LỜI CẢM ƠN
Năm học 2015 – 2016 tôi được nhà trường giao nhiệm vụ phụ trách lớp 5 tuổi
khu Quang Minh, trường Mầm non Mỹ Hưng. Để hoàn thành ban sáng kiến kinh
nghiệm này, tôi xin chân thành cam ơn Phòng GD và đào tạo Huyện Thanh Oai và
sự giúp đỡ nhiệt tình của ban giám hiệu nhà trường, đặc biệt là đồng chí hiệu
trưởng Như Thi Thủy, xin chân thành cam ơn các đồng chí đồng nghiệp, cam ơn
các bậc phụ huynh đã tạo điều kiện thuận lợi ca về vật chất lẫn tinh thần để tôi
hoàn thành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này.
Trong quá trình viết đề tài tôi còn nhiều hạn chế và thiếu xót, rất mong quý các
cấp quan tâm giúp đỡ thêm để đề tài của tôi được ứng dụng hiệu qua hơn và phổ
biến rộng rãi.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤC:
Sơ yếu lý lich:…………………………………………………….Trang 1
Lời cam ơn………………………………………………………..Trang 2
Mục lục:………………………………………………………......Trang 3
Danh mục viết tắt…………………………………………………Trang 4
A. Phần mở đầu:…………………………………………………..Trang 5
B. Nội dung của đề tài…………………………………………….Trang 6
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tế
3. Phạm vi thực hiê ̣n đề tài
C. Quá trình thực hiê ̣n đề tài……………………………………...Trang 7t
Tình hình thực tế khi chưa thực hiê ̣n đề tài……………………...Trang 7t
Biện pháp thực hiện……………………………………………..Trang 9
1.Biê ̣n pháp 1
2.Biê ̣n pháp 2
3.Biê ̣n pháp 3
4.Biê ̣n pháp 4
5.Biê ̣n pháp 5
6.Biê ̣n pháp 6
Kết qua thực hiện……………………………………………....Trang 23
Bài học kinh nghiê ̣m…………………………………………...Trang 24
Khuyến nghi…………………………………………………... .Trang 25
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
- VD: Ví dụ
- DG: Giáo dục
- HĐ: Hoạt động
- GDMN: Giáo dục mầm non
- MG: Mẫu giáo
- MN: Mầm non
- LQ: Làm quen
A. PHẦN MỞ ĐẦU
Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ
Bởi yêu nghề nên quý lớp măng non
Là một giáo viên mầm non, tôi nhận thấy rõ trách nhiệm to lớn của ban thân
trong xu thế hiện nay. Xu thế của hội nhập và phát triển mà khoa học – kĩ thuật
phát triển như vũ bão. Vậy ngay từ bây giờ chúng ta phai làm gì để góp phần phát
triển toàn diện nhân cách trẻ.
Trường mầm non chính là nơi phát triển tất ca các kha năng, thiên hướng của trẻ
nhỏ và trong tất ca các kha năng, thiên hướng non trẻ ấy, không có cái nào quan
trọng hơn và cần thiết bằng kha năng ngôn ngư . Vì vậy việc phát triển ngôn ngư
có hệ thống, có phương pháp là cơ sở của công tác giáo dục ở trường mầm non,
nó được tiến hành trong tất ca các hoạt động, các môn học, đặc biệt qua HĐ kể
truyê ̣n, đọc thơ.
Năm học 2015 – 2016 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp 5-6 tuổi khu
Quang Minh. Trong quá trình giang dậy, tôi thấy nhiều trẻ còn nói ngọng, nói
thiếu thành phần câu, trẻ còn thiếu hụt về kho tàng biểu cam. Các tiết học diễn ra
chưa sôi nổi. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngư
cho trẻ 5-6 tuổi trường MN Mỹ Hưng thông qua HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ”. Các hình
tượng văn học sẽ đưa đến nhưng hình tượng tuyệt diệu của ngôn ngư dân tộc. Từ
nhưng hình tượng trong truyện kể, thơ…trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính
xác của từ, sự hoàn hao của các câu với nhưng cấu trúc ngư pháp phong phú.
B. NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
Trong nền giáo dục Việt Nam văn học là một hình thức GD mang tính nghệ
thuật cao, nó hấp dẫn và đi vào lòng người, có tác dụng mạnh mẽ vào tư tưởng
tình cam của con người. Đặc biệt văn học không thể thiếu bóng trong các trường
mầm non. Vì văn học không nhưng có tác dụng mở rộng tầm nhìn cho trẻ về thế
giới xung quanh mà còn giúp trẻ ghi nhớ và nói lại được nhưng hình anh đẹp bằng
từ ngư chính xác, diễn đạt trôi chay. Như vậy việc phát triển ngôn ngư cho trẻ có
một ý nghĩa hết sức quan trọng. Nó sẽ góp phần vào việc phát triển và hình thành
nhân cách cho trẻ.
Việc phát triển ngôn ngư mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ
dàng tiếp cận với nhưng môn khoa học khác : Môn LQ với môi trường xung
quanh, LQ với toán, Âm nhạc, Tạo hình…Thông qua HĐ kể truyê ̣n,đọc thơ trẻ sẽ
hoạt động được nhiều giúp trẻ kha năng phát triển trí nhớ, tư duy và ngôn ngư,
kha năng cam thụ cái hay cái đẹp, cái tốt cái xấu của mọi vật xung quanh. Bởi vì ở
lứa tuổi này trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu trang sách cô
giáo in lên nhưng hình anh, nhưng vốn từ, nhưng nhân vật, nhưng cử chỉ khác
nhau. Qua nhưng bài thơ, câu truyện sẽ giúp trẻ mở mang kiến thức về xã hội
thiên nhiên, giúp trẻ phát triển ngôn ngư. Đây là một nhiệm vụ quan trọng trong
chương trình GD toàn diện nhân cách trẻ và tạo tiền đề cho trẻ trước khi vào lớp
1.
Phát triển ngôn ngư cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong
công tác chăm sóc GDMN. Nó góp phần phát triển và hình thành nhân cách cho
trẻ. Đặc biệt qua HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ, giúp trẻ phát triển vốn từ, luyện phát âm
và nói đúng ngư pháp hơn.
2. Cơ sở thực tế
Do yêu cầu nâng cao chất lượng GD của ngành học. Năm học 2015-2016,
trường mầm non Mỹ Hưng tiếp tục thực hiện CT GDMN mới do đó còn gặp nhiều
khó khăn. Đặc biệt là HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ, trong quá trình giang dạy tôi thấy
mình còn nói nhiều, trẻ không hứng thú, tiết học diễn ra không sôi nổi. Trẻ còn
thiếu hụt về kho tàng biểu cam, rất nhiều trẻ nói ngọng nói thiếu thành phần câu .
Mà thực tế con người muốn tồn tại và phát triển được là nhờ vào quá trình giao
tiếp ngôn ngư
Mục tiêu của chương trình GDMN mới hiện nay là phát huy được tính tích
cực của trẻ trong mọi hoạt động .Nghĩa là trẻ phai được tự tìm tòi khám phá và
đưa ra ý kiến của mình .Nhưng khi trẻ diễn đạt thì còn lúng túng, chưa lưu loát vì
vậy tôi nghĩ qua HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ ngôn ngư của trẻ sẽ phát triển và phong
phú hơn. Trẻ sẽ nói năng lưu loát hơn, sử dụng từ đúng lúc đúng chỗ hơn.
Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề,
mến trẻ, ban thân tôi xác đinh được mục đích ,ý nghĩa, tầm quan trọng của việc
phát triển ngôn ngư cho trẻ qua hoạt đô ̣ng kể truyê ̣n, đọc thơ. Nên tôi mạnh dạn đi
tìm kiếm nhưng biện pháp hưu hiệu để giúp phát triển ngôn ngư cho trẻ MG 5-6
tuổi thông qua HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ.
3. Phạm vi thời gian thực hiện đề tài
Đề tài được thực hiện tại lớp 5 tuổi thôn Quang Minh trường MN Mỹ
Hưng năm học 2015-2016.
C: QUÁ TRÌNH TḤC HỊ̣N ĐỀ TÀI
Tình hình thực tế khi chưa thực hiện đề tài
a. Đặc điểm của lớp
- Năm học 2015-2016, tôi được phân công giang dạy lớp 5-6 tuổi tại khu
Quang Minh của trường, được nhà trường tin tưởng. Lớp tôi có 43 cháu, trong đó
có 35 cháu học qua lớp MG nhỡ còn 8 cháu chưa được học qua lớp MG nhỡ, có 1
cháu châ ̣m phát triển.
b. Những thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi:
- Được BGH tạo điều kiện đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bi, kinh phí để
mua sắm đồ dùng phục vụ cho các hoạt động của trẻ
- Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, đã xây
dựng nhiều chuyên đề theo hình thức GDMN mới, tạo điều kiện giúp đỡ tôi nhưng
nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi cho các cháu.
- Đa số trẻ trong lớp đều khỏe mạnh, đi học chuyên cần và tích cực hoạt
động.
- BGH thường xuyên kiểm tra đôn đốc xây dựng mang tính toàn diện để
thúc đẩy chất lượng chăm sóc GD trẻ.
- Ban thân khỏe mạnh, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, được đào tạo chuyên
môn hệ chính quy, biết lắng nghe ý kiến của mọi người, tích cực học hỏi từ các
đồng nghiệp.
* Khó khăn:
- Trong lớp có 1 trẻ châ ̣m phát triển nên rất khó để trẻ hòa đồng với các bạn
trong lớp
- Là nhưng năm đầu tiên thực hiện chương trình GDMN mới do vậy còn
gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện chương trình.
- Ban thân còn trẻ kinh nghiệm nghề nghiệp còn hạn chế.
- Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, 19 % số trẻ mới lần đầu
đến trường. Số trẻ nam nhiều hơn số trẻ nư. Nhiều cháu chưa mạnh dạn tự tin
trong giao tiếp, trẻ còn nói ngọng.
- Môi trường học tập của trẻ chưa đam bao yêu cầu của trương trình.
- Phương tiện để dạy học còn sơ sài chưa thu hút trẻ vào hoạt động.
- Đa số phụ huynh đều làm nông nghiệp , ít có thời gian quan tâm đến trẻ.
- Dân đia phương nói ngọng nhiều do vậy trẻ trong lớp nói ngọng nhiều,
ngôn ngư của trẻ chưa phong phú, khi giao tiếp còn hay thiếu thành phần câu và
chưa có kha năng biểu cam.
- Sau khi được phân công giang dạy lớp 5-6 tuổi khu Quang Minh tôi thấy
HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ còn khô khan, không khí trong giờ học rất trầm, trẻ chưa
hứng thú học, trẻ nói ngọng nhiều nên kết qua chưa cao. Vì vậy tôi nghĩ muốn đạt
kết qua cao trong HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ trước hết cần “ Phát triển ngôn ngư cho
trẻ”. Do vậy tôi đã tiến hành khao sát trên 43 cháu và kết qua như sau:
STT
1
2
3
4
Nội dung
Kết quả
Số lượng
Tỉ lệ%
Trẻ nói ngọng N và L
29/43
67t%
Trẻ nói ngọng dấu và thanh( ?, ~)
21/43
49%
Nói thiếu thành phần
13/43
30%
Lời nói chưa có kha năng biểu cam 19/43
44%
Từ kết qua trên, tôi băn khoăn, suy nghĩ cần phai làm thế nào để giúp trẻ
phát triển ngôn ngư, diễn đạt và phát âm chính xác tiếng mẹ đẻ. Bằng kiến thức đã
học và kinh nghiệm giang dạy tôi đã đề ra một số biện pháp để giúp trẻ phát triển
ngôn ngư thông qua HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ.
BỊ̣N PHÁP TḤC HỊ̣N
1. Biện pháp 1: Nghiên cứu tìm tòi các tư liệu, tài liệu liên quan
Để giúp trẻ diễn đạt và phát âm chính xác, tôi đã không ngừng đi tìm tòi
nghiên cứu các tư liệu, tài liêu có liên quan. Bởi vì sách báo là kho tàng kiến thức
khổng lồ, phong phú và đa dạng. Nó sẽ rất có ích khi người giáo viên biết khai
thác, vận dụng vào tình hình thực tế của lớp mình.
VD: Qua cuốn sách “Phương pháp phát triển lời nói trẻ em” Tác gia - Đinh
Hồng Thái sẽ giúp cho giáo viên biết được các phương pháp, biện pháp phát triển
vốn từ, phát triển lời nói cho trẻ.
Hiện nay có rất nhiều nhưng cuốn sách ở nhưng thể loại khác nhau như
truyện kể, bài thơ, câu đố… dành cho trẻ MN. Mà theo chương trình GDMN mới
người giáo viên được lựa chọn các đề tài để đưa vào các hoạt động học. Qua
nghiên cứu tài liệu, tư liệu liên quan đến văn học tôi đã mạnh dạn đưa nhưng tác
phẩm văn học mới có nội dung phù hợp với chủ đề, chủ điểm mang tính GD cao
vào giang dạy.
VD: Chủ đề thế giới thực vật tôi đưa vào câu truyện “ Hạt đỗ ngủ quên”
- Truyện “ Qua đường”, “Kiến con đi ô tô” ở chủ đề giao thông
- Truyện “ Cô Mây”, “ Giọt nước tí xíu” ở chủ đề nước và các mùa trong
năm
Bên cạnh đó tôi luôn tìm tòi tham khao nhưng cuốn sách làm đồ dùng đồ chơi
từ nguyên phế liệu để thu hút trẻ cùng tôi làm ra san phẩm từ nguyên phế liệu.
Mục đích là để tôi giáo dục cho trẻ biết tận dụng các nguyên phế liệu để tạo ra đồ
dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động phát triển ngôn ngư của trẻ.
VD1: Từ vỏ củ lạc tôi có thể hướng dẫn trẻ làm thân con gà trống, các
manh xốp vụn làm đuôi gà và mào, còn vỏ hộp thạch làm chân. Hoặc từ thìa sưa
chua có thể làm thân con chuồn chuồn hay thân con bướm. Sau khi trẻ đã tạo ra
san phẩm, tôi hỏi lại trẻ cách làm, mục đích là để trẻ tập diễn đạt các cử chỉ và lời
nói sao cho đủ câu và mạch lạc khi giao tiếp cùng cô.
VD2: Từ nhưng vỏ kẹo tôi có thể hướng dẫn trẻ làm nhưng bông hoa, và
nhưng ống hút nước làm thân của nhưng bông hoa. Sau khi trẻ đã làm ra nhưng
san phẩm, tôi hỏi lại trẻ cách làm như thế nào? và làm hoa gì?
VD3: Từ nhưng vỏ thuốc, hô ̣p thuốc tôi hưỡng dẫn trẻ làm thân nhưng
chiếc ô tô, nhưng lon bia để làm ô tô chở hàng,… Sau khi trẻ làm xong thì tôi sẽ
hỏi lại trẻ cách làm, hay ý tưởng của trẻ
Không chỉ nghiên cứu tài liệu sách báo mà tôi còn thường xuyên đọc báo
điện tử, vào mạng để tìm kiếm tư liệu liên quan đến vấn đề phát triển ngôn ngư
cho trẻ như trang: www.mamnon.com; http://nhipđiêu.th,....
Qua nghiên cứu tư liệu, tài liệu liên quan tới việc phát triển ngôn ngư cho
trẻ tôi thấy vốn kiến thức của mình được nâng cao, mở rộng. Từ đó tôi đã tự tin
đưa ra các hoạt động học nhẹ nhàng nhưng lại có hiệu qua cao đối với trẻ, giúp trẻ
thêm yêu cuộc sống hơn.
2. Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua HĐ kể chuyện sáng
tạo và trò chơi đóng kịch
Việc cho trẻ kể chuyện sáng tạo và chơi TC đóng kich có ý nghĩa rất quan
trọng trong việc phát triển ngôn ngư cho trẻ. Nó không chỉ anh hưởng trực tiếp tới
sự phát triển ngôn ngư mà còn thúc đẩy sự phát triển xúc cam, tình cam thẩm mĩ ở
trẻ.
* Thông qua kể chuyện sáng tạo
Qua sự tưởng tượng phong phú và nhưng câu tra lời thông minh đi dỏm,
hồn nhiên ngây thơ của trẻ. Thông qua tình cam, tình yêu đối với con người, với
thiên nhiên đã giúp trẻ sáng tạo ra nhưng câu chuyện hay hấp dẫn mang đầy kich
tính qua các HĐ kể chuyện sáng tạo. Vào thời gian đầu của năm học tôi đã cho
trẻ làm quen với việc kể chuyện sáng tạo qua tranh anh, bằng cách cô kể phần
đầu , yêu cầu trẻ kể phần tiếp theo và kết thúc câu chuyện.
VD: Cô và trẻ cùng nghĩ ra một câu chuyện cổ tích “ Ngày sinh nhật của
thỏ” Thông qua bức tranh có nhiều nhân vật như: Thỏ, Sóc,… Tôi tiến hành kể
đoạn đầu và trẻ tự suy nghĩ kể đoạn tiếp theo : Buổi sáng, Thỏ dậy sớm, đi ra
thung lũng. Nó mang theo cái trống và đánh rất to. Các con vật nghe thấy ồn liền
kéo ra ca thung lũng. Thỏ nói với các bạn “ Các bạn ơi hôm nay là sinh nhật của
tớ. Tớ mời tất ca các cậu tới dự lễ nhé”. Các con thử nghĩ tiếp xem ai đến dự sinh
nhật Thỏ, tặng cho Thỏ quà gì? Chú ý không nhắc lại lời kể của bạn, quà tặng
mang đến cũng khác nhau.
- Cháu Đăng Khôi: Sóc con chạy về tổ nghĩ không biết Thỏ thích ăn gì nhất.
Nó đi ra lại đi vào một lúc, bỗng nó reo lên. Ta nghĩ ra rồi, Thỏ thích ăn cà rốt
nhất.
- Cháu Minh Ngân: Nhím con về tổ và nghĩ xem tặng quà gì cho bạn. Nghĩ
mãi không ra nhím đành hỏi mẹ “ Mẹ ơi không biết bạn thỏ thích gì nhất nhỉ? Mẹ
tra lời: Cà rốt thì nhà thỏ lúc nào cũng có, nấm thì thỏ không ăn được. Mẹ nghĩ
một bó hoa tươi sẽ khiến thỏ rất cam động đấy.
- Cùng với bức tranh đó vào gần giưa năm học tôi lại gợi ý cho trẻ tự nghĩ
ra nhưng câu chuyện có nội dung khác theo một đề tài các cháu tự chọn. Nhưng
đối với nhưng trẻ yếu thì tôi có thể gợi ý trẻ chọn đề tài và cùng kể với trẻ. Khi
nhưng trẻ đó thành thạo hơn và mạnh dạn hơn thì lúc đó tôi mới khuyến khích trẻ
tự nghĩ ra một câu chuyện theo một đề tài tôi gợi ý hoặc trẻ tự chọn. Để lưu lại
nhưng câu chuyện của trẻ đã tự kể sáng tạo ra tôi dã làm 1 cuốn album, đặt cho
chúng cái tên thú vi “ Nhưng câu chuyện hay của các tác gia nhí” Và tôi còn yêu
cầu trẻ tự tưởng tượng ra các nhân vật và vẽ tranh minh họa cho các câu chuyện
đó. Với hình thức này sẽ là một chiếc đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển sáng tạo ở trẻ
nhằm mục đích để phát triển ngôn ngư và làm giàu vốn từ cho trẻ và có tác động
tích cực tới việc chuẩn bi tâm thế cho trẻ vào trường phổ thông
- Ngoài ra tôi còn in nhưng hình anh của nhưng câu truyê ̣n để trẻ xem và kể
truyê ̣n theo tranh có săn và tôi chuẩn bi nhưng đồ dùng cho trẻ sáng tạo trong góc
học chư cái để trẻ nhớ lâu hơn và hứng thú hơn với các chư cái
Trẻ đọc chuyêṇ thoo tranh
* Chơi trò chơi đóng kịch
- Tổ chức cho trẻ chơi đóng kich là một phương pháp tốt để phát triển ngôn
ngư đối thọai cho trẻ. Nội dung kich được chuyển thể từ các tác phẩm văn học mà
trẻ đã được làm quen. Trẻ làm quen với các mẫu câu văn đã được gọt giũa chọn
lọc. Khi đóng kich trẻ được thể hiện đúng ngư điệu, tính cách của từng nhân vật
mà trẻ đóng, giúp cho ngôn ngư của trẻ khi diễn đạt mang sắc thái biểu cam rõ rệt.
VD: Chủ đề gia đình , tôi đã lựa chọn câu chuyện “ Ba cô gái” để cho các
cháu tập đóng kich và tôi cũng lựa chọn các nhân vật sao cho phù hợp với tính
cách của trẻ :
- Cháu Hồng Ngọc nhỏ nhẹ, yếu ớt đóng vai bà mẹ( giọng diu dàng nhưng
yếu ớt).
- Cháu Tiến Thành nhanh nhẹn, hoạt bát hơn tôi gợi ý cho cháu đóng vai
Sóc con ( giọng hối ha khi báo tin cho chi ca và giận giư khi nói câu “ Thương
mẹ, thương mẹ mà giặt xong chậu quần áo mới về”
- Cháu Phương Uyên đóng vai chi ca tỏ ra không thương mẹ, không quan
tâm tới mẹ “ Ôi chi buồn quá nhưng chi phai giặt xong chậu quần áo này đã”…
- Trong khi cho trẻ tập đóng kich tôi còn chú ý đến một vấn đề tương đối
quan trọng đó là: Đối với nhưng trẻ khá tôi cho đóng vai chính còn nhưng trẻ yếu
hơn tôi cho đóng vai phụ. Khi được tham gia đóng kich nhiều lần nhưng trẻ yếu
dần dần được nâng cao lên vai khó. Như vậy nhưng trẻ đó sẽ được hòa nhập với
các bạn trong lớp , giúp trẻ tự tin, mạnh dạn hơn trong mọi hoạt động.
* Tóm lại: Thông qua các hoạt động kể chuyên sáng tạo và tập đóng kich
các cháu của lớp tôi đã mạnh dạn và tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người đồng
thời ngôn ngư của trẻ cũng được phát triển, trẻ đã phát âm chính xác và nói mạch
lạc hơn.
3. Biện pháp 3: Sửa nói ngọng, nói lắp cho trẻ
Đây là biện pháp tích cực cần được làm thường xuyên để giúp trẻ nói chính
xác tiếng mẹ đẻ.
- Ở lớp tôi do tiếng đia phương nên có rất nhiều trẻ hay nói ngọng N và L
đã khiến tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát triển ngôn ngư cho trẻ. Nhưng
không vì thế mà tôi nan lòng bỏ mặc trẻ. Trong các hoạt động GD nói chung và
HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ nói riêng, tôi đã thường xuyên cho trẻ đọc thơ, ca dao,
đồng dao… có chứa chư N và L nhiều lần để phát hiện nhưng trẻ ngọng, tôi cố
gắng để trẻ hạn chế nói ngọng. Tôi không nhắc lại lời trẻ mà yêu cầu trẻ nói hoặc
đọc theo tôi nhiều lần đến khi đúng thì thôi.
- Vì vậy để giúp trẻ sửa ngọng N và L trong mỗi chủ điểm tôi luôn lựa chọn
nhưng bài thơ, đồng dao, ca dao có chứa nhiều âm N và L để rèn luện cho trẻ.
VD: Với chủ điểm thế giới thực vật tôi chọn bài thơ “ Rau ngót, rau đay” để
dạy trẻ.
Nấu canh ăn mát
Muốn có vi ngọt
Là nắm rau đay
Nấu với cá tôm
Mát ruột mới hay
Là mớ rau ngót
Hoặc bài “ Lúa mới”
Ruộng lúa không bờ
Mênh mông bát ngát
Lúa vào hợp tác
Canh ăn với cơm
Trẻ nào cũng thích
Lúa nặng thêm bông
Lúa thơm ngát đồng
Tươi làng vui xóm…
Hay trong bài thơ “ Hoa cúc vàng”
Suốt ca mùa đông
Nắng đi đâu miết
Trời đắp chân bông
Còn cây chiu rét
…
- Ngoài ra tôi còn sưu tầm một số bài ca dao đồng dao có chứa chư N và
L để cho trẻ luyện như bài: Nu na nu nống, vuốt ve,…
- Bên cạnh nhưng trẻ nói ngọng N và L tôi còn thấy một số trẻ nói ngọng
dấu, thanh, có trẻ nói khuyết âm
VD: Qua bài thơ “ Qua” trẻ đọc là “ Quạ”
Hay bài thơ “ Mèo đi câu cá” có nhưng câu:
“Mèo nghĩ: “ ồ thôi”
Anh câu cũng đủ
Nghĩ rồi hớn hở”
Khi trò chuyện đàm thoại với trẻ thì tôi thấy một số cháu nói “không”
thành “hông”. Để sửa cho các cháu tôi cũng kiên trì và làm tương tự như nhưng
cái trên và kết qua là sau một thời gian kiên trì rèn luyện các cháu đã có nhiều tiến
bộ rõ rệt và phát âm tương đối chuẩn.
4. Biện pháp 4: Giúp trẻ phát âm chính xác - lời nói mạch lạc thông qua các
hoạt động khác ở mọi lúc, mọi nơi.
- Trong quá trình tổ chức các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi tôi quan sát thấy
một số trẻ phát âm không chính xác. Chẳng hạn như: Lá – ná; không – hông;…
Việc phát âm không đúng của trẻ chủ yếu là do cơ quan phát âm của trẻ chưa linh
hoạt, chưa chĩnh xác trẻ chưa biết điều chỉnh hơi thở và giọng nói phù hợp với nội
dung.
Vì vậy, để trẻ phát âm đúng tôi cần phai linh hoạt lồng ghép cho trẻ được
luyện tập phát âm thường xuyên mọi lúc, mọi nơi và thời gian lâu dài. Sau một
thời gian cho trẻ làm quen với các bài đồng dao, ca dao kết hợp với các trò chơi
đơn gian đã có tác dụng rất tốt cho việc phát triển ngôn ngư ở trẻ. Bởi vì nó có
tính chất thi đua.
VD:Bài “chi chi chành chành”, “ rồng rắn lên mây”, một số bài đồng dao về
trăng, đồng dao nói ngược, các bài đồng dao như “ lô ̣n cầu vồng”, “vuốt ve”
Hình ảnh trẻ chơi trò chơi
Trong các hoạt động khác tôi cũng thường xuyên đưa vào nhưng bài đồng
dao, ca dao để gây không khí vui tươi, phấn khởi. Chẳng hạn trong giờ tập tô chư
a, ă, â thì sau mỗi chư trẻ tập tô xong để chuyển tiếp sang phần tiếp theo tôi cho ca
lớp đứng dậy vừa đi vừa đọc một bài đồng dao . Như vây sẽ giúp trẻ đỡ mệt mỏi
và không bi gò bó bởi phai ngồi tập tô nhưng 3 chư cái liền. Như vậy thông qua
cách chuyển tiếp bằng các bài đồng dao đó sẽ góp phần giúp cho trẻ phát âm được
chính xác hơn, tích lũy được từ, hiểu nghĩa của từ, lối nói trôi chay.
Để đưa đồng dao, ca dao … vào tâm hồn ngây thơ của các cháu tôi đã tân
dụng các thời điểm trong ngày để dạy trẻ như: lúc đón tra trẻ, lúc trẻ ngủ dậy.
Với tính chất đặc trưng của đồng dao là: có vần, kết cấu vòng tròn,
trùng điệp . Ngôn ngư giàu tính nhạc, giàu hình anh có sức tạo hình và giọng điệu
tươi vui hồn nhiên dí dỏm. Vì vậy khi trẻ đã đọc thuộc rồi , tôi cho trẻ đọc nhanh
dần. Thi đua đọc nhanh đó là giúp cho việc rèn luyên bộ máy phát âm, trau rồi
ngôn ngư, sự nhạy bén linh hoạt của tư duy.
- Với các hoạt đông khác như : làm quen với toán, tạo hình, khám phá
khoa học…tôi cũng đều chú trọng đến việc phát triển ngôn ngư cho trẻ. Ví dụ :
Khi đàm thoại với trẻ về một vấn đề gì đó , nếu trẻ tra lời chưa đủ câu hoặc phát
âm chưa chính xác, tôi đều giúp trẻ tra lời lại sao cho đủ ý và phát âm chính xác
hơn. Như trong giờ khám phá khoa học chẳng hạn, sau khi cho trẻ quan sát nhưng
hình anh trên màn hình tôi tiến hành đàm thoại với trẻ. Khi tra lời các câu hỏi của
tôi trẻ thường không diễn đạt đủ ý, do vậy tôi đã sửa lại ngay cách tra lời sao cho
đủ ý và cách diễn đạt sao cho mạch lạc, có biểu cam…và cứ sau nhiều lần tôi sửa
lại cách tra lời và diễn đạt như vậy cuối cùng các cháu của lớp tôi đã phát âm
được chính xác hơn và biết cách diễn đạt câu khi tra lời các câu hỏi của cô giáo
hoạc khi giao tiếp với mọi người xung quanh.
5. Biện pháp 5: Thiết kế đồ dùng sáng tạo có tính thẩm mỹ cao nhằm phát
triển ngôn ngữ cho trẻ.
Đối với trẻ mẫu giáo tư duy trực quan là chủ yếu, trẻ thích được quan
sát nhưng đồ dùng đẹp, nhưng hình anh sống động. Vì vậy đối với từng chủ điểm,
ngoài nhưng đồ dùng như tranh anh…Tôi còn tận dụng nguyên phế liệu để tạo ra
nhưng mẫu đồ dùng biết cử động, có tâm hồn mầu sắc tươi đẹp ngộ nghĩnh giúp
trẻ hứng thú hơn trong HĐ kể truyê ̣n, đọc thơ . Qua đó ngôn ngư của trẻ cũng phát
triển hơn.
Từ nhưng manh bìa cứng tôi đã làm ra các loại rối rẹt , điều khiển bằng
dây, que. Nhưng con rối biết cử động cùng lời nói rất thu hút lôi cuốn trẻ. Ngoài
ra tôi còn dùng nhưng miếng vai vụn , bông, len…để tạo thành nhưng con rối tay
rất ngộ nghĩnh.
Một số loại rối được làm từ nguyên phế liệu
VD: Với chủ điểm trường tiểu học tôi đã đưa câu truyện “ Gà tơ đi học”
vào chương trình. Đầu các nhân vật rối được làm từ các qua bóng nhỏ, lông của
các nhân vật được làm từ bông nhuộm mầu nước để tạo thành nét đặc trưng riêng
của từng nhân vật. Còn thân củ các con rối , tôi dùng vai vụn các màu máy lại tạo
thành nhưng trang phục rất ngộ nghĩnh. Khi kể chuyện tôi đã kết hợp với giọng
trong băng với từng cử chỉ điệu bộ của từng nhân vật rối. Từ màn biểu diễn giúp
trẻ có cam giác như đang được nghe nhân vật trong truyện trực tiếp kể về mình.
Từ đó đã giúp trẻ hứng thú và hiểu sâu hơn về tác phẩm văn học mà mình đang
được làm quen.
- Tôi còn đổi mới các góc chơi cho trẻ để trẻ có hứng thú tham gia vào các
góc chơi và trao đổi tìm hiểu về nhưng đổi mới trong các góc. Khi trẻ trao đổi với
nhau tôi luôn quan sát và chú ý sửa sai luôn cho trẻ nếu trẻ nói không đủ câu, đủ ý
Hình ảnh góc chữ cái
Ngoài nhưng mẫu đồ dùng mà tôi đã tự thiết kế từ các nguyên phế liệu
ra , để cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thì nhưng nhân vật, hình anh mà
tôi tự vẽ, chụp hoặc đao ở trên mạng…Tôi đều đưa vào máy vi tính làm hiệu ứng
cho chúng cử động từng phần, sau đó đưa vào từng Slide để trình chiếu theo kết
cấu nội dung của từng tác phẩm cũng đã làm cho trẻ rất thích thú và say sưa hoạt
động. Dù gặp nhiều khó khăn nhà trường chưa có máy vi tính, chưa có màn chiếu
nhưng nhờ sự giúp đỡ của chi đồng nghiệp dạy cùng lớp và dưới sự giúp đỡ của
đồng chí hiệu phó phụ trách chuyên môn, tôi đã thiết kế được một số tiết giáo án
điện tử để trình chiếu trên Power point trong đó có:
+ 1 tiết về khám phá khoa học “ Tìm hiểu về một số phương tiện giao thông”
+ 1 tiết về hoạt động giáo dục âm nhạc
+ 3 tiết về hoạt động phát triển ngôn ngư: Truyện qua bầu tiên, Cáo thỏ và gà
trống, “ Hoa cúc vàng”
- Dưới đây là một số slide trong bài thơ “ Hoa Cúc vàng”
* Tóm lại: Khi trẻ được làm quen với các tác phẩm văn học bằng các bài giang
điện tử được trình chiếu trên Power point có nhưng hình anh sống động mà tôi đã
tự thiết kế như vậy đã giúp trẻ làm quen với các tác phẩm văn học một cách thoai
mái, làm giam sức ép khi tham gia vào các hoạt động , trẻ thấy mình không còn bi
căng thẳng mà có cam giác như mình đang được giai trí , xem ti vi…Với hình
thức trình chiếu các tác phẩm văn học như vậy đã giúp tôi phần đàm thoại về nội
dung của các tác phẩm văn học với trẻ rất có hiệu qua, thông qua đó giúp trẻ củng
cố và ghi nhớ nội dung tác phẩm sâu hơn và còn phát triển về mặt ngôn ngư, giúp
trẻ nói chính xác và diễn đạt câu có đủ thành phần một cách tự tin hơn.
6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh
Gia đình và nhà trường là nơi giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt ngôn
ngư. Bởi vậy muốn phát triển ngôn ngư cho trẻ giáo viên cần phối kết hợp chặt
chẽ với phụ huynh.
Vào giờ đón trẻ và tra trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh về tình hình
học tập của trẻ. Đề nghi phụ huynh quan tâm và dành nhiều thời gian cho các cháu
hơn. Chẳng hạn phụ huynh có thể mua cho các cháu nhưng cuốn tranh chuyện của
mầm non. Vào mỗi buổi tối, phụ huynh nên kể cho các cháu nghe hoặc đọc nhưng
bài thơ, nhưng câu ca dao, tục ngư phù hợp với lứa tuổi. Hoặc có nhưng lúc ca
nhà đông đủ thì khuyến khích đông viên trẻ hát, múa, kể truyện, đọc thơ…cho
mọi người cùng được xem. Từ đó trẻ càng ngày càng yêu cuộc sống, yêu mọi
người xung quanh. Đồng thời còn làm giàu áng vốn từ cho trẻ, giúp trẻ phát âm
chính xác và nói mạch lạc hơn.
Thỉnh thoang vào nhưng buổi chiều tôi đã mời phụ huynh đến sớm hơn
giờ đón trẻ để dự các hoạt động của con mình. Ví dụ như đóng kich, kể chuyện,
đọc thơ…Để phụ huynh hiểu rõ hơn về phương pháp và cách dạy trẻ làm quen với
các tác phẩm văn học. Từ đó về gia đình phụ huynh cũng có thể biết cách rèn và
dạy các cháu làm quen với các tác phẩm văn học để phát triển ngôn ngư cho trẻ.
- Xem thêm -