Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 5 6 tuổi ở trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Thế kỷ 21 là thế kỷ của trí tuệ, thế kỷ của nền kinh tế trí thức. Chính vì vậy Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm và đầu tư giáo dục, với quan điểm “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển. Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục, trường đảm nhận nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ, là cơ sở nền tảng cho quá trình học tập, phát triển tư duy, hình thành cơ sở ban đầu nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa và chuẩn bị tiền đề cần thiết cho trẻ vào trường tiểu học. Trẻ em là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi gia đình. Trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước. Ngay từ lúc sinh ra trẻ em như một tờ giấy trắng, các em luôn phải chịu sự tác động rất lớn của môi trường xung quanh. Cơ thể trẻ còn non yếu, rất dễ bị các yếu tố về môi trường tác động làm ảnh hưởng tới sức khoẻ và sự phát triển trí tuệ của trẻ. Chúng ta đều biết tầm vóc của đứa trẻ lớn lên hàng ngày bởi vì cơ thể trẻ em là cơ thể đang lớn, đang phát trển không ngừng theo từng giai đoạn. Sự phát triển thể chất của trẻ được đánh giá dựa vào một số chỉ số thông thường như: chiều cao, cân nặng, vòng ngực, vòng đầu, tỉ lệ các phần của cơ thể. Xuất phát từ những đặc điểm cơ thể trẻ luôn phát triển tuân theo những quy luật cơ bản của sinh học, trình tự và tốc độ của sự phát triển phụ thuộc vào những yếu tố về di truyền, môi trường sống và đặc biệt là phương pháp nuôi dưỡng và rèn luyện thân thể một cách có ý thức. Trong vài thập kỉ và đặc biệt là trong những năm gần đây, cùng với sự chuyển biến mọi mặt của xã hội và đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế – xã hội trẻ em đã có điều kiện được chăm sóc tốt hơn dẫn đến tinh trạng béo phì rất nhiều . Trên thực tế có nhiều yếu tố ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển thể chất của trẻ như: kinh tế, xã hội, chất lượng môi trường sống, song yếu tố chính vẫn là hình thức tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ. Như vậy việc tìm hiểu cách tổ chức các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ để từ đó tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ là một việc làm rất quan trọng trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của trẻ. Vị trí của giáo dục Mầm non trong chiến lược “Phát triển nguồn lực con người” đã và đang được Đảng và Nhà nước ta rất quân tâm. Vậy sự phát triển thể lực của trẻ em ở lứa tuổi Mầm non hiện nay như thế nào? Là giáo viên ngành học mầm non nhất lại là giáo viên dạy ở trường mầm non nông thôn vấn đề đặt ra hiện nay đối với tôi là cách tổ chức các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường ra sao? Xuất phát từ những vấn đề trên, để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong ngành học mầm non nói chung và trong trường mầm non bản thân công tác nói riêng, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường Mầm non”. 1.2. Điểm mới của đề tài: Đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát triển thể chất cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường Mầm non” Giáo dục phát triển thể chất cho trẻ chiếm một vị trí quan trọng, cần thiết của công tác giáo dục hiện nay. Qua việc giáo dục phát triển thể chất sẽ trang bị tri thức, hoạt động giúp trẻ khỏe mạnh nhanh nhẹn hồn nhiên và có chỉ số phát triển đúng với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Từ đó tạo cơ hội cho trẻ vận động một cách thoải mái tích cực để phát triển thể lực mà qua hoạt động này trẻ còn học được tính kỷ luật, biết hợp tác chia sẻ cùng các bạn. Nếu trẻ không khỏe mạnh thì trẻ sẽ không hứng thú học tập, vui chơi cùng các bạn. Vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ sẽ giúp trẻ tích cực tham gia các hoạt động một cách hiệu quả. Nhưng làm thế nào để trẻ hứng thú trong các hoạt động giáo dục thể chất? Trẻ tích cực tham gia các hoạt động phát triển thể chất một cách có hiệu quả? Đó là cả một vấn đề lớn và còn rất mới. Là một giáo viên mầm non, bản thân thấy được tầm quan trọng của việc giáo dục thể chất cho trẻ nên trong quá trình giảng dạy những năm qua tôi luôn suy nghĩ và tìm tòi những biện pháp giúp cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi hứng thú, tích cực tham gia luyện tập các hoạt động phát triển thể chất. Công việc của tôi bước đầu đã đem đến một số kết quả nhất định trong lớp trong trường của tôi, tôi rất muốn được trao đổi cùng các đồng nghiệp. Đó là điểm mới và cũng là lý do tôi chọn đề tài này. 1.2.1. Đề tài nhằm giải quyết: Như trên đã trình bày: Giáo dục thể chất đã trở thành nhiệm vụ quan trọng và được quan tâm ngay từ bậc học mầm non….phải bắt đầu từ lứa tuổi mầm non và phải được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên để giúp trẻ có một cơ thể khỏe mạnh cân đối hài hòa và phát triển toàn diện về nhân cách. Mục đích nghiên cứu của tôi là nhằm tìm ra phương pháp hiệu quả nhất trang bị cho trẻ bước đầu có những có kỹ năng nhất định cần thiết về phát triển thể chất, giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động. - Giúp giáo viên nhận thức đúng tầm quan trọng, cần thiết phải giáo dục thể chất cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường Mầm non. Đồng thời bước đầu tháo gỡ những vướng mắc lúng túng về nội dung, biện pháp giáo dục thể chất cho trẻ. Từ đó cùng các đồng nghiệp tìm ra được một số biện pháp, hình thức tổ chức hữu hiệu để giáo dục thể chất cho trẻ Mầm non. Giúp học sinh ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội; hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói quen đúng đắn để giưc gìn sức khỏe của mình. 1.2.2. Phạm vi nghiên cứu và áp dụng của đề tài: Trong khuôn khổ kinh nghiệm này bản thân tôi chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu của mình về ý thức giáo dục phát triển thể chất trong trường, trong lớp học mẫu giáo ở độ tuổi 5 - 6 tuổi mà tôi đang đảm nhận. Nhưng đề tài thành công phạm vi áp dụng của nó sẽ được mở rộng ra ở trường chúng tôi, các trường bạn. Và ở cấp độ lớn hơn, ở các địa phương khác cũng có thể áp dụng…. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng của việc giáo dục thể chất cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường chúng tôi. 2.1.1. Những thuận lợi cơ bản: - Năm học 2014-2015, tôi đã được nhà trường phân công giảng dạy lớp 5 - 6 tuổi với số lượng 26 cháu. Các cháu khá mạnh dạn, thông minh, thích tham gia vào các hoạt động. - Trong năm học này trường đang phấn đấu xây dựng trường chuẩn quốc gia giai đoạn hai nên Ban giám hiệu nhà trường quan tâm trong việc triển khai kịp thời chương trình giáo dục phát triển thể chất, thường xuyên tăng trưởng cơ sơ vật chất phục vụ hoạt động phát triển thể chất cho trường (chú trọng cho lớp 5 - 6 tuổi). - Bản thân tôi là một giáo viên giảng dạy khá lâu năm trong nghề lại luôn chịu khó tìm tòi học hỏi nên cũng tích lũy được một số kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động phát triển thể chất, xây dựng môi trường đẹp gần gũi cuốn hút trẻ hăng say tham gia. - CSVC nhà trường khá đầy đủ. Phòng học thoáng mát, rộng rãi, sân hiên nhà rộng, sạch sẽ nên dễ dàng trong việc trẻ di chuyển và trải nghiệm các hoạt động - Số trẻ nam và nữ tương đối cân bằng - Trẻ khỏe mạnh tăng cân đều, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng và thấp còi không nhiều. - Phụ huynh học sinh quan tâm đến tình hình sức khỏe và chương trình học của con em mình 1.1.2 Những khó khăn ban đầu: - Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế, sự hứng thú của trẻ chưa bền nên ý thức tập luyện của trẻ chưa cao. - Tuy các cháu có cùng độ tuổi và được chuyển từ lớp dưới lên nhưng tính hiếu động và sự tiếp thu của trẻ không đồng đều. Đa số trẻ có bố mẹ đều làm nghề nông nên lối sống của gia đình còn tùy tiện chưa chú trọng đến việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. - Giáo viên chưa có nhiều sáng tạo trong hoạt động giáo dục thể chất. - Diện tích lớp học và diện tích sân tập chưa đạt chuẩn quy định. - Đồ dùng trực quan chưa hấp dẫn dẫn lôi cuốn trẻ dẫn đến các giờ hoạt động còn khô khan chưa có hiệu quả. - Giáo viên chưa có nhiều hình thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo vào hoạt động khiến trẻ gò bó, chưa hứng thú cho nên giờ hoạt động thể chất chưa đạt hiệu quả cao. - Ý thức giáo dục thể chất cho trẻ ở phần lớn các gia đình chưa được hình thành, bố mẹ, người lớn chưa làm tấm gương tốt cho con em. 2.1.3. Số liệu điều tra thực tế đầu năm học 2014-2015. Vào đầu năm học, sau một thời gian dạy, quan sát các em tôi tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động giáo dục thể chất, thông qua một số tiêu chí cụ thể và thống kê được một số thông tin ban đầu như sau: Tổng Nội dung hoạt động số trẻ tham gia Trẻ hứng thú tự nguyện tham gia hoạt 26 Trong đó Tham gia còn Tham gia tốt hạn chế chưa theo các yêu theo các yêu cầu cầu TL SL SL TL (%) (%) 11 42,3 15 57,7 động giáo dục phát triển thể chất. Trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động Tạo sự cân bằng giữa sức khỏe và trí tuệ của trẻ. 26 13 50 13 50 26 5 19,2 21 80,8 Kỹ năng Vận động tinh 26 6 23,1 20 76,9 vận động Vận động thô 26 3 11,5 23 88,5 26 4 15,4 22 84,6 26 3 11,5 23 88,5 26 4 15,4 22 84,6 26 2 7,7 24 Chưa sử dụng biện pháp lồng ghép âm nhạc vào hoạt động giáo dục thể chất: Chưa sử dụng biện pháp dưới dạng tổ chức các hội thi vào hoạt động giáo dục thể chất Chưa sử dụng biện pháp lồng ghép thơ, truyện, đồng dao, ca dao vào hoạt động giáo dục phát triển thể chất: Chưa tổ chức dưới dạng trò chơi dân gian vào hoạt động giáo dục phát triển 92,3 thể chất thể chất: 2.2 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 5- 6 tuổi ở trường Mầm non. 2.2.1. Biện pháp xây dựng kế hoạch của lớp: Bắt đầu nhận lớp, bản thân đã triển khai ngay việc xây dựng kế hoạch thực hiện của lớp. Vì xây dựng kế hoạch là một việc làm không thể thiếu của người giáo viên đứng lớp, nhằm tạo tính chủ động, làm việc có khoa học, có nề nếp và cũng là cơ sở để nhận xét đánh giá chất lượng công việc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và điều chỉnh một số công việc còn thiếu sót so với yêu cầu đặt ra. Việc xây dựng kế hoạch cụ thể phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhóm lớp, phù hợp với khả năng nhận thức thực hành của trẻ. Dựa trên kế hoạch hoạt động của nhà trường, tôi nghiên cứu tiến hành khảo sát, đánh giá từng nội dung xem nội dung nào lớp đã làm được và kết quả ở mức độ nào, những nội dung nào chưa làm được, cần bổ sung những điều kiện gì để hoàn thiện. Từ đó, tôi xây dựng kế hoạch từng tháng, từng tuần sao cho phù hợp, những công việc nào giáo viên tự làm, những công việc nào cô và trẻ cùng làm và làm vào thời gian nào thích hợp để có hiệu quả thực sự. Ví dụ: - Tháng 9, 10, do thời tiết hay mưa nên tôi lên kế hoạch giáo dục thể chất cho các em bằng các hoạt động ở trong lớp (nếu trời mưa); ở ngoài sân trường (Nếu trời đẹp) - Tháng 11, 12 thời tiết hay mưa, rét , tôi lên kế hoạch giáo dục thể chất cho các em bằng các hoạt động ở trong nhà. - Tháng 1, 2 thời tiết ấm và đẹp hơn, tôi lên kế hoạch giáo dục thể chất cho các em bằng các hoạt động ở sân trường. - Tháng 3, 4,5 thời tiết nắng nhiều, tôi lên kế hoạch giáo dục thể chất cho các em bằng các hoạt động ở vườn trường vào đầu giờ học buổi sáng. Vì hoạt động giáo dục thể chất thường diễn ra nhiều nhất ở các hoạt động, trò chơi vận động. Các trò chơi lại được tổ chức nhiều ngoài trời (Phụ thuộc vào thời tiết). Nên khi lên kế hoạch cần có kế hoạch dự phòng thay đổi trò chơi, hoạt động theo thời tiết. 2.2.2. Chuẩn bị điều kiện và đảm bảo an toàn phục vụ giáo dục thể chất cho trẻ: a/ Môi trường học tập: Muốn trẻ hứng thú với lĩnh vực giáo dục, các hoạt động phát triển thể chất thì việc đầu tiên của mỗi một giáo viên phải gây được hứng thú cho trẻ khi tới lớp học. Trẻ có được cô yêu thương, thích đến trường thì trẻ mới có hứng thú tham gia các hoạt động khác. Vì thế môi trường học tập tốt, môi trường học tập thân thiện sẽ khuyến khích trẻ thíc đi học, tích cực hoạt động theo các yêu cầu của cô. Vì vậy việc xây dựng môi trường học tập phù hợp và hấp dẫn trẻ là vô cùng cần thiết. Đối với lớp học tôi chủ nhiệm: Ngay từ đầu năm, tôi đã phối hợp với phụ huynh, cùng phụ huynh trang trí lớp đẹp, thân thiện theo các chủ đề để gây hứng thú cho trẻ khi tới trường. Với mỗi chủ đề tôi luôn có sự thay đổi phù hợp, gợi mở ý tưởng sáng tạo của trẻ trong hoạt động. Tôi dành một góc sáng tạo để trưng bày các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp học. Từ việc cô cho trẻ tham gia tạo ra các sản phẩm, trẻ được phát triển các vận động như: cắt dán, cầm nắm, vẽ, tô màu… qua đó trẻ thấy thích thú tham gia các hoạt động dưới sự động viên khuyến khích của cô. Môi trường ngoài lớp học các cô giáo trong trường cùng phối hợp bố trí thời gian để thay đổi tạo quang cảnh sự phạm mới mẻ hấp dẫn. Đồ chơi ngoài trời thường bố trí sắp xếp tạo khoảng trống của sân trường cho trẻ tập thể dục sáng, trẻ có địa điểm để tham gia các hoạt động phát triển thể chất. Bên cạnh đó giáo viên thường tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động lao động ngoài trời như việc trồng cây, chăm sóc cây, tưới cây… Từ đó giúp trẻ phát triển thể chất và yêu thiên nhiên hơn. Ví dụ: Tổ chức hoạt động giáo dục thể chất củng cố rèn luyện kĩ năng cho nội dung chính của hoạt động, tôi tổ chức cho trẻ leo trèo qua các thang thể dục, đồ chơi ngoài trời hoặc leo lên bước xuống qua các bậc thang … hay chơi các trò chơi vận động, trò chơi dân gian ở ngoài sân trường Môi trường đa dạng, phong phú hấp dẫn sẽ gây hứng thú cho trẻ và tạo ra kết quả của hoạt động cao hơn. Từ đó góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện giữa cô và trẻ, giữa trẻ và giáo viên. Qua việc vận dụng khi thực hiện trong môi trường học tập, tôi nhận thấy trẻ tham gia sôi nổi hơn với các hoạt động, đặc biệt là hoạt động giáo dục phát triển thể chất. a. Dụng cụ, đồ dùng tập luyện: Hoạt động trong trường Mầm non đặc biệt là hoạt động giáo dục phát triển thể chất thì đồ dùng học tập cho trẻ cũng không kém phần quan trọng. Sử dụng đồ dùng trực quan là một biện pháp vô cùng quan trọng trong hoạt động giáo dục phát triển thể chất đối với trẻ đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao kết quả của trẻ. Có đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn, đa dạng, phong phú làm cho hoạt động của trẻ thêm sinh động, hấp dẫn, khiến trẻ hứng thú hơn. Hiểu được điều này thì việc tạo ra các đồ dùng đồ chơi để giúp trẻ có điều kiện hoạt động đúng mục đích là việc làm hết sức cần thiết đối với bậc học Mầm non. Nhưng bên cạnh đó, việc lựa chọn đồ dùng dụng cụ tập luyện cho trẻ rất quan trọng như: đồ dùng vừa tay các em cầm, nắm, đồ dùng có khối lượng phù hợp với trẻ Mầm non, đồ dùng có màu sắc phù hợp với màu sắc trong cuộc sống…..Đây là việc làm thường xuyên của người mỗi giáo viên dạy Mầm non cần quan tâm đến việc phát triển thể chất cho trẻ. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng, tôi thường xuyên thay đổi đồ dùng cho trẻ theo tuần: khi thì sử dụng vòng thể dục, khi thì gậy thể dục, nơ, cờ…sử dụng các đồ dùng này phù hợp với nội dung bài học và chủ điểm đang thực hiện. Hay khi chuẩn bị đồ dùng cho trẻ vận động cơ bản, tôi trang trí các đồ dùng học tập như cổng thể dục, tạo các đường hẹp bằng các dây hoa - thanh nhựa. Bật qua vật cản thì tôi thường làm các hộp.… có màu sắc hấp dẫn, kích thích thu hút trẻ vào giờ hoạt động, phát triển thể chất cho trẻ đạt kết quả cao. Các loại đồ dùng phục vụ học tập của trẻ được cô tạo ra luôn tuân thủ nguyên tắc: bền chắc, không sắc nhọn, không có nguy cơ gây tai nạn cho trẻ, đảm bảo an toàn cho trẻ. Giáo dục thể chất cho trẻ thường qua các trò chơi vận động. Để các em yêu thích, hấp dẫn các trò chơi, tôi sưu tầm, học hỏi tìm các trò chơi phong phú, có tác dụng phát triển thể chất cho trẻ Mầm non. Ngoài ra, tôi còn tích cực nghiên cứu và làm đồ dùng đồ chơi và hướng dẫn trẻ sử dụng chơi có hứng thú, đạt kết quả cao. Để có dụng cụ và đồ chơi cho phong phú cho trẻ hoạt động, vui chơi nhằm phát triển thể chất, tôi còn tham mưu với Ban giám hiệu mua sắm thêm đồ dùng để phát triển thể chất cho trẻ như: Thang thể dục, đích ném, ghế thể dục… b. Đảm bảo an toàn khi sử dụng các dụng cụ học tập, vui chơi: Trong trường mầm non việc đảm bảo an toàn cho trẻ được đặt lên hàng đầu. Vì vậy, người giáo viên luôn lấy nhiệm vụ an toàn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi là trọng tâm kế hoạch đề ra. Trẻ cần được đảm bảo an toàn trong mọi hoạt động có sự giám sát của giáo viên như: Trẻ chơi với các đồ dùng đồ chơi, dụng cụ luyện tập, địa điểm cho trẻ hoạt động. Trước mỗi trò chơi, tôi luôn quan tâm làm tốt công tác chuẩn bị: Sân tập, kiểm tra dụng cụ trước khi cho trẻ luyện tập. Đối với các đồ dùng như: ghế thể dục, thang leo… tôi kiểm tra độ chắc trước khi cho trẻ sử dụng. Nếu thấy chưa chắc chắn tôi tìm cách sửa chữa ngay. Khi đảm bảo được độ an toàn cho trẻ, tôi mới triển khai trò chơi đó, nếu không được cần thay đổi trò chơi vận động khác phù hợp với dụng cụ, đồ dùng hiện có của các em. Có kế hoạch kiểm tra thường xuyên đồ dùng, đồ chơi trong lớp để đảm bảo tính an toàn cho trẻ khi tham gia hoạt động. Ví dụ: Khi các em chơi trò chơi vận động: “ Cầu thủ bóng rổ” Các em cần dụng cụ như là cốt bóng nhưng cột bóng rổ đó không còn an toàn nữa. Tôi mạnh dạn thay trò chơi “ Chim đổi lòng, hay trò chơi cho cá ăn”…. 2.2.3. Lồng ghép tích hợp các hoạt động khác vào hoạt động thể chất: dục thể chất: a/ Sử dụng âm nhạc trong hoạt động giáo - Nói đến giáo dục phát triển thể chất mọi người thường nghĩ tới sự khô khan, cứng nhắc .Thật như vậy nếu không có biện pháp làm mềm hóa hoạt động học. Hoạt động giáo dục phát triển thể chất khi có âm nhạc sẽ thấy hứng thú và phấn khởi hơn, giờ hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn. Nhưng phải biết lựa chọn phù hợp với tõng bài tập, tường chủ điểm đó mới là một quá trình mà chúng ta phải quan tâm. Ví dụ: - Khi dạy trẻ học chủ điểm “Trường mầm non’’ tôi chọn nhạc bài: ‘Trường mẫu giáo yêu thương” kết hợp tập với vòng cho bài tập phát triển chung, thể dục sáng. Các em vừa hát vừa tập các động tác phụ họa. - Khi dạy trẻ học chủ điểm “Thế giới động vật’’ tôi chọn nhạc bài: “ Nhện nhện đang chăng tơ chăng tơ ta cùng leo lên này Trời trời khi mưa to. Ối nhà đâu mất rồi? À còn đâu nữa, ông mặt trời lên kìa Nhện, lại đi chăng tơ ta cùng leo xuống nào’’ Vừa hát vừa vận động các động tác phù hợp tạo sự vui tươi, nhí nhảnh, thân thiện, đồng thời phát triển thể chất cho các em. Hoặc có thể từ các bài hát vui nhộn, nhí nhảnh với nhịp 2/4 như bài hát: “Đàn gà con’’, “Đàn gà trong sân’’ tôi cho trẻ kết hợp khởi động trước khi hát. Bài hát “ Con rùa chậm chạp’’- kết hợp với trò chơi vận động “ Chầm chậm từng bước mà rùa vẫn cố bước đi Và còn thi đua cùng thỏ con đang đi rất nhanh Chớ có nghĩ, chớ có coi thường Tưởng rùa là loài vật chậm nhất Đôi chân, đôi chân vẫn bước đi cho đến cùng’’ Với lời 2 tôi có thể thay thế bằng rùa chạy thi cùng với báo, cùng với chim hay một số con vật nào khác Tới phần hồi tĩnh, tôi cho trẻ đi nhẹ nhàng theo nhạc bài: Chim bay “ Con chim bay chim bay. Con cò bay cò bay. Vịt có bay không nào? Không bay, không bay Vịt thích lội dưới ao. Cạp! cạp!cạp! Hay bài: Đất nước của những giấc mơ Như đàn chim vỗ cánh vào trời cao. Bay xa khắp chốn, ta cùng bay lên nào. Trên trời xanh thắm, trên đồng nương xanh. Cho trẻ thơ cất lên ngàn bao mơ ước. Trẻ làm động tác theo nội dung của bài hát đi nhẹ nhàng 1-2 phút Với mỗi chủ điểm tôi luôn lựa chon các bài hát có nội dung phù hợp với chủ điểm để đưa vào dạy trẻ. Tôi thường chọn lựa các bài hát vui nhộn, có động tác phụ họa gây hứng thú với trẻ và góp phần giáo dục thể chất cho trẻ. Tôi luôn hiểu: Âm nhạc và vận động liên kết với nhau từ lúc trẻ chào đời và kéo dài suốt thời kỳ thơ ấu. b/ Tổ chức các hội thi trong hoạt động giáo dục thể chất. Hội thi là đỉnh cao của phong trào thi đua dạy tốt học tốt, tổ chức các hội thi có hiệu quả nhằm khêu gợi tính sáng tạo, phát huy tinh thần tự học trẻ. Để hội thi có có tác dụng giáo dục thể chất cho các em thì giáo viên cần chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ cho hội thi nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tích cực ở trẻ. Khi dạy trẻ chủ điểm Tết và mùa xuân, tôi tổ chức cho trẻ tham gia hội thi: Ngày hội mùa xuân Ví dụ: Với hoạt động giáo dục thể chất là: Đi trên ghế thể dục có mang vật trên tay, trò chơi - Nhảy lò cò + Khởi động: Cho trẻ lên tàu tới tham dự hội thi. + Bài tập phát triển chung: Phần thi đồng diễn (Trẻ tập các động tác thể dục theo hiệu lệnh của cô hoặc theo lời bài hát về chủ điểm này). +Vận động cơ bản: Phần thi Ai khéo hơn ai (Đi trên ghế thể dục có mang vật trên tay}. + Trò chơi: Phần thi : Nhảy đẹp (Trẻ nhảy lò cò) + Hồi tĩnh: Cho trẻ thể hiện niềm mơ ước của mình (đi nhẹ nhàng) Với các nội dung xuyên suốt trong hội thi của ngày hội như vậy trẻ thể hiện và hứng thú tích cực tham gia hoạt động. Bên cạnh đó, tôi chọn lựa các nội dung giáo dục cho trẻ biết về truyền thống, phong tục, tập quán của địa phương quê hương của đất nước con người việt c/ Sử dụng thơ, truyện, đồng dao, ca dao trong hoạt động giáo dục phát triển thể chất: - Thực tế hiện nay tổ chức hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mầm non đặc biệt là trẻ mẫu giáo lớn không chỉ phát triển vận động mà còn giúp trẻ phát triển về lĩnh vực ngôn ngữ, văn học, nghệ thuật một cách toàn diện hơn. Với mỗi đề tài, tôi luôn tìm hiểu nghiên cứu kĩ trước khi dạy để xây dựng bài theo chủ đề một câu chuyện để kích thích tính tò mò cho trẻ gây được sự hấp đẫn mới lôi cuốn được trẻ vào hoạt động tốt hơn. Ví dụ: Hoạt động giáo dục phát triển thể chất với nội dung thực hiện “Bật vào 5 ô - trèo lên xuống ghế”. Chủ điểm gia đình. Tôi sử dụng truyện: “Tích Chu”. Cho trẻ đóng vai Tích Chu đi lấy nước cho bà uống để bà Tích Chu sống trở lại. Đường đi lấy nước khó khăn và phải trải qua nhiều sông, suối gồ ghề, khấp khểnh, vượt qua nhiều chặng đường nguy hiểm. + Phần khởi động: Cho trẻ đi lên tàu đi lấy nước. + Trọng động: Tập luyện cùng nhau bật qua những chiếc vòng sau đó trèo lên xuống ghế. Tiếp theo đó tôi cho trẻ thi đua giữa các tổ với nhau, trẻ rất hứng thú tích cực tham gia hoạt động + Phần hồi tĩnh: Bạn Tích Chu có gửi tặng mỗi bạn 1 niềm mơ ước bay tới đất nước của những giấc mơ đẹp, các em hãy nói về ước mơ của mình. Ngoài các câu chuyện, tôi còn áp dụng các bài thơ, ca dao, đồng dao để gây hứng thú dạy trẻ kích thích trẻ tích cực tham gia các hoạt động phát triển thể chất. Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi vận động: Chuyền bóng, tôi cho trẻ đọc các câu thơ: Không có cánh mà bóng biết bay Không có chân mà bóng biết chạy Nhanh nhanh bạn ơi xem ai tài ai khéo Cùng nhau đi nào, cùng nhau thi nào. Đồng thời kết hợp vừa đọc thơ trẻ vừa chơi vận động nhịp nhàng và thi đua cùng các bạn. Hay như cho trẻ đọc các bài ĐD: Rồng rắn lên mây, Thả đỉa ba ba…qua đó trẻ thấy mạnh dạn và tự tin hơn đồng thời các tố chất thể lực của trẻ cũng đượcpháttriển. d/ Sử dụng trò chơi dân gian trong hoạt động giáo dục phát triển thể chất thể chất: Các trò chơi dân gian được hình thành từ lâu đời và được ông cha ta truyền từ đời này sang đời khác, trải nghiệm qua thực tế cuộc sống con người. Những trò chơi dân gian đó theo chúng ta từ khi sinh ra và lớn lên, đi vào cuộc sống và còn đọng lại mãi trong tâm hồn chúng ta. Đó là những hình ảnh đẹp về quê hương đất nước, về gia đình và tuổi ấu thơ. Trò chơi dân gian thường được tổ chức trong các dịp vui chơi hội hè nhằm phát triển các tố chất thể lực. Hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ: “Học mà chơi- chơi mà học” nên việc sử dụng trò chơi dân gian được tôi luôn quan tâm áp dụng khi tổ chức các hoạt động. Tôi vận dụng các trò chơi dân gian phù hợp với kiến thức và tuân thử nguyên tắc vừa sức của trẻ. Chính vì vậy, nó đã giúp trẻ tiếp thu được kiến thức một cách nhẹ nhàng thoải mái. Ví dụ: Với trò chơi: “Ai ném xa nhất” tôi có thể thay thế và đưa trò chơi dân gian: “Ném còn” vào để dạy trẻ. Hay đối với các trò chơi củng cố phát triển cơ tay, hông, tôi cho trẻ chơi trò chơi “Đua thuyền” Các trò chơi dân gian thường đi sâu vào tiềm thức của trẻ, trẻ thấy như mình đang được chơi ở nhà với người thân, với bạn bè, cô giáo. Từ đó, trẻ thể hiện hết khả năng, năng lực của bản thân đồng thời trách nhiệm cộng đồng của trẻ cũng được phát huy cao hơn, thể chất của trẻ càng phát triển hơn. Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi vận động: Ai nhanh nhất, tôi lựa chọn và thay thế bằng trò chơi: Rồng rắn lên mây, chìm nổi ở các trò chơi này với yêu cầu người lớn làm đầu rắn phải thể hiện rõ trách nhiệm giữ đầu rắn, ngăn chặn giúp các bạn Từ việc đưa trò chơi dân gian vào thay thế các nội dung trò chơi vận động trong bài học trẻ thấy hứng thú tích cực học tập và nội dung kết quả học cao hơn. 2.2.4. Làm tốt công tác phối kết hợp phụ huynh và cộng đồng dân cư: Công tác phối kết hợp giữa phụ huynh với lớp là điều kiện không thể thiếu được trong việc thực hiện mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ. Phụ huynh chính là chiếc cầu nối giữa cô và trẻ, là sợi dây liên lạc để trao đổi những thông tin cần thiết trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ nói chung và giáo dục thể chất nói riêng. Vì vậy tôi đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm chuyển tải đến phụ huynh và cộng đồng mục đích, yêu cầu, nội dung của việc giáo dục thể chất của lớp, trường mầm non. Ngoài việc tuyên truyền bằng hình thức bài viết, sưu tầm nội dung hình ảnh phù hợp như: 10 điều giáo dục thể chất dán ở góc: “Những điều mẹ cha cần biết” để những giờ đón, trả trẻ phụ huynh trực tiếp xem, qua đó phụ huynh hiểu sâu hơn về việc giáo dục thể chất đối với sức khỏe trẻ. Ngoài ra, tôi còn liên hệ với phụ huynh sưu tầm cho lớp một số phế liệu như lốp xe máy, ô tô, các vỏ nhựa, tranh ảnh …để làm đồ dùng cho hoạt động giáo dục thể chất. Một số đồ dùng, tôi còn kết hợp với phụ huynh cùng làm để phụ huynh thấy được cách sử dụng, tác dụng của đồ dùng đó. Ngoài ra, tôi luôn kết hợp với chính quyền địa phương trong việc giáo dục thể chất cho các em khi các em trở về sinh hoạt ở địa phương. Các tổ chức đoàn thể cùng tổ chức các hoạt động vui chơi tạo điều kiện cho trẻ phát triển về thể chất và tinh thần. 2.3. Kết quả đạt được: Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào việc tổ chức cho trẻ lớp lớn của tôi tham gia hoạt động phát triển thể chất, tôi đã thu được nhiều kết quả khả quan. Tiến hành khảo sát cuối năm ở lớp tôi với chủ đề “Thể chất của em”, kết quả so với đầu năm 2014 – 2015 thì các em tiến bộ rất nhiều. Cụ thể như sau: Nội dung hoạt động Tổng Trong đó Tăng Tham gia tốt Tham gia còn theo các yêu số trẻ cầu Trẻ hứng thú tự nguyện tham gia hoạt động giáo dục thể chất. Trẻ mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động Tạo sự cân bằng giữa sức khỏe và trí tuệ của trẻ. Vận động tin Kỹ năng vận động Vận động thô Sử dụng biện pháp lồng ghép âm nhạc vào hoạt động giáo dục TC Sử dụng biện pháp dưới dạng tổ chức các hội thi vào hoạt động giáo hạn chế chưa theo các yêu cầu TL(%) SL (%) tham SL TL(%) 26 26 100 0 57,7 26 26 100 0 50 26 24 92,3 2 7,7 73,1 26 23 88,5 3 11,5 65,4 26 25 96,2 1 3,8 84,7 26 26 100 0 26 25 96,2 1 3,8 84,7 26 23 88,5 3 11,5 73,1 26 25 96,2 1 3,8 61,5 84,6 dụcTC Sử dụng biện pháp lồng ghép thơ, truyện, đồng dao, ca dao vào hoạt động giáo dục phát triển thể chất: Sử dụng dưới dạng trò chơi dân gian vào hoạt động giáo dục phát triển TC Qua việc thực hiện các biện pháp giáo dục thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường Mầm non trên, đến cuối năm, tôi nhận thấy các em có tiến bộ rõ rệt. Đa số trẻ khỏe mạnh hơn, vui vẻ, tự tin, linh hoạt, sáng tạo, tích cực hơn trong học tập và các hoạt động. Không khí học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ nhàng, thân thiện hơn. Các em yêu thích đến trường hơn, quý mến bạn bè và luôn xem cô giáo là người mẹ thứ hai của mình. Một số học sinh đầu năm hơi gầy, còn rụt rè, nhút nhát đã dần trút bỏ được sự tự ti và trở nên khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tự tin để thể hiện khả năng của bản thân mình trong mọi hoạt động, mọi trò chơi. Cha mẹ học sinh đã hiểu được lợi ích của việc giáo dục thể chất cho trẻ sẽ giúp con khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tự tin, thích đi học, thích đến trường nên phụ huynh hưởng ứng nhiệt tình. *Kết quả cuối năm học như sau: * Số lượng: Tôi đã duy trì số lượng 100%, không có trẻ nghỉ học tự do và dài ngày. Tỉ lệ chuyên cần đạt 98% trở lên. Tỉ lệ bé ngoan đạt 96% trở lên. * Chất lượng: - Chăm sóc nuôi dưỡng: Tỷ lệ suy dinh dưỡng cuối năm 7,7% so với đầu năm 11.5% giảm 3,8%. Tỷ lệ suy thấp còi cuối năm 7,7% so với đầu năm 11.5% giảm 3,8%. - Lĩnh vực phát triển thể chất: Qua đánh giá chất lượng cuối năm đạt 25/26 cháu chiếm tỷ 96,2% ; Chưa đạt 1/26 chiếm tỷ lệ 3,8%. - Lớp đạt danh hiệu Tập thể lớp Tiên tiến xuất sắc. *Các hội thi: + Hội thi “ Môi trường Xanh – Sạch – Đẹp” đạt giải A cấp trường. + Hội thi “Tự làm đồ dùng đồ chơi” cấp trường đạt giải xuất sắc. * Đối với giáo viên: Giáo viên đã nắm chắc nội dung, các biện pháp giáo dục thể chất cho các em, vận dụng được các phương pháp phù hợp gắn với cuộc sống thực tế của trẻ. Hình thành cho trẻ những hoạt động, hành vi thái độ đúng đắn để phát triển thể chất. Xuất phát từ những mong muốn truyền đạt cho trẻ những tri thức ban đầu về phát triển tri thức, thể chất con người mới đáp ứng nhu cầu của xã hội. Vì lẽ đó, mà bản thân tôi luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi, tham khảo, tài liệu và đúc rút các biện pháp trên để bản thân nắm chắc được phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ. Quá trình thực hiện các biện pháp trên giúp tôi tự tin, vững vàng hơn khi lên lớp. * Đối với phụ huynh và cộng đồng: Từ những kết quả đạt được bản thân tôi đã tạo được lòng tin đối với phụ huynh làm cho phụ huynh càng tin tưởng yên tâm đưa con đến trường. Qua đó nâng cao nhận thức của phụ huynh về việc giáo dục thể chất cho trẻ là rất cần thiết. Phụ huynh phấn khởi quan tâm, thường xuyên chăm lo cho con, gặp gỡ cô giáo trao đổi thăm hỏi con thường xuyên hơn. Từ đó phụ huynh đã tạo điều kiện tốt cho trẻ tham gia vào các hoạt động, cung cấp tranh ảnh, dụng cụ làm đồ chơi, làm đồ dùng học tập, hỗ trợ mua sắm những đồ dùng cần thiết cho sự phát triển thể chất của trẻ. Như vậy, với kết quả đạt được chứng tỏ phần nào sáng kiến của bản thân đưa ra và áp dụng có hiệu quả trong lớp cũng như trong khối. Thiết nghĩ, mỗi giáo viên trong trường đều áp dụng sáng kiến này trong công tác chủ nhiệm, giáo dục trẻ của mình thì các em sẽ có kü năng sống, thể chất phát triển tốt hơn, các em khỏe mạnh, tự tin, mạnh dạn, yêu thích đến trường hơn. 2.4. Bài học kinh nghiệm: Giáo dục thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường Mầm non là một việc làm hết sức cần thiết của giáo viên trực tiếp chủ nhiệm, giảng dạy các em. Vì đến trường các em không chỉ biết học giỏi về kiến thức mà còn phải được giáo dục thể chất, rèn luyện sức khỏe, rèn luyện các kĩ năng sống cần thiết. Qua quá trình thực hiện các biện pháp nói trên, bản thân tôi rút ra “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường Mầm non”như sau: 1/ Muốn tổ chức tốt việc cho trẻ tham gia các hoạt động phát triển thể chất, trước hết giáo viên không ngừng tự học tập bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nắm chắc nội dung về giáo dục phát triển thể chất cho các em, cần tìm hiểu kỹ nội dung để xây dựng kế hoạch và chuẩn bị tốt mọi điều kiện để tiến hành cho trẻ tham tốt hoạt động. 2/ Tạo môi trường trong và ngoài lớp luôn luôn sạch sẽ, gây được ấn tượng gần gũi thân thiện với trẻ. 3/Là người giáo viên dạy mầm non cần nghiên cứu thực hiện hình thức đổi mới, nội dung phương pháp theo các chủ đề cho phù hợp. Tạo môi trường lớp học phù hợp sáng tạo mang tính giáo dục cao, cần linh hoạt sáng tạo trong mọi hoạt động, tâm huyết với nghề, yêu thương, gần gũi, quan tâm giúp đỡ trẻ. Phối hợp thường xuyên với gia đình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, biết tiếp cận với các thông tin, nghiên cứu tài liệu, tập san, nghe đài, xem tivi, băng hình và sự tìm tòi sáng tạo ứng dụng đồ dùng, đồ chơi vào từng bài dạy, cung cấp truyền đạt đủ nội dung kiến thức phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm phát triển thể chất cho trẻ. 4/ Tích cực tìm kiếm nguyên vật liệu, phế liệu để làm đồ dùng học tập, đồ chơi cho trẻ hoạt động, vận động nhiều. Cần tạo nhiều cơ hội cho trẻ được hoạt động với thiên nhiên được trải nghiệm trên các dụng cụ học tập do cô giáo làm ra. Đẩy mạnh công tác tham mưu với nhà trường để mua sắm đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ cho việc giáo dục phát triển thể chất của trẻ. 5/ Phối hợp với các đoàn thể tạo môi trường xanh- sạch- đẹp và an toàn. 6/ Luôn lồng ghép, tích hợp liên môn các kiến thức giáo dục thể chất vào các chủ đề hoạt động trong năm. 7/ Nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về giáo dục thể chất cho trẻ. Giáo viên thường xuyên phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, cùng phụ huynh kiếm vật liệu, cùng phụ huynh làm đồ dùng, đồ chơi “Rẻ tiền, dễ kiếm” cho trẻ có dụng cụ học tập phong phú, đa dạng giúp trẻ yêu thích, hứng thú với giờ học, yêu thích đến trường hơn. 7/ Để trẻ tham gia hoạt động thực sự hấp dẫn trẻ, giáo viên cần quan tâm đến yếu tố thi đua, động viên, khích lệ kịp thời trong khi hoạt động học tập, vui chơi.. 8/ Đặc biệt giáo viên phải thực sự thương yêu và tôn trọng trẻ, phải biết kiềm chế và kiên trì, nhẫn nại lấy tình cảm làm yếu tố quan trọng để giáo dục trẻ có làm được những điều trên thì hoạt động giáo dục phát triển thể chất cho trẻ mới đạt hiệu quả cao. 3. PHẦN KẾT KUẬN 3.1.Ý nghĩa của đề tài: Hoạt động giáo dục phát triển thể chất là một trong những hoạt động mang tính tích cực với mục đích giúp trẻ khỏe mạnh nhanh nhẹn hồn nhiên và có chỉ số phát triển đúng với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Hoạt động giáo dục phát triển thể chất không chỉ tạo cơ hội cho trẻ vận động một cách thoải mái tích cực để phát triển thể lực mà qua hoạt động này trẻ còn học được tính kỷ luật, biết hợp tác chia sẻ cùng các bạn và quan trọng hơn nữa là giúp trẻ: Học qua chơi, chơi bằng học. Trẻ được phát triển về thể chất qua sự phát triển cử động các nhóm cơ hô hấp, tay, chân, bụng, phát triển các vận động thô vận động tinh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Khi trẻ vận động các bộ phận trên cơ thể cùng phối hợp vận động và phát triển do đó giáo dục thể chất có ý nghĩa đối với việc phát triển về thể lực và giúp cho hệ thần kinh của trẻ dần dần phát triển hoàn thiên hơn Như vậy hoạt động giáo dục thể chất trong trường mầm non đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển về: Đức- Trí- Thể - Mỹ cho trẻ. Nó góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diên - Thông qua hoạt động này đã tạo được không khí thoải mái giúp trẻ tham gia các lĩnh vực khác có hiệu quả hơn Là một giáo viên mầm non cần phải có ý thức học hỏi để có những kỹ năng nhất định về những vấn đề trên nhằm tổ chức thật tốt việc giáo dục, hướng dẫn trẻ thực hiện tốt các hoạt động phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển toàn diện. Với kinh nghiệm trên, bản thân tôi thực hiện khá tốt việc giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Từ đây, nó có thể sẽ được áp dụng cho tất cả giáo viên ở