Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp phối kết hợp nhằm nâng cao chất lượng đạo đức học sinh ở t...

Tài liệu Skkn một số biện pháp phối kết hợp nhằm nâng cao chất lượng đạo đức học sinh ở trường thcs

.PDF
21
103
69

Mô tả:

I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài: Giáo dục đạo đức nhằm hướng tới mục đích là đào tạo những con người không chỉ có “tài” mà còn có “đức”, để các em học sinh trưởng thành và trở thành những người có ích cho xã hội trong tương lai. Vậy phải làm thế nào để giáo dục đạo đức đạt hiệu quả. Giáo dục đạo đức không đứng độc lập mà phải được lồng ghép vào từng bài giảng, từng bộ môn học thấm sâu vào học sinh mỗi ngày. Để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh bao gồm cả "tài" và "đức", cần tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện trong nhà trường, trong đó giáo dục đạo đức, nhân cách đóng vai trò quan trọng hàng đầu, là nền tảng của giáo dục nói chung. Tại lớp học chính trị của giáo viên cấp II, cấp III toàn miền Bắc, ngày 13/9/1958, Bác Hồ đã có bài nói quan trọng về nhiệm vụ của những người thầy giáo với sự nghiệp Giáo dục & Đào tạo: Chúng ta phải đào tạo ra những công dân tốt và cán bộ tốt cho nước nhà. Nhân dân, Đảng, Chính phủ giao các nhiệm vụ đào tạo thế hệ tương lai cho các cô, các chú. Đó là một trách nhiệm nặng nề nhưng rất vẻ vang”. Bác đã căn dặn: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người ”. Thật vậy, giáo dục phổ thông là nền tảng văn hóa của một đất nước, là sức mạnh trí tuệ của cả tương lai dân tộc, nhằm sớm đạt cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ. Trong xu thế hội nhập với thế giới giai đoạn hiện nay, giáo dục chiếm vị trí rất quan trọng, không những cung cấp cho học sinh những hiểu biết về tri thức khoa học tiến bộ của loài người mà còn hình thành nhân cách cho học sinh. Đặc biệt, ở lứa tuổi học sinh trường THCS thì việc dạy các môn văn hoá phải luôn song song với việc giáo dục đạo đức. Giáo dục đạo đức cho học sinh ở nhà trường có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong việc xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa nhằm đáp ứng sự phát triển chung và toàn diện của nhân loại, đào tạo các em trong tương lai trở thành người có đầy đủ cả đức lẫn tài để xây dựng và bảo vệ đất nước, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Như vậy, ở trường, ở lớp học các em có nghĩa vụ phải học tập, rèn luyện nghiêm túc để tiếp thu tri thức và hình thành nhân cách làm người. Đối với các em khả năng chú ý, ý chí, ngôn ngữ và kỹ năng hành động còn nhiều hạn chế nên rất cần có sự quan tâm đặc biệt, sự hướng dẫn cụ thể, chu đáo, đều đặn hàng ngày của giáo viên và cha mẹ học sinh nhằm giúp các em kịp thời điều chỉnh cách học, xử lý tình huống cụ thể hàng ngày để hình thành và hoàn thiện nhân cách của mình. Hưởng ứng lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”, đội ngũ nhà giáo là những chiến sĩ tiên phong, xung kích đi đầu trong phong trào này bởi vì chính nghề dạy học đã đào tạo con người phát triển một cách toàn diện. Để đáp ứng không ngừng trước yêu cầu của sự phát triển xã hội, mỗi con người cần phải không ngừng rèn luyện tư tưởng đạo đức và ra sức học tập để trở thành con người lao động có đủ tri thức và đạo đức XHCN, đây cũng chính là mục tiêu mà mỗi người giáo viên chúng ta cần phải ra sức phấn đấu . 1 Bác cũng đã khẳng định rõ: “ Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Đúng như vậy, việc giáo dục đạo đức, lối sống cho các em ngay khi đang ngồi trên ghế nhà trường là vấn đề vô cùng quan trọng. Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng thường xuyên chỉ đạo các trường học cần tập trung giáo dục đạo đức vì đây là nhiệm vụ rất cấp bách hàng đầu không thể thiếu được ở các trường học phổ thông. Với tầm quan trọng trong mục tiêu của Giáo dục & Đào tạo, từ tình hình thực tế đạo đức của học sinh trường THCS Nguyễn Văn Trỗi huyện Eah’Leo Đắk Lắk trong những năm học qua, bản thân tôi đã nhận thức được rằng: Trường học là môi trường giáo dục và rèn luyện cho thế hệ trẻ cả về đức lẫn tài. Vì vậy, với vai trò của một giáo viên tổng phụ trách Đội, tôi nhận thấy cần tổ chức các phong trào hoạt động Đội thật hấp dẫn, hào hứng, sôi nổi nhằm thu hút các em tham gia tích cực vào sinh hoạt Đội, tạo hứng thú cho các em trong học tập và sinh hoạt. Mặt khác, hoạt động Đội cũng giữ vai trò trọng yếu đóng góp một phần lớn trong việc giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh, phê phán và đấu tranh những hành vi đạo đức sai trái để các em có thể tự điều chỉnh hành vi của mình theo chiều hướng tích cực. Để đạt được mục tiêu trên, chúng ta phải giáo dục cho học sinh trong một môi trường đồng bộ, có nghĩa là phải có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục trong nhà trường, trong đó BGH nhà trường giữ vai trò chủ đạo. Trong số các lực lượng giáo dục cần đặc biệt chú ý đến đó là tổ chức Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh vì nó có vị trí rất quan trọng, là nòng cốt trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong nhiều năm nay, các phong trào của Đội thực sự đã thu hút đông đảo thế hệ thiếu nhi tham gia và trở thành truyền thống của tổ chức Đội như : Công tác Trần Quốc Toản , phong trào kế hoạch nhỏ, múa hát sân trường, phong trào hoạt động ngoại khoá… Hoạt động Đội còn là nhịp cầu nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội, góp phần thực hiện nhiệm vụ chung của giáo dục theo định hướng của ngành giáo dục. Đứng trước thực tế đó, đòi hỏi mỗi người giáo viên phải không ngừng phấn đấu để các hoạt động ở nhà trường trở thành môi trường sinh hoạt, giáo dục lành mạnh, có tác dụng sâu rộng và quyết định đến chất lượng, hiệu quả của hoạt động giáo dục. Xuất phát từ những lí do như đã nêu trên, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp phối kết hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi’’ để nghiên cứu. Rất mong được các đồng chí, đồng nghiệp tham khảo, đóng góp ý kiến xây dựng, giúp đỡ tôi hoàn thiện tốt hơn nữa trong những đề tài tiếp theo. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: * Mục tiêu: - Đánh giá được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, thông qua đó tìm ra các giải pháp giáo dục đạo đức nâng cao hiệu quả giúp cho học sinh từng bước hoàn thiện nhân cách để trở thành những học sinh có đạo đức tốt trong xã hội. - Giúp học sinh nhận thức được các chuẩn mực đạo đức xã hội, hình thành phẩm chất, đạo đức, nhân cách, thái độ đúng đắn trong giao tiếp, ý thức tự giác 2 thực hiện các chuẩn mực về đạo đức của xã hội, thói quen chấp hành các quy định của pháp luật. * Nhiệm vụ: - Khảo sát, điều tra thực trạng, nghiên cứu một số cơ sở lí luận thực tiễn giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, huyện EaH’Leo Đắk Lắk. - Đề xuất những biện pháp quản lý giáo dục đạo đức, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh của nhà trường. 3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi – Huyện Eah’ Leo – Tỉnh Đắk Lắk. 4. Giới hạn của đề tài: - Nghiên cứu thực trạng việc giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi – Huyện EaH’Leo. - Nghiên cứu vai trò của cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên các bộ môn. - Nghiên cứu vai trò của phụ huynh học sinh và các mối quan hệ tổng thể trong việc phối kết hợp tổ chức giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi. - Nghiên cứu về những nội dung, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tiếp cận, tìm hiểu lý luận khoa học. - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế. - Phương pháp thực nghiệm, tổng kết, rút kinh nghiệm. II. PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận: *Cơ sở pháp lí: Một trong những tư tưởng đổi mới của ngành giáo dục hiện nay là tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là học sinh cá biệt và giảm nguy cơ bỏ học của học sinh được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo dục và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục đã xác định rõ : Mục tiêu của giáo dục phổ thông là nhằm giúp cho học sinh phát triển một cách toàn diện theo hướng tích cực về các kiến thức, kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa. Trong đời sống xã hội hiện nay, bên cạnh những tấm gương người tốt, việc tốt thì cũng có không ít những thói hư tật xấu đang còn tồn tại cùng với các em học sinh ở trong trường học mà mỗi người thầy giáo, cô giáo, cha mẹ và xã hội quan tâm chưa đúng mức dẫn đến một vài em học sinh cá biệt đã bị lôi kéo theo những việc làm sai trái. Tục ngữ xưa có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”, lứa tuổi của học sinh ở trường THCS là lứa tuổi mà các em rất nhạy cảm với môi trường xung quanh, tiếp xúc với bạn bè cùng lứa tuổi, cùng lớp, cùng trường, đây là lứa tuổi đang giao thời về tâm sinh lý, vốn tiếp thu những kỹ năng sống của các em đang còn rất đơn giản và hay dễ bị giao động . Mặt khác, bên cạnh các em còn 3 có những điều kiện khách quan khác tác động đến như thiếu sự chăm sóc của gia đình, hoàn cảnh gia đình có khó khăn về kinh tế, các yếu tố tiêu cực ở ngoài xã hội và các yếu tố tâm lý khác … đã làm ảnh hưởng rất lớn đến hành vi đạo đức của học sinh, đó là các em hay bắt chước, dễ bị lôi cuốn vào những thói hư, tật xấu của người khác như: nói tục, chửi bậy, lấy trộm dụng cụ học tập của bạn bè, phá phách, gây gổ, đánh nhau với bạn cùng lớp, cùng trường …Chính vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho học sinh là một nhiệm vụ cấp bách trong nhà trường nhằm xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường học, giúp các em học sinh phát triển một cách toàn diện về : Đức - Trí - Thể - Mỹ. *Cơ sở thực tiễn: Trong những năm gần đây, trên các phương tiện thông tin báo chí, truyền hình đã lên tiếng khá nhiều về hiện tượng học sinh cá biệt , học sinh bỏ học tụ tập băng nhóm, gây gổ đánh nhau, có nhiều vụ dẫn đến thương tích nặng thậm chí còn dẫn đến tử vong. Vấn đề này đã trở thành một mối lo ngại của dư luận, nhất là đối với gia đình và môi trường giáo dục trong nhà trường. Giáo dục là một khoa học và là một nghệ thuật, trong đó việc giáo dục, quản lý học sinh cá biệt và ngăn chặn nguy cơ thoái hóa về đạo đức của học sinh là một vấn đề khá nan giải, phức tạp và hết sức nhạy cảm. Công việc này đã và đang trở thành một thách thức lớn không chỉ riêng đối với ngành giáo dục chúng ta mà cần được sự quan tâm của toàn xã hội. Đất nước chúng ta đã và đang hội nhập kinh tế, ngoài những mặt tích cực cũng phát sinh nhiều vấn đề mà chúng ta cần quan tâm như: Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội nhập kinh tế quốc tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy, phản nhân văn, lối sống tự do tư sản làm xói mòn những giá trị đạo đức thuần phong mỹ tục của dân tộc. Hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém phát triển, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những hành vi, việc làm xấu. Trong nhiều năm trước đây, ở các trường THCS nói chúng, trường THCS Nguyễn Văn Trỗi nói riêng, số học sinh vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng, tình trạng học sinh kết thành băng nhóm bạo hành trong trường học đáng được báo động. Một số cán bộ quản lý, giáo viên chưa thật sự là tấm gương sáng cho học sinh vì chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học, xem nhẹ bộ môn giáo dục công dân, thờ ơ không chú trọng đến việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu: a. Đặc điểm tình hình chung: Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi huyện EaH’ Leo, tỉnh Đắk Lắk là một trường mới được thành lập từ năm học 2005 – 2006, địa bàn trường nằm ở gần trung tâm thị trấn EaDrăng huyện EaH’Leo và trên trục đường quốc lộ 14, có tổng số trên dưới 400 học sinh hằng năm . Đa số các em học sinh đều là con em của người dân, tập trung sống bằng nghề nông, kinh tế thu nhập của các gia đình đa số ở mức trung bình .Việc chăm sóc con em còn nhiều hạn chế, đầu tư cho việc học tập của học sinh cũng chưa cao. Chính vì vấn đề này cũng đã ảnh hưởng đến chất lượng công tác giáo dục toàn diện của nhà trường trong những 4 năm học qua, tuy nhiên phần lớn học sinh trong nhà trường đều ngoan, hiền biết lễ phép với người lớn, thầy cô giáo, có ý thức tổ chức kỷ luật tốt, thích thú với các hoạt động tập thể ... Song bên cạnh đó vẫn còn có một số em do thiếu sự quan tâm giúp đỡ của gia đình và sự tác động của môi trường sống bên ngoài xã hội. Hiện nay có một số thanh niên hư hỏng ngoài xã hội nằm trên địa bàn trường học đã bỏ học, thường xuyên tụ tập, rủ rê, lôi kéo nên đã nảy sinh một số những thói hư tật xấu đối với học sinh của nhà trường như: nói tục, chửi thề, hoang nghịch, la cà lêu lổng ngoài quán xá, gây gổ đánh nhau, trộm cắp đồ dùng học tập của bạn cùng lớp, cùng trường, phá phách tài sản của nhà trường … b. Những thuận lợi, khó khăn : + Thuận lợi: - Được sự quan tâm của phòng Giáo dục & Đào tạo, sự chỉ đạo sát sao của Hội đồng đội huyện EaH’leo, Hội đồng đội thị trấn EaDrăng, sự quan tâm của ban giám hiệu, sự hỗ trợ và phối kết hợp nhịp nhàng của các đoàn thể trong nhà trường. - Đa số học sinh ngoan hiền, chuyên cần, có tinh thần ham học hỏi, có ý thức trách nhiệm trong học tập cũng như rèn luyện về phẩm chất đạo đức của người học sinh . - Phụ huynh học sinh rất nhiệt tình. Ban đại diện cha mẹ học sinh luôn đồng tâm, hợp lực trong việc phối kết hợp giáo dục đạo đức cho học sinh. - Giáo viên chủ nhiệm và các đoàn thể nhà trường kết hợp chặt chẽ với tổng phụ trách Đội tổ chức được nhiều hoạt động bổ ích trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. - Hiện nay nhà trường chưa có học sinh cá biệt vi phạm đạo đức ở mức độ nghiêm trọng phải nhờ đến các cơ quan chức năng xử lý. + Khó khăn : - Trường đóng trên trục đường quốc lộ 14, nằm trên địa bàn khá phức tạp về an ninh, trật tự nên gặp không ít khó khăn trong việc thực hiện các phong trào hoạt động ngoại khoá, các hoạt động đội thiếu niên tiền phong. - Ban chỉ huy liên đội tuy hằng năm đều bồi dưỡng và luôn chú trọng đến lực lượng kế thừa nhưng nhiều lúc chưa đáp ứng được nhu cầu, nhiệm vụ do những em có bề dày kinh nghiệm đã vào độ tuổi đội viên lớn phát triển lên đoàn thanh niên nên phải phân công phụ trách một số mảng hoạt động khác của Đoàn. - Học sinh phần đa là con em lao động nghèo, điều kiện học tập còn thiếu thốn nhiều, ngoài giờ lên lớp, trường học thì các em còn phải phụ giúp gia đình một số công việc của nhà nông, vì thế thời gian dành cho hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng như mọi hoạt động phong trào của Đội của một số em chưa được thường xuyên. - Một số học sinh rất ngoan, lễ phép với thầy cô, có học lực giỏi nhưng lại vi phạm đạo đức vì bị những thanh niên hư hỏng bên ngoài và một số học sinh cá biệt khác lôi kéo vào các hành vi vi phạm nội quy của nhà trường. Vẫn còn học sinh có đạo đức chưa tốt nhưng lại chưa tích cực rèn luyện để tiến bộ. - Một số giáo viên chủ nhiệm chưa thật sự có tâm huyết, tác dụng giáo dục chưa cao, một bộ phận nhỏ giáo viên chủ nhiệm chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình, chưa thiết lập được mối quan hệ chặt chẽ, thường xuyên với cha mẹ học sinh. 5 c. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động: + Thực trạng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi: Thực trạng về nhận thức giáo dục đạo đức học sinh của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh và học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi: - Đối với cán bộ quản lí và giáo viên: Hầu hết cán bộ quản lý và giáo viên nhà trường đều nhận thức được tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách cho học sinh .Tuy nhiên, vẫn có một số giáo viên hiểu một cách chưa đầy đủ về ý nghĩa của công tác này, có quan niệm cho rằng việc giáo dục đạo đức học sinh chỉ là thứ yếu nên không chú trọng. - Đối với phụ huynh: Qua khảo sát cho thấy đa số phụ huynh đồng ý nội dung về giáo dục đạo đức để học sinh trở thành những con ngoan, trò giỏi nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện . . Như vậy, phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Đây là yếu tố thuận lợi cho nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. Bên cạnh đó vẫn còn một số phụ huynh chưa đồng tình ủng hộ và phối kết hợp với nhà trường để giáo dục các em. Từ đó, dẫn đến kết quả giáo dục đạo đức của một số học sinh chưa được đồng bộ. - Nhận thức của học sinh về đạo đức: Đa số học sinh cho rằng phẩm chất và nội dung giáo dục đạo đức mang lại: Yêu nước, yêu Chủ Nghĩa Xã Hội và yêu chuộng hòa bình, khiêm tốn, thật thà, dũng cảm, lao động cần cù, sáng tạo, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức cộng đồng. Đây là yếu tố quan trọng để học sinh chủ động, tích cực tham gia vào quá trình giáo dục và rèn luyện đạo đức của nhà trường. Bên cạnh đó vẫn còn một số quan niệm của học sinh cho là không cần các nội dung giáo dục đạo đức ở trên nên đã có những biểu hiện đua đòi theo những thói hư tật xấu. Qua đó cho thấy rằng cần phải tuyên truyền hơn nữa để nâng cao nhận thức của học sinh về giáo dục, rèn luyện đạo đức. +Thực trạng đạo đức của học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi: * Kết quả xếp loại hạnh kiểm hàng năm: Từ năm học 2013- 2014 đến hết học kì 1 năm học 2017-2018: Năm học 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 HKI 2017-2018 Số HS 383 375 378 343 345 H.kiểm tốt SL % 297 77,55 300 80 322 85,19 305 88,93 312 91,00 H.kiểm khá SL % 81 21,05 75 19 53 14,02 38 11.07 33 0,9 H.kiểm TB SL % 05 1,3 01 0,05 03 0,79 0 00 0 00 H.kiểm yếu SL % 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 Qua khảo sát cho thấy, đa số các em đã ý thức tốt trong việc thực hiện nội quy của trường, lớp học nhưng bên cạnh đó vẫn có một số học sinh còn chưa tốt 6 như: Nghỉ học, trốn tiết, lười học bài cũ, gian lận trong kiểm tra, thi cử vẫn còn vi phạm. Các bài giảng của giáo viên chưa được hấp dẫn để nhiều học sinh nói chuyện riêng trong giờ học. Nhiều học sinh còn vi phạm các điều cấm như: Hút thuốc, uống rượu, bia, trộm cắp, đánh bài, đánh nhau, vi phạm luật lệ giao thông, Đặc biệt là còn có thái độ vô lễ với giáo viên cũng như người lớn. - Nguyên nhân vi phạm nội quy của học sinh: Nguyên nhân dẫn đến việc học sinh vi phạm đạo đức là do: Các em thiếu sự quan tâm của gia đình, bản thân học sinh không tự rèn luyện tốt, những tác động tiêu cực từ phía bạn bè, sự ảnh hưởng của khoa học công nghệ thông tin: điện thoại, internet, games… Đây thực sự là vấn đề rất đáng quan tâm của chúng ta để đề ra các biện pháp thích hợp giáo dục đạo đức cho học sinh. - Những yếu tố ảnh hưởng: Qua khảo sát cho thấy, các yếu tố tác động tích cực để đạt hiệu quả cao trong việc giáo dục, rèn luyện đạo đức học sinh đó là: Những tấm gương sáng của bạn bè, gương người tốt việc tốt – Khen thưởng, kỷ luật kịp thời, nội dung giáo dục phù hợp, sự quan tâm thường xuyên của các thầy cô giáo, sự quan tâm, tạo điều kiện của gia đình học sinh … Chúng ta cần xem xét cụ thể các yếu tố tác động ở trên để đưa ra các nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục đạo đức cho phù hợp. Về các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý công tác giáo dục đạo đức qua khảo sát thấy: Thiếu sự phối hợp với các tổ chức đoàn thể xã hội ở địa phương, thiếu sự phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình, tác động tiêu cực của môi trường xã hội cùng là điều chúng ta cần chú trọng quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên những yếu tố như: Giáo viên chủ nhiệm không có tiêu chí chuẩn mực về đánh giá đạo đức học sinh , chưa có biện pháp khen thưởng, trách phạt kịp thời. - Thực trạng công theo dõi hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh của trường THCS Nguyễn Văn Trỗi: Qua khảo sát lấy ý kiến của cán bộ quản lý và giáo viên nhà trường thì việc xác định mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh chưa được cụ thể, rõ ràng, một số giáo viên chỉ coi trọng việc dạy kiến thức là quan trọng hơn cả . Vì thế trong các tiết học giáo viên thường nhắc nhở qua loa những học sinh vi phạm đạo đức mà không có biện pháp giáo dục cho phù hợp đối với từng hành vi vi phạm của học sinh. Việc tuyên truyền công tác giáo dục đạo đức đối với phụ huynh được thực hiện nhưng chủ yếu thông qua các cuộc họp phụ huynh đầu năm, kết thúc học kỳ và cuối năm học chứ không phải từ học sinh hay các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó những thông tin về giáo dục đạo đức của nhà trường chỉ mang tính thời vụ, không thường xuyên và liên tục nên hiệu quả không được cao. Nhà trường chưa thực sự quan tâm đến việc thực hiện các nội dung, hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh. Tuy nhiên, học sinh rất thích các nội dung và hình thức giáo dục đạo đức của nhà trường như: Giáo dục thông qua hoạt động ngoại khóa, giáo dục thông qua hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí . 7 - Sự phối kết hợp các lực lượng trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi: Lực lượng giáo dục đạo đức trong nhà trường đó là giáo viên chủ nhiệm, cán bộ quản lý, giáo viên bộ môn , Đoàn thanh niên, Đội TNTP, bạn bè ,tập thể lớp …có vai trò rất quan trọng và quyết định trong giáo dục đạo đức học sinh. - Nguyên nhân thực trạng: + Nguyên nhân khách quan: Một số học sinh có đạo đức yếu kém nhưng vì kinh tế gia đình quá khó khăn, cha mẹ học sinh lo đi làm ăn nên chưa quan tâm đến việc học hành cũng như giáo dục đạo đức của con em mình. Một số học sinh nhà ở khá xa trường, đường vắng và khó đi lại nên giáo viên chủ nhiệm không thể đến được tận gia đình học sinh để phối hợp với phụ huynh giáo dục đạo đức cho các em. Công tác chủ nhiệm là việc phối kết hợp về nhiều phương diện, đòi hỏi giáo viên cần phải đầu tư nhiều công sức cho công tác này mới có kết quả khả quan, nhưng thực tế giáo viên chủ nhiệm còn phải lo cho công tác chuyên môn, đời sống riêng tư của gia đình mình. Nhân dân sống trên địa bàn của trường có kinh tế gia đình khó khăn, đa số người dân có mức sống trung bình, phải kiếm sống bằng nghề lao động chân tay, do đó học sinh ngoài việc học tập còn phải phụ giúp cha mẹ làm nương rẫy để duy trì cuộc sống gia đình. Đa số học sinh cá biệt đã cố gắng rèn luyện đạo đức tốt, bước đầu biết nghe lời cha mẹ, thầy cô, nghiêm túc chấp hành các quy định của lớp, nội quy của trường, biết sống tốt và sống đẹp. Một số học sinh có biểu hiện chán nản, không thích học, thường xuyên gây mất trật tự trong lớp, nói tục, chửi thề, vô lễ với thầy cô giáo, hay nói dối thầy cô và bạn bè, giao lưu, tiếp xúc với đối tượng xấu bên ngoài, uống rượu, hút thuốc lá, gây rối trật tự trong trường, lớp, tổ chức đánh nhau có hung khí… + Nguyên nhân chủ quan: - Do sự bất ổn của gia đình, bố mẹ đi làm ăn xa các em phải ở với ông bà nội, ngoại hay người thân nên thiếu sự quan tâm và quản lý chặt chẽ các em. - Một số gia đình giàu có, nuông chiều cho con tiền nhiều, thiếu sự kiểm soát và giáo dục. - Tình hình đời sống nhân dân còn khó khăn, tệ nạn bên ngoài nhà trường nhiều, cha mẹ học sinh chưa ý thức hết vai trò giáo dục của mình. - Đa số người dân địa phương nghèo phải lao động phổ thông, buôn bán nhỏ để kiếm sống cho cả gia đình. - Ý thức đạo đức của học sinh chưa cao, kỹ năng vận dụng chuẩn mực đạo đức còn thấp, chưa phân định được ranh giới giữa cái xấu với cái tốt. - Khả năng tự chủ chưa cao, khi vi phạm đạo đức sửa chữa chậm, không chịu sửa chữa hoặc không được người lớn uốn nắn, sửa chữa kịp thời. - Một nguyên nhân cơ bản nữa là gia đình thiếu quan tâm, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, động viên các em trong học tập, vui chơi. Có gia đình phó thác hẳn việc giáo dục con cái cho thầy cô giáo, cho nhà trường, nhiều gia đình thiếu biện pháp giáo dục, thiếu kết hợp với nhà trường, với các lực lượng giáo dục khác, không ít gia đình chỉ biết làm ăn, đầu tư kinh tế, xem nhẹ việc giáo dục 8 con cái, nếu có nắm thông tin về con cái thì cũng phản hồi một cách chung chung, một chiều rất phiến diện. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp: Là một giáo viên tổng phụ trách Đội, bản thân tôi luôn nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc thực hiện giáo dục đạo đức cho học sinh, tôi thường có nhiều trăn trở: làm thế nào để chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ngày càng được nâng cao, mang tính thực tiễn, không chỉ là cách hô khẩu hiệu, không chung chung mà phải bắt đầu từ việc tìm hiểu nguyên nhân, thực trạng về việc giáo dục đạo đức học sinh, đưa ra một số giải pháp nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện về Đức-Trí- Thể- Mỹ. Vào đầu mỗi năm học, Liên đội thường xây dựng chương trình hành động của việc thực hiện cuộc vận động “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” theo từng tuần, tháng, năm, dựa trên các chủ đề, chủ điểm. Kết hợp với các giáo viên chủ nhiệm tổ chức các tiết sinh hoạt Đội, các tiết chào cờ, sinh hoạt ngoại khoá, sinh hoạt ngoài giờ lên lớp, các nội dung sinh hoạt định kỳ của ban chỉ huy liên đội, ban chỉ huy chi đội để quán triệt thực hiện nội dung cuộc vận động . b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: Ở lứa tuổi THCS, học sinh vốn có tính hiếu động, thích khám phá, dễ bị kích động, lôi kéo, thích được tự khẳng định mình. Một số em do bị ảnh hưởng bởi các phim ảnh bạo lực, thích được làm “Người hùng”, do vậy gia đình thường xuyên cần tăng cường giáo dục, định hướng những hành vi chuẩn mực trong quan hệ cư xử, trong nhận thức cho các em nhưng không quá máy móc, áp đặt, thô bạo. Nhiều năm làm công tác giảng dạy đã cho chúng tôi thấy rằng: Đối tượng cá biệt nguyên nhân chủ yếu có tính quyết định là do gia đình. Nếu gia đình nào tạo ra một bầu không khí phi đạo đức, thiếu lành mạnh như cha mẹ li hôn, vợ chồng hay mâu thuẫn nhau, gia đình có người nghiện ngập ma túy, rượu chè, cờ bạc, …thường đối xử thô bạo đối với các em thì tỉ lệ học sinh vi phạm nội quy, vi phạm đạo đức là rất cao. Một số gia đình phụ huynh chỉ biết nuông chiều, thỏa mãn những tính hiếu kỳ, những ước muốn kỳ quặc của con em, điều này dễ dàng làm nảy sinh ở các em ngại lao động, ngại tự phục vụ, gặp những khó khăn, trở ngại đơn giản là lại than vãn, thoái thác. Như vậy chúng ta phải là người định hướng cho các em có tính tự lập, biết chịu đựng ngay từ nhỏ, biết khắc phục những khó khăn thiếu thốn trong cuộc sống đời thường để các em thấy được lao động vất vả, khó nhọc khi làm ra đồng tiền và sử dụng đồng tiền sao cho đúng mục đích. Nhà trường và gia đình là lực lượng giáo dục rất quan trọng góp phần hình thành nhân cách của học sinh, việc phối kết hợp chặt chẽ giữa hai lực lượng giáo dục gia đình và xã hội tạo ra được sự đồng bộ, đồng thuận trong việc giáo dục đạo đức cho các em học sinh. Trong giáo dục đạo đức cho học sinh, người giáo viên chúng ta phải nắm thông tin một cách đầy đủ, chính xác, kịp thời về học sinh của mình đặc biệt là những học sinh cá biệt để đề ra những biện pháp giáo dục cho thích hợp với từng đối tượng. Hiện nay các hoạt động phong trào trong nhà trường còn mang tính hình thức, các phong trào chưa lôi cuốn, hấp dẫn, chưa huy động đông đảo lực lượng học sinh tham gia. Chính vì vậy nhà trường cần thường xuyên tổ chức 9 các hoạt động giáo dục khác bên cạnh hoạt động dạy và học như: đố vui để học, hái hoa kiến thức, các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, cắm trại, ngoại khóa chuyên đề, tham quan dã ngoại… để chính các hoạt động này có tác dụng hỗ trợ rất lớn đến hoạt động dạy và học, góp phần thu hút học sinh la cà ở các hàng quán, các nơi giải trí bi-a, điện tử, chát… về với hoạt động của nhà trường, bởi vì thực tế những nơi ấy đang tiềm ẩn khá nhiều những tiêu cực ảnh hưởng đến việc học tập, đạo đức của các em. Một trong các yếu tố góp phần hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh là: Cảnh quan sư phạm, làm sao để nhà trường thật sự là ngôi nhà thứ hai của các em. Giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường giữ vai trò chủ đạo vì nó định hướng cho toàn bộ quá trình giáo dục hình thành nhân cách của học sinh, khai thác có chọn lọc những tác động tích cực và ngăn chặn những tác động tiêu cực từ bên ngoài xã hội. Tổ chức, sắp xếp, tu sửa, trang điểm bộ mặt cơ sở vật chất, khung cảnh của nhà trường, lớp học cũng làm toát lên ý nghĩa giáo dục đối với học sinh. Cần xây dựng mối quan hệ tốt giữa các thành viên trong trường: giữa thầy với thầy, thầy với trò, giữa học sinh với nhau. Trong các mối quan hệ phải thực sự đúng mực, hài hòa, giáo viên thương yêu tôn trọng học sinh, học sinh không hỗn xược, không khúm núm sợ sệt, yêu mến và tin tưởng thầy cô, học sinh biết đoàn kết, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, không thù hằn, kết bè cánh đánh nhau, không nói tục chửi bậy, không tham gia vào các hoạt động tệ nạn xã hội. Chúng ta cần phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh có kết quả học tập chưa cao để tìm ra biện pháp giúp đỡ động viên các em phấn đấu tốt hơn, động viên tinh thần cho những em có nhà ở xa trường, tạo điều kiện tốt trong học tập cũng như trong việc tham gia phong trào ở trường, ở lớp. Xây dựng đôi bạn cùng tiến, trao đổi với giáo viên bộ môn giúp đỡ các em còn yếu các bộ môn học cố gắng học tập để tiến bộ hơn. Cử những em học khá, giỏi giúp đỡ những bạn học còn yếu và trung bình tiến bộ hơn trong học tập bằng cách tổ chức học nhóm, học tổ, các câu lạc bộ học tập, câu lạc bộ sở thích… c. Mối quan hệ giữa giải pháp, biện pháp: * Đối với Ban giám hiệu nhà trường: - Phải xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh ngay từ đầu năm học trên cơ sở dựa vào tình hình thực trạng đạo đức của học sinh, tình hình thực tế của địa phương để định ra nội dung, biện pháp giáo dục cho phù hợp. - Cần nắm được tình hình tư tưởng đạo đức của học sinh cá biệt một cách cụ thể mang tính chất thường xuyên, lâu dài, phổ biến và những tình hình có tính chất thời sự có thể ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đối với học sinh. - Thực hiện tốt xã hội hóa giáo dục, đầu tư ngân sách để cải tạo cảnh quan sư phạm: trồng cây xanh, hoa kiểng, trang trí các khẩu hiệu, nội quy của từng phòng học và trong khu vực trường, xây dựng cổng tường rào an toàn cho học sinh. - Thường xuyên tổ chức lao động vệ sinh trường lớp, trồng cây xanh… thông qua buổi lao động cần giáo dục đầy đủ mục đích, ý nghĩa công việc cho học sinh, phải có phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị lớp, quy định rõ thời gian và kết quả phải đạt được, phải có tính kỷ luật, trật tự, không khí tươi vui, biểu dương kịp thời những cá nhân học sinh tốt, tập thể lớp tốt. 10 - Tổ chức họp tham khảo ý kiến hội đồng giáo viên để đưa ra những quy định cụ thể về nội quy nhà trường, nhiệm vụ của học sinh, dựa trên cơ sở điều lệ trường THCS của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. - Kết hợp tham mưu với chính quyền địa phương giải tỏa các hàng quán trước cổng trường, các điểm vui chơi giải trí và truy cập internet xung quanh trường theo đúng quy định của ngành chức năng. - Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng các chi đội thành những tập thể vững mạnh, có lực lượng cốt cán làm nòng cốt, làm hạt nhân cơ bản của lớp hỗ trợ cho giáo viên chủ nhiệm. * Đối với giáo viên tổng phụ trách Đội: Tổng phụ trách Đội vừa là cán bộ Đoàn, đội vừa là nhà giáo dục để hướng dẫn, chỉ đạo mọi hoạt động của liên đội và thực hiện chức trách của người giáo viên thông qua việc dạy học, phù hợp với đối tượng đào tạo. Do đó tổng phụ trách Đội vừa là người cha, người mẹ đỡ đầu về mặt tinh thần của các em và cũng là người cán bộ chính trị- xã hội trong công tác giáo dục thiếu niên học sinh, do đó phải biết hòa mình làm người anh, người chị và cũng là người bạn chí tình của các em, chính từ sự gần gũi với các em và bằng cả tấm lòng yêu mến trẻ. Tổng phụ trách Đội có một nhiệm vụ quan trọng là dạy các em cách sống giúp cho các em trở thành những người sống có mục đích, có lý tưởng, có trách nhiệm, biết hợp tác và sống có ích cho xã hội. Cái các em cần nhất là học làm người, cần niềm tin, do đó là người tổng phụ trách đội, chúng ta phải là người mẫu mực cho các em noi theo, luôn quan tâm, ân cần, lắng nghe để tìm hiểu ước vọng và nhu cầu chính đáng của các em. Việc giáo dục đạo đức cho học sinh không chỉ bằng những lời lẽ giáo huấn đơn thuần, những lời răn dạy khô khan, lạnh nhạt mà phải bằng những câu chuyện thân mật, chân thành và bằng những việc làm thiết thực thông qua giáo dục đạo đức trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội nhằm sớm hình thành nhân cách cho học sinh. * Đối với giáo viên các bộ môn: - Phải gương mẫu về mọi mặt, đoàn kết, nhất trí thành một khối thống nhất đối với giáo dục đạo đức cho từng học sinh. - Không ngừng tự hoàn thiện nhân cách của mình, thương yêu, tôn trọng, tin tưởng học sinh, có ý thức trách nhiệm về mọi hành vi ngôn ngữ, từng cử chỉ của mình đối với học sinh, đồng nghiệp, bản thân giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. * Đối với giáo viên dạy bộ môn giáo dục công dân: Môn Giáo dục công dân có vai trò, vị trí rất quan trọng trong giáo dục nhân cách cho học sinh cá biệt, đặc biệt trong việc xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân cho học sinh THCS, vì thông qua các bài học người giáo viên sẽ trang bị, hình thành cho học sinh những phẩm chất, những chuẩn mực, hành vi đạo đức cần thiết trong cuộc sống một cách có hệ thống, đúng phương pháp, đúng quy trình. Trong thực tế hiện nay của nhà trường, bộ môn Giáp dục công dân chưa được coi trọng, chưa có vị trí vai trò xứng đáng. Việc đưa ra những biện pháp để nâng cao vai trò, vị trí và chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân ở trường THCS là một việc làm có ý nghĩa thiết thực và cần thiết trong giáo dục đạo đức cho học sinh. 11 * Sự phối kết hợp giữa giáo viên tổng phụ trách Đội đối với gia đình học sinh: Gia đình là tế bào của xã hội, là nơi nuôi dưỡng và củng cố nhân cách của học sinh. Để thực hiện có hiệu quả việc rèn luyện giáo dục đạo đức cho học sinh thì cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với gia đình. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học tôi thường dành thời gian để đi thăm gia đình một số học sinh chưa ngoan, có hoàn cảnh đặc biệt cần được giáo dục và giúp đỡ, nắm bắt tâm lý, hoàn cảnh của từng em để kết hợp với phụ huynh tìm cách uốn nắn, giáo dục giúp đỡ các em ngày càng tiến bộ. Liên đội và nhà trường cần thông báo cho cha mẹ học sinh về những loại sách vở và đồ dùng cần thiết cho con em học tập, yêu cầu phụ huynh nhất thiết phải chuẩn bị đầy đủ để các em đến trường học khỏi lúng túng vì nếu thiếu đồ dùng học tập sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của học sinh như tự ti, mặc cảm hoặc có thể tạo tình huống cho các em lấy cắp đồ dùng học tập của bạn bè mình. Cha mẹ học sinh cần phải quan tâm đặc biệt đến việc học ở nhà của các em, hằng ngày bố mẹ nên dành thời gian để trò chuyện với các em về việc học ở trường, về mối quan hệ giữa con mình với bạn bè và thầy cô giáo để kịp thời giúp con mình vượt qua những khó khăn trong học tập và sinh hoạt tập thể. Khi con cái có sai phạm, cha mẹ không nên đánh mắng con mà cần bình tĩnh, nhẹ nhàng tìm cách khuyên nhủ để các em biết sửa những lỗi lầm mắc phải. Trong việc giáo dục con em, phụ huynh cần chú ý kết hợp với GVCN, TPT Đội và nhà trường thật nhuần nhuyễn để đạt được hiệu quả cao. * Giáo dục thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy: Liên đội cần tổ chức cho học sinh lấy 5 điều Bác Hồ dạy làm kim chỉ nam cho mọi hành động, học tập, tiến hành thành lập đội cờ đỏ, đội tuyên truyền măng non của liên đội, chi đội. Các thành viên đội cờ đỏ có nhiệm vụ theo dõi, giám sát và nhắc nhở các bạn vi phạm nội quy nhà trường. Đây cũng chính là cơ sở để theo dõi xếp loại thi đua của các chi đội vào hàng tuần, học kỳ và cuối năm học. Việc phối hợp với các anh chị phụ trách, chi đoàn thanh niên của nhà trường đưa ra các biện pháp để hướng dẫn các em đi học đúng giờ, nghỉ học phải có giấy xin phép của gia đình, phải học thuộc bài và làm bài tập ở nhà đầy đủ trước khi đến lớp, học sinh ngồi học trong lớp phải tập trung nghe thầy cô giáo giảng bài, làm bài tập ở nhà đầy đủ trước khi đến lớp. Công tác này phải thường xuyên được kiểm tra, đánh giá và gắn vào nội dung thi đua. Thông qua các buổi sinh hoạt Đội, sinh hoạt dưới cờ,sinh hoạt lớp, hoạt động ngoại khóa, các tiết dạy môn Giáo dục công dân để thường xuyên giáo dục học sinh làm theo gương người tốt việc tốt. Trong tiết chào cờ đầu tuần cần động viên khuyến khích những cá nhân, tập thể làm tốt công việc mà liên đội và nhà trường giao phó, những mặt còn hạn chế thì nhắc nhở học sinh nên khắc phục và tránh lặp lại. Với những học sinh cá biệt hay nghịch ngợm, chưa chăm ngoan, nói tục… chúng ta không nên xử phạt quá nghiêm khắc mà nên khuyên nhủ một cách nhẹ nhàng, tìm cách tác động vào tâm lý của các em sửa đổi dần dần, cần có sổ theo dõi diễn biến tâm lý học sinh cá biệt qua từng thời kỳ để giúp đỡ , uốn nắn các em một cách kịp thời. 12 Đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn thì TPT đội, GVCN và BCH chi đội, liên đội cần thường xuyên tổ chức quyên góp giúp đỡ vật chất thông qua các hoạt động như: xây dựng quỹ vì bạn nghèo, tấm áo tặng bạn, giúp bạn đến trường cùng hướng tới tương lai… nhằm động viên tinh thần tương thân, tương ái và giáo dục tình bạn cần giúp đỡ nhau lúc khó khăn, hoạn nạn giúp học sinh có thể vượt qua những khó khăn trong cuộc sống và khắc phục được tính xấu mà các em đã từng mắc phải. Khi thấy học sinh có hướng khắc phục và tiến bộ thì chúng ta nên tiếp tục động viên khen ngợi để giúp các em có ý thức và hướng phấn đấu tốt hơn nữa. * Giáo dục học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt truyền thống: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa để giới thiệu về gương người tốt, việc tốt, học tập và làm theo báo Đội. Việc giáo dục học sinh thông qua sinh hoạt truyền thống có tác động rất lớn đến tư tưởng tình cảm của các em. Nắm được điều này với vai trò là giáo viên tổng phụ trách Đội, tôi thường bám sát vào chương trình công tác Đội của hội đồng đội huyện, hội đồng đội tỉnh thể hiện qua các chủ điểm hàng tháng để tổ chức sinh hoạt truyền thống, phát động các đợt thi đua theo từng chủ điểm như: Chào mừng năm học mới và Quốc khánh 02-9, ngày nhà giáo VN 20-11, Quân đội nhân dân 22-12, Hoạt động mừng Đảng, mừng xuân 03-02, ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26-3, ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam 30-4, Quốc tế lao động 01-5, Quốc tế thiếu nhi 1/6… bằng các hình thức thi đua học tốt, sinh hoạt văn nghệ, ngoại khóa về hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ, đố vui để học, báo cáo kinh nghiệm học tập, thông qua các hoạt động tập thể để giáo dục tư tưởng tình cảm cho các em, giúp các em có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành tốt nội quy nhà trường đề ra. Trong các buổi tổng kết các đợt thi đua bản thân tôi đã đánh giá , nêu gương những học sinh tích cực, động viên khen thưởng các chi đội có thành tích xuất sắc trong các đợt thi đua. Bên cạnh đó cũng cần nhắc nhở nhẹ nhàng một số em chưa thật ngoan, từng chi đội, toàn liên đội để giúp các em sớm khắc phục những thiếu sót của mình. Tổng phụ trách phải thường xuyên tham mưu với chi bộ, ban giám hiệu nhà trường, phối hợp với chi đoàn thanh niên tổ chức cho các em tham gia tích cực các phong trào hoạt động ở địa phương như: công tác Trần Quốc Toản, làm đẹp nghĩa trang liệt sĩ, tham gia viết bài dự thi tìm hiểu về Đảng Cộng Sản Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và quê hương đất nước, thông qua các hoạt động này nhằm giáo dục tư tưởng tình cảm cho học sinh. Lứa tuổi thiếu niên rất thích được tham gia các hội thi, do đó trong năm học liên đội cần tổ chức một số hội thi để các cá nhân, tập thể thể hiện khả năng của mình, tự khẳng định những thành tích, kết quả của quá trình tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu trong học tập, trong hoạt động văn-thể-mỹ và các hoạt động của Đội, chính trong những lúc tham gia hội thi, các em được nâng cao lòng tự tin , tính tự chủ, mạnh dạn, nhanh nhẹn, ứng xử linh hoạt và cũng chính được hòa mình trong những hội thi, các em dễ hòa đồng trong tập thể, ham muốn được làm những điều hay, việc tốt …. * Giáo dục học sinh thông qua các tổ chức đoàn thể xã hội: Với vai trò và vị trí của mình trong tổ chức Đội, bản thân luôn luôn chú ý kết hợp với các đoàn thể trong địa phương như: Đoàn Thanh niên, hội Cựu 13 chiến binh, hội Phụ nữ, công tác mặt trận, các chi đoàn địa phương và ban tự quản tổ dân phố, tìm hiểu hoàn cảnh của các em để có kế hoạch, biện pháp giúp đỡ các em chưa ngoan sớm khắc phục những lỗi lầm của mình thông qua các mối quan hệ. Quan hệ bản thân: Giáo dục tính tự lập, tự chủ, tự điều khiển hành vi của mình. Quan hệ gia đình: Hướng cho các em biết kính trên nhường dưới, biết quan tâm chăm sóc, ông bà, cha mẹ. Tập cho học sinh có thói quen làm việc phù hợp khả năng đồng thời rèn luyện đức tính tốt để mang lại niềm vui, sự hài lòng cho gia đình. Quan hệ với mọi người: Giáo dục các biết lễ phép, giao tiếp, cư xử, ứng xử đúng mực với thầy, cô giáo và người lớn. Quan hệ thân thiện với bạn bè, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, ứng xử đúng mực với bạn bè trong mọi tình huống. Quan hệ trong nhà trường: Giáo dục tính kỷ luật, tích cực tự giác trong các hoạt động tập thể, tự giác bảo vệ của công, chấp hành nội quy nhà trường. Quan hệ với cộng đồng: Thực hiện tốt các nội quy nơi công cộng, nếp sống văn minh lịch sự, thực hiện tốt luật lệ về an toàn giao thông, biết giúp đỡ người khuyết tật, người có hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn…. Quan hệ với môi trường tự nhiên: Biết yêu thương và bảo vệ loài vật có ích trong cuộc sống hàng ngày, có lòng yêu quê hương, đất nước, yêu thiên nhiên, cảnh đẹp… d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng: * Tình hình đạo đức học sinh qua khảo sát : Với việc thực hiện đồng bộ, phối hợp các biện pháp quản lý giáo dục bước đầu đã đạt được kết quả cụ thể, ý thức, hiệu quả giáo dục đạo đức của giáo viên được cải thiện rõ rệt, chất lượng giáo dục đạo đức và giáo dục toàn diện trong nhà trường được nâng lên như sau: - Kết quả xếp loại hạnh kiểm: Từ năm học 2013- 2014 đến hết học kì 1 năm học 2017-2018: Số H.kiểm tốt H.kiểm khá H.kiểm TB H.kiểm yếu Năm học HS SL % SL % SL % SL % 2013-2014 383 297 77,55 81 21,05 05 1,3 0 00 2014-2015 375 300 80 75 19 01 0,05 0 00 2015-2016 378 322 85,19 53 14,02 03 0,79 0 00 2016-2017 343 305 88,93 38 11.07 0 00 0 00 HKI 2017-2018 345 312 91,00 33 0,9 0 00 0 00 Nhìn vào số liệu trên cho thấy, qua 4 năm học: 2013-2014; 2014-2015; 2015-2016; 2016-2017 và học kì 1 của năm học 2017-2018 chúng ta thấy từ khi áp dụng các biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường thì tỷ lệ học sinh có hạnh kiểm loại tốt, khá được tăng lên rõ rệt, đồng thời tỷ lệ học sinh có hạnh kiểm trung bình và loại yếu giảm đi rất nhiều. * Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: 14 Trong những năm học, đặc biệt là từ năm học 2016 – 2017 và học kì 1 của năm học 2017-2018 này, các hiện tượng tiêu cực bên ngoài xã hội đã được ngăn chặn kịp thời, hiện tượng học sinh bỏ học đi chơi ngoài quán còn rất ít, tình trạng trộm vặt trong trường, lớp học còn có nhưng ít, đa số học sinh ngoan ngoãn lễ phép và tôn trọng thầy cô giáo, cán bộ giáo viên, viên chức trong trường nhiều hơn. - Kết quả xếp loại hạnh kiểm trong năm học 2016-2017: H.kiểm Tốt H.kiểm Khá H.kiểm TB H.kiểm Yếu SL TT Khối HS TS % TS % TS % TS % 1 6 92 81 88,1 11 11,9 0 0 0 0 2 7 88 71 80,6 17 19,4 0 0 0 0 3 8 86 59 68,6 25 31,4 0 0 0 0 4 9 77 65 84,4 12 15,6 0 0 0 0 Tổng 343 276 80,4 67 19,6 0 0 0 0 - Kết quả xếp loại hạnh kiểm học kì 1 năm 2017-2018 vừa qua như sau: H.kiểm Tốt H.kiểm Khá H.kiểm TB H.kiểm Yếu SL TT Khối HS TS % TS % TS % TS % 1 6 92 81 88,1 11 11,9 0 0 0 0 2 7 91 74 81 23 19 0 0 0 0 3 8 80 57 71,25 23 28,75 0 0 0 0 4 9 82 73 86,5 9 13,5 0 0 0 0 Tổng 345 285 82,6 67 17,4 0 0 0 0 Qua bảng khảo sát thống kê ta thấy tỷ lệ hạnh kiểm loại tốt, khá ở khối 7,8 là thấp hơn, chứng tỏ khó khăn trong giáo dục đạo đức thường nằm ở lớp 7,8, đây là lứa tuổi có sự ảnh hưởng mạnh về tâm sinh lí, chúng ta cần quan tâm, chú trọng trong việc lựa chọn giáo viên chủ nhiệm ở khối này. Ở khối 6, học sinh ngoan hơn. Còn ở khối 9, học sinh đã có ý thức hơn nên tỷ lệ loại tốt, khá cao hơn. + Kết quả thu hút học sinh hứng thú, tham gia tích cực vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp: Trong những năm qua, công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh đã và đang tự khẳng định vị trí của mình, hoạt động Đội thực sự là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Trước thực tế đó người giáo viên tổng phụ trách Đội phải thực sự năng động, biết thu hút các em và hướng dẫn các em tham gia các phong trào một cách tích cực có hiệu quả. Muốn có hiệu quả thì mặt khác cần phải huy động được các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường cùng tham gia hỗ trợ. Đó chính là cơ sở để tổng phụ trách Đội phát huy được vai trò của mình trong việc xây dựng và tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Kết quả qua khảo sát: STT Tên nội dung HĐ Không hứng Có hứng thú Rất hứng thú thú với hoạt với hoạt động với hoạt động động Số Tỷ lệ Số 15 Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng % lượng % lượng % 01 Văn hóa - Văn 0 0 345 100 345 100 nghệ TDTT 02 Vui chơi giải trí 11 3,2 37 10,8 297 86, 0 03 Giáo dục truyền 14 4,1 30 8,7 301 87,2 thống 04 Công ích 5 1,4 15 4,3 325 94,3 Qua bảng khảo sát thống kê ta thấy việc phối hợp các biện pháp giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoai giờ lên lớp, chứng tỏ đa số các em học sinh rất hứng thú và tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí và các phong trào giáo dục truyền thống, công ích. III. PHẦN KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: - Kết luận chung: Qua nghiên cứu và khảo sát về giáo dục đạo đức cho học sinh, chúng ta phải khẳng định rằng: Để hình thành một con người phát triển toàn diện thì “Đạo đức vẫn là gốc”, là nền tảng của sự phát triển nhân cách con người. Ở mọi thời đại, mọi quốc gia, vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là công việc quan trọng nhất luôn được quan tâm và tạo mọi điều kiện. Ở nước ta, mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông nói chung, trường THCS nói riêng là đào tạo ra những con người phát triển toàn diện có ích cho xã hội. Do đó, việc ông tác giáo dục đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng trong nhà trường phổ thông hiện nay. Trước thực tế hiện nay đạo đức của học sinh trường ở THCS ngày càng có chiều hướng giảm sút nghiêm trọng, việc tìm ra giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh có hiệu quả, có chất lượng là đòi hỏi cấp bách của mỗi gia đình, nhà trường và xã hội nhằm giáo dục những chuẩn mực cơ bản về đạo đức chân chính về truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam từ xưa cho đến nay. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế tri thức. Qua tìm hiểu, khảo sát cho thấy: nếu các em chủ động tìm đến các hoạt động của nhà trường với thầy cô giáo thì hiệu quả giáo dục sẽ cao hơn việc thầy cô giáo chủ động tìm đến các em. Giáo dục đạo đức cho học sinh THCS là một công việc hết sức khó khăn, phức tạp, nhạy cảm, do đó đòi hỏi phải có sự kiên trì, lòng nhiệt tình, trách nhiệm cao, có một tình thương chân thành và cần có sự phối hợp thường xuyên, chặt chẽ, hiệu quả từ các lực lượng giáo dục. Trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh chúng ta cũng cần tránh đối xử một cách thô bạo, vũ lực, trách móc các em trước mặt mọi người mà hãy tôn trọng nhân cách các em. Thầy cô, bè bạn hãy gần gũi, cảm thông, độ lượng, chia sẻ, tạo điều kiện và tạo cơ hội để các em sửa chữa những lỗi lầm, khuyết điểm của mình. Cần tạo điều kiện thuận lợi nhất để phát huy những tài năng, sáng tạo của các em, giúp các em lấy lại lòng tin, lòng tự trọng. Không nên để các em đánh mất niềm tin ở chính bản thân mình, bởi vì đánh mất niềm tin ở chính bản thân 16 mình thì các em sẽ mất tất cả. Hãy đến với các em bằng tình thương, sự đồng cảm và sự sẻ chia. - Kết quả của nội dung nghiên cứu: Để đạt được những kết quả mà tôi đã thực hiện trên, bản thân tôi luôn luôn phối kết hợp chặt chẽ và linh hoạt giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Liên đội trong những năm qua đã duy trì tốt hoạt động của đội cờ đỏ, ban chỉ huy liên, chi đội và mọi hoạt động nề nếp của nhà trường đã được duy trì tốt . Qua những năm thực hiện các biện pháp đã nêu, tôi đặc biệt quan tâm, chú trọng đến hoạt động ngoài giờ lên lớp vì chính hoạt động này đã tạo sân chơi lành mạnh , bổ ích và tạo mối quan hệ thân thiện , gần gũi trong hoạt động sư phạm nhà trường đáp ứng với yêu cầu "Trường học thân thiện – Học sinh tích cực". Bản thân tôi nhận thấy bước đầu đã có kết quả đáng ghi nhận. Học sinh ngày càng có ý thức hơn trong việc thực hiện các nội quy của nhà trường. Việc nâng cao công tác giáo dục đạo đức đã góp phần thúc đẩy các hoạt động của nhà trường ngày càng phát triển, chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt. Học sinh có những sai phạm đã có nhiều chuyển biến tích cực, đã cố nhiều cố gắng trong việc thực hiện các yêu cầu của thầy cô giáo đề ra, các em đã dần được bạn bè yêu mến, thầy cô tin tưởng giao cho các em thực hiện những công việc của nhà trường, của lớp … Trong những năm qua liên đội nhà trường luôn cố gắng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức của người học sinh đã được nâng lên một cách rõ rệt các em học tập chăm ngoan hơn, không khí học tập sôi nổi hào hứng hơn, kết quả chất lượng học tập ngày một cao hơn, các hoạt động Đội ngày càng được tổ chức sôi nổi và phong phú hơn, qua đó góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục của nhà trường, đáp ứng được nhu cầu phát triển chung của toàn nghành giáo dục huyện nhà. * Bài học kinh nghiệm: Từ thực tế công tác và kết quả đạt được, bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệm trong việc nâng cao giáo dục đạo đức cho học sinh THCS như sau: 1.Thường xuyên chú trọng đến việc xã hội hóa công tác Đội, người giáo viên tổng phụ trách Đội không nên ôm đồm, bao biện mà cần phải biết tận dụng sức mạnh tổng hợp của toàn trường: Ban giám hiệu nhà trường, cấp ủy, chi đoàn, công đoàn, các thầy cô giáo, các em học sinh…sự phối kết hợp với gia đình học sinh và các ban ngành ở địa phương. 2.Thường xuyên bám sát kế hoạch của nhà trường, hội đồng đội tỉnh, huyện, hội đồng đội thị trấn để đề ra kế hoạch hoạt động cụ thể, sát với thực tế liên đội đồng thời phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường để tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tăng cường và tích cực đổi mới phương thức hoạt động đội để thu hút và giáo dục học sinh. 3. Giáo viên tổng phụ trách Đội phải thuờng xuyên học hỏi , trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp ở trường bạn để có thêm kinh nghiệm trong công tác của mình đồng thời luôn luôn bồi dưỡng, củng cố các đội cờ đỏ, đội tuyên truyền măng non, cán bộ ban chỉ huy liên, chi đội để theo dõi, giám sát, uốn nắn học sinh khi các em phạm sai lầm. Việc cụ thể hóa công tác giáo dục đạo đức cho học sinh cũng chính là một phương pháp đặc thù của người giáo viên tổng phụ trách Đội . 17 4. Ở mỗi trường học đều có những học sinh cá biệt, những đội viên chưa tốt, thông thường các em này có cá tính nổi trội, mạnh mẽ mà người lớn đôi khi không hiểu được các em lại cho là ngang bướng, là hư đốn. Vì vậy, người giáo viên tổng phụ trách Đội phải đi sâu, đi sát tìm hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của các em và cảm hóa các em bằng chính nhân cách của mình, thể hiện một tình thương thật sự đối với các em và thu hút các em vào các hoạt động nhằm phát huy được những năng lực sở trường vốn có của các em. 5.Giáo viên tổng phụ trách Đội là người phải biết yêu thích công việc mình đang làm, thực sự yêu mến trẻ em, là người bạn lớn của các em, luôn nhiệt tình say sưa với công việc và quan tâm nhiều hơn đến một số em có hoàn cảnh gia đình khó khăn để giúp các em mạnh dạn hơn, sôi nổi hơn trong sinh hoạt và học tập, xóa bỏ những mặc cảm , tự ti để hòa mình vào tập thể. Giáo viên tổng phụ trách Đội cũng cần phải lắng nghe ý kiến, nguyện vọng và những nhu cầu chính đáng của các em để điều chỉnh kế hoạch hoạt động của mình cho phù hợp với điều kiện thực tế. 6. Giáo viên tổng phụ trách Đội cần chủ động phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn tổ chức tốt phong trào thi đua học tập, rèn luyện đội viên theo 5 điều Bác Hồ dạy. Tổ chức sinh hoạt đội hàng tuần, tháng nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho các em cá biệt, giáo dục tinh thần yêu nước cho các em thông qua việc sưu tầm địa chỉ đỏ, thăm viếng gia đình Bà mẹ Việt Nam anh hùng ở địa phương, viết thư thăm các chú bộ đội biên phòng, nơi hải đảo xa xôi.. 2. Kiến nghị: Để thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở THCS hiện nay nhằm đáp ứng với những yêu cầu của toàn ngành và toàn xã hội, tôi xin mạnh dạn có một số kiến nghị, đề xuất như sau: a. Đối với phòng Giáo dục & Đào tạo: - Cần tăng cường công tác quản lý chỉ đạo hoạt động giáo đạo đức cho học sinh tất cả các trường học trong toàn huyện, luôn luôn xây dựng, thống nhất kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình phù hợp với đặc điểm từng trường học để ngăn ngừa và phòng chống các hiện tượng trái với chuẩn mực đạo đức của xã hội. - Thường xuyên chỉ đạo các nhà trường cần cụ thể hoá kế hoạch giáo dục đạo đức truyền thống theo năm học. Cần tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề về giáo dục đạo đức học sinh để các trường có điều kiện và cơ hội để học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau trong công tác quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh. - Hằng năm cần chú trọng việc tổ chức các lớp bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên lamg tổng phụ trách Đội và toàn thể giáo viên bộ môn về kỹ năng vận dụng bài học vào giáo dục đạo đức. Cần nêu gương những tấm gương điển hình làm công tác chủ nhiệm ở các trường, phổ biến kinh nghiệm để giáo viên học hỏi. b. Đối với chi bộ, ban giám hiệu nhà trường và các đoàn thể: - Cần tăng cường sự quan tâm chỉ đạo sát sao hơn nữa của chi bộ Đảng, Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể, các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường đối với công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. 18 - Giáo viên luôn học hỏi, trao dồi kiến thức văn hoá, nhiệm vụ sư phạm qua các đợt học bồi dưỡng do phòng giáo dục tổ chức, qua bạn bè đồng nghiệp, qua sách báo…Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức để giáo dục đạo đức cho học sinh, nhằm thu hút học sinh tham gia học tập rèn luyện một cách tự nguyện và tích cực. - Việc kiểm tra đánh giá kết quả của hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh phải đảm bảo công bằng, chính xác, công khai, khen thưởng, phê bình, nhắc nhở động viên kịp thời. - Muốn công tác giáo dục đạt hiệu quả cao thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh phải là vấn đề được quan tâm hàng đầu, là nhiệm vụ hết sức quan trọng, vì vậy cần được quan tâm sâu sắc hơn nữa việc phối kết hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Trên đây sáng kiến kinh nghiệm của tôi đề tài: “Một số biện pháp phối kết hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi’’. Tuy nhiên, do thời gian nghiên cứu ngắn, phạm vi nghiên cứu chỉ là ở một trường THCS nên có nhiều vấn đề chưa được nhìn nhận một cách toàn diện. Một số phân tích có thể còn mang tính phiến diện, không bao quát toàn cục của vấn đề, các giải pháp đưa ra chưa thể vận dụng hoàn hảo được trong các trường THCS hiện nay, nhưng tôi hy vọng rằng ít nhiều đề tài cũng đóng góp một phần nhỏ vào sự thành công trong việc giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS Nguyễn Văn Trỗi trong thời điểm hiện nay. Trong quá trình nghiên cứu và viết đề tài, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót nhất định, rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp để giúp tôi hoàn thiện tốt hơn nữa trong những đề tài nghiên cứu tiếp theo. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn! EaH’Leo, tháng 03, năm 2018 Người viết Chu Minh Hải 19 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Lý luận quản lý giáo dục và phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục trường THCS- tập 2- trường cán bộ quản lý giáo dục TP. Hồ Chí Minh. Năm 2003. Tạp chí Thế giới trong ta – số 74+75 năm 2008 - Hội khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam. 2. Tài liệu BDTX cho giáo viên THCS chu kỳ 3( 2004-2007) môn GDCD- vụ giáo dục trung học. Quyết định số 40/2006/QĐ- BGDĐT ngày 05/10/2006 của bộ trưởng BGD- ĐT về việc ban hành quy chế đánh giá xếp loại học sinh THCS và học sinh THP 3.Quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02/04/2007 của bộ trưởng BGDĐT về việc ban hành điều lệ trường THCS, trường THPT và trường PT có nhiều cấp học. 4.Quyết định số 51/2008/QĐ-BGDĐT ngày 15/09/2007 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trường THCS, trường THPT . 5. Chủ trương, đường lối của Đảng về hình thành nhân cách và chiến luợc nhân lực của tác giả Vũ Đình Chiến . 6. Giáo trình công tác Đội Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng Hồ Chí Minh của tác giả Bùi Sỹ Tụng. 7. Tài liệu : Giáo dục hoạt động ngoài giờ lên lớp của tác giả Đặng vũ Hoạt . Nhà xuất bản Giáo dục năm 1997. 8. Cẩm nang người phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh của HĐĐ Trung ương phát hành năm 2009. 9. Tài liệu: Báo cáo tổng kết hoạt động dạy và học trong 4 năm học: 20132014; 2014-2015; 2015-2016; 2016-2017 và học kì 1năm học 2017-2018 của trường THCS Nguyễn Văn Trỗi. 10. Một số tư liệu khác liên quan đến đề tài nghiên cứu. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan