Tài liệu Skkn một số biện pháp phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời (3 tuổi)

PHỤ LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU. III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU. IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. PHẦN II. NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN II. THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 1. Biện pháp 1: Đa dạng các trò chơi ngoài trời . 2. Biện pháp 2: Cách tổ chức trong các hoạt động liên ý để tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể trải nghiệm qua hoạt động trẻ được học trong lớp. 3. Biện pháp 3: Sưu tầm, sáng tạo đồng dao, hò vè, câu đố … ứng dụng vào trò chơi nhằm phát triển 5 mục tiêu giáo dục. 4. Biện pháp 4: Chuẩn bị tận dụng các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động chơi thiên nhiên. 5. Biện pháp 5: Vai trò của giáo viên trong định hướng tổ chức cho trẻ. IV. KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI. V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM. VI. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI. PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN. II. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ. PHẦN I: MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi Mầm Non. Chương trình giáo dục mới được xây dựng trên mục tiêu năm học 2008 – 2009 là “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Nội dung của chương trình được sắp xếp theo chủ đề gần gũi, theo hướng thích hợp, phù hợp với tâm sinh lý, sự phát 1 triển toàn diện của trẻ để tạo hứng thú cho trẻ. Chăm sóc giáo dục trẻ thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi lồng ghép với sự nêu gương, động viên, khích lệ trẻ, tạo mọi điều kiện cho trẻ được “ Học mà chơi, chơi mà học ”. Trong đó có hoạt động không thể thiếu là hoạt động vui chơi ngoài trời. Vì thông qua vui chơi ngoài trời trẻ được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh, khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên. Từ đó giúp trẻ tăng vốn sống, trẻ được tự do hoạt động, trẻ được phát huy vai trò chủ động sáng tạo, trẻ được trải nghiệm có cơ hội bộc lộ khả năng của bản thân, trên cơ sở đó hình thành cho trẻ những khả năng thực tiễn trong cuộc sống. Phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” có hai mục tiêu quan trọng đó là : tạo môi trường sư phạm thân thiện và phát huy vai trò tích cực của học sinh. Do đó, tổ chức hoạt động vui chơi là một trong những nội dung của phong trào trên nhằm tạo môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ. Nếu chúng ta muốn nắm bắt được những yếu tố cốt lõi của hoạt động này, ta phải chủ động, linh hoạt hơn trong phương pháp tổ chức các hoạt động, phải tìm tòi sáng tạo những nhiên, vật liệu có sẵn trong thiên nhiên nhằm mục đích tác động vào trẻ qua các trò chơi. Việc quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trong khi chơi đùa sẽ giúp trẻ phát sinh nhiều ý tưởng, như thế sẽ giúp trẻ phát triển tư duy linh hoạt và nhìn nhận các hiện tượng trong cuộc sống một cách mềm dẻo, hấp dẫn hơn. Từ đó giúp trẻ năng động hơn, kích thích sự sáng tạo của trẻ trong việc khám phá môi trường xung quanh. Với việc giúp trẻ phát triển những suy nghĩ và sự tò mò ham hiểu biết qua những câu hỏi như : “ Tại sao? ”, “ Làm gì? ”, “ Làm thế nào? ”, chúng ta đã giáo dục trẻ, hướng trẻ đến những hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Trẻ mầm non “ Học mà chơi – chơi mà học”. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Từ đó trẻ sẽ biết cách ứng xử trong giao tiếp, biết quan tâm giúp đỡ người khác, biết chia sẻ, biết sống đoàn kết thông qua hoạt động vui chơi tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn, tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Hoạt động vui chơi ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh chúng. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu: 2 “ Một số biện pháp phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời”. II. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu 1. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu: “ Một số biện pháp phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời”. 2. Khách thể nghiên cứu Trẻ Mẫu giáo lớp 3 tuổi C Trường Mầm Non Bình Thuận III. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được chuyên đề này tôi đã đặt ra một số nhiệm vụ cụ thể: - Nghiên cứu cơ sở lý luận về môn Tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi. - Nghiên cứu nội dung chương trình tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi. - Tìm hiểu thực tế kỹ năng tham gia các hoạt động vui chơi ngoài trời của trẻ tại lớp Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi. - Đề ra các biện pháp để phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi. IV. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở thực trạng hoạt động vui chơi của trẻ Mẫu giáo bé 3-4 tuổi trường Mầm Non Bình Thuận. Đưa ra một số kinh nghiệm vận dụng giữa lý luận và thực tế nhằm phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ Mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi trong hoạt động vui chơi ngoài trời. V. Phương pháp nghiên cứu 1. Phương pháp thực tiễn - Phương pháp quan sát Sư phạm. - Phương pháp đàm thoại, giảng dạy, phương pháp trực quan. - Phương pháp điều tra thống kê. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thông qua lý luận thực tiễn: 2. Phương pháp lý thuyết Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến Hoạt động vui chơi ngoài trời của trẻ Mẫu giáo bé như: + Giáo trình môn Tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ Mẫu giáo bé. + Tuyển tập các trò chơi ngoài trời dành cho trẻ Mẫu giáo bé. PHẦN II: NỘI DUNG I. Những nội dung chính liên quan đến đề tài 3 1. Vai trò của hoạt động vui chơi ngoài trời đối với sự phát triển của trẻ 1.1. Trẻ dễ dàng thu nạp Vitamin D. - Khi luyện tập và tham gia các trò chơi vận động ngoài trời thường xuyên với thời gian thích hợp, sẽ giúp cho cơ thể trẻ tự tổng hợp Vitamin D (Vitamin D được tổng hợp từ chất 7- Dehydrocholesteron ở dưới da dưới tác dụng bức xạ của tia cực tím trong ánh sáng mặt trời thành cholecalciferol (vitamin D3) là đã góp phần giúp cho hệ xương phát triển. Ở lứa tuổi đang lớn sẽ giúp xương hấp thụ nhiều canxi hơn, giúp cho các tế bào tạo xương xây đắp cho xương đặc hơn, rắn chắc hơn, dẻo dai hơn và cho đến khi 30 tuổi trở lên, hiện tượng loãng xương không đáng kể. Trẻ sẽ phát triển tối đa về chiều cao, về trọng lượng, về sự rắn chắc của thể hình. 1.2.Vui chơi ngoài trời tốt cho mắt của trẻ Các nhà khoa học của Đại học Cornell, New York, Mỹ đã kết luận rằng, trẻ em dành nhiều thời gian vui chơi ngoài trời, ít xem tivi và ngồi máy tính, sẽ hạn chế bị cận thị. Các chuyên gia cũng nhận định, mắt người có thể nhìn rõ vật ở bên ngoài dưới ánh sáng mặt trời hơn là những đồ vật trong nhà. Điều đó cũng giúp tránh được nguy cơ mắc các bệnh thị lực. 1.3. Dễ hòa nhập, thích nghi hơn Các hoạt động ngoài trời của trẻ không nhất thiết phải là những môn thể thao. Sẽ rất tốt khi trẻ cũng tham gia các hoạt động cùng những trẻ em năng động khác. Trẻ sẽ được tiếp xúc với những người bạn mới, trẻ sẽ linh hoạt, ít có biểu hiện bị trầm cảm, lo lắng, ngôn ngữ phát triển, do đó trẻ sẽ dễ hòa nhập hơn. Trẻ được phát triển trong môi trường tự nhiên, được tiếp xúc nhiều với thế giới xung quanh để phát triển nhiều mặt và học cách thích nghi với mọi hoàn cảnh khác nhau. Từ đó rèn luyện ý thức tự lập, ý thức tập thể để phát triển toàn diện và bền vững Đức - Trí - Thể - Mỹ. 1.4.Trẻ được tự mình học hỏi, khám phá Nhiều quần áo đẹp, đồ chơi đẹp, nhiều trang thiết bị giải trí hiện đại trong nhà vẫn không thể thay thế được nhu cầu tự do vui chơi ngoài trời của trẻ. Với trẻ, vạn vật đang diễn ra trong thế giới này đều mới mẻ, sống động, cuốn hút và luôn luôn kích thích trí tò mò. Khi trẻ đùa nghịch, chơi đùa ngoài thiên nhiên, thực chất là trẻ khám phá, học hỏi và có điều kiện phát triển tốt nhất những 4 cảm xúc tích cực của mình. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh: Không gì khiến trẻ thấy thoải mái, tự tin và vui vẻ hơn khi trẻ được chạm tay vào mọi thứ xung quanh và tự khám phá sự việc bằng các giác quan, cảm xúc của mình. 2. Đặc điểm phát triển của trẻ Mẫu giáo bé trong hoạt động vui chơi ngoài trời Ngay từ khi vài tháng tuổi, trẻ đã có xu hướng muốn được ra ngoài hơn ở trong nhà, biểu hiện ở đứa trẻ sẽ kêu hoặc khóc khi mẹ đặt trẻ xuống nằm im lặng, không bế nựng đong đưa, trò chuyện với trẻ. Hoặc khi trẻ nằm trong khoảng không gian im lặng trẻ bỗng bật khóc, và im lặng khi được bế ra khỏi nôi, và phát ra âm thanh vui sướng, hoặc cười khi được bế ra ngoài trời. Khi trẻ bước vào giai đoạn tuổi đến trường Mầm non, người lớn có thể quan sát thấy biểu hiện thích thú, sảng khoái rõ ràng của trẻ khi được ra ngoài trời hoạt động. Trẻ thường hét, reo hò, một vài trẻ hiếu động còn xô đẩy, chen lấn các bạn để được ra ngoài trước. Ta có thể quan sát thấy trẻ vui sướng, chạy chơi và la hét một cách thoải mái khi được ra ngoài trời cùng các bạn. => Trên đây là những biểu hiện nổi bật thể hiện hứng thú của trẻ đối với hoạt động vui chơi ngoài trời. Quan sát trẻ trong các hoạt động vui chơi ngoài trời ta phát hiện được các đặc điểm phát triển rõ rệt ở trẻ như sau: - Trẻ phát triển hệ hô hấp, hít thở không khí trong lành rất tốt cho phổi và tim mạch của trẻ. - Hệ vận động của trẻ linh hoạt hơn, các cơ tay chân phát triển hài hòa nhờ trẻ thích chạy nhảy. - Các giác quan của trẻ trở nên nhạy cảm, tinh tường, rõ rang, chính xác hơn hơn khi được nghe, nhìn, ngửi, sờ các sự vật, hiện tượng thực tế. Quan sát, cảm nhận các sự vật hiện tượng xung quanh và được trực tiếp khám phá chúng giúp trẻ phát triển mạnh tư duy nhận thức, điều cần nhấn mạnh trong quá trình khám phá sự vật ngoài trời đối với trẻ là hoạt động nhận thức được thực tế hóa hơn hết so với các hoạt động tổ chức trong nhà. II. Thực trạng phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời. 1. Thuận lợi Tôi thực hiện đề tài nghiên cứu tại lớp 3 tuổi C Trường Mầm Non Bình 5 Thuận, đây là ngôi là trường có điều kiện cơ sở vật chất đạt chuẩn Quốc gia cấp I. Trường trang bị nhiều đồ dùng đồ chơi hoạt động ngoài trời đa dạng và phong phú. Bản thân thường xuyên học hỏi các đồng nghiệp qua các buổi dự giờ hoạt động và tìm hiểu qua các loại sách báo đồng thời có kế hoạch sắp xếp hoạt động vui chơi theo từng chủ đề với sự hứng thú của trẻ. Phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu cho các hoạt động và học sinh thì tích cực tham gia các trò chơi. Tổng số trẻ ra lớp đúng độ tuổi và đa số trẻ đã học lớp nhà trẻ, được rèn nhiều thói quen tốt với tổng số trẻ là 34. 2. Khó khăn Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm quan tâm đến con. Do đa phần các gia đình đều làm ruộng, điều kiện kinh tế, trình độ văn hóa còn hạn chế nên chưa biết trò chuyện cùng trẻ về thế giới xung quanh, đa phần là cô cung cấp cho trẻ kiến thức. - Sức khỏe, nhận thức của các cháu chưa đều, một số cháu chưa qua lớp nhà trẻ. Như cháu: Lê Hoàng Hải, Bùi Thị Khánh An còn chưa biết nói, khả năng vận động rất chậm so với các bạn trong lớp. - Môi trường và thời tiết diễn biến phức tạp, dịch bệnh “Tay, chân, miệng” bùng phát trong cả nước dẫn tới việc thực hiện đề tài không được đều đặn do các cháu còn nghỉ học. * Thực trạng của lớp 3 tuổi C - Do đặc điểm của trẻ Mẫu giáo bé dễ nhớ nhưng chóng quên, qua một số năm dạy lớp Mẫu giáo bé tôi thấy các cháu chưa tích cực tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời do chưa có nhiều kỹ năng nghe, chú ý, quan sát, vận động, một cách có chủ đích. - Tôi tiến hành kiểm tra, khảo sát kỹ năng thực hiện của trẻ và đạt kết quả: Bảng 1 Khảo sát đánh giá các kỹ năng của 34 trẻ lớp 3 tuổi C trong hoạt động vui chơi ngoài trời khi chưa có biện pháp thực hiện: Các kỹ năng kiểm tra Nhận thức 17/34=50% 17/34=50% Ngôn ngữ 19/34=55.9% 15/34=44.1% Mạnh dạn trong giao tiếp 14/34=41.2% 12/34=35.3% 20/34=58.8% 22/34=64.7% Thể lực Thực hiện tốt Thực hiện chưa tốt 6 Kỹ năng vận động 18/34=52.9% 16/34=41.7% III. Các biện pháp thực hiện Thực trạng trên cho thấy trẻ Mẫu giáo bé chưa tích cực tham gia vào hoạt động vui chơi ngoài trời, tỉ lệ trẻ chưa thực hiện được các kỹ năng còn khá cao. Từ kết quả trên, tôi đã đề ra một số biện pháp thực hiện đề tài: Biện pháp 1: Đa dạng các trò chơi ngoài trời . Trường tôi là một trường có diện tích sân rộng, sĩ số cháu hợp lý nên việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của từng nhóm rất thuận tiện. Riêng với lớp tôi ngoài việc tách nhóm cho cháu hoạt động, tôi còn chủ động tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời , những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gắn với chủ điểm và gắn với những mốc thời gian phù hợp . 1.1.Các trò chơi phát triển giác quan: Tôi hướng cho trẻ lắng nghe tiếng động, tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi của lá cây, cảm nhận ánh nắng mặt trời, qua trò chơi ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, ai thính tai, đoán xem tiếng động gì… 1.2. Các trò chơi tăng cường nhận thức của trẻ: Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tựơng của trẻ như hình bông hoa, căn nhà, con bướm…. Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh trường nhằm phát triển óc tò mò ở trẻ: quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả…. Qua những trò chơi này cũng giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, cách chăm sóc và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người. 1.3. Sưu tầm một số trò chơi vận động và trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời phù hợp với từng chủ điểm giúp phát triển vận động ở trẻ Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường. Thông qua hoạt động leo trèo trên các thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: cầu trượt, thang leo, các vận động bò trừơn trèo tung ném, nhảy lò cò,.. rèn cho trẻ sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo những nơi nguy hiểm. Tùy theo từng chủ điểm, tôi tổ chức cho các cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi dân gian như: trò chơi trời nắng trời mưa, gieo hạt, ô tô và chim sẻ, mèo đuổi chuột, lộn cầu vồng, .. 7 Biện pháp 2: Cách tổ chức trong các hoạt động liên ý để tạo hứng thú cho trẻ, trẻ có thể trải nghiệm qua hoạt động trẻ được học trong lớp. Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Để cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi quan sát với tôi, chẳng hạn với chủ điểm thế giới thực vật thì yêu cầu trẻ thực hiện ở nhà như tìm hiều về 1 số loại hoa và mang hoa vào trong lớp cho cả lớp cùng xem, hay vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện cùng trẻ hay dẫn cho trẻ tham quan vườn hoa ở công viên, ngoài ra cô cần có câu hỏi gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ… Với cách này tôi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và không những thế cũng đã nhận được sự tham gia rất nhiệt tình của phụ huynh học sinh. Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình quan sát chính vì thế cô cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp cho trẻ. Để có thể kết hợp liên ý giữa hoạt động chung và hoạt động ngoài trời tạo hứng thú để trẻ hoạt động. Ví dụ : Tiết môi trường xung quanh chủ đề một số loại hoa. + Trẻ chuẩn bị một số loại hoa . + Cho trẻ quan sát và trò chuyện về một số loại hoa trong trường. + Trẻ nêu lên sự hiểu biết của mình về một số loại hoa. + Dựa vào hiểu biết của trẻ cô gợi ý để mở rộng sự hiểu biết của trẻ và cung cấp một số đặc điểm mà trẻ hiểu sai. + Cho trẻ kể chuyện về đặc điểm của hoa mà trẻ có. Ví dụ : Các bạn biết mình là hoa gì không? + Hoa mình đặc biệt có 5 cánh và nở vào mùa xuân + Hoa có màu vàng và chỉ nở ở miền Nam nước mình. Qua đó trẻ có thể kể sáng tạo theo suy nghĩ của mình về một số loại hoa. Ví dụ : Tiết toán với số lượng 5 và chủ đề về các loại hoa. Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động chung thì ở hoạt động ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn hoa và yêu cầu trẻ chọn cho cô hoa có 5 cánh, kể tên 5 loại hoa mà con biết, kể tên 5 loại hoa theo màu sắc và tìm trong sân trường có các đồ vật nào có số lượng là 5… Khi chơi trò chơi bằng các nguyên vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các hạt thành 8 các loại hoa có 5 cánh… Trò chơi động cô yêu cầu trẻ chạy theo nhóm, mỗi nhóm có một loại hoa và phân loại về đặc điểm, hình dáng, màu sắc, nơi sống… của loại hoa mà trẻ chuẩn bị. Khi tổ chức cho cháu quan sát cần lưu ý: Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ suy luận ,cô đặt những câu hỏi mở. Ví dụ : Đặt ra những câu hỏi về các loại hoa + Theo con hoa này là hoa gì? + Tại sao con đặc tên như vậy? + Hoa có đặc điểm gì? Hoa sống ở đâu? + Làm cách nào để chăm sóc cây? Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực… Đối tượng và yêu cầu quan sát phải phù hợp và kích thích được tư duy của trẻ. Biện pháp 3: Sưu tầm, sáng tạo đồng dao, hò vè, câu đố … ứng dụng vào trò chơi nhằm phát triển 5 mục tiêu giáo dục. Ví dụ : Qua những câu hò vè giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt động vừa hát vừa vui vẻ nhặt lá vàng rơi hay thích thú khi vẽ những lá vàng mà trẻ đã nhặt được trong sân trường. Đồng thời còn giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ về các từ khó như chữ “ v, r - d “ rèn luyện cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ gìn bảo vệ môi trường sạch ở mọi nơi và phát triển tính sáng tạo, thẩm mỹ cho trẻ với mọi sự vật hiện tượng trong thiên nhiên Ví dụ: Trò chơi “Dung dăng dung dẻ” Cách chơi : Trẻ nắm tay nhau đi vòng tròn, vừa đi vừa đọc bài đồng dao “Dung dăng dung dẻ” , khi đọc xong tất cả cùng ngồi xuống thật nhanh rồi lại đứng lên chơi tiếp. Với trò chơi này giúp cho trẻ củng cố lại các bài đồng dao mà trẻ đã được học và phát triển ngôn ngữ cho cho trẻ ,đồng thời kích thích cho trẻ hứng thú khi được vận động chơi. Thông qua những câu chuyện kể trong lớp cô có thể gợi ý cho trẻ một số hình ảnh trong sân trường và trẻ có thể sáng tạo câu chuyện trong chuyện qua hình ảnh đó. Ví dụ : Chủ đề Mùa xuân, cô kể cho trẻ nghe câu chuyện về cô tiên mùa xuân và khi cô tiên mùa xuân đến thì mọi vật đều xanh tươi , ban cho các loài hoa có nhiều màu sắt đẹp. Khi trẻ quan sát hoa cúc trong vườn chỉ thấy màu vàng thì cô 9 gợi ý cho trẻ sáng tạo về câu chuyện của loài hoa cúc có nhiều màu. Qua đó cũng giúp cho trẻ có trí tưởng tượng và tính sáng tạo phong phú trong nhận thức của trẻ, đồng thời giáo dục cho trẻ tính thẩm mỹ về vẻ đẹp của các loài hoa và ngôn ngữ của trẻ khi dùng từ cũng phong phú hơn. Biện pháp 4: Chuẩn bị tận dụng các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động chơi thiên nhiên. Để cho trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho trẻ quan sát các hiện tượng sự vật xung quanh mình. Ví dụ : Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng thì cô cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng. Đố bạn đó là lá của cây gì? Tại sao bạn biết? Tại sao lá rụng , quan sát trên cây lúc này như thế nào? Cây cần gì để sống , người ta trồng cây để là gì ? Theo bạn mình bảo vệ cây bằng cách nào? Quan sát xem có bao nhiêu cây cùng giống với loại cây này? Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên cô gợi ý cho trẻ đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt đã luộc sẵn, cọng rau muống, cỏ… và thay đổ nhiều hình thức cho phong phú. Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình. Ví dụ : Tạo bức tranh bằng lá cây + Đi nhặt nhiều loại lá khác nhau (Lá tròn, dài, răng cưa, to, nhỏ…), phân loại lá theo đặc điểm. + Sau đó tô màu một mặt với nhiều màu sắc khác nhau, rồi dán lên tờ giấy A3 hoặc A4 tạo thành bức tranh rất đẹp. + Xâu hạt bằng hạt đậu đã luộc sơ qua mềm. + Sỏ vòng bằng cọng rau muống + Xếp hình các con vật bằng lá cây… Biện pháp 5: Vai trò của giáo viên trong định hướng tổ chức cho trẻ. Đối với giáo viên cần phải nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập qua sách báo, nắm bắt sự đổi mới của quá trình hoạt động để trẻ có kiến thức sâu đáp ứng được yêu cầu ham học hỏi khám phá của trẻ. Luôn có ý tìm tòi và sưu tầm những trò chơi hay lạ, sáng tạo trong làm đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi xung quanh trẻ để tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia hoạt động, từ đó nâng cao hiệu quả và yêu cầu từ trò chơi. Nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào ý trẻ để giúp trẻ phát triển theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới. 10 Cô luôn tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ của mình. IV. Kết quả của đề tài Sau một năm thực hiện các biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ trọng hoạt động vui chơi ngoài trời tôi đã đạt được kết quả như sau: Bảng 2 Kết quả đánh giá các kỹ năng của 34 trẻ lớp 3 tuổi C trong hoạt động vui chơi ngoài trời sau khi áp dụng biện pháp thực hiện: Các kỹ năng kiểm tra Trước khi áp dụng biện pháp Sau khi áp dụng biện pháp Nhận thức 17/34=50% 24/34=70.5% Ngôn ngữ 15/34=44.1% 26/34=76.4% Mạnh dạn trong giao tiếp 20/34=58.8% 27/34=79.4% Thể lực 22/34=64.7% 29/34=85.2% 25/34=73.5% Kỹ năng vận động 16/34=41.7%  Kết quả khảo sát trên cho thấy số trẻ đã thực hiện được các kỹ năng có tỉ lệ tăng về thời gian cuối năm. Qua một năm tiến hành và sửa đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra những hướng tốt nhất cho cháu khi hoạt động ngoài trời tôi nhận thấy đa số cháu đã trở nên nhanh nhẹn, chủ động trong mọi hoạt động rõ rệt, cụ thể là các cháu có tính nhút nhác như : Cháu Lê Thùy Linh, Nguyễn Đức Lâm, Nguyễn Đức Vỹ…, đến gần cuối năm học các cháu trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp, hoạt bát hơn và không còn rụt rè nhút nhát như lúc đầu năm học, hơn thế nữa nhận thức của các cháu về thế giới xung quanh cũng phát triển rõ rệt, cháu chăm học hơn và luôn chủ động trong mọi hoạt động khám phá về thế giới xung quanh. Bên cạnh đó ngôn ngữ trẻ trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp rất nhiều, thói quen lao động tự phục vụ; các cháu đã nắm đựơc một số kiến thức khoa học, kiến thức xã hội khi tham gia tích cực vào những hoạt động thiên nhiên, hoạt động ngoài trời. Không những thế ở trẻ còn hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động tốt với các bạn, khả năng tự kiềm chế, nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và giúp đỡ bạn. Các cháu hứng thú và tích cực hưởng ứng theo hoạt động của trò chơi. V. Bài học kinh nghiệm Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệp ở trường đó là một bài học để mình thử nghiệm phương pháp dạy của mình trên trẻ, qua đó ta thấy được những trò chơi nào nên áp dụng và áp dụng vào lúc nào, vào thời điểm nào để lôi cuốn sự chú ý của trẻ 11 và tạo cho trẻ sự hứng thú, thoải mái trong khi chơi. Muốn phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời, cô giáo cần có kiến thức kỹ năng vững vàng, có tinh thần học hỏi, nhiệt tình, sáng tạo trong giảng dạy, kết hợp chặt chẽ với phụ huynh tham mưu tốt với lãnh đạo để tạo điều kiện tổ chức hoạt động cho trẻ một cách tốt nhất, góp phần giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ. VI. Khả năng ứng dụng của đề tài. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. Kết luận Tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ là một hoạt động hết sức quan trọng trong quá trình chăm sóc – giáo dục trẻ nhằm hoàn thiện một nhân cách toàn diện cho trẻ. Do vậy để phát huy được tính tích cực hoạt động của trẻ cần sự nỗ lục tìm tòi học hỏi của người giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt động cho trẻ. Muốn có được những buổi hoạt động chất lượng người giáo viên phải nắm vững các kiến thức, kỹ năng cơ bản, không ngừng học hỏi, sáng tạo, đầu tư thời gian và công sức . Giáo viên cần thực hiện tốt công tác chuyên môn, công tác tham mưu với Ban giám hiệu để có sự quan tâm, động viên kịp thời. II. Một số kiến nghị 1. Về phía giáo viên - Giáo viên tiếp tục bồi dưỡng học tập để nâng cao chất lượng các giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ. - Đảm bảo các giờ hoạt động phải có đầy đủ đồ dùng đồ chơi, đảm bảo an toàn, thẩm mỹ cho trẻ phù hợp với nội dung và yêu cầu của hoạt động. - Cần soạn giảng đầy đủ, nghiên cứu kỹ chương trình tài liệu đưa ra các mức độ yêu cầu cần đạt phù hợp với nội dung hoạt động và độ tuổi của trẻ. 2. Về phía nhà trường - Cung cấp đầy đủ tài liệu, bổ xung thêm đồ dùng học tập phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động. - Tổ chức cho giáo viên thăm quan dự giờ hoạt động tốt tại trường và một số trường bạn để học tập kinh nghiệm. - Giáo viên được học tập, tham gia các lớp bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ do phòng giáo dục, sở giáo dục tổ chức. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi tuy nhỏ bé nhưng đã góp phần vào việc "Phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động vui chơi ngoài trời ". Mặc dù đã cố gắng xong không tránh khỏi những khiếm khuyết, mong rằng những thiếu sót của tôi sẽ được bổ sung sau đề tài này. 12 Trong năm học 2013 - 2014 tôi sẽ cố gắng, phát huy hơn nữa những ưu điểm đã đạt được để cùng chị em giáo viên trong trường đạt được những kết quả cao trong công việc. Bản thân tôi sẽ khắc phục những khó khăn tồn tại để hoàn thành tốt nhiệm vụ nhà trường giao cho để góp phần xây dựng trường lớp ngày thêm vững mạnh. Xin chân thành cảm ơn! Bình Thuận, ngày 28 tháng 4 năm 2013 Người thực hiện Lê Hồng Vân 2. Đặc điểm phát triển của trẻ Mẫu giáo bé trong hoạt động vui chơi ngoài trời. Ngay từ khi vài tháng tuổi, trẻ đã có xu hướng muốn được ra ngoài hơn ở trong nhà, biểu hiện ở đứa trẻ sẽ kêu hoặc khóc khi mẹ đặt trẻ xuống nằm im lặng, không bế nựng đong đưa, trò chuyện với trẻ. Hoặc khi trẻ nằm trong khoảng không gian im lặng trẻ bỗng bật khóc, và im lặng khi được bế ra khỏi nôi, và phát ra âm thanh vui sướng, hoặc cười khi được bế ra ngoài trời. Khi trẻ bước vào giai đoạn tuổi đến trường Mầm non, người lớn có thể quan sát thấy biểu hiện thích thú, sảng khoái rõ ràng của trẻ khi được ra ngoài trời hoạt động. Trẻ thường hét, reo hò, một vài trẻ hiếu động còn xô đẩy, chen lấn các bạn để được ra ngoài trước. Ta có thể quan sát thấy trẻ vui sướng, chạy chơi và la hét một cách thoải mái khi được ra ngoài trời cùng các bạn. =>: 13 - 14