Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường thcs lương thế vinh

Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn PHẦN 1: MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong cuộc sống hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành những tình cảm tốt đẹp cũng như thời gian, công sức, trí tuệ của mình để giáo dục, bồi dưỡng các thế hệ thanh niên Việt Nam. Qua từng thời kỳ cách mạng khác nhau, Bác luôn đề ra phương hướng, nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng và phát huy sức mạnh của tuổi trẻ cũng như củng cố xây dựng các tổ chức Đoàn, Hội. Ngay sau khi đất nước độc lập, trong thư gửi học sinh cả nước ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Bác Hồ đã khẳng định:“ Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với cường quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu”. Nói đến học sinh tức là nói đến thế hệ đang nắm giữ trong tay tri thức cùng với những hiểu biết về tiến bộ xã hội nói chung và sự phát triển đất nước nói riêng. Tuy mang trên mình một sứ mệnh to lớn nhưng trong thực tế không ít học sinh, thanh thiếu niên đang dần bị “tha hóa” về đạo đức. Nguồn: Internet SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 1 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Tất cả các tệ nan vi phạm đạo đức của các em học sinh đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong xã hội nói chung và xung quanh các trường học nói riêng. Ngay tại địa bàn Thôn Quỳnh tân II – Thị trấn Buôn Trấp – Krông ana – Đắk lắk, mức độ và diễn biến sự việc ngày càng phức tạp khó lường. Đây là tiếng còi báo động đến các bậc cha mẹ học sinh, là nỗi lo lắng trăn trở của đội ngũ nhà giáo, là nguy cơ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nguồn: Internet Nguồn: Internet Thật vậy, không ai thành công mà không trải qua con đường học tập, trường học là môi trường giáo dục, đào tạo, truyền tải kiến thức, rèn luyện con người về phẩm chất, năng lực và đạo đức. Giáo dục đạo đức cho các em học sinh trong nhà trường là cái cốt lõi xây dựng nên một công dân tốt cho xã hội, là nhiệm vụ quan trọng mà Đảng và nhân dân đã giao phó cho nhà trường nói chung và thầy cô giáo nói riêng. Tôi đã đứng trên mục giảng hơn 6 năm qua, với biết bao thăng trầm của nghề nhà Giáo mà tôi đã chọn, trực tiếp giảng dạy nhiều thế hệ học trò, nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, bản thân tôi đã gắn bó với những kỉ niệm vui buồn, những băn khoăn, trăn trở đối với những diễn biến phức tạp của thời đại hiện nay đang dần dần cuốn hút các em học sinh đi theo những con đường đạo đức sai trái. Đặc SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 2 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn biệt sự phát triển của công nghệ thông tin đã cho ta cái nhìn sâu, rộng về vấn đề này. Sự phát triển của công nghệ thông tin hiện nay đã cho ta có cái nhìn sâu, rộng về những biểu hiện hư hỏng của học sinh hiện nay: Đánh nhau, ham chơi, bỏ tiết, vô lễ với giáo viên, nói dối bố mẹ thường xuyên, hút thuốc lá, Nghiện chơi game( Như game Liên minh huyền thoại, bắn đột kích) ...; thậm chí một số em đã rơi vào tình trạng nghiện cần xa, đập đá và hút thuốc lá ngay từ rất nhỏ, dẫn đến trộm cắp tài sản của gia đình, làng xóm và có nguy cơ sa vào tệ nạn xã hội như việc đánh nhau có tổ chức, ma tuý, mại dâm…. Làm cho luân thường đạo lý, nghĩa thầy trò, tình bè bạn bị mai một. Chúng ta không còn lạ lẫm gì về hình ảnh học sinh tụ tập hút thuốc lá trước cổng trường, sau nhà về sinh hoặc đâu đó gần khuôn viên trường học và tôi đã từng bỏ rất nhiều thời gian để đi tìm học sinh trong các quán Internet ven đường khi đến giờ vào lớp mà chưa thấy học sinh mình đến lớp, trong khi gọi điện thoại về nhà bố mẹ thông báo em đã đến trường từ rất sớm…vv. Tình trạng học sinh vi phạm nội quy, tham gia vào những trò vô bổ ngày càng nhiều, những vấn nạn xã hội xâm nhập vào trường học và mức độ ngày càng nghiêm trọng. Chắc chắn rằng mỗi chúng ta ai cũng phải giật mình khi nhận ra học sinh ngày càng muốn thể hiện mình là đại ca, đàn anh đàn chị: không phục tùng là đánh, xích mích nhỏ cũng đánh, bị kích động là đánh…Tóm lại các em đưa những hành động bạo lực vào trường học từ lúc nào. Không phải đánh tay đôi mà là đánh hội đồng, nhiều người đánh một người…thật nguy hiểm và đáng sợ. Trên địa bàn nơi tôi công tác, tình trạng lập gia đình sớm đối với các em học sinh là người đồng bào dân tộc Ê đê vẫn còn xảy ra khá nhiều, chỉ vì ham chơi, lười học, yêu sớm hoặc do nạn tảo hôn gây ra. Không chỉ đối với những học sinh cá biệt cần xử lí giáo dục, mà ngay cả những học sinh ngoan, học giỏi cũng khiến chúng ta bận tâm. Vấn nạn yêu sớm đang dần trở thành phổ biến. Các em gần như công khai thổ lộ tình cảm trước mặt thầy cô, bạn bè mà không cảm thấy ngại ngùng, lúng túng. Và còn nhiều vấn đề khác như tệ nạn đập đá, hút cần xa, sử dụng điện thoại Smart Phone, Facebook, nói tục chửi thề, xúc phạm thầy cô giáo đang diễn ra tại địa bàn nơi tôi công tác nói riêng và ở nhiều trường học trên địa bàn huyện Krông Ana, trên cả nước nói chung. khiến chúng ta không thể không bắt tay vào cuộc. Xuất phát từ tình hình thực tế đó tôi thực hiện đề tài SKKN “Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk”. Nhằm có cái nhìn sâu, rộng hơn về thực trạng đạo đức học SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 3 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn sinh THCS hiện nay, có những biện pháp xử lý, khắc phục để giúp các em ngày càng trở thành con ngoan, trò giỏi và tương lai là những công dân tốt cho xã hội. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Đánh giá thực trạng xảy ra những biểu hiện vi phạm đạo đức hiện nay của các em học sinh lớp 8 tại trường THCS Lương Thế Vinh. Tìm hiểu những nguyên nhân làm gia tăng tình trạng vi phạm đạo đức trong trường học. Từ đó đưa ra các biện pháp giải quyết nhằm hạn chế tình trạng trên. Đánh giá vai trò và nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh hiện nay. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận vấn đề Với nhiệm vụ trọng tâm mà Đảng và nhà nước xây dựng ngay từ lúc thống nhất đất nước “Lấy Giáo dục là Quốc sách hàng đầu”. Đã từ lâu, người ta đã xem “Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”, những chủ nhân tương lai của đất nước, chính điều đó mà trẻ em luôn là đối tượng được cả xã hội quan tâm. Gia đình, nhà trường, xã hội luôn giành những ngôn từ đẹp nhất để gọi tên lớp trẻ: Những thiên thần, tuổi thần tiên, tuổi hồng… Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói" Học cái tốt thì khó, ví như người ta leo núi, phải vất vả, khó nhọc mới lên đến đỉnh. Học cái xấu thì dễ, như ở trên đỉnh núi trượt chân một cái là nhào xuống vực sâu" Hoặc câu nói của Bác như sau“ Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” Thể hiện sự quan tâm đến “thế giới ngày mai”, năm 1990 Hội đồng Nhà nước Việt Nam là nước đầu tiên ở Châu Á và là nước thứ 2 trên thế giới đã phê chuẩn Công ước quốc tế về Quyền trẻ em (sau nước Ga Na). Và để có một “thế giới ngày mai” tươi đẹp, Luật “Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em” của Việt Nam đã chỉ rõ: “Việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của gia đình, nhà trường, nhà nước, xã hội và công dân. Trong mọi hoạt động của cơ quan, tổ chức, gia đình và cá nhân có liên quan đến trẻ em thì lợi ích của trẻ em phải được quan SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 4 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn tâm hàng đầu”. Theo sự ghi nhận trong công tác giảng dạy qua các năm về khối học sinh lớp 8 tại trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk thì 90% các em đã bước vào tuổi dậy thì và các em rất muốn tìm hiểu về sự phát triển của bản thân mình, muốn khẳng định mình, chứng tỏ mình là người lớn. Như vậy, việc quan tâm chăm sóc và giáo dục các em trong giai đoạn này cần được đặt lên hàng đầu. Trước thực trạng trẻ em nói chung và độ tuổi vị thành niên nói riêng hư hỏng, sa sút về đạo đức đã và đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ khiến cho mọi người không khỏi bàng hoàng, sửng sốt thì việc tăng cường giáo dục đạo đức học sinh là vấn đề cần được quan tâm nhất hiện nay. Chính vì vậy vai trò của ngành giáo dục trong việc giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho các em học sinh là rất cần thiết. Chúng ta cần có những biện pháp tích cực để ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi sai trái về đạo đức trong trường học. Có giải pháp nào hay nâng cao giá trị đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh khi ngồi trên ghế trường phổ thông ? II. Thực trạng vấn đề a. Thuận lợi Được sự đồng thuận, tín nhiệm và hỗ trợ của phụ huynh học sinh, sự phối hợp của giáo viên bộ môn, các tổ chức đoàn thể trong đó có sự hỗ trợ đắc lực của Đoàn TNCS HCM, Đội TNTP HCM. Các giáo chủ nhiệm có điều kiện để trao đổi, phối hợp trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Được sự quan tâm của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, BGH trường THCS Lương Thế Vinh và Lãnh đạo Phòng GD&ĐT Huyện Krông Ana, nhiều đồng chí giáo viên chủ nhiệm đã được cử đi tập huấn về nghiệp vụ công tác chủ nhiệm lớp, phát triển kĩ năng sống cho học sinh. Lực lượng cán bộ, giáo viên tại trường THCS Lương Thế Vinh gồm có 52 cán bộ giáo viên, nhân viên trong đó có rất nhiều giáo viên có kinh nghiệm chủ nhiệm lâu năm và đạt được thành tích cao trong công tác chủ nhiệm, có nhiều phương pháp giáo dục học sinh phù hợp vời từng đối tượng nên rất thuận lợi cho công tác giáo dục đạo đức học sinh. Học sinh trong trường đa phần là chăm ngoan, chăm học và được sự quan tâm của gia đình và xã hội, trường THCS Lương Thế vinh luôn đứng vị trí thứ hai trong nhiều năm liền về công tác mũi nhọn của học sinh, nhiều học sinh đạt giải cao trong kỳ thi các môn văn hóa, TDTT cấp huyện, cấp tỉnh….vv…v. Ban lãnh đạo các trường THCS THCS Lương Thế Vinh đã tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên làm công tác chủ nhiệm như được giảm số tiết dạy theo quy định, được trang bị tư liệu, tài liệu và được phân công giảng dạy thuận lợi cho công SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 5 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn tác chủ nhiệm. Đa phần giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp đều là những đồng chí có thâm niên trong công tác, nhiệt tình, tâm huyết và có nhiều thành tích trong công tác chủ nhiệm nhiều năm liên tục. Vấn đề giáo dục đạo đức học sinh luôn được đặt lên hàng đầu tại các trường học nên giáo viên chủ nhiệm đã nhận được nhiều sự đồng tình ủng hộ từ các cấp, các ngành. Đặc biệt tại trường THCS Lương Thế Vinh giáo viên chủ nhiểm luôn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ từ Ban giám hiệu, các đoàn thể và đặc biệt có sự phối hợp chặt chẽ đối với liên đội nhà trường. b. Khó khăn Học sinh khối 8 có rất nhiều biến đổi về thể chất lẫn tâm sinh lí. Ở lứa tuổi này các em rất hiếu động, nghịch ngượm, luôn chau chuốt vẻ bên ngoài… hay làm những việc khiến người khác phải chú ý, luôn chứng tỏ mình là người trưởng thành, muốn được tự do không chịu sự quản lí của người lớn. Địa bàn trường tôi đang công tác nằm trên địa bàn Thôn Quỳnh tân II – TT Buôn trấp – Krông Ana – Đắk lắk là một địa bàn tập trung nhiều người dân phía bắc (Quê Thái Bình) là chủ yếu. Vì đặc trưng vùng miền nên những từ ngữ “nói tục” được sử dụng rất nhiều hàng ngày, kể cả những người lớn tuổi dẫn đến trong giao tiếp hàng ngày các em đã được làm quen rất nhiều với các từ ngữ địa phương liên quan đến chửi bậy, nói tục. Địa bàn cũng khá phức tạp về an ninh nên các em cũng rất dễ bị sa lầy vào các hành vi vi phạm đạo đức. Trên địa bàn huyện Krông Ana ở một số địa bàn có tình hình an ninh trật tự không được ổn định: Tình trạng thanh niên hư hỏng, lêu lỏng còn phổ biến ở các xã phường, thị trấn. Những đối tượng này thường lôi kéo, dụ dỗ học sinh tham gia vào các tệ nạn xã hội dẫn đến vi phạm đạo đức học sinh. Một bộ phận không nhỏ cha mẹ học sinh còn thiếu hiểu biết, nhận thức việc học chưa đúng. Học chỉ để biết đọc biết viết là đủ, nên không quan tâm và đầu tư nhiều đến con em mình. Xuất phát từ thực tiễn việc làm, nhiều sinh viên tốt nghiệp ra trường với tấm bằng loại ưu nhưng vẫn không xin được việc làm nên gia đình không mấy “mặn mà” với vấn đề học tập, coi việc học là trách nhiệm của thầy cô, xem việc giáo dục học sinh là trách nhiệm của nhà trường. Trường THCS Lương Thế Vinh có một phần không nhỏ là học sinh dân tộc thiểu số, chưa hiểu đúng hiểu đủ về quyền và nghĩa vụ học tập. Còn tồn tại những phong tục tập quán, hũ tục lạc hậu. Một số ít giáo viên làm công tác chủ nhiệm chưa thực sự tâm huyết với công việc, đôi khi chưa có biện pháp tối ưu nhất để giáo dục đạo đức học sinh. Những khó khăn trên đã phần nào ảnh hưởng đến việc học tập cũng như việc rèn luyện đạo đức vì muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì phải có sự SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 6 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Đây là quan hệ thống nhất không thể tách rời trong công tác giáo dục thế hệ trẻ. III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 1. Mục tiêu của giải pháp. Tìm hiểu nguyên nhân học sinh tham gia các tệ nạn xã hội. Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn và các tổ chức đoàn thể để tìm ra biện pháp ngăn chặn và sử lí kịp thời những hành vi vi phạm nội quy trường lớp. Trong giờ sinh hoạt lớp sau khi các tổ trưởng, ban cán sự lớp hoàn thành phần báo cáo, nhận ra điểm cần phát huy, điểm cần khắc phục. Giáo viên nhận xét về hoạt động và đề ra kế hoạch cho tuần kế tiếp. Tìm hiểu kỹ các lý do gây ra các lỗi của các thành viên vi phạm, giải quyết một cách triệt để không để tái phạm. Phối hợp với Phụ huynh của lớp để khuyên bảo, nhắc nhở các em vi phạm, mời các hội trưởng hội phụ huynh dự tiết sinh hoạt lớp 1 lần/1 tháng. Phối hợp với Ban nề nếp, ban lãnh đạo nhà trường để xử lý vi phạm khi các em tái phạm nhiều lần, mời ban lãnh đạo dự tiết sinh hoạt khi có học sinh vi phạm lỗi mà không có biến chuyển. Công tác phối hợp chặc chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục đạo đức học sinh nhằm hạn chế sự gia tăng tệ nạn trong trường học. 2. Nội dung và cách thức thực hiện. * Các bước tiến hành xử lý các vi phạm nội quy đạo đức của học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm. Bước 1: Nghiên cứu, tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh và phân loại đối tượng học sinh. Các em học sinh khối lớp 8 phần đa đang ở độ tuổi 14 tuổi trở lên, hầu hết các em đã bước vào tuổi dậy thì, là giai đoạn “Nửa người lớn, nửa trẻ con”, các em rất muốn tìm hiểu về sự phát triển của bản thân mình, muốn khẳng định mình, chứng tỏ mình là người lớn. Do đó các em có nhiều biểu hiện thái quá, khó làm chủ bản thân, dễ dẫn đến vi phạm đạo đức của học sinh, vi phạm nội quy, nền nếp của trường, lớp. Như vậy, việc quan tâm chăm sóc và giáo dục các em trong giai đoạn này cần được đặt lên hàng đầu. Trước thực trạng trẻ em nói chung và độ tuổi vị thành niên nói riêng hư hỏng, sa sút về đạo đức đã và đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ khiến cho mọi người không khỏi bàng hoàng, sửng sốt thì việc tăng cường giáo dục đạo đức học sinh là vấn đề cần được quan tâm nhất hiện nay. SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 7 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Dù là GVCN của lớp có HS ngoan ngoãn hay có HS có chưa ngoan thì việc phân loại đối tượng đều cần thiết, là bước không thể thiếu. Để phân loại đối tượng thì GV có thể sử dụng nhân lực là Ban cán sự lớp, Ban Đại diện CMHS cùng hỗ trợ. Các nội dung cần quan tâm tìm hiểu, thống kê để phân loại HS gồm: Hoàn cảnh gia đình, sức khỏe, năng lực, năng khiếu, sở trường, kết quả học tập và rèn luyện của năm học trước, nhận xét đánh giá của GV đã giảng dạy. Các nhóm đối tượng được phân loại theo từng tiêu chí: Về năng lực học tập; về năng khiếu-sở trường; về hoàn cảnh gia đình; Riêng phân loại về đạo đức: Có thể chia thành: -HS chăm ngoan, tích cực trong các hoạt động - HS chăm ngoan, còn rụt rè trong các hoạt động - HS thỉnh thoảng vi phạm nội quy của lớp, trường (Gồm HS có vi phạm ở mức độ nhẹ và HS vi phạm nội dung có tính chất nghiêm trọng) - HS thường xuyên vi phạm nội quy của lớp, trường (Gồm HS thường xuyên vi phạm ở mức độ nhẹ và HS hơn 1 lần vi phạm nội dung có tính chất nghiêm trọng) Bước 2: Tìm hiểu thực trạng, xác định nguyên nhân vi phạm đạo đức học sinh. Thực trạng hạnh kiểm của học sinh khối 8 năm học 2016 – 2017 và đến tháng 3/2018. Hạnh kiểm Tốt Khá TB Năm học Học sinh vi phạm Thường xuyên Không thường xuyên 2016 - 2017 115/165 28/165 22/165 42 8 Từ 9/2017 đến 3/2018 107/153 23/153 23/153 35 11 Qua tìm hiểu, nguyên nhân dẫn đến tình trạng vi phạm đạo đức học sinh lớp 8 chủ yếu từ: - Hoàn cảnh gia đình: Có thể là do bố mẹ đi làm ăn xa, không theo sát được con cái; bố mẹ li hôn; kinh tế quá khó khăn; gia đình quá nuông chiều; có anh chị em trong nhà chưa chuẩn mực về đạo đức; … SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 8 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn - Bản thân HS: Cá tính của 1 số HS chưa phù hợp với chuẩn mực đạo đức học sinh trong trường học, đôi khi không làm chủ được bản thân, … - Thanh thiếu niên ngoài nhà trường lôi kéo: chủ yếu thuộc các lĩnh vực như sử dụng thuốc lá, gây gổ - đánh nhau; chơi game online, … - Tác động của mặt trái xã hội như: sự phát triển của các trang mạng xã hội thiếu lành mạnh, trò chơi trực tuyến, lối sống ảo, … Khối lớp 8 có nhiều học sinh chưa ngoan như em Bùi Minh Hoàng, Nguyễn Văn Duy, Y Kiên BKrông, H Rim Byă, Y Prăng, H’Ếch Eban, Đinh Thị Lệ, Nguyễn văn Quyến...vv..v. Có những biểu hiện: không học bài, không ghi bài, hay đi lại tự do trong lớp, phát biểu linh tinh, nói leo, bỏ tiết, nghỉ học ở nhà cả tuần và đặc biệt rất thích làm cho thầy cô nổi giận là niềm vui của các em. Nếu chỉ xét ở lớp tôi công tác là lớp 8A4 đã có 2 học sinh mồ côi cha,1 học sinh mồ côi mẹ, 14/32 học sinh thuộc hộ nghèo, 3 học sinh có cha đi làm ăn xa phải ở với ông bà và còn l9 học sinh có điều kiện sống chỉ ở mức trung bình khá vì chủ yếu là làm thuê và làm ruộng ít quan tâm đến việc học của con em mình. Ý thức học tập của đa số học sinh chưa cao, tỉ lệ học sinh yếu kém giao động 17%- 26%, mức độ vi phạm nội quy khoảng 50%. Và còn rất nhiều nguyên nhân và thực trạng trong công tác chủ nhiệm nữa. Bước 3: Xây dựng kế hoạch, đề xuất phương án giải quyết các vi phạm nội quy đạo đức học sinh. + Tìm hiểu và nắm bắt nguyên nhân học sinh vi phạm nội quy đạo đức và đề xuất một số biện pháp để khắc phục Đối với gia đình học sinh: NGUYÊN NHÂN BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC Trước hết là nói về gia đình, cha mẹ cưng chiều con cái, muốn con mình có điều kiện tốt để học hành cùng chúng bạn được dễ dàng hơn, không muốn con mình tủi thân vì thua kém bạn bè, con muốn gì là được nấy, nhiều người mẹ còn che giấu tội lỗi của con vì sợ bố đánh, hàng xóm chê cười, vô tình làm hư hỏng con cái nhiều hơn. Đối với những trường hợp như vậy giáo viên chủ nhiệm nên gặp riêng bố mẹ, phân tích phải trái cho phụ huynh hiểu được việc làm của mình đã vô tình làm con hư hỏng, ỷ lại, sống thiếu trách nhiệm với bản thân. Cần nghiêm khắc và phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm để răn đe, giáo dục con em mình kịp thời. SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 9 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Đối với bản thân học sinh NGUYÊN NHÂN BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC Bản thân của học sinh có sự thay đổi về tâm sinh lý, luôn muốn chứng tỏ mình là đại ca, là người sành điệu, biết ăn chơi…để các bạn nể phục, từ đó có những hành động không đúng đắn như xúi giục bạn bè đánh nhau, bỏ giờ cúp tiết, hút thuốc, đánh bài... Giáo viên nên gần gũi, khuyên nhủ các em, phân tích cho các em hiểu suy nghĩ và việc làm đó là sai trái. Người khác chỉ có thể nể phục khi em trở thành một học sinh ngoan, biết vâng lời và có nhiều thành tích trong học tập. + Với những trường hợp cá biệt, có những hành vi cứng đầu, khó bảo, giáo viên chủ nhiệm phải có sự phối hợp với gia đình học sinh, ban nề nếp và nhà trường có biện pháp giáo dục tốt nhất. + Việc cai nghiện game không phải dễ, chính vì vậy giáo viên phải kiên trì, thường xuyên giám sát và nhắc nhở các em kịp thời. Gia đình phải quản lý giờ giấc của con em tối đa, không cho các em bất cứ khoản tiền tiêu vặt nào. Học sinh là lứa tuổi tò mò, hiếu động, thích khám phá, tìm hiểu, chưa phân biệt nổi đúng sai nên dễ dàng trở thành đối tượng tấn công của các tệ nạn xã hội. Học sinh thường bắt trước những điều mắt thấy tai nghe ngoài đời hay nhìn thấy trên phim ảnh, sách báo mà không qua phân tích, nhận xét đó là tốt hay là xấu. Thấy các anh thanh niên phì phèo điếu thuốc lá trên môi với vẻ sành điệu, thế là bắt chước. Bạn bè xấu rủ rê hút thử, hít thử “cho biết cảm giác lạ”, một lần, hai lần… thế là thích, là thèm, thiếu không chịu được, riết rồi nghiện lúc nào không hay. Chính vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm là rất quan trọng. Giáo viên cần phân tích để các em hiểu tác hại của thuốc lá, ma túy…Đây là những chất gây nghiện, nó có thể làm tổn hại đến sức khỏe và tính mạng của con người. Bố mẹ bất hòa, hay cãi vả, đánh Đối với những trường hợp này nhau, li hôn, bỏ bê con cái cũng là giáo viên chủ nhiệm cần gần gũi quan SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 10 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn nguyên nhân khiến các em sa chân vào tệ nạn. Nhiều em phải sống với ông bà, anh chị…vv..v. không ai chăm sóc, dạy dỗ nên dễ dàng bị kẻ xấu rủ rê, lợi dụng. tâm đến các em nhiều hơn. Trao đổi với nhà trường, các tổ chức đoàn thể để có những chế độ miễn giảm, hỗ trợ về mặt vật chất để động viên kịp thời. Việc phối hợp của chính quyền địa phương với nhà trường với gia đình và xã hội trong việc quản lý học sinh, đảm bảo môi trường an ninh cho học tập cũng như rèn luyện chưa thật chặt chẽ. Công tác tư vấn tâm lý cho học sinh đã có nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn hiện nay. Tham mưu với nhà trường tổ chức các chuyên đề về tác hại của tệ nạn xã hội đối với học sinh để các em có nhận thức đúngs đắn hơn và kịp thời tránh xa các tệ nạn đang đe dọa tương lai và cuộc sống của các em. + Tăng cường công tác phối hợp để xây dựng môi trường học tập thân thiện, tích cực Nhà trường cần nắm bắt được nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng các tệ nạn học đường thông qua giáo viên chủ nhiệm để phối hợp với đoàn đội tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp để tuyên truyền giáo dục kĩ năng sống, phòng chống tệ nạn xã hội xâm nhập vào trong trường học, tham mưu với nhà trường nên tổ chức một số kì thi tìm hiểu về ma túy học đường, bạo lực học đường bằng hình thức làm bài thi viết hoặc vẽ tranh, thi hùng biện… Đoàn đội cần phát huy vai trò, thế mạnh của đội cờ đỏ, đội xung kích và ban nề nếp để ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm nội quy, hạn chế sự gia tăng tệ nạn xã hôi trong trường học hiện nay. Giáo viên chủ nhiệm phát huy có hiệu quả hơn các giờ sinh hoạt 15 phút đầu giờ, tiết sinh hoạt lớp bằng hình thức khác nhau để tạo không khí thi đua sôi nổi trong toàn lớp, truyền sự hăng say đến từng em học sinh. Bước 4: Thực hiện giải quyết vi phạm đạo đức của học sinh. Ưu tiên hàng đầu là cá nhân giáo viên chủ nhiệm thực hiện các biện pháp với học sinh mà chưa để những người khác biết. Mục đích là học sinh sẽ dễ dàng vượt qua trở ngại về mặt tâm lí (càng nhiều người biết vi phạm của mình thì các em càng thấy tự ti, ngại ngùng, ương bướng, …) Tùy vào mức độ, tính chất của vi phạm, GVCN phối hợp chặt chẽ với BGH nhà trường, các đoàn thể trong nhà trường, cha mẹ học sinh của lớp, đặc biệt là Đoàn TNCS HCM và Đội TNTP HCM trong các quá trình xử lý vi phạm đạo đức của học sinh để đạt hiểu quả tốt nhất. Mỗi biện pháp khi áp dụng có thể chưa mang hiệu quả tức thì, GV/tổ chức SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 11 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn tham gia cần thực hiện nhiều lần, thường xuyên (hàng ngày, hàng tuần). Bước 5: Đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm quá trình xử lý. Nhìn nhận, đánh giá chính xác những vấn đề đã giải quyết được, những vấn đề chưa giải quyết được để rút kinh nghiệm cho những lần sau. Những nội dung cần quan tâm để rút kinh nghiệm: - Ảnh hưởng của môi trường đến học sinh (hoàn cảnh gia đình, bạn bè) - Vai trò của giáo viên, đoàn-đội, Ban Đại diện CMHS lớp đối với sự phát triển nhân cách của HS. - Vai trò của Ban giám hiệu, chính quyền địa phương trong việc giáo dục đạo đức, nhân cách cho HS. - Sự phù hợp của các biện pháp khi áp dụng đối với các đối tượng/tình huống giáo dục đạo đức. GVCN có thể sử dụng sổ ghi chép hoặc tính năng lưu trữ của công nghệ thông tin (máy tính, điện thoại thông minh) để ghi chép, rút kinh nghiệm, trao đổi, thảo luận cùng đồng nghiệp. * Một số trường hợp cụ thể đã được áp dụng trong công tác chủ nhiệm và giảng dạy tại trường THCS Lương Thế Vinh. Như chúng ta đã đề cập ở trên, từ những bất cập trong nhận thức của gia đình học sinh, khó khăn trong cuộc sống và những đổi thay của xã hội đã tác động đến nhận thức của học sinh là nguyên nhân nảy sinh những vấn nạn xã hội trong trường. Hôm nay tôi xin trao đổi một số vấn đề cụ thể như sau: b.1. Vi phạm về trang phục(Như nhuộm tóc, mặc quần Jean, váy ngắn) Đồng phục trường THCS Lương Thế Vinh Trang phục học sinh trường THCS Lương Thế Vinh đi học phụ đạo của HS lớp 8 ngày 20/03/2017 SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 12 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Ông cha ta đã thường dạy rằng: “Nhìn mặt mà bắt hàng dong”, từ đó đủ thấy tầm quan trọng của bộ trang phục đối với chúng ta. Cách ăn mặc cũng chính là cách mỗi người tự giới thiệu về bản thân mình với những người xung quanh. Rèn luyện sự chỉn chu, cẩn thận trong lựa chọn trang phục lại càng cần thiết và có ý nghĩa hơn với những học sinh trung học cơ sở - lứa tuổi vẫn còn đang cắp sách tới trường. Cách ăn mặc của học sinh ngày nay vô cùng phong phú, muôn màu muôn vẻ. Nhưng có một thực tế không thể phủ nhận rằng, phù hợp nhất khi tới trường có lẽ chỉ có bộ đồng phục mà thôi. Ngoài vẻ đẹp giản dị, thường mang màu trắng tựa như sự hồn nhiên, trong trắng phù hợp với lứa tuổi học trò, bộ đồng phục còn xóa nhòa đi ranh giới giữa giàu nghèo, sang hèn, khiến cho mọi người đều hòa đồng, bình đẳng như nhau. Không chỉ vậy, mỗi khi nhìn thấy tấm phù hiệu trên tay áo, chắc hẳn bạn còn thấy gắn bó, tự hào về ngôi trường của mình nữa đúng không? Ấy thế mà, nhiều bạn lại coi đồng phục chỉ là bắt buộc, không tự giác mặc dẫn tới vi phạm nội quy. Tệ hơn nữa, có bạn lại cố gắng “cách tân” bộ đồng phục như mang cạp trễ, quần bó, áo chẽn,... làm mất đi vẻ đẹp thuần khiết của bộ trang phục này. Mặc dù nhà trường đã ban hành nội quy, quy định về trang phục của học sinh khi đến trường. Nhưng không chỉ vậy, ngoài giờ học, nhiều bạn còn chạy theo các mốt hàng hiệu. Mỗi khi xã hội theo một trào lưu mới thì bạn cũng diện một bộ cánh mới cho phù hợp với “thị trường”. Không quá khó để bắt gặp hình ảnh các em nữ sinh cả bậc THPT và THCS với nét mặt non nớt được tô vẽ cầu kỳ từ môi, mắt, chân mày, thậm chí tóc uốn xoăn, nối mi giả đến trường. Nhiều bạn còn sơn móng tay, móng chân với những màu sắc loè loẹt, cầu kỳ. VD1: Đ.T.A là một học sinh nữ tại lớp 8A4 trường THCS Lương Thế Vinh (Lớp tôi chủ nhiệm). Em rất thích sơn móng tay, mặc váy ngắn( Váy trang phục của trường nhưng may ngắn hơn), tô son khi đến lớp...vv..v. Và tiết chào cờ đầu tháng 10 năm 2017 tình cờ em bị nhắc nhở trong tiết chào cờ khi gây mất trật tự, e đứng dậy với chiếc váy ngắn, đôi bàn tay sơn đỏ, tóc thì nhuộm hoe hoe và bị Cô Hiệu trưởng nhắc nhở về trang phục. Giao lại cho GVCN lớp xử lý( Ngày thứ 6 tiết sinh hoạt lớp, A chưa nhuộm tóc, sơn móng tay…vv.v). Nếu gặp tình huống trên bạn sẽ giải quyết thế nào? Tôi là một GVCN của lớp sau khi tiếp thu ý kiến của BGH nhà trường, đã phối hợp với hội trưởng hội phụ huynh để tìm nguyên nhân, lý do vì sao trong thời gian ngắn (Trong 2 ngày thứ 7 và chủ nhật) em A lại có những thay đổi dẫn đến vi phạm nội quy nhà trường như thế. Sau khi tìm hiểu tôi được biết vì A sống xa Bố Mẹ (Đi làm xa ở Bảo Lộc, Lâm Đồng) ở cùng bác ruột, vào chiều thứ 6 Bố mẹ e có về thăm em và cho em 150 nghìn tiền tiêu vặt, vì đua đòi theo bạn nên trong hai ngày thứ 7 và chủ nhật e SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 13 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn đã cùng với chị họ tên B đi nhuộm tóc và sơn móng tay, chính vì thế mới để xảy ra tình trạng như hiện tại. Đầu tiên tôi không tỏ ra gay gắt với học sinh, mà còn tỏ thái độ gần gũi hơn với em. Sau đó tôi đứng vai trò như một người thân trong gia đình để giúp em dễ dàng tâm sự, giải bày quan điểm của mình. Tiếp theo tôi phân tích cho em hiểu: Việc em thay đổi một chút về hình thức trông cũng rất xinh. Tuy nhiên chưa thật phù hợp với lứa tuổi học trò, mặt khác thầy tin chắc rằng với hình thức như hiện tại em sẽ không thấy tự tin khi xuất hiện trước bạn bè, thầy cô đúng không. Tôi đã phối hợp với đại diện cha me học sinh của lớp có những lời khuyên chính đáng để em thay đổi và không tái phạm trong những lần tiếp theo. Ngoài việc nhắc nhở các em chấp hành nội quy của nhà trường, các bậc phụ huynh nên giáo dục các em có ý thức hơn trong việc làm đẹp bởi lứa tuổi học sinh quan trọng nhất là trang phục chỉnh tề, sạch sẽ, gọn gàng khi đến trường. Bên cạnh đó, phụ huynh không nên chiều theo mọi đòi hỏi, sở thích của con em mình, nên phân tích những tác hại có thể ảnh hưởng về mặt thể chất và học tập khi các em quá quan tâm đến vẻ bề ngoài, tránh những hậu quả đáng tiếc ảnh hưởng đến tương lai các em. b.2. Nói tục, chửi bậy Nói tục chửi bậy là một biểu hiện trong giao tiếp của mỗi con người. Sự tương tác qua lại với nhau bằng ngôn ngữ nhưng không lịch sự, thô lỗ, không có văn hóa. Có thể đó chỉ là lời nói đối với họ là chuyện bình thường nhưng ở trong mối quan hệ giao tiếp thì nó không phù hợp. Hiện tượng nói tục chửi bậy hiện nay diễn ra rất nhiều, ở nhiều lứa tuổi, nhưng tập trung ở lứa tuổi học sinh, thanh niên. Bởi rằng ở lứa tuổi này, lời ăn tiếng nói chưa được rèn giũa, chưa có chừng mực, cách ứng xử chưa được khéo léo dẫn đến nói tục, chửi bậy nhau. Nhiều người xem nói tục chửi bậy chỉ là câu ‘chửi thề” rất bình thường. Những lời nói đó sẽ trở thành thói quen, câu cửa miệng mỗi khi cất tiếng nói. Một khi đã là thói quen thì sẽ rất khó bỏ, ăn sâu vào tiềm thức. Người ta vẫn nói “Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” hay “Chim khôn kêu tiếng rảnh rang - Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”. Đó SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 14 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn đều là những câu nói khuyên nhủ chúng ta nên lịch sự trong giao tiếp để có thể tạo môi trường lành mạnh, trong sáng nhất. Việc nói tục trong nhà trường sẽ khiến thầy cô giáo bực mình, bạn bè bưc xúc. Đây là lỗi vi phạm phổ biến trong các lớp học hiện nay không chỉ đối với các em học sinh hư hỏng, mà đối với các em chăm ngoan, học giỏi vẫn còn xuất hiện và đặc biệt là đối với các bạn nữ nổi tiếng là hiền lành, học giỏi. VD2: Trong tiết vật lý, tiến hành thí nghiệm về lực đẩy Acsimét trong Vật Lý 8, Tôi là giáo viên đứng lớp giảng dạy, sau khi các em báo cáo kết quả thí nghiệm, tôi tiến hành giải thích các khúc mắc của các e trong quá trình làm thí nghiệm. Tổ 2 vì một số lý do nên điểm thấp nhất, sau khi tôi đọc tổ 2 được 6,5 điểm “Chợt đâu đó vang lên một tiếng “……” rất to và âm thanh đó làm các bạn trong lớp bật cười. Trong trường hợp này chúng ta nên bình tĩnh xác định học sinh nào đã phát ngôn như vậy, sau đó tiếp tục dạy học như bình thường, tiếp tục nhận xét và thông báo điểm cho tổ 3 và 4. Sau đó mời em học sinh vi phạm ở lại gặp sau khi hết tiết. Sau khi trao đổi với em N.T.T vì sao trong tiết dạy em lại hô to câu nói “Á ĐÙ” thì tôi được biết đó là một câu cửa miệng hàng ngày, trong lúc thầy đang nhận xét về kết quả thí nghiệm của tổ, N.T.T không chú ý, chỉ nghe thông báo điểm về tổ mình nên em thấy ngạc nhiên và buột miệng ra cấu nói như vậy, đây cũng chính là một đặc trưng của người dân trên địa bàn Thôn Quỳnh tân, vì trong giao tiếp hàng ngày một bộ phận không nhỏ người dân (Kể cả người lớn tuổi) vẫn nói tục chửi bậy. Sau khi tìm hiểu nguyên nhân, tôi đã ân cần khuyên bảo em vì là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường hãy lựa chọn những cái hay, đẹp, cái văn minh lịch sự để học tập. Vì sau này đối với người trưởng thành thì lời ăn tiếng nói vô cùng quan trọng. Người ngoài sẽ đánh giá phẩm chất của bạn qua cách ứng xử, qua lời ăn tiếng nói hằng ngày đó. Bên cạnh đó thông báo với giáo viên chủ nhiệm lớp về tình huống vừa xảy ra để có hình thức nhắc nhở các thành viên trong lớp rút kinh ngiệm cho thời gian tiếp theo, phối hợp với Liên đội để nhắc nhở học sinh toàn trường vì một môi trường giáo dục văn minh, lịch sự đúng nghĩa với câu nói “Tiên Học Lễ, Hậu Học Văn”. b.3. Nghiện thuốc lá, hút sashi, sử dụng Keo con chó, … + Thuốc lá Hẳn không ai xa lạ với hình ảnh thuốc lá, thuốc lá ở nơi công cộng, ở bưu điện, tại các quán cà phê. Tuy nhiên ít ai lại nghĩ rằng trường học cũng là nơi mà thuốc lá dễ dàng xâm nhập. Tình trạng học sinh hút thuốc lá ngày càng phổ biến. Các em thường tụ tập ở một nơi nào đó kín đáo để hút trộm thuốc. Làn khói thuốc SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 15 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn đã len lỏi vào học đường. Mặc dù tác hại về sức khoẻ do hút thuốc lá và khói thuốc gây ra đã được cảnh báo liên tục, nhưng tình trạng hút thuốc ở thanh thiếu niên hiện nay, đặc biệt là học sinh đang có chiều hướng gia tăng. Các em rất dễ dàng mua thuốc lá ở bất cứ chỗ nào tại các thành thị, vùng nông thôn. Vì hệ thống bán hàng và phân phối sản phẩm, đặc biệt là việc bán lẻ ở các quán cà phê, các tiệm và các tủ thuốc lá ở ven đường ngày càng phổ biến. Ngoài ra, pháp luật chỉ buộc nhà sản xuất phải ghi dòng chữ “Hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ” lên bao thuốc, chứ pháp luật chưa có quy định về độ tuổi bao nhiêu mới được mua thuốc lá và người bán có trách nhiệm từ chối việc bán thuốc cho đối tượng là học sinh. Chính vì thế, để mua được thuốc lá đối với các em là không khó. Hằng ngày giáo viên không hiếm khi bắt gặp và phải xử lí học sinh hút thuốc lá, lúc này người GV phải làm gì để giải quyết tình huống đó? Bản thân tôi đã gặp trường hợp như sau: VD3: Em T.V.B là một học sinh lười học và có biểu hiện nghiệm thuốc lá, em thường tụ tập, rủ rê một số bạn trong lớp hút thuốc vào những giờ ra chơi. Một lần vào tiết chào cờ đầu tuần, giáo viên chủ nhiệm bắt quả tang T.V.B trốn trong lớp để hút thuốc. Nếu gặp tình huống trên bạn sẽ giải quyết thế nào? Gặp trường hợp này chúng ta nên bình tĩnh, vì nếu không khéo léo bạn sẽ dễ dàng xúc phạm, kích động đến học sinh. Hơn nữa đây là một học sinh cá biệt, sẽ có nguy cơ bỏ học nếu chúng ta không khéo léo trong việc xử lí giáo dục các em. Tục ngữ có câu: “Lạt mềm buộc chặt”. Trước tiên giáo viên chủ nhiệm vờ như chưa phát hiện ra học sinh hút thuốc, nhẹ nhàng đến gần học sinh và hỏi: Sao em không xuống chào cờ cùng các bạn? em bị ốm à? Chắc chắn em này sẽ rất lúng túng trước thái độ ân cần của giáo viên chủ nhiệm. Sau đó ta sẽ tiếp tục: Ồ! Em hút thuốc à? Em hút từ bao giờ vậy? Thầy nghĩ đây là thói quen em nên bỏ với các lí do: Hút thuốc rất có hại cho sức khỏe và hao tốn tiền của, em còn bị phê bình, thậm chí còn bị nhà trường kỉ luật nếu ban nề nếp hoặc đội cờ đỏ phát hiện ra. Việc làm của T.V.B hôm nay coi như chỉ mình Thầy và em biết nhưng với điều kiện em hứa với Thầy sẽ không được tái phạm nữa nhé! Nếu bằng sự nhẹ nhàng, ân cần của mình nhưng học sinh chỉ hứa suông, vẫn tiếp tục hút thuốc thì làm thế nào? Chúng ta thông báo cho gia đình học sinh để gia đình thường xuyên quan tâm, quản lý chặt chẽ trong sinh hoạt hàng ngày của con cái về thời gian và các mối quan hệ bạn bè, không cho các em sử dụng tiền vào các mục đích khác để mua thuốc lá. Lập biên bản gửi về ban nề nếp, nhà trường để cùng phối hợp giáo dục các em, ngăn chặn kịp thời tình trạng hút thuốc lá. SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 16 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Để hạn chế tình trạng học sinh hút thuốc lá giáo viên tổ chức trao đổi về tác hại của thuốc lá (thông qua các tiết sinh hoạt lớp), phát động học sinh viết bài tham luận hoặc vẽ tranh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, hướng đến những hình ảnh về lối sống khoẻ mạnh và tích cực thu hút các em tham gia. Đối với nhà trường, đoàn thể, cần đưa nội dung tuyên truyền phòng chống hút thuốc lá vào trường phổ thông, cần lồng ghép giáo dục phòng chống hút thuốc lá thông qua các môn học có liên quan (sinh học , ngữ văn). Trang bị cho học sinh các kỹ năng từ chối lời mời hút thuốc từ bạn bè hoặc những người xung quanh. Vận động các em nói không với thuốc lá ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. + Sử dụng một số chất gây nghiện (Sisha, bóng cười, keo con chó,…) Tâm lý học sinh ở lứa tuổi này thường dễ bị kích động, thích thể hiện mình trước đám đông, dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn XH nếu như không phát hiện và xử lý kịp thời. Khi gặp tình huống trên là GVCN tôi sẽ xử lý như sau: Bình tĩnh, không nóng vội tiến hành thu thập thêm thông tin qua các em học sinh trong lớp, qua bảo vệ trường, qua ban nề nếp để hiểu thêm về sự việc trên, đồng thời điểm lại quá trình học tập, rèn luyện và các biểu hiện sinh hoạt của học sinh trong thời gian qua ở trường. Gặp gia đình để tìm hiểu, khai thác thêm thông tin và những biểu hiện của học sinh ở nhà như: Thời gian học sinh hay vắng nhà, các mối quan hệ bạn bè của học sinh gần đây... Gặp riêng học sinh, đầu tiên tạo sự gần gủi, thân thiện, cởi mở để xóa khoảng cách cô -trò. Tạo cho học sinh niềm tin bằng cách khen học sinh có tiến bộ về một mặt nào đó, sau đó cho học sinh biết một vài thông tin mà mình vừa thu thập được. Gợi mở để học sinh nói lên quan điểm của bản thân về việc sử dụng chất gây nghiện là đúng hay sai ? nguyên nhân ? Giáo viên phân tích cho học sinh hiểu những tác hại khi sử dụng chất gây nghiện và yêu cầu học sinh từ bỏ khi chưa quá muộn: Thầy hy vọng rằng em sẽ nhận thức được vấn đề này và càng tin rằng em sẽ từ bỏ được việc hút Sisha. Giáo viên chủ nhiệm gặp gia đình, trao đổi nội dung trên và những thông tin cần thiết liên quan đến việc sử dụng chất gây nghiện, yêu cầu gia đình quan tâm đến hs, phối hợp với GVCN để giáo dục học sinh. Giáo viên trao đổi với một số học sinh ngoan trong lớp, gần gũi động viên, rủ bạn chơi các trò chơi vui nhộn để quên đi cảm giác thèm thuốc. Đồng thời GVCN phân công cho em trách nhiệm quản lý nề nếp lớp, quản lý ANTT trường học.... tạo mọi điều kiện giúp em hòa nhập với lớp, hồn nhiên với lứa tuổi vốn có của mình. Các nhà trường kết hợp các cơ sở giáo dục khác phải tổ chức thực hiện chương trình giáo dục về phòng, chống ma tuý trong nhà trường, bằng việc lồng SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 17 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn ghép vào chương trìnhhọc để cho học sinh hiện nay hiểu rõ về tác hại và hiểm hoạ của ma tuý. Tổ chức việc giáo dục pháp luật về phòng chống ma tuý để học sinh hiểu rõ chính sách pháp luật của Nhà nước về việc xử lí những hành vi vi phạm pháp luật về ma tuý. Giáo dục lối sống lành mạnh cho học sinh không tham gia vào các tệ nạn xã hội. Quản lí chặt chẽ, ngăn chặn học sinh không để họ tham gia vào. Thường xuyên phối hợp với cơ quan y tế, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền kiến thức về ma túy. Đồng thời ngăn chặn tình trạng nghiện ma tuý trong môi trường giáo dục. b.4. Gây gổ, đánh nhau Hằng ngày, cuộc sống vẫn tiếp diễn và trái đất vẫn quay như quy luật của nó. Và trong nhịp thở hối hả của cuộc sống, có khi nào, mỗi chúng ta ngoảnh lại nhìn hay sống chậm lại để nghĩ về những điều đang diễn ra xung quanh? Đối với những người làm trong ngành giáo dục hẳn không ai có thể không trăn trở về vấn nạn bạo lực diễn ra trong trường học. Bạo lực học đường từ đâu tới? Câu hỏi này có rất nhiều người trả lời được nhưng lại có rất ít người trả lời chính xác và đầy đủ nhất. Với một khái niệm như thế này, biết trả lời như thế nào mới là đúng và đủ? Bạo lực học đường thường diễn ra khi có mâu thuẫn (lớn hoặc nhỏ) giữa giáo viên với học sinh hay giữa học sinh với nhau. Nhưng hầu hết các vụ bạo lực học đường hiện nay xảy ra đều là do xô xát giữa các học sinh này với nhóm học sinh khác. Từ những xích mích mà các bạn cho là lớn như “cướp người yêu của nhau”, “ làm bẽ mặt các bậc anh chị” cho đến những việc nhỏ bằng đầu tăm như “nhìn đểu”, “vênh” hoặc chỉ vì một trò đùa ngổ nghịch thường ngày đều được lấy ra để lí giải cho hành động đánh bạn. - VD4: Vì một vài xích mích nhỏ, N.T.P (8A1) thuê L.V.Đ (7A5) đánh bạn N.V.Q lớp 8A3, nếu hoàn thành niệm vụ sẽ trả cho 2000 đồng. Thế là xảy ra xô xát giữa Q và Đ, Q vô tình bị Đ đánh mà không biết lí do gì. Tuy nhiên, chuyện bé xé thành to. Một số bạn học sinh nam ở khối 8 muốn tỏ ra mình là những vị “anh hùng hảo hán”, muốn bảo vệ bạn mình bằng cách dùng bạo lực để can thiệp. Chưa dừng lại ở đó, các bạn lôi kéo anh em đến cổng trường để khiêu chiến. Và hậu quả để lại không nhỏ (một học sinh nam lớp 8 đã bị tổn thương hàm và răng). Là một giáo viên chủ nhiệm có học sinh tham gia vào trận ẩu đả trên, tôi xin đưa ra một số ý kiến sau: Trước tiên, ta cần tìm hiểu rõ nguyên nhân. Để xảy ra tình trạng trên đều do nhận thức của bản thân các em chưa tốt. Đặc biệt là các em nam hay muốn thể hiện SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 18 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn mình là đại ca, là đàn anh đàn chị nên không kìm chế được bản thân, chưa nhận thức đúng đắn dẫn đến hành vi vi phạm nghiêm trọng. Đối với những học sinh này giáo viên chủ nhiệm cần kịp thời phân tích cho các em hiểu hành vi đánh bạn là việc làm sai trái. Vì đây là vấn đề đã đến mức nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của học sinh nên giáo viên chủ nhiệm không thể đơn phương giải quyết. Triệu tập gia đình học sinh, trình bày rõ nguyên nhân, động cơ khiến các em vi phạm cho gia đình biết. Sau đó lập biên bản gửi về nhà trường vì mức độ vi phạm nghiêm trọng. Nhà trường sẽ thành lập hội đồng kỉ luật để xử lí kịp thời. Tạm đình chỉ học tập một tuần và cho lao động tại gia đình để các em thấy được những vất vả thường ngày bố mẹ phải gánh vác. Tuyệt đối không nên đuổi học, loại bỏ các em ra ngoài xã hội khi tuổi đời các em còn rất nhỏ. Đồng thời phân tích cho các em hiểu việc vi phạm của bản thân khiến cho thầy cô buồn lòng, bố mẹ phải tổn thất về thời gian đi lại giảng hòa, mất một khoản tiền để chữa trị thuốc thang cho bạn, tình cảm bạn bè bị tổn thương, mất mát. Theo tôi để hạn chế bạo lực xảy ra trong trường học, nhà trường cần tăng cường hơn nữa công tác giáo dục kĩ năng sống cho các em, xây dựng môi trường học tập vui tươi, lành mạnh. Tạo điều kiện cho các em sinh hoạt chủ điểm, múa hát tập thể, dân vũ trong các giờ ra chơi với các bài hát thể hiện tinh thần đoàn kết để các em không có cơ hội gây sự, kiếm chuyện với nhau. Tạo không khí vui tươi, thân thiện sau mỗi tiết học căng thẳng, mệt mỏi để các em cảm thấy yêu trường mến lớp, tình cảm bạn bè ngày càng xích lại gần nhau hơn. b.5. Trốn học, bỏ tiết vì nghiện game online, Facebook, …. Hiện nay cùng với sự tiến bộ của ngành bưu chính viễn thông, Internet đã xâm nhập vào cửa ngõ của mọi tầng lớp, mọi gia đình và mỗi cá nhân. Bên cạnh những lợi ích rất lớn của Internet, tôi xin đưa ra một vấn nạn lạm dụng mạng xã hội vào những mục đích vô ích đối với phần lớn học sinh hiện nay: Như chúng ta đã biết, Internet là một công cụ học tập hết sức hữu ích. Tuy nhiên nếu lạm dụng Internet quá mức sẽ có tác động tiêu cực đến nhiều mặt của người sử dụng. Thực trạng nghiện Internet của học sinh ngày một tăng nhanh. Nguyên nhân chính là các em thiếu định hướng đúng đắn trong học tập, thiếu kĩ năng sống và kiểm soát bản thân, có nhu cầu mở rộng các mối quan hệ nhưng thiếu kĩ năng ứng xử với cuộc sống. Nghiện Internet hiện nay được xem như một căn bệnh truyền nhiễm mà các triệu chứng khó chữa đó là: nghiện game – online, Facebook, chat…Một trong những thực trạng đang ở mức báo động đối với giới trẻ hiện nay đó là nghiện facebook và nghiện game online. SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 19 Trường THCS Lương Thế Vinh Giáo viên: Đào Khả Sơn Nghiện Facebook: Facebook kết nối trên thế giới ảo nhưng lại làm xói mòn và ảnh hưởng đến nhân cách con người giao tiếp, thể hiện tình cảm. Nhiều bạn trẻ mải nói chuyện với người trên mạng mà quên giao tiếp với người thân, chỉ đắm chìm trong thế giới ảo mà thờ ơ, dửng dưng với mọi người, không muốn và không biết cách giao tiếp, chia sẻ với mọi người xung quanh, thậm chí mất niềm tin nơi cuộc đời thực, có khi dẫn đến mặc cảm trong cô đơn, trầm cảm, thu mình lại. Là nơi “sản xuất” ra đầy rẫy cạm bẫy, lừa lọc. VD: Em L.T.C – Học sinh lớp 8A1( Do cô Tạ Thị Hạnh chủ nhiệm vốn dĩ là một học sinh ngoan, em đã từng là tổ trưởng và nằm trong đội tuyển được ôn để dự thi học sinh giỏi cấp huyện. Tuy nhiên thời gian gần đây em có biểu hiện sa sút về học tập, trong lớp em thường thiếu tập trung, hay ngủ gật. Khi giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu mới biết em nghiện Facebook. Phần lớn thời gian buổi tối em thường lên mạng để kết bạn, tán gẫu với bạn bè trong thế giới ảo. Trường hợp khác: Em P. T. H đột ngột đòi gia đình cho nghỉ học mà không nói rõ lí do. Khi tìm hiểu mới biết dobị mất nick Facebook nên em hoang mang lo lắng đến mức không đủ tự tin để tiếp tục đến trường. Vì đây là tình huống xảy ra khá phổ biến, giáo viên chủ nhiệm dành thời gian cho cả lớp, phân tích cho học sinh hiểu Facebook rất có lợi ích – giúp mọi người trao đổi thông tin cho nhau, giải trí sau những buổi học tập căng thẳng. Tuy nhiên đây cũng là con dao hai lưỡi, trò lên facebook thầy lo lắng, cha mẹ phiền lòng. Các em không thể không sử dụng, mà phải khuyến khích các em chỉ dùng nó để phục vụ cho việc trao đổi thông tin học tập khi cần thiết. Để quản lí thời gian học tập ở nhà của các em giáo viên bí mật tạo một nick name sau đó kết bạn với những học sinh trong lớp thông qua một bạn khác (lớp trưởng). Sau một thời gian kết bạn, trao đổi thông tin qua lại, nắm bắt lịch trình và những tâm tư của các em, giáo viên sẽ “xuất đầu lộ diện”. Tôi tin là học sinh sẽ “khâm phục, khẩu phục”. Trong các tiết sinh hoạt lớp giáo viên chủ nhiệm xây dựng phiếu tham khảo ý kiến của học sinh về các tác động tích cực và tiêu cực khi sử dụng Facebook và Game như sau: PHIẾU THAM KHẢO Ý KIẾN HỌC SINH KHI SỬ DỤNG FACEBOOK, GAME ONLINE Tác động tích cực Tác động tiêu cực - - - - - - SKKN: Một số biện pháp nhằm giải quyết tình trạng vi phạm nội quy đạo đức đối với học sinh khối 8 trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông ana – Tỉnh Đắk lắk 20