Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ sớm thích nghi trường, lớp mầm non

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ NHÀ TRẺ SỚM THÍCH NGHI TRƯỜNG, LỚP MẦM NON A: PHẦN MỠ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sau nhiều năm thực hiện đổi mới hình thức tổ chức và phương pháp GDMN, chúng ta đã thấy được những kết quả chuyển biến tích cực trong phương pháp giáo dục trẻ. Để nâng cao hiệu quả hơn nữa trong việc đưa trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non cần tạo cơ hội cho trẻ chủ động trong học tập và vui chơi, sáng tạo theo khả năng của mỗi cá nhân trẻ. Đặc biệt là đối với những người giáo viên mầm non chúng ta, những người có nhiệm vụ gieo hạt uốn nắn những mầm xanh ngay từ những ngày đầu đến trường. Để thực hiện được nhiệm vụ cao cả ấy người giáo viên luôn phải tìm tòi học hỏi, tự học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ tận tâm tận lực cho công tác chăm sóc và giáo dục thế hệ trẻ trên hết là người giáo viên phải có cả tâm lẫn đức. Đối với trẻ mầm non, việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ những ngày đầu đến trường phải thật nhẹ nhàng phải mang đến cho trẻ một tâm thế thoải mái học mà chơi, chơi mà học, trẻ phải thật yêu thích trường lớp, từ đó tạo tiền đề cho trẻ phát triển ở những bậc học tiếp theo. Khi đã mang lại kết quả như mong đợi thì việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt được những thành công nhất định. Việc giúp trẻ sớm thích nghi với trường lớp với các cô là một vấn đề vô cùng quan trọng, mỗi năm đối tượng trẻ khác nhau phụ huynh thường hay so sánh giữa lớp nhỏ và lớp lớn, giữa cháu củ và cháu mới và lo lắng không biết cô đối xử với các con có tốt không? Làm sao để trẻ sớm thích nghi với trường lớp mầm non? Đòi hỏi người giáo viên sáng tạo hơn trong việc tổ chức các hoạt động nhằm đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục để đáp ứng khả năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ.Vấn đề giúp trẻ thích nghi vào môi trường mới luôn làm tôi trăn trở và luôn tìm mọi cách giúp các bé thích nghi thật sớm với trường lớp 1 mầm non vì lẻ đó mà tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 24-26 tháng tuổi sớm thích nghi với trường, lớp mầm non” 2. Đối tượng nghiên cứu Trẻ nhóm trẻ 24-36 tháng cụm Vịnh mốc-Sơn hạ Trường mầm non Vĩnh Thạch 3. Phạm vi và thời gian thực hiện: - Phạm vi: Trường Mầm non Vĩnh Thạch - Thời gian thực hiện: Tháng 10: Khảo sát đối tượng , tham khảo tài liệu . Tháng 11/17 - 3/18: Viết đề cương sáng kiến , áp dụng sáng kiến . Tháng 4/ 18: Viết sáng kiến 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tìm hiểu các sách, báo, tài liệu.. nghiên để tìm hiểu về đặc điểm tâm sinh lý trẻ. - Phương pháp điều tra, khảo sát Điều tra, khảo sát về tình hình thực trạng của trẻ. - Phương pháp quan sát Quan sát quá trình hoạt động của trẻ để đánh giá khả năng thích nghi trường lớp - Phương pháp trò chuyện Trò chuyện với trẻ, với phụ huynh để nắm bắt thêm thông tin về đề tài. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. Tổng hợp các nội dung, các biện pháp, kinh nghiệm... viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm B. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận. 2 Giai đoạn lứa tuổi mầm non trẻ phát triển mạnh mẽ về thể chất, trí tuệ tinh thần, trẻ ham hiểu biết thích tìm tòi mọi thứ xung quanh. Dưới sự hướng dẫn của cô giáo trẻ sẽ lĩnh hội kiến thức được chính xác, đầy đủ hơn. Chính vì vậy mà mà hình thức tổ chức các hoạt động cho trẻ càng phong phú, hấp dẫn càng gây hứng thú thu hút trẻ, trẻ càng dễ hòa nhập vào môi trường mới. Trong một lớp học có bao nhiêu trẻ thì có bấy nhiêu sự khác biệt cá nhân, những sự khác biệt này bao gồm cả về thể chất, năng lực, trí lực, xu hướng, hứng thú. Và tất cả các trẻ đều có quyền đòi hỏi được quan tâm đáp ứng nhu cầu của bản thân. Qua đó ta thấy được sự cần thiết của việc cho trẻ đến trường lớp sớm là điều rất cần thiết là yếu tố tạo tiền đề cho sự thành công sau này, để áp dụng đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục cho bản thân và các đồng nghiệp trong đơn vị mình. 2.Cơ sở thực tiễn của sáng kiến. Thực tế tại Trường mầm non Vĩnh Thạch là trường đạt chuẩn mấy năm liền, năm học 2017 -2018 có 20 giáo viên đứng lớp, 100% giáo viên đạt chuẩn trên chuẩn. Đội ngũ giáo viên luôn đoàn kết, miệt mài, trăn trở, mong muốn và quyết tâm đổi mới song trong khi thực hiện lại rơi vào lúng túng, mất phương hướng, chính vì vậy chỗ đứng của việc dạy học mang tính chất truyền dạy - lĩnh hội, nhồi nhét, rập khuôn, máy móc vẫn tồn tại. Để có được chất lượng giáo dục như mong đợi theo chương trình Giáo dục mầm non thì vai trò của người giáo viên được khẳng định là vô cùng quan trọng trong việc đưa trẻ thích nghi với môi trường mới Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi luôn cố gắng để tìm ra hướng đi, giải pháp phù hợp với đặc điểm của trẻ. Để việc đưa trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non, không chỉ được nhìn thấy trên bề nổi mà còn được nhân rộng ở từng lớp học và phương pháp dạy học trở thành thói quen của mỗi cô giáo. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non” để áp dụng đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục cho bản thân và các đồng nghiệp trong đơn vị mình. 3 Như chúng ta đã biết, tuy nhiên trong quá trình tổ chức, hướng dẫn trẻ một số giáo viên thường hay mắc phải một số nhược điểm: Chính vì việc giúp các cháu sớm thích nghi với trường lớp, với các cô là một vấn đề vô cùng quan trọng. Mặc dù đã được bồi dưỡng lý thuyết về các biện pháp giúp trẻ sớm thích nghi với trường mầm non và bản thân tôi cũng đã trải qua nhiều năm đón cháu mới nhưng đây vẫn là điều trăn trở của tôi khi nhận cháu mới. Giảm tiếng khóc lần đầu tiên đi học, lần đầu tiên phải xa rời vòng tay gia đình để đến với một môi trường mới không quen thuộc với biết bao điều xa lạ nên không tránh khỏi những bỡ ngỡ cho trẻ, khiến đa số trẻ nhõng nhẻo khi phụ huynh đưa đến lớp, do trẻ lần đầu tiên đến trường rất sợ hải và khóc nhiều điều đó làm ảnh hưởng đến tâm lí và sức khỏe của trẻ khi phải rời xa ba mẹ đến môi trường mới? Làm sao để phụ huynh yên tâm, vui vẻ khi trao đứa con bé bỏng cho các cô? Quả thật lúc đầu tôi cũng chán nản khi trẻ khóc nhiều, tôi thấy thật sự khó khăn khi hướng trẻ hòa nhập vào môi trường mới, nhưng vì lòng yêu nghề mến trẻ tôi đã cố gắng tìm mọi cách đưa trẻ của tôi hòa nhập thật nhanh vào môi trường hoàn toàn mới. 3. Thực trạng của địa phương và trường lớp Trường có 10 nhóm lớp từ nhà trẻ đến mẫu giáo Tổng số 267 trẻ Trong đó: Trẻ mấu giáo 225 trẻ, nhà trẻ 42 Trẻ 5- 6 tuổi 65 trẻ nữ 32 Năm học 2017-2018 lớp tôi chủ nhiệm có 21 trẻ độ tuổi 24-36 tháng tuổi. Trong đó: 11 trẻ nữ và 10 trẻ nam. Trong quá trình chăm sóc và dạy trẻ chúng tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: * Thuâ ̣n lợi: - Trường đạt chuẩn nhiều năm liền và duy trì đạt chuẩn tốt, có đủ điều kiện để thực hiện chương trình giáo dục trẻ, thu hút trẻ vào trường. 4 - Được sự quan tâm ủng hộ của các cấp các ngành và sự đồng thuận cao trong các bậc phụ huynh - Giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ trên chuẩn, đoàn kết nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, tích cực tham gia các hoạt động, luôn luôn sáng tạo trong các lĩnh vực. - 100% giáo viên soạn bài bằng máy vi tính, giáo án điện tử - 100% trẻ ăn bám trú tại trường, các cháu được phân chia theo đúng chỉ tiêu và độ tuổi, tạo thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động đồng đều theo quá trình phát triển tâm lý của trẻ - Môi trường sư phạm xanh- sạch- đẹp có ảnh hưởng tốt đến các hoạt động vui chơi, học tập của trẻ. - Phụ huynh là những người có nhận thức cao trong việc giáo dục con cái nên việc phối hợp giữa nhà trường và gia đình để chăm sóc giáo dục trẻ gặp nhiều thuận lợi. Bản thân cũng có thâm niên nghề vì vậy có kinh nghiệm hơn trong việc giúp trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non hơn. * Khó khăn - Bên cạnh những thuận lợi nêu trên trong quá trình hòa nhập trẻ vào môi trường mới trẻ do lớp tôi phụ trách vẫn còn một số khó khăn vướng mắc Trường Mầm Non Vĩnh Thạch nơi tôi đang công tác kinh tế phụ huynh dựa vào nông nghiệp và ngư nghiệp, điều kiện kinh tế chưa đồng đều, nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế chưa có sự phối hợp với nhà trường giáo viên và chưa chú trọng đến vấn đề đưa con đến trường - Một số phụ huynh chưa có việc làm ổn định, không dám tin tưởng bỏ con lại một mình ở lớp, đắn đo băn khoăn không biết con mình có đi học được hay không, lo sợ con sẽ khóc nhiều khi xa ba mẹ rồi sẽ bị bệnh, sợ con không quen chế độ sinh hoạt nhà trường. 5 - Đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ còn mang tính chất đổi mới chưa đầy đủ và phong phú - Việc quan tâm con em của một số phụ huynh có chừng mực chưa chú trọng đến vấn đề đưa con đến trường cứ nghĩ tuổi nhà trẻ đi học làm gì, biết gì mà học. Căn cứ vào những lí do trên qua thực tế chỉ đạo thực hiện ở nhà trường, bản thân tôi đã tìm tòi nghiên cứu đưa ra một số biện pháp giúp trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non * Khảo sát tình hình thực tế: Trước khi thực hiện các biện pháp tôi đã tiến hành khảo sát thực tế ở trường lớp và kết quả thu được như sau: *Khảo sát chất lượng trẻ trong lớp (Tổng số trẻ được khảo sát: 21) Nội dung khảo sát Đạt Số Hành vi lễ giáo Hành vi ứng xử phối hợp theo yêu cầu Kỷ năng cất đồ dùng cá nhân Giao tiếp giữa cô và các bạn Đi vệ sinh đúng nơi quy định Thực hiện tốt các hoạt động trong ngày 4. Một số biện pháp thực hiện đề tài: lượng 15 14 16 15 13 16 Tỷ lệ 71,4% 66,6% 76,1% 71,4% 61,9 % 76,1% Còn hạn chế Số Tỷ lệ lượng 6 7 5 6 8 5 28,5 % 33,3% 23,8% 28,5 % 38,1% 23,8% * Biện pháp 1: Tạo được niềm tin với trẻ và phụ huynh Những ngày đầu tiên đến trường cô giáo phải là người đáng tin cậy của trẻ. khi được ba mẹ đưa đến lớp những ngày đầu tiên của trẻ thường ôm chặt ba mẹ không muốn rời xa và nhìn xung quanh một cách dò xét. Nếu lúc đó cô giáo đến ôm chầm và tách rời trẻ ra khỏi tay mẹ thì tôi nghĩ trẻ sẽ rất ghét và rất sợ cô, sợ đi học. Chính vì thế khi tiếp xúc lần đầu với trẻ tôi chỉ chào hỏi, cời và làm quen bằng những câu hỏi đơn giản thân mật như: “Con tên gì, con mấy tuổi” “Con có muốn vào lớp chơi cùng các bạn không?”… 6 Sau đó trò chuyện với phụ huynh từ từ vuốt ve trẻ, nắm tay trẻ thật nhẹ nhàng đó là bước khởi đầu để trẻ cảm thấy an lòng. Đầu năm trẻ của tôi khóc rất nhiều khi đón trẻ tôi thường an ủi phụ huynh trước tiên vì họ rất thương con lo lắng cho con sợ con sẽ khóc nhiều làm ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Những lời động viên sẽ giúp họ an tâm hơn và khi nhậ trẻ từ tay ba mẹ tôi nắm tay trẻ ở gần bên trẻ và nói chuyện thật nhẹ nhàng. Tuy nhiên nhiều trẻ vẫn ngồi trong lòng ba mẹ mà không chịu chơi cùng bạn tôi tiếp tục cùng phụ huynh trò chuyện về thói quen, tập quán, sở thích của trẻ để dể dàng tìm kiếm biện pháp thích nghi với trẻ, cho đến khi trẻ cảm thấy sự gần gủi giữa mẹ và cô, từ đó trẻ sẽ chơi với cô và các bạn trong lớp. Đối với các cháu lần đầu tiên đi học, trong tuần lễ được ở lại làm quen, ngoài việc trao đổi với phụ huynh về trẻ chơi, ăn, ngủ tôi cũng đã sinh hoạt với các anh chị phụ huynh về nội quy của nhóm lớp như: Cho bé đi học đều, đúng giờ, đồng thời đề nghị phụ huynh kết hợp với Cô trong việc rèn nề nếp và thói quen lễ phép, cô và ba mẹ phải là tấm gương cho trẻ noi theo. Ở đây vấn đề an toàn tôi luôn đặt là hàng đầu, tôi nghĩ rằng để phụ huynh tin tưởng gửi con, việc đảm bảo an toàn cho trẻ trong giờ học, giờ chơi, giờ ăn, giờ ngủ là phải luôn luôn được coi trọng. + Ví dụ: Khi bé mới vào lớp tôi đã khoanh tay chào ba mẹ, chào bé: phụ huynh cũng khoanh tay chào lại tôi, những hình ảnh này dễ làm cho các cháu bắt chước cử chỉ đẹp của người lớn và cháu phải làm theo. Việc làm quen diễn ra một cách tự nhiên, dần dần các cháu không cảm thấy đột ngột. Chính các cháu này sẽ là những nhân tố tích cực lôi kéo những cháu này sẽ là những nhân tố tích cực lôi kéo những cháu khác hưởng ứng theo cô sau này * Biện pháp 2: Tập cho trẻ quen với nề nếp mới mới bắt đầu từ những thói quen củ của trẻ. Có thể vài ngày đầu tôi vẫn sẽ chiều theo quen không tốt cuả trẻ như: Ôm cặp bên mình không chịu bỏ cặp lên kệ, không ăn thịt, rau, hay ăn rất ít cơm…Tôi 7 sẽ từ từ tập dần thói quen nề nếp của trường lớp cho trẻ đến khi trẻ quen dần và biết tôi sẽ đưa trẻ vào nề nếp ăn ngủ, vệ sinh. Đến giờ ăn tôi thường để các bé khóc nhiều ngồi gần khuyến khít trẻ ăn hết suất, tạo bầu không khí không có áp lực khi ăn , thay vào đó là những lời khen con ăn giỏi quá, nếu trẻ không muốn ăn nữa tôi sẽ ngưng cho trẻ ăn vì nếu trẻ ói thức ăn. khi đó có thể uống sữa nhằm bù lại phần thức ăn cho trẻ. Vài ngày sau cho trẻ ăn tăng dần lên vài muỗng cơm trẻ sẽ dễ thích nghi thức ăn ở trường sau đó dần dần trẻ ăn nhanh, gọn và ăn hết suất của mình. Tôi thường quan sát xem cách Phụ huynh cho bé ăn , ngủ, ngồi bô… như thế nào để biết cách chăm sóc bé sau này. Đồng thời cũng trao đổi để cùng tìm biện pháp tốt nhất chăm sóc cho bé. - Ví dụ đối với việc cho bé ăn: Có phụ huynh vừa cho bé ăn vừa cho uống nước vừa thổi cho nguội mới đút cho bé, cháu ăn hết suất lại lấy thêm nên cháu ói ra… Tôi cũng mạnh dạn góp ý những cách cho ăn không đúng để giúp Phụ huynh hiểu bé thêm, không phải ăn nhiều là tốt, ăn ít là không đủ mà phải hiểu cách ăn ngon vừa phải, tuyệt đối không để trẻ bị nôn thức ăn mới như vậy cháu sẽ sợ thức ăn của Trường Mầm Non. * Biện pháp 3: Tận dụng môi trường thiên nhiên Trư ờng Mầm Non Vĩnh Thạch tuy không lớn lắm nhưng cũng có một sân trường tương đối rộng để các cháu chơi đùa, đi dạo. Năm nào BGH cũng cho cải tạo và sắp xếp lại, trang bị thêm nhiều cây xanh đồ chơi ngoài trời đặc biệt năm học này Phòng Giáo Dục chỉ đạo thi về môi trường, nhà trường tạo được một sân chơi thoáng mát, sạch, đẹp thu hút sự hứng thú của trẻ và phụ huynh. Đầu năm một số giáo viên sợ cháu khóc thường cho các cháu ở trong lớp, đóng cửa lại không cho các cháu ra chơi ngoài sân vì sợ các cháu gặp người quen sẽ khóc. Nhưng tôi thiết nghĩ: Trong lớp mới ngột ngạt, các cháu sẽ bị ức chế, nỗi sợ hãi càng tăng. Tại sao mình không cho các bé ra sân trường đi dạo dưới những tán cây để hít thở không khí trong lành? Chính không khí này sẽ giúp bé thoải mái, 8 tâm lý vui vẻ. Khi được ra sân các cháu thơ thẩn đi theo tôi ngắm nhìn xung quanh hoặc chạy nhảy vui đùa. Đối với những cháu còn lạ, ngơ ngác và khóc thì tôi thường dẫn cháu đi bên cạnh, vỗ về âu yếm vuốt ve để các cháu cảm thấy bớt cô đơn. Dần dần các cháu bị tiếng nói, tiếng hát, đọc thơ và kể chuyện của tôi thu hút. Các cháu không khóc nữa mà hòa cùng vào các bạn tham gia các trò chơi “Thổi bóng” “Bắt bướm”… thậm chí “quên” cả mẹ đang đi ở phía sau. Chuẩn bị nhiều đồ chơi hấp dẩn cho trẻ chơi. Tổ chức cho cả lớp cùng chơi một trò chơi nhỏ nào đó nhằm gây hứng thú cho trẻ và quan sát biểu hiện của trẻ mới vào lớp Trong lớp tôi lươn tìm tòi sáng tạo trưng bày ở các góc chơi nhiều đồ chơi hấp dẩn kích thích trẻ chú ý và thích chơi Tôi nhập vai và cùng chơi với trẻ tạo sự gần giủ thân thiện Yếu tố trường lớp cũng là yếu tố cần thiết cho sự ham thích đi học của trẻ. Trường mầm non Vĩnh Thạch mặc dù ở cụm lẻ nhưng có không gian rộng rải, thoáng mát, khu vực chơi ngoài trời sạch sẽ, đồ chơi ngoài trời phong phú thu hút trẻ. Tôi dắt trẻ đi ra sân chơi tổ chức nhiều trò chơi dân gian như chi chi chần chần, dung dăng dung dẻ…hoặc chơi các trò chơi vận động như nhảy lò cò…hay chỉ cần trò chuyện hoặc cho trẻ xem cảnh vật xung quanh sân trường, cho trẻ chơi đu quay, cầu trượt, bập bênh, kể chuyện cho bé nghe, việc này sẽ gây hứng thú và chiếm được nhiều tình cảm của trẻ * Biện pháp 4: Tạo sự gần gủi thân thiện với trẻ Tôi luôn cố gắng trở thành người bạn tin cậy của trẻ khi đến lớp. luôn thu hút trẻ vào những trò chơi nhỏ hay vào những bài thơ, câu chuyện, ca dao, đồng dao nhằm tạo sự quen thuộc như trẻ đang ở nhà với mẹ. Giờ ngủ nếu trẻ chưa chịu ngủ tôi cũng không ép trẻ vào nằm chung với các bạn tôi sẽ để trẻ tự do ngồi đâu trẻ thích, sau đó tôi sẽ đến nói với trẻ lại đây nằm chơi với cô chỉ cần nằm chơi tí xíu khi nào các bạn ngủ dậy cô sẽ cho con về. Hoặc tôi sẽ thuyết phục trẻ đến khi trẻ thấy buồn ngủ thì lúc đó đưa trẻ vào gối nằm. 9 Khi đón trẻ tôi cũng thường dặn phụ huynh đón trẻ sớm để trẻ tập quen dần với môi trường mới và sẽ không có cảm giác bị ba mẹ bỏ lại trường. Ngoài những biện pháp giúp trẻ thích nghi sớm với trường lớp mầm non từ những kinh nghiệm thực tiễn và kinh nghiệm học hỏi tôi dã áp dụng trong những năm học qua, tôi còn đến với trẻ của bằng chính tình thương của mình, bằng lòng yêu nghề, yêu trẻ chín như con đẻ của mình, luôn hòa mình vào thế giới của trẻ, luôn đáp ứng kịp thời nhu cầu của trẻ nhưng không vượt qua giới hạn, chăm sóc yêu thương trò chuyện để mỗi ngày trẻ đến lớp càng có nhiều niềm vui, trẻ yêu thích đến lớp và ngày càng ngoan ngoãn lễ phép hơn. Kết quả thực hiện có so sánh sau khi thực hiện:  Chất lượng trẻ so với đầu năm (số lượng trẻ : 21)  Nội dung khảo sát Hành vi lễ giáo Hành vi ứng xử phối Trước khi áp dụng các biện Sau khi áp dụng các biện pháp pháp Đạt Còn hạn chế Đạt Còn hạn chế Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượn lượn lượn lượn g g g g 15 71,4% 6 28,5 % 21 100% 0 0 14 66,6% 7 33,3% 17 80,9 4 19,1 hợp theo yêu cầu Kỷ năng cất đồ dùng 16 76,1% 5 23,8% cá nhân Giao tiếp giữa cô và 15 71,4% 6 28,5 % các bạn Đi vệ sinh đúng nơi quy định Thực hiện tốt các hoạt động trong ngày 13 16 61,9 % 76,1% 8 5 38,1% 23,8% 21 % 100% 0 % 0 19 90,4 2 9,5 % 18 % 85,7 3 14,2 20 % 95,2 1 % 4,8% % 1. Đối với trẻ: Trẻ hồn nhiên mạnh dạn trong giao tiếp, biết ứng xử phù hợp theo yêu cầu 10 Biết làm theo sự hướng dẩn mọi hoạt động, hứng thú, tham gia tích cực vào các hoạt động, phát huy được tính tích cực, mở rộng được sự hiểu biết trong các hoạt động trong ngày, trẻ biết thể hiện ý kiến, ý định của mình với cô giáo và các bạn trong từng hành động, lời nói, biết chào cô khi đến lớp cũng như khi về nhà 2. Đối với phụ huynh. - Các bậc phụ huynh có nhận thức sâu sắc về trường lớp mầm non, luôn có sự phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Tin tưởng vào trường, lớp; quan tâm đến chương trình học của trẻ và có nhu cầu học tập. Nhiệt tình sưu tầm ủng hộ nhà trường, lớp đồ dùng, nguyên vật liệu phế thải sẵn có ở địa phương, tạo môi trường học tập thuận lợi cho nhà trường, - Phụ huynh luôn coi trọng trẻ và tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục trẻ ở nhà trường - Các phụ huynh đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua giờ đón trả trẻ. 3. Về giáo viên Thật không có gì vui sướng hơn khi nhìn những nụ cười tươi hồn nhiên của các bé và tôi cảm thấy mình đang đúng khi đến với trẻ bằng cả tấm lòng và nhận lại ở trẻ những niềm hạnh phúc lớn nhất với nghề giáo viên mầm non mà tôi đã chọn. Mặc dù còn có nhiều thiếu sót nhưng tôi cảm thấy được mình đã gặt hái được những thành công như mong đợi, tôi tự hứa vời lòng mình sẽ luôn yêu thương đến với trẻ bằng con tim chứa chan tình cảm, tâm huyết với nghề. Có thêm kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ - Giờ đây phụ huynh tin tưởng giao con cho tôi các bé thích nghi với môi trường rất nhanh, các bé thường đùa giỡn với tôi rất thân mật, ăn giỏi, mạnh dạn, có khả năng tự phục vụ tốt, lúc nào cũng yêu thương gọi cô ơi một cách trìu mến, luôn kế cho tôi nghe những chuện trẻ thấy, trẻ đã được làm, được đi những đâu, thỉnh thoảng ôm hôn tôi một cách trìu mến. 11 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Sau khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm tại đơn vị, lớp học, tôi nhận thấy để thực hiện tốt việc “giúp trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non”, cần thực hiện tốt những vấn đề sau: Từ những cơ sỡ thực tiễn trên tôi nhận ra rằng giữa giáo viên, nhà trường và gia đình trẻ phải có sự thống nhất, kết hợp trong toàn bộ quá trình chăm sóc bảo vệ và giáo dục trẻ. Trẻ mầm non còn rất non nớt không thể tự phát triển mà không có vài trò dẩn dắt của người lớn. Vì vậy việc giáo dục mầm non phải thể hiện được vai trò chủ đạo của giáo viên, đưa ra những yêu cầu phù hợp với đặc điểm cá nhân, vốn sống của trẻ . Tôi cảm thấy mình đã hoàn thành tốt vai trò của một cô giáo mầm non. Tôi đã tạo được niềm tin vui, an tâm, tin tưỡng cho các bậc phụ huynh khi trao con trẻ cho tôi. 2. Bài học kinh nghiệm - Sau thời gian thực hiện sáng kiến: “Một số biện pháp giúp trẻ sớm thích nghi trường lớp mầm non” đã mang lại hiệu quả rất lớn trong việc dạy và học: - Chú trọng đến giáo dục cá nhân, kết hợp giáo dục trong nhóm giữa các hoạt động - Tăng cường giao tiếp giữa cô và trẻ. Giáo viên linh hoạt, sáng tạo không bị gò bó khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là hoạt động học và hoạt động góc chơi, giáo viên có thể sử dụng tối đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, để làm phong phú các hoạt động của trẻ, trẻ ham học nghiên cứu tìm tòi khám phá giao tiếp ngôn ngữ tình cảm. - Đối với giáo viên biết cách sắp xếp môi trường học tập phù hợp, chất lượng chuyên môn của bản thân và đồng nghiệp được nâng lên rõ rệt, - Bản thân nắm vững phương pháp dạy có hình thức các tiết dạy linh hoạt sáng tạo, các cháu học có nền nếp có chất lượng... 12 - Giáo viên cần căn cứ vào mục tiêu cần đạt và khả năng của trẻ để xác định phương pháp hoạt động phù hợp cho cả lớp và phù hợp cho từng cá nhân trẻ (trẻ cá biệt), đảm bảo tính phù hợp, hài hoà theo từng độ tuổi, chủ động sắp xếp trình tự hoạt động theo chủ đích của mình và mức độ cảm nhận, hứng thú của trẻ. - Kế hoạch giáo dục dựa trên sự hiểu biết, sở thích, ý tưởng và kỹ năng của trẻ. Kế hoạch được điều chỉnh phù hợp với khả năng, nhu cầu, ý tưởng và lợi ích của trẻ và điều kiện địa phương - Sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để hỗ trợ việc học,vui chơi của trẻ bao gồm trải nghiệm, thảo luận, khám phá, quan sát, bắt chước, sáng tạo, các bài hát, âm nhạc, những bài thơ câu chuyện, hình ảnh, múa … - Khuyến khích trẻ sử dụng các góc hoạt động khác nhau. Hỗ trợ trẻ trong việc hợp tác, học hỏi và giúp đỡ người khác - Điều chỉnh các hoạt động và hỗ trợ để mỗi trẻ có thể tham gia vào các hoạt động phù hợp với khả năng, nhu cầu và lợi ích và có thể thành công - Tôn trọng sự đa dạng của mỗi trẻ và gia đình trẻ 3. Kiến nghị * Với Phòng GD&ĐT: - Tổ chức các buổi bồi dưỡng chuyên môn, hội thảo. Cung cấp thêm các tài lệu có liên quan đến phương pháp, biện pháp thu hút trẻ vào trường * Với nhà trường: Nhà trường thường xuyên mở các buổi bồi dưỡng chuyên môn, sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, giao lưu với trường bạn để tạo điều kiện cho giáo viên chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm trong công tác. Cung cấp đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng dụng cụ trong lớp học cũng như môi trường bên ngoài thu hút trẻ đến trường * Với tổ chuyên môn: Giáo viên trong tổ thường xuyên trao đổi những kinh nghiệm chăm sóc trẻ để rút ra kinh nghiệm. 13 Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng cho nhóm lớp của mình mà tôi đã sử dụng trong thời gian qua. Từ những trẻ cá biệt có thể xem là rất khó hòa nhập với môi trường mới tôi cũng đã dần dần tạo được sự thân thiện, gần gủi, hướng trẻ hòa nhập vào trường lớp một cách tốt nhất. Tôi đã tạo được môi trường học thân thiện, cô giáo như người mẹ người bạn đôi khi là người chị của trẻ và đã gặt hái được những thành công nhất định Bài viết còn rất nhiều thiếu sót và chưa có nhiều kinh nghiệm. Kính mong nhận được sự bổ sung góp ý chân thành của hội đồng, ban giám hiệu nhà trường, bạn bè đồng nghiệp để bản thân có nhiều kinh nghiệm trong việc giúp trẻ sớm thích nghi với trường lớp mầm non. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Vĩnh Thạch, Ngày 05 tháng 04 năm 2018 XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình ĐƠN VỊ viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Hồ Thị Hương Sáu Hồ Thị Hiền 14 Trên đây là Với những kết quả đạt được, bản thân tôi chỉ muốn nêu lên những kinh nghiệm chung nhất do nghiên cứu tài liệu, do tích luỹ được trong suốt quá trình thời gian công tác với mong muốn gửi đến cha mẹ trẻ những thông điệp mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp cha mẹ trẻ dạy trẻ những kỹ năng sống cơ bản như sau: 1./ Một số điều người lớn cần làm giúp trẻ rèn luyện kỹ năng sống: Đối với lứa tuổi nhà trẻ, tuổi trẻ chưa biết hành vi nào xấu, hành vi nào tốt điều cần làm trứơc hết là người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Việc học của trẻ nếu luôn đựơc người lớn khuyến khích, chia sẻ thì trẻ sẽ tự tin vào năng lực của bản thân và chúng thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn. 15 Nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thông qua chơi, chơi để lớn lên. Vì thế, người lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đó giúp trẻ tìm ra nhiều cách học khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền tảng tạo nên sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui mà vừa có ý nghĩ .Đồng thời, khi trẻ tham gia vào trò chơi, trẻ biết sáng tạo với các cách chơi và cố gắng đạt mục đích, đây chính là những hình thành cơ bản để sống và làm việc sau này. Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ mới tìm thấy cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian và cũng khộng cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho trẻ thấy cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục.Việc tham gia ở mức độ nào không quan trọng nhưng thời gian đó thật đáng giá và đó là sự đầu tư cần thiết cho tương lai của trẻ Kể chuyện cho trẻ hàng ngày bằng phương pháp mưa dầm thấm lâu: Cô giáo, cha mẹ hãy dành thời gian mỗi ngày để kể cho trẻ nghe những câu chuyện, dành thời gian trò chuyê ̣n với con trẻ vì chuyê ̣n là kho báu của dân tô ̣c, kể chuyê ̣n cổ tích là con đường ngắn nhất, đơn giản hiê ̣u quả nhất giáo dục nhân cách cho trẻ. Để hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen, nghi thức văn hóa trong ăn uống cần thiết không chỉ có sự tập luyện mà còn cần sự thống nhất những cách thức và phương thức giữa gia đình và trường, lớp mầm non. Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng cả, sự quan tâm, chú ý và sự giúp đỡ quý báu của người lớn mới giúp trẻ vượt qua những khó khăn, trở ngại, mới tạo được một bầu không khí thân ái, đầm ấm cần thiết trong bữa ăn. 2./ Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống: - Không hạ thấp trẻ: Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng trẻ là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân trẻ. Không nên tạo cho trẻ thói quen kiêu ngạo. - Không doạ nạt trẻ: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt trẻ là chúng ta đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận người lớn. Sự đe doạ hoàn toàn có hại cho đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi của trẻ tốt hơn. - Không bắt trẻ hứa hẹn: Vì sự hứa hẹn hoặc doạ nạt không có ý nghĩa đối với trẻ vì nếu trẻ cảm nhận được và cắn rứt vì không làm tròn lời hứa thì ở trẻ sẽ phát triển cảm giác hối lỗi. 16 -Không bảo bọc trẻ một cách thái quá sẽ làm trẻ yếu đuối: Cha mẹ thường không đánh giá đúng khả năng của trẻ cho rằng trẻ còn nhỏ sẽ không làm được một điều gì cả. Sự bảo bọc thái qúa sẽ dẫn trẻ đến ý nghĩ rằng bản thân trẻ không thể làm điều gì nên thân.Hãy nhớ: đừng bao giờ làm những gì mà trẻ có thể làm được. - Không nên yêu cầu trẻ phục tùng theo ý người lớn ngay lập tức vì sự phục tùng một cách thái quá không có sự thoả thuận giữa các bên không tạo điều kiện phát triển tính tự lập ở trẻ - Không yêu cầu những điều không phù hợp với lứa tuổi của trẻ vì những yêu cầu ở trẻ phải thực hiện một hành vi chính chắn mà trẻ chưa có khả năng hoặc trẻ phải làm các yêu cầu không mang tính thống nhất và liên tục trong việc cho phép hoặc cấm đoán sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển tính nhận thức ở trẻ. Kết luận: Nếu được kết hợp chặt chẽ từ các yếu tố trên để rèn kỹ năng sống cho các cháu thì tôi tin tưởng rằng:Quá trình rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo không có gì khó khăn mà còn đem lại hiệu quả và hình thành được cho trẻ thói quen về thái độ hành vi,sự tự tin vào bản thân,có tinh thần trách nhiệm với hành động của mình.Từ đó hình thành cho các cháu kỹ năng sống để trở thành người công dân tốt cho xã hội. *1 Tận dụng môi trường thiên nhiên, đồ chơi ngoài sân trường: Khi tôi tập thể dục hay đọc thơ, hát múa, làm trò Phụ huynh cùng hưởng ứng cho trẻ cùng lớp. Hay những lúc sinh hoạt tập thể ngồi vòng tròn, Phụ huynh cũng ngồi, trẻ ngồi cùng mẹ chơi trò “Đoán tên”. Phụ huynh cùng giúp bé nói tên con của mình. 17 Khi cháu cùng chơi xong, phụ huynh cùng bé cất dọn đồ chơi vào các góc. ói ra… Tôi cũng mạnh dạn góp ý những cách cho ăn không đúng để giúp Phụ huynh hiểu bé thêm, không phải ăn nhiều là tốt, ăn ít là không đủ mà phải hiểu cách ăn ngon vừa phải, tuyệt đối không để Khi tôi đưa một món đồ chơi mà trẻ thích, tôi thường nói: “ Bảo Anh cho bé nè”, trẻ nhìn tôi với ánh mắt dò xét và được mẹ tiếp thêm: “ Ồ! Con cảm ơn Cô đi, Cô thương con quá!” những lời của mẹ và hành động của Cô đã làm cho bé hết sức an tâm và thoải mái tinh thần trong những ngày đầu bé mới tinh thần trong những ngày đầu bé mới đến trường. Tuyệt đối không được la mắng trẻ trước mặt cô cũng như không đem cô ra để dọa trẻ. Tôi thường quan sát xem cách Phụ huynh cho bé ăn , ngủ, ngồi bô… như thế nào để biết cách chăm sóc bé sau này. Đồng thời cũng trao đổi để cùng tìm biện pháp tốt nhất chăm sóc cho bé. Ví dụ đối với việc cho bé ăn: Có phụ huynh vừa cho bé ăn vừa cho uống nước vừa thổi cho nguội mới đút cho bé, cháu ăn hết suất lại lấy thêm nên cháu trẻ bị nôn thức ăn mới như vậy cháu sẽ sợ thức ăn của Trường Mầm Non. Trong quá trình trẻ ăn, nhất là với cháu mới, phải quan sát cách ăn của trẻ, khi trẻ có những biểu hiện hơi khác thì phải ngưng ngay, cho trẻ nghỉ ăn, không nên dồn ép trẻ, trẻ dễ bị nôn ói. Sau đó bù ăn cho trẻ bằng cách uống thêm cốc sữa. Cần tạo không khí thèm ăn cho trẻ, đừng vô tình để trẻ sợ ăn. Tôi đã có nhiều kinh nghiệm khi đón cháu mới ăn cơm không được tôi cho ăn cháo, không ăn cháo được tôi cho ăn bột. Sau đó uống thêm sữa và báo Phụ huynh khi rước cháu về nhà cho cháu ăn nhiều hơn ngày thường một chút. Khi cháu đã quen dần môi trường Mầm Non, Cô cho gì bé cũng ăn nhanh gọn và ăn hết suất. Có nhiều giáo viên vì nóng vội mà ép cháu ăn đã làm cho bé sợ và thấy ăn là một cực hình, đây là điều đáng tiếc dễ xảy ra trong thời gian đầu. Cô giáo phải là người bạn đáng tin cậy của trẻ: Khi mẹ đưa bé đến lớp những ngày đầu tiên, bé thường ôm chặt lấy mẹ không muốn rời và nhìn xung quanh dò xét. Nếu lúc đó cô giáo đến ôm chầm và bế bé ra khỏi tay mẹ thì bé sẽ rất ghét và đâm ra sợ cô. Chính vì vậy, tôi chỉ tiến lại chào hỏi phụ huynh và mỉm cười với cháu bé, có thể hỏi chuyện bé, nói chuyện với mẹ nhưng không bế trẻ. Sau đó tôi bày đồ chơi hoặc tổ chức chơi với các cháu cũ để gây sự chú ý của trẻ đồng thời quan sát biểu hiện của trẻ. Có những cháu thì tham gia ngay cùng cô, nhưng cũng có bé chỉ ngồi trong lòng mẹ quan sát cô và các bạn, khi cô đưa đồ chơi thì ngồi chơi cùng mẹ….Đối với những trẻ này, tôi phải lại gần, trò chuyện với phụ huynh và chơi với cháu nhiều hơn. Khi trẻ thấy cô và mẹ “thân nhau”, hay nói chuyện vui vẻ với nhau trẻ sẽ cảm thấy cô gần gũi hơn, thân thiết hơn. Từ từ trẻ sẽ chơi với cô và theo cô. _ Khi trò chuyện hoặc chơi cùng với trẻ, tôi thường xưng tên chứ không xưng “cô” và trẻ thuộc tên tôi rất nhanh. Khi về đến nhà, trẻ luôn miệng nhắc” Bảo Anh bảo phải ăn thế này”…” Ăn nhanh Bảo Anh thương”…Chính những điều này làm phụ huynh tin tưởng ở tôi nhiều hơn và các cháu cũng thân thiết với tôi hơn. 18 _ Trong thời gian đầu tùy theo cá tính của từng trẻ tôi luôn chiều trẻ để trẻ cảm thấy an tâm trong môi trường mới. Tôi có thể đáp ứng những thói quen không đẹp của trẻ như ăn sai chế độ, tiêu tiểu không gọi cô, trước khi ngủ phải ngậm ti, ôm gối ghiền, bắt cô ẵm bồng…Rồi từ từ sau đó, khi bé quen rồi tôi sẽ cho bé thực hiện các nề nếp ăn, ngủ, vệ sinh, xếp hàng, thu dọn đồ chơi… dưới hình thức tập, thông qua câu chuyện, làm mẫu của cô… thường thì trong dịp hè, các cháu lớp tôi đã có một số thói quen nề nếp tốt. Phân giáo viên phụ trách theo sự lựa chọn của trẻ: Các cháu khi đến lớp thườnh tự nhiên thích và theo một cô nào đó trong lớp hơn cô khác. Hễ đến lớp mà thấy cô đó thì yên tâm đi vào và không khóc. Chính vì vậy khi chia các cháu về từng nhóm cho các cô phụ trách, ngoài việc chọn các cháu khó ăn, các cháu ‘đặc biệt” vào nhóm mình, những ngày đầu nhận cháu, thường để ý xem chúa nào “hợp” và chọn cô nào thì sẽ phân công cô ấy dạy bé luôn. Nếu bé yêu và tin tưởng cô thì việc làm quen, chăm sóc, dạy dỗ những ngày đầu sẽ dễ dàng hơn. Mỗi ngày ở trường phải là những ngày hội: Trong những ngày đầu bé mới đến trường, tôi nghĩ trường lớp phải thật đẹp, thật hấp dẫn và thu hút trẻ. Vì vậy để chuẩn bị đón trẻ, tôi cùng các bạn trong lớp sắp xếp các góc chơi với đầy đủ các loại đồ chơi khác nhau. Nhất là các loại đồ chơi chuyển động( xe ô tô, máy bay nhiều loại…), tạo ra âm thanh (như con chút chit, kèn, xúc sắc…) đồ chơi phát triển trí tuệ (đồ chơi lắp ghép, xếp hình…) và một số thú bông, búp bê, các loại bong. Đồ chơi phải đủ để mỗi cháu có ít nhất một món, không tranh dành nhau. Trong lớp cô thường treo bông, trang trí dây xúc xích, một số cờ và các dây ngộ nghĩnh, cô cắt dán rồi treo ngang tầm của trẻ. Các cháu có thể với xuống chơi một cách thoải mái. Cùng với các cô khác, chúng tôi có thể mặc đồ rối lùn, múa lân , bày trò cho trẻ chơi vui vẻ.Các cháu bị nhiều thứ lạ, đẹp hấp dẫn xung quanh thu hút nên quên cả khóc và chóng quen cô với các bạn khác hơn. I. Kết thúc vấn đề: Trên đây là một số biện pháp mà tôi và các bạn trong lớp đã sử dụng trong những năm qua. Tôi đã trải qua nhiều năm đón cháu mới, đã tạo nhiềm vui cho rất nhiều Phụ huynh khi trao con trẻ cho tôi. Các cháu ở lớp tôi thường nhanh vào nề nếp, ít khóc, yêu thích đến trường. Các cháu ăn giỏi nói nhiều, hát múa giỏi, tự tin vào khả năng tự phục vụ rất cao. Cuối năm khâu tổ chức quản lý của nhóm tôi được đánh giá rất tốt. Sáng kiến kinh nghiệm của tôi được chọn báo cáo toàn trường. Vĩnh Thạch ngày 12 tháng 6 năm 2007 Người viết 19