PHÒNG GD&ĐT MỸ ĐỨC
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trường MN Lê Thanh B
Đôc lập - Tự do - Hạnh phúc
=======&======
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. SƠ YẾU LÝ LỊCH
Họ và tên
: Nguyễn Thị Nga
Ngày tháng năm sinh : 06 - 01-1981
Năm vào nghành
: 2002
Chức vụ
: Giáo viên
Đơn vị công tác
: Trường mầm non Lê Thanh B
Trình độ
: Cao đẳng
Đối tượng giảng dạy : Trẻ 5-6 tuổi
Khen thưởng
: Giáo viên giỏi cấp Thành phố
II. TÊN ĐỀ TÀI:
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 – 6
tuổi trường Mần non Lê Thanh B”.
I ĐẶT VẤN ĐỀ:
1
1. Lý do chọn đề tài
* Cơ sở lý luận:
Chủ tịch Hồ chí Minh muôn vàn kinh yêu của chúng ta , lúc sinh thời người đã
nói “ Non song việt nam có được vẻ vang hay không, dân tộc việt năm có được
sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ vào việc học tập
của các cháu”. Trẻ em những Mầm non tương lai của đất nước, Đất nước có giầu
mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy giáo dục mầm non là mắt xích
đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây
dựng cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người. Trẻ
em là hạnh phúc của mọi gia đình, là tương lai của dân tộc. Việc bảo vệ chăm sóc
trẻ không phải chỉ là trách nhiệm của mọi người, của xã hội mà của toàn nhân loại.
Ở lứa tuổi này là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, tất cả mọi việc đều bắt
đầu: Bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động bằng đôi chân đôi tay
của mình....Tất cả những cử chỉ đó đều làm lên những thói quen, kể cả thói xấu.
Nếu trường mầm non không làm tốt việc chăm sóc - giáo dục trẻ trong những năm
này thì việc giáo dục lại hết sức khó khăn, phức tạp. Vì vậy, Nghị quyết Trung
ương 2, khoá VIII của Đảng cộng sản Việt Nam về "Định hướng chiến lược giáo
dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và đề ra mục tiêu giáo
dục Mầm non phải trang bị cho trẻ những gì tốt nhất kể cả về mặt vật chất và tinh
thần một cách toàn diện”.
Như chúng ta đã biết trong điều kiện kinh tế phát triển đang trên con đường
hội nhập, đất nước chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hoá khác nhau.
Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước, cùng với sự phát triển không
ngừng của nền giáo dục nước nhà, đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế, đất nước
đang trên đường mở cửa những ảnh hưởng không nhỏ của nền nhiều nền văn hóa
khác nhau. Thì việc giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa vốn có của cha ông
ta từ ngàn xưa là nhiệm vụ cần và cập nhật nhất. Bên cạnh đó, việc tiếp thu những
tinh hoa văn hóa của nhân loại để làm giàu thêm bản sắc văn hóa riêng của dân tộc
2
mình cũng là vấn đề cần thiết- làm thế nào để cho thế hệ trẻ của chúng ta " Hoà
nhập mà không hoà tan" trong mỗi chúng ta vẫn giữ được những gì gọi là "Vốn
văn hoá của dân tộc Việt” trong thời đại mới thì việc giáo dục cho trẻ phát triển về
trí tuệ thôi không đủ mà phải giáo dục trẻ biết giữ được truyền thống văn hoá vốn
có của cha ông ta từ ngàn xưa là nhiệm vụ cần tập trung trong các mục tiêu phát
triển con người toàn diện hiện nay.
Ngày nay, khi đất nước đang trên đà phát triển hội nhập kinh tế, văn hóa,
tham gia các diễn đàn Quốc tế mở ra cho nước nhà nói chung và giáo dục nói riêng
những cơ hội cũng như nhiều thách thức mới. Sự giao lưu hội nhập các nền văn hóa
thế giới. Việc giữ gìn và phát huy nền văn hóa dân tộc càng được đề cao, việc
chúng ta hội nhập chứ không thể hòa tan, biết học hỏi, tiếp thu những tinh hoa văn
hóa của nhân loại để làm giàu thêm nét bản sắc văn hóa riêng của dân tộc
mình.Trước những cơ hội và thách thức đó đất nước đang cần có những con người
mới, xã hội chủ nghĩa với những cá tính thông minh, năng động, sáng tạo.
*. Cơ sở thực tiễn
Giáo dục lễ giáo cho trẻ nhỏ là một công việc khó khăn nhưng vô cùng quan
trọng. Ông cha ta đã từng có câu “ Dạy con từ thủa còn thơ”. Dưới tác động sư
phạm của người lớn, đứa trẻ ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc đời đã có
thể lĩnh hội một số khái niệm, biểu tượng đạo đức hết sức đơn giản và có những
hành vi phù hợp với những khái niệm , biểu tượng ấy. Trong khi giao tiếp với
người lớn trẻ được chứng kiến những hành vi của họ và sự đánh giá, cho phép “
Nên” “ Không nên”. “ Được phép” hoặc “ Không được phép” ….. của người lớn.
Từ đó trẻ biết được cái gì là tốt , cái gì là xấu theo sự đánh giá của người lớn và trẻ
tiếp thu, thấm nhuần những biểu tượng đạo đức sơ đẳng.
Giáo dục lễ giáo là chuẩn mực của quá trình giáo dục đạo đức cho trẻ, nó
đóng một vai trò to lớn trong việc phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Có thể
nói: Không thể thiếu được giáo dục lễ giáo trong việc giúp trẻ trở thành con người
mới của Xã hội chủ nghĩa. Giáo dục lễ giáo chính là hình thành cho trẻ kỹ năng tự
3
phục vụ bản thân, có những hành vi, cách ứng xử phù hợp. có văn hoá trong gia
đình, trường lớp và ngoài xã hội.
Giaos dục lễ giáo cho trẻ nói chung nhất là cho trẻ mầm non nói riêng là vô
cùng quan trọng . Trẻ mầm non giống như một trang giấy trắng. Người lớn chúng
ta viết vào đó thế nào sẽ thành thế đó. Những tính cách, thói quen được hình thành
cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non sẽ theo trẻ trong suốt cuộc đời và rất khó thay
đổi.
Trẻ mầm non cần được giáo dục lễ giáo không chỉ ở trong gia đình mà cần
phải được giáo dục cả ở ngoài xã hội, ở trường học. trong đó môi trường học tập
của trẻ là rất quan trọng. Hơn ai hết cô giáo chính là những người giúp trẻ có được
những thói quen tốt, hành vi văn minh trong cuộc sống. Với trẻ cô giáo như một
tấm gương sáng. Những gì cô giáo nói, những việc cô giáo làm trẻ đều cho là đúng,
là hay. Vậy thì muốn có con ngoan, trò ngoan thì người lớn, “ Bố mẹ và cô giáo”
phải chăm lo, giáo dục trẻ ngay từ khi còn thơ dại.
Chính vì điều đó tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng
giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường Mần non Lê Thanh B”.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
- §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p rÌn lÔ gi¸o cho trÎ nh»m n©ng cao lÔ gi¸o cho trÎ
mÇm non
3. Phạm vi thời gian nghiên cứu:
Đề tài được thực hiện trong năm học, từ tháng 9 năm 2013 đến hết tháng 4
năm 2014 tại lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi, lớp A1,Trường mầm non Lê Thanh B.
4. §ãng gãp míi vÒ mÆt thùc tiÔn
Đề tài này thể hiện sự quan tâm thiết thực đến trẻ em quyền được hiểu biết các
mối quan hệ trong xã hội hình thành tiếp thu nền giáo dục tiến bộ, được hưởng nền
văn hoá của dân tộc mình. Trên cơ sở tiếp thu và vận dụng những thành tựu niên
ngành, thì đề tài này góp phần hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân
cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa,
cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp mọi người, biết
4
yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tòi
một số kỹ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình
có lỗi.Và làm phong phú hơn về cách hiểu và cách nhìn trẻ em hiện nay trong giáo
dục Mầm non.
5. Số liệu điều tra trước khi thực hiện
Tôi đã tiến hành khảo sát với 35 cháu.
Nôi dung thử nghiệm
Trẻ biết chào hỏi, xưng hô lễ phép.
Trẻ có hành vi, thói quen văn minh trong cuộc
Số lượng
15 cháu.
10 cháu.
Tỷ lệ
48%
29%
sống.
Trẻ có những kỹ năng tự phục vụ bản thân trong
9 cháu.
26%
sinh hoạt hàng ngày.
Trẻ có những hiểu biết về môi trường xã hội và
23%
môi trường tự nhiên.
8 cháu.
Đứng trước tình hình như vậy, tôi rất lo lắng phải dạy trẻ như thế nào và bằng
những biện pháp gì để tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức và
phù hợp với chuẩn mực xã hội.
II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. C¬ së lý luËn cña ®Ò tµi
Từ ngàn xưa kinh nghiệm của cha ông ta đã· đúc kết, nhiệm vụ học đầu tiên
của mỗi con người phải là "Tiên học lễ, hậu học văn" lễ phép là nét đẹp văn hoá
được đặt lên hàng đầu.
Trong thời đại hiện nay tiếp thu nhiều nền văn hoá khác nhau nên đâu đó vẫn
còn nhiều câu chuyện thương tâm về đạo đức lễ giáo của con người, việc mà tôi và
mọi người đã nghe và thấy trên thông tin đại chúng, trong cuộc sống hằng ngày
5
Trong Văn kiện đai hội đang lần thứ VII, đại hội đảng lần thứ VIII và Nghị quyết
Trung ương II, Đảng đã khẳng định phát triển sự nghiệp giáo dục là sự nghiệp của
toàn xã hội, của Nhà nước, của cộng đồng, của gia đình và của mọi công dân, kết
hợp tốt giáo dục trường học và giáo dục gia đình, giáo dục xã hội, xây dựng môi
trường giáo dục lành mạnh người lớn làm gương cho trẻ em noi theo.
Từ lâu giáo dục lễ giáo cho trẻ là cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục
và các bậc phu huynh, sự quan tâm trên không chỉ ngẫu nhiên, các nhà tâm lý học,
giáo dục học đã quan tâm đến nhận thức lễ giáo của trẻ vì vậy giao tiếp chiếm một
vị trí quan trong trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ là nền văn hóa lâu đời
và đặc biệt đối với trẻ.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là sự hình thành và phát triển nhân cách
cho trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ, câu chuyện,
nhằm giáo dục đạo đức và lối sống cho trẻ và phát triển trí tuệ và phát triển đaọ
đức,
Qua tiếp xúc với câu chuyện, bài thơ có nội dung giáo dục lễ giáo tác động
đến sự giáo dục lễ giáo cho từng cá nhân trẻ về tình cảm, ý chí nhằm mục đích phát
triển nhân cách cho trẻ.
Qua hoạt động học tập, giao tiếp, góc tuyên truyền và sinh hoạt hàng ngày
của trẻ đều có mối quan hệ với nhau như: thơ, truyện, tất cả đều cuốn hút tạo điều
kiện cho trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt Đức, trí, lao, thẩm mỹ.
2. C¬ së thùc tiÔn cña ®Ò tµi
Trăn trở với mục tiêu chung của giáo dục, là người giáo viên mầm non tôi
nguyện góp sức một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa
tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ.Bên cạnh đó là
mục tiêu của việc giảm tỷ lệ sinh con nên số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ
ngày càng được nuông chiều thái quá. Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng
6
của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi mầm non, nên thường khoán trắng cho
giáo viên.
Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, trả lời câu hỏi của cô còn trả lời
trống không, và ra vào lớp tự nhiên nói năng tự do ở trong lớp ...Đôi khi còn hay
chửi bậy với bạn một cách tự nhiên.
Đứng trước tình hình như vậy, tôi rất lo lắng phải dạy trẻ như thế nào và bằng
những biện pháp gì để tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức và
phù hợp với chuẩn mực xã hội.
Đầu tiên tôi cần giáo dục trẻ những hành vi văn hoá trong cuộc sống hằng
ngày như có thái độ đúng với cô giáo và người lớn, bạn bè biết nói thưa gửi biết
chào hỏi khi có khách đến lớp không nói tục với bạn bè, có tình yêu đối với mọi sự
vật, hiện tượng xung quanh.
Giáo dục lễ giáo nhằm hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách của con
người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì thế mỗi cô giáo mầm non có trách nhiệm
góp phần đào tạo thế hệ trẻ những con người phát triển toàn diện về nhân cách và
trí tuệ cho trẻ mẫu giáo.
a. Những thuận lợi:
* Đối với giáo viên:
- Tôi đã được Phòng GD – ĐT, BGH nhà trường cùng với tổ chuyên môn
thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn.
- Bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chuyên môn.
Luôn tìm tòi các bài thơ, bài hát, câu chuyện, tranh ảnh có nội dung về giáo dục lễ
giáo để dạy trẻ.
* Đối với trẻ:
Số lượng trẻ đi lớp đông và chuyên cần. Hầu hết trẻ đều đến trường từ độ
tuổi nhà trẻ nên đã phần nào thích nghi với trường lớp, bè bạn.
* Đối với phụ huynh:
7
Đa số các gia đình có ít con nên đã quan tâm đến việc giáo dục lễ giáo cho
trẻ và đã phần nào nhận thức được nội dung, ý nghĩa của giáo dục lễ giáo cho trẻ.
b. Những khó khăn:
* Về cơ sở, vật chất:
- Là một xã bần nông kinh tế còn nghèo nàn do đó mà cơ sở vật chất trang thiết bị
phục vụ cho hoạt động chuyên môn còn hạn chế, lớp học còn học lại của tiểu học
chưa được thiết kế theo yêu cầu của mầm non
- Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động còn ít. Tài liệu tham khảo
để dạy trẻ còn chưa phong phú. Chưa có nhiều thơ ca,truyện kể có nội dung về giáo
dục lễ giáo
- Góc tuyên truyền, góc thiên nhiên còn nghèo, chưa phong phú.
* Về phía trẻ;
Trong thực tế hiện nay trẻ mầm non chưa thực sự có nề nếp lễ giáo tốt. Nhiều trẻ
trong giao tiếp còn nói thiếu chủ ngữ với người lớn tuổi, hay nói trống không, với bạn
bè còn nói tục chửi bậy. Chưa có ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh chung. Quan hệ của
trẻ với môi trường xã hội còn chưa sâu sắc. Chưa thực sự có tình cảm với các ngày
hội, ngày lễ, chưa có nhiều hành vi thể hiện tình cảm của mình đối với mọi người
trong các ngày hội, ngày lễ. Trẻ chưa thực sự có nhiều cảm xúc với thế giới động vật
và môi trường thiên nhiên, từ đó dẫn đến trẻ chưa có nhiều hành vi văn minh trong
việc bảo vệ môi trường. Sự hiểu biết về truyền thống quê hương dân tộc còn chưa sâu
sắc. Tất cả những điều đó đều ảnh hưởng đến việc phát triển toàn diện nhân cách cho
trẻ.
* Đối với giáo viên:
Chưa có nhiều hình thức sáng tạo, thiết thực để giáo dục lễ giáo cho trẻ. Vẫn
còn lúng túng khi thực hiện nội dung này. Phần vì kiến thức giáo dục lễ giáo cho
trẻ còn hạn chế, phần vì đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động
chưa cao. Nội dung giáo dục lễ giáo trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ còn
8
hạn chế, nặng về lý thuyết, ít cho trẻ thực hành, trải nghiệm. Trẻ ít có cơ hội được
thực hành, ứng xử, giải quyết tình huống.
Trong quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ vẫn còn cứng nhắc, máy móc trong
việc giáo dục trẻ. Đánh giá về hành vi lễ giáo của trẻ thường dựa vào kiến thức của
trẻ chưa có sự theo dõi, chú ý đến các hành vi của trẻ trong các tình huống để đánh
giá.
-Đôi lúc chưa thực sự mẫu mực trong lời nói và việc làm.
- Chưa có nhiều hình thức thi đua khen thưởng, động viên kịp thời trong quá trình
giáo dục trẻ.
- Khả năng vận dụng thơ ca, truyện kể có nội dung GDLG trong quá trình giáo
dục trẻ còn hạn chế.
* Đối với phụ huynh:
- Nhiều phụ huynh còn quá nuông chiều trẻ, luôn đáp ứng mọi thứ theo yêu cầu
của trẻ. Đa phần phụ huynh chưa quan tâm đến việc GDLG cho trẻ. Nhiều phụ
huynh còn chưa gương mẫu trong các hành vi tại gia đình. Điều đó dẫn đến việc
GDLG của giáo viên đối với trẻ tại trường gặp nhiều khó khăn.
III.NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Xây dựng góc tuyên truyền:
Để giáo dục lễ giáo cho trẻ thì việc làm đầu tiên đó là xây dựng góc tuyên
truyền của lớp, đây là biện pháp rất hữu hiệu đối với chuyên đề lễ giáo bởi lẽ trẻ
lứa tuổi này tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Chính vì thế, mà góc tuyên
truyền cần phải sinh động và phong phú với những hình ảnh đẹp, hấp dẫn trẻ. Qua
đó trẻ được trực quan bằng hình ảnh những gương tốt, việc làm tốt hoặc qua thơ,
truyện… thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu. Bên
cạnh đó thông qua góc tuyên truyền phụ huynh biết được kế hoạch chăm sóc- giáo
dục của lớp để có hướng nhắc nhở và rèn thêm cho trẻ để giúp trẻ nhớ lâu hơn.
9
Ở góc này tôi sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo dán vào
cho trẻ xem, hoặc có thể là một bài thơ, bài hát có nội dung phù hợp. Thời gian
rảnh tôi cho trẻ đến xem, trò chuyện và đàm thoại với trẻ về những hình ảnh đó để
qua đó giáo dục trẻ những hành vi văn minh
Đây là những hình ảnh nhằm tuyên truyền đến phụ huynh để cùng giáo dục trẻ
biết chào hỏi lễ phép, chơi ngoan cùng bạn, biết khi ngáp- ho phải che miệng, chơi
xong biết cất dọn đồ chơi, không ngồi gần khi xem ti vi….
Hoặc là, những hành vi biết quan tâm giúp đỡ mọi người, yêu thiên nhiên,
thích lao động, biết chăm sóc bảo vệ vật nuôi…
10
Tuy đây chỉ là những việc làm nhỏ nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách
sau này của trẻ.
Bên cạnh đó, tôi gợi ý cho trẻ về nhà sưu tầm những hình ảnh về lễ giáo để
dán vào góc tuyên truyền, điều này sẽ giúp trẻ nhận biết được hành vi đúng sai để
trẻ học tập và giúp trẻ luôn tích cực hơn trong hoạt động này.
2. Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động chung:
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non không phải là một hoạt động riêng biệt, nó
được lồng ghép, tích hợp vào tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ. Chính vì vậy
mà việc giáo dục lễ giáo cho trẻ không có một khuôn mẫu nào. Tùy vào khả năng
và sự sáng tạo của mỗi giáo viên mà cho hiệu quả giáo dục khác nhau.
Trong trường mầm non trẻ được thực hiện nhiều hoạt động: Hoạt động học tập có
chủ đích, hoạt động vui chơi. Việc giáo dục lễ giáo thông qua các môn học có
nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá. Thông
qua các bài hát, bài thơ, câu chuyện, khám phá về môi trường xung quanh giúp cho
trẻ có những cảm xúc vui vẻ, phát triển tư duy logic, phản ánh tình yêu quê hương,
đất nước, tình cảm gần gũi đối với những người xung quanh, biết yêu thương, kính
trọng, lễ phép với mọi người, biết nhận ra cái thiện, cái ác. Chính vì vậy tôi đã lồng
giáo dục lễ giáo vào các tiết học.
Ví dụ: Qua hoạt động phát triển ngôn ngữ:
“Thơ: Phải là 2 tay”Bài thơ đã nói: Bạn nhỏ ngồi bên mẹ băn khoăn, bạn đã
hỏi mẹ tại sao cái tăm nhỏ xíu mà lại đưa bằng 2 tay. Mẹ đã trả lời với bạn là tuy
cái tăm nhỏ, đưa bằng 2 tay mới tỏ ra sự kính trọng với người bề trên.
Cô giáo đàm thoại với trẻ:
- Các con nhìn xem cô có cái gì đây?
- Các con thấy cái tăm có nặng không ?
- 1 tay các con có cầm được không?
11
- Nhưng tại sao lại cầm bằng 2 tay khi đưa cho người lớn ?
- Ở nhà, ăn cơm xong các con đã làm những việc gì?
- Các con lấy gì cho ông, bà, bố ,mẹ , các con đưa bằng mấy tay?
Giáo dục trẻ khi đưa thứ gì đó cho người lớn tuổi phải cầm bằng 2 tay và nói
“Con mời…ạ”
*Bài thơ “Bó hoa tặng cô”
Các bạn nhỏ đi hái hoa những bông hoa đồng nội để tặng cô giáo nhân ngày
mồng 8 tháng 3. Các bạn xúc động không nói được lên lời chỉ nhờ những bông hoa
nói hộ tình cảm của mình với cô giáo. Cô giáo rất cảm động trước tấm
lòng của bầy trẻ.
- Hàng ngày các con đến lớp, ai đã dạy các con?
- Cô giáo đã dạy các con điều gì?
- Để tỏ lòng yêu quý cô giáo, hàng ngày các con làm gì?
- Trong bài thơ, các bạn đi hái hoa tặng cô nhân ngày gì?
- Khi tặng hoa cho cô, tình cảm của các bạn như thế nào?
- Tình cảm của cô đối với các bạn như thế nào?
- Khi tặng hoa cho cô, các con tặng bằng mấy tay?
Thông qua bài thơ giáo dục trẻ biết yêu quý, vâng lời, kính trọng cô giáo của
mình.
* Qua chuyện "Tích chu ".
+ Cô đàm thoại cùng trẻ:
- Tích chu là cậu bé như thế nào?
- Tích chu có yêu thương bà không?
12
- Cuối cùng Tích Chu có nhận ra lỗi của mình không?
- Tích chu đã làm gì khi nhận ra lỗi của mình?
- Con có học tập bạn Tích Chu không ? vì sao?
Cô giáo dục trẻ lòng thật thà, chăm lo lao động, dạy cháu yêu cái thiện, ghét cái
ác, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với mọi người xung quanh.
Hay qua vở kịch “ Ba cô gái” trẻ biết thể hiện những hành động xấu thờ ơ
trước tin mẹ ốm nặng của cô cả và cô hai. Còn hốt hoảng muốn chạy đến bên mẹ
ngay của cô út khi nghe tin mẹ ốm, thái độ bẽn lẽn không giám nhìn ai khi 2 cô
biến thành rùa và nhện Qua đó trẻ thấy được sống phải biết yêu thương, kính trọng
những người đã sinh ra mình không nên vì lợi ích cá nhân mà quên đi những người
đã mang nặng đẻ đau để rồi phải chịu một hậu quả đáng tiếc sẩy ra.
Hoặc thông qua câu chuyện "Tấm Cám". Cô giáo dục trẻ lòng thật thà, chăm lo lao
động, dạy cháu yêu cái thiện, ghét cái ác, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với mọi
người xung quanh.
* Hoạt động KPKH: “Khám phá về các loại quả”
- Ai đã trồng và chăm sóc cây để có được các loại quả này?
- Để có được các loại quả này, thì các bác nông dân làm những công đoạn nào?
- Các con thấy công việc của các bác nông dân như thế nào?
- Trước khi ăn quả thì các con phải làm gì?
Qua lợi ích của các loại quả, cô giáo dục trẻ biết kính trọng người lao động,
không ngắt lá bẻ cành, mà phải biết bảo vệ chăm sóc cây để cây cho ta nhiều lợi
ích. Trước khi ăn quả phải rửa sạch, gọt vỏ, ăn bỏ hạt.
Cũng qua hoạt động KPKH tôi cũng mạnh dạn đưa chỉ số vào tiết dạy để đánh
giá các hành vi của trẻ. Mở đầu cho bài dạy tôi xây dựng một câu chuyện đó là :
“Chuyện của bé cún” câu chuyện kể về 1 bạn nhỏ rất ngoan Biết gúp đỡ mẹ những
13
công việc nhà, biết chào hỏi khi có khách đến nhà chơi, biết cảm ơn khi nhận được
sự giúp đỡ của người khác , và khi nhận được quà. Biết xin lỗi bạn, xin lỗi em khi
mình mắc lỗi ,từ đó dạy trẻ để trẻ thấy được những hành động nên và không nên,
Sau đó cho trẻ được trải nghiệm qua các bức tranh và hình ảnh cô đã chuẩn bị để
trẻ có thể hiểu sâu hơn những hành vi nào nên và những hành vi nào không nên để
trẻ áp dụng vào cuộc sống. Từ đó đẻ trẻ nhớ bài sâu hơn có thể tôi đưa ra các tình
huống trên vào các sildes tong khi chơi trò chơi để trẻ chọn đâu là tình huống nên
làm hay tình huống đúng vì sao?
Qua đó có thể đánh giá được sự nhận thức và các hành động trẻ thực hiện được qua
cuộc sống hang ngày.
+ Hoạt động phát triển thẩm mỹ:
Bên cạnh những hành vi đó giáo dục trẻ tình yêu thương, kính trọng đối với
ông bà, cha mẹ, anh chị, biết nhường nhịn em bé… qua hoạt động tạo hình "Vẽ
người thân trong gia đình". Cô có thể đàm thoại cùng trẻ:
- Gia đình cháu gồm có những ai?
- Gia đình cháu thuộc qui mô gia đình gì?
- Mọi người sống trong gia đình phải như thế nào với nhau?
Giáo dục trẻ biết kính trọng yêu quí ông bà, cha mẹ, anh chị, biết nhường nhịn
em bé. Khi ở nhà biết quét nhà, nhặt rau, lấy nước, đem quần áo cho mẹ giặt…và
có ý thức thực hiện yêu cầu của người lớn.
14
Cô cùng trẻ trò chuyện về gia đình.
*Hoạt động vui chơi:
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ vui chơi trẻ được
thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc sống của người lớn, tôi
tiến hành lồng lễ giáo vào vui chơi,đây là một biện pháp rất hiệu quả qua đó trẻ được
đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay, tôi
theo dõi quan sát lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn mực.
Từ đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp.
Ví dụ: Qua trò chơi phân vai - y tá - bác sĩ.
Trò chơi: Bác sỹ ở góc phân vai.
Bác sĩ biết ân cần thăm hỏi bệnh nhân:
- Bác ơi, bác đau ở chỗ nào?
- Cháu có đau lắm không?
- Cháu vén tay áo lên để bác tiêm cho cháu nào?
Y tá phát thuốc dặn bệnh nhân
+ Bác ơi, thuốc mỗi thứ bác uống 1 viên, ngày bác uống 2 lần trước lúc ăn.
+ Trước khi bôi thuốc bác phải rửa rửa sạch vết thương.
Bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn đối với cô y
tá, bác sĩ.
- Giờ chơi trẻ chơi đoàn kết với bạn bè, sẵn sàng nhường đồ chơi cho bạn hoặc rủ
bạn cùng chơi, không tranh giành đồ chơi của bạn. Thấy bạn khóc phải dỗ bạn, thấy
bạn ngã phải đỡ bạn dậy.
Các cháu đang chơi xây dựng.
15
+ Trẻ chơi bán hàng:
Trò chơi: Bán hàng ở góc phân vai.
- Bác ơi, bác mua hàng cho tôi đi?
- Rau của tôi ngon lắm chị mua đi?
- Cô ơi bao nhiêu tiền một mớ rau?
- Chị ơi bao nhiêu tiền một cân táo?
Qua giờ chơi, cô giáo dục cho trẻ khi nói phải niềm nở, rõ ràng, nói hết câu,
không nói to, la hét, không nói tục. Khi nói với người lớn phải thưa gửi, dạ vâng,
không nói trống không, không chỉ lắc và gật đầu. khi nói với bạn cần xưng hô tôi,
mình và không xưng hô tao, mày.
Qua hoạt động vui chơi cháu mạnh dạn dần, thành thạo dần trong giao tiếp,
trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình.
Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không, nói câu thiếu chủ ngữ. Trẻ biết nói
và trả lời đầy đủ câu, biết xưng hô chuẩn mực.
Sau một thời gian thực hiện những thói quen về lễ giáo chất lượng lớp tôi tăng
lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi, thưa gửi lễ phép, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi,
yêu mến cô giáo, đoàn kết với bạn bè, tôi thấy vui mừng và tiếp tục áp dụng.
3: Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi:
Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non không chỉ phụ thuộc vào những giờ dạy
và các hoạt động của giáo viên mà cần được lồng ghép và giáo dục ở mọi lúc, mọi
nơi. Chúng ta đều biết đặc thù của trẻ mẫu giáo là “ Học bằng chơi, chơi bằng học”.
Trẻ đến lớp cả ngày, ngoài các hoạt động có chủ đích, hoạt động ngoài trời, trẻ
16
được chơi tự do, cô giáo là người thường xuyên quan sát trẻ. Khi thấy trẻ có hành
vi đẹp, cô kịp thời động viên trẻ. Khi thấy trẻ chưa có hành vi chưa đẹp, cô kịp thời
uốn nắn.
Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ, tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với bố mẹ trẻ,
tôi tập cho trẻ đến lớp chào cô, sau đó chào bố mẹ để vào lớp học.
Ví dụ: Vào giờ đón trẻ vào buổi sáng hoặc buổi chiều, trẻ quên chào cô tôi nhẹ
nhàng nhắc trẻ:
- Trang ơi, hôm nay cô thấy con chưa chào cô rồi.
- Long ơi, con đã chào bà chưa?
Trước lúc cô tổ chức cho trẻ ăn, cô cùng trẻ đàm thoại:
- Trước khi ăn cơm, các con làm những việc gì?
- Muốn cho bàn tay sạch để ăn cơm thì các con làm gì?
Giáo dục cho trẻ có kỹ năng rửa sạch tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy trước
khi ăn và sau khi đi vệ sinh, rửa mặt sạch sẽ.
Trẻ rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy (Lồng GDLG)
- Khi các con nhận được cơm, các con phải nói gì?
Cô gợi ý cho trẻ mời cô ăn cơm, mời các bạn ăn cơm.
- Để đảm bảo vệ sinh trong ăn uống thì các con phải ăn như thế nào?
Giờ ăn trưa của trẻ (Lồng GDLG).
Cô giáo dục cho trẻ trước khi ăn phải rửa tay, rửa mặt sạch sẽ. Khi ăn không nói
chuyện, không nhai nhồm nhoàm, không ngậm thức ăn lâu. Khi ho, hắt hơi, ngáp
17
phải lấy tay che miệng, không làm đổ, vãi rơi cơm ra bàn, ăn hết xuất, hết khẩu
phần, ăn hết các loại thức ăn.
Trong giờ chơi tự do, hay giờ lao động, sinh hoạt ngoài trời nếu cháu làm việc
gì sai đối với bạn, cô cần có mặt kịp thời để giúp trẻ nhận ra cái sai và biết xin lỗi
bạn. Giáo dục cho trẻ sống trung thực, thật thà, làm sai phải tự nhận lỗi, không nói
dối.
*Hoạt động ngoài trời: “Thăm quan chùa làng”
Giáo dục trẻ biết chùa làng là di tích lịch sử, chùa là nơi tôn nghiêm nơi mọi
người đến để lễ phật cầu an. Trẻ biết kính trọng, khi vào chùa không nói tục, nói to,
không nô đùa, không phá, bẻ, trèo cây, trèo tường làm mất vẻ đẹp, cảnh quan của
chùa.
Cô và trẻ tham quan chùa làng.
Từ đó sau mỗi lần giao lưu văn nghệ nhân ngày phật đản các con rất nghiêm
trang, không đùa nghịch, không ồn ào.
*Hoạt động cho trẻ đi thăm quan đồng lúa:
Cô và trẻ tham quan cánh đồng lúa.
- Các con biết đây là cây gì?
- Ai đã cấy ra cây lúa?
- Các con thấy công việc của các bác nông dân như thế nào?
Giáo dục trẻ biết kính trọng, biết ơn các bác nông dân. Khi ăn trẻ không làm
vãi rơi cơm.
- Khi có khách đến lớp, cô phải là người chào trước, trẻ sẽ chào theo cô, từ đó tập
cho trẻ thói quen chào hỏi khi có khách vào lớp. Kết hợp giáo dục cho trẻ mạnh
18
dạn tự tin, không nhút nhát trước mọi người, nhất là người lạ mặt. Khi có khách
đến nhà phải biết khoanh tay chào khách, khi chào khách phải đứng thẳng, đầu
hơi cúi.
Như vậy, mọi lúc, mọi nơi cô giáo cũng có thể giáo dục lễ giáo cho trẻ, giúp
trẻ “Nói lời hay, làm việc tốt”.
Giờ dạo chơi sinh hoạt ngoài trời.
Ví dụ: Quan sát vườn hoa.
Đàm thoại:
- Các con nhìn xem vườn trường mình có những bông hoa gì?
- Các con thấy những bông hoa này như thế nào?
- Bạn nào biết, hoa còn được làm gì nữa?
-Ai đã trồng ra được những bông hoa đẹp?
- Để có những bông hoa đẹp cho vườn trường thì hàng ngày các con phải làm gì?
Cô và các trẻ đang trò chuyện về hoa (lồng GDLG)
Giáo dục cháu kính trọng, yêu những người lao động. Biết chăm sóc cây và
các con vật của gia đình và nhà trường. Biết bỏ rác đúng chỗ, không ngắt hoa, dứt
lá ở nơi công cộng. Giáo dục cháu giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh lớp, biết
đoàn kết, giúp đỡ bạn bè, mọi người xung quanh, qua nhiều lần như vậy, cháu lớp
tôi có những thói quen. Tôi tiếp tục áp dụng.
Như vậy giáo dục lễ giáo mọi lúc mọi nơi giúp trẻ “ Nói lời hay làm việc tốt”,
hình thành một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hằng ngày
4. Xây dựng môi trường nhóm lớp có nội dung giáo dục lễ giáo.
Muốn trẻ có được những kỹ năng, thói quen hành vi tốt trẻ phải được nghe
thấy và nhìn thấy những hành động đó. Do đó, việc tạo một môi trường đẹp, có nội
19
dung giáo dục cao là vô cùng cần thiết. Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ trong tất cả
các hoạt động thì kiến thức của trẻ sẽ đầy đủ và những thói quen, hành vi văn minh
của trẻ cũng sẽ được củng cố bền vững hơn.
Ngay từ đầu năm học, tôi đã chú trọng đến việc tạo môi trường cho trẻ sao cho
hài hòa, đẹp mắt, kích thích tư duy cho trẻ và đặc biệt nổi rõ được nội dung giáo dục
về lễ giáo. Tôi đã thiết kế một góc riêng với tiêu đề “ Bé với những hành vi đẹp”. Để
phục vụ cho góc này tôi đã thường xuyên sưu tầm và thay đổi nhiều loại tranh ảnh
khác nhau có nội dung về lễ giáo theo từng tháng. Những tranh ảnh phải phong phú,
đa dạng, các hình ảnh này có thể là vẽ, là xé dán từ các nguyên vật liệu thiên nhiên và
các phế liệu mang tính thiết thực và gần gũi đối với trẻ .
Để đánh giá thực sự về khả năng hiểu biết và thói quen lễ giáo của trẻ tôi đã
phối hợp cùng với cô giáo cùng lớp thường xuyên sưu tầm, phô tô các bức tranh có
nội dung về giáo dục lễ giáo và thay đổi theo tháng. Các hình ảnh này bao gồm
những hành vi đúng, hành vi sai, những hành vi nên làm và những hành vi không
nên làm. Tôi yêu cầu trẻ suy nghĩ và tìm được những hình ảnh đúng, sai. Vào
những giờ chơi tôi cùng trẻ xem tranh, đàm thoại về các hành vi trong tranh. Những
hình ảnh đúng thì tô màu, những hình ảnh sai thì gạch bỏ. Để trẻ thực sự có cơ hội
phát triển tư duy thì tôi thường xuyên thay đổi các hình ảnh và đặc biệt các hình
ảnh đó phải phong phú, phản ánh được các hoạt động diễn ra trong cuộc sống hàng
ngày. Không chỉ chú trọng vào góc “ Bé với những hành vi đẹp” tôi đưa nội dung
này vào tất cả các góc cho phù hợp. Tôi chú trọng, đi sâu trong việc trang trí lớp
theo từng chủ điểm. Khi trang trí làm sao cho nổi bật chủ điểm, các hình ảnh phải
phong phú và đa dạng để lôi cuốn trẻ.
Ví dụ: Chủ điểm “ Thế giới động vật”
Tôi đã sưu tầm, vẽ, phô tô các con vật như: Hươu, voi, khỉ, gà, vịt….để treo
lên mảng chính. Còn các nhánh: “Các con vật sống dưới nước”, “Động vật sống
trong gia đình”, “Động vật sống trong rừng”, “Côn trùng”. Tôi cho trẻ tự vẽ, tô màu
các con vật rồi gắn tương ứng với tiêu đề của nhánh.
20
- Xem thêm -