạy thật - học thật - chất lượng thật”; “dạy theo hướng phân hóa đối tượng”, trong nhà trường hiện nay thì việc giảng dạy theo hướng chuyên sâu là vấn đề cần được khuyến khích và thực hiện tốt. Việc dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN) sẽ giúp cho việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh, đồng thời giúp cho người giáo viên nhẹ nhàng hơn trong khâu soạn giảng, có nhiều thời gian đầu tư nghiên cứu bài dạy. Thầy phải bắt đầu bằng những việc làm là tổ chức giờ học sao cho hiệu quả. 2. Thực trạng Việc tổ chức dạy học theo mô hình trường học mới cơ bản đã đi vào nề nếp. Ban chỉ đạo cấp trường đã bám sát các văn bản hướng dẫn của Bộ, Sở, Phòng Giáo dục và Đào tạo để tổ chức thực hiện có hiệu quả. Giáo viên đã biết tổ chức để phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác, tự tìm tòi, khám phá kiến thức của học sinh. Đã xây dựng được các hội đồng tự quản làm việc khá tích cực. Biết huy động sự tham gia của cha mẹ học sinh, của cộng đồng để trang trí lớp học và xây dựng các công cụ hỗ trợ lớp học. Học sinh đã quen dần với cách học mới, các em đã biết tự đọc tài liệu, tự tìm tòi, nghiên cứu và hợp tác, chia sẻ với các bạn trong nhóm để chiếm lĩnh kiến thức. Học sinh ngày càng mạnh dạn, tự tin và phát triển tốt các kỹ năng sống. Cha mẹ học sinh và chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể đã tích cực hỗ trợ nhà trường. Sáng kiến kinh nghiê êm 5 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học 2.1. Thuận lợi – khó khăn * Thuận lợi Môi trường giáo dục nhà trường đảm bảo, dân chủ, thân thiện, đổi mới các hoạt động giáo dục, đủ các điều kiện cho việc triển khai chủ trương thực hiện việc làm đổi mới của nhà trường. Đội ngũ cán bộ giáo viên có trình độ, có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống chuẩn mực, có trách nhiệm với công việc, số cán bộ giáo viên trẻ chiếm 65%. Trình độ chuyên môn đạt chuẩn 100%, trên chuẩn 39/49 đồng chí chiếm tỷ lệ 80%. Trường đã thành lập được được chi ủy chi bộ, phần đa là đảng viên trẻ, gương mẫu, nhiệt huyết, đi đầu trong mọi phong trào, nhiều năm liền đạt chi bộ Trong sạch vững mạnh. Công đoàn đã thật sự là trung tâm đoàn kết, nhiều năm liền không có đơn thư khiếu nại, tố cáo, nhiều năm liền được các cấp khen. * Khó khăn Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện không thể không gặp những khó khăn cần vượt qua như sau: Về giáo viên: Một số giáo viên chưa thật sự đổi mới về phương dạy học theo mô hình mà đơn vị đã chọn. Vẫn cồn đầu đó đan xen cách dạy truyền thống. Giáo viên mới ra trường còn bỡ ngỡ với mô hình dạy học mới, vì ở trường sư phạm giáo viên chưa được tiếp cận với mô hình dạy học này. - Sự phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn chưa thật sự nhịp nhàng trong cách tổ chức lớp học. - Về học sinh: Chưa thật sự chủ động trong quá trình tự nghiên cứu tài liệu, phó thác trách nhiệm cho một số thành viên. - Phụ huynh học sinh còn nhiều lo lắng, họ chưa tin tưởng về mô hình dạy học này. Bởi vì chưa thoát khỏi nếp nghĩ về phương pháp dạy học truyền thống. - Một số phòng học diện tích chưa đủ chuẩn nên việc sắp xếp bàn ghế theo nhóm còn chật chội, khó bố trí. - Để giải quyết những vấn đề được đặt ra như trên, người quản lý phải có kế hoạch và những giải pháp cụ thể trong công tác quản lý nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ năm học cũng như trong nhiệm vụ quản lý việc dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN). 2.2. Thành công – hạn chế * Thành công Việc tổ chức dạy học theo mô hình VNEN đang trong quá trình thí điểm nên công tác chỉ đạo cũng mang tính chất vừa làm vừa đúc rút kinh nghiệm. Trong sáng kiến này, tôi xin đề cập đến những biện pháp để tổ chức dạy học mà ở đó vai trò của người giáo viên được thay đổi thực sự: họ không còn là người truyền thụ, Sáng kiến kinh nghiê êm 6 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học giảng giải thậm chí là làm thay mà chuyển sang vai trò là người tổ chức, người hướng dẫn, trợ giúp cho HS. Hoạt động dạy học được thay đổi cơ bản so với dạy học truyền thống, thể hiện ở hình thức tổ chức lớp học thành từng nhóm. Học sinh chủ yếu là tự nghiên cứu, hợp tác với bạn và cùng với sự hỗ trợ của giáo viên để tìm hiểu kiến thức. Học sinh được phát huy tốt hơn các kỹ năng sống về năng lực và phẩm chất. Lớp học cũng được trang trí rất tốt vừa thể hiện tính thẩm mỹ, tính thân thiện, vừa là công cụ để hỗ trợ cho công tác dạy học như góc học tập, nhịp cầu bè bạn, hộp thư điều em muốn nói, sơ đồ khu dân cư mà học sinh đang ở, góc sinh nhật, bảng điểm danh ngày em đến trường… Tất cả những công cụ đó đã làm toát lên một phòng học theo mô hình dạy học VNEN. * Hạn chế Tuy nhiên trong quá trình chỉ đạo thực hiện tôi thấy vẫn còn những hạn chế như sau: Công tác tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên còn bất cập do trong năm học có sự điều động, luân chuyển giáo viên. Việc tập huấn thường tổ chức tập trung vào đầu năm học, nhưng có những giáo viên được điều động về sau nên đòi hỏi ban lãnh đạo nhà trường và tổ chuyên môn phải mất nhiều thời gian để tập huấn và bồi dưỡng. Một số giáo viên đã quen với phương pháp dạy học truyền thống nên trong quá trình tổ chức hoạt động học cho học sinh còn truyền thụ và giảng giải nhiều. Việc hướng dẫn học sinh làm và sử dụng các công cụ học tập trong lớp đôi khi còn hình thức. Một số giáo viên tổ chức lớp học còn rập khuôn. Một số học sinh kỹ năng giao tiếp hạn chế, rụt rè. Một số trưởng nhóm kỹ năng điều hành, chỉ đạo nhóm chưa tốt. Hội đồng tự quản tổ chức và quản lý lớp hiệu quả chưa cao Cha mẹ học sinh phần lớn là nông dân nên quan tâm đến việc học hành của con em còn hạn chế. Tất cả việc học tập của con em giao phó cho nhà trường là chính. 2.3. Mặt mạnh – mặt yếu * Mặt mạnh Nhà trường thực hiện dạy học mô hình trường học mới dưới sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana. Có các văn bản pháp lý chỉ đạo của ngành xuyên suốt tự Bộ Giáo dục và đào tạo đến Sở Giáo dục và Đào tạo và Phòng Giáo dục và Đào tạo. Được tham dự tập huấn nhiều lần từ sở Giáo dục, phòng Giáo dục và cụm chuyên môn. Được sự tư vấn thường xuyên các cộng tác viên của dự án. Kinh phí đầu tư của dự án đầy đủ, kịp thời, đảm bảo cho việc trang trí, mua sắm cơ sở vật chất và hoạt động chuyên môn. Ngoài ra dự án còn đầu tư thêm cơ sở vật chất như máy pho to, đèn chiếu, màn hình, ti vi, máy quay phim… Sáng kiến kinh nghiê êm 7 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học Được sự hưởng ứng nhiệt tình của cha mẹ học sinh, tập thể hội đồng sư phạm và học sinh. * Mặt yếu Giáo viên mới ra trường phần lớn kinh nghiệm chuyên môn còn hạn chế; một số giáo viên cũ chưa thật sự đổi mới phương pháp dạy học mới. Yêu cầu của chương trình mô hình trường học mới là học sinh khi học lên lớp hai phải biết đọc và viết thành thạo, thì mới tự học được, nhưng thực tế tỉ lệ học sinh yếu Tiếng Việt lại khá phổ biến ở địa phương, chưa kể là học sinh học hòa nhập. Học sinh vùng nông thôn giao tiếp còn nhiều hạn chế. Chuyển đổi từ phương pháp truyền thống qua phương pháp học tích cực một cách đột ngột, nên không khỏi gây cho GV, HS và phụ huynh tâm lý hoang mang sợ học sinh không tiếp thu được kiến thức bài học, nhất là đối tượng học sinh trung bình, yếu. Sách dự án chỉ đủ cho mỗi em 1 bộ, lại chỉ được học trên lớp không được mang về nhà nên học sinh không có thời gian xem bài trước, không phát huy được tính cộng đồng như ý đồ của dự án. Đồ dùng dạy học phục vụ cho chương trình mới chưa có. Mô hình học nhóm suốt trong buổi học, tạo cho một bộ phận học sinh ỷ lại vào người khác, chưa thật tự học, tự nghiên cứu tài liệu. Vì đây là chương trình thử nghiệm nên tài liệu vẫn còn một số chỗ chưa hợp lý. Giáo viên phải nghiên cứu để thay đổi logo cho phù hợp với đối tượng học sinh. 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động * Nguyên nhân của thành công Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana. Sự quan tâm lãnh đạo của Đảng ủy và chính quyền địa phương xã Quảng Điền. Sự nhiệt tình hưởng ứng của phụ huynh học sinh. Sự nỗ lực phấn đấu của tập thể hội đồng sự phạm và tập thể học sinh trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi. Các cấp lãnh đạo quan tâm xây dựng cơ sở vật chất nhà trường đạt chuẩn, đảm bảo cho việc thực mô hình trường học mới. Quán triệt các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của ngành về việc chủ trương tăng cường giảng dạy, đào tạo Mô hình trường học mới (VNEN) trong Ngành Giáo dục – Đào tạo trong nhà trường. Hiệu trưởng thông báo nội dung, chỉ tiêu và biện pháp thực hiện việc để cán bộ giáo viên và cha mẹ học sinh biết để cùng phối hợp thực hiện. Xây dựng kế hoạch thực hiện với các kỹ năng: Phân tích tình hình thực tiễn ảnh hưởng đến việc làm cùng với chọn lựa cơ sở lý luận để giải quyết, tìm các biện pháp hữu hiệu triển Sáng kiến kinh nghiê êm 8 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học khai thực hiện theo mô hình mới (VNEN) đạt hiệu quả cao nhất. Triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả việc giảng dạy và học tập của cán bộ giáo viên và học sinh. Quản lý đầy đủ cơ sở vật chất thiết bị, phòng học của nhà trường. Tổ chức thao giảng, dự giờ rút kinh nghiệm, từ đó có biện pháp hỗ trợ để mọi cán bộ giáo viên đều nắm bắt được việc triển khai thực hiện theo mô hình mới (VNEN). Tăng cường bồi dưỡng kỹ năng sử dụng máy tính, tự giác, chủ động tham gia tìm hiểu thông tin trên mạng để đưa vào bài giảng. Thường xuyên tự đánh giá, rút kinh nghiệm, tìm kiếm thông tin kiến thức, tự học, tự bồi dưỡng, bổ sung kịp thời những điểm còn yếu trong quá trình thực hiện việc triển khai theo mô hình mới (VNEN) làm đổi mới phương pháp, hình thức giảng dạy. * Nguyên nhân hạn chế Đối với giáo viên: Họ lo sợ học sinh không đáp ứng nỗi với cách học mới nên đôi lúc còn làm thay hoặc giảng giải nhiều làm cho học sinh kém tư duy, giáo viên lẫn lộn giữa cái cũ và mới của phương pháp. Giáo án không phải soạn bài nên một số giáo viên chưa thật sự nghiên cứu trước bài khi lên lớp Đối với học sinh: Một số học sinh thiếu tính chủ động trong nghiên cứu, để bạn làm thay việc cho mình hoặc nhờ người khác hỗ trợ. Phương pháp đánh giá học sinh rất nhẹ nhàng, thỏa mái, động viên là chính, nên một số học sinh còn chủ quan, thiếu tính phấn đấu. 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra Khi nhà trường mới bắt đầu tổ chức dạy học theo mô hình trường học mới còn nhiều bỡ ngỡ. Giáo viên tập làm quen với phương pháp dạy học mới, chưa thoát khỏi cách làm cũ, còn làm việc nhiều trong tiết dạy, thậm chí làm thay việc cho học sinh.Một số giáo viên mới ra trường chưa đươc làm quen với phương pháp dạy học theo mô hình VNEN. Việc tổ chức các hoạt động còn rập khuôn, thiếu sinh động, mang tính hình thức, áp đặt. Đánh giá sản phẩm học sinh bằng nhận xét còn thiếu nội dung, chưa cô đọng, việc tổ chức cho học sinh tự quản chưa có kinh nghiệm. Học sinh chưa sử dụng tốt việc đánh giá nhận xét của giáo viên để phát huy hoặc khắc phục những tồn tại. Việc điều chỉnh nội dung trong tài liệu hướng dẫn học chưa cụ thể, chưa khoa học, chưa sát với đối tượng học sinh, nội dung chưa sâu. Khi sử dụng nội dung điều chỉnh, giáo viên còn lúng túng, học sinh sử dụng nội dung điều chỉnh vào công tác tự nghiên cứu còn gặp nhiều bất cập. Sáng kiến kinh nghiê êm 9 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học Việc dạy phân hóa đối tượng học sinh trong lớp giáo viên đưa ra nội dung đôi lúc chưa phù hợp với yêu cầu nội dung bài học và đối tượng học sinh, dẫn đến xa nội dung chưa sát với mục tiêu bài học. Nội dung tăng cường quá khó hoặc quá dễ. Công tác trang trí lớp nội dung chưa mang tính giáo dục cao và giá trị sử dụng chưa cao. Giáo viên thiếu tương tác và sử dụng chưa hết công năng với các dụng cụ hỗ trợ học tập trong lớp như: nhịp cầu bè bạn, điều em muốn nói, ngày em đến trường, góc thư viện, góc thiên nhiên, sơ đồ cộng đồng... Một số giáo viên còn khoán trắng tiết học cho học sinh, thiếu sự hỗ trợ dẫn dắt của giáo viên. Công tác trang trí lớp theo mô hình cần nhiều kinh phí, việc trang trí lớp học đạt hiệu quả chưa cao. Học sinh còn nhiều bỡ ngỡ khi tiếp cận với phương pháp học mới, chưa thực sự tự học, tự nghiên cứu. Còn rụt rè chưa mạnh dạn tự tin trước tập thể, nhiều học sinh chưa hợp tác với bạn trong nhóm. Tương tác các dụng cụ hỗ trợ học tập còn hạn chế. Học sinh lớp Một vừa chuyển sang lớp Hai mới làm quen với cách học mới nên chưa biết cách thảo luận, nghiên cứu. Nhóm trưởng và hội đồng tự quản chưa biết cách điều khiển tổ chức các hoạt động. Giáo viên phải bồi dưỡng các kĩ năng tổ chức qua các hoạt động. Hội đồng tự quản chưa biết cách tổ chức lớp qua các hoạt động, chưa biết hỗ trợ giáo viên quản lý giờ học, nhận xét trong nhóm và giữa các nhóm. Những hoạt động khởi động dành cho hội đồng tự quản tổ chức nhưng các em làm còn sơ sài, chưa tự tin. Giáo viên chưa dành thời gian để bồi dưỡng nhiều cho hội đồng tự quản, việc luân phiên học sinh làm hội đồng tự quản còn hạn chế nên nhiều em chưa cố gắng, còn tự ti. Phụ huynh: còn quan niệm “ Một trăm quyển sách hay không bằng một thầy giỏi”. Yêu cầu thầy cô phải giảng bài thì con mình mới hiểu. Không quen với cách đánh giá sản phẩm học sinh bằng nhận xét, thích cho điểm hơn là nhận xét. Việc sử dụng lời nhận xét của giáo viên phụ huynh chưa quan tâm để cùng giáo viên phối hợp giáo dục con em. Các hoạt động ứng dụng phụ huynh thiếu hướng dẫn để các em áp dụng kiến thức đã học vào cuộc sống . Tài liệu hướng dẫn học còn nhiều thiếu sót yêu cầu người dạy phải biết điều chỉnh nội dung sao cho khoa học, phù hợp với đối tượng học sinh và địa phương. Về cơ sở vật chất: Phòng học xây theo quy cách cũ còn chật nên việc bố trí bàn ghế cho học sinh học theo nhóm chưa đủ diện tích. Bàn ghế chưa đúng quy cách. Tiết học có sự tham gia của cộng đồng chưa được thực hiện thường xuyên, nội dung truyền đạt của cha mẹ học sinh còn nghèo, tính giáo dục, thuyết phục chưa cao. Giáo viên chưa phối hợp tốt với người báo cáo nên một số tiết học chưa được hoàn hảo. Một số phụ được mời tham dự chuẩn bị cho tiết dạy chưa chu đáo, chưa hiểu hết tầm quan trọng trong truyền đạt nội dung. Một số nội dung truyền đạt chưa diễn tả hết vấn đề cần truyền đạt, thiếu nhiệt tình khi được mời làm công tác truyền đạt. Sáng kiến kinh nghiê êm 10 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học 3. Giải pháp, biện pháp 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Khi thực hiện dạy học mô hình trường học mới VNEN , tôi trăn trở phải làm sao để học sinh có được cách học mới phù hợp với sự phát triển của thời đại, biết hỗ trợ, biết tự học, tự vươn lên, biết hợp tác, mạnh dạn, tự tin, cùng nhau phát triển. Giáo viên phải thực sự đổi mới phương pháp dạy học. phụ phải có cách nhìn mới về công tác dạy và học của nhà trường. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất nhà trường, cơ sở vật chất nhà trường ngày một đi lên. Cha mẹ học sinh chấp nhận mô hình dạy học mới, địa phương hỗ trợ cùng nhà trường để thực hiện tốt mô hình nhà trường đang thực hiện. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Một số giải pháp, biện pháp chỉ đạo tổ chức dạy học theo mô hình trường học mới (VNEN) có hiệu quả: b.1. xây dựng kế hoạch tổng thể cho một năm học. Kế hoạch của nhà trường phải thật sự chặt chẽ phù hợp với thực tế của đơn vị. có lộ trình rõ ràng, mang tính cụ thể và tính chiến lược cao. Có tính dự báo được những thành công và những nguy cơ thách thức. trong kế hoạch cần nêu lên việc củng cố lại bộ máy nhà trường ngay từ đầu năm học để giáo viên thấy được trách nhiệm của mình thực hiện nhiệm vụ tốt hơn. Công tác chuyên môn cần phải làm gì và đổi mới điểm nào. Cần tập huấn chuyên đề như thế nào cho giáo thực hiện giảng dạy được tốt hơn . Xây dựng phát triển cơ sở vật chất những phần nào để phù hợp với mô hình dạy học đang thực hiện. Sau đó đưa ra bàn bạc, thống nhất. trình kế hoạch của đơn vị cho lãnh đạo địa phương và Hội cha mẹ học sinh biết để cùng phối hợp thực hiện. b.2. Chỉ đạo Làm tốt công tác tuyên truyền Ngay từ đầu năm học, Lãnh đạo nhà trường tổ chức cuộc họp với lãnh đạo Đảng ủy, Ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong xã như: Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Khuyến học và Ban đại diện cha mẹ học sinh. Tại cuộc họp này, trường đã giới thiệu rõ các văn bản của Bộ Giáo dục, của Sở và Phòng Giáo dục và Đào tạo về mô hình trường học mới (VNEN) và kế hoạch tổ chức thực hiện của nhà trường để tranh thủ ý kiến chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương, đồng thời tuyên truyền sâu rộng đến các lực lượng xã hội. Hàng tháng, nhà trường luôn tham mưu với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương để đưa vào nghị quyết và chỉ đạo các ban ngành đoàn thể phối hợp thực hiện. Nhà trường kết hợp với ban đại diện Hội CMHS để phối hợp giáo dục, xây dựng cơ sở vật chất, trang trí lớp học, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh để đảm bảo một môi trường học tập “xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện”. Nhà trường chỉ đạo cán bộ, giáo viên tuyên truyền đến tận các bậc CMHS để họ nhận thức đúng đắn về vai trò của mình trong nhà trường, giúp phụ huynh thấy được những lợi ích mà mô hình trường học mới sẽ mang lại cho con em họ để họ đồng tình ủng hộ. Chỉ đạo giáo viên mời cha mẹ HS đến tham gia vào các hoạt động của nhà trường của lớp như: Sáng kiến kinh nghiê êm 11 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học Bầu hội đồng tự quản, dự giờ, thăm lớp,... Đồng thời chỉ đạo Liên đội lên bảng tin, cho phát thanh viên tuyên truyền các thành tích và hoạt động nổi bật của nhà trường trong việc thực hiện mô hình trường học mới. Tổ chức cuộc họp với các đoàn thể và giáo viên trong nhà trường để quán triệt chủ trương và các công văn hướng dẫn thực hiện, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên. Với cách làm trên, trường chúng tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của Đảng ủy, chính quyền địa phương và các ban ngành đoàn thể, của Hội CMHS để mở rộng khuôn viên trường, xây dựng thêm nhà để xe, một số bồn hoa cây cảnh và trang trí các lớp học theo mô hình VNEN. Cộng đồng cũng đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều trong việc hướng dẫn học sinh học tập ở nhà, đặc biệt là hoạt động ứng dụng. b.3. Chỉ đạo tổ chức tiết học có sự tham gia của cộng đồng. Hiệu trưởng chỉ đạo bộ phận chuyên môn xây dựng kế hoạch giao chỉ tiêu về các khối lớp phải tổ chức tiết dạy có sự tham gia của cộng đồng. Mục đích hoạt động này làm cho công đồng cùng tham gia giáo dục học sinh. Qua tiết dạy có sự tham gia của cộng đồng các em có điều kiện hiểu biết thêm về lịch sử địa phương, phong tục, tập quán, những món ăn đặc sản, những bài hát dân ca, những điệu hò câu vè … của quê hương mình. Bồi dưỡng thêm cho các em tình yêu quê hương, tình yêu cội nguồn, tự hào về quê hương. Biết tôn tạo, giữ gìn bản sắc dân tộc mà ông cha ta đã dày công vun đắp. b.4.Chỉ đạo tổ chức tập huấn cho giáo viên, xây dựng ý thức tự học, tự rèn Việc tập huấn cho giáo viên là một việc làm hết sức cần thiết. Đầu năm học mới Ban lãnh đạo nhà trường đã cử một số giáo viên có năng lực giảng dạy vững vàng đã tham gia lớp tập huấn tại tuyến tỉnh, huyện tổ chức tập huấn lại cho toàn bộ giáo viên trong trường. Việc tập huấn tại trường được thực hiện một cách nghiêm túc. Lớp tập huấn được trang bị đầy đủ tài liệu và đồ dùng phục vụ cho việc học. Lớp được chia thành các nhóm nhỏ để giáo viên được trao đổi, chia sẻ, bàn bạc về tài liệu hướng dẫn học của học sinh, về phương pháp giảng dạy, về hình thức tổ chức lớp học và đưa ra những khó khăn, trở ngại để cùng nhau tìm giải pháp khắc phục. Báo cáo viên tập huấn phải tổ chức cho các học viên tự nghiên cứu, trao đổi, bàn bạc để cùng nhau tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc chứ không được thuyết trình, giảng giải. Ban Lãnh đạo nhà trường phải theo dõi và đánh giá sát đúng ý thức và kết quả tập huấn của giáo viên. Việc tổ chức tập huấn đã giúp giáo viên có được những nhận thức cơ bản, những kiến thức cần thiết về mô hình trường học mới để vận dụng trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh. Bên cạnh đó, nhà trường đã làm tốt công tác bồi dưỡng cho giáo viên thông qua dự giờ thăm lớp và qua các buổi sinh hoạt chuyên đề. Chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn và những giáo viên có năng lực trong khối tăng cường dự giờ, giúp đỡ những giáo viên có năng lực giảng dạy còn hạn chế, những giáo viên mới được chuyển về trường. Đồng thời động viên, khuyến khích họ tích cực hơn trong công Sáng kiến kinh nghiê êm 12 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học tác tự học, tự rèn. Trong các buổi sinh hoạt chuyên đề ở trường, ở tổ chuyên môn người chủ trì đã tạo điều kiện để họ được bày tỏ ý kiến và những băn khoăn, trăn trở của mình để được giải đáp. Với cách làm trên, trường đã bồi dưỡng được một đội ngũ giáo viên có năng lực giảng dạy vững vàng. b.5. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy Để thực hiện thành công mô hình VNEN hơn ai hết bản thân người giáo viên phải thực sự có mong muốn tạo ra những thay đổi, tập trung chú ý vào những thay đổi về chiến lược giảng dạy, yêu thương học sinh và tin tưởng rằng tất cả học sinh đều có tiềm năng thành công nếu được trang bị những kĩ thuật học tập đa dạng. Đổi mới phương pháp dạy học hiện hành đã phần nào phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên một số giáo viên đôi khi vẫn còn nặng về vai trò truyền thụ kiến thức. Một số bộ phận học sinh chưa mạnh dạn, tự tin tham gia vào quá trình học tập và các hoạt động giáo dục; kỹ năng sống hạn chế. Bởi vậy, khi thực hiện mô hình trường học mới, hơn ai hết bản thân người giáo viên phải tích cực đổi mới hoạt động sư phạm của mình với phương châm “Chuyển đổi từ dạy học truyền thụ của giáo viên sang tổ chức hoạt động tự học của học sinh, quá trình tự học, tự giáo dục là trung tâm của hoạt động giáo dục”. Giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng tài liệu hướng dẫn học để tự học, tự khám phá; tổ chức cho học sinh hoạt động khám phá, phát hiện kiến thức, kỹ năng mới thông qua quá trình học tập mang tính hợp tác. Giáo viên chỉ hổ trợ và hướng dẫn học sinh khi cần thiết. Giáo viên phải biết khuyến khích mọi cố gắng, nổ lực, sáng kiến và những tiến bộ dù là nhỏ nhất của học sinh để những HS vốn rụt rè, nhút nhát dần trở nên mạnh dạn, tự tin hơn. Chỉ đạo GV thường xuyên gần gũi, quan tâm đến những đối tượng HS đó. Chỉ đạo giáo viên tổ chức linh hoạt các hoạt động học tập của học sinh, không nhất thiết phải thực hiện theo tài liệu hướng dẫn học. Giáo viên phải dựa vào đối tượng học sinh và thực tế của lớp học để lựa chọn phương pháp và hình thức dạy học phù hợp đó là thay đổi lugo cho phù hợp. b.6. Chỉ đạo giáo viên dạy phân hóa đối tượng học sinh Trong tiết học, nếu học sinh khá giỏi làm xong bài trước, giáo viên cần chuẩn bị những bai tập nâng cao để các em được nhận thêm bài tập nhằm phát huy năng lực học tập của học sinh. Nếu HS làm tốt GV khen ngợi và tuyên dương trước lớp. Nếu HS không làm được giáo viên giúp HS giải quyết và không quên động viên, khích lệ HS. Có thể ra thêm bài tập tương tự để HS làm được, giúp các em thêm tự tin và hứng thú. b.7. Chỉ đạo giáo viên tổ chức phương pháp học mới cho học sinh Ở mô hình trường học mới, học sinh không tiếp thu kiến thức một cách thụ động mà ngược lại các em chủ động làm việc độc lập với tài liệu, thao tác với các đồ vật, quan sát trực tiếp, phân tích so sánh và tương tác với các bạn cùng nhóm, tương tác với giáo viên và cộng đồng. Quá trình chiếm lĩnh kiến thức được khởi đầu bằng việc học sinh đọc và viết tên bài học, tiếp đến là việc đọc mục tiêu bài Sáng kiến kinh nghiê êm 13 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học học - đây là việc đầu tiên của HS phải biết mình làm cái gì trong bài học này. Hoạt động cơ bản là quá trình tự trải nghiệm nghiên cứu tài liệu, bắt đầu từ cá nhân và trao đổi trong nhóm. Trình tự bài học đến báo cáo kết quả học tập của cá nhân và nhóm thể hiện tính độc lập tương đối của cá nhân và nhóm. Trong giờ học, giáo viên tổ chức cho các nhóm trưởng điều hành các nhóm hoạt động. Dưới sự điều hành của nhóm trưởng, các nhóm nghiêm túc học bài và hăng hái thảo luận mỗi khi có chủ đề đưa ra. Với cách làm đó, chúng ta không còn bắt gặp hình ảnh cả lớp ngồi im lặng nghe thầy, cô giáo giảng bài nữa, mà thay vào đó là những nhóm học sinh ngồi thảo luận và làm các bài tập trong tài liệu theo yêu cầu. Qua đó, phát huy tính tích cực, chủ động, ý thức tự học, tự giải quyết vấn đề và tinh thần hợp tác, chia sẻ của học sinh. HS ngày càng mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều. Không khí học tập của học sinh rất sôi nổi và thoải mái. Hình ảnh minh họa Lớp học 2A , cô Lê Nữ Mộng Huyền Trân chủ nhiệm. b.8. Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp đánh giá học sinh. Trước đây việc đánh giá học sinh chủ yếu tập trung vào hoạt động học tập, còn với mô hình VNEN đánh giá học sinh tập trung vào 3 nội dung sau: - Đánh giá hoạt động học tập theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình. - Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực chung của học sinh tiểu học: a) tự phục vụ, tự quản; b) giao tiếp, hợp tác; c) tự học và giải quyết vấn đề. Sáng kiến kinh nghiê êm 14 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học - Đánh giá sự hình thành và phát triển cấc phẩm chất của học sinh tiểu học. Việc đánh giá được thực hiện theo 3 hình thức: Đánh giá thường xuyên, đánh giá định kì và đánh giá tổng hợp cuối học kì 1 và cuối năm học. Việc đánh giá học sinh không dùng điểm số mà ghi nhận xét. Lời nhận xét đánh giá của giáo viên phải hết sức cụ thể, dễ hiểu giúp học sinh biết để phát huy mặt mạnh và khắc phục những hạn chế; giúp phụ huynh biết được rõ hơn về con em mình để có biện pháp hỗ trợ. Việc đánh giá học sinh không chỉ dành riêng cho giáo viên mà còn có sự tham gia của học sinh, phụ huynh và cộng đồng, trong đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất. Đến nay thông tư 30 năm 2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành về đánh giá giá học sinh. Đơn vị rất thuận lợi trong cách đánh giá ví cách đánh của thông tư này gần giống với cách đánh giá trước đây mà đơn vị đã thực hiện. b.9. Chỉ đạo đổi mới công tác chủ nhiệm Lớp học là “hạt nhân” trong “Mô hình trường học mới Việt Nam”. Bàn ghế không kê theo kiểu truyền thống mà được bố trí lại để học sinh ngồi theo nhóm, phù hợp với sự tương tác giữa các bạn trong nhóm và giáo viên. Khác với trước đây, ban cán sự lớp do giáo viên áp đặt và hoạt động theo các yêu cầu của giáo viên. Trong mô hình VNEN, ban cán sự lớp được đổi mới thành “Hội đồng tự quản”. “Hội đồng tự quản” được thành lập là vì học sinh, do học sinh và các em được chủ động tự quản trong các hoạt động của lớp. Hình ảnh minh họa Để có một “Hội đồng tự quản” theo đúng ý nghĩa của nó tôi đã hướng dẫn giáo viên tổ chức học sinh xây dựng kế hoạch một cách rõ ràng. Kế hoạch bầu “Hội đồng tự quản” phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ, đối tượng tham gia, thời gian tiến hành. Sau đó tổ chức cho các em tiến hành ứng cử, bầu cử. Học sinh được quyền ứng cử, bầu cử một cách dân chủ để chọn ra một “Hội đồng tự quản” chỉ Sáng kiến kinh nghiê êm 15 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học đạo lớp hoạt động. Sau khi thành lập được “Hội đồng tự quản” giáo viên cho các em tự phân công nhiệm vụ. Các thành viên trong lớp được tự do tham gia vào các ban. Các em có thể ghi tên mình vào mảnh giấy hoặc các hình ảnh mà các em thích rồi dán vào ban mình đăng kí. “Hội đồng tự quản” cũng có thể được thay đổi trong năm học. Nếu hội đồng tự quản không làm tốt nhiệm vụ giáo viên có thể cho học sinh bầu lại. Mặt khác nếu hội đồng tự quản làm tốt, hết học kì 1 giáo viên cũng có thể cho bầu lại để cho nhiều học sinh có cơ hội được tập làm lãnh đạo. Những học sinh đã làm tốt rồi giáo viên khen ngợi và động viên các em làm cố vấn cho các bạn mới được bầu vào Hội đồng tự quản mới. Như vậy, nhiều học sinh được phát huy năng lực và sở trường của mình. b.10. Chỉ đạo trang trí lớp học Ngay từ đầu năm học tôi đã chủ động hướng dẫn giáo viên kết hợp với cha mẹ học sinh, học sinh để trang trí lớp học theo mô hình VNEN. Xung quanh lớp học được trang trí các phương tiện hỗ trợ học tập như: Góc học tập của em, tủ đựng sách báo, hộp thông tin “Những điều em muốn nói”, bảng thông tin “Ngày em đến lớp”, bảng “10 bước học tập”, bảng “Nội quy lớp học”, “Hộp thư cá nhân”,… Tất cả đã tạo nên một không gian và môi trường học tâ p thân thiện. â Góc học tập là nơi để các đồ dùng học tập của học sinh và các vật dụng để làm đồ dùng trực quan trong các môn học. Các vật dụng này không cố định mà được thay đổi, linh động theo kế hoạch dạy học. Giáo viên cần huy động cả học sinh và phụ huynh tham gia chuẩn bị các đồ dùng học tập để góc học tập trở nên phong phú và phục vụ tốt cho việc học của các em. Đây cũng là nơi để trưng bày những sản phẩm học tập, những bài văn hay, những trang vở đẹp của học sinh. “Hộp thư cá nhân”, “Điều em muốn nói” là nơi để học sinh được bày tỏ cảm xúc, chia sẻ những tâm sự của mình với bạn bè, với thầy giáo, cô giáo. Giáo viên hướng dẫn học sinh dùng giấy hoặc bìa cứng để gấp những phong bì thư, trên đó có ghi tên học sinh, ngày sinh và sở thích rồi dán vào bảng “Hộp thư cá nhân” của lớp. Giáo viên nên giải thích kỹ cho học sinh về mục đích của hội thư. Sáng kiến kinh nghiê êm 16 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học Đây là công cụ giúp học sinh được bày tỏ ý kiến của mình, có thể là những tình cảm, cảm nhận, mong muốn, đề nghị hoặc bất cứ điều gì các em muốn nói về thầy cô, cha mẹ, các cô chú nhân viên…Hay mỗi khi một thành viên trong lớp có hành động đẹp, có kết quả học tập tiến bộ hay hành động chưa tốt…các học sinh khác có thể viết thư cho vào phong thư của bạn đó để khen ngợi hoặc nhắc nhở. Giáo viên khéo léo tâm sự với HS để nghe các em chia sẻ những cảm xúc của mình đối với bạn bè, sau đó gợi ý để học sinh viết thư cho bạn hoặc viết thư bỏ vào hộp thư “Điều em muốn nói” . Cách làm này đã giúp học sinh thân thiện, quan tâm đến nhau nhiều hơn. Các em có ý thức hơn khi học tập cũng như khi tham gia các hoạt động để nhận được nhiều lời khen ngợi từ phía các bạn và cô giáo. Đối với Hội đồng tự quản khi nhận được thư ở hộp thư “Điều em muốn nói” cần phải đọc để biết phản hồi từ phía các bạn để có hướng điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu chung và nội quy của lớp. Nếu những việc các bạn bày tỏ mà Hội đồng tự quản không giải quyết được thì phải nhờ tới sự can thiệp của giáo viên. Ngoài ra, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh trang trí “Góc sinh nhật” để tạo sự vui tươi trong lớp học. Giúp HS biết cách quan tâm đến bạn, biết cách tổ chức những buổi lễ nho nhỏ. Giáo viên cùng học sinh dùng giấy A0 để vẽ cây hoa có 12 bông hoa, mỗi bông hoa là một tháng trong năm. Trên các bông hoa ghi tên những bạn có ngày sinh nhật trong tháng đó. Góc sinh nhật giúp cả lớp biết sắp đến ngày sinh nhật của bạn nào để tổ chức sinh nhật cho bạn. Việc tổ chức không cần cầu kì. Học sinh có thể tổ chức một chương trình văn nghệ, trò chơi…và nói những lời chúc mừng bạn. Chính những hoạt động này đã góp phần giúp học sinh phát huy tốt hơn năng lực tự quản của mình. Góp phần thành công mô hình dạy học mới. b. 11. Chỉ đạo giáo viên bồi dưỡng hội đồng tự quản Giờ dạy của giáo viên theo mô hình này có thành công hay không phần lớn đánh giá vào cách hoạt động thành của hội đồng tự quản. Chính vì vậy, giáo viên Sáng kiến kinh nghiê êm 17 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học chủ nhiệm cần phải bồi dưỡng hội đồng tự quản. Ngay từ đầu năm học giáo viên nên chọn những em mạnh dạn, nhanh nhẹn để bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng xử, kỹ năng quản trò, kỹ năng nhận xét, đánh giá, kỹ năng giao việc cho nhóm, kỹ năng thực hiện nhiệm vụ của ban học tập, ban văn nghệ, ban thư viện, ban vệ sinh, ban sức khỏe... Tập cho các em khi thành thạo xong, tiếp tục chọn những em mới để các em cũ hướng dẫn, giáo viên kiểm tra nhận xét và hỗ trợ thêm. Cứ như thế các em trong lớp đều phải đước trải qua lớp bồi dưỡng này. Khi thực hiện nhiệm vụ, giáo viên luân phiên nhiệm vụ để các em có cơ hội thực hiện thể hiện tài năng của mình trước tập thể. Tạo điều kiện cho các em có thói quen mạnh tự tin trước tập thể, không còn tính rụt rè, tự ti. b. 12. Cải tạo phòng học Hiện nay nhiều phòng học xây theo quy cách cũ nện diện tích chật chội, bố trí bàn ghế theo nhóm còn thiếu diện tích, tường mái đã cũ, kinh phí xây mới qua lớn, vì vậy nhà trường nhà trường đã tham mưu với chính quyền địa phương và bàn bạc với Hội Cha mẹ học sinh thống nhất vận đọng xã hội hóa ngân sách theoNghị định 24 của Chính phủ để xây dựng, nâng cấp cở sở vật chất. Cải tạo phòng học cho diện tích rộng thêm bằng cách phá bục giảng, vì hiện nay dạy theo mô hình này giáo viên và học sinh rất ít viết bảng. Sơn mới lại tường và làm mới lại nền, mái. Hiện nay điểm lẽ của trường đã được cải tạo 12 phòng theo giải pháp này nên khang trang hơn, đảm bảo cho việc thực hiện mô hình dạy học mới. 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi là trường thuộc vùng sâu của huyện đóng trên địa bàn xã Quảng Điền với truyền thống hiếu học của người con đất Quảng Nam. Đại đa số là người kinh. Tuy là trường vùng sâu nhưng được trang bị CSVC tương đối đầy đủ và khuôn viên rộng rãi, thoáng mát nên tạo được một môi trường giáo dục thân thiện, thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường, hình thành các nhân cách và tri thức cho học sinh lứa tuổi từ 6 tuổi đến 11 tuổi theo học và rèn luyện những kiến thức, kỹ năng bậc học TH theo những quy định, yêu cầu đổi mới giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Để đạt các mục tiêu đào tạo của ngành Giáo dục - Đào tạo trường được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước các cấp và họat động xã hội hóa giáo dục đạt hiệu quả cao. Tập thể sư phạm có tinh thần học hỏi, có tính nhân văn cao trong nghề nghiệp, đoàn kết, thống nhất, thân thiện, có trình độ đạt chuẩn trở lên, có năng lực công tác. Học sinh tự giác, chủ động trong công tác học tập, tự tin, mạnh dạn, hợp tác để hoàn thành nhiệm vụ. 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp Quá trình xây dựng và phát triển đất nước đang làm thay đổi toàn diện những hoạt động của con người trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục – đào tạo. Để thực hiện yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần lấy người học Sáng kiến kinh nghiê êm 18 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học làm trung tâm, chúng ta nghiên cứu quy trình tổ chức, điều khiển và tổ chức, tự điều khiển trong hoạt động dạy học. Người quản lý phải có kế hoạch thật chu đáo sát với thực tiển, hiểu được tâm lý của người dạy, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, tư vấn và động viên kịp thời. các giải pháp và biện pháp đưa ra phải được sự đồng thuận thống nhất từ lãnh đạo, đến giáo viên, học sinh. Được sự hưởng ứng nhiệt tình của địa phương và phụ huynh. Người dạy phải biết tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phải biết mình dạy cho ai , và dạy như thế nào? Biết xác định công việc và tự đổi mới cách làm. Người học phải biết mình học cho ai và học như thế nào? Phải nắm cách học mới, tự mày mò, tự nghiên cứu, biết hợp tác để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học giữa các vấn đề nghiên cứu Kết quả Kết quả đạt khảo nghiệm được Năm học Năm học 2014-2015 2012-2013 (Đạt) (Đạt) Nội dung khảo nghiệm Giáo viên tổ chức dạy học nhóm theo theo mô hình trường học mới. 60% 100% Học sinh thực hiện học theo nhóm 60 % 100% Học sinh làm tốt vai trò nhóm trưởng. 50% 90% Học sinh tự học, tự nghiên cứu tài liệu để chiếm lĩnh tri thức. 50% 90% Hội đồng tự quản làm tốt vai trò của mình. 60% 90% Học sinh tự tin, hợp tác tốt. 60% 90% Học sinh tự tin trao đổi, bày tỏ những thắc mắc của mình thông qua hộp thư “Nhịp cầu bè bạn” và hộp thư “Điều em muốn nói”. 40% 100% Lớp tổ chức sinh nhật cho bạn thông qua góc sinh nhật. 50% 100% Sáng kiến kinh nghiê êm 19 Lê Công Khôi Một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức công tác dạy và học mô hình trường học mới (VNEN) ở trường tiểu học Cha mẹ học sinh hưởng ứng dạy học theo mô hình trường học mới. 70% 100% Cha mẹ học sinh tham gia đánh giá kết quả học sinh. 50% 90% Học sinh tham gia đánh giá kết quả học tập của bạn. 60% 100% Tổ chức tiết học có sự tham gia của cộng đồng. 20% 60% Trang trí lớp theo chuẩn dạy học mô hình VNEN 40% 100% Bồi dưỡng Hội đồng tự quản 30% 100% 0 12 phòng Phòng học được cải tạo 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Thực hiện chủ trương của Bộ GDĐT về việc đẩy mạnh thực hiện chủ trương đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng Giáo dục. Trong những năm qua trường TH Nguyễn Văn Trỗi đã tích cực đẩy mạnh công tác đào tạo bồi dưỡng CBQL, giáo viên về các mặt chuyên môn nghiệp vụ, trình độ tin học. Đồng thời tham mưu lãnh đạo các cấp, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana đầu tư cơ sở vật chất. Nhờ vậy đến nay nhận thức về tầm quan trọng của đổi mới công tác dạy học trong quản lý giáo dục, trong giảng dạy của giáo viên đã được nâng lên một bước đáng kể. Việc thực hiện Mô hình trường học mới của Bộ giáo dục và sự đổi mới của giáo viên và học sinh ở trường có chuyển biến tích cực cụ thể: Thiết kế của bài học VNEN được xây dựng 3 trong 1, điều đó rất tiện cho GV và HS trong hoạt động dạy và học. Đa số kênh hình và kênh chữ rõ ràng, dễ hiểu giúp học sinh tiếp cận bài học một cách dễ dàng. Sau mỗi bài tập đọc có hệ thống câu hỏi trắc nghiệm giúp học sinh dễ dàng tìm hiểu nội dung của bài học. Học tập theo mô hình VNEN giúp học sinh phát huy tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập. Với phương pháp dạy học mới, giúp các em phát huy tốt các kĩ năng: Kỹ năng giao tiếp, Kỹ năng hợp tác, Kỹ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học. Phát huy tính tích cực của học sinh thông qua các kí hiệu của từng hoạt động: hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi, hoạt động nhóm, hoạt động chung cả lớp, hoạt động với cộng đồng. Sáng kiến kinh nghiê êm 20 Lê Công Khôi