Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc...

Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc

.PDF
24
166
114

Mô tả:

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA TRƯỜNG MẦM NON HOA CÚC TÊN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT MÔN GIÁO DỤC ÂM NHẠC Lĩnh vực: Chuyên môn Họ và tên tác giả: H Nho Adrơng Đơn vị: Trường mầm non Hoa Cúc Krông Ana, tháng 02 năm 2018 1 MỤC LỤC I. Phần mở đầu: ................................................................................................. 3 1. Lý do chọn đề tài : ........................................................................................... 3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: ........................................................................ 4 3. Đối tượng nghiên cứu:..................................................................................... 4 4. Giới hạn của đề tài: ......................................................................................... 4 5. Phương pháp nghiên cứu:................................................................................ 4 II. Phần nội dung:.............................................................................................. 5 1. Cơ sở lý luận: .................................................................................................. 5 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu: ........................................................................ 5 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: ............................................................. 7 a. Mục tiêu của giải pháp .................................................................................... 7 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp: .................................................... 8 c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp: .................................................... 21 d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng:……………….. ............................................................................ 21 III. Kết luận, kiến nghị: .................................................................................... 22 1. Kết luận: .......................................................................................................... 22 2. Kiến nghị: ........................................................................................................ 23 2 I. Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ là hoạt động được trẻ yêu thích nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường tạo môi trường giáo dục phát triển thẫm mỹ phù hợp với trẻ ở lứa tuổi mầm non những điều kiện cần thiết nhằm giúp trẻ có khả năng cảm nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên trong các tác phẩm nghệ thuật có khả năng thể hiện cảm xúc sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc đặc biệt là tạo cho trẻ niềm yêu thích hào hứng khi tham gia hoạt động nghệ thuật. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc đã tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ tâm hồn trẻ ngay thơ trong sáng luôn vui vẻ. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ. Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên mầm non sử dụng một cách có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác của trẻ như giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo hình... Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên mầm non sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự chú ý cho trẻ. Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được tích hợp thể dục buổi sáng, làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình, làm quen với toán. Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên. 3 Hoạt động giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu. Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc ”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Mục tiêu của đề tài: Tìm ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ lớp lá 2 trường mầm non Hoa Cúc học tốt môn giáo dục âm nhạc, nâng cao chất lượng giờ dạy âm nhạc. Thông qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ khi vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ một cách tốt nhất. Nhiệm vụ của đề tài: Trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc nhịp điệu bản nhạc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi. Bài hát êm dịu đưa trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng… Qua đó hình thành các năng lực kỹ năng cần thiết giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. 3. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp sư phạm nhằm giúp trẻ học tốt môn giáo dục âm nhạc 4. Giới hạn của đề tài: Khuôn khổ nghiên cứu : Một số biện pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc. Đối tượng khảo sát : Trẻ 5 – 6 tuổi, lớp lá 2 - Trường mầm non Hoa Cúc. Thời gian : Bắt đầu từ tháng 09 năm 2017 đến tháng 02 năm 2018. 5. Phương pháp nghiên cứu: a) Nhóm Phương pháp nghiên cứu lý luận: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Để đề tài này có hiệu quả đạt được kết quả cao trong môn giáo dục âm nhạc tôi đã không ngừng tìm tòi tài liệu trong sách báo, tranh ảnh hay những tiết dạy hay trên mạng, tivi … để gây hứng thú cho trẻ. b) Nhóm Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 4 Phương pháp quan sát: Trong các giờ học tôi luôn quan sát, chú ý đến từng trẻ để uốn nắn, củng cố, rèn luyện thêm các kỹ năng âm nhạc cho trẻ. Phương pháp trò chuyện. Để nắm bắt được nhận thức của từng trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở lớp cũng như ở nhà, qua đó tôi có điều kiện theo dõi, uốn nắn trẻ. Bên cạnh đó tôi cũng thường xuyên trò chuyện cùng trẻ để nắm bắt được các nguyên nhân làm cho trẻ không thích học và tìm ra hướng khắc phục. Phương pháp dự giờ: Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các buổi thao giảng, dự giờ, chuyên đề… tìm ra các biện pháp để áp dụng phù hợp với lớp mình. c. Phương pháp thống kê toán học: Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động giáo dục âm nhạc lớp lá 2 Trường Mầm non Hoa Cúc để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ. Cụ thể: Nội dung Đạt Số trẻ Chưa đạt Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ% Khả năng nghe và cảm nhận âm nhạc 15/36 42% 21/36 58% Thể hiện tốt kỹ năng ca hát 12/36 33% 24/36 37% 39% 22/36 61% Trẻ mạnh dạn, tự tin, 14/36 hứng thú khi tham gia hoạt động âm nhạc Ghi chú II. Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận. Ở tuổi mầm non đặc biệt là đối với lứa tuổi mẫu giáo âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc tượng tưởng, sáng tạo, sự tập trung chú ý khả năng diễn tả hứng thú của trẻ. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên lòng 5 yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Dạy trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc có một tầm quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi để nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải tự tạo nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù hợp, tích hợp giáo dục âm nhạc với các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở trường mầm non một cách lôgic, có hiệu quả. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm gợi lên những tâm trạng, cảm xúc tình cảm đa dạng gần gũi với trẻ. Việc cho trẻ làm quen với môn giáo dục âm nhạc hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức, cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng cho trẻ qua đó giúp trẻ yêu quê hương đất nước, kính trọng ông bà, cha mẹ, anh chị… trẻ tái tạo và sáng tạo thêm những động tác múa hát một cách hồn nhiên qua trí tưởng tượng phù hợp với nội dung của bài hát. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu: * Ưu điểm Lớp lá 2 của tôi chủ nhiệm có 2 giáo viên/lớp; lớp được học đúng độ tuổi; giáo viên chủ nhiệm luôn giúp đỡ lẫn nhau tạo điều kiện cho việc học hỏi kinh nghiệm. Nhìn chung giáo viên đều nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề mến trẻ quan tâm chăm sóc và giáo dục trẻ. Giáo viên được bồi dưỡng tiếp thu nội dung kế hoạch chuyên đề một cách đầy đủ, sử dụng nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương và đã thể hiện đồng bộ về chương trình đổi mới cho từng độ tuổi. Cơ sở vật chất, thiết bị đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học. Cảnh quan nhà trường thoáng mát. Lãnh đạo địa phương và các đoàn thể quan tâm tạo điều kiện cho việc dạy và học. Đa số trẻ ở gần trường nên đi học rất chuyên cần. Phụ huynh quan tâm đến con em mình, nhiệt tình phối hợp cùng tôi trong việc dạy dỗ các cháu và thường xuyên ủng hộ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn giáo dục âm nhạc. 6 Tôi luôn quan sát động viên khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ tự tin hơn khi biểu diễn luôn sáng tạo trong tiết dạy để giúp trẻ hứng thú ca hát, vận động, nghe hát, múa... *Hạn chế: Một số con em là đồng bào dân tộc Êđê, đa số các cháu không được học qua lớp mầm, chồi mà vào thẳng lớp lá. Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, trẻ nói tiếng Việt chưa rõ. Vì vậy giáo viên rất vất vả trong quá trình truyền thụ kiến thức cho trẻ. Giáo viên chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động âm nhạc, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học còn trong các giờ chơi các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa được tổ chức thường xuyên Hầu hết cha mẹ học sinh làm nông nghiệp nên chưa thật sự hiểu về trách nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như chương trình chăm sóc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non, do vậy chưa có biện pháp phối hợp giữa cha mẹ và cô giáo để đạt hiệu quả giáo dục tốt nhất; trẻ dân tộc thiểu số còn nhút nhát, khả năng tiếp cận tiếng Việt, kỹ năng biểu diễn văn nghệ của trẻ còn hạn chế. * Nguyên nhân chủ quan Khi cho trẻ làm quen môn giáo dục âm nhạc giáo viên nhận rõ tầm quan trọng của môn học. Tổ chức đúng các hoạt động trong lớp theo chương trình giáo dục mầm non mới, có thể lồng ghép tích hợp với các môn học khác hoặc trò chơi vào trong tiết dạy để gây cho trẻ sự hứng thú trong giờ học. Hầu hết khi biểu diễn các bài hát còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục… làm cho hoạt động biểu diễn không thu hút được sự chú ý của trẻ nên hiệu quả trên tiết học chưa cao dẫn đến tiết học trẻ nhàm chán. * Nguyên nhân khách quan Một số cha mẹ học sinh chưa thực sự phối hợp với cô giáo trong việc giáo dục trẻ, đồ dùng phương tiện dụng cụ âm nhạc chưa thực sự đẹp và chưa đầy đủ còn hạn chế. Bên cạnh đó một số trẻ chưa đi học ở lớp mầm, chồi nên còn hạn chế kỹ năng nghe, hát của trẻ vẫn còn bỡ ngỡ chưa mạnh dạn trong khi cảm nhận và thể hiện bài hát một số cháu còn nói ngọng, nói lắp, kỹ năng cảm thụ âm nhạc chưa tốt. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp a. Mục tiêu của giải pháp Những giải pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục đích giúp trẻ học tốt môn giáo dục âm nhạc. Đồng thời trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên. 7 Trẻ hiểu được nội dung bài hát, vận động bài hát theo ý thích định hướng cơ bản trong môi trường xung quanh. Qua vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước, những hành động tình cảm cao quý của con người thể hiện lời bài hát sẽ giáo dục trẻ tình yêu Tổ quốc, yêu con người, hành vi, thái độ của trẻ đối với các sự vật, hiện tượng và đời sống xung quanh trẻ. Giúp trẻ tiếp thu, củng cố những tri thức và kỹ năng ca hát một cách nhẹ nhàng. Trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động phát triển trí nhớ và biết thể hiện cảm xúc của mình khi hát vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non đạt hiệu quả trong dạy và học. Giáo viên khi truyền thụ kiến thức cho trẻ được mềm dẻo linh hoạt hơn. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp Qua một thời gian tìm tòi, nghiên cứu tôi thấy rằng muốn gây được sự tập trung chú ý, sự hứng thú tham gia tích cực vào các hoạt động âm nhạc. Trẻ phát huy hết được tính tích cực, chủ động, sáng tạo khi hoạt động, khơi dạy năng khiếu âm nhạc cho trẻ để tìm ra những biện pháp phù hợp giúp trẻ học tốt môn giáo dục âm nhạc và tôi đã đưa ra những biện pháp sau: Biện pháp 1: Bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân. Để bản thân nắm được mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung, phương pháp về việc nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Tôi tích cực tham gia vào các chuyên đề về giáo dục âm nhạc do nhà trường, các đơn vị tổ chức. Ngoài ra để nắm vững nội dung kiến thức và các yêu cầu về kỹ năng của “Giáo dục âm nhạc” một cách nhẹ nhàng, sinh động, tôi tham gia vào các hình thức do nhà trường tổ chức như: Thảo luận kiến thức để dạy trẻ hoạt động âm nhạc có hiệu quả, ngoài việc giáo viên có kiến thức về nội dung, phương pháp tổ chức. Giáo viên cần phải có kĩ năng về âm nhạc phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ hướng vào đề tài giáo dục. Để dạy trẻ hát đúng nhạc, rõ lời, biết hát biểu diễn sắc thái tình cảm. Tạo cho trẻ hứng thú trong ca hát. Bản thân tôi tự nghiên cứu tài liệu, tự đặt ra những câu hỏi có liên quan đến chuyên đề “ Giáo dục âm nhạc” để hỏi chuyên môn và giáo viên về vấn đề mình còn băn khoăn, chưa hiểu. Để lý thuyết và thực hành đi đôi với nhau, giúp bản thân có thể tiếp cận được nội dung một cách sâu sắc. Sau các buổi bồi dưỡng chuyên môn, sinh hoạt tọa đàm, thi năng khiếu, khi đã nắm vững kiến thức lý thuyết và có kĩ năng âm nhạc, tôi đã mạnh dạn đăng ký các tiết thao giảng, đặc biệt hoạt động âm nhạc. Các tiết thao giảng, tôi đã đầu tư chặt chẽ về nội dung hình thức, phương pháp dạy theo hướng 8 đổi mới. Sau khi chuyên môn, đồng nghiệp dự giờ thao giảng, tôi xin ý kiến góp ý, rút kinh nghiệm cho tiết dạy của mình. Bên cạnh đó, bản thân tôi còn sắp xếp thời gian để dự giờ đồng nghiệp trong trường và các đơn vị bạn để học hỏi kinh nghiệm. Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng dụng cụ âm nhạc cho trẻ hoạt động. Để hoạt động cho trẻ làm quen với giáo dục âm nhạc sử dụng đồ dùng trực quan là phương pháp rất quan trọng trong việc giúp trẻ tiếp thu những kiến thức một cách dễ dàng nhất. Việc đầu tiên giáo viên phải làm là chuẩn bị chu đáo các đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút được sự chú ý của trẻ. Khi lập kế hoạch cho mỗi tiết học tôi đã rất chú ý tới cách thức truyền tải kiến thức với trẻ đặc biệt đồ dùng trực quan vừa phải mang tính thẩm mỹ, tính chính xác và sự sáng tạo từ đó kích thích được sự hứng thú giúp trẻ hoạt động một cách tích cực hơn. Chuẩn bị đồ dùng dạy học như : Xắc xô, phách tre, trống cơm. Hình dáng, kích thước, màu sắc, bố cục của sản phẩm thể hiện sự hài hòa cân đối, sự trau chuốt, gọn gàng trong từng sản phẩm. 9 Tôi luôn lưu ý tới việc sử dụng đồ đùng trực quan phải phù hợp với nội dung từng tiết dạy ngay từ khi lập kế hoạch cho mỗi tiết âm nhạc tôi luôn suy nghĩ và lựa chọn những đồ dùng trực quan sao cho trẻ dễ hiểu và thích thú đối với những tiết chủ đề để dạy trẻ. Sử dụng xắc xô, phách: Sử dụng xắc xô trong tiết học tạo sự say mê, chú ý, tò mò tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật âm nhạc. Với chủ đề gia đình dạy trẻ vận động bài hát “ Cả nhà thương nhau” Tôi sử dụng xắc xô, phách cho trẻ vỗ tay theo phách sẽ tạo hứng thú cho trẻ khi trẻ vận động bài hát. Sử dụng trống cơm: Nghe hát là trọng tâm thì tôi có thể cho trẻ nghe dưới nhiều hình thức khác nhau như: Nghe cô hát cùng điệu bộ, cử chỉ trang phục sử dụng đồ dùng minh họa. Ví dụ: Bài hát “Trống cơm” tôi có thể biểu diễn bằng trang phục hay trống cơm trẻ sẽ chú ý hứng thú khi học và cảm nhận giai điệu âm nhạc tốt hơn. Giáo viên phải có sự chuẩn bị về đồ dùng, dụng cụ âm nạc phục vụ cho hoạt động của trẻ: Đài, đầu đĩa, đàn... Như vậy hoạt động mới thật sự hấp dẫn và có hiệu quả lúc này trẻ mới cảm thấy tự tin thích thú và thỏa thích sáng tạo Việc kết hợp sử dụng linh hoạt các loại đồ dùng trực quan trong tiết học tôi thấy trẻ hứng thú hơn mỗi khi hoạt động với âm nhạc, kiến thức tôi truyền đạt vì thế mà dễ dàng và trẻ ghi nhớ hơn. Trong tiết dạy tôi không sử dụng một loại đồ dùng từ đầu đến cuối cũng không sử dụng quá nhiều loại ôm đồm để trẻ khó hiểu mà tôi phối hợp các loại đồ dùng trực quan cho phù hợp, linh hoạt từng phần sao cho trẻ không nhàm chán. Với nguyên liệu thiên nhiên có sẵn ở các địa phương, tạo ra những hình tượng ngộ nghĩnh như: mặt nạ, mũ các con vật nuôi. Tôi dạy trẻ minh họa nội dung các bài hát bằng các động tác vừa mang tính nghệ thuật vừa mô phỏng các hoạt động của đời sống thực, sẽ tạo ra mối liên hệ chặt chẽ giữa nghệ thuật với cuộc sống. Đây cũng là một hình thức để giáo viên và trẻ đến với âm nhạc một cách hứng thú nhất, tích cực nhất và sáng tạo nhất. 10 Ngoài ra tôi còn tận dụng triệt để trang thiết bị âm nhạc như: quần áo trang phục, đàn, trống, xốp… tạo môi trường tốt cho cô và trẻ hoạt động âm nhạc có hiệu quả. Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc. Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với âm nhạc phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học “Góc âm nhạc” là nơi có điều kiện trẻ thể hiện khả năng âm nhạc của mình trẻ có thể làm quen ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi các hoạt động sáng tạo làm phát triển hết kỹ năng mà trẻ có. Môi trường trong lớp : Tôi luôn chú ý diện tích phòng học góc âm nhạc một cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ đồ dùng âm nhạc để tạo môi trường học gần gũi với trẻ để giúp trẻ cảm nhận âm nhạc một cách tốt nhất. 11 Môi trường ngoài lớp : Các giờ học có thể tiến hành ở trong vườn, các góc thiên nhiên, tạo ra những bức tranh trên tường có hình ảnh về nội dung bài hát cho trẻ làm quen ở hoạt động ngoài trời. Tôi nhận thấy rằng trẻ rất vui tươi, hớn hở, hào hứng, từ môi trường tự nhiên ngoài lớp học. Để tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt vào bài một cách sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ tôi chuẩn bị các loại đồ dùng khác nhau. VD : Chủ đề “Thế giới thực vật – Tết và mùa xuân” khi dạy với chủ đề nhánh: bài hát “ Sắp đến tết rồi” tôi đưa trẻ đến thăm quan chợ tết sau đó dẫn dắt vào bài hát mà tôi muốn dạy cho trẻ để trẻ cảm nhận giai điệu của bài hát. Tổ chức hoạt động đa dạng dựa vào hoạt động trọng tâm. Ví dụ : Khi trọng tâm là vận động múa, giáo viên cho trẻ lựa chọn trang phục, đồ dùng phù hợp với nội dung bài hát… dựa theo các hình thức khác nhau để tổ chức hoạt động cho trẻ. Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc trong các hoạt động khác. 12 - Giờ đón trẻ : Giờ đón trẻ là lúc giáo viên cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, lớp các cháu chưa tự giác trong mọi hoạt động lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường, huyện nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát lôi cuốn trẻ như bài bài “Trường chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc. Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ... Trước khi vào lớp học. Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền thứ hai của trẻ”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện. Ngoài giờ hoạt động âm nhạc tôi còn tổ chức cho trẻ nghe nhạc mọi lúc mọi nơi. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, làm quen văn học, khám phá khoa học ,...có sự tham gia của giáo dục âm nhạc sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú và hấp dẫn hơn. - Kết hợp lồng ghép giáo dục âm nhạc trong một số môn học: * Làm quen văn học : Trong giờ làm quen văn học giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học đó như : Trẻ đọc bài thơ “Hương cốm tới trường” trích của Minh Chính Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Hương cốm tới trường” trích của Minh Chính giúp trẻ cảm thụ âm nhạc qua nội dung bài thơ gợi lên những tâm trạng, cảm xúc, tình cảm gần gũi với trẻ. * Khám phá khoa học: 13 Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng như bài “Trò chuyện một số động vật sống trong rừng” yêu cầu là trẻ phân biệt được một số con vật sống trong rừng, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết yêu quí, bảo vệ... Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Chú voi con” . Khi dạy đề tài “Trò chuyện về một số luật lệ giao thông” nghe bài “Em đi qua ngã tư đường phố”, “Đường em đi”… Nhằm giúp trẻ chấp hành đúng luật lệ khi tham gia giao thông. * Tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Cắt dán ôtô, nghe hát bài “Em tập lái ôtô”. Vẽ cây xanh, nghe hát bài “ Em rất thích trồng nhiều cây xanh”. Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu bằng các trò chơi, hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin hơn, giáo viên có thể bổ sung các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi ...có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ. Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở góc Nghệ thuật. 14 Hoạt động học có chủ đích, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua hoạt động góc ở góc nghệ thuật cũng là biện pháp rất cần thiết. Biện pháp này giúp trẻ dễ dàng, nhanh chóng tiếp cận với bài hát, nhịp điệu, giai điệu âm nhạc. Qua đó trẻ sẽ tự sáng tạo ra những vận động phù hợp và theo ý thích của trẻ. Tuy nhiên giáo viên cũng cần phải hướng dẫn trẻ để trẻ vận động theo yêu cầu mà bản thân đã đặt ra trong mục tiêu giáo dục. VD: Hoạt động góc, góc âm nhạc: Trẻ hát các bài hát : cả nhà thương nhau, trống cơm, múa với bạn tây nguyên. Trẻ có thể hát theo lời và nhạc bài hát để thuộc lời và giai điệu bài hát, nghe nhạc và hát theo nhạc để hát đúng nhạc hoặc có thể vận động : + Vỗ tay theo lời bài hát. + Vỗ tay theo nhịp. + Vận động minh hoạ hoặc múa. 15 Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô để phát huy tính sáng tạo, sự tự nhiên của trẻ. Có như vậy giáo viên mới tự đánh giá được kết quả thực sự trên trẻ. Hoạt động chiều Có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý thích hoặc cho trẻ biểu diễn văn nghệ theo chủ đề. Giáo viên động viên, khuyến khích cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn. Ngoài ra, giáo viên có thể hát cho trẻ nghe những bài hát thiếu nhi, làn điệu dân ca của quê hương mình, chơi trò chơi dân gian... mà trẻ yêu thích. Biện pháp 5: Sưu tầm, cải biên một số trò chơi phục vụ âm nhạc. Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận 16 động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc. Trò chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. * Trò chơi “Ô cửa bí mật” Trò chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa Câu chuyện có tên là gì ? Của tác giả nào? 1 2 3 4 Chuẩn bị: Cho mỗi đội 1 xắc xô, rổ… Cách chơi : Chia trẻ làm 3 đội, 3 đội trưởng của đội sẽ chọn ô cửa cho đội của mình nếu ô cửa nào được mở ra, bên trong ô cửa có hình ảnh gì thì đội đó có nhiệm vụ hát một bài nói về hình ảnh đó. 17 Ví dụ: Mở ô cửa số 3 có hình ảnh thuyền thì hát một bài hát nói về thuyền như: Em đi chơi thuyền Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một bông hoa. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn. * Trò chơi “Ai nhanh nhất” Chuẩn bị: Vòng, Xắc xô.. Cách chơi : Cô cùng trẻ tự do làm động tác vận động bật nhạc vận động theo ý thích khi kết thúc bản nhạc hoặc nghe tiếng xắc xô của cô phải nhảy vào vòng của mình. Trẻ nào không lấy vòng thì phải nhảy lò cò một vòng và mất lượt chơi. * Trò chơi “ Đoán tên bạn hát” Chuẩn bị: Khăn cho trẻ che mắt Cách chơi : Trẻ đứng thành vòng tròn. Cô gọi tên một trẻ lên đứng giữa vòng tròn bịt mắt lại cô mời một trẻ lên hát trẻ bịt mắt đoán thử xem bạn nào vừa hát. Cô có thể nâng dần yêu cầu đối với trẻ bằng cách tăng dần số lượng trẻ chơi. 18 * Trò chơi “nghe thấu hát tài” : Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng - Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc. Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho bạn thứ 3…Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc. Ví dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yêu chú công nhân lớn lên cháu lái máy cày”. Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mình…Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc. * Trò chơi: “Tai ai thính” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. 19 - Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau: Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre, bằng vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô… - Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như: + Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ. + Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa. + Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre… - Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô cho trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc cụ và hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó. Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh. Giáo dục âm nhạc là một hoạt động có thể nói phải luyện tập thường xuyên. Đối với trẻ nhỏ dễ nhớ lại dễ quên. Nếu không được tập luyện thường xuyên thì sau những ngày nghỉ trẻ hay quên lời của bài hát. Vì thế tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón trả trẻ để phụ huynh luyện cho trẻ. Trao đổi phụ huynh có thể mua cho trẻ băng nhạc, đĩa hát phù hợp với lứa tuổi. Qua đó trẻ được làm quen với lời, giai điệu, nhạc của bài hát. Trong công tác kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo là không thể thiếu được để giúp trẻ luyện tập nhiều hơn. Từ đó trẻ có vốn kiến thức về âm nhạc, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho giáo viên khi tổ chức các hoạt động ở trường. VD: Qua chủ đề mới, giáo viên kịp thời nhắc phụ huynh: Chủ đề thế giới động vật nhắc nhở phụ huynh mua băng đĩa những bài hát về các con vật cho trẻ nghe... Thông qua các ngày hội, ngày lễ như ngày khai giảng năm học mới, ngày 20/11, ngày 8/3. Tôi lồng ghép các tiết mục văn nghệ của các cháu trong các ngày lễ. Nhân dịp lễ khai giảng, lễ tổng kết, các cuộc thi giáo viên và trẻ mầm non hát dân ca nhằm để họ thấy được các phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc giữa cô và trẻ trên lớp. Từ đó giúp phụ huynh có cách nhìn, cách nghĩ tốt hơn, về việc học tập cho các cháu, nhất là giáo dục âm nhạc ở trường, lớp. c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. Trong quá trình thực hiện thì biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân, chuẩn bị đồ dùng dụng cụ âm nhạc cho trẻ hoạt động là tiền đề cho đề tài sáng kiến bởi vì muốn có cách dạy hay linh hoạt trẻ hoạt động tích cực thì điều đầu 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan