Tài liệu SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học

“Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” MỤC LỤC TT I 1 2 3 4 5 II 1 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Nội dung PHẦN MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Đối tượng nghiên cứu Giới hạn phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu PHẦN NỘI DUNG Cơ sở lí luận Thực trạng Thuận lợi - khó khăn. Thành công - hạn chế Mặt mạnh - mặt yếu Nguyên nhân, các yếu tố tác động Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 đặt ra Giải pháp, biện pháp Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp biện pháp Điều kiê ên thực hiê ên giải pháp, biê ên pháp Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên 4 cứu Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của III 1 2 vấn đề nghiên cứu PHẦN KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ Kết luận Kiến nghị Gv : Vũ Thị Lợi 1 Trang 1 1 2 2 2 2 3 3 4 4 6 6 7 7 8 8 8 16 17 17 18 18 18 19 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG LÀM QUEN VĂN HỌC” I. Phần mở đầu: 1. Lý do chọn đề tài: Đối với cô giáo mầm non lòng yêu nghề mến trẻ chính là điều kiện, là tiêu chuẩn đầu tiên trong hệ thống những tiêu chuẩn mực của một người giáo viên mầm non. Để cố gắng vượt qua mọi khó khăn vất vả trong quá trình học tập để trở thành cô giáo mầm non và trải qua những năm công tác đầu tiên của sự nghiệp trồng người. Trải qua quá trình học tập và công tác tôi hiểu được rằng giáo dục mầm non không chỉ là khoa học mà còn là cả một nghệ thuật. Chính vì lý do đó mà cô giáo mầm non phải có năng lực toàn diện, có những phẩm chất cần thiết mới hoàn thành được nhiệm vụ cao cả mà xã hội giao phó, đó là đào tạo cho thế hệ trẻ dưới 06 tuổi phát triển một cách toàn diện. Ngôn ngữ có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho trẻ, là phương tiện để trẻ lĩnh hội, tiếp thu các hoạt động của người lớn. Việc phát triển và hoàn thiện dần ngôn ngữ cho trẻ ở lứa tuổi mầm non là một nhiệm vụ vô cùng cần thiết. Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: Trẻ phải có bộ máy phát âm bình thường, có môi trường sống thoải mái, có sự chăm sóc hướng dẫn thường xuyên của người lớn mà đặc biệt là cô giáo dùng những phương pháp có khoa học có tác dụng quan trọng đối với việc giáo dục tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mỹ và hình thành ở trẻ những nét tính cách ban đầu. Thông qua việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học chính là hình thành ở trẻ tình cảm đạo đức ban đầu tốt đẹp. Kính yêu Bác Hồ, thật thà, lễ phép, ngoan ngoãn với mọi người xung quanh và còn là phương tiện hình thành đạo đức trong sáng ở trẻ, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng phong phú. Giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên cây, cỏ, lá, hoa, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Gv : Vũ Thị Lợi 2 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Là giáo viên chủ nhiệm lớp lá 1 trường Mầm non Sơn ca thường xuyên tiếp xúc với trẻ, hơn ai hết tôi hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý cũng như khả năng, nhu cầu của trẻ và dựa vào những gì mà tôi đã tích lũy được trong những năm qua nên tôi đã mạnh dạn đưa ra “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: * Mục tiêu: Giúp trẻ phát triển cả thể chất lẫn tinh thần. Giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Văn học là loại hình nghệ thuật đóng vai trò trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Trong quá trình dạy trẻ làm văn học tôi thấy khả năng cảm thụ văn học lớp tôi còn nhiều hạn chế, cứng nhắc. Mặt khác tiếp cận với chương trình mầm non mới như hiện nay đòi hỏi trong tiết học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách tích cực sáng tạo của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm hướng đến giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. * Nhiệm vụ: Nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm. Nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú khi kể chuyện, đọc thơ. 3. Đối tượng nghiên cứu: Những biện pháp sư phạm nhằm giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu: - Khuôn khổ nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt và hoạt động làm quen văn học. - Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 – 6 tuổi Trường Mầm non Sơn ca - Thời gian: Năm học 2015 – 2016 5. Phương pháp nghiên cứu: Muốn đề tài này được thành công tôi đã sử dụng những phương pháp như: - Phương pháp đọc sách, nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục. Gv : Vũ Thị Lợi 3 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” - Phương pháp quan sát, đàm thoại. - Phương pháp xử lý số liệu. - Dùng lời: Đọc chuyện, thơ, đồng dao, ca dao… - Ghi chép quá trình phát triển của trẻ. - Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Tài liệu tập huấn chương trình giáo dục mầm non mới. Chương trình bồi dưỡng thường xuyên - Phương pháp dự giờ: Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các buổi dự giờ, thao giảng, dự giờ chuyên đề… tìm ra các biện pháp để áp dụng phù hợp với lớp mình. II: Phần nội dung: 1. Cơ sở lí luận: Văn học có tầm quan trọng rất lớn đối với con người nhất là tuổi mầm non khi mới đến trường, đòi hỏi những nhà giáo dục phải có đạo đức, mẫu mực, có trình độ, yêu nghề, mến trẻ. Môn làm quen văn học là hoạt động vô cùng quan trọng đối với trẻ mầm non. Bằng những con đường cảm thụ văn học, giúp trẻ mở rộng và củng cố hiểu biết về tự nhiên xã hội về mối quan hệ giữa người và người. Từ đó hình thành những phẩm chất cao đẹp và những tình cảm thẩm mỹ cho trẻ. Tạo môi trường là điều kiện để trẻ hoạt động tích cực và chủ động nhằm tiếp nhận trọn vẹn tác phẩm: Giúp trẻ từ nhận biết đến nhận xét đánh giá và cao hơn là nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học. Tạo cơ hội để trẻ thể hiện được ý kiến của cô, của bạn để hiểu biết của trẻ phong phú hơn giúp trẻ nhận thức về bản thân và thế giới xung quanh tốt hơn. Bằng sự nhập tâm tác phẩm văn học vừa tiếp nhận, giáo viên cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ ở mọi nơi mọi lúc để những hiểu biết về cuộc sống trẻ sẽ hòa quyện với việc cảm thụ tác phẩm văn học ở trẻ. Làm quen với văn học cô giáo tổ chức để trẻ hứng thú bước vào hoạt động văn học một cách tự nhiên như đọc thơ diễn cảm, kể lại chuyện sáng tạo, hóa thân vào các nhân vật trong các vai diễn trò chơi đóng kịch… Từ đó trẻ chủ động tham gia hoạt động tích cực sáng tạo. Dưới sự đổi mới như hiện nay. Hoạt động làm quen văn học không phải là hoạt động độc lập, không theo một quy trình phân chia thành nhiều tiết như trước đây, không gò theo cấu trúc trong khi tổ chức hoạt động. Trong các hoạt động của tuổi mẫu giáo: Chơi giữ vai trò hoạt động chủ đạo, giữa Gv : Vũ Thị Lợi 4 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” hoạt động vui chơi và hoạt động học tập chưa có ranh giới rõ ràng. Khác với người lớn trẻ em thật sự học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri thức tiền khoa học trong trường mầm non theo phương châm “Chơi mà học, học mà chơi”. Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ truyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân – tự tin – độc lập – sáng tạo – hình thành tư duy – khả năng ghi nhớ có chủ định, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. Qua các tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình. 2. Thực trạng: 2.1 Thuận lợi – khó khăn: * Thuận lợi: - Các cháu đi học đều và đã quen với trường lớp. - Cố nắm vững phương pháp, yêu nghề mến trẻ, tận tình với trẻ và phụ huynh, được trau dồi kiến thức thường xuyên tập huấn các chuyên đề mới. - Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường thường xuyên quan tâm nhắc nhở, giúp đỡ về chuyên môn. - Cô giáo cũng đã cố gắng học tập để nâng cao trình độ về chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin để phục vụ cho chương trình mới hiện nay của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Đa số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng đọc thơ, kể chuyện làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1. * Khó khăn: Gv : Vũ Thị Lợi 5 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” - Một số trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng sự phát triển về ngôn ngữ, nhận thức cũng như tất cả các mặt khác còn hạn chế hơn so với các bạn của mình. Trẻ đọc thơ hay kể chuyện theo kiểu thuộc lòng, giọng đọc, kể chưa diễn cảm, chưa biết thể hiện tình cảm khi đọc. - Nhà trường đã cố gắng sửa sang về cơ sở vật chất tuy nhiên một số phòng học vẫn còn chật và các phương tiện học tập còn hạn chế chưa đáp ứng được với điều kiện của chương trình mầm non mới hiện nay. - Một số trẻ còn chưa được phụ huynh quan tâm về việc học, việc đưa trẻ đúng tuổi đến trường còn hạn chế vì địa bàn xung quanh trường còn nhiều người dân lao động vất vả điều kiện còn kém, phụ huynh đa số là những người lao động nương rẫy. - Kết quả tham gia vào các hoạt động trong lớp một cách tích cực còn hạn chế, chưa hứng thú vào môi trường trong lớp. Kết quả khảo sát đầu năm như sau: STT - Trẻ hoạt động tích cực vào môi CHƯA THỈNH THƯỜNG CÓ 1 TIÊU CHÍ THOẢNG XUYÊN 7/27 10/27 10/27 8/27 9/27 10/27 6/27 11/27 10/27 trường trong lớp. 2 - Kỹ năng sử dụng môi trường trong lớp. 3 - Hứng thú tham gia hoạt động. Từ thực trạng trên bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ sung và củng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều mới lạ. 2.2. Thành công – hạn chế: * Thành công: Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã thực hành thực tế tại lớp tôi và hiệu quả đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp là trẻ lớp tôi rất hứng thú và phấn Gv : Vũ Thị Lợi 6 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” khởi khi được học môn làm quen văn học. Trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trẻ thuộc thơ nhanh, đọc diễn cảm tốt, trẻ nhớ được nội dung truyện. Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, trẻ biết lắng nghe, vận dụng và hiểu lời nói trong giao tiếp hằng ngày, diễn đạt rõ ràng và giao tiếp có văn hóa trong cuộc sống, có một số kĩ năng ban đầu về việc đọc và viết, lễ phép, chủ động và tự tin trong giao tiếp. * Hạn chế: Khi vận dụng đề tài này thì phải trải qua thực nghiệm tại lớp và muốn tiết dạy thành công đòi hỏi phải có sự đầu tư về chuyên môn lẫn đồ dùng. Ví dụ như muốn tiến hành một tiết kể chuyện trong đó có đóng kịch nếu muốn thu hút trẻ thì phải làm mũ, rối, mô hình…Với nhiều chủ đề khác nhau rất khó khăn cho việc cất giữ để sử dụng đồ dùng lâu dài vì lớp học chật chội chưa có thư viện, phòng kho… 2.3. Mặt mạnh – mặt yếu: * Mặt mạnh: Khi tiến hành các biện pháp nhằm giúp trẻ hứng thú hơn trong giờ học làm quen với văn học đã giúp trẻ có khả năng cảm nhận cái hay, cái đẹp trong bài thơ, câu chuyện và biết thể hiện nó bằng chính năng lực sư phạm của mình với giọng đọc thơ truyền cảm đầy sáng tạo, đã tạo ra những cảm xúc cho trẻ hứng thú khi tiếp xúc với các tác phẩm thơ truyện mẫu giáo. Các cháu hứng thú khi đọc và nắm vững kiến thức hơn, cũng như nhớ nội dung bài lâu hơn, sâu hơn, qua đó cô giáo đã nhận được sự nhanh nhẹn thông minh của từng cá nhân trẻ và phát huy được thêm tính sáng tạo trẻ. * Mặt yếu: Chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt hầu như chưa có. Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục… làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút được sự chú ý của trẻ. Khả năng cảm nhận các tác phẩm thơ truyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, Gv : Vũ Thị Lợi 7 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” phương pháp lồng ghép tích hợp say mê, hào hứng. Lời thoại khi dẫn chuyện còn dài dòng khó hiểu, còn nặng nề trong việc dẫn truyện làm cho kịch bản trở nên rời rạc – kém hấp dẫn khi tập cho trẻ kể truyện. 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động: Không đủ dồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết dạy kể chuyện hay đóng kịch. Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không cuốn hút trẻ trong tiết học. Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao. 2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra: Ở tuổi mẫu giáo tư duy trẻ là tư duy trực quan hình tượng thường gắn với các đặc diểm: Gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc và xúc cảm, sự kiềm chế bản thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế. Đặc biệt trẻ giàu trí tưởng tượng thường dùng tưởng tượng để nhận thức. Với những đặc điểm tâm lý đó đã tạo ra những tác động đến việc cảm thụ văn học của trẻ. Cùng với quá trình phát triển lời nói ở trẻ, ở lứa tuổi này trẻ đặc biệt thích những âm thanh và nhịp điệu của thơ ca. Các tác phẩm văn học giúp trẻ xác lập một thái độ và những hành vi đúng đắn với những hiện tượng của đời sống. Trẻ nhỏ bao giờ cũng tin vào điều mà nghệ sĩ viết. Khi nghe câu chuyện, bài thơ… trẻ nhỏ thường sống bằng cuộc sống của nhân vật các em tham gia vào tình tiết, đồng tình với cái thiện. Trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học các cô giáo có thể dạy trẻ về thể loại và những đặc trưng tiêu biểu nhất, có thể giới thiệu về một số biện pháp tu từ, dạy trẻ vận dụng những giá trị ngôn ngữ nghệ thuật vào ngôn ngữ của bản thân. Thực chất việc cảm thụ văn học ở trẻ bao giờ cũng là sự cảm thụ trong mối quan hệ thống nhất giữa hình thức và nội dung của tác phẩm. 3. Giải pháp, biện pháp: 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp: Gv : Vũ Thị Lợi 8 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Nhằm giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học một cách sâu sắc và chính xác. Không mang tính trừu tượng, khô khan. Giúp trẻ phát triển hài hòa về thể chất lẫn tinh thần thông qua 5 mặt phát triển. Qua đó để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học. Giúp trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động và gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn cảm. 3.2. Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp: Từ xưa đến nay giáo viên thường chú ý đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ một cách cứng nhắc và rập khuôn, chưa linh hoạt sáng tạo cũng như chưa phát huy được tính tích cực chủ động tự giác của trẻ. Vì vậy hiệu quả giáo dục chưa cao, kỹ năng của trẻ chưa được rèn luyện nhiều. Muốn nâng cao chất lượng và hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ chúng ta có nhiều biện pháp, trong đó biện pháp tạo môi trường hoạt động tích cực cho trẻ mang lại hiệu quả rất cao. Những lợi ích đầu tiên đó sẽ tạo ra môi trường học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho trẻ. Thu hút trẻ đến trường và nâng cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục. Phát triển khả năng hợp tác giữa trẻ với trẻ và với cô giáo. Việc tạo ra một môi trường học tập tốt, tạo cho các em sự gần gũi coi lớp học như gia đình của mình là trách nhiệm của mỗi cô giáo chúng ta, để trẻ thấy mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui. Bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân – tự tin – độc lập – sáng tạo – hình thành tư duy – khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. * Biện pháp 1: Lập kế hoạch cho từng chủ đề và tổ chức hội thi “ Bé yêu văn học” Gv : Vũ Thị Lợi 9 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Trước hết phải chọn nội dung phù hợp với từng chủ đề để xây dựng kế hoạch giáo dục trẻ. Trong kho tàng văn học Việt Nam rất nhiều câu chuyện cổ tích, ca dao dành cho thiếu nhi nó đều mang nội dung tình cảm đạo đức những bài học bổ ích dành cho lứa tuổi mầm non. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn đưa vào chương trình để trẻ được tiếp cận, lồng ghép vào giáo dục đạo đức cho trẻ. Ví dụ: Chủ đề gia đình (Tấm cám, Tích chu, đồng dao đi cầu đi quán…) Chủ đề động vật (Cáo thỏ và gà trống, Cóc kiện trời…) Các câu ca dao đã đi sâu vào tâm hồn trẻ từ những bài hát ru từ khi lọt lòng mẹ. * Chủ điểm gia đình dạy trẻ: “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn…” - Tổ chức ngày hội “Bé yêu văn học” nhằm giúp trẻ rèn luyện kỹ năng đọc, kể diễn cảm, khích lệ lòng yêu thích môn học, góp phần cũng cố và hoàn thiện các kỹ năng ở trẻ. Nó xác định kết quả giáo dục của cô và sự tập luyện của trẻ, tạo ra không khí thi đua giữa các lớp trong khối lá. + Dự kiến thời gian tổ chức vào cuối tháng 12. + Đối tượng: Học sinh khối lá + Hình thức tổ chức: Đọc thơ diễn cảm, đóng kịch, rung chuông vàng… Trong ngày hội, tất cả trẻ đều được tham gia trực tiếp vào hoạt động, thi đua một cách tích cực, hào hứng, sôi nổi. Quá trình hoạt động tập thể và để lại cho trẻ những cảm xúc vui tươi, phấn khởi, óc thẫm mĩ về “Những nghệ sĩ tí hon” khi biểu diễn. * Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, đẹp mắt: Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù thơ hay truyện. Muốn đạt kết quả cao thì đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị chu đáo các đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút được chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh họa làm đồ dùng chính cho trẻ làm quen với tác phẩm Gv : Vũ Thị Lợi 10 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” văn học. Xong với hình thức đổi mới hiện nay, việc sử dụng tranh minh họa ít gây được sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy tôi đã sử dụng mô hình. Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy. Làm, mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm bảo tính khoa học như: Tranh, con rối, vật thật… Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé yêu thơ”; câu đố, tham quan và đặc biệt là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập, hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà tôi lồng ghép được. Để rồi từ chổ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn đến trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động. * Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học: Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học tôi đã sưu tầm các sách văn học, các họa báo, tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một góc “Góc thư viện” mang nội dung văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, họa báo. Sau đó cô kể cho trẻ nghe về nội dung câu truyện như “Chú dê đen”, thơ “Bó hoa tặng cô” hướng dẫn trẻ tri giác các tranh truyện, thơ từ đó trẻ dần dần khắc sâu nôi dung câu truyện bài thơ dễ dàng hơn. * Quá trình cho trẻ làm quen với văn học: Dựa vào 2 hình thức chính đó là: Trong tiết học và ngoài tiết học -Trong tiết học: + Cảm thụ tác phẩm nghệ thuật. + Tái tạo tác phẩm nghệ thuật. + Một phần của sự sáng tạo nghệ thuật trong ý nghĩa nhất định của nó. Giáo viên cần tổ chức sao cho khả năng hoạt động nghệ thuật của trẻ được bộc lộ người giáo viên phải biết duy trì hoạt động của trẻ bằng cách: Dạy trẻ kỹ năng hoạt động Gv : Vũ Thị Lợi 11 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” với tác phẩm văn học trong tập thể bạn bè, lôi cuốn trẻ vào sinh hoạt tập thể một cách tự nhiên. Tập cho trẻ tập trung nghe tác phẩm. Thường xuyên tạo tình huống tạo ra sự truyền cảm tốt nhất trong giọng đọc kể sử dụng có hiệu quả các phương tiện trực quan…Hướng sự chú ý của trẻ vào tư tưởng cảm xúc của tác giả trong tác phẩm giúp trẻ đồng cảm với tác giả, giáo viên cố gắng biểu lộ thái độ của mình đối với nhân vật để trẻ nhận ra được điều đúng đắn điều tác giả muốn nói, cần thiết lập mối quan hệ giao cảm chặt chẽ để tạo ra những phản ứng đáp lại từ trẻ. Để rồi từ chỗ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động. Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính logic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương châm: “Lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt gò bó. Cùng với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài chuyển hoạt động một cách linh hoạt ví dụ như trong một tiết kể chuyện: “Chú dê đen” vào đầu tôi cho trẻ chơi: “Tạo dáng con vật” và đố trẻ là con vật gì. Cô giới thiệu chuyện và kể cho trẻ nghe, sau đó cô kết hợp cho trẻ tri giác bằng tranh, con rối, từ đó trẻ dễ nhận thấy, phân tích tính cách nhân vật, biết đâu là thiện – ác, đâu là tốt – xấu để trẻ hướng tới cái đích mà trẻ cần làm đó là biết yêu thương, giúp đỡ như trẻ yêu “Chú dê đen” dũng cảm, nhanh trí, ghét con sói hung ác. Hay qua câu chuyện “Cậu bé mũi dài” vào đầu tiết học cho trẻ chơi trò “Mũi, cằm, tai” hỏi trẻ các bộ phận trên cơ thể. Sau đó kể chuyện cho trẻ nghe thông qua nhiều hình thức như qua tranh minh họa, qua rối, qua đóng kịch… Từ đó giáo dục trẻ biết yêu quý và bảo vệ, giữ gìn cơ thể sạch sẽ vì mỗi bộ phận trên cơ thể chúng ta đều rất cần thiết…Qua tác phẩm văn học dạy trẻ làm những công việc nhỏ mà có lễ giáo như lấy tăm, bưng nước mời ông bà, giúp bà khi đi học về thấy có bà già đi qua đường, giúp cô lau bàn, ghế… Gv : Vũ Thị Lợi 12 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Với tiết dạy thơ: “Hoa mào gà” đầu tiên cô cho trẻ chơi trò chơi “Gieo hạt”. Bác nông dân vừa trồng vườn hoa rất đẹp mời lớp mình đến thăm quan, nào chúng mình cùng đi. Các cháu vừa đi vừa làm bác nông dân cuốc đất. Các cháu thấy vườn hoa như thế nào? Khi cho trẻ thăm quan vườn hoa giúp trẻ nhận biết được các loại hoa, cách chăm sóc hoa, ích lợi của hoa. Trẻ vừa được thăm quan vừa được nghe cô đọc thơ làm cho trẻ thích thú. Cô giáo khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện giọng cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Khi dạy trẻ đọc thơ cô chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ khi cô đọc lại để cho trẻ đọc nhiều lần và động viên trẻ “Con đọc gần giỏi rồi”. Thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để dẫn đến nhiều trẻ đọc tốt. Dạy trẻ nói đủ câu, cô nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ bạn. Khi đọc một bài thơ hay kể chuyện một câu chuyện để chuẩn bị dạy cho trẻ cô phải hiểu được nội dung, xác định được thể loại thơ chuyện, xác định nhịp đọc, xác định rõ mục đích yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Bên cạnh đó tôi phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng điệu ngữ của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến câu chuyện thì mới thu hút được sự chú ý trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu chuyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ qua giọng đọc, giọng kể của mình. Mặt khác, cần phải hiểu được tác giả sử dụng nghệ thuật gì? (So sánh, cách nhân hóa…) biết được bài thơ nhắn gửi điều gì? Để hỗ trợ trẻ vào vai, tôi xem lại tranh minh họa. Tôi làm mẫu cho trẻ bắt chước hoặc trẻ khá lên thể hiện cho trẻ yếu quan sát. Tôi động viên trẻ tự nhận xét bạn và mình và khích lệ những cố gắng của trẻ. Tôi dạy trẻ phối hợp trong vỡ diễn, sắp xếp đội hình, chuyển cảnh… Để vở kịch được tiếp nối liền mạch. Tôi cho trẻ luyện tập trong các thời điểm thích hợp, cũng có thể cho trẻ xem vở kịch để củng cố và làm cho trẻ say mê thêm cách diễn. Gv : Vũ Thị Lợi 13 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Chú ý từng cá nhân phải đươc đọc thì giọng đọc cần thiết của trẻ qua đọc sẽ được rèn luyện kiểm tra cụ thể. Việc dạy bất cứ một loại hình nghệ thuật nào đó trong đó có việc đọc diễn cảm cũng đòi hỏi tôi phải thường xuyên chú ý đến việc học tập của từng cá nhân. Mặc dù các em trong lớp đều học nhưng chỉ khi từng cá nhân đọc toàn bộ tác phẩm hay một đoạn thì giọng nói, phong cách cần thiết của một người đọc diễn cảm mới được rèn luyện và mới được kiểm tra một cách thật sự. Nếu nắm vững đặc điểm cá nhân của các em, biết được trình độ đọc diễn của các em thì dựa vào chất lượng đọc của các em mà xác định được mức độ hiểu biết của các em về tác phẩm đó. Sự thể hiện giọng điệu, ngữ điệu, dấu ngắt câu điệu bộ và cử chỉ của mỗi em có thể cho chúng ta đánh giá sự hiểu biết sâu sắc của em về tác phẩm đó hơn là những câu trả lời. Cần phát triển hứng thú, năng lực của mỗi cá nhân và đọc cá nhân là một hình thức của giờ học đọc, trong đó có tính đến đặc điểm khả năng của từng em. Việc đọc của từng cá nhân đặc biệt quan trọng, nhờ đó tôi có thể tác động đến từng cá nhân…Sau đó tôi đọc lại bài thơ thật diễn cảm, nghệ thuật để gợi cảm xúc thẩm mĩ, hướng trẻ vào ghi nhớ, học thuộc lòng và đọc lại diễn cảm. Tổ chức cho trẻ đọc thuộc bài thơ theo tổ, nhóm, từng cá nhân mà trẻ bắt đầu thuộc một cách diễn cảm và cho trẻ nhận xét, đánh giá (về sự chính xác, lưu loát, diễn cảm, điệu bộ…). Quá trình nghe bạn đọc, nhận xét bạn đọc, chính là lúc củng cố việc đọc của mình. Tôi khích lệ trẻ thi đua đọc trước lớp một cách tự tin và ngày càng hay hơn: “cháu thấy bạn đọc bài thơ đã hay chưa? Vì sao? Cháu có thể đọc hay hơn bạn được không, cháu đọc cho cả lớp cùng nghe nào? Cô thấy bạn đọc rất hay rồi đấy, lại sáng tạo nữa…” (Tôi thể hiện lại, nhấn vào biểu cảm, chỉ ra sự sáng tạo trong việc thể hiện nghệ thuật của trẻ). Thông qua việc tự học tự bồi dưỡng kiến thức văn hoc, giúp tôi hiểu rõ và truyền cảm tác phẩm văn học đến trẻ có hiệu quả hơn. Hoặc cuối tiết học có bài thơ nào đã phổ nhạc tôi sẽ hát cho trẻ nghe còn nếu chưa phổ nhạc tôi sẽ ngâm thơ cho trẻ nghe để trẻ dễ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong bài thơ đó. + Ngoài tiết học: Gv : Vũ Thị Lợi 14 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi lên lớp phân tích kỹ nội dung tư tưởng của tác phẩm, tính cách nhân vật, xác định đúng các nhiệm vụ giáo dục, tìm tòi các hình thức tổ chức hoạt động thích hợp. Ví dụ: Truyện “Cáo, thỏ và gà trống” tập cho trẻ thể hiện lời thoại theo vai… Việc cho trẻ làm quen văn học có thể tiến hành mọi lúc mọi nơi khi đi dạo, khi thăm quan… Chẳng hạn như: Vào những giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát hoa hồng lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “Cây hồng”. Vào mùa hè cho trẻ quan sát bầu trời. Cô có thể cho trẻ đọc bài thơ “ông mặt trời”, “Nắng mùa hè” Giờ hoạt động vui chơi tôi sẽ cho một số trẻ về góc xem tranh truyện, cho trẻ đọc thơ kết hợp từ và hình ảnh… Trong lúc chờ bàn ăn tôi có thể cho trẻ ôn lại hoặc làm quen một số bài thơ đã học, tôi sưu tầm một số bài thơ ngoài chương trình đưa vào cho trẻ đọc nhằm giáo dục về ăn uống để lồng vào cho trẻ. Như vậy, bằng cách tổ chức hoạt động một cách linh hoạt khéo léo tôi đã giúp cho trẻ sống trong môi trường văn học. * Biện pháp 4: Cho trẻ làm quen văn học thông qua môn học khác: Ví dụ: Môn MTXQ: Tìm hiểu về “Một số loại rau” tôi lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “Họ nhà rau”, “Cây cải nhỏ”, “Bắp cải xanh” Tìm hiểu một số con vật sống trong gia đình có hai chân, hai cánh, có mỏ, lồng vào cho trẻ bài thơ “Con gà”, “Gà nở” Nhân dịp 8/3 tôi cho trẻ đọc một số bài thơ, câu chuyện có ý nghĩa về bà, mẹ, cô giáo, chị như bài thơ “Quà 8/3”, “Cô và mẹ”… Ví dụ: Môn thể dục: Khi chơi trò chơi tôi cho trẻ đọc các bài thơ đồng dao hoặc ca dao sao cho nhịp điệu nhanh, dí dỏm giúp trẻ thực hiện tốt các động tác của bài thể dục. Như vậy, việc cho trẻ làm quen với văn học thông qua các môn học khác giúp trẻ cảm nhận được tác phẩm văn học một cách sâu sắc hơn. * Biện pháp 5: Trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi: - Trong giờ đón và trả trẻ: Dán các bài thơ, câu chuyện dự định kể vào ngày mai ở góc tuyên truyền để phụ huynh theo dõi và cho trẻ làm quen dần khi ở nhà. Gv : Vũ Thị Lợi 15 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” Trao đổi với phụ huynh về bài thơ, câu chuyện trẻ vừa được học để phụ huynh về nhà đọc thơ hay kể lại chuyện cho trẻ nghe. - Hoạt động ngoài trời: Khi trẻ ra sân cô tranh thủ cho trẻ tự kể chuyện sáng tạo qua hình vẽ ở các mảng tường của trường. Ngoài ra cô có thể cho trẻ vẽ lại nhân vật trẻ thích trong truyện đã học bằng phấn theo sáng tạo của trẻ. - Hoạt động góc: + Ở góc học tập: Trẻ cùng chơi với cô bằng cách gắn tranh rời hoặc trẻ có thể chỉ vào các tranh gắn trên tường và kể cho bạn nghe hoặc cho trẻ sắp xếp những tranh rời và tự kể sáng tạo. + Ở góc thư viện cô chuẩn bị các loại truyện tranh với nội dung và hình thức phong phú theo chủ đề cho trẻ xem. Ngoài ra, cô có thể sưu tầm một số truyện tranh mới cho trẻ xem. + Ở góc nghệ thuật: Cô cùng trẻ làm mũ, làm rối, làm các đồ chơi, nhân vật, con vật trong câu chuyện hoặc một số trang phục bằng các nguyên vật liêu đơn giản để đóng kịch, cô hướng dẫn cho trẻ làm các quyển truyện tranh theo chủ điểm, cắt những nhân vật trong họa báo thành tranh cho trẻ kể chuyện sáng tạo hoặc cho trẻ vẽ, tô màu những truyện cổ tích đã học trong chủ đề. + Ở góc vi tính: Sử dụng và ứng dụng các ý tưởng trò chơi từ chương trình Kidsmart vào các hoạt động giúp trẻ thêm hứng thú. - Trong giờ ăn: Tôi trò chuyện với trẻ về các món ăn. Hôm nay chúng ta ăn món gì? Có ngon không? Bạn Lan có thích ăn không? Và tập cho trẻ thói quen mời cô và các bạn trước khi ăn thông qua bài thơ “mời bạn ăn” - Trong giờ ngủ: Trước khi đi ngủ tôi cho trẻ đọc bài thơ “Giờ đi ngủ” và nói lời chúc “Chúc bạn ngủ ngon”… - Hoạt động chiều: Bên cạnh việc cho trẻ làm quen bài thơ, câu chuyện mới sẽ học, cô có thể cho trẻ ôn lại bài thơ, câu chuyện đã học dưới hình thức đóng kịch. Cô tập cho trẻ nhập vai, hóa trang đơn giản. Cô hoặc trẻ giỏi sẽ dẫn chuyện cho bạn đóng kịch. Đây là hoạt động thường gây hứng thú cho trẻ nhất. Nếu trẻ thực hiện chưa đạt, cô tập cho trẻ bắt chước giọng điệu và tính cách nhân vật đó. Ngoài Gv : Vũ Thị Lợi 16 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” ra cô có thể giới thiệu một số bài thơ, câu chuyện ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi của trẻ, mở rộng thêm hiểu biết của trẻ. - Nêu gương cuối ngày: Cho trẻ đọc bài thơ “Bé ngoan bé được cắm cờ” và cho các bạn nhận xét về bạn của mình. * Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh: Công tác phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường là một vấn đề rất quan trọng, nó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vì thế tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của bộ môn làm quen văn học từ đó đưa ra biện pháp cụ thể. Ở bản tuyên truyền trước lớp tôi thường dán những nội dung trong tuần sẽ học để phụ huynh tiện theo dõi để cùng phối hợp với cô trong việc giáo dục trẻ. Tôi thường xuyên dán nội dung câu chuyện, bài hat, bài thơ để phụ huynh biết và về nhà kể, đọc, hát cho trẻ nghe hoặc khi trẻ đọc, hát thì phụ huynh biết sai ở chổ nào để sửa kịp thời cho trẻ. Khi đón và trẻ tôi cũng thường trao đổi về tình hình sức khỏe, học tập của trẻ. Đặc biệt là những trẻ khả năng ngôn ngữ còn yếu tôi nhắc nhở phụ huynh về nhà chú ý sửa, thường xuyên trò chuyện để trẻ với trẻ, khuyến khích trẻ kể chuyện, đọc thơ để ngôn ngữ trẻ phát triển tốt hơn. Trên các tiết học tôi thường chú ý đến những cái sai của trẻ để rồi tìm cách gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ thêm cho trẻ lúc về nhà. Đối với trẻ tiếp thu bài tốt, đọc thơ kể chuyện hay, diễn cảm tốt tôi cũng gặp phụ huynh để về nhà bố mẹ động viên khen ngợi kịp thời vận động phụ huynh ủng hộ thêm tranh, lịch, sách báo cũ hoặc truyện thiếu nhi để thực hiện góc thư viện cho trẻ. Hỗ trợ thêm nguyên vật liệu như: giấy bìa, hộp sữa, giấy… Để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học. 3.3. Điều kiện để thực hiện các giải pháp, biện pháp: Giáo viên phải có lượng kiến thức phong phú, biết cách xử lý tình huống tốt, cần tạo cho trẻ môi trường hoạt động đa dạng, đồ dùng phong phú. Và để thực hiện các giải pháp, biện pháp cần phải đảm bảo tính chính xác, khoa học, cấu trúc logic, hợp lý, chặt chẽ, phải đảm bảo được phương pháp nghiên cứu phù hợp đối với đối tượng nghiên cứu. Gv : Vũ Thị Lợi 17 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp: Khi giáo viên thực hiện các giải pháp, biện pháp cần phải chú ý đến những trình tự nhất định, phải bắt đầu từ đâu và kết thúc từ đâu, và các giải pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài phải có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện pháp này sẽ hỗ trợ biện pháp kia nhằm hòa quyện các nội dung lại với nhau để đi đến một thể thống nhất là tìm ra các giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn đảm bảo được tính chính xác, khoa học và logic giữa giải pháp và biện pháp. 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: Sau một thời gian thực hiện, là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất phấn khởi khi kết quả đạt được rất cao: * Đốối với trẻ: Đa sốố trẻ hứng thú tham gia hoạt đ ộng làm quen văn h ọc, ngốn ng ữ c ủa tr ẻ tr ở nên mạch hơn so với những năm trước đây. Trẻ biêốt c ảm th ụ đ ược cái hay cái đ ẹp trong cu ộc sốống có thái độ đúng mức với cái thiện, cái ác, biêốt yêu quê h ương, đâốt n ước, ống bà cha m ẹ, yêu quý thâầy cố, bạn bè…Trẻ thể hiện giọng nói và tnh cách nhân v ật trong truy ện qua gi ọng k ể c ủa mình, có kh ả năng kể chuyện sáng tạo. Qua các têốt học trẻ râốt hứng thú tham gia các ho ạt đ ộng h ọc t ập, ngốn ng ữ c ủa trẻ trở nên mạch lạc hơn so với trước đây. Kết quả Số lượng trẻ Sau khi áp dụng hình thức đổi mới hình thức đổi mới 27 27 27 50% - 60% 70% - 75% 65% - 70% 70% - 80% 85% - 90% 80% - 90% 27 - Đọc diễn cảm - Thuộc nhiều, nhanh - Phát triển ngôn ngữ, Khi chưa áp dụng 70% - 75% 85% - 90% diễn đạt tốt - Hiểu nội dung, trả lời đàm thoại. * Đối với giáo viên: Dưới hình thức “Học mà chơi – chơi mà học” giáo viên cảm thấy nhẹ nhàng hơn, trẻ vui thích hoạt động cùng cô và khả năng đọc diễn cảm của cô được nâng cao rõ rệt. Tôi đã vững vàng hơn khi cho trẻ 5 – 6 tuổi làm quen văn học, linh hoạt hơn trong việc giảng dạy, đúc rút được nhiều kinh nghiệm hơn cho bản thân. Gv : Vũ Thị Lợi 18 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” * Đối với phụ huynh: Phụ huynh càng tin tưởng, chăm lo hơn đến phương pháp giáo dục trẻ, có ý thức trong việc cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thêm ở nhà, sẵn sàng sưu tầm vật liệu đóng góp cho lớp…Giữa phụ huynh và giáo viên có sự hợp tác tích cực. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: - Qua quá trình thực hiện đề tài và áp dụng một số biện pháp, giải pháp cho trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học đã cho thấy: + Trẻ lớp tôi thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học. + Trẻ thích được đóng kịch. + Trẻ thích được đọc thơ, kể chuyện. + Trẻ ghi nhớ thuộc thơ truyện lâu hơn. + Trẻ có khả năng tự sáng tạo và thể hiện tính cách, nhập vai một cách linh hoạt. + Biết kể chuyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng phong phú và đa dạng hơn. III. Phần kết luận, kiến nghị: 1. Kết luận: Làm quen tác phẩm văn học là một hoạt động quen thuộc trong trường mầm non. Hoạt động này dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về cái hay, cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch và cao hơn nữa là trẻ có thể sáng tạo ra những câu chuyện theo trí tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Cho trẻ làm quen với một số lượng tác phẩm văn học đáng kể nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, truyện, phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm như: Thơ, Truyện, nhân vật, hình ảnh. Nhận biết các mối quan hệ giữa hoàn cảnh, trạng thái Gv : Vũ Thị Lợi 19 “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học” tình huống và nhân vật. Giữa lời kể lời thuật, lời bạch chữ tình và ngôn ngữ nhân vật. Giữa không khí âm sắc giọng điệu của tác phẩm văn học. Qua tác phẩm văn học trẻ quen dần tính chất nhiều nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn học dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà văn muốn truyền đạt. Việc làm quen văn học cho trẻ ngay từ tuổi mầm non là một số cơ sở để trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người. Đối với trẻ thơ một trong những nhiệm vụ cơ bản của việc giáo dục nhân cách cho trẻ là hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống con người, qua đó trẻ biết kính yêu ông bà, cha mẹ, anh chị tình cảm thương yêu quan tâm tới bạn bè em nhỏ, luôn có thái độ bảo vệ chăm sóc vật nuôi cây trồng… Trên đây là một số kinh nghiệm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học mà tôi đã rút ra được trong quá trình dạy học giúp trẻ phát triển toàn diện 5 mặt. Rất mong được sự góp ý của cấp trên và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày càng tốt hơn. 2. Kiến nghị: Là những giáo viên trực tiếp giảng dạy ở những nơi có hoàn cảnh khó khăn, một số phụ huynh chưa quan tâm đến tình hình học tập của các cháu. Để trẻ tiếp thu văn học ngày càng tốt hơn, hứng thú hơn nữa. Rất mong muốn lãnh đạo cấp trên quan tâm nhiều hơn nữa trong việc bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng cho môn văn học nói riêng để trẻ có thêm nhiều đồ dùng để phục vụ cho tiết dạy. Bản thân giáo viên chúng tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa làm thêm đồ dùng đồ chơi, tạo ra môi trường hoạt động cho trẻ ngày càng tốt hơn để trẻ tiếp thu bài được tốt hơn. Dray sáp ngày 12 tháng 01 năm 2016 Người viết Vũ Thị Lợi Gv : Vũ Thị Lợi 20