Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giá...

Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường mầm non

.PDF
28
145
50

Mô tả:

Đề tài: “ MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON” 1. Phần mở đầu: 1.1. Lí do chọn đề tài: Trong cuộc sống chúng ta, điều quan trọng nhất đối với con người đó chính là sức khỏe: “Có sức khỏe là có tất cả - sức khỏe là mẹ thành công”. Sức khỏe ở đây không chỉ là một cơ thể không bệnh tật mà còn là một cở thể có thân hình cân đối, rắn chắc, có trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể chất lẫn tinh thần. Có sức khỏe thì con người sẽ học tập và làm việc tốt, gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Đất nước ta hiện nay đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đòi hỏi phải có nhân lực dồi dào, có trình độ khoa học công nghệ cao cùng với phẩm chất, nhân cách phù hợp và đặc biệt là nguồn nhân lực đó phải có sức khỏe tốt. Để có được những con người đầy đủ sức khỏe, trí tuệ và nhân cách tốt đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện nay. Đây là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục chúng ta nói chung, bậc học mầm non nói riêng. Bên cạnh đó, trẻ nhỏ những năm đầu của cuộc sống còn rất non nớt, rất cần sự chăm sóc của người lớn. Đó là sự chăm sóc không chỉ về mặt vật chất mà còn cả về tinh thần, thể chất. Để giúp cho thể chất của bé phát triển hài hòa, bên cạnh việc cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết thì các hoạt động rèn luyện, phát triển thể chất trên lớp cho bé đóng một vai trò cần thiết trong sự phát triển toàn diện. “Muốn khỏe đẹp thì phải tập thể thao. Ai muốn khỏe đẹp thì phải tập thể thao” ! Chính vì thế, giáo dục mầm non đã xác định rõ mục tiêu, đó là: “Giúp trẻ phát triển thể chất lẫn tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ…hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ đầy đủ để bước vào lớp 1 được vững vàng”. 1 Để giúp trẻ phát triển tốt các mặt giáo dục theo mục tiêu giáo dục mầm non đã đề ra thì giáo dục thể chất cho trẻ mầm non là cơ sở để giúp trẻ phát triển toàn diện. Cơ thể trẻ phát triển cân đối, hài hòa, cơ bắp cứng cáp, sức khỏe dẻo dai, tinh thần vui vẻ, sảng khoái sẽ giúp trẻ có sự tập trung chú ý cao, học tập tích cực hơn. Và như thế sẽ đem lại kết quả cao trong học tập. Bản thân tôi luôn trăn trở làm thế nào để giúp cho tất cả các bé được vui chơi thỏa thích, được phát triển một cách toàn diện về tất cả các mặt đức – trí – thể - mỹ. Luôn muốn các bé có một cơ thể khẻ mạnh, cân đối, hài hòa và rtạo cho bé luôn có cảm giác vui vẻ, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống. Là một giáo viên mầm non, ngoài việc giáo dục và tổ chức tốt chế độ sinh hoạt của trẻ trong ngày như: ăn, ngủ, học tập, vui chơi, nghỉ ngơi hợp lý…Tôi rất quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ luyện tập tốt các bài tập vận động cơ bản một cách có định hướng trong các hoạt động, luôn tạo hứng thú cho trẻ khi đưa trẻ đi dạo chơi, tham quan. Đặc điểm của trẻ lứa tuổi mầm non nói chung, trẻ độ tuổi 5 – 6 tuổi nói riêng chưa nhận thức được lợi ích của việc luyện tập các bài tập thể dục sáng, các bài tập vận động cơ bản đối với sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày trong cuộc sống của bản thân, chưa tự tập luyện cấc bài tập thể dục thể thao nhằm rèn luyện sức khỏe cơ thể. Cơ thể của các bé ở lứa tuổi này đang trong giai đoạn phát triển, kỹ năng vận động còn vụng về, trẻ đang cần được người lớn hướng dẫn, cung cấp kỹ năng thực hiện các bài tập, các vận động cơ bản. Để trẻ có sức khỏe tốt. mang lại hiệu quả cao trong học tập và làm việc, chuẩn bị nguồn nhân lực đạt yêu cầu cho đất nước trong tương lai, điều này phụ thuộc rất lớn vào phương pháp giảng dạy của giáo viên. Như vậy, việc tìm hiểu các cách thức tổ chức, cá phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ, để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ là một việc hết sức quan trọng trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của trẻ. Nhận thức được nhiệm vụ quan trọng của mình, tôiđã suy nghĩ, tìm hiểu và đã tìm racác biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ. Chính vì lẽ đó mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non”. 2 1.2. Phạm vi áp dụng đề tài: Bản thân tôi sinh ra và lớn lên ở vùng nông thôn. Tôi rất thích trẻ con, thích vui đùa, chơi trò chơi cùng các bé. Tuy nhiên sự phát triển thể chất của trẻ ở vùng nông thôn chưa được phụ huynh quan tâm nhiều so với trẻ ở thị trấn, thành phố. Họ chưa thực sự chú trọng, quan tâm đến tình trạng sức khỏe của con mình hoặc là họ chưa biết làm thế nào để giúp cho con mình có một sức khỏe tốt, một thể lực khỏe mạnh, cân đối, hài hòa. Từ cơ sở trên, bản thân là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 5 – 6 tuổi, tôi thấy sự cần thiết phải tìm ra những giải pháp tốt nhất để có thể tổ chức các hoạt động giúp cho trẻ phát triển tốt về thể chất. Chính vì vậy, tôi xin trình bày sáng kiến khinh nghiệm của mình với đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non”. Phạm vi tiến hành thực hiên đề tài này là trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non. 2. Phần nội dung 2.1.Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu: Xuất phát từ thực tế, trẻ em nào cũng cần được vui chơi, được quan tâm, chăm sóc và được giáo dục để phát triển một cách toàn diện. Đặc biệt trong những năm qua thực hiện phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” theo định hướng “Xây dựng trường MN lấy trẻ làm trung tâm”, tôi luôn bám sát các công văn chí đạo: Chỉ thị Số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013. Số 1741/BGDĐT-GDTrH v/v: Hướng dẫn đánh giá kết quả phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” Thực hiện nhiệm vụ năm học 2017 - 2018, tiếp tục phát huy phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hưởng ứng thực hiện chuyên đề “Giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mầm non”, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học tập trung vào nội dung: tăng cường các hoạt động vui chơi, trải 3 nghiệm, khám phá nhằm hình thành, rèn luyện và phát triển một cách toàn diện các mặt đức, trí, thể, mĩ cho trẻ. Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở tại lớp học của mình, bản thân tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau: * Thuận lợi: - Được sự quan tâm, hỗ trợ và chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường, sự đầu tư cơ sở vật chất tương đối đảm bảo cho việc tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ như: Mua sắm dụng cụ thể dục, đầu đĩa, ti vi, trang phục đồng phục cho trẻ gọn gàng khi tham gia luyện tập. Đặc biệt qua hội thi “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm”, nhà trường đã chú ý đầu tư xây dựng khu vận động vui chơi cho trẻ bao gồm nhiều đồ dùng dụng cụ giúp trẻ phát triển thể chất một cách tốt nhất. Nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động thao giảng, chuyên đề, tổ chức thảo luận cách thực hiện các bài tập vận động, các kỹ năng vận động của các vận động cơ bản sẽ dạy trẻ trong các giờ hoạt động chung, góp ý kỹ trên kế hoạch giáo dục để tôi cùng chị em đồng nghiệp học hỏi, rút kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. - Trường có khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, đủ diện tích, có góc vận động riêng cho trẻ vui chơi theo nhóm, lớp đa dạng, phong phú. - Các lớp học thoáng mát, có đủ diện tích cho trẻ hoạt động ở mỗi góc vận động trong lớp, có đầy đủ đồ dùng dụng cụ cho trẻ vui chơi, vận động theo ý thích. - Trẻ trong lớp đa số mạnh dạn, tự tin, thích chơi các trò chơi vận động và đặc biệt là trẻ rất thích cùng nhau tập thể dục nhịp điệu, nhảy erobic. - Bản thân là giáo viên có nhiều năm giảng dạy, được dự giờ các đồng nghiệp, được tham gia các buổi bồi dưỡng chuyên môn của trường, của phòng tổ chức nên tôi cũng nắm được một số kiến thức cơ bản về phương pháp tổ chức hoạt động phát triển thể chất bên cạnh đó, tôi cũng luôn luôn học hỏi kinh nghiệm của các chị em đồng nghiệp, luôn tìm tòi kinh nghiệm qua sách, báo, mạng enternet và học hỏi kinh nghiệm từ các trường bạn để tự trau dồi kiến thức cho mình. 4 - Đa số các bậc phụ huynh đều quan tâm tới sức khỏe của các cháu: Cho trẻ đi học đều đặn, đúng giờ, luôn quan tâm đến chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Tất cả các bậc phụ huynh đều thống nhất với quan điểm: Cho trẻ luyện tập các bài tập phát triển chung, các bài tập vận động cơ bản, đưa trẻ dạo chơi, tham quan chính là việc góp phần rèn luyện sức khỏe cho trẻ như lời bài hát: “Muốn khỏe đẹp thì phải tập thể thao. An muốn khỏe đẹp thì phải tập thể thao”. Tuy nhiên, cùng với thuận lợi, bản thân tôi còn gặp nhiều khó khăn sau: * Khó khăn: - Trường tôi đang công tác thuộc vùng nông thôn chiêm trũng, qua hàng năm thiên tai lũ lụt kéo dài. Trường thường xuyên ngập sâu trong nước. Cơ sở vật chất mặc dù có sự đầu tư của nhà nước, của chính quyền địa phương và phụ huynh nhưng so với nhu cầu thì vẫn còn nhiều thiếu thốn về các phương tiện, đồ dùng đồ chơi để giúp trẻ phát triển thể chất. - Đối với giáo viên chưa thực sự chủ động trong việc tự học, tự nghiên cứu về chuyên môn nghiệp vụ. Tổ chức các hoạt động của trẻ còn theo kiểu “lối mòn”, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ - trẻ chưa thực sự là trung tâm của hoạt động.Do vậy, các trò chơi vận động, các hoạt động thể dục thể thao được lặp đi lặp lại, không có sự sáng tạo dẫn đến sự nhàm chán ở trẻ. - Ngày nay, điều kiện kinh tế gia đình của các bậc phụ huynh ngày một khá lên. Vì thế đa số các gia đình đều có các phương tiện giải trí như: Ti vi, điện thoại, máy vi tính…Trẻ thường say mê với các trò chơi, các bộ phim hoạt hình trong điện thoại, máy vi tính, ti vi. Khi tan học, được ba mẹ đón về nhà hay sau những bữa ăn liền lập tức vào xem phim hay chơi trò chơi mà không có thời gian cho trẻ vận động nhẹ nhàng. Cũng chính vì thế mà tình trạng trẻ bị béo phì, thừa cân tăng. Lớp tôi có 2 cháu bị thừa cân. Và tình trạng này cũng đang có chiều hướng đi lên với những cháu có tỉ lệ BMI cao. Trẻ ít vận động, thừa cân dẫn đến mệt mỏi, không muốn vận động. Ngược lại, có một số cháu có sức khỏe không tốt, cân nặng và chiều cao đang ở mức mấp mé của suy dinh dưỡng và thấp còi nên các cháu cũng thường mệt mỏi, không thích hoạt động. 5 - Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn kém. Trẻ dể dàng tham gia vào các hoạt động, các trò chơi vần động nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi khi trẻ không còn hứng thú. - Trong lớp có một số trẻ còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. - Việc giáo viên lồng ghép các trò chơi vận động trong các hoạt động còn lúng túng. - Một số phụ huynh chưa nhận thấy được tầm quan trọng của việc chăm sóc - giáo dục trẻ ở trường mầm non nhất là việc giáo dục, rèn luyện và phát triển thể chất cho trẻ. Từ thực trạng trên mà việc tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non nói chung và ở lớp của tôi nói riêng chưa thực sự mang lại kết quả như mong muốn. * Khảo sát thực trạng: Vào đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ lớp mình để nắm bắt tình hình và có kế hoạch, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng trong các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo. Cụ thể như sau: Nội dung khảo sát TT 1 2 3 4 Trẻ chú ý vào kỹ năng cô hướng dẫn Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động, trò chơi vận động Trẻ thuộc lời các bài hát thể dục, các bài tập nhịp điệu Trẻ nắm được các kỹ năng vận động, kỹ năng chơi trò chơi vận động Lớp Tỷ lệ % đạt 5 – 6 tuổi 60 5 – 6 tuổi 65 5 – 6 tuổi 60 5 – 6 tuổi 60 * Từ kết quả khảo sát trên, tôi rút ra nhiều nguyên nhân như sau: - Hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển thể chất của giáo viên chưa phù hợp, chưa linh hoạt. 6 - Việc lực chọn các bài tập vận động cơ bản, các bài tập thể dục nhịp điệu chưa phù hợp với lứa tuổi. - Sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh chưa thường xuyên, thiếu sự thống nhất trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ. - Nhận thức của trẻ trong lớp chưa đồng đều. - Đồ dùng dụng cụ thể chất chưa đa dạng, phong phú, chua thu hút, hấp dẫn trẻ. - Địa điểm hoạt động chưa thích hợp. Với sự quyết tâmcủa bản thân, tôi đã không ngừng tìm kiếm, học hỏi, sáng tạo để tìm ra một số phương pháp nhằm giúp cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mẫu giáo đạt kết quả cao, giúp trẻ phát triển toàn diện các mặt đức, trí thể, mỹ. Theo quan điểm của tôi, nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục phát triển thể chất đó là mình phải làm thế nào để việc tập luyện các bài tập thể dục có thể thu hút trẻ, trẻ thích thú và tích cực khi được luyện tập các bài tập một cách tự nhiên, vui vẻ, không lo lắng, không sợ sệt, cũng như cho trẻ thấy được lợi ích của việc luyện tập thể dục, luyện tập các bài tập vận động cơ bản đối với sức khỏe của bản thân. Từ đó, trẻ tự nguyện, tích cực, hứng thú tham gia luyện tập, biết vận dụng những kiến thức - kỹ năng đã tiếp thu được vào các hoạt động trong cuộc sống. Làm được điều này thì mới thực sự là nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Dưới đây là những giải pháp mà tôi đã áp dụng trong quá trình đứng lớp của mình. Cụ thể như sau: 2.2.Các giải pháp: * Giải pháp 1: Tạo hứng thú, thu hút trẻ vào vận động một cách tự nhiên: Như chúng ta đã biết, hoạt động phát triển vận động thường mang tính chất khô khan, ít hấp dẫn trẻ vì thế chúng ta phải chú ý tạo cho trẻ sự hứng thú tham gia hoạt động. Vì sự hứng thú vui vẻ sẽ giúp cho việc truyền đạt bài tập của giáo viên đến trẻ một cách nhẹ nhàng mà chất lượng rất cao. Để tất cả các trẻ tập trung chú ý từ đầu đến cuối của bài tập là một việc hết 7 sức quan trọng, nó đánh giá được khả năng bao quát lớp của giáo viên cũng như xử lí các tình huống trong giờ học, khi lần lượt hai cháu lên thực hiện thì những cháu còn lại thay vì để cho trẻ không nói chuyện mà tập trung xem bạn tập là một việc rất khó, do đó cần giao nhiệm vụ cho các trẻ còn lại là quan sát các bạn luyện tập xem ai đúng ai chưa thực hiện được trên tinh thần thi đua. Có như vậy giờ học mới thật sự thu hút được sự chú ý của tất cả các trẻ. Ví dụ: bài tập ném xa bằng 2 tay: Lần lượt 2 bạn lên ném, thì các cháu còn lại sẽ tập trung quan sát xem bạn nào ném xa hơn để gọi đúng tên bạn đó và vỗ tay khen bạn. Để tạo hứng thú, thu hút trẻ vào vận động, chúng ta cần đặt tên cho các bài tập, tên các đồ dùng dụng cụ, đưa âm nhạc vào hoạt động, thay đổi đội hình khi tập luyện. a/ Đặt tên cho bài tập và tên dụng cụ bài tập nhằm tạo hứng thú cho trẻ. Các bài tập vận động đều có tên gọi, tên gọi đó phản ánh đặc điểm của bài tập. Như chúng ta cũng biết, đặc điểm của trẻ mầm non là thích bắt chước hình dáng, vận động đi lại của một số con vật. Cho nên ta đặt tên các bài tập vận động dưới hình thức đó sẽ có tác động rất nhiều trong quá trình tập luyện gây sự hứng thú ở trẻ đến với các bài tập, phát huy ở trẻ khả năng tưởng tượng, tránh được sự mệt mỏi của trẻ khi thực hiện bài tập. Ví dụ:“Bò theo đường dích dắc” đặt tên “Đường về nhà chuột” cháu làm chú chuột bò về nhà. Hoặc là sử dụng tác phẩm văn học để gây hứng thú cho trẻ. Một số câu chuyện trong chương trình giáo dục mầm non có thể sử dụng được vào quá trình hướng dẫn trẻ luyện tập trong các hoạt động phát triển vận động. Ví dụ: Bật xa 40 - 50cm, ta dùng hình ảnh chú dê đen trong câu chuyện “Chú dê đen”, dê đen đi vào rừng để kiếm cái ăn gặp con suối nhỏ, dê phải nhảy qua con suối nhỏ để vào rừng, cho trẻ làm những chú dê bật qua con suối. Bài tập đi trên ghế thể dục ta lồng vào câu chuyện “Tích Chu” Khi đi lấy nước suối tiên cho bà Tích Chu phải đi qua cây cầu khỉ, cho trẻ làm Tích Chu đi qua cầu khỉ lấy nước suối tiên cho bà, như vậy cái ghế băng trở thành cầu khỉ… Những hình ảnh phù hợp với đặc điểm của bài tập vận động sẽ giúp cho việc 8 hình thành ở trẻ biểu tượng thị giác về vận động đó và nó ăn sâu vào trong trí nhớ của trẻ. Cách này áp dụng khi cung cấp bài tập mới giúp trẻ hứng thú và khi sử dụng lại ở những tiết ôn và bài tập tổng hợp giúp cho trẻ nhớ tên bài tập không máy móc, dễ nhớ bài tập, làm giảm thời gian giải thích phải tập như thế nào. Việc đặt tên cho bài tập vận động cơ bản, đặt tên cho dụng cụ tập như vậy trẻ được làm những con vật hay những nhân vật mà trẻ yêu thích, trẻ được sắm vai các nhân vật, được làm những động tác của các con vật như vậy trẻ cảm thấy rất vui và say mê thực hiện. Dùng tác phẩm văn học cũng là một cách khá hay lôi cuốn trẻ vào bài tập một cách tự nhiên mà trẻ không hề hay biết là mình đang luyện tập, vừa có tác dụng giúp trẻ tích cực hơn với hoạt động sau, vừa giúp trẻ nhớ lại những bài thơ, câu chuyện đã học. Bên cạnh, việc sử dụng vật chuẩn cũng giúp khắc sâu hơn những hình ảnh về động tác đã học, củng cố kỹ thuật khó và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các bài tập vận động một cách nhanh chóng. Ví dụ: “Ném trúng vòng” xác định đích. “xếp hàng theo tổ” dựa vào vật chuẩn hoặc vạch vẽ đánh dấu – xác định định hướng không gian. Có thể những vạch chuẩn là các bộ phận trên cơ thể trẻ, ví dụ: Cúi người, tay chạm mũi bàn chân. Cũng có thể vạch chuẩn ở xung quanh trẻ, như quay về phía cô… 9 Dụng cụ sử dụng trong các buổi tập bao gồm những dụng cụ đảm bảo tính chính xác của động tác với lượng vận động vừa sức cho từng độ tuổi như: ghế thể dục, gậy, túi cát, bóng, vòng,… và những dụng cụ nhỏ mang tính chất tăng tính tích cực khi thực hiện bài tập: cờ, nơ…Mỗi dụng cụ đều có ảnh hưởng riêng tới vận động, do đó trong tiết học thể dục nên sử dụng nhiều dụng cụ khác nhau. Ngoài ra sự giúp đỡ trực tiếp bằng bàn tay của giáo viên cũng tạo cho trẻ có cảm giác đúng về tư thế khi vận động. Tuy nhiên thực tế có thể sử dụng những dụng cụ từ thiên nhiên như: lá dừa, bông cỏ, nguyên vật liệu phế thải: hộp sữa, giấy kiến, thùng giấy caton … để thay thế cho các dụng cụ thể dục. Ví dụ : Bài tập “ bò chui qua ống dài” thay vì trường không trang bị được ống dài thì cô sử dụng thùng giấy để làm ống dài. Hoặc lá dừa được trang trí sẽ cho trẻ giả vờ làm gậy tập bài tập phát triển chung sau đó cho trẻ tự xếp thành những ô để thực hiện vận động bật tách khép chân qua 7 ô. Bằng việc sử dụng những nguyên vật liệu thay cho dụng cụ càng giúp cho tiết học thêm sinh động, hấp dẫn và đem lại hiệu quả cao. b. Đưa âm nhạc vào hoạt động phát triển vận động. Thực sự của một tiết học thể dục thường khô khan và đơn điệu. Nếu chỉ đặt tên cho bài tập mà thiếu đi âm nhạc khi trẻ tập hoặc thi đua sẽ làm giảm sự hưng 10 phấn thích thú trong tập luyện. Do đó trong tiết học thể dục bao giờ cũng tích hợp âm nhạc cho cháu cảm thấy được thoải mái, có thể tích hợp âm nhạc theo từng chủ đề vì ở mỗi chủ đề cháu đều được tập thể dục sáng theo nhạc và mỗi chủ đề cháu được học những bài hát khác nhau, do đó tích hợp âm nhạc giúp trẻ khắc sâu hơn về chủ đề trẻ đang được khám phá cũng như tạo cho trẻ sự vui vẻ thoải mái khi luyện tập. Tuy nhiên việc chọn lựa âm nhạc phải phù hợp với từng chủ đề và phải sôi động vui vẻ tạo cho trẻ cảm thấy hào hứng khi tập bài tập phát triển chung hoặc khi thi đua, hoặc chọn những bài nhạc nhẹ nhàng cho cháu hồi tĩnh đó cũng là một việc hết sức quan trọng. Bởi vì, nếu chỉ chọn bài nhạc phù hợp với chủ đề nhưng giai điệu bài hát buồn thì tiết học cũng trầm theo. Ví dụ: Tôi đã lựa chọn âm nhạc như sau, đối với chủ đề “Giao thông”. Khởi động chọn bài “Đường em đi”, bài tập phát triển chung chọn bài “Em đi qua ngã tư đường phố”, hồi tĩnh chọn bài “Đèn xanh đèn đỏ”. Có như vậy cháu cảm thấy mình phấn khởi và vui vẻ ngay từ đầu tiết học. c. Thay đổi đội hình khi tập luyện. Mỗi bài tập vận động cơ bản đều có một đặc điểm riêng và giúp phát triển những tố chất khác nhau, do đó chúng ta có thể lựa chọn đội hình phù hợp khi cho cháu tập luyện. Ví dụ: Khởi động cho cháu đi vòng tròn đến bài tập phát triển chung cho cháu chuyển đội hình hàng ngang, sau đó tùy theo vận động cơ bản mà lựa chọn đội hình cho phù hợp như “Ném bóng vào vòng” thì cho cháu xếp đội hình 2 hàng dọc. 11 Trẻ đi đội hình vòng tròn Trẻ tập bài tập phát triển chung. 12 Trẻ ném bóng vào rổ. Phần hồi tĩnh có thể kết hợp khiêu vũ nhẹ nhàng hoặc cho cháu đi đội hình tự do hít thở nhẹ nhàng. Hoặc khi tập bài tập phát triển chung có thể đến đoạn nhạc dạo của từng động tác cô cho cháu chuyển một đội hình khác để cháu tập động tác tiếp theo giống như cháu biểu diễn một bài múa sân trường, chuyển đội hình khác sau một lời bài hát như vậy sẽ tránh sự rập khuôn ngày nào cũng như ngày đó gây nhàm chán ngay từ đầu tiết học. * Giải pháp 2: Giải pháp giúp trẻ nắm vững kỹ thuật bài tập, kỹ năng vận động. Để giúp trẻ nắm vững kỹ thuật bài tập, kỹ năng vận động, giáo viên cần nghiêm túc thực hiện các bước sau: a. Nghiên cứu kỹ nội dung và kỹ thuật bài tập: Vì sao chúng ta phải nghiên cứu kĩ nội dung và kỹ thuật bài tập trước khi lập kế hoạch và tổ chức hoạt động? Bởi vì bản thân chúng ta có hiểu rõ và nắm vững vấn đề thì mới truyền đạt tốt vấn đề đó đến người nghe giúp người nghe tiếp thu tốt, đây là một mắt xích không thể tách rời nhau khi ta thực hiện nhiệm vụ giáo 13 dục. Nghiên cứu để nắm vững nội dung và kỹ thuật bài tập thì mới đề ra mục đích giáo dục và yêu cầu cần đạt được ở trẻ cho phù hợp. Ví dụ: Bài tập bật xa, sách hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non yêu cầu với trẻ 5 – 6 tuổi phải bật xa 40 - 50 cm. Khi nghiên cứu thì ta phải xem xét thời điểm mà ta tổ chức cho trẻ luyện tập bài tập này là đầu năm hay giữa hoặc cuối năm học, là tiết dạy bài mới hay tiết ôn luyện, xem xét thể lực của các cháu như thế nào, những cháu nào sức khỏe bình thường, những cháu nào đang ốm, những cháu nào có những căn bệnh tim, hen suyễn …để ta đưa ra yêu cầu cho phù hợp. Nếu là lần tập luyện đầu tiên ở đầu năm thì giải thích kỹ rõ ràng, yêu cầu trẻ bật xa ở mức tối thiểu của yêu cầu 40 – 45 cm, nếu bài tập này ở thời điểm giữa hoặc cuối năm là tiết ôn luyện thì nâng dần yêu cầu trẻ bật xa ở mức tối đa 45 – 50cm. Với những cháu đang bệnh hoặc những cháu bị bệnh tim, hen suyễn …thì ta phải xem xét khả năng của trẻ và cho trẻ luyện tập theo khả năng để tránh ảnh hưởng và nguy hiểm đế sức khỏe của trẻ. Khi nghiên cứu nội dung và kỹ thuật bài tập của các bài tập vận động cơ bản, chúng ta phải hình dung ra đội hình, sơ đồ bài tập, cách bố trí điểm xuất phát, đích. Nắm vững kỹ thuật bài tập, cách hướng dẫn bài tập đó như thế nào cho ngắn gọn, giúp trẻ dể hiểu, lời hướng dẫn như thế nào cho phù hợp với động tác thực hiện. Định hình được cần chuẩn bị những đồ dụng, dụng cụ gì cho hoạt động đó. Nghiên cứu kỹ nội dung, kỹ thuật bài tập trước khi soạn giảng là chuẩn bị tốt cho việc truyền đạt của mình khi lên tiết. b. Làm mẫu, hướng dẫn và giải thích phải rõ ràng. Làm mẫu là thông qua thị giác để hình thành biểu tượng trực quan về bài tập vận động. Làm mẫu khi dạy bài tập mới cho trẻ hoặc khi ôn luyện nếu thấy cần thiết. Khi làm mẫu giáo viên phải tập đúng chính xác để trẻ có biểu tượng đúng về bài tập vận động giúp trẻ thực hiện tốt. Đồng thời với việc làm mẫu chính xác thì đòi hỏi giáo viên phải có hiệu lệnh dứt khoát, khớp với động tác, không ê a, vì như vậy sẽ giúp cho cháu học được tính phối hợp giữa hiệu lệnh của cô và động tác của trẻ cũng như tập cho trẻ tính nhanh nhạy và chuẩn xác. 14 Với những bài tập giáo viên có thể làm mẫu được thì khi tổ chức cho trẻ hoạt động lần đầu, dạng tiết cung cấp kiến thức mới, giáo viên nên làm mẫu để hình thành biểu tượng một cách chính xác cho trẻ. Khi làm mẫu giáo viên cần chọn vị trí đứng để tập sao cho tất cả các cháu đều nhìn thấy trọn vẹn mẫu, nói rõ ràng cụ thể, ngắn gọn, lời hướng dẫn giải thích phải khớp với từng động tác tư thế thực hiện mẫu. Khi cô làm mẫu là cô đã nắm vững vàng nội dung, kỹ thuật bài tập đó qua việc nghiên cứu trước khi lập kế hoạch. Vì thế cô đã nắm vững vấn đề, có sự chuẩn bị chu đáo ở việc truyền đạt vì thế các cháu dễ dàng nắm và có biểu tượng trọn vẹn ở việc làm mẫu của cô. Đối với những bài tập mà cô không thể làm mẫu như “Trườn sấp” thì phải chọn trẻ làm mẫu thay cô. Để cháu này thật sự là “mẫu” giúp tất cả các cháu trong lớp nắm được biểu tượng đúng và trọn vẹn về bài tập thì giáo viên phải dành một khoảng thời gian ngoài giờ tập riêng cho cháu để cháu thực hiện đúng kỹ thuật bài tập, và việc nữa là tập cho trẻ thực hiện từng động tác tư thế, kỹ thuật khớp với lời hướng dẫn giải thích của cô. Ví dụ: Bài tập “Trườn sấp kết hợp trèo qua ghế thể dục”: Cô nói tư thế chuẩn bị nằm sấp, hai tay đưa ra trước vạch xuất phát thì cháu làm mẫu phải thực hiện đúng như lời cô nói: nằm sấp, hai tay đưa ra trước vạch xuât phát. Khi có hiệu lệnh thực hiện cô giải thích: cháu phối hợp chân nọ, tay kia, mắt nhìn thẳng, trườn về trước, dùng lực của cánh tay và cẳng chân nâng người lên cao, đưa về trước , cháu thực hiện theo từng lời hướng dẫn của cô. Có nghĩa là khi cô hướng dẫn đến đâu thì cháu thực hiện đến đó, hành động của trẻ phải khớp với lời nói của cô. c. Khích lệ tinh thần tạo cho trẻ tự tin hơn khi luyện tập, thay đổi dụng cụ và yêu cầu phù hợp với thể trạng của trẻ. Trong một lớp bao giờ cũng có những cháu mạnh dạn tự tin, có những cháu còn rụt rè nhút nhát. Những cháu mạnh dạn tự tin, tính cách mạnh mẽ thường rất hiếu động thích thú với việc luyện tập với những bài tập vận động cơ bản và mạnh dạn ra tập luyện trước tập thể và trẻ cảm thấy tự nhiên bình thường khi các bạn 15 cười vang lên vì bản thân thực hiện chưa đúng… ngược lại những cháu rụt rè, nhút nhát thường rất ngại phải thực hiện nhiệm vụ luyện tập trước tập thể và mất tự tin, e thẹn khi các bạn cười vang lên vì bản thân thực hiện chưa đúng. Vì thế trong quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động, giáo viên phải chú ý sử dụng lời nói sao cho trẻ cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái khi luyện tập, nó mang tính khích lệ tinh thần cho trẻ luyện tập là chính, không nặng nề khi trẻ thực hiện chưa đúng và không nên bằng mọi giá phải làm cho trẻ yếu phải thực hiện được bài tập ngay trong hoạt động đó Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ thực hiện luyện tập một bài tập nào đó ta nên không nên giới thiệu với trẻ: “Hôm nay cô sẽ dạy các con bài tập bật liên tục vào 7 ô” mà ta nên giới thiệu: Hôm nay cô sẽ cho các con chơi bật “bật liên tục vào 7 ô”. Khi thực hiện việc chơi thì tâm lí trẻ lứa tuổi mầm non trẻ cảm thấy thoải mái hơn là phải thực hiện việc học. Trẻ thực hiện vận động cơ bản: “bật liên tục qua 7 ô” Khi trẻ yếu thực hiện chưa đúng kỹ thuật bài tập ta không nên nhận xét thẳng thắn là: “Con thực hiện chưa đúng, bây giờ con chú ý cô thực hiện rồi thực hiện lại cho đúng” như vậy sẽ tạo cho trẻ tâm lí nặng nề. Ở tình huống này cô nên khích lệ tinh thần trẻ bằng cách cô nhận xét: “Con chơi rất vui, rất cố gắng, nhưng túi cát của con không vào được đích là do con chưa nhắm vào đích” hay lí do nào 16 mà trong quá trình quan sát mình nhìn thấy, từ nguyên nhân đó ta hướng dẫn trẻ khắc phục những thiếu sót đó: “ Bây giờ con chơi lại lần nữa thử xem nào, nhớ những gì cô nói và cố gắng lên nhé!” Sau khi hướng dẫn lại mà trẻ vẫn không thực hiện được thì ta cũng nên cho lớp vỗ tay khen để động viên tinh thần rồi cho bạn khác thực hiện, sau đó cho trẻ luyện tập lại. Nếu luyện tập lại mà trẻ vẫn không thực hiện được thì cô nên chú ý giúp đỡ trẻ ở các hoạt động phát triển vận động sau hoặc trong giờ chơi. Với những cháu có thể trạng yếu như suy dinh dưỡng, thấp còi hay mắc bệnh tim hay hen suyễn trẻ không thể thực hiện những yêu cầu theo độ tuổi so với các bạn cùng trang lứa. Vì thế chúng ta cần chú ý thay đổi yêu cầu, thay đổi dụng cụ tập để đảm bảo vừa sức với trẻ, để trẻ cùng được luyện tập, cùng được vui vẻ, thoải mái như các bạn. Ví dụ: Với trẻ 5 - 6 tuổi yêu cầu trẻ phải bật liên tục qua 7 vòng, đường tròn có đường kính 35 - 40 cm nhưng với những cháu có thể trạng nêu trên ta có thể giảm xuống cho trẻ bật liên tục vào 4 - 5 ô liên tiếp hoặc đổi vòng có đường kính nhỏ hơn để trẻ bật ngắn hơn phù hợp với sức lực của trẻ. Nếu trẻ thực hiện sai, thiếu sót về tư thế, giáo viên có thể sửa sai bằng lời nói. Nếu một bài tập nào mà đa số trẻ sai và sai cùng một khuyết điểm thì nên tạm ngừng luyện tập để làm mẫu lại, giảng giải lại để trẻ hình dung đúng về động tác và vạch ra chỗ sai lầm thường mắc của trẻ để tránh, sau đó lại tiếp tục cho trẻ luyện tập. Đối với các bài tập khó như: trèo lên xuống thang, đi trên ghế thể dục,…trẻ thường mất bình tĩnh và sợ hãi, trong trường hợp như vậy giáo viên nên đến gần bên trẻ, động viên trẻ và tỏ ra sẵn sàng giúp đỡ trẻ khi cần thiết. Tạo cho trẻ sự thoải mái và luyện tập vừa sức sẽ giúp trẻ hứng thú, tự tin trong hoạt đó và vui vẻ chờ đợi đến hoạt động phát triển vận động lần sau. d. Tổ chức ôn luyện các bài tập vận động cơ bản: Lồng ghép các vận động cơ bản vào các hoạt động như làm quen với biểu tượng toán, làm quen văn học, khám phá khoa học- khám phá xã hội… Đây là cơ 17 hội để nhằm giúp trẻ ôn luyện lại những vận động trẻ đã được thực hiện trước đó và gây được sự hứng thú cho trẻ. Cuối các chủ đề có thời gian 5 - 6 tuần hay sau một giai đoạn dài từ đầu năm cho đế chủ điểm 20/11 hay 22/12 tôi thường tổ chức ôn luyện các bài tập vận động cơ bản dưới hình thức hội thao (Bài tập tổng hợp) nhằm khuyến khích phong trào thể dục thể thao, rèn luyện cơ thể trẻ, khích lệ lòng yêu thích thể dục thể thao cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, góp phần củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động ở trẻ, nó tạo ra không khí thi đua, biểu dương sức khỏe của trẻ giữa các bạn trong lớp, giữa các tổ trong lớp. Để làm được điều này tôi xây dựng kế hoạch một cách cụ thể, xây dựng kế hoạch theo cấu trúc ngày hội hoặc hội thao là gồm mấy phần Ví dụ: Tổ chức hội khỏe mầm non của lớp lớn 3 hôm nay gồm 3 phần: Phần 1: Giới thiệu, biểu dương lực lượng. Phần 2: Vận động viên thi tài. Phần cuối: Đánh giá thành tích Phần 1: Giới thiệu, biểu dương lực lượng. Cho trẻ các đội đi theo hàng từ ngoài vào vị trí của từng đội đã qui định của ban tổ chức, vừa đi vừa vẫy nơ giới thiệu đội, đội 1 nơ màu xanh, đội 2 nơ màu đỏ, chẳng hạn cho 2 đội khởi động, tập bài tập phát triển chung. Phần 2: Vận động viên thi tài. Trước khi thi tài cô cho mỗi vận động viên được tập luyện những vận động sẽ thi đấu 1 lần, trước khi cho vận động viên thực hiện thử cô gợi hỏi cách thực hiện các bài tập. Ví dụ: ném trúng đích nằm ngang, chay nhanh nhằm nắm bắt khả năng tiếp thu của trẻ qua việc truyền thụ ở những hoạt động trước. Sau đó cô bổ sung những thiếu sót của trẻ về bài tập đó. Khi chính thức cho các vận động viên của 3 đội thi tài thì cô phải nêu luật thi rõ ràng. Ví dụ: Đầu tiên 2 bạn của hai đội bước vào vị trí xuất phát đứng chuẩn bị, khi có hiệu lệnh hai bạn bật xa qua 45 – 50cm, sau đó ném trúng đích sau đó làm tư thế chuẩn bị chạy nhanh, khi có hiệu lệnh thì 2 bạn chạy nhanh về đích, bạn 18 nào chạy nhanh hơn thì được tặng một cờ. Kết thúc đội nào có nhiều túi cát trong đích và có nhiều cờ hơn thì chiến thắng. Phần cuối: Đánh giá thành tích. Trẻ 2 đội cùng cô kiểm tra kết quả, khi kiểm tra xong, phân được thắng thua thì cô nên hỏi trẻ: “ Vì sao đội bạn có nhiều túi cát trong đích, cờ hơn ? Vì sao đội bạn chạy nhanh hơn ? Để ném chính xác túi cát vào đích và có sức khỏe tốt chạy nhanh hơn bạn thì mình phải làm gì? ” (do đội bạn chạy nhanh hơn, bạn ném chính xác, chạy nhanh hơn vì bạn có sức khỏe tốt, mình phải luyện tập đúng lúc thường, ăn uống nghỉ ngơi hợp lí.) Khi tôi đặt những câu hỏi này nhằm hướng cho trẻ nghĩ đến đánh thức ở trẻ ý thức tập luyện thể dục thể thao để có sức khỏe tốt, giúp bản thân vận động khéo léo nhanh nhẹn hơn. Trao giải thưởng cho hai đội, cho hai đội biết sẽ tổ chức hội thao lần sau vào thời gian nào với nội dung gì để hai đội chuẩn bị và luyện tập nếu bạn nào có sức khỏe tốt xuất sắc trong lần thi sau thì sẽ được chọn đi thi với các lớp bạn. Cuối cùng cho trẻ hai đội giao lưu thư giản hồi tĩnh bằng cách khiêu vũ với một bài hát. Qua một lần hội thao như vậy sẽ mang lại cho trẻ một cảm súc vui vẻ, trẻ được luyện tập lại những bài tập đã từng được thực hiện nhưng không nhàm chán, cũng cố và hoàn thiện được kỹ năng vận động, cung cấp được cho trẻ các từ mới như “Vận động viên, hội khỏe” giúp trẻ hình dung được các hội thi mang tính chất thể thao và có nhen nhóm cho trẻ lòng yêu thích thể thao và mong muốn được tham gia các hội thi ở các cấp cao hơn sau này. * Giải pháp 3: Giải pháp giúp trẻ nhận thức lợi ích của việc luyện tập đối với sức khỏe của bản thân: a. Tạo tình huống và dùng câu khẩu hiệu để khắc sâu ở trẻ: Trong một năm học trẻ lớp lớn được khám phá nhiều chủ đề trong đó có chủ đề “ Bản thân”, chủ đề nhánh “Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh” trong chủ đề nhánh này tôi đã quan tâm đến việc giúp trẻ hiểu được bé cần rất nhiều thứ để lớn lên và khỏe mạnh trong đó bé cần được luyện tập thể dục thể thao. 19 Để các cháu hiểu được điều này không phải là ta dùng lời nói suông mà giúp trẻ hiểu ra được vấn đề như các bật học khác mà tôi đã tạo ra tình huống cho trẻ quan sát và trẻ nhận xét để trẻ tự tìm đến kiến thức mà ta cung cấp. Ví dụ: Tôi tổ chức hoạt động có chủ đích ở hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ xem hình ảnh về hình dáng của hai bạn, một bạn có thân hình cân đối hài hòa, một bạn có thân hình không cân đối, bụng to ...cho trẻ so sánh hai thân hình đó xem thân hình nào đẹp hơn, vì sao? cho cháu thử đoán theo trẻ vì sao hai bạn có hai thân hình khác nhau như vậy. Để biết được nguyên nhân vì sao tôi kể một câu chuyện tôi tự sáng tác ra nói về hai bạn nhỏ, một bạn chỉ thích ăn những món có chứa nhiều chất béo, tinh bột...không thích ăn rau xanh, củ quả không thích vận động thể dục thể thao dẫn đế một số bệnh, làm bạn không học tập tốt, đi đứng chạy...chậm chạp, kết hợp cho trẻ xem hình ảnh minh họa và một bạn thì ngược lại. Qua câu chuyện kể, tôi đặt câu hỏi theo nội dung truyện và cho trẻ cho trẻ liên hệ đến thực tế “Con thích mình có thân hình giống như bạn nào trong câu chuyện? Muốn giống bạn thì mình phải làm gì ?”. Tôi đúc kết lại câu khẩu hiệu “Thể dục khỏe” cho cháu đồng thanh và cho trẻ hô to vào cuối giờ tập thể dục sáng. b. Phối hợp các bậc phụ huynh thống nhất nội dung luyện tập. Bên cạnh sự tác động của nhà trường, cô giáo, thì một thành phần không thể thiếu đó chính là các bậc phụ huynh sự kết hợp giữa cô giáo và phụ huynh rất quan trọng nó giúp cho gia đình và nhà trường thống nhất nội dung, biện pháp giáo dục trẻ nói chung, việc luyện tập các bài tập phát triển vận động nói riêng, việc phối kết hợp với phụ huynh trẻ để được rèn luyện thường xuyên và đồng bộ nhằm giúp đứa trẻ đó phát triển một cách tốt nhất. Để làm được điều này tôi đã tận dụng hết những cơ hội, những lần gặp được phụ huynh như: Ở các buổi họp phụ huynh, những lần đón - trả trẻ, tôi cũng đã trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập cũng như khả năng tập luyện của trẻ và tầm quan trọng của bộ môn giáo dục thể chất, những tác hại của việc cho trẻ chơi game, xem hoạt hình hàng giờ trên tivi, 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan