Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc (hay)

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc MỤC LỤC A. PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………………….. 2 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI……………………………………………………. 2 II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI………………………………………………... 4 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU…………………………… 4 IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU……………………………………………... 4 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………………………………… 4 B. PHẦN NỘI DUNG…………………………………………………………...5 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN…………………………………………………………... 5 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN……………………………………………………….7 Đặc điểm chung…………………………………………………………….7 III. THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN ÂM NHẠC KHỐI LỚP 5……….8 IV. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN……………………………………………….9 1. Tìm hiểu tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học và vị trí, chức năng của việc giáo dục âm nhạc trong trường tiểu học (chung) và đối tượng là học sinh lớp 5....................................................................................................... 9 2. Phân loại đối tượng học sinh..................................................................... 9 3. Sưu tầm, tìm hiểu, vận dụng triệt để các tư liệu, đồ dùng dạy học và giáo cụ trực quan………………………………………………………………. 10 4. Vận dụng linh hoạt các bước dạy - học hát…………………………… 11 5. Kích thích trí lực của học sinh khi dạy Tập đọc nhạc…………………. 20 6. Phát huy sáng tạo của giáo viên khi dạy âm nhạc thường thức………...22 7. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm………………………………….. 24 V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………….26 C. KẾT LUẬN VÀ BÀI HỌC………………………………………………… 27 I. KẾT LUẬN………………………………………………………………..27 II.BÀI HỌC…………………………………………………………………. 28 III. KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………... 29 1/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Âm nhạc là vốn văn hóa lâu đời mang đậm đà bản sắc dân tộc, khi âm nhạc tồn tại thì nhu cầu thưởng thức âm nhạc là động lực thúc đẩy khả năng sáng tạo của mỗi con người. Yếu tố đó đã tạo điều kiện cho sự phát triển âm nhạc dân gian đa dạng và phong phú. Âm nhạc còn là phương tiện giáo dục tích cực góp phần hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, thị hiếu âm nhạc lành mạnh, tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm luôn tự tin và có cái nhìn đẹp hơn, hoàn thiện hơn nhằm giúp các em giảm bớt căng thẳng cho những tiết học sau. Thông qua việc học âm nhạc ở trường Tiểu học nói chung và khối lớp 5 nói riêng, môn Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh theo mục tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Tuy nhiên âm nhạc trong nhà trường Tiểu học với tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc trong nhà trường phổ thông là giáo dục văn hoá âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức sơ giản các kỹ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy ở các em những khả năng sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc. Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng làm cho không khí của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh. Từ mục tiêu giáo dục và những lí do chung của môn học Âm nhạc nói trên, bản thân tôi nhận thấy đó là một hướng đi và là một phương pháp giáo dục đúng đắn mang tính đặc thù của việc giáo dục cái hay cái đẹp, giáo dục tình cảm, thẩm mĩ âm nhạc góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách toàn diện của con người mới: Đức - Trí - Thể - Mĩ. Trong nghệ thuật âm nhạc, sự sáng tạo của mỗi cá nhân đóng vai trò cực kì quan trọng. Sáng tạo có nhiều mức độ, có thể phát triển từ những ý tưởng đã có, có thể là thay đổi hệ thống nguyên tắc. 2/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Yêu cầu “ Coi trọng đúng mức” giáo dục thẩm mĩ, giáo dục âm nhạc là mặt giáo dục đến nay vẫn còn yếu và thiếu, đòi hỏi chúng ta hơn lúc nào hết, lúc này phải đặt mạnh vấn đề không chỉ là triển khai rộng khắp mà là tổ chức học tập môn âm nhạc một cách có kết quả ở trường phổ thông, nhất là ở trường Tiểu học làm cho âm nhạc đích thực đi vào các em, làm cho các em yêu thích, và hơn nữa, còn tham gia tích cực vào việc sáng tạo nên những cái hay, cái đẹp trong âm nhạc, bằng âm nhạc và qua âm nhạc. Hiện nay, bên cạnh những tiến bộ ở ngoài xã hội và trong nhà trường, cũng còn kèm theo những cái lạc hậu, chưa hay, chưa đẹp. Chúng đan xen, tồn tại, đấu tranh va chạm hàng ngày. Có lúc cái lạc hậu, chưa hay, chưa đẹp còn có nhiều lấn lướt. Riêng mặt thẩm mĩ, cũng có không ít những biểu hiện về thị hiếu thấp kém, lố lăng, thiếu văn hoá, phản thẩm mĩ, không hay, không đẹp. Điều đó, nếu không quan tâm, có nguy cơ dẫn đến một hiện tượng tâm lí là sự thờ ơ, tê liệt những tình cảm thẩm mĩ, đạo đức, quen và không còn có khả năng phản ứng nhạy bén trước cái hay, cái dở, và dần dần không còn thấy chính cái đó là cái không hay, là cái dở nữa. Học sinh khối lớp 5 ở trường Tiểu học đang trong thời kì phát triển nhanh về thể chất, tâm sinh lí, giai đoạn này các em đã có nhiều ước mơ, suy nghĩ về cuộc sống. Trong quá trình học âm nhạc, đây là giai đoạn rất thích hợp để phát huy tính sáng tạo của học sinh. Mục đích giáo dục âm nhạc, bao gồm những mục tiêu yêu cầu giáo dục cụ thể, là sự phản ảnh kết quả mong muốn sau một quá trình giáo dục - dạy học. Kết quả ấy cũng chính là mô hình hay kiểu nhân cách cần hình thành, kiểu tập thể cần xây dựng ở học sinh, thông qua môn học âm nhạc. Có ba mức độ từ thấp lên cao biểu hiện của học tập tích cực là: bắt chước - tìm tòi - sáng tạo. Sẽ thiệt thòi cho các em về nghệ thuật âm nhạc, nếu giáo viên không tạo điều kiện để học sinh học tập, rèn luyện và thể hiện sự sáng tạo của mình. Môn âm nhạc ở Tiểu nói chung và khối lớp 5 nói riêng gồm 3 phân môn là: Học hát, tập đọc nhạc và âm nhạc thường thức. Vậy phải dạy như thế nào để phát huy được tính sáng tạo của học sinh? Xuất phát từ những lý do và niềm hứng thú đó cá nhân tôi đi vào nghiên cứu một đề tài hết sức lý thú đó là: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Âm nhạc”. II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI 3/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Nhằm tìm ra giải pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc, để từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Đối tượng: một số giải pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc - Phạm vi nghiên cứu: học sinh lớp 5 trường tiểu học - Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2013 đến 2015 IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng để giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc - Làm rõ cơ sở dạy học trong việc giảng dạy cho học sinh lớp 5 - Đề xuất một số giải pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc, nâng cao hiệu quả giáo dục. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp điều tra. - Phương pháp quan sát. - Theo dõi và kiểm tra việc tiếp thu bài của học sinh trên lớp. - Dự giờ các bạn đồng nghiệp ở một số trường tiểu học. 4/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc B. PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ em. trẻ em được tham gia ca hát là được hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh, và bản thân mình. Những hình tượng âm thanh của bài hát bản nhạc tác động vào cảm xúc của các em, giúp các em phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức trong sáng cho các em. Trong trường Tiểu học hiện nay việc dạy và học giáo dục đã thực sự đảm bảo yêu cầu toàn diện. Giáo viên cũng như học sinh thấy được tầm quan trọng của tất cả các môn học, giờ học, song mỗi môn học lại có đặc điểm riêng. Đối với môn âm nhạc các em chỉ được nghe và cảm nhận được cái hay, cái đẹp, được nhìn và bắt trước giáo viên làm mẫu chứ nó không có phép tính cụ thể, đây là môn học mang tính trìu tượng nhằm phát triển trí tuệ của học sinh. Trong những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế những đòi hỏi của phát triển xã hội, Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ. Trong nhà trường phổ thông, đặc biệt là ở bậc Tiểu học, Âm nhạc tuy không đào tạo các em thành những ca sỹ, nhạc sỹ, nhưng thông qua môn học này đã hình thành cho các em kiến thức ban đầu, đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn khác. Đối với âm nhạc trong môn nghệ thuật 1, 2, 3 đây là môn học thực hành, lấy thực hành để chuyền tải các kiến thức cơ bản về âm nhạc. Việc học âm nhạc ở các khối 1, 2, 3 chủ yếu là học thuộc các bài hát. Đối với học sinh lớp 1 lại càng chú trọng thực hành nên cách dạy và học có những đặc thù nhất định. Các em học sinh lớp 1 còn rất nhỏ việc tiếp thu và nhận thức chủ yếu theo bản năng và cảm tính, vì thế dạy âm nhạc cho học sinh lớp 1 phải coi trọng việc luyện tập lặp đi lặp lại nhiều lần bằng nhiều hình thức khác nhau và thông qua các trò chơi âm nhạc, vận động phụ học, múa đơn giản để bồi dưỡng khả năng hoạt động và năng lực biểu hiện âm nhạc của các em. Đối với học sinh lớp 2 là sự nối tiếp củng cố nâng cao thêm một bước khả năng ca hát và năng lực cho các em, củng cố và dèn luyện để hình thành một số kỹ năng hát và đặt ta một bước đầu như hát đồng đều, hát hòa giọng chính xác và thể hiện diễn cảm. 5/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Đối với học sinh lớp 3 Âm nhạc vẫn là học hát qua đó để phát triển giọng hát rèn luyện tai nghe và phát triển thẩm mỹ cho học sinh, giúp các em củng cố kỹ năng hát, kết hợp với các hoạt động phụ họa, thông qua học hát các em được rèn luyện về tai nghe, trí nhớ, phát triển nhạc cảm và làm quen với việc thể hiện chính xác cao độ, trường độ của âm thanh trên cơ sở giai điệu bài hát. Trung tuần âm nhạc lớp 3, các em mới bắt đầu được làm quen, tiếp cận với các ký hiệu âm nhạc như các hình nốt cơ bản. Hình nốt trắng, hình nốt đơn, hình nốt móc kép và ký hiệu dấu, dấu lặng đen, dấu lặng đơn. Lên lớp 4, âm nhạc được tách riêng thành một môn học, có sách âm nhạc và hướng dẫn riêng. Từ đây ngoài việc học các bài hát, các em còn được học các kiến thức ban đầu về âm nhạc, được làm quen với các nốt nhạc, được đọc, được ghép lời ca và được làm bài tập nhạc. Bước lên lớp 5 ngoài việc ôn luyện các kiến thức đã học ở lớp 4 chương trình Âm nhạc ở lớp 5 giúp các em củng cố các kỹ năng hát, tư thế hát cách lấy hơi giữ hơi, tập hát rõ lời, phát âm gọn tiếng, tập hát những câu dài liền mạch, tập hát đúng những chỗ có luyến 2 nốt, 3 nốt nhạc, hơn thế nữa ở lớp 5 việc thể hiện tình cảm, sắc thái những bài hát cũng đòi hỏi cao hơn. Một bài hát không chỉ đòi hỏi các em hát đúng mà khi thể hiện ít nhiều các em gửi gắm được những tình cảm của mình cũng như tình cảm của tác giả sáng tác qua giai điệu, lời ca bài hát đó. Tuy nhiên việc thể hiện tình cảm đó không yêu cầu các em phải làm được như ca sỹ chuyên nghiệp. Như vậy sang lớp 5, chương trình âm nhạc đã mở rộng thêm vốn kiến thức của các em. Tiếp tục bồi dưỡng tình cảm phong phú, lành mạnh, tự tin khi tham gia các hoạt động âm nhạc. Đặc biệt giúp các em có một nền tảng kiến thức cơ bản sơ đẳng vững chắc khi kết thúc một cấp học, bước vào một cấp học mới với khối lượng kiến thức cao hơn. Bản thân tôi là giáo viên được đào tạo và được phân công trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc tôi nhận thấy đại đa số các em rất thích bộ môn này. Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây, đặc biệ là năm 2014 - 2015. Tôi thấy rằng trước một bài hát, một bài tập đọc nhạc hoặc ghi chép nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt nhất, đơn giản nhất nhưng lại hiệu quả nhất, để giúp các em nắm bắt được kiến thức bài học. 6/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc II. CƠ SỞ THỰC TIỄN Đặc điểm chung. a. Về phía nhà trường. * Thuận lợi: - Âm nhạc là một môn học độc lập trong chương trình Tiểu học. Dạy và học nghiêm túc, có kiểm tra, thi đánh giá cuối năm và kết quả là một trong những tiêu chuẩn để xét lên lớp hay tốt nghiệp bậc học. - Nhà trường và Ban giám hiệu quan tâm thường xuyên. - Nhà trường có kết nối mạng internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông tin phục vụ giảng dạy. - Giáo viên nắm chắc về chuyên môn, tích cực tìm tòi, nghiên cứu những phương pháp mới để vận dụng trong quá trình giảng dạy. - Được sự ủng hộ của các cấp, ban ngành, phụ huynh toàn trường....hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường đặc biệt là sự quan tâm đầu tư các trang thiết bị hiện đại của BGH nhà trường trong những năm vừa qua. - Có máy chiếu Projector, máy ảnh kĩ thuật số, hệ thống máy vi tính hiện đại được nối mạng Internet... * Khó khăn: - Tranh ảnh để phục vụ cho việc dạy học bộ môn âm nhạc còn thiếu nhiều. - Sách đọc thêm và các tài liệu tham khảo khác rất hiếm. Giáo viên phải tự tìm tài liệu, sưu tầm đồ dùng dạy học. Trong khi đó yêu cầu của bộ môn lại cần phải có những trang thiết bị hiện đại (video, đài đĩa,…) để phục vụ cho việc dạy và học. b. Về phía học sinh. *. Thuận lợi: Học sinh ngoan, đa số các em rất yêu thích môn Âm nhạc. Đặc biệt là phân môn hát. Học sinh cảm nhận giai điệu các bài hát khá tốt. Thực hiện các bài hát với đàn hoặc đĩa tương đối tốt. * Khó khăn: Đối với học sinh trường Tiểu học trên địa bàn tôi đang giảng dạy đa phần các em là con em nông thôn, điều kiện chưa được đầy đủ, học sinh ít được quan tâm, vì thế hiểu biết về âm nhạc đang còn hạn chế, chưa sâu rộng, không kích thích các em học tập. Nhiều học sinh bị chi phối, ảnh hưởng về các môn Toán – 7/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Tiếng Việt, phần nào sao nhãng việc học môn âm nhạc. Một nguyên nhân khách quan khác cũng không kém phần quan trọng liên quan đến hiệu quả và chất lượng bộ môn đó là thời gian dành cho bộ môn quá ít (1tiết/ tuần). Mặt khác, đa số các bậc Phụ huynh học sinh chỉ quan tâm đến các môn học chính như Toán, Tiếng Việt ... mà chưa quan tâm đến bộ môn Âm nhạc bởi họ cứ nghĩ rằng đây chỉ là môn học phụ. III. THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC MÔN ÂM NHẠC KHỐI LỚP 5 Trường tiểu học của chúng tôi là ngôi trường nằm ven đô thành phố, do vậy môn học này là môn học khó đối với các em, không có nhiều thuận lợi như học sinh ở Thành phố. Nhìn chung các em chỉ biết hát thuộc lời ca, hát đúng giai điệu bài hát, nhưng các em hát chưa thể hiện đúng về tiết tấu, nhịp phách, chưa thể hiện diễn cảm của bài hát chỉ biết hát truyền khẩu từ giáo viên. Về cao độ, trường độ của các bài tập đọc nhạc các em còn đọc sai sót nhiều. Đại bộ phận các em do ít được tiếp xúc với các loại hình nghệ thuật nên các em còn nhược điểm hát tự do, ngân nghỉ tự do, vì vậy người giáo viên phải từng bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, kỹ năng cơ bản của ca hát, từ đó giúp các em phát triển về tai nghe và khả năng thể hiện các tính chất âm nhạc. Đồng thời những năm trước đây do nền kinh tế đáp ứng nên việc đầu tư trang thiết bị cho môn học còn hạn chế, hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc tạo điều kiện của gia đình. Do đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức âm nhạc là hết sức khó khăn thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng ít phát triển tư duy khả năng của các em vì thế không gây được hứng thú học tập của các em. Vì là một giáo viên được đào tạo chuyên nghành âm nhạc bản thân tôi đã rất trăn trở và tôi đã tự đặt ra cho mình một câu hỏi tự tìm tòi cách giải quyết đó là: Làm sao để giúp các em học sinh thích môn Âm nhạc và học tốt môn này. Qua thực tế giảng dạy tại trường Tiểu học tôi đã tìm hiểu khả năng học tập của các em học sinh trong nhà trường nói chung và các em học sinh lớp 5A, 5B nói riêng. Tuy rằng các em đã được học hát và làm quen từ những lớp dưới nhưng khi vào tiết học thực tế, còn rất nhiều em lúng túng hát sai giai điệu và hát chưa đúng cao độ, trường độ của bài hát. 8/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc IV. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN Như đã nêu ở phần trên, môn Âm nhạc ở trường tiểu học không nhằm giúp các em trở thành những người hát hay, đàn giỏi mà tiết Âm nhạc ở trường tiểu học nhằm giúp các em cân bằng nội dung học tập với mục tiêu học mà chơi, chơi mà học. Giúp các em đoàn kết, gắn bó với nhau hơn. Các hoạt động mà giáo viên hướng dẫn các em vừa học vừa chơi cũng giúp cho người giáo viên củng cố kiến thêm kiến thức về âm nhạc, từ những việc tìm tòi tư liệu âm nhạc để đưa vào giáo án như tranh ảnh, băng đĩa nhạc....Mặt khác giúp người giáo viên có thêm thời gian gần gũi với các em hơn, hiểu các em hơn. Từ những cơ sở lí luận và thực tiễn nêu trên cũng như từ thực tế giảng dạy của bản thân và của đơn vị mình đang công tác tôi đã thực hiện một số giải pháp sau: 1. Tìm hiểu tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học và vị trí, chức năng của việc giáo dục âm nhạc trong trường tiểu học (chung) và đối tượng là học sinh lớp 5 Học sinh tiểu học nói chung học sinh lớp 5 nói riêng nhìn chung rất hiếu động, hồn nhiên, sức tập trung tư tưởng còn hạn chế, thích phát hiện những điều mới lạ. Chính vì vậy những hình thức hoạt động sinh động trong giờ học sẽ gây cho các em sự hào hứng, làm tăng lòng say mê học tập của các em. Người giáo viên âm nhạc trong trường tiểu học chính là người mang đến cho các em những nét nhạc hay, những lời ca đẹp, mang đến luồng gió ngọt ngào của văn hóa âm nhạc đưa các em bay cao hơn, xa hơn trên con đường trinh phục tri thức. 2. Phân loại đối tượng học sinh: Dạy học theo đối tượng học sinh là một nội dung quan trọng trong thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Trong giảng dạy Âm nhạc việc phân loại học sinh cũng rất quan trọng nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh. Vì thế, ngay từ đầu năm học, giáo viên đã phải tìm hiểu thực lực của từng học sinh, phân loại từng nhóm đối tượng và có kế hoạch giàng dạy, bồi dưỡng cho phù hợp bằng cách quan sát qua giờ dạy trên lớp, tăng cường kiểm tra cá nhân để nắm bắt khả năng của từng học sinh…. - Học sinh có năng khiếu: là những học sinh có khả năng ca hát và nhạy cảm tốt với âm nhạc (Nhạc cảm, điệu thức..). Giáo viên cần tạo phương tiện tốt 9/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc nhất có thể cho trẻ học tập và rèn luyện để trẻ phát triển năng khiếu ngày một tốt hơn, góp phần phát triển phong trào Văn – Thể - Mỹ của nhà trường. - Học sinh không có năng khiếu: là những học sinh có khả năng ca hát và nhạy cảm với âm nhạc ở mức độ không cao. Giáo viên cần lôi cuốn để hình thành cho học sinh một số kĩ năng ca hát cơ bản nhằm đáp ứng yêu cầu chung của họat động ca hát. 3. Sưu tầm, tìm hiểu, vận dụng triệt để các tư liệu, đồ dùng dạy học và giáo cụ trực quan. Theo tôi, trong một giờ học âm nhạc thì việc sử dụng tư liệu và đồ dùng dạy học chiếm một vị trí rất quan trọng. Nó giúp cho học sinh hứng thú, từ đó tiết học đạt hiệu quả hơn. Chính vì vậy tôi thường có sự chuẩn bị kĩ cho mỗi tiết học. Tôi thường sưu tầm, tìm hiểu, chắt lọc các tư liệu sao cho học sinh dễ hiểu nhất vào mỗi bài học của mình. Ví dụ: Bài 19. Học hát Hát mừng – dân ca Hrê (Tây Nguyên) Để học sinh hiểu rõ hơn về bài hát này, tôi đã sưu tầm một số tranh ảnh về nét văn hóa dân tộc Tây Nguyên và một số nhạc cụ như cồng, chiêng, … Bài 4. Học hát Hãy giữ cho em bầu trời xanh – Nhạc và lời: Huy Trân Tôi thường sưu tầm ảnh chân dung các nhạc sĩ Lưu Hữu Phước, Hàn Ngọc Bích, Lê Minh Châu, Phan Huỳnh Điểu, Hoàng Long, nghệ sĩ Cao Văn Lầu hay nhạc sĩ Bét–to-ven... Bài 15: Kể chuyện Nghệ sĩ Cao Văn Lầu Bài 28: Kể chuyện khúc nhạc dưới trăng Tôi sưu tầm tranh vẽ nội dung các câu chuyện thường thức âm nhạc, đồng thời tôi cũng luôn khuyến khích học sinh sưu tầm các tư liệu và tranh ảnh về các nhạc cụ cũng như chân dung của các nhạc sĩ để từ đó các em tự lĩnh hội được nhiều kiến thức. Và trong mỗi giờ học, tôi chỉ là người gợi mở để các em tự phát huy khả năng nhận thức của mình. Tôi cũng thường xuyên khen ngợi những học sinh tích cực sưu tầm tư liệu, từ đó giúp các em phấn khởi hơn trong học tập. Chính vì vậy, trong quá trình dạy, tôi áp dụng nguyên tắc: sử dung triệt để các đồ dùng dạy học và giáo cụ trực quan, cụ thể là chiếc đàn phím điện tử đối với đồ dùng dành cho giáo viên. Đây là một công cụ hữu hiệu nhất để các em tiếp nhận văn hóa âm nhạc. Việc nhìn thấy chiếc đàn phím đã phần nào kích thích trí tò mò ở các em, việc nghe thấy trực tiếp từng nét bổng, thanh trầm có tác dụng kích thích lớn về nội dung bài học tới các em. Tuy nhiên, để những âm 10/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc thanh phát ra thực sự đem lại hiệu quả, tôi đã cố gắng và hết sức chú ý đặt hòa thanh sao cho hay nhất, chọn điệu nhạc sao cho phù hợp nhất với tính chất của từng bài hát.. Điều đó đem lại hiệu quả rất cao cho việc cảm nhận cái hay, cái đẹp với các em trong từng bài hát. Bên cạnh đó, đồ dùng không thể thiếu đối với học sinh là những nhạc cụ gõ, từ những chiếc song loan xinh xắn, những thanh phách đơn giản và đáng yêu, những chiếc trống trung thu đầy lôi cuốn, và những chiếc mõ với âm thanh thật vui tai, tất cả những đồ vật đó đã là cho giờ học của cô trò tôi sáng bừng lên với những âm thanh thật sống động. Tôi thấy sau khi sử dụng triệt để tư liệu, đồ dùng dạy học và giáo cụ trực quan, giờ học âm nhạc của tôi đã trở nên sinh động và hiệu quả. Một bài hát, bài kể chuyện âm nhạc hay bài tập đọc nhac đến với các em qua việc “tai nghe”, “mắt nhìn” “toàn thân tiếp nhận” , trái tim các em sẽ rung động, kích thích óc suy nghĩ, sáng tạo và trí tưởng tượng của các em sẽ cất cánh. Kiến thức âm nhạc đến với các em ngọt ngào như dòng sữa mẹ, thắp bừng lên ngọn lửa của lòng say mê âm nhạc. Những giờ học như thế đã thu hút sự hoạt động nhiệt tình 100% học sinh trong lớp. Các em thêm yêu và luôn mong chờ được học những giờ Âm nhạc kế tiếp. Và đây cũng là một kinh nghiệm nhỏ giúp cô trò chúng tôi gần nhau hơn, giúp tôi có được niềm tin khi đứng trên bục giảng. 4. Vận dụng linh hoạt các bước dạy - học hát Muốn tiết học sinh động, hấp dẫn, lại mang tính nghệ thuật thì người giáo viên phải lấy học sinh làm trung tâm, lôi cuốn học sinh vào các hoạt động xây dựng bài. Giáo viên cần chuẩn bị tốt mọi phương tiện dạy học, đa dạng hóa không gian, hình thức các hoạt động dạy - học như thực hành trong và ngoài lớp, tập biểu diễn. Và đặc biệt cần vận dụng linh hoạt các bước dạy - học hát: * Giới thiệu bài: Giáo viên có thể cung cấp cho các em một số nét về tác giả, nội dung, xuất xứ của bài hát….thông qua tranh ảnh hoặc các phương tiện dạy học phù hợp. * Cho học sinh nghe hát mẫu: Có thể giáo viên đàn, hát bài hát cho học sinh nghe hoặc cho học sinh nghe bài hát qua băng, đĩa nhạc. Sau khi học sinh nghe xong bài hát giáo viên có thể cho các em cảm nhận về giai điệu, nội dung hoặc ý nghĩa của bài hát mà các em vừa được nghe. 11/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc * Luyện thanh (Khởi động giọng): Giáo viên nên dùng khoảng thời gian ngắn chừng 2 phút để cho các em luyện thở, luyện âm như một hoạt động khởi động giọng và luyện tai nghe để chuẩn bị vào bài. + Để tránh sự nhàm chán, rập khuôn cũng như cho tiết học thêm sinh động, tôi cho các em luyện thanh bằng nhiều mẫu luyện thanh đơn giản khác hoặc giả tiếng các loài vật như tiếng gà, tiếng chim……hoặc đôi khi có thể dùng lời hát mẫu để khơi gợi sự tò mò của học sinh từ đó giới thiệu bài hát. * Dạy học sinh hát từng câu theo lối móc xích: Giáo viên cần kết hợp linh hoạt giữa “hát mẫu – đàn” cho học sinh khi dạy từng câu. Với những câu hát dễ hoặc có giai điệu giống các câu đã dạy, giáo viên có thể chỉ cần đàn cho các em nghe giai điệu rồi yêu cầu các em nghe và nhận biết để các em hát – giáo viên nghe và sửa sai nếu có. Chú ý: Khi dạy hát giáo viên cần chú ý hướng dẫn và nhắc nhở học sinh hát chính xác, rõ lời, gọn tiếng, biết cách xử lí hơi, tổ chức âm thanh và tư thế hát…. sao cho hợp lí. Sau khi dạy xong bài hát, giáo viên cho học sinh ôn tập bài hát nhiều lượt dưới nhiều thể loại như: Đơn ca, song ca, tốp ca…. Hướng dẫn các em cách hát kết hợp với gõ đệm theo các kiểu: Theo nhịp, theo phách, theo tiết tấu. * Học sinh phát biểu cảm nhận về bài hát dưới nhiều hình thức khác nhau. - Sau mỗi tiết dạy hát, giáo viên cần khắc sâu cho học sinh thấy được nội dung, ý nghĩa giáo dục của mỗi bài hát để từ đó giáo dục tình cảm đạo đức học sinh. - Mặc dù thời gian để dành cho hoạt động này không nhiều nhưng đây lại là nội dung không thể thiếu trong một tiết học âm nhạc vì: “Nếu Âm nhạc chỉ dừng lại ở góc để giải trí thôi thì bạn đã làm mất đi một nửa giá trị rất lớn của Âm nhạc”. - Hơn nữa, việc lồng ghép giáo dục tình cảm đạo đức qua mỗi bài hát bên cạnh tác dụng giáo dục là hình thành tình cảm đạo đức, hướng các em học sinh tới những cái hay, cái đẹp của cuộc sống thì nó cũng giúp cho học sinh thấy 12/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc được vẻ đẹp thực sự của Âm nhạc, các em sẽ hiểu, sẽ thích - có tình cảm với các bài hát từ đó các em diễn cảm bài hát tốt hơn. - Trong học tập, so với bắt chước thì tìm tòi sáng tạo là hình thức cao nhất thể hiện tính tích cực học tập của học sinh, hãy bắt đầu khuyến khích các em mạnh dạn nói lên những cảm nhận của mình về môn học, về bài hát. Học sinh có thể không ủng hộ ý kiến của giáo viên, của bạn bè, có thể trình bày những ý kiến, tư tưởng của mình. Đó là cơ sở để có kĩ năng sáng tạo lớn hơn. Giáo viên cần tạo điều kiện để học sinh tự nhận xét, tự đánh giá, tự cảm nhận để có thể điều chỉnh cách học theo hướng tích cực. *Ví dụ: Cách 1: - Sau khi cho học sinh nghe hát mẫu và đọc lời ca, giáo viên đặt câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận của mình về bài hát Hãy giữ cho em bầu trời xanh? Học sinh sẽ trả lời qua phần gợi mở của giáo viên. VD: Nội dung bài hát nói lên điều gì? Giai điệu bài hát như thế nào? Qua bài hát này bản thân em học tập được gì? Em sẽ phải làm gì để xứng với những điều mà nội dung bài hát muốn chuyển tải tới…? Có thể học sinh trả lời chưa được trôi chảy hoặc ý tứ chưa được sâu sắc song qua nhận xét và khắc hoạ của giáo viên thì học sinh từ chỗ hiểu nội dung bài hát còn mơ hồ sẽ hiểu sâu sắc hơn và đặc biệt là sẽ có trách nhiệm hơn trong việc học tập cũng như rèn luyện Cách 2: - Học xong bài hát, giáo viên chia lớp thành 2, 3 nhóm. Lần lượt từng nhóm viết lời giới thiệu cho bài hát. Giáo viên nhận xét, chấm điểm. + Lời giới thiệu nhóm 1: Trẻ em trên trái đất đều mơ ước được học hành, được sống trong tình yêu thương của cha mẹ, thầy cô và bạn bè - một cuộc sống yên vui, hòa bình, hữu nghị đoàn kết và đầy tình thân ái giữa các dân tộc trên toàn thề giới. Chúng em mong sao trên trái đất sẽ không còn chiến tranh, không còn tiếng đạn bom đau thương, chia lìa. Hành tinh của chúng em sẽ tràn ngập màu xanh của hoà bình và hạnh phúc. 13/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Hôm nay chúng em xin được gửi đến thầy giáo và các bạn ca khúc Hãy giữ cho em bầu trời xanh (Nhạc và lời: Huy Trân) đó là tất cả những gì mà tuổi thơ trên toàn thế giới của chúng em hằng mong ước! + Lời giới thiệu nhóm 2: Bác Hồ đã từng nói: “Trẻ em như búp trên cành - biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. Vậy mà nay trên thế giới vẫn đang còn hàng triệu trẻ em còn phải chịu nhiều vất vả khổ cực, không đủ ăn đủ mặc không được đến trường do chiến tranh gây nên. Chúng ta cần phải làm gì để giúp đỡ những bạn ấy, làm gì để không còn cảnh chiến tranh chia lìa? Các bạn ơi chúng ta hãy hát vang bài ca Hãy giữ cho em bầu trời xanh (Nhạc và lời: Huy Trân) cầu mong cho mọi người trên thế giới được sống trong hoà bình hữu nghị và đầy tình nhân ái! - Ở mỗi bài hát, nội dung bài hát là phương tiện hữu hiệu nhất để giáo dục tình cảm học sinh, tuy nhiên tùy vào điều kiện nhà trường, tùy từng giáo viên… mà giáo viên sẽ lựa chọn một cách lồng ghép giáo dục tình cảm đạo đức, giáo dục về môi trường, về tình yêu quê hương đất nước…. thông qua một số hình thức: Xem phim, tranh ảnh, trò chơi… Tên bài hát Công cụ hỗ trợ Hãy giữ cho em Học sinh xem clip về chiến tranh bầu trời xanh Màu xanh quê Cho học sinh xem 1 số hình ảnh hương về môi trường và hình ảnh các bạn học sinh của trường đang lao động – trồng cây…. – bảo vệ môi trường. Nội dung giáo dục - Cảm nhận được nỗi đau, sự mất mát do chiến tranh từ đó giáo dục các em tình cảm yêu chuộng hòa bình Yêu quê đất nước thanh bình nơi có những cánh đồng lúa, hàng cây xanh bên đường, có đàn em thơ cắp sách tới trường. Dàn đồng ca mùa Trò chơi: “Đoán ý bạn bè” - Tình cảm gắn bó với hạ - Gv chuẩn bị 1 số câu hỏi : thầy cô, mái trường và + VD: Mai xa trường bạn sẽ nhớ các bạn bè trước khi ai nhất? Thầy cô nào trong trường các em chia tay với mái để lại cho bạn nhiều ấn tượng trường mến yêu nhất?...... 14/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc - Gọi 1 hs lên viết đáp án ra 1 mảnh giấy. - Dưới lớp lần lượt đặt ra 3 câu hỏi dưới dạng đúng sai để tìm ra đáp án của bạn mình * Hướng dẫn học sinh biểu diễn bài hát. Để có một tiết học Âm nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên người giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định thái độ, ý thức học tập với môn Âm nhạc. Các động tác vận động cơ bản như nhún nhịp nhàng theo nhịp, theo phách, bước sang trái, sang phải, cách dàn dựng một bài hát có múa phụ họa, xếp đội hình khi hát tốp ca, song cam tam ca, lĩnh xướng ở đâu? Động tác tay đưa theo nội dung lời ca như thế nào?...Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước tiến hành để truyền thụ lại cho các em những kiến thức của bài học một cách dễ hiểu nhất, trong đó việc sáng tác các động tác múa phụ họa để biểu diễn cho học sinh quan sát là việc quan trọng nhất. Thông thường, trong chương trình học hát ở Tiểu học, việc dạy một bài hát từ đầu đến khi hoàn chỉnh phải thông qua 2 tiết học. Trong đó, tiết đầu dạy lời ca mới, tiết 2 củng cố, sửa chữa lời của tiết trước, dạy tiếp lời ca còn lại (lời 2 nếu có), luyện tập củng cố cách gõ đệm theo phách, theo nhịp, theo tiết tấu lời ca (tùy từng bài), tập vận động phụ họa và trình bày bài hát. Lưu ý: - Khi tập vận động theo bài hát, giáo viên cần làm mẫu hoặc gợi ý để học sinh tự nghĩ ra động tác, không đưa những động tác không phù hợp hoặc thái quá. - Cho từng nhóm học sinh tự sáng tạo các động tác khi biểu diễn bài hát, không nên để học sinh các nhóm làm các động tác hoàn toàn giống nhau. - Động viên tất cả các học sinh cùng tham gia sáng tạo động tác vận động phụ họa, một số bài hát khó học sinh đưa các động tác không phù hợp thì giáo viên hướng dẫn các em. - Với mỗi động tác giáo viên cần làm mẫu các động tác từ tại chỗ đến di động, từ chậm đến nhanh, quay trái quay phải... Trong thực tế giảng dạy, tôi đã thực hiện đầy đủ các bước trên và thấy các em rất say mê hứng thú học tập do đó kết quả đã nâng lên rõ rệt. 15/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc * Ví dụ Múa vận động phụ họa bài: Những bông hoa những bài ca (Hoàng Long, Hoàng Lân) Cùng nhau cầm tay đi đến thăm các thầy các cô Lời hát rộn rã bao bé em bước trên đường phố. Hai bạn cầm tay nhau nhảy chân sáo quay vòng tròn và quay ngược lại ở câu 2 Ngàn hoa nở tươi khoe sắc hương dưới ánh mặt trời. Hai tay dang hai bên xoay tròn cổ tay, chân nhún theo Náo nức tiếng cười, say sưa yêu đời. Vỗ tay theo nhịp 4 lần sang bên trái, phải, chân nhún nhịp nhàng Những đóa hoa tươi màu đẹp nhất Hai tay chụm lại hình bông hoa nở đưa dần lên cao, chân nhún theo. Chúng em xin tặng các thầy, các cô. Hai tay nghiêng trái, phải theo phách (nhanh), hai tay vẫy ở tiếng cuối. Lời 2 giống lời 1 16/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc * Múa vận động phụ họa bài Ước mơ (Nhạc Trung Quốc, Lời Việt: An Hòa) Gió vờn cánh hoa bay dưới trời, đàn bướm xinh dạo chơi. Hai tay đưa uyển chuyển ngang hông từ trái sang phải và ngược lại, thân hình đưa theo tay. Trên canh cây chim ca líu lo. Hai tay đưa lên miệng tượng trưng hình con chim hót Như hát lên bao lời mong chờ. Hai tay đưa lên cao, từ từ đưa sang hai bên, chân nhún nhịp nhàng. Em khao khát ước mơ khắp nơi bình yên. Hai tay đan chéo trước ngực Cuộc sống tươi đẹp hơn. Từ từ đưa lên cao Cho đàn em tung tăng múa ca. 17/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc Hai bàn tay giơ lên cao xoay tròn cổ tay, đứng quay tại chỗ. Trong nắng xuân tô đẹp muôn nhà. Hai tay đưa từ dưới lên cao và vẫy nhanh ở tiếng cuối. - Cuối cùng giáo viên cần cho các em được biểu diễn trước lớp với nhiều hình thức khác nhau để các em được thể hiện khả năng của chính mình. Thông qua những tiết học như vậy học sinh sẽ có những áp dụng sáng tạo trong những lần hội diễn văn nghệ trong nhà trường, các hoạt động ngoại khóa, biết cách dàn dựng và sử dụng những động tác múa phụ họa phù hợp với thể loại bài hát.... Thực tế trong tiết dạy tôi đưa ra yêu cầu học sinh tự chọn nhóm 4-5 em và biểu diễn bài hát có động tác phụ họa. Tôi không áp đặt các em vào từng nhóm, để các em tự chọn các bạn phù hợp với mình vào một nhóm làm cho các em rất phấn khởi, các em vui thích khi được làm việc với các bạn có chung sở thích, chất giọng và đồng cảm về sự sáng tạo.... - Tôi cho các em tự chọn cách trình bày bài hát: Các em có thể trình bày bài một hoặc hai lần, có mở đầu, có kết thúc, mỗi câu hát do bạn nào trong nhóm đảm nhiệm lĩnh xướng hay cả nhóm hát (có gợi ý của giáo viên) . Ngoài ra, các em có thể chọn các cách hát khác nhau như, hòa giọng, đối đáp hay canon (hát đuổi)....để phù hợp với nội dung hay cấu trúc của bài hát. Như vậy hình thức trình bày bài hát của mỗi nhóm sẽ rất đa dạng, phong phú, giàu tính sáng tạo. - Học sinh tự chọn động tác phụ hoạ cho bài hát: học sinh có thể nghĩ ra động tác phù hợp với nội dung bài hát và tập trình bày cho đều, đẹp (hát kết hợp vận động hoặc múa, hát kết hợp một vài động tác diễn xuất). - Tuy nhiên để sự sáng tạo đạt hiệu quả cao, giáo viên cần tạo điều kiện về thời gian cho học sinh chuẩn bị. Thông thường giáo viên thông báo trước một 18/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc tuần để học sinh chọn nhóm và tập cách trình bày, biểu diễn bài hát. (Không thể vừa luyện tập vùa thể hiện trong 1 tiết học) * Chơi trò chơi. Nếu như “Múa phụ họa” mang đến cho các em sự tinh tế, khéo léo, niềm say mê với âm nhạc thì “ Trò chơi” dưới nhiều hình thức khác nhau chính là cách tổng hợp kiến thức và mở rộng kiến thức một cách hiệu quả nhất. Quá trình thực hiện đã cho tôi thấy rất rõ điều đó. Hoạt động trò chơi trong các giờ học hát giúp các em nắm bắt được bài học một cách nhanh nhất, các em đoàn kết, gắn bó với nhau hơn, tuy một số trò chơi đó chỉ diễn ra trong ít phút ở phần củng cố bài hoặc đầu giờ lên lớp. Bên cạnh một số trò chơi mà giáo viên hướng dẫn các em vừa học vừa chơi cũng giúp cho người giáo viên có thêm thời gian gần gũi với các em hơn, hiểu các em hơn. - Sau khi học sinh hát đúng giai điệu của bài hát giáo viên hướng dẫn học sinh chơi trò chơi: Giáo viên làm kí hiệu tay theo các chữ cái A, U, I. Khi giáo viên đưa tay theo kí hiệu, học sinh hát giai điệu chỉ với các chữ cái theo đúng kí hiệu giáo viên hướng dẫn trước lớp. *Ví dụ 1: Bài hát: Những bông hoa những bài ca Câu 1: giáo viên đưa tay kí hiệu chữ A, học sinh hát "A" theo giai điệu của câu 1. “À a, à a a á a á à á a” Câu 2: giáo viên đưa tay kí hiệu chữ U, học sinh hát "U" theo giai điệu của câu 2. “Ù u ù ú u ú u u u ù u” Giáo viên tiếp tục thay đổi các kí hiệu khác cho đến hết bài hát. Trò chơi này giúp các em thay đổi không khí học tập, đồng thời để kiểm tra việc ghi nhớ giai điệu của học sinh . - Trò chơi "Ai nhanh tai hơn” Ví dụ sau khi học xong bài hát giáo viên sử dụng đàn đánh giai điệu một tiết nhạc bất kì cho học sinh nghe và hát lời ca câu nhạc đó. Trò chơi này giúp học sinh mau thuộc lời ca, phát triển tai nghe Trò chơi “Cùng làm ca sĩ” (Đồ dùng chỉ là một bông hoa được chuyền tay học sinh theo lời bài hát) hoặc trò chơi “Mình cùng chơi nhạc” (Học sinh 19/29 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn âm nhạc mô phỏng cách chơi của tưng loại nhạc cụ trong tiết học giới thiệu nhạc cụ dân tộc và thế giới). Bên cạnh đó, giáo viên có thể khai thác các trò chơi bằng ứng dụng công nghệ thông tin, với nhiều màu sắc và nhiều chuyển động của hình ảnh, khai thác và vận dụng phù hợp trong từng tiết học đều gây hứng thú và sự yêu thích cho học sinh. Việc kết hợp tổ chức một trò chơi trong giờ học hát vừa giúp học sinh nắm kiến thức chắc hơn, sâu hơn, nhanh hơn, vừa tạo ra không khí sôi nổi cho học sinh, tạo hứng thú cho học sinh học môn Âm nhạc cũng như học các môn học khác. 5. Kích thích trí lực của học sinh khi dạy Tập đọc nhạc Phân môn Tập đọc nhạc trong trường Tiểu học đã được giảm nhẹ và không đặt thành vấn đề dạy Nhạc lí – Xướng âm như ở các trường nghệ thuật. Các tác giả đã dùng những trích đoạn âm nhạc ở các tác phẩm hay, đơn giản, quen thuộc như: Bài Tập đọc nhạc số 4 “Nhớ ơn Bác” (trích), Tập đọc nhạc số 5 “Năm cánh sao vui” (trích), Tập đọc nhạc số 7“Em tập lái ô tô” hay bài Tập đọc nhạc số 6 “Chú bộ đội” (trích)....để cung cấp cho các em những giai điệu đẹp với nhiều cung bậc tình cảm khác nhau nhằm nâng cao thẩm mĩ chung. Để học sinh Tập đọc một bài nhạc có hiệu quả. Trước hết giáo viên cần cho học sinh quan sát bài Tập đọc nhạc và đặt câu hỏi gợi ý để học sinh nhận xét cấu trúc của bài. Ví dụ : - Bài tập đọc nhạc được viết ở thể loại nhịp gì ? - Về trường độ trong bài có những hình nốt gì ? - Về cao độ trong bài có những tên nốt gì ? - Ngoài ra trong bài còn có sử dụng những dấu hiệu gì khác (đã học)? Trong tiết học Tập đọc nhạc, tiến trình tập tiết tấu của bài Tập đọc nhạc là rất quan trọng. Việc các em gõ tiết tấu đúng sẽ làm cho các đọc bài đúng hơn về giai điệu. Trước kia việc tập tiết tấu chỉ đơn thuần là dùng thanh phách hoặc tay không để gõ rất dễ gây sự nhàm chán và đơn điệu. Tôi đưa phần tập tiết tấu này vào bài học một cách sinh động hơn, các em sẽ được nghe tiết tấu bằng nhiều âm thanh phong phú khác nhau như tiếng trống, tiếng mõ, tiếng chuông... các em gõ và kết hợp đọc lại âm hình tiết tấu sẽ nhanh hơn và hứng thú hơn. 20/29