Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Tªn ®Ò tµi: Mét
sè ph¬ng ph¸p n©ng cao chÊt lîng m«n
to¸n líp 2”
I.s¬ yÕu lÝ lÞch
-Hä vµ tªn: Hoµng ThÞ hång
BÝ danh:kh«ng
N÷.
-Ngµy sinh:21/4/1976
-D©n téc: Kinh
T«n gi¸o:kh«ng
-Quª qu¸n: Hång Phóc – Ninh Giang – H¶i D¬ng
-Chç ë hiÖn nay: Hïng An – B¾c Quang – Hµ Giang.
- Tr×nh ®é v¨n hãa:12/12.
- Tr×nh ®é chuyªn m«n: 9+3.
-Ngµy b¾t ®Çu tham gia c«ng t¸c:01/9/1996.
-Ngµy gia nhËp c¸c ®oµn thÓ:
§¶ng: 06/5/2010
§oµn TNCS Hå ChÝ Minh:26/3/1991
- Chøc vô: Gi¸o viªn
§¬n vÞ c«ng t¸c:Trêng TiÓu häc H¬ng S¬n.
II.môc ®Ých yªu cÇu cña ®Ò tµi
-Nhaèm naâng cao chaát löôïng häc to¸n ôû lôùp 2.
-Reøn kyõ naêng söû duïng ngoân ngöõ vaø kyõ naêng tính toaùn cho hoïc sinh khi hoïc
toaùn.
-Ñònh höôùng cho hoïc sinh hoaït ñoäng theo höôùng tích cöïc (laáy hoïc sinh laøm
trung taâm).
-Giuùp giaùo vieân xaùc ñònh ñöôïc taàm quan troïng cuûa phöông phaùp daïy giaûi
toaùn vaø söû duïng hôïp lyù phöông phaùp daïy giaûi toaùn cho hoïc sinh.
1
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
III.nh÷ng c¨n cø vÒ mÆt lÝ luËn vµ thùc tiÔn ®Ò tµi
1.C¬ së lÝ luËn
M«n to¸n lµ mét trong nh÷ng m«n häc cã vÞ trÝ quan träng ë bËc TiÓu häc.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, xu thÕ chung cña thÕ giíi lµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc
nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh trong qu¸ tr×nh
d¹y häc. Mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh ch¬ng tr×nh to¸n TiÓu häc mang ý
nghÜa chuÈn bÞ cho viÖc häc gi¶i to¸n cã lêi v¨n ë c¸c cÊp häc trªn, ®ång thêi gióp
häc sinh nh÷ng hiÓu biÕt cÇn thiÕt khi tiÕp xóc víi nh÷ng “t×nh huèng to¸n häc”
trong cuéc sèng hµng ngµy.
Trong nhiÒu n¨m häc, t«i ®· d¹y líp 2. T«i nhËn thÊy viÖc d¹y gi¶i to¸n cã lêi
v¨n trong ch¬ng tr×nh to¸n ë bËc tiÓu häc nãi chung vµ ë líp 2 nãi riªng lµ hÕt søc
cÇn thiÕt, ë løa tuæi häc sinh tiÓu häc, t duy cña c¸c em cßn h¹n chÕ vÒ mÆt suy luËn,
ph©n tÝch viÖc d¹y “gi¶i to¸n cã lêi v¨n” ë TiÓu häc sÏ gãp phÇn gióp häc sinh ph¸t
triÓn ®îc n¨ng lùc t duy, kh¶ n¨ng quan s¸t, trÝ tëng tîng cao vµ kü n¨ng thùc hµnh
gi¶i to¸n cã lêi v¨n ®Æt nÒn mãng v÷ng ch¾c cho c¸c em häc tèt m«n to¸n sau nµy ë
cÊp häc phæ th«ng c¬ së.
ViÖc d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2 nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt
ph¸t huy ®îc tÝnh chñ ®éng tÝch cùc cña häc sinh phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi cña
ph¬ng ph¸p d¹y häc ®ã lµ néi dung t«i muèn ®Ò cËp tíi trong ®Ò tµi.
2. C¬ së Thùc tiÔn
Trong moân Toaùn ôû Tieåu hoïc, vieäc giaûi caùc baøi toaùn coù lôøi vaên chieám moät vò
trí raát quan troïng vì : Caùc khaùi nieäm, caùc quy taéc veà Toaùn noùi chung ñeàu ñöôïc
giaûng daïy thoâng qua caùc ví duï baèng soá vaø giaûi caùc baøi toaùn, phaàn lôùn noäi dung
trong saùch giaùo khoa laø daønh cho caùc baøi toaùn, keát quaû hoïc taäp moân Toaùn cuûa
hoïc sinh thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù qua kyõ naêng giaûi caùc baøi toaùn coù lôøi vaên.
Giaûi toaùn giuùp hoïc sinh hình thaønh, cuûng coá vaän duïng kieán thöùc, kyõ naêng
veà Toaùn. Ñoàng thôøi qua giaûi toaùn, giaùo vieân deã daøng phaùt hieän nhöõng öu ñieåm
hoaëc nhöõng thieáu soùt trong kieán thöùc, kyõ naêng cuûa hoïc sinh, ñeå giuùp caùc em phaùt
huy öu ñieåm khaéc phuïc thieáu soùt.
Vieäc giaûi toaùn coøn coù taùc duïng giaùo duïc caùc em yù chí vöôït khoù, ñöùc tính
caån thaän, chu ñaùo, laøm vieäc coù keá hoaïch. Thoùi quen töï kieåm tra coâng vieäc cuûa
mình, coù oùc ñoäc laäp suy nghó, oùc saùng taïo, phaùt trieån tö duy.
Qua nhieàu naêm thöïc hieän vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc vaø vieäc thay
saùch giaùo khoa lôùp 2, toâi ñaõ thaáy ñöôïc öu ñieåm khi daïy moân Toaùn daïng baøi : giaûi
toaùn coù lôøi vaên, hoïc sinh ñoïc ñöôïc ñeà baøi, toùm taét ñöôïc baøi toaùn deã daøng vaø töï
phaùt huy tính tích cöïc, tìm toøi ngay ñaùp soá baøi toaùn vaø bieát trình baøy baøi giaûi moät
2
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
caùch hoaøn chænh.
Maët khaùc, nhaèm töøng böôùc kieän toaøn phöông phaùp daïy toaùn coù lôøi vaên ñaït
ñöôïc hieäu quaû cao hôn. Vì vaäy, toâi choïn ñeà taøi “Mét sè ph¬ng ph¸p n©ng cao chÊt
lîng m«n to¸n lôùp 2”.
iv.néi dung vµ thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi.
1. MUÏC TIEÂU CUÛA GIAÛI TOAÙN COÙ LÔØI VAÊN :
*/ Kieán thöùc : Hoïc sinh giaûi ñöôïc baøi toaùn coù lôøi vaên theo caùc daïng :
-Ñeâà baøi cho saün.
-Döïa vaøo toùm taét.
-Sô ñoà ñoaïn thaúng.
*/ Kyõ naêng :
-Hoïc sinh nhaän bieát caùc baøi toaùn coù lôøi vaên theo caùc daïng ôû treân vaø bieát tìm
hieåu ñeà baøi (thoâng qua caù nhaân hoaëc thaûo luaän nhoùm).
-Hoïc sinh bieát vaän duïng tìm toøi lôøi giaûi cho baøi to¸n coù lôøi vaên (qua caù nhaân
hoaëc nhoùm).
-Hoïc sinh giaûi ñöôïc baøi toaùn coù lôøi vaên, lôøi giaûi hôïp lyù vaø keát quaû ñuùng vôùi
yeâu caàu cuûa ñeà baøi toaùn.
2. THÖÏC TRAÏNG CUÛA VAÁN ÑEÀ :
Trong nhöõng naêm hoïc vöøa qua, döïa treân cô sôû baøi thi cuûa hoïc sinh. Nhìn
chung, keát quaû giaûi baøi toaùn coù lôøi vaên ñaït tæ leä raát thaáp, lí do ñaït nhö vaäy laø do
caùc baøi toaùn coù lôøi vaên caùc em chöa hieåu, chöa naém vöõng caùch tieán haønh thöïc
hieän giaûi toaùn neân caùc em coù thaùi ñoä lô laø vaø chaùn naûn ñoái vôùi nhöõng baøi toaùn coù
lôøi vaên. Ñaëc bieät laø ôû lôøi giaûi, caùc em lóng tuùng khoâng bieát ñaët nhö theá naøo cho
ñuùng, khoâng xaùc ñònh ñöôïc yeâu caàu cuûa ñeà baøi hoûi gì? Vì vaäy daãn ñeán chaát
löôïng hoïc taäp cuûa caùc em coøn haïn cheá. Neân caàn coù bieän phaùp khaéc phuïc.
3.C¸c biÖn ph¸p
1/ Giaûi toaùn laø moät hoaït ñoäng trí tueä khoù khaén, phöùc taïp :
Giaûi toaùn khoâng phaûi chæ döïa vaøo maãu ñeå giaûi maø ñoøi hoûi phaûi bieát vaän
duïng caùc kyõ naêng linh hoaït, saùng taïo. Ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi naém ñöôïc nhöõng
khaùi nieäm cô baûn khi giaûi toaùn coù lôøi vaên.
Naém vöõng caùc böôùc giaûi toaùn coù lôøi vaên vaø bieát vaän duïng keát hôïp maãu,
khaùi nieäm vaø tính saùng taïo.
*Töø nhöõng vaán ñeà treân, ta thaáy hoaït ñoäng giaûi toaùn coù lôøi vaên laø moät hoaït
ñoäng phöùc taïp vaø khoù khaên, khoâng ñôn giaûn.
2/ Phöông phaùp giaûng daïy :
Coù nhieàu phöông phaùp nhö : Hoûi ñaùp, quan saùt, troø chôi… nhöng chuû yeáu laø
3
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
phöông phaùp laáy hoïc sinh laøm trung taâm.
Coù nhieàu phöông phaùp nhöng khoâng coù phöông phaùp naøo laø toái öu caû, neân
troïng taâm daïy hoïc ngöôøi giaùo vieân phaûi bieát keát hôïp nhieàu phöông phaùp moät
caùch linh hoaït vaø saùng taïo thì môùi ñaït hieäu quaû cao.
3/ Caùc böôùc giaûi toaùn coù lôøi vaên ôû lôùp 2 :
a.Nghieân cöùu ñeà baøi :
-Tìm hieåu baøi :
+Cho hoïc sinh ñoïc ñeà baøi toaùn nhieàu laàn.
+Xaùc ñònh yeâu caàu cuûa ñeà baøi toaùn (caùi ñaõ cho vaø caùi caàn tìm).
-Trình baøy soá lieäu ñaõ tìm ñöôïc.
Ví duï :
+Baøi toaùn cho bieát gì ?
+Baøi toaùn hoûi (yeâu caàu tìm) gì ?
b.Thieát laäp caùc moái quan heä cuûa baøi toaùn :
-Hoïc sinh thaûo luaän, toùm taét noäi dung baøi toaùn.
-Ñònh daïng pheùp tính vaø keát quaû cuûa pheùp tính.
c.Laäp keá hoaïch giaûi baøi toaùn.
Hoïc sinh thaûo luaän tìm toøi lôøi giaûi cho baøi toaùn.
d.Tieán haønh giaûi.
-Sau khi tieán haønh thieát laäp caùc moái quan heä vaø tieán haønh giaûi toaùn.
-Coù theå chia lôùp thaønh nhieàu nhoùm nhoû thaûo luaän ñaët lôøi giaûi vaø pheùp tính
cho baøi toaùn coù lôøi vaên.
-Ñöa ra ñaùp soá cho baøi toaùn.
g.Kieåm tra keát quaû cuûa baøi toaùn.
-Sau khi ñöa ra keát quaû, hoïc sinh caàn phaûi kieåm tra laïi ñeà baøi vaø keát quaû
theo döï kieän ñeà toaùn.
-Thay theá keát quaû vaø thöû laïi theo döï kieän.
4/ Caùc ví duï minh hoïa.
a.Daïng ñeà cho saün :
Ví duï 1 : Moät cöûa haøng buoåi saùng baùn ñöôïc 12 xe ñaïp, buoåi chieàu baùn ñöôïc
20 xe ñaïp. Hoûi hai buoåi cöûa haøng baùn ñöôïc taát caû bao nhieâu xe ñaïp ? (Saùch giaùo
khoa Toaùn 2, trang 5).
-Böôùc 1 : Hoïc sinh ñoïc ñeà baøi, xaùc ñònh caùi ñaõ cho vaø caùi caàn tìm (Ñeà cho
bieát gì ? Hoûi gì ?
-Böôùc 2 : Laäp keá hoaïch giaûi.
+Muoán bieát hai buoåi cöûa haøng baùn ñöôïc bao nhieâu xe ñaïp ta laøm gì ?
+Tìm lôøi giaûi (döïa vaøo caâu hoûi cuûa baøi toaùn), ñôn vò.
4
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
-Böôùc 3 : Trình baøy baøi giaûi.
Hai buoåi cöûa haøng baùn ñöôïc soá xe ñaïp laø :
12 +20 = 32 (xe ñaïp)
Ñaùp soá : 32 xe ñaïp.
-Böôùc 4 : Kieåm tra ñaùnh giaù caùch giaûi.
+Xem laïi döï kieän vaø yeâu caàu cuûa baøi toaùn.
+Laáy keát quaû laøm ñieàu kieän ñeå so saùnh (32 lôùn hôn caùc soá ñaõ cho laø 12 vaø
20 coù theå laø höôùng ñuùng, vì taát caû nghóa laø phaûi coäng laïi …).
*Löu yù : Caàn toùm taét ñeà theo 1 hoaëc 2 daïng sau :
Daïng 1
Daïng 2
Buoåi saùng : 12 xe ñaïp
12
?
Buoåi chieàu : 20 xe ñaïp
20
Caû hai buoåi : ? xe ñaïp
b.Daïng ñeà döïa vaøo toùm taét.
Ví duï 2 : Giaûi toaùn theo toùm taét sau :
Goùi keïo chanh : 28 caùi
Goùi keïo döøa : 26 caùi
Caû haùi goùi : ? caùi.
(Saùch giaùo khoa Toaùn 2, trang 22).
-Böôùc 1 : Ñoïc toùm taét, xaùc ñònh caùi ñaõ cho, caùi caàn tìm.
-Böôùc 2 : Laäp keá hoaïch giaûi (nhö ví duï 1).
-Böôùc 3 : Tieán haønh giaûi vaø kieåm tra.
c /Daïng ñeà toùm taét baèng sô ñoà ñoaïn thaúng:
Ví Duï 3 : Giaûi toaùn theo toùm taét sau :
Ñoäi 1 :
15 ngöôøi
Ñoäi 2 :
2ngöôøi
}
? ngöôøi
(Saùch giaùo khoa Toaùn 2 trang 25)
-Böôùc 1 : Xaùc ñònh döï kieän ñeà toaùn, tìm caùi ñaõ cho vaø caùi caàn tìm.
-Böôùc 2 : Laäp keá hoaïch giaûi (tìm lôøi giaûi, pheùp tính, ñôn vò).
-Böôùc 3 : Tieán haønh giaûi.
Ñoäi hai coù soá ngöôøi laø :
15 + 2 = 17 (ngöôøi)
Ñaùp soá : 17 ngöôøi.
-Böôùc 4 : Kieåm tra keát quaû (nhö caùc ví duï tröôùc).
v.nh÷ng gi¶i ph¸p ®· thùc hiÖn
5
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
-Vaän duïng caùc kyõ naêng linh hoaït, saùng taïo. Ñoøi hoûi hoïc sinh phaûi naém ñöôïc
nhöõng khaùi nieäm cô baûn khi giaûi toaùn coù lôøi vaên.
-Coù nhieàu phöông phaùp nhö : Hoûi ñaùp, quan saùt, troø chôi… nhöng chuû yeáu laø
phöông phaùp laáy hoïc sinh laøm trung taâm.
*.Nghieân cöùu ñeà baøi :
*.Thieát laäp caùc moái quan heä cuûa baøi toaùn :
*.Laäp keá hoaïch giaûi baøi toaùn.
*.Tieán haønh giaûi.
*.Kieåm tra keát quaû cuûa baøi toaùn.
vi.kÕt qu¶ thùc hiÖn
Tríc khi ¸p dông ®Ò tµi kÕt qu¶ thi kh¶o s¸t ®Çu n¨m häc 2011 -2012 lµ:
Líp
SÜ sè
2B
9
Kh¶o s¸t ®Çu n¨m
9/9
Kh¸
0
Trung b×nh
5
YÕu
4
Qua caùc laàn kieåm tra cuèi kì I trong naêm häc 2011 - 2012, soá löôïng hoïc
sinh líp 2 ®iÓm trêng th«n NghÌ sè lîng ñaït ñieåm trung bình, kh¸ taêng ñaùng keå,
cuï theå nhö sau :
Líp
SÜ sè
2B
9
KiÓm tra cuèi k× I
9/9
Kh¸
Trung b×nh
2
6
YÕu
1
Qua caùc laàn kieåm tra gi÷a kì II trong naêm häc 2011 - 2012, soá löôïng hoïc
sinh líp 2 ®iÓm trêng th«n NghÌ sè lîng ñaït ñieåm trung bình, kh¸ taêng ñaùng keå,
cuï theå nhö sau :
Líp
SÜ sè
2B
9
KiÓm tra gi÷a k×
II
9/9
Kh¸
Trung b×nh
4
5
YÕu
0
vii.bµi häc kinh nghiÖm.
-Trong quaù trình thöïc hieän ñoåi môùi phöông phaùp hoïc vaø vieäc thay saùch giaùo
khoa lôùp 2 vôùi moân Toaùn (giaûi toaùn coù lôøi vaên) caàn löu yù sau :
+Xaây döïng neà neáp hoïc taäp cho hoïc sinh ngay töø ñaàu, phaân loaïi hoïc sinh
theo ñuùng trình ñoä vaø coù keá hoaïch boài döôõng kòp thôøi.
+Nghieân cöùu, tìm toøi phöông phaùp aùp duïng ñuùng vôùi noäi dung baøi hoïc vaø
6
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
ñuùng vôùi trình ñoä cuûa hoïc sinh.
+Keát hôïp ba moâi tröôøng giaùo duïc, taïo nieàm tin say meâ hoïc Toaùn giaûi toaùn
cuûa hoïc sinh.
+Phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc cuûa hoïc sinh, hoïc sinh töï tìm hieåu vaø khaéc saâu
kieán thöùc baøi hoïc.
viii.kÕt luËn.
Trên đây là Mét sè ph¬ng ph¸p n©ng cao chÊt lîng m«n to¸n líp 2 , tôi đã áp dụng
những cách dạy đó nhằm nâng cao chất lượng học toán cho lớp mà tôi chủ nhiệm.
Bước đầu các em đã thực sự phấn khởi, tự tin khi học toán. Đối với tôi, cách dạy
trên đã góp phần không nhỏ vào việc dạy học và giáo dục các em.
Bµi viÕt nµy ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt, t«i rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý
kiÕn nhiÖt t×nh cña Ban Gi¸m hiÖu, tæ Chuyªn m«n vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó t«i cã
®îc c¸c ph¬ng ph¸p d¹y To¸n líp 2 ngµy cµng tèt h¬n.
Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
H¬ng S¬n, ngaøy25 thaùng 4 naêm 2012
Ngöôøi thöïc hieän
Hoµng ThÞ Hång
7
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
NhËn xÐt cña tæ khèi chuyªn m«n:
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Phª duyÖt cña thñ trëng ®¬n vÞ:
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
...................................................................................................................................
X¸c nhËn cña phßng GD&§T
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
...................................................................................................................................
8
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
X¸c nhËn cña H§T§KT huyÖn
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
..................................................................................................................................
9
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn sáng kiến
Một trong những mục tiêu quan trọng của môn Đạo đức ở Tiểu học là hình
thành và rèn luyện kĩ năng, hành vi đạo đức cho học sinh. Đạo đức là một mặt quan
trọng của nhân cách “ cái gốc’ của con người. Giáo dục đạo đức là một bộ phận
quan trọng trong quá trình sư phạm, đặc biệt là ở Tiểu học, giúp các em ứng xử
đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày. Có thể nói, nhân cách của học
sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua bộ mặt đạo đức. Điều này thể hiện qua thái độ
cư xử đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em ruột trong gia đình, với thày cô giáo, bạn
bè với cộng đồng xã hội, qua thái độ học tập, rèn luyện...Đó là cơ sở quan trọng của
việc hình thành những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức cao hơn ở Trung học cơ sở.
Ở thời đại nào cũng vậy, người ta coi trọng văn hóa, đồng thời với coi trọng
học làm người. Trong chương trình tiểu học mới, môn Đạo đức đã trở thành một
môn học chính thức cũng như các môn học khác như: Toán, Tiếng việt, Tự nhiên và
xã hội ...Môn Đạo đức có nhiệm vụ tạo dựng cơ sở ban đầu, giúp học sinh xây dựng
ý thức đạo đức, bồi dưỡng tình cảm, hình thành những chuẩn mực hành vi phù hợp
với các quan hệ: bản thân, gia đình, nhà trường, cộng đồng, xã hội và môi trường tự
nhiên. Giáo dục đạo đức nhằm giúp học sinh:
-Về nhận thức: Học sinh có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực, hành vi
đạo đức và pháp luật phù hợp với lứa tuổi học sinh Tiểu học trong các mối quan hệ
của các em với những người thân trong gia đình; với bạn bè, với công việc của lớp
của trường, với Bác Hồ...
- Về kĩ năng, hành vi: Học sinh được từng bước hình thành kĩ năng bày tỏ ý
kiến, thái độ của bản thân đối với những quan niệm, hành vi, việc làm có liên quan
đến các chuẩn mực đã học; kĩ năng lựa chọn và thực hiện các hành vi ứng xử phù
10
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
hợp chuẩn mực trong các tình huống đơn giản, cụ thể trong cuộc sống.
- Về thái độ: Học sinh bước đầu hình thành thái độ, trách nhiệm đối với lời
nói, việc làm của bản thân, tự tin vào khả năng của bản thân, yêu thương ông bà,
cha mẹ, anh chị em và bạn bè...
Giáo dục đạo đức có từ rất xa xưa nhưng cho đến nay đó vẫn là vấn đề khó
khăn, phức tạp; nhất là giảng dạy Đạo đức theo chương trình mới, còn nhiều điều
giáo viên cần phải thông tỏ mới có thể dạy tốt được. Qua đó giúp bản thân nâng cao
về phương pháp giảng dạy, đồng thời giúp các em học sinh có nhân cách tốt để trở
thành một con người toàn diện là người có ích cho đất nước. Với những lí do trên
tôi đã mạnh dạn chọn sáng kiến kinh nghiệm:
Dạy – Học Đạo đức ở Tiểu học theo chương trình mới.
II. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu việc Dạy – Học Đạo đức ở Tiểu học theo chương trình mới tại
Trường tiểu học Thống Nhất – Thành phố Thái Nguyên. Từ đó tìm ra giải pháp để
nâng cao chất lượng giờ Đạo đức.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Tìm hiểu vấn đề đổi mới phương pháp dạy học Đạo đức ở tiểu học.
2. Tìm hiểu thực trạng việc dạy Đạo đức ở trường tiểu học Thống Nhất Thành phố
Thái Nguyên – Tỉnh Thái Nguyên.
- Mối quan hệ giữa môn Đạo đức với các môn học khác.
- Những ưu, nhược điểm và đồ dùng chuẩn bị cho việc Dạy - Học môn Đạo đức.
- Những hạn chế của giáo viên và học sinh khi dạy môn Đạo đức.
3. Đề xuất những kinh nghiệm dạy Đạo đức
- Các nguyên tắc dạy Đạo đức.
- Những giải pháp để nâng cao chất lượng giờ Đạo đức.
- Kinh nghiệm dạy Đạo đức ở Tiểu học.
IV. Đối tượng nghiên cứu
Giáo viên và học sinh Trường tiểu học Thống Nhất , TP Thái Nguyên.
V. Các phương pháp nghiên cứu
1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Đọc tài liệu, giáo trình, chuyên đề có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu:
- Giáo trình Giáo dục Tiểu học.
- Chuyên đề giáo dục Tiểu học.
11
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
- Bộ sách Đạo đức Tiểu học.
2. Phương pháp quan sát
- Dự giờ của giáo viên trong, ngoài nhà trường.
- Tham khảo tiết dạy mẫu qua băng và qua vô tuyến truyền hình.
3. Phương pháp đàm thoại
- Trao đổi ý kiến với đồng nghiệp và các trường khác.
- Trao đổi ý kiến với các em học sinh.
4. Phương pháp thực nghiệm
Áp dụng kinh nghiệm thu thập được vào giờ dạy của mình để so sánh.
5. Phương pháp tổng kết
Phân tích, đánh giá những tư liệu tham khảo, những kinh nghiệm của bản
thân, những ý kiến trao đổi với giáo viên và học sinh. Từ đó rút ra những phương
pháp dạy hay áp dụng cho bản thân và đồng nghiệp.
PHẦN II:
NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Chương I: Cơ sở lý luận
I. Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học Đạo đức ở Tiểu học.
1. Thế nào là đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học ?
- Đổi mới phương pháp dạy học có thể hiểu là tìm con đường ngắn nhất để
đạt được chất lượng và hiệu quả dạy học cao. Con đường này không có sẵn, không
bằng phẳng, nó khúc khuỷu, gập ghềnh; đan xen giữa cái chung và cái riêng, cái cũ
và cái mới.
- Đổi mới phương pháp bao hàm cả hai mặt: Phải đưa vào các phương pháp
dạy học mới đồng thời tích cực phát huy những ưu điểm của phương pháp dạy học
truyền thống.
- Đổi mới phương pháp là sự phối hợp đồng bộ của nhiều khâu: Bồi dưỡng
giáo viên, biên soạn sách, thiết bị dạy học, đánh giá học sinh và quản lý chỉ đạo.
2. Tại sao phải đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học ?
- Đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục
Tiểu học.
12
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
- Phát huy tính năng động, sáng tạo trong phương pháp dạy học.
- Điều kiện cơ sở vật chất, môi trường học tập không giống nhau.
- Cập nhật thông tin, góp phần tích cực để đạt được mục tiêu dạy học.
3. Việc đổi mới phương pháp dạy học được tiến hành như thế nào ?
Quá trình quản lý chỉ đạo chuyên môn cho thấy rằng thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học ở Tiểu học cần tập trung vào những vấn đề sau:
a. Áp dụng hiệu quả các phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học mới:
- Dạy học đảm bảo sự thống nhất hợp lý hai yêu cầu đồng loạt và cá thể.
- Dạy học hợp tác nhóm.
- Dạy học tự phát hiện.
- Sử dụng phương tiện thiết bị dạy học hiện đại trong đổi mới phương pháp dạy
học.
- Thực hiện tốt quy trình dạy học hòa nhập.
b. Xây dựng môi trường học tập thuận lợi cho học sinh.
- Đầu tư cơ sở vật chất thiết bị theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, số lượng học
sinh trên một lớp phải hợp lý ( 35 em )
- Xây dựng phòng học và tổ chức không gian lớp học mang tính thẩm mĩ sư
phạm.
- Môi trường học tập thuận lợi sẽ tác động tích cực đến sự thành công của đổi
mới phương pháp dạy học.
c. Sử dụng hợp lý, sáng tạo đồ dùng dạy học đã có và tự làm.
d. Đổi mới phương pháp soạn bài.
e. Đổi mới phương pháp quản lí chỉ đạo.
4. Quan điểm chung về đổi mới phương pháp dạy học Đạo đức.
Dạy học môn Đạo đức cần đi từ quyền trẻ em, từ lợi ích của trẻ em đến trách
nhiệm, bổn phận của học sinh. Cách tiếp cận đó sẽ giúp cho việc dạy học Đạo đức
trở nên nhẹ nhàng hơn, sinh động hơn, giúp cho học sinh lĩnh hội và thực hiện hành
vi tự giác hơn, tránh được tính chất nặng nề, áp đặt.
Dạy học môn Đạo đức sẽ chỉ đạt hiệu quả khi học sinh hứng thú và tích cực,
chủ động tham gia vào quá trình dạy học. Dạy học môn Đạo đức phải là quá trình
giáo viên tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt động, phát huy vốn kinh nghiệm và thói
quen đạo đức, tự khám phá và chiếm lĩnh tri thức mới, khái niệm mới.
Đối với học sinh Tiểu học, nhận thức còn cảm tính, trực tiếp và cụ thể. Vì vậy
các nội dung giáo dục cần phải chuyển tải đến học sinh một cách nhẹ nhàng, sinh
13
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
động thông qua các hoạt động: đóng vai, chơi trò chơi, phân tích, xử lí tình huống,
kể chuyện theo tranh, xây dựng phần kết cho các câu chuyện có kết cục mở, đánh
giá và tự đánh giá hành vi của bản thân và những người xung quanh theo các chuẩn
mực hành vi đã học.
Các phương pháp và hình thức dạy học Đạo đức ở Tiểu học rất phong phú đa
dạng, bao gồm cả phương pháp dạy học hiện đại như: đóng vai, thảo luận nhóm, tổ
chức trò chơi... và các phương pháp truyền thống như: kể chuyện, đàm thoại, nêu
gương, vấn đáp, giảng giải.....ngoài ra cần kết hợp cả hình thức dạy học cá nhân,
theo nhóm lớp, học ở trường, ngoài sân trường, tham quan các di tích văn hóa...
Mỗi phương pháp và hình thức dạy học môn Đạo đức đều có mặt mạnh và
hạn chế riêng, phù hợp với từng loại bài riêng, từng khâu riêng của tiết dạy. Vì vậy
trong quá trình dạy học giáo viên cần căn cứ vào nội dung, tính chất từng bài, căn
cứ vào trình độ học sinh và năng lực, sở trường của bản thân, căn cứ vào điều kiện,
hoàn cảnh cụ thể của trường mình, lớp mình mà lựa chọn. Sử dụng kết hợp các
phương pháp và hình thức dạy học hợp lí, đúng mức để giáo dục đạo đức cho học
sinh qua các bài Đạo đức.
II. Các vấn đề lí luận về giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường Tiểu học
thông qua các bài Đạo đức.
Chương trình môn Đạo đức ở Tiểu học phản ánh các chuẩn mực hành vi đạo
đức cần thiết, phù hợp với lứa tuổi trong các mối quan hệ của các em với bản thân,
gia đình, nhà trường, cộng đồng và môi trường tự nhiên. Ở mỗi bài Đạo đức đều
phải thực hiện nhiệm vụ và nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh như:
- Giáo dục ý thức đạo đức.
- Giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức.
- Giáo dục hành vi, thói quen đạo đức.
1.Giáo dục ý thức đạo đức
Giáo dục ý thức đạo đức nhằm cung cấp cho học sinh những tri thức đạo đức cơ
bản, sơ đẳng về chuẩn mực hành vi, hình thành niềm tin đạo đức cho học sinh. Các
chuẩn mực hành vi này được xây dựng từ các phẩm chất đạo đức, chúng phản ánh
các mối quan hệ hàng ngày của các em. Đó là:
- Quan hệ cá nhân với xã hội: Kính yêu Bác Hồ, Biết ơn những người có công
với nước, yêu làng xóm, quê hương đất nước, yêu mến và tự hào về trường, lớp, giữ
gìn môi trường sống xung quanh...
- Quan hệ cá nhân với công việc, lao động: Biết chăm chỉ, kiên trì, vượt khó
trong học tập, tích cực tham gia các công việc lao động khác nhau.
- Quan hệ cá nhân với những người xung quanh: Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ,
quan tâm giúp đỡ anh chị em trong gia đình, tôn trọng, giúp đỡ, đoàn kết với bạn
14
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
bè, với thiếu nhi Quốc tế, tôn trọng và giúp đỡ hàng xóm láng giềng... theo khả
năng của mình.
- Quan hệ cá nhân với thiên nhiên: Bảo vệ môi trường tự nhiên xung quanh nơi
học, nơi chơi, giữ gìn công trình công cộng, bảo vệ cây trồng vật nuôi, bảo vệ
nguồn nước...
- Quan hệ cá nhân với bản thân: Khiêm tốn, thật thà, bạo dạn, lịch sự, vệ sinh, tự
làm lấy công việc của mình...
- Quan hệ cá nhân với tài sản xã hội, tài sản của người khác: Tôn trọng và bảo vệ
tài sản của nhà trường, của nhà nước và của người khác, tiết kiệm tiền của, thời
giờ ....
Theo từng chuẩn mực hành vi đạo đức, cần giúp học sinh hiểu:
Yêu cầu của chuẩn mực hành vi đạo đức: Chuẩn mực hành vi yêu cầu học
sinh thực hiện điều gì ? làm gì ?
Ý nghĩa tác dụng của việc thực hiện chuẩn mực hành vi đạo đức và tác hại của
việc làm trái: Việc thực hiện chuẩn mực hành vi đạo đức mang lại lợi ích gì ? tác
dụng gì ? Nếu không thực hiện mà làm trái có tác hại gì ?
Cách thực hiện chuẩn mực đó: Thực hiện chuẩn mực, cần làm những công
việc gì ? Thực hiện như thế nào ?
Những tri thức đạo đức ngày nay giúp các em phân biệt được cái đúng – cái sai,
cái tốt – cái xấu, cái thiện – cái ác... từ đó các em sẽ làm theo đúng, ủng hộ cái tốt,
tán thành cái thiện và đấu tranh, phê phán, tránh cái sai, cái xấu, cái ác... ý thức đạo
đức đúng đắn có tác dụng định hướng cho thái độ, tình cảm, hành vi đạo đức.
2. Giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức:
Giáo dục thái độ, tình cảm đạo đức cho học sinh là thức tỉnh những rung động,
những xúc cảm với hiện thực xung quanh, làm cho học sinh biết yêu, biết ghét rõ
ràng, có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng phức tạp trong cuộc sống.
-Thái độ tình cảm đối với những người xung quanh: Kính yêu, biết ơn, quan
tâm, chăm sóc ông bà, cha mẹ, yêu quý anh chị em, tôn trọng và yêu quý bạn bè,
tôn trọng những người xung quanh khác, hàng xóm...
-Thái độ đối với xã hội: Kính yêu Bác Hồ, biết ơn những người có công với Tổ
quốc, yêu mến trường lớp, yêu làng xóm quê hương đất nước...
-Thái độ đối với môi trường sống: Yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ môi
trường xung quanh.
-Thái độ đối với bản thân: Có lòng tự trọng, khiêm tốn học hỏi, lịch sự, biết giữ
lời hứa, trung thực...
-Thái độ đối với các hành động: Thái độ ủng hộ, đồng tình, tán thành với
15
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
những tấm gương, việc làm tốt, phù hợp với những chuẩn mực đạo đức, có thái độ
lên án, phê phán, chê cười những ai có hành động sai trái, xấu, có hại cho người
khác, xã hội , cộng đồng.
Tình cảm tích cực được hình thành dựa vào ý thức đúng đắn và được củng cố,
khẳng định qua hành vi, đồng thời có tác dụng thúc đẩy, tạo động cơ cho việc nhận
thức chuẩn mực, thực hiện hành vi đạo đức.
3.Giáo dục thói quen hành vi, thói quen đạo đức
Giáo dục hành vi, thói quen đạo đức là tổ chức cho học sinh lặp lại và lặp lại
nhiều lần những thao tác, hành động đạo đức nhằm có được hành vi đạo đức, từ đó
có thói quen đạo đức.
Môn Đạo đức ở Tiểu học cần hình thành cho học sinh các hành vi, thói quen
đạo đức như:
-Giúp đỡ, chăm sóc ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình.
- Hành vi lễ phép.
- Có những việc làm vừa sức để giúp đỡ bạn bè, hàng xóm láng giềng...
- Có những việc làm nhân đạo đối với người khác.
- Có những hành động, việc làm bảo vệ trường, lớp, tài sản công cộng, thiên
nhiên, đồ đạc và tài sản của người khác...
Cần giáo dục hành vi văn hóa cho học sinh: “ đúng” về mặt đạo đức, “đẹp” về
mặt thẩm mĩ.
Các nhiệm vụ trên đây có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và cần được giải
quyết đồng bộ thông qua:
- Dạy – học các môn học, đặc biệt là môn Đạo đức.
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Thực hiện nội quy, quy chế, điều lệ.
- Tấm gương của giáo viên.
Chương II: Thực trạng vấn đề nghiên cứu
I. Thực trạng việc dạy Đạo đức ở trường Tiểu học
Để dạy Đạo đức cho học sinh Tiểu học đạt kết quả cao, người giáo viên cần
nắm rõ thực trạng dạy môn này, làm rõ khi phân tích ba nhân tố tham gia vào quá
trình dạy – học là: Môn học – Người dạy – Người học. Tức là phân tích những ưu
điểm, nhược điểm của chương trình, các tài liệu dạy học. Sự chuẩn bị các điều kiện
cho việc dạy và học cũng như việc dạy – học của giáo viên và học sinh. Qua đó, rút
ra được những thuận lợi, khó khăn của giáo viên và học sinh để có biện pháp tác
16
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
động hữu hiệu đến quá trình dạy – học.
1. Mối quan hệ giữa môn Đạo đức với môn học khác.
Môn Đạo đức có mối quan hệ chặt chẽ với các môn học khác ở Tiểu học, đặc
biệt là các môn: Tiếng Việt, Nghệ thuật, Tự nhiên và xã hội. Đó là mối quan hê hai
chiều, thể hiện ở:
- Các môn học khác cũng có khả năng giáo dục đạo đức cũng tham gia vào
quá trình giáo dục đạo đức, hỗ trợ đắc lực cho môn Đạo đức trong việc hình thành ở
học sinh những biểu tượng đạo đức, bồi dưỡng cảm xúc, tình cảm đạo đức, củng cố
khắc sâu những chuẩn mực hành vi đạo đức.
Ngược lại, môn Đạo đức một mặt định hướng cho các môn học khác trong
công tác giáo dục đạo đức; mặt khác còn hỗ trợ đắc lực cho việc dạy học các môn
học khác như:
- Giúp học sinh rèn luyện sử dụng Tiếng Việt trong giao tiếp.
- Giúp học sinh mở rộng kiến thức về môi trường tự nhiên và xã hội.
- Giáo dục cho học sinh ý thức và hành vi tuân thủ những quy định chung của
đời sống xã hội, giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo vệ sức khỏe, giữ gìn vệ sinh môi
trường.
- Củng cố và phát triển khả năng cảm thụ và sáng tạo nghệ thuật ( nghe nhạc,
hát, đọc thơ, vẽ tranh...)
2. Những ưu điểm và nhược điểm của chương trình và đồ dùng dạy học.
a. Ưu điểm dạy Đạo đức theo chương trình mới
Chương trình Đạo đức bao gồm một hệ thống chuẩn mực hành vi đạo đức và
pháp luật cần thiết phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học được trình bày theo 5 mối
quan hệ:
- Quan hệ của học sinh với bản thân.
- Quan hệ của học sinh với gia đình.
- Quan hệ của học sinh với nhà trường.
- Quan hệ của học sinh với cộng đồng xã hội.
- Quan hệ của học sinh với môi trường tự nhiên.
Nội dung môn Đạo đức kết hợp giữa giáo dục quyền trẻ em với giáo dục bổn
phận của học sinh.
- Kết hợp giáo dục quyền trẻ em được có gia đình, được cha mẹ yêu thương,
chăm sóc với giáo dục bổn phận của trẻ phải quan tâm, chăm sóc ông bà, cha mẹ,
anh chị em ( Bài 4: Quan tâm chăm sóc ông bà, cha mẹ, anh chị em ) – Lớp 3.
- Kết hợp giáo dục quyền trẻ em được tự do kết giao bạn bè, quyền được đối sử
17
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
bình đẳng, quyền được hỗ trợ, giúp đỡ với giáo dục bổn phận trẻ em phải quan tâm,
chia sẻ vui buồn với bạn bè.
(Bài 5: Chia sẻ buồn vui cùng bạn ) – Lớp 3.
- Kết hợp giáo dục quyền trẻ em được tôn trọng, bảo vệ bí mật riêng tư với
giáo dục bổn phận trẻ em phải tôn trọng thư từ, tài sản của người khác.
Chương trình không chỉ giáo dục bổn phận trách nhiệm của học sinh đối với
gia đình, nhà trường, xã hội, môi trường tự nhiên mà còn giáo dục trách nhiệm của
các em với chính bản thân mình như: biết tự trọng, tự tin, hài lòng về những điểm
tốt của bản thân, biết quan tâm giữ gìn vệ sinh và hình thức bên ngoài của bản thân,
biết giữ gìn đồ dùng, sách vở...
Chương trình quan tâm đến cả ba mặt kiến thức, bồi dưỡng tình cảm, thái độ;
hình thành kĩ năng và hành vi đạo đức.
Thông qua các bài Đạo đức, chương trình nhằm từng bước hình thành cho học
sinh một số kĩ năng sống cơ bản như:
- Kĩ năng giao tiếp.
- Kĩ năng tự nhận thức.
- Kĩ năng ra quyết định.
- Kĩ năng giải quyết vấn đề.
- Kĩ năng kiên định.
- Kĩ năng đặt mục tiêu.
Nói chung chương trình gần gũi với cuộc sống thực của học sinh.
Ngoài ra chương trình còn dành phần mềm 3 tiết/năm cho mỗi lớp để các
trường dạy những vấn đề đạo đức cần quan tâm.
b.Nhược điểm
Một số bài Đạo đức xa lạ với học sinh vùng sâu, vùng xa và vùng nông thôn
như:
Bài 9: Đoàn kết với thiếu nhi Quốc tế. ( Lớp 3 )
Bài 10: Tôn trọng khách nước ngoài. ( Lớp 3 )
( Vì ở các vùng này học sinh ít có điều kiện tiếp xúc với khách Quốc tế )
Hay Bài 11: Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại. ( Lớp 2 )
c. Các tài liệu và đồ dùng dạy học.
- Vở bài tập in rõ các bài tập để học sinh làm bài.
- Sách giáo viên hướng dẫn từng bài cụ thể.
18
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
- Các loại tranh, ảnh, hình vẽ....minh họa cho các tình tiết, tình huống, hành vi
của bài đẹp, cuốn hút học sinh.
- Các loại phiếu bài tập.
III. Những hạn chế của giáo viên và học sinh khi Dạy – Học môn Đạo đức.
1. Giáo viên
Những hạn chế của giáo viên:
- Chưa nắm chắc phương pháp và trình tự dạy một tiết Đạo đức.
- Chưa chú ý đầu tư cho tiết dạy nên tiết dạy còn nghèo nàn, giảm bớt các bước
của tiết dạy.
- Chưa chú trọng đến việc liên hệ thực tế với bài học.
- Giáo viên còn chưa chỉnh sửa kịp thời những hành vi sai của học sinh một
cách triệt để.
Nguyên nhân
- Do giáo viên chưa được trang bị đầy đủ về mặt kiến thức nhất là những giáo
viên đã được đào tạo cách đây nhiều năm.
- Tài liệu tham khảo chưa đầy đủ. Giáo viên chưa tự giác học hỏi, chưa chuyên
tâm với nghề.
- Một số giáo viên chưa thấy rõ tầm quan trọng của môn học nên chưa chú ý,
còn coi đó là môn phụ nên chưa thực sự đầu tư.
2. Học sinh
Những hạn chế của học sinh
- Chưa chuẩn bị điều kiện để học tốt môn học như vở bài tập, đồ dùng.
- Tầm nhận thức về cuộc sống của học sinh còn hạn chế.
- Các em còn rụt rè, chưa hăng hái tham gia vào các hoạt động của tiết học
như: đóng vai, thảo luận...
- Học sinh coi đó là môn phụ nên không hào hứng học.
Nguyên nhân
- Giáo viên chưa chú ý đến đồ dùng dạy học nên bài giảng còn khô khan, giảm
sự chú ý của học sinh.
- Học sinh còn mải chơi, chưa chú ý đến học tập.
- Học sinh còn hay quên vở bài tập do phụ huynh thiếu quan tâm đến con em
mình.
19
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
Trêng tiÓu häc H¬ng S¬n
Phßng GD &§T Quang B×nh
- Vốn sống của các em còn nghèo nàn.
Chương III: Đề xuất những kinh nghiệm dạy
Đạo đức
I. Các nguyên tắc dạy đạo đức
1. Nguyên tắc lựa chọn trò chơi trong dạy – học Đạo đức.
Trò chơi có vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh Tiểu học, song
muốn phát huy được vai trò giáo dục này cần tuân theo những nguyên tắc nhất định
trong việc lựa chọn trò chơi, trò chơi được lựa chọn phải:
- Đảm bảo tính giáo dục.
- Đảm bảo phù hợp với năng lực và trình độ học sinh Tiểu học, không quá khó
khăn hoặc quá đơn giản, không gây nguy hiểm cho học sinh.
- Đảm bảo phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tiễn của lớp học, trường học
( về thời gian, không gian, các phương tiện cần thiết cho trò chơi )
2. Nguyên tắc tổ chức trò chơi trong tiết Đạo đức
Nguyên tắc 1: Đảm bảo cho học sinh hiểu rõ yêu cầu, nội dung và cách tổ
chức trò chơi:
- Yêu cầu đối với trò chơi có tác dụng định hướng đối với toàn bộ quá trình tổ
chức trò chơi, nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục của bài Đạo đức.
- Nội dung trò chơi giúp cho học sinh biết cần làm những gì và cách thức tổ
chức trò chơi giúp cho học sinh làm như thế nào trong khi chơi.
Vì vậy, trước khi tổ chức trò chơi cho học sinh tôi đều giải thích rõ ràng và đầy
đủ những yêu cầu cần đạt, nội dung và cách thức hoạt động cần thực hiện; nếu
không thì các em sẽ tiến hành trò chơi một cách vô ý thức, tùy tiện và không thu
được kết quả giáo dục mong muốn.
Nguyên tắc 2: Bảo đảm phát huy tính tích cực, độc lập sáng tạo của học sinh.
Học sinh không những là đối tượng của hoạt động dạy cũng như của hoạt động
giáo dục mà điều quan trọng hơn các em là chủ thể nhận thức, chủ thể tự giáo dục.
Vì vậy, tôi luôn quan tâm đến mức độ tham gia của học sinh từ thấp đến cao như
sau:
- Giáo viên chọn, hướng dẫn và tổ chức trò chơi.
- Giáo viên chọn và hướng dẫn trò chơi, còn học sinh tự tổ chức trò chơi.
- Giáo viên chọn trò chơi, học sinh tự nghiên cứu và tổ chức trò chơi.
- Học sinh tự chon, tự hướng dẫn và tổ chức trò chơi.
20
Hoàng Thị Hồng – Trường Tiểu Học Hương Sơn
- Xem thêm -