Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Tiểu học Skkn một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường thcs ...

Tài liệu Skkn một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường thcs

.DOC
30
1028
117

Mô tả:

MỤC LỤC NỘI DUNG 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý‎ do chọn đề tài 1.2. Mục đích nghiên cứu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 2. NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý‎ luận về nâng cao chất lượng hoạt động chuyên TRANG 3 3 5 5 5 5 6 6 môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.2. Thực trạng chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường 12 THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.3. Các biện pháp đã tiến hành để nâng cao chất lượng hoạt 18 động chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận 3.2. Kiến nghị 27 27 28 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TT 1 2 3 Chữ viết tắt PPDH THCS TTCM Nội dung Phương pháp dạy học Trung học cơ sở Tổ trưởng chuyên môn 1 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý‎ do chọn đề tàii Thế giới ngày càng phát triển, trong đó giáo dục cùng với khoa học - công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, có vai trò hết sức quan trọng trong sự phát triển xã hội về mọi mặt. Hiện nay, các quốc gia trên thế giới đều rất coi trọng giáo dục và đã đặt ra những yêu cầu mới, những chuẩn mới nhằm nâng cao 2 chất lượng công tác giáo dục cho các trường học. Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo, chăm lo đến sự nghiệp “trồng người” vì lợi ích trăm năm của đất nước. Trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, hoạt động chuyên môn đóng vai trò then chốt, quan trọng quyết định sự phát triển của mỗi nhà trường. Theo Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư số 12/2011/TTBGDĐT, ngày 28 tháng 3 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo: tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong bộ máy tổ chức, quản lý‎ của trường THCS, THPT. Trong trường các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp với các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể trong Trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, chương trình giáo dục, các hoạt động giáo dục và các hoạt động khác hướng tới mục tiêu giáo dục. Tổ chuyên môn trong các trường học chính là nơi liên hệ gần gũi trực tiếp đến đội ngũ giáo viên, giúp giáo viên hoàn thành công tác chuyên môn, thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục học sinh. Trong tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn là người giữ vai trò quan trọng nhất - là người trực tiếp quản lý‎ nhiều mặt hoạt động của giáo viên và cả khối lớp, là người chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng về chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh trong tổ của mình. Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) chính vì vậy là cầu nối của giáo viên trong tổ với Ban Giám hiệu, giúp đánh giá phân loại giáo viên và nghiệp vụ sư phạm một cách chính xác. Người TTCM được ví như “cánh tay nối dài của lãnh đạo Nhà trường”. Thế nên, nhiều nhà lãnh đạo đã chọn việc đổi mới công tác quản lý‎ và sinh hoạt tổ chuyên môn là một trong những nội dung trọng yếu cho mục tiêu đổi mới công tác quản lý‎ và nâng cao chất lượng giáo dục. Trong đó, chức năng quản lý‎ của tổ chuyên môn là hết sức quan trọng. 3 Trong những năm qua, Trường THCS Phan Bội Châu luôn xác định nâng cao chất lượng công tác chuyên môn trong Nhà trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu trong nhiệm vụ năm học, Ban Giám hiệu Nhà trường hàng năm đã lập kế hoạch chỉ đạo, giao chỉ tiêu và giám sát việc thực hiện nhiệm vụ. Xây dựng quy chế làm việc nêu cao tinh thần “ Kỷ cương - Tình thương Trách nhiệm”. Động viên giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học, khuyến khích sự chuyên cần, tích cực chủ động, rèn luyện khả năng tự học của học sinh. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường các giờ học thực hành, sử dụng tốt các thiết bị và đồ dùng dạy học để nâng cao chất lượng giờ lên lớp. Coi trọng công tác dự giờ thăm lớp, tổ chức Hội giảng và các buổi bồi dưỡng chuyên đề có hiệu quả, tránh hình thức. Chú trọng công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo cho học sinh yếu kém, thực hiện dạy lồng ghép kỹ năng sống, dạy tích hợp trong từng từng bộ môn. Các TTCM đã xác định rõ vai trò, cố gắng hướng dẫn giáo viên đổi mới phương pháp, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Điều đó giúp Nhà trường dần khẳng định được ví trí của mình trong sự nghiệp giáo dục của thị xã Gia Nghĩa, đặc biệt là niềm tin, sự kỳ vọng của lãnh đạo Đảng, Chính quyền các cấp và của các thế hệ phụ huynh, học sinh. Tuy nhiên, theo Đề án của Thị uỷ Gia Nghĩa để xây dựng trường THCS Phan Bội Châu đạt chuẩn quốc gia thì trong tiêu chí về chuyên môn trường còn cần phải cố gắng nhiều hơn nữa (theo tiêu chí chất lượng học lực của học sinh từ trung bình trở lên phải đạt từ 95% trở lên trong khi đó năm học 2015 – 2016 nhà trường chỉ đạt 80%). Để đạt được tiêu chí quan trọng này trong giai đoạn gấp rút buộc tổ chuyên môn phải có những suy nghĩ mới, những cách làm mới và những khâu đột phá mới. Với cương vị là một tổ trưởng chuyên môn nhiều năm liền được mài dũa qua thực tế nên bản thân cũng đã rút ra được chút ít kinh nghiệm và hơn nữa là được đóng góp sức mình vào chủ trương lớn của Nhà trường trong giai đoạn mới nên tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động 4 chuyên môn tại Trường THCS Phan Bội Châu, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông”. Thực hiện đề tài này, tôi mong muốn có những đóng góp thiết thực vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn của Nhà trường. 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý‎ luận và khảo sát thực tiễn tại Trường THCS Phan Bội Châu, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông, đề tài đánh giá đúng về thực trạng hoạt động chuyên môn, nêu rõ những ưu điểm, những tồn tại, hạn chế, từ đó chỉ ra nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn đáp ứng yêu cầu phát triển của Nhà trường trong những năm tới. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn ở Trường THCS Phan Bội Châu, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp chung: Trên cơ sở lý‎ luận Chủ nghĩa Mác – Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước để xác định quan điểm, phương hướng giải quyết nội dung của đề tài. Phương pháp cụ thể: Sử dụng phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp để giải quyết vấn đề của đề tài. 1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu tại Trường THCS Phan Bội Châu, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2017 - 2018. 2. NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý‎ luận về nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.1.1. Cơ sở lý‎ luận chung Giáo dục là quá trình trang bị và nâng cao kiến thức, hiểu biết về thế giới khách quan, khoa học, kĩ thuật, kĩ năng, kĩ xảo trong hoạt động nghề nghiệp 5 cũng như hình thành nhân cách của con người. Giáo dục diễn ra thường xuyên, liên tục ở nhiều môi trường hoạt động của con người (trong gia đình, nơi làm việc, trong nhà trường, trong quan hệ xã hội, trong đó môi trường giáo dục trong nhà trường là một trong những nhân tố quan trọng quyết định chất lượng, hiệu quả của giáo dục. Vì thế, giáo dục là lĩnh vực trọng yếu quyết định sự tồn tại và phát triển của nhân loại:“Giáo dục chính là hiện tượng xã hội, diễn ra quá trình trao truyền tri thức, kinh nghiệm giữa con người với con người thông qua ngôn ngữ và các hệ thống ký hiệu khác nhằm kế thừa và duy trì sự tồn tại, tiến hóa và phát triển nhân loại”1. Theo Mác: giáo dục – đào tạo tạo ra cho nền kinh tế của một dân tộc những nhà khoa học, chuyên gia, kỹ sư trên các lĩnh vực kinh tế và nhờ đó những tri thức ấy mới có thể sáng tạo ra những kỹ thuật tiên tiến, những công nghệ mới. Nếu chúng ta không có đội ngũ ấy thì sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ là lời nói huênh hoang, rỗng tuếch. Còn Ph. Ăng Ghen thì khẳng định: Một dân tộc muốn đứng lên trên đỉnh cao của nền văn minh nhân loại, dân tộc ấy phải có tri thức. Từ quan điểm của C.Mác và trên cơ sở thực tế đất nước Lênin đã sớm khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục – đào tạo. Theo Lênin: muốn tạo lập chủ nghĩa xã hội phải có một trình độ văn hoá nhất định. Việc nâng cao năng suất lao động, trước hết phải nâng cao trình độ học vấn và văn hoá của quần chúng nhân dân và nếu không có một mạng lưới giáo dục quốc dân ít nhiều phát triển thì tuyệt nhiên không thể giải quyết mọi vấn đề trên quy mô toàn dân. V.I.Lênin còn đưa ra khẩu hiệu nổi tiếng: “Học, học nữa, học mãi!”, đã trở thành khẩu hiệu, thành câu châm ngôn của hàng triệu, triệu các thế hệ không chỉ của nền giáo dục ở Nga, mà còn là khẩu hiệu của nền giáo dục ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. 1 GT TCLLCT - HC - Phần IV. Đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước VN về các lĩnh vực ĐSXH, tr. 139 6 Kế thừa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm phát triển sự nghiệp giáo dục của đất nước. Người đã có những chỉ dẫn hết sức quý‎ báu về mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung và phương pháp giáo dục... nhằm phát triển một nền giáo dục toàn diện. Những chỉ dẫn đó không chỉ có giá trị trực tiếp chỉ đạo công tác giáo dục của đất nước thời đó, mà vẫn còn nguyên giá trị định hướng, soi đường cho công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo của nước ta hiện nay. Người đã chỉ dẫn việc vận dụng nội dung giáo dục cho mỗi lứa tuổi, mỗi cấp học, bậc học: Đối với “...Trung học thì cần đảm bảo cho học trò những tri thức phổ thông chắc chắn, thiết thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây dựng nước nhà, bỏ những phần nào không cần thiết cho đời sống thực tế”2. Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung phát triển năm 2011) nhấn mạnh: “Giáo dục và đào tạo, có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển” 3. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ: “Đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển năng lực và phẩm chất của người học”4. Trên cơ sở xác định đúng, trúng mục tiêu đổi mới giáo dục, đào tạo, công khai mục tiêu, chuẩn “đầu vào”, “đầu ra” của từng bậc học, môn học, chương trình, ngành và chuyên ngành đào tạo, thì việc tiếp theo là 2 Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr. 81. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2011, tr. 77 4 Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia, H. 2016, tr. 115 3 7 đổi mới chương trình khung các môn học và nội dung của nó theo hướng phát triển mạnh năng lực và phẩm chất người học, bảo đảm hài hòa đức, trí, thể, mỹ; thực hiện tốt phương châm mới: dạy người, dạy chữ và dạy nghề (trước đây là dạy chữ, dạy người, dạy nghề). Nói một cách khác, yếu tố đầu tiên của triết lý‎ giáo dục Việt Nam hiện nay là tăng cường yếu tố dạy người - chủ nhân của chế độ mới, của xã hội xã hội chủ nghĩa. Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ: tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở trực tiếp nhất đối với các hoạt động của giáo viên, là nền tảng để tổ chức và triển khai thực hiện các hoạt động chuyên môn một cách cụ thể và hiệu quả. Tổ chuyên môn có vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) và kiểm tra đánh giá, là “trung tâm” bồi dưỡng giáo viên nhằm giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn nói chung và thực hiện tốt việc đổi mới PPDH và kiểm tra đánh giá nói riêng. Đồng thời, tổ chuyên môn là nơi quản lý‎ trực tiếp bồi dưỡng giáo viên về nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ; phát hiện ra những điểm mạnh, điểm yếu, thuận lợi và khó khăn của từng giáo viên trong quá trình giảng dạy và giáo dục. Là một bộ phận chủ yếu, giữ vai trò quyết định trong công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên. Chỉ có ở tổ chuyên môn, giáo viên mới có điều kiện trực tiếp và thuận lợi nhất để rèn luyện và từng bước nâng cao trình độ năng lực chuyên môn của mình. Tổ chuyên môn có chức năng giúp Hiệu trưởng điều hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến dạy và học, trực tiếp quản lý‎ giáo viên trong tổ theo nhiệm vụ quy định.Tổ chuyên môn là đầu mối để Hiệu trưởng quản lý‎ nhiều mặt, nhưng chủ yếu vẫn là hoạt động chuyên môn, tức là hoạt động dạy học trong trường. Nhiệm vụ cụ thể của tổ chuyên môn là: - Quản lý‎ giảng dạy của giáo viên: 8 + Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, học kỳ và cả năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và các hoạt động khác theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như kế hoạch năm học của nhà trường. + Xây dựng kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém. + Xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình. + Hướng dẫn xây dựng và quản lý‎ việc thực hiện kế hoạch cá nhân, soạn giảng của tổ viên: kế hoạch cá nhân dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học đúng, đủ các tiết theo phân phối chương trình; soạn thảo giáo án theo phân phối chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng và sách giáo khoa, thảo luận các bài soạn khó; viết sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao chất lượng dạy học, đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá, phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém… + Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ, giáo viên mới tuyển dụng về đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá, dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng, sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học góp phần nâng cao chất lượng. + Điều hành hoạt động của tổ: tổ chức các buổi sinh hoạt tổ theo định kì về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động khác, lưu trữ hồ sơ của tổ, thực hiện báo các với Ban giám hiệu theo quy định. + Quản lý‎, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên: thực hiện hồ sơ chuyên môn; soạn giảng theo kế hoạch dạy học và phân phối chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng; ra đề kiểm tra, thực hiện cho điểm theo quy định; kế hoạch dự giờ của các thành viên trong tổ, … 9 + Các hoạt động khác: đánh giá, xếp loại giáo viên; đề xuất khen thưởng, kỷ luật giáo viên,…Việc này đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải nắm thật rõ tổ viên của mình về ưu điểm, hạn chế việc thực hiện nhiệm vụ và phẩm chất đạo đức, … - Quản lý‎ học tập của học sinh + Nắm được kết quả học tập của học sinh thuộc bộ môn quản lý‎ để có biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục. + Đề xuất, xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động nội, ngoại khoá để thực hiện mục tiêu giáo dục + Các hoạt động khác theo sự phân công của cấp trên. 2.1.2. Căn cứ chính trị, pháp lý‎ - Luật Giáo dục ngày 14/6/2005; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ngày 25/11/2009; - Căn cứ theo Điều 16 (Quy định tiêu chuẩn và nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn), Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tư số 12/2011/TTBGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS, ban hành kèm theo Thông tư số 12/2009/TT- BGDĐT, ngày 12/5/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Thông tư số 12/2009/TT-BGDĐT ngày 12/5/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành Quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS. - Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020, ban hành kèm theo Quyết định số 711/QĐ - TTg ngày 13 tháng 6 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ; - Thông tư số 47/2012/TT-BGDĐT ngày 07/12/2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành Quy chế công nhận trường trung học cơ sở, 10 trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học đạt chuẩn quốc gia. - Nghị quyết số 29 - NQ/TW, ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. - Công văn số 5555/ BGDĐT- GDTrH, ngày 08/10/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thay đổi hình thức sinh hoạt chuyên môn. - Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội, Quyết định số 404/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. - Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng: “tiếp tục đổi mới đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, phát triển nguồn nhân lực” - Nghị quyết số 35/NQ-HĐND, ngày 18/12/2014 của HĐND tỉnh Đăk Nông phê duyệt Đề án quy hoạch mạng lưới trường lớp các ngành bậc học trong hệ thống giáo dục và đào tạo tỉnh Đăk Nông giai đoạn 2015 - 2020 và định hướng đến năm 2030. - Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tỉnh Đăk Nông lần thứ XI của Đảng bộ tỉnh Đăk Nông nhiệm kỳ 2015 - 2020. - Đề án phát triển giáo dục của thị xã Gia Nghĩa và chỉ đạo của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đạo tạo thị xã Gia Nghĩa xây dựng Trường THCS Phan Bội Châu đạt trường chuẩn quốc gia trong năm học 2017 – 2018. 2.2. Thực trạng chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.2.1. Đặc điểm tình hình chung 2.2.1.1. Đặc điểm tình hình của thị xã Gia Nghĩa Thị xã Gia Nghĩa nằm ở phía nam của tỉnh Đắk Nông, trên giao điểm quốc lộ 14 và Quốc lộ 28. Theo hướng quốc lộ 14 thị xã Gia Nghĩa cách Thành phố 11 Hồ Chí Minh 253 km, tỉnh Bình Dương 200 km, tỉnh Bình Phước 110 km về phía nam; cách Thành phố Buôn Ma Thuột 120 km về phía bắc; cách Thành phố Đà Lạt 160 km về phía đông, cách Thành phố Phan Thiết 170 km về phía đông nam; cách biên giới Campuchia 40 km về phía tây. Thị xã Gia Nghĩa là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội của tỉnh Đắk Nông; đồng thời là trung tâm du lịch sinh thái và dịch vụ vùng, trung tâm công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản; là đầu mối giao thông đường bộ nối vùng Tây Nguyên với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Thị xã có 08 đơn vị hành chính cấp xã (05 xã, 03 phường) và 60 thôn, bon, tổ dân phố; có diện tích tự nhiên 28.384 ha (dự kiến đến năm 2020 mở rộng khoảng hơn 75.458 ha), có độ cao trung bình từ 580 - 620m so với mực nước biển. Hiện nay, tổng dân số thị xã là 52.494 người (trong đó nam 27.967 người, nữ 24.527 người), mật độ 184,9 người/km2; dân nội thị 35.376 người, ngoại thị 17.118 người. 2.2.1.2. Đặc điểm tình hình của Trường THCS Phan Bội Châu Trường THCS Phan Bội Châu được thành lập theo Quyết định số 389/QĐUBND, ngày 01/9/2004 của Uỷ Ban nhân dân tỉnh Đăk Nông. Trường cách trung tâm thị xã Gia Nghĩa khoảng 10 km, một khoảng cách không xa nhưng cũng đủ tạo nên nhiều điều khác biệt so với các trường trung tâm: trình độ dân trí thấp, kinh tế của đa số người dân còn khó khăn ít có điều kiện quan tâm đến con em, số lượng học sinh dân tộc thiểu số khá cao, cơ sở vật chất còn thiếu thốn. Tính đến thời điểm hiện tại, Trường có 10 phòng học, 01 phòng y tế, 01 phòng hội đồng, 01 phòng đoàn đội, 01 phòng văn thư – kế toán, 02 phòng cho cán bộ quản lý‎, 05 phòng học bộ môn, 01 nhà đa năng, 01 phòng thư viện với hệ thống sách giáo khoa, sách tham khảo rất nghèo nàn chưa đủ cho học sinh và giáo viên sử dụng tìm hiểu kiến thức và chưa có phòng sử dụng giáo án điện tử. Đến cuối năm học 2016 – 2017 Trường có 25 cán bộ công nhân viên chức đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, cơ cấu chuyên môn phù hợp các nhiệm vụ của nhà trường, tuổi nghề, tuổi đời ở nhiều mức độ khác nhau (Phụ lục bảng 2.1) 12 được phân thành 5 tổ chuyên môn: Tổ Hành chính; Tổ Toán – Lý‎ – Tin; Tổ Hoá – Sinh – Thể; Tổ Văn – Sử – Địa và Tổ Anh – Nhạc – Mỹ thuật; Tổng số học sinh là 357 học sinh được chia thành 10 lớp. Năm học 2017 – 2018 trường có 11 lớp, về cơ sở vật chất và nhân sự hầu như không có biến động. Như vậy về đội ngũ giáo viên cũng như cơ sở vật chất tuy còn chưa hoàn chỉnh nhưng có thể nói là tạm ổn, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn của Nhà trường. 2.2.2. Thực trạng hoạt động chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.2.2.1. Hoạt động phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” Trong những năm qua, công tác chuyên môn được nhà trường chú trọng, trong đó phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” được triển khai phát động và thu được nhiều kết quả đáng khích lệ. Nhà trường đã xây dựng, bồi dưỡng được một đội ngũ cán bộ, giáo viên vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ, nhiệt huyết với nghề, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc; chú trọng công tác giáo dục học sinh theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo để học sinh vươn lên trong học tập chiếm lĩnh tri thức, trong tu dưỡng rèn luyện đạo đức, nhân cách. Kết quả hàng năm trên 60% cán bộ giáo viên đạt danh hiệu lao động tiên tiến và chiến sĩ thi đua; tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp từ 98,5% trở lên; Trong nhiều năm liền, tỉ lệ học sinh giỏi các cấp luôn duy trì, đặc biệt ở các bộ môn toán, hoá, sinh, văn, lịch sử, máy tính cầm tay. Chất lượng giáo dục hai mặt của học sinh có bước chuyển biến vượt bậc (Phụ lục bảng 2.2). 2.2.2.2. Hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn Trong hoạt động chuyên môn thì sinh hoạt tổ chuyên môn có vai trò quan trọng nhất. Bởi vì, sinh hoạt tổ chuyên môn có tính tổ chức, chủ động và mang tính tập thể cao. Sinh hoạt tổ chuyên môn là nơi thực hiện các hoạt động chia sẽ đồng nghiệp về chuyên môn, là môi trường tốt nhất cho những giáo viên còn hạn 13 chế về năng lực và chưa có kinh nghiệm trong giảng dạy, nhất là giáo viên tập sự có dịp để trao đổi, học tập kinh nghiệm, nâng cao trình độ tay nghề. Các tổ chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu thời gian qua đã có nhiều cố gắng và gặt hái được nhiều thành quả. Mỗi tháng sinh hoạt chuyên môn 2 lần, ngoài việc triển khai các văn bản, kế hoạch của cấp trên và của nhà trường thì các tổ đã chú trọng đến thảo luận giải quyết các nội dung khó trong một số bài học, tổ chức các hoạt động chuyên đề, ...làm cho chất lượng giờ dạy của giáo viên dần được nâng lên, phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh, tích hợp những vấn đề mang tính giáo dục thực tế, tạo điều kiện cho mọi người cùng trao đổi học tập, đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở mỗi giáo viên. Năm học 2016 – 2017 có 3 giáo viên tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp thị xã và đều đạt kết quả cao. Mỗi giáo viên đã tự nghiên cứu bài dạy, soạn giáo án có cập nhật kiến thức qua mỗi năm, không sao chép lại giáo án cũ, tự làm đồ dùng dạy học phục vụ giờ dạy, tham gia làm đồ dùng dạy học bền đẹp. Giáo viên tự học tập nâng cao tay nghề không chỉ thông qua hoạt động thao giảng, dự giờ, chuyên đề mà còn thông qua tự học, tự nghiên cứu. 2.2.2.3. Hoạt động dự giờ, thao giảng của đội ngũ giáo viên Ngay từ đầu năm học kế hoạch dự giờ, thao giảng được đưa vào chỉ tiêu thi đua năm học, mỗi giáo viên dự đủ ít nhất 18 tiết/năm, thao giảng 2 tiết/năm. Giáo viên tích cực dự giờ và dự vượt chỉ tiêu quy định, rút được kinh nghiệm và học hỏi được thêm phương pháp giảng dạy từ đồng nghiệp. Bộ phận chuyên môn căn cứ vào kết quả đăng ký‎ thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi trong từng học kỳ và cả năm học (từ các tổ trưởng chuyên môn gửi lên). Nhà trường phân công giáo viên dự giờ (ưu tiên dự cùng chuyên môn trước). Sau mỗi tiết dự, góp ý‎, đánh giá xếp loại và nộp kết quả (phiếu dự giờ) về bộ phận chuyên môn, theo dõi, tổng hợp và làm căn cứ xếp thi đua giáo viên cuối học kỳ và cuối mỗi năm 14 học. Qua đó, có thể học tập kinh nghiệm lẫn nhau, kịp thời rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy, nâng cao chất lượng giảng dạy. 2.2.2.4. Hoạt động kiểm tra, đánh giá, xét thi đua đối với đội ngũ giáo viên Hoạt động kiểm tra, đánh giá trong các tổ chuyên môn đã được chú trọng: hàng tháng các tổ đều có kế hoạch kiểm tra việc sử dụng đồ dùng dạy học, giờ dạy, hồ sơ sổ sách, công tác đánh giá, ghi điểm cho học sinh và việc thực hiện các hoạt động khác. Điều này đã làm nâng cao ý‎ thức của giáo viên trong việc thực hiện nhiệm vụ và đưa hoạt động của nhà trường đi vào quy cũ. Tuy nhiên, trong đánh giá nhận xét còn mang tính cả nể, chưa chú trọng biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế của giáo viên. Công tác xét thi đua cuối năm của nhà trường khá khó khăn, dù hội đồng thi đua nhà trường đã mất rất nhiều thời gian và cố gắng làm việc công minh nhưng vẫn còn tình trạng kiện cáo gây mất đoàn kết nội bộ ảnh hưởng đến uy tín của nhà trường (xét chiến sĩ thi đua vào cuối năm học 2015 – 2016 và cuối năm học 2016 – 2017). Việc xét thi đua ngày càng khó khăn bởi nó ảnh hưởng đến nâng lương trước hạn. Trong khi tinh thần đoàn kết của đơn vị là một trong những tiêu chí để xây dựng trường chuẩn Quốc gia. Những hạn chế nêu trên đã làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chuyên môn của nhà trường cần phải được khắc phục kịp thời. 2.2.3. Đánh giá chung 2.2.3.1. Ưu điểm - Đội ngũ giáo viên có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, quan điểm, lập trường tư tưởng vững vàng, chấp hành nghiêm túc mọi chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, có ý‎ thức trách nhiệm cao với nghề nghiệp, gương mẫu trong sinh hoạt, luôn có tinh thần tự học, tự rèn luyện để nâng cao trình độ. 15 - 100% cán bộ quản lý‎ và giáo viên đều đạt trình độ chuẩn, có năng lực, kỹ năng sư phạm, được cập nhật, được bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ dạy học, luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao. - Về độ tuổi của đội ngũ giáo viên nhà trường phần lớn còn trẻ nên tương đối dễ tiếp thu những kiến thức, kỹ năng mới, áp dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực, đáp ứng cơ bản nhu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. 2.2.3.2. Hạn chế Các cuộc họp tổ chuyên môn chưa phong phú mới chỉ đơn thuần là đánh giá và triển khai kế hoạch. Công tác chuyên đề còn mang tính hình thức, công tác dự giờ thăm lớp cũng chưa sâu sát. Công tác kiểm tra đánh giá còn nể nang, e ngại, sợ mất lòng mà không dám nói lên sự thật. Vì thế mà những lệch lạc, yếu kém chưa được chấn chỉnh kịp thời và không thay đổi được hiện trạng để thúc đẩy năng lực chuyên môn của giáo viên làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả giáo dục. Trong khi Bộ Giáo dục và ngành tổ chức nhiều cuộc thi, sân chơi trí tuệ cho giáo viên và học sinh như: thi giáo viên dạy giỏi, tích hợp kiến thức liên môn, thi khoa học kỷ thuật dành cho học sinh, học sinh giỏi lớp 9, giải toán, vật lý‎, tiếng anh qua mạng internet nhưng chỉ mới một bộ phận giáo viên tham gia, số còn lại còn thờ ơ, không quan tâm. Cụ thể trong năm học 2016 – 2017 với 18 giáo viên của trường chỉ có 3 giáo viên tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp thị xã; 1 giáo viên hướng dẫn học sinh tham gia cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng; 2 giáo viên hướng dẫn học sinh tham gia thi khoa học kỷ thuật, 1 giáo viên thi bài giảng elearning, 2 giáo viên tham gia thi bài giảng tích hợp, không có giáo viên nào hướng dẫn học sinh thi tích hợp liên môn và một số môn học lớp 9 không có giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi. 2.2.3.3. Nguyên nhân của kết quả đạt được 16 Được sự chỉ đạo trực tiếp của cấp uỷ Đảng, Ban Giám hiệu Nhà trường và sự hỗ trợ của các tổ chức trong Nhà trường, cùng với sự nổ lực cố gắng của các tổ trưởng chuyên môn và đội ngũ giáo viên nên hoạt động chuyên môn trong trường đã có những khởi sắc. Để đạt được những thành tích đáng tự hào trên, Chi bộ, Ban Giám hiệu, tập thể sư phạm nhà trường và đặc biệt là tổ chuyên môn đã không ngừng phấn đấu, chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục thông qua đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ; xây dựng kế hoạch, các quy định và quy trình quản lý‎, chỉ đạo hoạt động chuyên môn trong nhà trường một cách khoa học, hợp lý‎ phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường. Đồng thời căn cứ các văn bản quy định của Bộ GD&ĐT và của Sở GD&ĐT Đăk Nông để chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh giá các hoạt động chuyên môn của các cá nhân, tập thể, qua đó thường xuyên điều chỉnh quá trình tổ chức thực hiện đạt hiệu quả cao nhất. 2.2.3.4. Nguyên nhân của hạn chế Hoạt động chuyên môn đang tiềm ẩn nhiều hạn chế kìm hãm rất lớn đến sự phát triển của nhà trường. Đó cũng là thực trạng chung của hầu hết các trường THCS. Nguyên nhân chính của những yếu kém nêu trên là: một số tổ trưởng chưa thực sự là người có năng lực quản lý‎ và năng lực chuyên môn nên chưa có khả năng vạch kế hoạch và điều hành công việc cũng như không được sự tín nhiệm của tổ viên. Công tác kiểm tra, đánh giá là việc làm thường xuyên của tổ trưởng và có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động hoạt động chuyên môn. Thế nhưng một số tổ trưởng đã xem nhẹ việc này nên không thực hiện thường xuyên dẫn đến công việc bê trễ kéo dài đến khi sự việc lộ rõ thì không thể khắc phục được. Hơn nữa đây là việc làm tế nhị nếu không khôn khéo sẽ phản tác dụng, một số tổ trưởng đã lúng túng khi thực hiện công việc này. Thực tế đã cho thấy người đánh giá thường e ngại, né tránh còn người được đánh giá lại thường bức xúc, bất đồng. 17 Tổ trưởng chưa nắm vững tinh thần đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn để xây dựng kế hoạch cho phù hợp. Và phải công nhận một điều rằng công việc của tổ trưởng nhiều, khó khăn nhưng thù lao còn hạn chế nên không kích thích được sự nhiệt tình của họ. Về phía cấp trên còn lỏng lẻo trong sự giám sát, quan tâm đến hoạt động của tổ chuyên môn và chưa có hệ thống tiêu chí rõ ràng cho giáo viên phấn đấu, chưa có khuôn mẫu định hình cho giáo viên tự ép mình thực hiện nên không vận động, tập hợp, thu hút được đông đảo giáo viên tham gia các phong trào chuyên môn, khi xét thi đua cuối tháng, cuối kỳ, cuối năm thì mất thời gian và xảy ra khiếu kiện. Các nội dung chính về chuyên môn cần giúp nhau để nắm vững thì đa số các tổ chuyên môn chỉ mới động đến ở mức độ điểm việc chứ chưa đào sâu hoặc thậm chí là đứng bên lề, các buổi giảng dạy dự giờ chủ yếu quan sát giáo viên rồi đưa ra nhận xét chứ chưa nhìn nhận một cách khách quan hiệu quả bài dạy, hoạt động sinh hoạt chuyên đề chưa thực sự được chú trọng. 2.3. Các biện pháp đã tiến hàinh để nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại trường THCS Phan Bội Châu, thị xã gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông 2.3.1. Phương hướng, mục tiêu 2.3.1.1. Phương hướng Xây dựng được đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, năng động, sáng tạo, chủ động đổi mới để đáp ứng nhu cầu đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục, đảm bảo nhu cầu học tập của xã hội. Đặc biệt chọn người làm tổ trưởng phải có tâm và đủ năng lực, ham học hỏi, có ý‎ thức rèn luyện cao. Đó là người có phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị, năng lực chuyên môn, năng lực quản lý‎ để phát huy hết vai trò của mình trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn. Đảm bảo điều kiện môi trường thuận lợi nhất cho giáo viên, học sinh phát triển một cách toàn diện. Tăng cường công tác tuyên truyền xã hội hóa giáo dục 18 để góp phần trang bị cơ sở vâ ̣t chất trường lớp mà cụ thể là thư viện, phòng thí nghiệm thực hành, trang thiết bị dạy học đảm bảo nhu cầu tối thiểu cho các hoạt đô ̣ng chuyên môn; đồng thời có chính sách cải thiê ̣n, tăng thu nhâ ̣p chính đáng cho giáo viên. Thay đổi nội dung sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học nhằm tích luỹ kinh nghiệm, nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá cho giáo viên theo hướng dạy học tích cực, lấy việc học của học sinh làm trung tâm nhằm phát triển phẩm chất, năng lực người học, chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống và ý‎ thức chấp hành pháp luật cho học sinh, giảm thiểu kiểu sinh hoạt theo lối truyền thống. Cụ thể hoá các hoạt động chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên, viết sáng kiến kinh nghiệm, đề tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, dạy học tích hợp, bồi dưỡng học sinh giỏi, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh vào trong từng tiết học cụ thể. Để thực sự các hoạt động đó đem lại hiệu quả thiết thực, tác động trực tiếp đến học sinh. Xây dựng tiêu chí đánh giá giáo viên bao quát hết các hoạt động, sát thực tế, vừa kích thích, thu hút được đông đảo giáo viên tham gia tích cực các hoạt động chuyên môn nhằm đạt mục tiêu chung của nhà trường lại vừa làm nhẹ nhàng cho công tác quản lý‎ 2.3.1.2. Mục tiêu Mục tiêu 1: Xây dựng tập thể đoàn kết, thực hiện đúng đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước. Mục tiêu 2: Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, thực hiện tốt quy chế chuyên môn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học. Mục tiêu 3: Nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn, phát triển năng lực chuyên môn của mỗi giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục học sinh. 2.3.2. Nhiệm vụ, giải pháp 2.3.2.1. Nhiệm vụ 19 Nhiệm vụ 1: Tăng cường nền nếp, kỷ cương, chất lượng và hiệu quả công tác. Chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, kỷ năng sống, ý‎ thức trách nhiệm đối với xã hội. thực hiện hiệu quả các cuộc vận động, các phong trào thi đua của trường, của ngành. Tăng cường rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của giáo viên và học sinh. Nhiệm vụ 2: Thực hiện thường xuyên, hiệu quả các phương pháp, hình thức và kĩ thuật dạy học tích cực; đổi mới nội dung, phương thức đánh giá học sinh nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học, tăng cường kĩ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn, đa dạng hoá các hình thức học tập, chú trọng các hoạt động trãi nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học của học sinh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học. 2.3.2.2. Những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn tại Trường THCS Phan Bội Châu Thứ nhất, phát huy vị trí, vai trò của người tổ trưởng chuyên môn trong việc nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn của Nhà trường: TTCM trước hết là cán bộ quản lý‎ trong nhà trường, nên điều kiện tiên quyết là phải có năng lực quản lý‎, tức là có khả năng hoạch định các mục tiêu, xây dựng kế hoạch cũng như tiên liệu tất cả những khó khăn có thể xảy ra để tìm ra phương án giải quyết. Hơn nữa, vì đặc thù quản lý‎ các công việc chuyên môn, nên TTCM phải là người có năng lực chuyên môn vững vàng. Điều này, thực sự quan trọng vì để có năng lực đó đò hỏi người TTCM phải có quá trình tự học tập, rèn luyện và trau dồi, và thông qua quá trình này mới cho TTCM kinh nghiệm, khả năng phán đoán năng lực chuyên môn của tổ viên một cách chính xác nhất. Để có được năng lực tổ chức quản lý‎ tổ, người tổ trưởng phải thường xuyên nghiên cứu các văn bản hướng dẫn, các tài liệu chuyên sâu có liên quan đến chuyên môn. Đồng thời học tập ở các giáo viên giảng dạy lâu năm có kinh nghiệm và tranh thủ sự hỗ trợ của Ban Giám hiệu. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan