Tài liệu Skkn một số biện pháp tổ chức hoạt động gdngll nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường tiểu học

Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Mục lục Trang I. Phần mở đầu. ……………...………………………………………2 1. Lý do chọn đề tài. …………….…………………………………….2 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. 3. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………3 .………………..……………………………4 4. Giới hạn của đề tài.......................... ……………………………………4 5. Phương pháp nghiên cứu. II. Phần nội dung. 1. Cơ sở lý luận. 2. Thực trạng. ………………………………………….4 ………..…………………………………………4 ………………………..…………………………….. 4 ………...……..……………………………………….5,6 3. Nội dung và hình thức của giải pháp …………………………………..7 a. Mục tiêu của giải pháp................. ……………………………………...7 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp............. ………………7 - 14 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp ………………………..... 15 d.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu……….. 15,16 III. Phần kết luận, kiến nghị …………………………………………17 1. Kết luận …………………………………………………………17 2. Kiến nghị ………………………………………………………...18 3. Tài liệu tham khảo………………………………………………….......20 Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 1 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học I. Phần mở đầu: 1. Lý do chọn đề tài. Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông và giúp học sinh phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa… Trong sự nghiệp trồng người nội dung chủ yếu của việc vun đắp cho cái gốc nhân cách là vấn đề đạo đức “Học ăn học nói” nếu chúng ta chủ trương gắn giáo dục đạo đức phải tiến hành trong suốt cuộc đời. Đạo đức tồn tại trong một dạng ý thức hoạt động và giao lưu trong toàn bộ hoạt động, đời sống của con người, chúng ta khẳng định rằng đạo đức nảy sinh từ cuộc sống hiện thực, cái thiện cái ác nảy sinh từ quan hệ kinh tế, xã hội và liên quan đến việc phát triển văn hoá giáo dục thông qua các hoạt động mà đạo đức con người luôn luôn phát triển và hoàn thiện. Bác Hồ đã từng nói: “Khi ngủ ai cũng như lương, thiện Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ, hiền Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên” Trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước theo hướng “Công nghiệp hóa – hiện đại hóa” nhân tố con người là quan trọng nhất. Chính vì lẽ đó mà giáo dục luôn được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu giáo dục là đào tạo các em học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện; có đạo đức, tri thức, sức khỏe và thẩm mỹ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Để thực hiện được mục tiêu giáo dục thì trách nhiệm của người giáo viên phải nâng cao và được đặt lên hàng đầu trong việc “trồng người”. Đặc biệt năm học 2017 – 2018 là năm học tiếp tục thực hiện thông tư 22/2016/TT – BGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư 30/2014/TT-BGD. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 2 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Như chúng ta đã biết “Nề nếp là mẹ đẻ của chất lượng”. Người thầy trong giai đoạn giáo dục hiện nay không còn giữ vai trò trang bị kiến thức cho học sinh mà phải biết định hướng đúng đắn, giúp học sinh phát triển toàn diện về năng lực và phẩm chất đạo đức. Đánh giá được sự tiến bộ của học sinh theo giai đoạn về các mặt cụ thể: kiến thức, kĩ năng; năng lực; phẩm chất của từng em. Cho nên trong quá trình dạy học, giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lí và giáo dục học sinh phát triển một cách toàn diện. Để góp một phần công sức nhỏ bé của bản thân vào công việc giáo dục học sinh trở thành con ngoan, trò giỏi. Qua nhiều năm được lãnh đạo nhà trường phân công phụ trách công tác Giáo dục Hoạt động Ngoài giờ Lên lớp. Trong quá trình tham mưu và chỉ đạo Liên đội tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học, tôi mạnh dạn xin trao đổi cùng các anh, chị em đồng nghiệp “Một số kinh nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. a. Mục tiêu: Đề tài chỉ rõ vai trò của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để giáo dục học sinh trở thành con người không những có kiến thức tốt mà các em còn có phẩm chất đạo đức tốt, có được kĩ năng sống tốt để làm vốn sống. b. Nhiệm vụ của đề tài: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua việc tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học. 3. Đối tượng nghiên cứu. Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu. Học sinh trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ năm học: 2017 – 2018. 5. Phương pháp nghiên cứu. a. Phương pháp tích hợp b. Phương pháp quan sát c. Phương pháp đàm thoại Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 3 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học d. Phương pháp phỏng vấn e. Phương pháp kiểm tra, đánh giá. II. Phần nội dung. 1.Cơ sở lí luận. Mục tiêu giáo dục là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Yêu cầu về nội dung giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về nghệ thuật. Tuy nhiên, nội dung giáo dục trong các nhà trường tiểu học hiện nay còn xem trọng việc dạy chữ, chưa chú trọng đúng mức dạy làm người, nhất là việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Bộ Giáo dục - Đào tạo đã phát động phong trào“ Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” với những kế hoạch nhất quán từ trung ương đến địa phương, Phòng giáo dục - Đào tạo cũng đã có kế hoạch từng năm học với những biện pháp cụ thể để rèn kỹ năng sống cho học sinh một cách chung nhất cho các bậc học, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện. Để góp một phần nhỏ của bản thân vào việc xây dựng nền giáo dục hướng tới hiện đại, đào tạo ra con người lao động có đủ năng lực cả về kiến thức lẫn kỹ năng sống. Để làm tốt nhiệm vụ cao cả đó trước hết người giáo viên phải luôn luôn rèn luyện mình mới có được phẩm chất đạo đức tốt, thật sự xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Là điểm sáng, là thần tượng, là người bạn đồng hành cùng các em trong suốt quá trình học. Đặc biệt, ở cấp Tiểu học tâm sinh lí lứa tuổi của các em còn non nớt nên cần sự định hướng của thầy nhiều hơn. Cách hướng dẫn của thầy cũng phải cụ thể hơn. Làm thì dễ nhưng để làm đúng, làm tốt thì không phải chỉ bằng suy nghĩ mà làm được. Người thầy phải có được thái độ, trách nhiệm, hành động thiết thực mới làm cho các em dễ Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 4 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học tin, dễ nghe lời dạy của thầy cô góp phần hình thành và phát triển nhân cách của các em một cách có hiệu quả. Giáo dục được học sinh có đủ năng lực và phẩm chất đạo đức là đã đào tạo cho xã hội những chủ nhân tương lai. Đối với gia đình có được con ngoan. Đối với nhà trường có được trò giỏi, đây là một niềm vui đối với người làm công tác giáo dục. 2. Thực trạng. Trong cuộc sống hiện nay việc phát triển của công nghệ đã mang lại cho chúng ta những hiệu quả mà công nghệ đã tạo ra. Bên cạnh những thành công của công nghệ đối với cuộc sống thì nó cũng có những mặt trái mà chúng ta cần phải khắc phục. Hiện nay, chúng ta đang sống trong môi trường công nghệ nên kĩ năng sống của học sinh phổ thông nói chung và học sinh tiểu học nói riêng còn rất nhiều hạn chế. Trong quá trình giáo dục chúng ta thường mới chỉ quan tâm tới việc dạy chữ và chưa quan tâm nhiều tới việc dạy làm người cho học sinh. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống xung quanh là một vấn đề khó với các em. Qua điều tra cho thấy tình trạng học sinh nói tục, chửi bậy, đánh nhau vẫn xảy ra. Trong đó các kĩ năng như tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành và củng cố nhưng chưa thể hiện được nhiều. Học sinh ngày càng thực dụng, ích kỉ, lười hoạt động và không thích tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp ở nhà trường hơn. Hiện nay việc tổ chức và tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong các nhà trường vẫn chưa được quan tâm nhiều. Một số giáo viên vẫn còn xem nhẹ các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhiều gia đình học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc tham gia các phong trào của con em mình, từ đó cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh và con em mình. Trường nằm trong địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, hầu hết gia đình các em đều làm nông nên điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn. Nhiều học sinh phải ở nhà với ông bà vì bố mẹ đi làm ăn xa nên thiếu sự quan Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 5 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học tâm dạy dỗ của bố mẹ. Đây chính là điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em nếu các em không được trang bị tốt nhất các kĩ năng sống cho mình. Nhân cách học sinh được hình thành và phát triển thông qua hai con đường cơ bản là con đường học trên lớp và con đường tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học là điều kiện tốt nhất giúp học sinh tích lũy và rèn kĩ năng sống có hiệu quả. Thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp các em được hợp tác, trải nghiệm các kĩ năng sống. Vì vậy giáo viên cần thiết kế và tổ chức thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp sao cho học sinh có cơ hội thể hiện ý tưởng cá nhân, tự trải nghiệm và biết phân tích kinh nghiệm sống của chính mình và của người khác. Khi bước vào năm học 2017 - 2018 tôi đã tiến hành khảo sát với chủ đề “ Kĩ năng của em”, kết quả thu được như sau: Tổng số học sinh Kĩ năng khi tham gia giao thông Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt SL % SL % SL % 215 57,8% 103 27,7% 54 14,5% 372 Tổng số học sinh 372 Kĩ năng phòng tránh đuối nước, tai nạn thương tích Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ Kĩ năng chưa tốt năng SL % SL % SL % 198 53,2% 112 30,1% 62 16,7% Kĩ năng phòng tránh bị xâm hại Kĩ năng tốt Chưa có kĩ năng Tổng số học sinh 372 SL 176 % 47,3% SL 196 % 52,7% Kĩ năng tham gia và tổ chức các hoạt động Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 6 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Tổng số học sinh 372 Kĩ năng tốt SL 245 Chưa có kĩ năng % 65,8% SL 127 % 34,2% *Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra. Qua bảng tổng hợp trên kết quả cho thấy, học sinh có kĩ năng tham gia giao thông chưa tốt là 14,5%. Học sinh chưa có kĩ năng phòng tránh đưới nước, tai nạn thương tích chiếm 16,7%. Học sinh chưa có kĩ năng phòng tránh bị xâm hại là 52,7% và học sinh chưa có các kĩ năng tổ chức các hoạt động tập thể là34,2%. Như vậy chúng ta có thể thấy được một số kĩ năng cần thiết hiện nay như phòng tránh bị xâm hại, tai nạn thương tích, đuối nước vẫn chiếm tỉ lệ khá cao. Điều đó yêu cầu chúng ta cần phải có các biện pháp để giúp học sinh rèn luyện các kĩ năng một cách tốt nhất để vận dụng vào thực tiễn cuộc sống. Việc học sinh còn thiếu những kĩ năng đó xuất phát từ một số nguyên nhân như: Một số gia đình các em có điều kiện kinh tế khó khăn, cha mẹ thường xuyên mâu thuẫn với nhau, nột số em cha mẹ đi làm ăn xa nên việc quan tâm giáo dục các em gần như khoán trắng cho nhà trường. Bên cạnh đó một số em được gia đình chiều chuộng nên sớm được tiếp xúc với công nghệ nên thiếu đi các kĩ năng cần thiết. Bên cạnh đó thì việc giáo dục các em ở trong các nhà trường vẫn còn chú trọng chủ yếu vào dạy kiến thức cho các em mà thiếu sự giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho các em nên các em thiếu đi các kĩ năng sống cần thiết. Mặt khác là sự tác độ của cơ chế thị trường, sự phát triển của khoa học công nghệ đã tác động mạnh vào lối sống của các em, xem nhẹ lời khuyên của cha mẹ, thầy cô dẫn đến những biểu hiện lệch lạc về chuẩn mực đạo đức. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp Khi vận dụng các giải pháp này vào thực tiễn tại đơn vị thông qua việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm hình thành và rèn luyện cho Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 7 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học học sinh một số kĩ năng sống cơ bản để từ đó các em có thể vận dụng vào thực tiễn cuộc sống. Rèn luyện cho học sinh phát huy được tiềm năng vốn có đồng thời khắc phục yếu điểm còn mắc phải. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. * Nội dung Kĩ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người. Kĩ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong não bộ của con người. Kĩ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người. Hay nói cách khác kĩ năng sống là những ki năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tại… Kĩ năng sống đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cũng như các quá trình hoạt động giáo dục khác trong nhà trường đều có cấu trúc xác định. Nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tập trung vào các kĩ năng tâm lý - xã hội là những kĩ năng được vận dụng trong những tình huống hàng ngày để tương tác với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống. Những nội dung này hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ em, là những kiến thức tối thiểu để các em có thể tự lập... Và mục đích quan trọng nhất là giúp các em tự tin hơn, tự lập hơn trong cuộc sống”. Vì vậy khi tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần: - Bám sát vào nội dung của giáo dục kĩ năng sống và vận dụng linh hoạt các nội dung của giáo dục kĩ năng sống tuỳ theo từng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và điều kiện cụ thể. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 8 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học - Xác định rõ các nội dung giáo dục kĩ năng sống (xác định rõ các kĩ năng sống cần hình thành và phát triển cho học sinh) để tích hợp vào nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. - Tạo ra động lực cho học sinh, làm cho học sinh tham gia một cách tích cực vào quá trình hình thành kĩ năng sống nói chung và kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng ra quyết định, kĩ năng tự nhận thức về bản thân, kĩ năng ứng phó với cảm xúc... Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động được tổ chức theo mục tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bản chất của hoạt động này là thông qua các loại hình hoạt động, các mối quan hệ nhiều mặt, nhằm giúp người học chuyển hoá một cách tự giác, tích cực tri thức thành niềm tin, kiến thức thành hành động, biến yêu cầu của nhà trường thành chương trình hành động của tập thể lớp học sinh và của cá nhân học sinh,tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm tri thức, thái độ , quan điểm và hành vi ứng xử của mình trong môi trường an toàn, thân thiện có định hướng giáo dục. Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp có thể giúp học sinh sống một cách an toàn , khoẻ mạnh có khả năng thích ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày.Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như : kĩ năng giao tiếp ứng xử có văn hoá; kĩ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của hoạt động; kĩ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện; củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã hội. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và xã hội. Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự cần thiết và có nhiều khả năng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Do đó cần phát huy tối đa vai trò, tác dụng và hiệu quả của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 9 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học *Cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phù hợp với việc giáo dục các kĩ năng sống cho học sinh. Căn cứ vào nhiệm vụ của năm học, kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của năm học chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế đơn vị. Mặt khác xác định rõ những kĩ năng sống cần đạt của học sinh theo từng giai đoạn cụ thể để xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Chủ động xây dựng kế hoạch phù hợp, tham mưu với lãnh đạo nhà trường để tổ chức các hoạt động, triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đến giáo viên Tổng phụ trách đội và toàn thể giáo viên trong nhà trường. Xác định rõ các kĩ năng sống phù hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh để từ đó hình thành và rèn luyện kĩ năng sống cho các em. Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải gắn liền với chủ điểm của hoạt động Đội. Việc xác định tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải gắn liền với chủ điểm sinh hoạt của tổ chức Đội, để lập được kế hoạch giáo dục kĩ năng sống phù hợp với các chủ điểm giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ chương trình năm học của Đội. Mặt khác cần phải nắm vững từng chủ điểm sinh hoạt của tổ chức Đội trong nhà trường. Chẳng hạn: Chủ điểm của tháng 9 là “Truyền thống nhà trưởng” thì chúng ta cần thiết kế hoạt động ở đây là tổ chức thi tìm hiểu về truyền thống nhà trường, thi tìm hiểu luật An toàn giao thông và kĩ năng cần giáo dục cho học sinh là các kĩ năng như: Kĩ năng hợp tác; Kĩ năng an toàn khi tham gia giao thông; Kĩ năng lắng nghe tích cực…Chủ điểm của tháng 11 là “Tôn sư trọng đạo” thì các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong chủ điểm này phải gắn liền với các hoạt động chào mừng ngày 20/11 từ đó có thể thiết kế tổ chức các hoạt động như:Thi văn nghệ chào mừng 20/11, thi làm báo ảnh, thi “Tuần học tốt, giờ học tốt”… và kĩ năng sống cần đạt được ở đây là các kĩ năng như: Kĩ năng hợp tác; Kĩ năng hoạt động đội, nhóm;Kĩ năng văn nghệ… Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 10 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải xác định các kĩ năng sống phù hợp với tâm lí lứa tuổi của học sinh. Để xác định được kĩ năng sống cần đạt được theo từng độ tuổi của học sinh thì người giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ hướng dẫn giáo dục kĩ năng sống cho từng khối lớp từ đó có kế hoạch cụ thể để tổ chức các hoạt động phù hợp với lứa tuổi của các em. Chẳng hạn đối với các em học sinh khối 1-2 các em còn bé thì kĩ năng cần đạt được là kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng giao tiếp…vì vậy phải tổ chức các hoạt động phù hợp với lứa tuổi của các em . Ví dụ khi tổ chức cho các em sinh hoạt sao thì chỉ yêu cầu các em có thể tự giới thiệu về bản thân, sở thích…còn đối với các em học sinh các khối còn lại khả năng nhận thức của các em tốt hơn, khả năng tiếp thu của các em tốt hơn nên chúng ta có thể thiết kế các hoạt động như: Tổ chức tuyên truyền về phòng chống đuối nước, phòng tránh bị xâm hại và kĩ năng các em đạt được trong các hoạt động này là các kĩ năng như: Kĩ năng tự bảo vệ; Kĩ năng phòng và tránh bị xâm hại tình dục; Kĩ năng nói trước đám đông; Kĩ năng lắng nghe; Kĩ năng hợp tác … Biện pháp 4: Vận dụng linh hoạt các loại hình hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thực hiện mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. - Luôn "làm mới" các hình thức thực hiện từng chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp - Đa dạng hoá các loại hình hoạt động của hoạt động GD ngoài giờ lên lớp. - Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thu hút học sinh tích cực tham gia. - Sự mới lạ bao giờ cũng có sức hấp dẫn đối với học sinh khiến các em say mê khám phá. Các hoạt động mà nội dung đơn điệu, hình thức không phong phú học sinh dễ chán nản hoặc thờ ơ. Vì vậy cần sử dụng linh hoạt các loại hình hoạt động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thực hiện mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. * Một số hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 11 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Xuất phát từ nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp và nội dung, nguyên tắc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học chúng tôi đã tiến hành các hoạt động cụ thể như sau: - Hoạt động văn hóa nghệ thuật: Đây là một loại hình hoạt động quan trọng, không thể thiếu được trong sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh tiểu học. Hoạt động này bao gồm nhiều thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca, kịch ngắn, kịch câm, tấu vui, độc tấu, nhạc cụ, thi kể chuyện… Các hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đây là một trong những kỹ năng rất quan trọng trong xu thế toàn cầu hóa. Xác định được tầm quan trọng của hoạt động này nhà trường đẫ thường xuyên tổ chức các hoạt đông phù hợp với chủ điểm từng tháng. Tổ chức Hội diễn văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 - Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao: Hiện nay với xu thế phát triển mới của thời đại việc các em tiếp xúc với công nghệ là điều không thể tránh khỏi, bên cạnh những mặt tích cực thì việc Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 12 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học các em tiếp xúc với công nghệ cũng mang lại rất nhiều hệ lụy từ đó làm cho các em thiếu đi những kĩ năng cần thiết để thích nghi với cuộc sống hiện tại. Vì vậy, việc tổ chức cho các em tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí là nhu cầu thiết yếu của trẻ, đồng thời là quyền lợi của các em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học. Hoạt động này làm thỏa mãn về tinh thần cho trẻ em sau những giờ học căng thẳng, góp phần rèn luyện một số phẩm chất: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái…. Tổ chức các trò chơi dân gian và kĩ năng vào 26/3 - Hoạt động xã hội: Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 13 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Hoạt động này thường được tổ chức nhằm giáo dục các em các kĩ năng chia sẻ, hợp tác. Thông qua hoạt động này, giáo dục cho các em tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc và giáo dục các em có tinh thần trách nhiệm, có nghĩa vụ đối với cộng đồng; các em sẽ được bồi dưỡng thêm về nhân cách, đặc biệt là tình người. Trong thực tế, hoạt động này đã được nhà trường tiến hành tương đối tốt. Hoạt động này phải được khai thác một cách triệt để nhằm phát triển tối đa nhân cách ở các em. Giao lưu văn nghệ, quyên góp ủng hộ người khuyết tật Tổ chức cho học sinh viếng Tượng đài Liệt sĩ xã Dur Kmăl c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 14 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học Thông qua đề tài này bản thân tôi đã đưa ra một sô biện pháp tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh, các biện pháp này tác động qua lại và hỗ trợ cho nhau để việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh đạt được kết quả cao nhất. Tuy mỗi biện pháp có những đặc điểm về tính chất, nội dung cụ thể khác nhau, nhưng luôn có sự liên kết chặt chẽ với nhau, là một quá trình thống nhất không thể tách rời, có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau và nội dung cùng hướng tới việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong nhà trường . d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng Sau khi vận dụng đề tài này vào thực tế tại đơn vị tôi đã tiến hành khảo sát và thu được kết quả rất khả quan: Tổng số học sinh Kĩ năng khi tham gia giao thông Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt SL % SL % SL % 350 94,08% 22 5,92% 0 0% 372 Tổng số học sinh 372 Kĩ năng phòng tránh đuối nước, tai nạn thương tích Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ Kĩ năng chưa tốt năng SL % SL % SL % 365 98,1% 7 1,9% 0 0% Kĩ năng phòng tránh bị xâm hại Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ năng Tổng số học sinh 372 SL 365 SL 7 % 1,9% Kĩ năng tham gia và tổ chức các hoạt động Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ năng Tổng số học sinh 372 % 98.1% SL 345 Nguuyễn Văn Vinh % 92,7% SL 27 TH Hoàng Văn Thụ % 7,3% 15 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học - 100% học sinh của trường rất hào hứng và thích thú với các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức tại trường. Bên cạnh đó các hoạt động này đã cuốn hút các em, khuyến khích các em tích cực tham gia, mặt khác đã tạo điều kiện cho tất cả học sinh cùng tham gia và có cơ hội trình bày, trao đổi và nhận xét lẫn nhau.Từ đó giúp cho các em nắm những kĩ năng sống cơ bản như khả năng nhanh nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin và tạo không khí thi đua lành mạnh. Thông qua hoạt động này, đã giúp các em tự điều chỉnh, bổ sung trao đổi, hợp tác tốt hơn để góp phần giáo dục cho các em những kĩ năng thực hiện các công việc lao động đơn giản, các kĩ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài thể dục, các trò chơi, các hành vi ứng xử đối với mọi người trong gia đình, trong nhà trường và trong xã hội. Những kĩ năng tham gia hoạt động tập thể, kĩ năng tổ chức những hoạt động chung cùng nhau, biết phối hợp với mọi người cùng thực hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, chủ động và giao tiếp với mọi người. Dựa vào những kĩ năng, hành vi này để rèn luyện những kĩ xảo, thói quen đạo đức bền vững và tự quản trong sinh hoạt tập thể. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay các em cũng đã biết được những kĩ năng cơ bản để phòng và tránh bị xâm hại, phòng tránh tai nạn đuối nước, tai nạn thương tích. Bên cạnh đó các em cũng đã biết chia sẻ, hợp tác với nhau trong hoạt động cũng như học tập. Mặt khác, khi vận dụng đề tài này vào thực tế đơn vị cũng đã thu hút được sự quan tâm của các bậc cha mẹ học sinh cũng như của các đoàn thể xã hội khác như đoàn thanh niên, hội phụ nữ…các hoạt động của nhà trường cũng đã thu hút được các bậc cha mẹ học sinh cùng tham gia. Qua thực tế việc áp dụng đề tài này vào đơn vị bản thân tôi nhận thấy đề tài đã đem lại được những hiệu quả rất thiết thực, các biện pháp này có thể được vận dụng một cách linh hoạt và đạt hiệu quả cao tại các trường tiểu học vùng thuận lợi hơn. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 16 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học III. Phần kết luận, kiến nghị 1. Kết luận: Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh trong giai đoạn hiện nay là vấn đề rất cấp bách và cần thiết, việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh cần phải được chú trọng trong các nhà trường. Nhà trường không chỉ là nơi giúp các em lĩnh hội tri thức mà còn là nơi bồi dưỡng, rèn luyện các em giúp các em có đầy đủ cả kiến thức lẫn kĩ năng cần thiết để trang bị cho các em trong cuộc sống. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động, để học sinh tự cảm nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi và từ đó hình thành các kĩ năng; thực hiện sự phối hợp trong và ngoài nhà trường làm tốt công tác xã hội hoá trong việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Giáo dục kĩ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc đẩy hành vi mang tính xã hội, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp. Giáo dục kĩ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy, trò, sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kĩ năng sống xác định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh không phải là công việc “một sớm, một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết và ở mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Kĩ năng sống rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ của học sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương. Giáo dục kĩ năng sống không phải chỉ là công việc của giáo viên, nhà trường mà của cả xã hội, cộng đồng, có như vậy mới mong đào tạo ra được những thế hệ trẻ phát triển toàn diện, chuẩn bị tốt cho việc thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 17 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học 2. Kiến nghị * Đối với các cấp lãnh đạo: - Hằng năm các cấp lãnh đạo cần tổ chức các chuyên đề, các lớp tập huấn về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. * Đối với nhà trường: Tạo mọi điều kiện tốt nhất để tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp một cách hiệu quả nhất. * Đối với giáo viên: Không ngừng học tập, nghiên cứu, tìm hiểu về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, quan tâm tới việc tổ chức và tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. * Đối với các bậc cha mẹ học sinh: Quan tâm hơn nữa tới việc học tập của con em mình nói chung và việc tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp của các em, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các em tham gia các phong trào. Cùng con em mình tham gia các phong trào do nhà trường tổ chức. Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trường chúng tôi. Tuy nhiên do năng lực bản thân nên chắc chắn rằng sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến và bổ sung thêm của các đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Dur Kmăl, ngày 06 tháng 2 năm 2018 Người viết Nguyễn Văn Vinh Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 18 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN Đinh Văn Cường NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….. CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN Nguuyễn Văn Vinh TH Hoàng Văn Thụ 19 Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh trong trường Tiểu học TÀI LIỆU THAM KHẢO TÊN TÀI LIỆU STT TÁC GIẢ 1 Sổ tay phụ trách Đội NXB Kim Đồng 2 Người phụ trách thiếu nhi cần biết NXB Thanh niên 3 Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học ở Tiểu NXB Giáo dục Việt học Nam 4 Chuẩn Kiến thức Kĩ năng 5 Sách báo; Internet; Các kênh truyền hình,… Nguuyễn Văn Vinh NXB Giáo dục Việt Nam TH Hoàng Văn Thụ 20