I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Trong nhà trường tiểu học, hoạt động chuyên môn là hoạt động trọng tâm
và chủ yếu trong đó giáo viên đảm nhận vai trò quan trọng nhất trong việc thực
hiện nhiệm vụ mà trên hết là chất lượng giảng dạy và giáo dục. Dạy học là hoạt
động đặc thù không chỉ cần kiến thức chuyên môn mà cần phải có nhiều kỹ năng
sư phạm (kỹ năng sử dụng ngôn ngữ nói, viết, diễn đạt, trình bày; kỹ năng giao
tiếp ứng xử; kỹ năng thiết kế bài soạn; kỹ năng tổ chức hoạt động dạy học;...). Vì
vậy việc rèn luyện kỹ năng sư phạm là một vấn đề thiết thực, cần được coi trọng.
Để công tác giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo chương trình
giáo dục và kế hoạch dạy học, giáo viên cần trang bị cho mình những kỹ năng sư
phạm cơ bản và cần thiết đáp ứng mục tiêu giáo dục. Các kỹ năng này sẽ được
thể hiện thông qua việc tiếp xúc, giáo dục và giảng dạy học sinh hằng ngày. Sự
khéo léo trong công tác giảng dạy sẽ giúp cho người giáo viên tương tác với học
sinh một cách linh hoạt, có hiệu quả. Giúp các em tiếp thu kiến thức kỹ năng dễ
dàng và thoải mái. Như vậy, người giáo viên có kiến thức, có lý thuyết mà không
có kỹ năng thì không thể trở thành người thầy thành công được.
Thực tế trong những năm gần đây, đội ngũ giáo viên trường Tiểu học
Krông Ana đã có những đóng góp không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo
dục, song chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu về đổi mới căn bản và toàn diện
giáo dục. Điển hình là kỹ năng sư phạm của giáo viên còn nhiều hạn chế, chưa
chú ý nghiên cứu bài soạn trước khi lên lớp, chưa thường xuyên tổ chức các hoạt
động dạy học nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh, thiếu kinh
nghiệm công tác, chưa tích cực trong việc tham gia sinh hoạt chuyên môn,…
Làm thế nào để giúp đội ngũ giáo viên trường mình tích cực rèn luyện kỹ
năng sư phạm thông qua việc sinh hoạt chuyên môn; mạnh dạn thảo luận, phân
tích, trao đổi và rút ra những kết luận mang tính thống nhất, những biện pháp khả
thi có thể vận dụng vào thực tiễn góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ ? Trong phạm vi bài viết này, với vai trò là người cán bộ
quản lý tôi xin trình bày “Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo
viên qua sinh hoạt chuyên môn” mà bản thân đã nghiên cứu thực hiện và đã được
áp dụng tại đơn vị. Các biện pháp, giải pháp đưa ra với mong muốn bồi dưỡng
nâng cao kỹ năng sư phạm cho giáo viên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện trong nhà trường.
______________________________________________________________1
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Mục tiêu: Giúp giáo viên có ý thức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để
nâng cao kỹ năng sư phạm qua sinh hoạt chuyên môn, đáp ứng nhu cầu và sự
phát triển chung trong việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục.
- Nhiệm vụ: Nghiên cứu lý luận, đánh giá các vấn đề về thực trạng qua đó
đưa ra một số biện pháp, giải pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên.
3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu các biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Công tác sinh hoạt chuyên môn nhằm bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho
giáo viên trường tiểu học Krông Ana năm học 2015-2016 và năm học 2016-2017.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, quan sát,
- Phương pháp trải nghiệm thực tế,
- Phương pháp tổng hợp kinh nghiệm,
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu,…
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Nhiệm vụ của giáo viên tiểu học “Giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng
theo chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp, kiểm tra, đánh
giá, xếp loại học sinh; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà
trường tổ chức; tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất
lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục. Trau dồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách
nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học
sinh, thương yêu, đối xử công bằng và tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ
các quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp.
Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp
vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy…”. (trích Điều lệ Trường tiểu học)
Yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học là “Phát huy tính tích cực chủ
động của học sinh”, vì vậy những kỹ năng sư phạm cơ bản của nhà giáo không
thể thiếu, không thể còn có những hạn chế. Nếu các kỹ năng sư phạm còn hạn
______________________________________________________________2
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
chế thì không tạo được hứng thú cho học sinh; không tạo cơ hội để mọi học sinh
được tham gia học tập để phát hiện, chiếm lĩnh và vận dụng kiến thức vào thực
hành; học sinh sẽ không hình thành được phương pháp tự học, đối tượng học sinh
còn khó khăn trong học tập dễ dẫn đến tình trạng bỏ ngỏ kiến thức, thiếu kỹ năng
thực hành,…Việc đổi mới phương pháp dạy học không đạt được mục tiêu dẫn
đến chất lượng dạy học khó có sự chuyển biến theo yêu cẩu.
Với mục tiêu “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ
sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.”, nhà
trường cần thiết phải có biện pháp quản lí, chỉ đạo công tác bồi dưỡng, phát triển
và nâng cao kỹ năng sư phạm cho giáo viên cách khoa học, chặt chẽ và phù hợp
điều kiện thực tế về đội ngũ và tình hình học sinh trong môi trường sư phạm.
2. Thực trạng
- Ưu điểm:
Trưởng Tiểu học Krông Ana có đội ngũ giáo viên ổn định, có sức khỏe, có
phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với đồng nghiệp với học sinh và nhân dân địa
phương; tâm huyết, trách nhiệm với nghề nghiệp, có ý thức xây dựng tập thể, ý
thức tổ chức kỷ luật, chấp hành sự phân công của tổ chức và có khả năng hoàn
thành tốt nhiệm vụ. Đa số giáo viên nắm được các kỹ năng sư phạm để vận dụng
vào công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. Đội ngũ tổ khối trưởng thực sự
gương mẫu đi đầu trong phong trào thi đua “Hai tốt”, chấp hành nghiêm túc quy
chế chuyên môn và chương trình giảng dạy, có tinh thần trách nhiệm cao trong
việc quản lí chỉ đạo hoạt động chuyên môn của tổ, khối. Động viên, giúp đỡ
nhau trong công tác, hướng dẫn các tổ viên viết sáng kiến kinh nghiệm, tổ chức
thực hiện các chuyên đề để phổ biến, áp dụng cho toàn tổ cùng nhau học tập.
Lãnh đạo nhà trường có năng lực, có kinh nghiệm; tham mưu kịp thời sự
chỉ đạo hướng dẫn của cơ quan quản lí cấp trên; chỉ đạo sát sao, đồng bộ mọi
nhiệm vụ; quan tâm đến chế độ của cán bộ viên chức; bố trí, phân công giảng dạy
tương đối phù hợp với năng lực trình độ chuyên môn của giáo viên.
Học sinh có thái độ học tập tốt, chủ động tích cực lĩnh hội kiến thức. Cha
mẹ học sinh quan tâm đến công tác giảng dạy và giáo dục của nhà trường.
Hoạt động chuyên môn của nhà trường có nền nếp, có chất lượng. Công
tác sinh hoạt cụm chuyên môn được nhà trường chú trọng vì đây là điều kiện
thuận lợi để trao đổi, học tập giúp đỡ lẫn nhau trong việc bồi dưỡng nâng cao
______________________________________________________________3
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
năng lực cũng như kỹ năng sư phạm từ đó góp phần nâng cao chất lượng và hiệu
quả công tác.
- Hạn chế:
Chất lượng đội ngũ chưa thật sự đồng đều. Một số ít giáo viên còn xem
nhẹ việc vận dụng các kỹ năng sư phạm vào công tác nên ít có tinh thần học hỏi,
trao đổi để tìm ra cho mình những kỹ năng cơ bản cần thiết; nhiều giáo viên còn
thiếu tự tin trong quá trình dạy học, dạy dàn trải không đúng trọng tâm, tổ chức
các hoạt động trên lớp chưa phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh,
học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động.
Một số giáo viên chữ viết chưa đẹp, kỹ năng sử dụng ngôn ngữ và trình
bày còn hạn chế, chưa chú ý hướng dẫn các kỹ năng cho học sinh. Việc soạn bài,
chuẩn bị bài trước khi lên lớp đã bị xem nhẹ. Công tác kiểm tra đánh giá học sinh
còn mang tính hình thức.
Chất lượng các loại hồ sơ chuyên môn chưa thật sự được chú trọng. Trong
các buổi sinh hoạt, giáo viên ít phát biểu ý kiến. Công tác kiểm tra, góp ý rút kinh
nghiệm còn nể nang, chưa phát huy được tinh thần tự giác nhận nhiệm vụ của
giáo viên.
Một số giáo viên chưa thật sự nghiêm túc trong việc tôn tạo tác phong sư
phạm cho bản thân, trang phục đến trường chưa phù hợp, giao tiếp còn vụng về,
chưa thể hiện được thái độ gần gũi thân thiện với đồng nghiệp, với học sinh.
- Nguyên nhân và yếu tố tác động:
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng tích cực trên. Một trong những
nguyên nhân ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà
trường đó là: Trường đóng trên địa bàn thị trấn Buôn Trấp - trung tâm chính trị,
kinh tế và văn hóa của huyện. Học sinh số nhiều là con em cán bộ công chức; đa
số học sinh chăm ngoan, ý thức học tập nghiêm túc. Cha mẹ học sinh quan tâm
đến việc học tập và rèn luyện của con em mình; thường xuyên phối kết hợp với
thầy cô giáo chăm lo cho việc giáo dục, bồi dưỡng vì sự tiến bộ của học sinh. Vì
vậy áp lực về chất lượng giáo dục đối với giáo viên và học sinh trong nhà trường
là rất lớn đòi hỏi từ cán bộ quản lí, giáo viên phải luôn luôn nỗ lực, không ngừng
học tập và rèn luyện ra sức phấn đấu thi đua để nâng cao hiệu quả công tác.
Về chất lượng đội ngũ: Trường tiểu học Krông Ana có tổng số 46 cán bộ
viên chức, trong đó số cán bộ quản lý 03, giáo viên 37, nhân viên 06. Cán bộ
______________________________________________________________4
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
quản lý có trình độ chuyên môn: đại học 02, cao đẳng 01; trình độ trung cấp lí
luận chính trị: 02. Đội ngũ cán bộ quản lý có năng lực, tâm huyết với nghề. Công
tác quản lí trong nhà trường được thực hiện một cách đồng bộ, đúng mục đích.
Tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ viên chức bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao
kỹ năng nghề nghiệp. Đa số cán bộ giáo viên có ý thức tự học tự rèn, lãnh đạo
nhà trường động viên khuyến khích tạo điều kiện để giáo viên tích cực tham gia
học tập các lớp trên chuẩn nâng cao trình độ. Đến nay, 100% giáo viên có trình
độ cao đẳng và đại học trong đó 60% số giáo viên có trình độ đại học.
Một nguyên nhân nữa góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục
trong nhà trường là cách nhìn nhận, đánh giá của xã hội đối với đội ngũ nhà giáo
được nâng lên, đời sống của giáo viên được cải thiện tạo môi trường thuận lợi để
duy trì và phát triển đội ngũ. Lãnh đạo nhà trường tích cực công tác tham mưu,
được sự đồng thuận của các cấp, cơ sở vật chất nhà trường đã và đang được đầu
tư xây dựng phát triển theo hướng chuẩn hóa và hiện đại hóa.
Bên cạnh các vấn đề về thực trạng tích cực, vẫn còn một số tồn tại cần
khắc phục đó là: Một số giáo viên chưa thật sự nhạy bén trong công tác. Số giáo
viên có tuổi đời cao ngại đổi mới phương pháp dạy học, ngại tư duy, ứng dụng
công nghệ thông tin còn chậm. Một số giáo viên tuổi nghề còn ít, kinh nghiệm
giảng dạy chưa nhiều, phong cách lên lớp chưa mạnh dạn, chưa linh hoạt sử dụng
các phương pháp dạy học phù hợp với từng giai đoạn học tập của học sinh, ngại
khó trong việc sử dụng đồ dùng dạy học. Vẫn còn một số tiết dạy, tiết thao giảng
giáo viên chỉ tập trung làm việc đến những học sinh nhanh nhẹn, có năng lực.
Hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh chưa linh hoạt, chưa tạo mọi cơ
hội để học sinh được hợp tác đánh giá lẫn nhau. Một số giáo viên đôi lúc xử lí
tình huống sư phạm chưa thật linh hoạt. Số ít giáo viên do tư tưởng ngại làm việc,
chậm đổi mới nên vẫn còn cảm thấy khó khăn và nặng nề.
Một số giáo viên kỹ năng nói còn hạn chế, ít phát biểu trước đám đông nên
trong các buổi sinh hoạt, chưa mạnh dạn phát biểu ý kiến, chưa dám đưa ra
những đề xuất, những vấn đề mới và khó để bàn bạc, thảo luận, thống nhất.
Nhiều giáo viên chưa tự tin về khả năng của bản thân nên còn lo sợ trong công
tác kiểm tra đánh giá, góp ý rút kinh nghiệm. Trong giảng dạy còn đặt nặng vấn
đề truyền đạt kiến thức mà chưa chú trọng phát triển kỹ năng cho học sinh; lời
nhận xét đánh giá chưa có tính chất tư vấn hỗ trợ học sinh trong việc điều chỉnh
hoạt động học tập.Việc quản lý, duy trì nề nếp soạn bài của giáo viên có phần
lỏng lẻo, thiếu sự thống nhất. Việc soạn bài bằng hình thức viết tay đã không còn,
______________________________________________________________5
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
thay vào đó là soạn bài trên máy vi tính, dẫn đến việc coppy, sao chép giáo án
một cách hời hợt, chiếu lệ. Và vì vậy công tác nghiên cứu bài của giáo viên trước
khi lên lớp đã bị giảm sút.
Tinh thần tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng
sư phạm của giáo viên còn hạn chế. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của cán
bộ quản lý có phần chưa phù hợp, chưa phát huy tính chủ động, sáng tạo của giáo
viên. Mặc dù nhiều năm nay nhà trường rất quan tâm đến việc bồi dưỡng giáo
viên nhưng nội dung bồi dưỡng chưa phong phú, hình thức chưa đa dạng dẫn đến
hiệu quả chưa cao.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Các giải pháp trong đề tài nhằm giúp giáo viên nắm được một số kỹ năng
sư phạm cơ bản và các hình thức bồi dưỡng để vận dụng vào thực tiễn công tác;
hiểu rõ hơn vai trò trách nhiệm của bản thân trong thực hiện nhiệm vụ từ đó tích
cực học tập bồi dưỡng kỹ năng sư phạm qua sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng
cao chất lượng và hiệu quả công tác.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
b.1) Xác định vai trò của Phó Hiệu trưởng trong việc bồi dưỡng kỹ năng
sư phạm cho giáo viên
Công tác bồi dưỡng các kỹ năng sư phạm cho giáo viên là việc làm không
dễ, phải thực hiện trong thời gian dài, kiên trì, tâm huyết và sáng tạo bằng sự
cộng đồng đầy trách nhiệm của nhiều yếu tố. Là người trực tiếp chỉ đạo hoạt
động chuyên môn trong nhà trường phải thường nghiên cứu kỹ những định
hướng chỉ đạo của cấp trên, nắm bắt những điểm mới để làm tốt công tác tham
mưu, quản lý chỉ đạo. Cụ thể, vào đầu năm học, tôi tham mưu với Hiệu trưởng
xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên. Trong kế hoạch
bồi dưỡng thì việc quan trọng nhất lựa chọn hình thức, nội dung bồi dưỡng theo
thời điểm đảm bảo vừa gọn nhẹ, vừa khoa học, tạo được niềm tin trong đội ngũ.
Để kế hoạch thực hiện thành công, tôi đề xuất Hiệu trưởng thành lập tổ tư vấn, tổ
thẩm định chuyên môn, phân công trách nhiệm cho mỗi thành viên, tôn trọng
năng lực của lực lượng giáo viên cốt cán (tổ trưởng, giáo viên giỏi, giáo viên có
uy tín,...), phát huy sức mạnh trí tuệ của tập thể. Trong quá trình triển khai thực
hiện, hướng dẫn tổ chuyên môn tổ chức sinh hoạt, chủ động đưa vấn đề ra bàn
______________________________________________________________6
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
bạc thảo luận cách thực hiện trong buổi họp tổ, giúp giáo viên mạnh dạn bày tỏ ý
kiến của mình để từ đó định hướng, lựa chọn được cách thực hiện phù hợp nhất.
Thường xuyên tham dự các buổi sinh hoạt của tổ khối, kịp thời nắm bắt
thông tin, nắm bắt nhu cầu của giáo viên, các vướng mắc về chuyên môn để có
biện pháp đáp ứng, giải đáp kịp thời. Lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với
thái độ trân trọng, không áp đặt ý kiến của mình, tạo không khí bình đẳng, dân
chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt.
Tham mưu kịp thời đầy đủ các chế độ và sự hỗ trợ cho giáo viên. Quan
tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm để từ đó, giúp họ vững tin vào bản thân đồng
thời họ có thể tin tưởng vào ban giám hiệu và mạnh dạn bày tỏ nguyện vọng cũng
như có tinh thần trách nhiệm với công việc.
Để làm tốt vấn đề này, tôi nắm bắt và triển khai kịp thời các văn bản chỉ
đạo chuyên môn đến các tổ. Yêu cầu giáo viên nắm vững nội dung chương trình,
chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học của khối lớp mình phụ trách trên
nguyên tắc tự bồi dưỡng là chủ yếu. Giải thích kịp thời và thỏa mãn những vấn
đề mà giáo viên chưa hiểu hoặc hiểu chưa rõ ràng. Hướng dẫn cụ thể các lĩnh vực
như xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, kỹ năng tổ chức chuyên đề, hội thi,
kỹ năng ra đề kiểm tra, kỹ năng làm hồ sơ chuyên môn, Kỹ năng đánh giá học
sinh, kỹ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp...Tăng cường công tác
dự giờ thăm lớp để kiểm tra đánh giá chất lượng đội ngũ vì đây là một hoạt động
kiểm tra chuyên môn có hiệu quả đặc biệt quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng
sư phạm cho giáo viên.
Đối với các tổ trưởng chuyên môn, trong các đợt tập huấn, chuyên đề do
các cấp tổ chức, tôi tham mưu với Hiệu trưởng tạo điều kiện để tất cả tổ khối
trưởng được tham gia, tiếp thu và học tập. Việc đứng trước tập thể để triển khai
không phải tổ trưởng nào cũng có thể làm được. Vì vậy, trong các buổi làm việc
với tổ trưởng, tôi hướng dẫn một số kỹ năng cần thiết như: việc chuẩn bị nội
dung, tác phong, ngôn ngữ, giọng nói, thái độ...Sau khi đi dự ở cấp trên về, tôi
phân công nhiệm vụ cho mỗi tổ trưởng, yêu cầu triển khai cho tập thể giáo viên
toàn trường. Nhiều lần thành quen nên tổ trưởng nào cũng có thể mạnh dạn nhận
và hoàn thành tốt nhiệm vụ.
b.2) Xây dựng nội dung bồi dưỡng kỹ năng sư phạm
Để giúp giáo viên nắm vững một số kỹ năng đồng thời rèn luyện tác phong
sư phạm chuẩn mực, tôi xây dựng một số nội dung bồi dưỡng cơ bản sau đây:
______________________________________________________________7
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
- Tác phong sư phạm:
Tác phong sư phạm là sự chững chạc, tự tin, làm chủ bài giảng của người
giáo viên. Ở giai đoạn hình thành và phát triển nhận thức lứa tuổi học sinh tiểu
học thì giáo viên chính là hình mẫu để học sinh noi theo. Vì vậy, giáo viên cần
hình thành và giữ đúng chuẩn mực sư phạm trong mọi hành vi, cách cư xử đối
với học sinh ở cả trong và ngoài lớp học mà trong đó những tác phong nền tảng
phải có là sự chuẩn mực, nhã nhặn, từ tốn, và khả năng xử lý các tình huống sư
phạm một cách linh hoạt. Để làm tốt vấn đề này, trong các buổi sinh hoạt chuyên
môn, tôi thường xuyên nhắc nhở giáo viên mặc trang phục đúng mô phạm, lời nói
giao tiếp thể hiện sự tôn trọng thân thiện, đặc biệt sự tôn trọng học sinh; hướng
dẫn giáo viên chú ý rèn luyện giọng nói, cử chỉ, ánh mắt, nụ cười,...Muốn vậy, tôi
tham mưu tổ chức những buổi tọa đàm, thao giảng, hội giảng, chuyên đề; phân
công giáo viên có tác phong sư phạm chuẩn mực, có kiến thức và kĩ năng sư
phạm vững vàng trực tiếp thực hiện để tất cả giáo viên được tham dự, qua đó trao
đổi và học tập và tự xây dựng cho mình một phong cách phù hợp.
- Kỹ năng sử dụng ngôn ngữ trong giảng dạy:
Ngôn ngữ diễn đạt là kênh quan trọng để học sinh chiếm lĩnh kiến thức và
kỹ năng bài học. Những giáo viên dạy tốt, cuốn hút học sinh không chỉ vì họ có
kiến thức mà họ còn biết sử dụng lời nói chính xác, rõ ràng, truyền cảm, có ngữ
điệu, có hình ảnh, có sự hài hước, chữ viết đúng, đẹp và trình bày thẩm mỹ…
Trong công tác, giáo viên giao tiếp không chỉ với đồng nghiệp với học sinh
mà còn phải giao tiếp với cha mẹ học sinh. Với mỗi đối tượng giao tiếp, giáo viên
phải lựa chọn một phong cách phù hợp để vừa duy trì được mối quan hệ tốt vừa
giữ đúng tác phong sư phạm của mình. Vì vậy cần phải rèn luyện kỹ năng sử
dụng ngôn ngữ. Trong các nội dung sinh hoạt chuyên môn, tôi phối hợp tổ chức
các hoạt động như: thi đọc diễn cảm, thi kể chuyện, thi giáo viên dạy giỏi, thi
hùng biện,...để qua đó giáo viên có ý thức rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ,
làm sao để có giọng nói chuẩn, ngôn ngữ trong sáng, biểu cảm, thân thiện.
- Kỹ năng trình bày bảng và chữ viết:
Trình bày bảng có ảnh hưởng không những đến chữ viết, đến bài làm mà
còn ảnh hưởng đến bệnh về mắt của học sinh. Khi viết bảng, chữ viết phải rõ
ràng, vừa phải, đúng chính tả, ngữ pháp, cỡ chữ phù hợp để học sinh ở cuối lớp
thấy được bình thường.
______________________________________________________________8
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
Trong sinh hoạt chuyên môn, yêu cầu các tổ chuyên môn chú trọng đến
việc rèn luyện kỹ năng trình bày bảng khoa học, rèn chữ viết đẹp và chuẩn xác để
góp phần hình thành nhân cách cho học sinh. Tổ chức cho giáo viên thi viết chữ
đẹp, yêu cầu mỗi tuần mỗi giáo viên rèn ít nhất một bài viết đẹp, có kiểm tra đánh
giá cụ thể; bố trí những giáo viên viết chữ đẹp, có kỹ năng trình bày bảng hướng
dẫn cho giáo viên cách trình bày; nhắc nhở động viên giáo viên cần tạo cho bản
thân thói quen rèn chữ viết và trình bày bảng cẩn thận, khoa học trong tất cả các
tiết dạy.
Ví dụ: Khi tổ chức chuyên đề Cách trình bày bảng hợp lý trong giờ học,
tôi thống nhất một số quy định như sau:
+ Khung sĩ số: Từ dưới bàn học sinh nhìn lên ở góc bảng phía trên bên trái
kẻ khung hình chữ nhật có kích thước khoảng 20 x 40cm để viết tên lớp, sĩ số,
giúp giáo viên thuận tiện trong việc theo dõi sĩ số hàng ngày.
+ Chủ điểm hàng tháng: Mỗi tháng thường có các ngày lễ tương ứng với
một phong trào thi đua theo chủ điểm hàng tháng. Theo đó, vào đầu mỗi tháng
giáo viên viết lên bảng chủ điểm và câu khẩu hiệu Thi đua lập thành tích chào
mừng ngày... Chủ điểm và câu khẩu hiệu được viết bằng phấn màu ở dòng kẻ thứ
hai từ mép bảng phía trên trở xuống. Việc làm này tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa rất
lớn về mặt giáo dục thái độ tình cảm đạo đức cho học sinh, giúp học sinh ghi nhớ
tôn trọng và biết ơn các nhân vật, sự kiện trọng đại của đất nước hơn nữa đây
cũng là một cách trình bày bảng đẹp.
+ Thứ, ngày,…: Được viết dưới dòng chủ điểm (ở dòng kẻ thứ tư từ trên
xuống) và viết cân đối giữa bảng.
+ Nội dung bài dạy: Tùy theo từng môn học, bài học, để chia bảng, viết
bảng và trình bày sao cho phù hợp, tránh trình bày bảng rườm rà, tràn lan, làm
mất đi sự thẩm mỹ. Dùng phấn màu viết tên bài, viết các nội dung trọng tâm để
khi nhìn vào học sinh dễ thấy, dễ nhớ. Những bài học có sử dụng bảng nhóm
hoặc tranh ảnh,…cần chú ý sắp xếp hợp lí để học sinh dễ quan sát và thực hiện
đúng yêu cầu của giáo viên.
Việc trình bày bảng đẹp là một kỹ năng nhằm giúp giáo viên thể hiện các
kiến thức, nội dung cơ bản của bài dạy một cách hệ thống khoa học; giúp học
sinh trực quan nắm nội dung bài học, khắc sâu được kiến thức, nhớ lâu, từ đó biết
cách trình bày bài làm, biết viết những nội dung chính vào vở nhanh gọn và sạch
đẹp. Và cũng từ đó giáo dục học sinh ý thức cẩn thận và khoa học.
______________________________________________________________9
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
- Kỹ năng thiết kế bài soạn:
Soạn giáo án trước khi lên lớp là một công việc quan trọng, cần thiết và
bắt buộc đối với mỗi giáo viên trong quá trình giảng dạy. Soạn bài chuẩn bị cho
việc dạy học của thầy và trò nhằm thực hiện mục tiêu bài học. Bài soạn thể hiện
mối liên hệ giữa mục tiêu, nội dung, phương pháp và điều kiện dạy học. Vì vậy
để nâng cao chất lượng dạy học cần phải có kĩ năng soạn bài ở mỗi giáo viên.
Để giúp giáo viên có kỹ năng soạn một giáo án theo hướng đổi mới thể
hiện các hoạt động dạy học tích cực của thầy và trò, đạt hiệu quả cao trong giảng
dạy, trước hết yêu cầu giáo viên phải xác định đúng tầm quan trọng của việc soạn
giáo án trước khi lên lớp; phải biết dựa vào khả năng học tập của các đối tượng
học sinh trong lớp để xác định nội dung, phương pháp cụ thể trong việc soạn bài
đảm bảo tính hệ thống và tính vừa sức. Các bước soạn cụ thể:
Bước 1: Xác định mục tiêu
Mục tiêu là yêu cầu cơ bản tối thiểu mà sau khi kết thúc bài học học sinh
cần đạt được. Người giáo viên phải biết học sinh của mình gồm những đối tượng
nào, các em cần học được gì trong bài học. Như vậy việc xác định mục tiêu của
bài là công việc rất quan trọng trong soạn giáo án của giáo viên. Mục tiêu của bài
học được thể hiện với ba nội dung: kiến thức, kỹ năng, thái độ mà người học cần
đạt được. Mục tiêu bài học sẽ là căn cứ để đánh giá chất lượng học tập của học
sinh và hiệu quả giảng dạy của giáo viên.
Hướng dẫn giáo viên cách xác định mục tiêu như sau:
Về kiến thức: Là mức độ nhận biết, thông hiểu và vận dụng. Vì vậy khi xác
định mục tiêu này dùng các động từ: hiểu, biết, phát biểu, nhận dạng, so sánh,
tóm tắt, xác định, phân biệt, giải thích,…
Về kỹ năng: Kỹ năng là các mức độ làm được một công việc hoặc làm
thành thạo một công việc. Các động từ thường dùng để xác định mục tiêu kỹ
năng là: liệt kê, làm, nghe, viết, nêu, vẽ, tính, giải, sử dụng, thực hành, đọc, nhận
xét, trình bày, kể, quan sát,...
Về thái độ: Học sinh có thái độ, tình cảm như thế nào sau khi học xong bài
học. Các động từ có thể dùng để xác định mục tiêu thái độ là: tôn trọng, yêu quý,
khâm phục, tuân thủ, tán thành, hưởng ứng, phản đối, chấp nhận, lên án, bảo vệ,
thông cảm, chia sẻ,…
______________________________________________________________10
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
Ví dụ: Khi dạy bài “Chủ ngữ trong câu kể Ai thế nào ?” (Luyện từ và câu
lớp 4), xác định mục tiêu với 3 nội dung như sau:
- Học sinh hiểu được cấu tạo và ý nghĩa của bộ phận chủ ngữ trong câu kể
Ai thế nào ?
- Nhận biết được câu kể Ai thế nào ? trong đoạn văn, xác định đúng chủ
ngữ trong câu; viết được đoạn văn khoảng 5 câu tả một loại trái cây trong đó có
câu kể Ai thế nào ?
- Biết yêu quý, chăm sóc và bảo vệ các loại cây trồng trong đó có cây ăn
quả; sử dụng các loại trái cây một cách điều độ để tăng cường sức khỏe.
Bước 2: Chuẩn bị đồ dùng dạy học
Đồ dùng dạy học có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả bài
học. Việc chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo sẽ giúp giáo viên, học sinh khai thác
nội dung bài, hướng dẫn học sinh chiếm lĩnh kiến thức thành công.
Bước 3: Tổ chức các hoạt động dạy học
Trong giáo án một tiết học, phân biệt cụ thể các hoạt động của giáo viên và
học sinh, không tạo ra quá nhiều hoạt động gây nên sự rườm rà, mất thời gian.
Nghiên cứu tổ chức cho học sinh học tập bằng nhiều hình thức khác nhau như
học cả lớp, học cá nhân, học theo nhóm,…
Trong quá trình soạn giảng, không phải lúc nào cũng vận dụng một cách
rập khuôn, máy móc các bước lên lớp. Như vậy vô tình sẽ tạo cho học sinh biết
trước ý đồ của giáo viên. Chính vì vậy giáo viên luôn luôn dựa vào nội dung bài
để linh động điều chỉnh, thay đổi các bước tạo sự bất ngờ cho học sinh. Chẳng
hạn, phần Kiểm tra bài cũ tùy nội dung bài có thể kiểm tra đầu tiết, trong tiết,
cuối tiết hoặc cũng có thể không kiểm tra; phần Giới thiệu bài, ghi tên bài lên
bảng có thể thực hiện sau khi hình thành kiến thức mới; phần Củng cố không
nhất thiết ở cuối bài mà có thể là ở từng phần trong bài…
Các hoạt động dạy học được thể hiện như sau:
Kiểm tra bài cũ: Phần kiểm tra bài cũ có thể lồng ghép vào bài mới hoặc
không kiểm tra. Nếu kiểm tra thì ghi vào giáo án nội dung kiểm tra (câu hỏi, bài
tập,…). Nội dung kiểm tra bài cũ không nhất thiết phải kiểm tra kiến thức của bài
liền trước đó nếu bài học trước không có gì liên quan.
______________________________________________________________11
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
Ví dụ: Khi dạy bài “Tìm phân số của một số” (Toán 4), giáo viên có thể
kiểm tra việc nắm kiến thức ở lớp 3 trong bài “Tìm một trong các phần bằng nhau
của một số” (Toán 3) qua đó dẫn dắt học sinh vào bài mới luôn.
Dạy học bài mới:
+ Giới thiệu bài: Để tạo hứng thú cho học sinh trước khi vào bài, dẫn dắt
vấn đề cần tìm hiểu thì thao tác giới thiệu bài khá quan trọng trong các học. Giới
thiệu bài giúp học sinh chuyển được suy nghĩ, tư duy của môn học trước sang
môn học tiếp theo. Có thể giới thiệu bài trực tiếp hoặc gián tiếp. Tuy nhiên việc
giới thiệu bài gián tiếp vẫn chiếm nhiều ưu thế hơn, tạo ra được các tình huống có
vấn đề để thu hút sự chú ý của học sinh. Chính vì vậy định hướng cho giáo viên
nên giới thiệu bài gián tiếp.
+ Hướng dẫn thực hiện các hoạt động: Lựa chọn nội dung kiến thức để tổ
chức hướng dẫn học sinh học tập theo từng hoạt động (nếu nội dung chưa phù
hợp với thực tế thì cần có sự điều chỉnh cho phù hợp). Hệ thống câu hỏi phù hợp
với khả năng tiếp thu của đối tượng học sinh kèm theo yêu cầu học sinh hoạt
động để các em tiếp cận tự phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức mới; dự kiến câu trả
lời của học sinh.Tùy vào nội dung cũng như lượng kiến thức của hoạt động để tổ
chức bằng nhiều hình thức khác học tập nhau (cả lớp, cá nhân, nhóm nhỏ, nhóm
lớn,…). Học sinh thực hiện các hoạt động, trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của
giáo viên. Củng cố nội dung hoạt động (nếu cần). Kết luận vấn đề của hoạt động.
Củng cố, dặn dò: Đây là phần không kém quan trọng nhằm phát huy tính
tích cực chủ động cho học sinh trong việc tự học, tự nghiên cứu. Phần Củng cố
bài thường đưa ra vào cuối tiết, tuy nhiên như đã nói ở trên không nên rập khuôn
mà phải linh động trong việc soạn giáo án để tiết học sinh động, mới mẻ hơn.
Phần cuối tiết dành một chút thời gian để học sinh nêu ý kiến thắc mắc trên cơ sở
đó củng cố hệ thống lại toàn bài. Phần Dặn dò là để hướng dẫn học sinh cách ôn
lại bài vừa học đồng thời cách chuẩn bị bài học sau. Mặc dù vậy, cũng không nên
xem đây là một trình tự không thể thay đổi được.
b.3) Xây dựng các hình thức bồi dưỡng kỹ năng sư phạm
- Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm qua chuyên đề, tập huấn:
Tổ chức chuyên đề, tập huấn là vấn đề cần thiết trong sinh hoạt chuyên
môn. Nội dung xuất phát từ yêu cầu thực tiễn công tác. Vì vậy, trong năm học, tôi
tham mưu xây dựng kế hoạch chuyên đề, định hướng các mảng kiến thức, kỹ
năng cần giải quyết, yêu cầu các tổ nghiên cứu và đăng kí nội dung tập huấn,
______________________________________________________________12
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
chuyên đề; phân công giáo viên thực hiện, từ đó sắp xếp thời gian hợp lí với nội
dung, điều kiện và giai đoạn công tác.
Giao cho người thực hiện chuyên đề có trách nhiệm nghiên cứu xây dựng
nội dung, các thành viên trong tổ có trách nhiệm đóng góp ý kiến xây dựng, tổ
trưởng trình lãnh đạo duyệt trước khi thực hiện.
Tổ chức chuyên đề được thực hiện có kế hoạch, được kiểm tra và đánh giá,
rút kinh nghiệm, thống nhất nội dung và áp dụng vào công tác.
Ví dụ: Để giúp giáo viên có kỹ năng ra đề kiểm tra đánh giá học sinh, tôi tổ
chức chuyên đề Nâng cao năng lực ra đề kiểm tra định kỳ theo Thông tư
22/2016, cách thực hiện như sau:
- Đối với lãnh đạo nhà trường: Triển khai kế hoạch chuyên đề, chuẩn bị các
điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị cho công tác chuyên đề. Phân công nhiệm vụ
cho các tổ chuyên môn và người thực hiện chuyên đề.
- Đối với giáo viên nói chung:
Bước 1: Yêu cầu xác định được mục tiêu, nội dung, hình thức kiểm tra
+ Mục tiêu kiểm tra: Xác định mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của
học sinh so với chuẩn kiến thức, kỹ năng quy định trong chương trình giáo dục
phổ thông cấp tiểu học và sự hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.
+ Nội dung kiểm tra: Căn cứ vào chuẩn kiến thức, kỹ năng được quy định
trong chương trình tiểu học theo môn học. Trong đó, cần xác định kiến thức, kỹ
năng trọng tâm, tối thiểu cần kiểm tra và được mô tả yêu cầu cần đạt theo các
mức độ nhận thức. (Mức 1,2 nhận biết và thông hiểu: là các mức độ cơ bản, yêu
cầu cần đạt của mọi học sinh; mức 3 vận dụng: là yêu cầu cần đạt cho những học
sinh đạt mức hoàn thành; mức 4 vận dụng sáng tạo: nhằm xác định những học
sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập).
+ Hình thức đề kiểm tra: Thông thường đề kiểm tra kết hợp hình thức kiểm
tra tự luận với trắc nghiệm khách quan. Các câu hỏi, bài tập trong đề kiểm tra
được ra theo hình thức trắc nghiệm và tự luận.
Bước 2: Hướng dẫn xây dựng câu hỏi/ bài tập theo các mức độ
+ Biên soạn câu hỏi/bài tập: Từ nội dung bài dạy, yêu cầu tổ trưởng phân
công giáo viên biên soạn các câu hỏi/bài tập theo mạch kiến thức trong từng giai
đoạn học tập theo 4 mức độ nhận thức của học sinh.
______________________________________________________________13
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
+ Kiểm tra, phân loại các mức độ của câu hỏi/bài tập: Tổ trưởng chịu trách
nhiệm kiểm tra việc biên soạn câu hỏi/bài tập của giáo viên, cùng giáo viên phân
tích, phân loại câu hỏi/bài tập phù hợp với 4 mức độ nhận thức. Tổng hợp hệ
thống câu hỏi/bài tập, báo cáo Tổ thẩm định, tiếp tục bổ sung, chỉnh sửa các câu
hỏi/bài tập nếu cần thiết.
+ Kiểm định câu hỏi/bài tập: Tổ thẩm định chịu trách nhiệm lựa câu
hỏi/bài tập đưa vào xây dựng đề kiểm tra phù hợp với nội dung và yêu cầu cần
đạt của môn học.
- Đối với giáo viên/nhóm giáo viên trực tiếp thực hiện chuyên đề: Từ các
câu hỏi/bài tập đã được biên soạn, giáo viên/nhóm giáo viên được phân công thực
hiện chuyên đề nghiên cứu, lựa chọn nội dung để:
Bước 1: Xây dựng ma trận đề kiểm tra
+ Liệt kê các nội dung/chủ đề/mạch kiến thức kỹ năng cần kiểm tra.
+ Viết các chuẩn cần đánh giá đối với mỗi mức độ nhận thức.
+ Xác định tỷ lệ % số điểm, số câu cho mỗi nội dung/chủ đề/ mạch kiến
thức trương ứng với tỷ lệ %.
+ Tính tổng số điểm và tổng số câu hỏi cho mỗi cột và kiểm tra tỷ lệ %
tổng số điểm phân phối cho mỗi cột.
+ Rà soát lại ma trận và chỉnh sửa nếu thấy cần thiết
Bước 2. Ra đề kiểm tra theo ma trận chuẩn kiến thức kỹ năng
Từ câu hỏi/bài tập và ma trận đã lập, xây dựng đề kiểm tra. Trình bày đề
kiểm tra rõ ràng, khoa học giúp học sinh thuận tiện và dễ dàng trong khi làm bài.
Bước 3: Báo cáo chuyên đề trước tập thể nhà trường theo các nội dung.
Bước 4: Lãnh đạo nhà trường tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm, định
hướng các hoạt động tiếp theo.
- Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm qua thao giảng, hội giảng, dự giờ:
Dự giờ, thao giảng, hội giảng là hoạt động bắt buộc và vô cùng quan trọng
đối với việc phát triển năng lực giảng dạy trong chuyên môn của mỗi giáo viên.
Giúp cho giáo viên tự rèn luyện phong cách sư phạm, chủ động, tích cực hơn
trong bài giảng của mình. Việc dự giờ còn giúp cho giáo viên học tập, rút kinh
nghiệm thông qua tiết dạy và việc xử lí tình huống của đồng nghiệp, giáo viên sẽ
______________________________________________________________14
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
khắc phục được những thiếu sót trong quá trình giảng dạy, coi đây là việc làm
thường xuyên và là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giờ dạy...
Đầu năm học, tôi yêu cầu các tổ đăng kí số tiết thao giảng, hội giảng. Phát
động thao giảng, hội giảng chào mừng các ngày lễ lớn, các dịp có ý nghĩa qua đó
giấy lên phong trào thi đua dạy tốt, học tốt. Kế hoạch thao giảng được thông báo
vào đầu tháng. Tổ trưởng cho tổ viên đăng kí trước khi thực hiện một tuần để
nắm bắt những thông tin ban đầu tạo điều kiện thuận lợi cho việc bố trí, sắp xếp
hợp lí, đảm bảo số giáo viên được dự giờ nhiều nhất có thể, không để tình trạng
thao giảng mà quá ít người dự hoặc giáo viên bỏ lớp để đi dự giờ.
Thực tế mà nói, việc sắp xếp thời gian hợp lí để giáo viên có thể được
tham gia dự giờ tất cả các tiết thao giảng là rất khó. Bởi vậy, trong năm học, tôi
tham mưu với Hiệu trưởng tổ chức cho một số giáo viên tiêu biểu thực hiện các
tiết hội giảng tạo điều kiện cho tất cả giáo viên được dự giờ, thăm lớp, học hỏi
kinh nghiệm lẫn nhau. Các tiết hội giảng là những tiết dạy khó, các tiết dạy hay
cần phải có sự trao đổi, bàn bạc, huy động sự tập trung đầu tư góp ý của tập thể
để nhiều người được tham gia ý kiến xây dựng và học tập. Vì vậy, khi phân công
giáo viên thực hiện, tổ trưởng và các tổ viên phải có trách nhiệm cùng nghiên
cứu, trao đổi kĩ, xây dựng, định hướng, lựa chọn phương pháp và hình thức tổ
chức dạy học phù hợp để thiết kế bài dạy, đảm bảo tiết dạy thành công.
Việc dự giờ, thăm lớp vừa là để đánh giá năng lực của giáo viên vừa để
góp ý, rút kinh nghiệm về kiến thức, kỹ năng, thái độ, nội dung, phương pháp, tác
phong và cách tổ chức lớp học...Vì vậy sau khi giáo viên thực hiện thao giảng,
hội giảng, tôi tổ chức đánh giá, góp ý rút kinh nghiệm. Khi đánh giá, rút kinh
nghiệm các tiết dạy, yêu cầu góp ý thẳng thắn, chân tình với tinh thần giúp nhau
cùng tiến bộ, đánh giá thực chất, nêu ra được những điểm mạnh, những hạn chế
của người dạy để cùng rút kinh nghiệm cho những tiết dạy sau. Trong hoạt động
dự giờ tuyệt đối tránh đối phó nhằm đạt chỉ tiêu số lượng theo quy định.
Ngoài việc dự giờ thao giảng, hội giảng được đăng kí theo kế hoạch, tôi
chỉ đạo tổ trưởng tích cực công tác dự giờ đột xuất và khảo sát chất lượng học
sinh. Đây là một việc làm có ý nghĩa, là điều kiện tốt nhất để phát huy tính sáng
tạo, khả năng tư duy, sự tự tin làm chủ bài dạy bài học cho giáo viên và học sinh.
Các tiết dự giờ đột xuất đánh giá cao năng lực và kỹ năng sư phạm của giáo viên
đồng thời đánh giá một cách sát thực nhất chất lượng học tập của học sinh. Đây
cũng là một hình thức hiệu quả, phù hợp để bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sư phạm
cho giáo viên.
______________________________________________________________15
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
Để tạo sự thay đổi, mới lạ và hứng thú học tập, cho học sinh được làm
quen nhiều với các tiết học hiện đại, ngoài các tiết giảng dạy phấn trắng bảng đen
truyền thống, tôi động viên giáo viên mạnh dạn thiết kế bài giảng điện tử ứng
dụng vào giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng giờ dạy cũng như việc nâng
cao khả năng sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học của mỗi giáo viên.
- Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm trong việc tổ chức hội thi:
Mục đích của việc tổ chức các hội thi dành cho giáo viên trong nhà trường
là để tuyển chọn, công nhận và tôn vinh năng lực, sự năng động, tự tin, trách
nhiệm với công việc của giáo viên. Tạo điều kiện để giáo viên thể hiện năng lực
của bản thân, cán bộ quản lí cùng với giáo viên có cơ hội để học tập, trao đổi kinh
nghiệm về giảng dạy, về kỹ năng sử dụng phương pháp và hình thức tổ chức lớp
học, kỹ năng sử dụng hiệu quả các phương tiện, đồ dùng dạy học; nâng cao khả
năng ứng dụng công nghệ thông tin; góp phần thực hiện tốt các phong trào thi đua
trong trường học. Khuyến khích, giáo viên tự học, tự rèn luyện và tự sáng tạo. Qua
các hội thi lựa chọn những giáo viên tiêu biểu, những sản phẩm có chất lượng
tham gia dự thi các cấp; giúp giáo viên có cơ hội tạo niềm tin cho đồng nghiệp,
học sinh và nhân dân; là một trong những tiêu chí để đánh giá xếp loại thi đua
cho giáo viên. Vì vậy trong năm học, căn cứ nhiệm vụ năm học, tôi tham mưu
với Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch và tổ chức các hội thi như thi giáo viên dạy
giỏi, viết chữ đẹp, bình bầu giáo viên chủ nhiệm giỏi, phát động phong trào làm đồ
dùng dạy học, thiết kế bài giảng điện tử,…để làm căn cứ đánh giá thực trạng đội
ngũ. Từ đó xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm cho giáo viên.
Để tham gia các hội thi đạt kết quả, tôi tham mưu thành lập tổ tư vấn, tổ
thẩm định chuyên môn với các thành viên là những giáo viên có năng lực và kỹ
năng sư phạm, có khả năng tư vấn đánh giá nhận xét và định hướng nhằm tư vấn,
hỗ trợ về mặt kiến thức và kỹ năng cho giáo viên trong công tác cũng như tham
gia các hội thi.
Việc tổ chức hội thi phải đảm bảo tính khách quan, trung thực, công bằng,
có tác dụng giáo dục, khuyến khích động viên giáo viên học hỏi, trao đổi, truyền
đạt, phổ biến kinh nghiệm giảng dạy, nghiên cứu giáo dục cũng như khích lệ tinh
thần cố gắng phấn đấu thi đua của giáo viên.
Ví dụ: Khi tổ chức hội thi Giáo viên dạy giỏi cấp trường, cách thực hiện
như sau:
______________________________________________________________16
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
+ Xây dựng kế hoạch: Căn cứ Thông tư số 21/2010/TT-BGDĐT ngày
20/7/2010 của Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ Hội thi giáo viên dạy giỏi các cấp
học phổ thông và giáo dục thường xuyên, tham mưu với Hiệu trưởng xây dựng
và triển khai kế hoạch đến giáo viên trước khi tổ chức thi 1 tháng.
+ Ra quyết định thành lập Ban tổ chức, Ban giám khảo.
+ Tổ chức xét đặc cách cho những giáo viên đủ điều kiện.
+ Căn cứ thực tế trường lớp, cơ sở vật chất, giáo viên dự thi, ban tổ chức
sắp xếp thời gian tiến hành các nội dung thi, thông báo lịch thi đến giáo viên.
+ Tổ chức thi với 3 nội dung: Báo cáo sáng kiến kinh nghiệm; làm bài
kiểm tra năng lực; thực hành dạy 02 tiết (01 tiết tự chọn và 01 tiết bắt buộc).
+ Chấm thi: Tùy theo thời gian tổ chức thi từng nội dung để ban giám khảo
tiến hành chấm thi: Đọc đánh giá sáng kiến kinh nghiệm; coi thi, chấm bài thi kiểm
tra năng lực; dự giờ, trao đổi, nhận xét, đánh giá bài giảng của giáo viên. Mỗi nội
dung thi của một giáo viên do 02 giám khảo chấm độc lập.
+ Đánh giá kết quả của giáo viên dự thi, xét giải.
+ Tổng kết, công bố kết quả và trao giấy chứng nhận.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Để việc bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên, người cán bộ quản lý
phải xác định rõ vai trò trách nhiệm của mình, nghiên cứu các nội dung cần bồi
dưỡng và tìm ra hình thức bồi dưỡng phù hợp nhất. Như vậy, các biện pháp trong
đề tài có mối quan hệ chất chẽ với nhau, bổ trợ cho nhau trong việc giải quyết các
vấn đề nhằm bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua đó nâng cao chất
lượng giảng dạy và giáo dục.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Kết quả khảo nghiệm:
Đa số giáo viên có tác phong sư phạm chuẩn mực, phù hợp với môi
trường sư phạm; làm chủ được kiến thức và kỹ năng trong tiết dạy, sử dụng ngôn
ngữ lưu loát, lời giảng có ngữ điệu, tự tin mạnh dạn trong giao tiếp; vận dụng linh
hoạt các phương pháp và hình thức trong soạn giảng, xác định đúng mục tiêu cơ
bản của bài dạy, giảng dạy có hệ thống , qua hoạt động học tập giúp học sinh
chiếm lĩnh kiến thức, rèn luyện kĩ năng một cách chủ động. 100% giáo viên có ý
thức rèn luyện chữ viết và trình bày bảng qua đó giúp học sinh cần cù chịu khó
______________________________________________________________17
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
trong phong trào Vở sạch chữ đẹp, rèn luyện tính cẩn thận và thẩm mỹ trong học
tập cũng như trong sinh hoạt. Coi trọng việc kiểm tra đánh giá học sinh, có biện
pháp tư vấn hỗ trợ tích cực nhằm giúp học sinh tự tin vươn lên trong học tập và
tham gia các hoạt động, phối hợp tốt với cha mẹ học sinh trong việc giáo dục.
Kỹ năng sư phạm có ảnh hưởng lớn đến việc chất lượng và hiệu quả công
tác. Vì vậy mỗi giáo viên đã chú trọng đầu tư cho việc tự học tự rèn, tích cực hào
hứng tham gia các hoạt động chuyên môn để có được những kỹ năng cơ bản cần
thiết trong việc thực hiện nhiệm vụ.
Kết quả hoạt động sư phạm nhằm bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên:
Năm
học
Tổng
số GV
Dự
giờ
Thao
giảng,
hội
giảng
Tập
huấn,
chuyên
đề
Xếp loại chuẩn
nghề nghiệp
Các hội thi
GV
viết
đẹp
GVCN
giỏi
GV
dạy
giỏi
Xuất
sắc
Khá
20152016
37
639
97
20
17
16
32
34
3
20162017
36
466
79
26
19
20
32
34
2
- Giá trị khoa học:
Qua kết quả khảo nghiệm, kết quả thăm dò ý kiến, nhu cầu, nguyện vọng
của đồng nghiệp và việc vận dụng các giải pháp, cho thấy nội dung biện pháp,
giải pháp trong đề tài đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác bồi dưỡng kỹ năng
sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn ở trường tiểu học Krông Ana.
100% giáo viên ở các tổ chuyên môn đều có nhu cầu học tập và bồi dưỡng; nội
dung và chất lượng sinh hoạt chuyên môn đạt hiệu quả cao.
Các biện pháp đã được đưa vào áp dụng tại đơn vị và có tác động thiết thực
đối với giáo viên trong việc bồi dưỡng nâng cao năng lực công tác, kỹ năng sư
phạm và ý thức trách nhiệm của bản thân, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh,
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh bổ sung các giải pháp và áp dụng cho
những năm học tiếp theo.
______________________________________________________________18
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua hoạt động chuyên môn là
nhiệm vụ quan trọng trong nhà trường trong đó có vai trò Phó Hiệu trưởng phụ
trách. Đây là việc làm khó nhưng không phải không làm được. Vậy nên đòi hỏi
công tác quản lí, chỉ đạo phải có tính kế hoạch, tổ chức nhân lực phù hợp, chỉ đạo
sát sao và thường xuyên kiểm tra đôn đốc, đi đầu trong mọi hoạt động để làm
gương cho đội ngũ giáo viên.
Muốn chất lượng giáo dục được nâng lên thì người cán bộ quản lí phải
kiên trì, không nóng vội. Phải tổ chức, hướng dẫn một cách cụ thể, tỉ mỉ từ khâu
kế hoạch đến nội dung thực hiện. Quan tâm từ nội dung đến cách tiến hành và
quan trọng nhất là kết quả cuối cùng thể hiện ở chất lượng học tập của học sinh.
Giao quyền chủ động cho giáo viên trong việc thực hiện nhiệm vụ. Xác
định rõ trách nhiệm của tổ chuyên môn và những công việc cụ thể. Triển khai
hướng dẫn đầy đủ các văn bản hướng dẫn, tạo điều kiện để phát huy tính dân chủ
trong nhà trường. Định hướng các nội dung sinh hoạt mà không áp đặt, không
buông lỏng.
Tạo không khí thi đua tích cực, thu hút mọi giáo viên tự giác tham gia và
tham gia nhiệt tình, đó cũng là một biện pháp quản lí mà có lẽ là biện pháp quản
lí có hiệu quả cao nhất.
2. Kiến nghị
- Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Tiếp tục tổ chức tập huấn, chuyên
đề, hội thảo; chỉ đạo các Cụm chuyên môn tăng cường sinh hoạt Cụm nhằm giúp
giáo viên có cơ hội học tập nâng cao lực công tác và rèn luyện kỹ năng sư phạm.
- Đối với nhà trường: Tham mưu, đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị dạy học;
tiếp tục tạo điều kiện cho giáo viên được học tập và tham gia các buổi tập huấn
chuyên đề các cấp.
Buôn Trấp, ngày 25 tháng 02 năm 2018
Người viết:
Nguyễn Thị Thu
______________________________________________________________19
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRÊN
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
______________________________________________________________20
Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên qua sinh hoạt chuyên môn.
------ Nguyễn Thị Thu - Trường TH Krông Ana -----
- Xem thêm -
.PDF 
22 
151 
83 
