PHÒNG GD & ĐT ĐAM RÔNG
TRÖÔØNG TIEÅU HOÏC LÖÔNG THEÁ VINH
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC
SINH HỌC TỐT MÔN MĨ THUẬT
Người viết: Bùi Kim Lộc
Đơn vị : Trường Tiểu học Lương Thế Vinh
Đạ Rsal, tháng 5 năm 2011
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đứng trước tình hình mới của đất nước ta đang từng ngày, từng giờ đổi mới và
phát triển mạnh mẽ đặc biệt là trong cuộc sống công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Đòi hỏi xã
hội phải có những thế hệ người lao động mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, có trình độ
nhận thức cao. Để đáp ứng nhu cầu cấp bách đó của xã hội thì việc giáo dục con người
phát triển toàn diện trên 5 mặt " Đức, trí, lao, thể, mĩ" là mục tiêu hàng đầu. Trong đó Mĩ
thuật đóng một vai trò không nhỏ trong sự nghiệp lớn lao ấy - Sự nghiệp giáo dục.
Vậy mục tiêu của giáo dục thẩm mĩ là đem lại cho con người những giá trị thẩm mĩ
chân chính trên nền tảng của sự phát triển về mặt trí tuệ và đạo đức làm cho con người
đồng hoà được những giá trị đó để có được một trình độ văn hoá cao, một nhân cách hài
hoà. Mà như chúng ta đã biết mục tiêu của việc giáo dục mĩ thuật trong nhà trường phổ
thông nói chung và tiểu học nói riêng chủ yếu không phải là dạy kĩ năng vẽ, mà thông qua
dạy vẽ để giáo dục cho học sinh cảm nhận cái đẹp và biết vận dụng cái đẹp vào cuộc
sống, học tập, sinh hoạt hàng ngày. Vậy làm sao để tiết học Mĩ thuật trở nên lôi cuốn hấp
dẫn ? Là một giáo viên tiểu học tôi nhận thấy rằng ở lứa tuổi này lần đầu tiên tiếp xúc với
nghệ thuật, tuy không phải dễ nhưng cũng không phải quá khó khăn. Dễ ở chỗ nghệ thuật
không phải là những con số hay định lí toán học nên không có đáp án cụ thể nên đối với
nghề dạy học đã đòi hỏi tính nghệ thuật rồi thì dạy nghệ thuật càng đòi hỏi tính nghệ thuật
cao hơn. Phải làm sao để học sinh được thể hiện cá tính và bộc lộ hết khả năng, sở thích
của mình, có khát vọng hoàn thiện bản thân như hoàn thiện các nhu cầu vươn tới cái đẹp.
Để đạt được mục tiêu trên, khi giảng dạy môn Mĩ thuật giáo viên không nên biến
tiết học thành những bài học công thức cứng nhắc mà cần tìm hiểu phương pháp giảng
dạy, học nhẹ nhàng, phù hợp với đối tượng. Phải làm sao cho học sinh được tiếp xúc ngôn
ngữ nghệ thuật một cách tự giác.. làm sao để các em say sưa với môn học, để các em tự
tìm đến với kiến thức và kĩ năng cần thiết trong quá trình học tập. Có như vậy mới thực
sự thúc đẩy học sinh tích cực, tư duy, sáng tạo……Tạo ra được những bài vẽ tốt, có chất
lượng cao, phù hợp với cuộc sống hàng ngày đi lên của xã hội.
Là một giáo viên dạy Mĩ thuật ở trường Tiểu học đã lâu, tôi nhận thấy những thuận
lợi cũng như những hạn chế trong việc dạy và học. Vậy muốn phát huy chỗ đứng của bộ
môn Mĩ thuật trong sự nghiệp nói chung và hình thành tính chất thẩm mĩ ở trường tiểu
2
học nói riêng là một việc làm hết sức khó khăn và trọng tâm là chất lượng dạy học có
hiệu quả. Xuất phát từ tình hình dạy học Mĩ thuật ở trường tôi hiện nay nhất là phân môn
Vẽ tranh đề tài, tôi cần phải làm một việc gì đó để giờ vẽ tranh đề tài thực sự có hiệu quả.
Từ lí do trên tôi chọn chuyên đề “ Kinh nghiệm tổ chức tiết dạy Vẽ tranh đề tài đạt
hiệu quả cao" để nghiên cứu. Tôi thấy đây là một đề tài có ý nghĩa rất thiết thực nhằm
nâng cao chất lượng học mĩ th.
B. THỰC TRẠNG:
a. Thực trạng học tập của học sinh.
Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học còn nhỏ, sự tập trung không cao, các
em chưa tự giác cao, nhận thức của các em mới là làm quen với những kiến thức ban đầu,
kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn yếu chưa chú ý đến vai trò của các bước
thực hành….các em còn có thói quen vẽ ngay từng hình một, vẽ bố cục hình xộc xệch,
méo mó. Lắp ghép hình với nhau tạo nên bố cục mà không chú ý đến các nhóm chính,
nhóm phụ dẫn đến bài vẽ dàn trải không tập trung. Các hình tượng thường được nhìn một
cách chi tiết và cụ thể không có sinh động về dáng và động tác, chủ yếu thể hiện ở góc độ
chính diện. Các hình vẽ thường sắp xếp bằng nhau, màu sắc rực rỡ…
Khi trả lời câu hỏi các em còn lệ thuộc vào sách giáo khoa chưa liên hệ với thực
tiễn, không sáng tạo.
Giờ học vẽ còn trầm, học sinh vẽ bài uể oải, chán nản, tiết học đạt hiệu quả không
cao nhiều học sinh không hoàn thành bài (kêu là khó, không biết vẽ).
B. Thực trạng dạy của giáo viên:
Phân môn vẽ tranh đề tài nhiều giáo viên còn kêu là khó (vì nó trừu tượng).
Qua thực tế giảng dạy tôi thấy được một số tiết vẽ tranh đề tài chưa thành công
được do nhiều nguyên nhân:
Giáo viên phần lớn chưa quan tâm đến sự chuẩn bị kỹ càng cho bài dạy trước khi
lên lớp (nhất là khâu chuẩn bị đồ dùng dạy học dặn học sinh chuẩn bị tư liệu ở nhà trước
khi đến lớp), chưa quan tâm đến thực tiễn để học sinh lấy hình ảnh đưa vào bài vẽ. Nên
khi dạy tiết vẽ tranh đề tài còn gặp nhiều khó khăn.
Phần tìm, chọn nội dung đề tài, giáo viên chỉ giảng hình ảnh vẽ trong tranh chưa
mở rộng nội dung dẫn dắt học sinh lựa chọn nội dung đề tài phong phú hơn. Không biết
dạy như thế nào để phát huy tính tích cực, sáng tạo của mỗi học sinh sử dụng những hình
3
thức tìm và chọn nội dung như thế nào để tiết học sinh động hào hứng không buồn tẻ, đơn
điệu.
Phần hướng dẫn cách vẽ thì đa số giáo viên chỉ đưa ra các bước thực hiện bằng lý
thuyết, sau đó tất cả học sinh thực hành trên giấy mà chưa tìm được ra những cái khác để
thu hút sự chú ý của học sinh. Học sinh chưa thực sự học tập một cách tích cực, tự chiếm
lĩnh tri thức, tự tìm ra cách vẽ riêng cho bản thân. Điều đó đã phần nào hạn chế tư duy, óc
sáng tạo của học sinh.
Đa số giáo viên phụ thuộc vào sách giáo khoa, sách hướng dẫn, coi sách là mẫu
chuẩn mà chưa biết xử lý linh hoạt kiến thức cho phù hợp với trình độ của học sinh. Vì
vậy chưa phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh, dẫn đến học sinh tiếp thu bài
một cách tự động chưa khám phá, thâm nhập vào nội dung bài học.
Giáo viên chưa biết cách thay đổi phương pháp dạy học để làm sao cho phù hợp,
gây được sự thu hút đối với học sinh dẫn đến tiết học được lặp đi lặp lại theo một cấu trúc
định sẵn.
Do quan điểm của quản lý, các giáo viên khác, phụ huynh học sinh còn coi Mĩ
thuật là môn học phụ. Dẫn đến tình trạng giáo viên Mĩ thuật chuyên tâm với việc dạy
chưa cao….
Đó là một số nguyên nhân dẫn đến tiết dạy chưa thành công. muốn khắc phục được
điều đó, giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ chương trình để có kế hoạch hướng dẫn cho học
sinh. Không hướng dẫn chung chung với tất cả học sinh, cần có ý định trong từng đối
tượng học sinh. Tổ chức tiết dạy sinh động, học sinh hứng thú làm bài đạt hiệu quả.
Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật tại
trường Tiểu học Lương Thế Vinh , tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, các em học
tập với tinh thần hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và
hình thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh hay một bài tập thực hành. Bên cạnh đó còn
một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số
em còn chán nản không thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất đáng lo ngại, ảnh
hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho nên tôi đã tiến hành điều tra ở một số
lớp xem có bao nhiêu em thích học vẽ và không thích học vẽ để từ đó tìm ra biện pháp
khắc phục.
*Kết quả điều tra ban đầu :
4
Lớp
1B
2B
3A
4A
5B
Sĩ số
35
30
35
34
32
Số học sinh
Số học sinh không thích Ghi
thích học
20
18
17
16
18
học môn Mĩ thuật
15
12
18
18
14
chú
C. GIẢI PHÁP:
1. Phương pháp dạy tiết Vẽ tranh đề tài đạt hiệu quả.
Để giờ dạy Vẽ tranh đề tài, tôi vận dụng lựa chọn các phương pháp dạy học.
- Phương pháp chủ yếu là quan sát, thực hành.
- Phương pháp phối hợp : Trực quan, vấn đáp, giảng dạy, phân tích tổng hợp, minh
hoạ, , tổ chức trò chơi, đánh giá nhóm.
Điều quan trọng là tôi vận dụng linh hoạt các phương pháp đúng lúc, đúng chỗ
theo hướng tích cực hoá các hoạt động của học sinh.
2. Tiến trình tiết dạy Vẽ tranh đề tài.
Hoạt động Vẽ tranh là hoạt động thực hành, cần tổ chức sao cho thông qua các
hoạt động này học sinh chu động tích cực tham gia và thể hiện hết khả năng của bản thân,
sự hướng dẫn của giáo viên là cần thiết nhưng cần đúng lúc, đúng chỗ và mang nhiều tính
động viên khích lệ và gợi ý. Nếu không sẽ làm học sinh mất hứng thú ảnh hưởng không
tốt đến kết quả bài vẽ.
Khi dạy tiết Vẽ tranh tôi tiến hành như sau:
* Chuẩn bị:
Tôi thiết kế bài giảng, nghiên cứu bài dạy trước khi lên lớp 3 ngày, thiết kế bám sát
theo chuẩn kiến thức kĩ năng. Bên cạnh đó tôi tìm hiểu tham khảo thêm các phương pháp
dạy trên vô tuyến, băng đĩa hình, sách, báo… Ngoài việc thiết kế bài giảng trước khi lên
lớp, tôi chuẩn bị đồ dùng trực quan: Tranh vẽ của học sinh về đề tài liên quan đến bài học,
các tranh phải có nét điển hình, đặc biệt có thể giúp giáo viên khai thác phục vụ tốt cho
bài dạy (các bức tranh có 3 loại : Tốt, trung bình và loại chưa tốt), tranh của giáo viên vẽ
hoặc đồ dùng, hình gợi ý cách vẽ, hoặc những dụng cụ cần thiết phục vụ cho bài vẽ ngoài
trời, máy chiếu, băng đĩa hình…Tôi dặn học sinh chuẩn bị bài (sưu tầm tranh ảnh, bài vẽ
của học sinh liên quan đến bài vẽ), đồ dùng học Mĩ thuật.
5
* Tiến hành bài giảng.
Trình tự tiến hành tổ chức tiết dạy phải đầy đủ theo các bước nhất định. Thời gian
trong giờ giảng phải được phân phối hợp lý, giáo viên phối hợp linh hoạt các phương
pháp dạy học. Các bước dạy bài Vẽ tranh đề tài (các hoạt động dạy - học chủ yếu)
Bài mới:
*Giới thiệu bài.
Tuỳ theo nội dung bài và thực tế lớp học, giáo viên giới thiệu tạo hứng thú học tập
Mĩ thuật cho học sinh nêu yêu cầu của bài học.
Ví dụ 1 : Bài 3 - Vẽ tranh Đề tài các con vật quen thuộc (Mĩ thuật lớp 4) . Giáo
Viên minh hoạ nhanh hình các con vật trên bảng (hoặc dán mô hình các con vật vẽ sẵn).
Hỏi học sinh.
+ Đây là những con vật gì? hãy kể tên những con vật đó? Chúng có quen thuộc với
em không?
- Các em có thích vẽ một trong số những con vật đó không?
- Hôm nay cô sẽ dạy chúng ta vẽ đề tài con vật quen thuộc.
Giáo viên viết bài học lên bảng.
Cách khác giới thiệu bài này : Giáo viên cùng học sinh chơi trò chơi đoán con vật
qua tiếng kêu ( giáo viên ghi âm tiếng kêu các con vật hoặc giáo viên giả giọng (khẩu
thuật rồi vào bài).
Hoặc giáo viên mở băng hình do giáo viên cóp từ chương trình thế giới động vật
(quay các hoạt động các con vật gần gũi, dễ nhận biết) cho học sinh quan sát rồi đoán cả
tên các con vật... giáo viên vào bài.
Ví dụ 2 : Bài 28 vẽ tranh - đề tài : An toàn giao thông (Mĩ thuật lớp 4)
Giáo viên cho học sinh quan sát tranh di động giống hình rối dẹt ( do giáo viên tự
làm ) chơi trò chơi hai bạn Bi và Bống tham gia giao thông trên đường đi học về, nhận xét
bạn nào đi đúng và bạn nào đi sai đường.
+ Bạn nào đi đúng đường? Tại sao em biết?
+ Bạn nào đi sai đường? Vì sao?
- Quan sát các bạn đi trên đường xảy ra điều gì (Giáo viên di động hình các nhân
vật) Bi đi trên vỉa hè rất an toàn còn Bống đi dưới lòng đường không để ý, xe ô tô lao tới.
6
+ Bạn Bống xảy ra điều gì?(Giáo viên diễn tả hành động Bống bị ô tô đâm vào và
ngã ra sau).
+ Các em học tập bạn nào ?
Hôm nay, các em có thích tham gia giao thông cùng bạn Bi và bạn Bống qua bài
Vẽ tranh Đề tài An toàn giao thông không (Giáo viên ghi bảng).
Ví dụ 3 : Bài 34 Vẽ tranh Đề tài phong cảnh (Mĩ thuật lớp 2). Giáo viên cho học
sinh xem băng đĩa hình quay một số phong cảnh thiên đẹp và một số danh lam thắng cảnh
hỏi học sinh .
- Đây là những cảnh đẹp gì ?
Những cảnh đẹp đó được vẽ lại, gọi là tranh phong cảnh. Em có thích vẽ một bức
tranh phong cảnh đẹp không? Giáo viên ghi đầu bài lên bảng.
Ví dụ 4 : Bài 23. Vẽ tranh Đề tài Mẹ hoặc Cô giáo (Mĩ thuật lớp 2). Giáo viên đọc
bài thơ Mẹ và Cô của nhà thơ Trần Quốc Toản. Hoặc cho cả lớp hát bài Mẹ và Cô giáo.
Nghe thơ hoặc hát về Mẹ và Cô giáo. Các em có thích vẽ tranh về mẹ hoặc cô giáo
để tặng mẹ hoặc cô giáo không? Giáo viên ghi đầu bài lên bảng.
Ví dụ 5 : Bài 29. Vẽ tranh Đàn gà (Mĩ thuật lớp 1)
Giáo viên cho học sinh quan sát mô hình khu vườn tự tạo và mô hình đàn gà : gà
trống, gà mái (đồ chơi làm thủ công ) mô hình gà con làm bằng len .
+ Trong khu vườn, có những con vật gì đi kiếm mồi ?
+ Các em có thích vẽ chúng không ?
+ Hôm nay cô sẽ dạy các em vẽ tranh Đàn gà nhé. Giáo viên ghi bảng, giới thiệu
bài.
a. Hoạt động 1 : Tìm, chọn nội dung đề tài.
- Mỗi đề tài có nhiều chủ đề khác nhau, cần giúp học sinh hiểu được nội dung chủ
đề, để các em nhớ lại và tưởng tượng được những hình ảnh có liên quan đến nội dung bài
vẽ.
- Giáo viên sử dụng đồ dùng tranh vẽ tự làm, tranh vẽ của học sinh, băng đĩa hình,
quay các hình ảnh cụ thể (những tranh, ảnh, hình ảnh dùng để minh hoạ cần có nhiều nét
điển hình tiêu biểu giúp cho học sinh hiểu nội dung đề tài và tìm chọn cách vẽ dễ dàng)
cho học sinh quan sát nhận xét tìm, chọn nội dung đề tài. Ở phần này, tốt nhất giáo viên
nên chuẩn bị một hệ thống câu hỏi cụ thể từ dễ đến khó có liên quan trực tiếp đến nội
7
dung chủ đề. Dùng các câu hỏi này để giúp học sinh tìm hiểu và tiếp cận với đề tài.
Những câu hỏi nên gắn với nội dung và được minh hoạ bằng tranh, ảnh, hình ảnh cụ thể,
tránh những câu hỏi khó. Nên dùng phương pháp gợi mở gây hứng thú để lôi cuốn học
sinh khi trả lời câu hỏi.
Ví dụ 1: Bài 19. Vẽ tranh - Đề tài Ngày Tết (Lễ hội) mùa xuân (Mĩ thuật 5).
+ Giáo viên dùng tranh, ảnh hoặc băng hình cho học sinh xem.
+ Em quan sát không khí ngày tết, lễ hội ra sao?
+ Tranh tranh, ảnh (băng hình) ngày tết (Lễ hội) có những hoạt động gì ?
+ Những hình ảnh gì nổi bật nhất ?
+ Hãy kể những hình ảnh xung quanh ?
+ Em quan sát thấy màu sắc của Ngày Tết (Lễ Hội) trong tranh (ảnh) hoặc hình ra
sao ? có tươi vui, rực rỡ thể hiện đúng cảnh ngày Tế (Lễ Hội) không?
+ Em hãy kể về Ngày Tết (Lễ hội) em được tham gia ? kể về hoạt động em thích
nhất ? Tại sao em thích? Em hãy mô tả hình ảnh và màu sắc của hoạt động, cảnh vật ?
Ví dụ 2 : Bài 34 . Vẽ tranh - Đề tài phong cảnh (Mĩ thuật 2).
- Giáo viên cho học sinh quan sát tranh ảnh ( băng hình ) phong cảnh
+ Tranh phong cảnh thường có hình ảnh gì?
+ Em hãy kể về những hình ảnh trong tranh? Hình ảnh gì em thấy nổi bật nhất ? Kể
những hình ảnh phụ xung quanh ?
+ Hãy kể những màu sắc trong tranh, ảnh?
+ Em hãy kể một phong cảnh mà em thích?
+ Phong cảnh có hình ảnh gì?
+ Màu sắc ra sao?
Ví dụ 3 : Bài 29. Vẽ tranh Đàn gà ( Mĩ thuật 1 )
Giáo viên cho học sinh quan sát mô hình đàn gà hoặc tranh ảnh đàn gà hỏi học
sinh.
+ Em hãy kể tên những con gà trong tranh (ảnh) ?
Hoặc
+ Trong gia đình nhà gà gồm những ai ?
+ Gà trống (gà bố) khác gà mái (gà mẹ) và gà con ra sao? Em hãy tả lại chúng?
+ Gia đình nhà gà đang làm gì ?
8
+ Ngoài vẽ gà còn hình ảnh gì nữa? Màu sắc của những con gà ra sao ?
+ Em có thích đàn gà (gia đình gà) không? Tại sao? Em đã chăm sóc chúng bao
giờ chưa?
Khi học sinh trả lời chưa đúng các ý giáo viên cần bổ sung, định hướng để các em
nhận biết cần phải trả lời thế nào cho phù hợp với đúng yêu cầu của bài.
b. Hoạt động 2 : Hướng dẫn cách vẽ
* Hướng dẫn sắp xếp bố cục
- Hướng dẫn vẽ tranh nếu không có tranh mẫu không có gợi ý thì học sinh sẽ rất
lúng túng. Vì thế treo tranh mẫu và phân tích giảng giải cách sắp xếp bố cục hình ảnh,
màu sắc ở từng bức tranh để các em quan sát là việc làm hết sức cần thiết. Nếu giáo viên
chỉ nói mà không có tranh minh hoạ thì học sinh rất khó tiếp thu. Cần có sự phối hợp chặt
chẽ giữa lời giảng và tranh minh hoạ nhằm gợi ý để học sinh suy nghĩ nhớ lại những hình
ảnh có liên quan tới đề tài (người, con vật, nhà cửa, cây cối có thể đưa vào tranh).
- Cần lưu ý học sinh chọn hình ảnh chính, hình ảnh phụ và cách sắp xếp các hình
ảnh đó sao cho hợp lý, cân đối, có trọng tâm rõ nội dung. Tuỳ theo nội dung cụ thể của
từng bài mà chọn hình ảnh sắp xếp bố cục cho phù hợp, tránh tham lam, ôm đồm, tránh sơ
lược, đơn điệu.
- Việc hướng dẫn gợi ý sắp xếp bố cục tranh cho hợp lý là rất cần thiết và quan
trọng khi vẽ tranh đề tài. Nhưng để cho học sinh vẽ được tranh, biện pháp tốt nhất có lẽ là
sau khi gợi ý chung hãy để cho học sinh tự do vẽ theo khả năng của mình, tránh bắt vẽ
theo khuôn mẫu nhất định, hoặc vẽ theo ý chủ quan của giáo viên.
* Hướng dẫn vẽ màu:
- Khi hướng dẫn vẽ màu cần lưu ý hướng dẫn cách sử dụng các chất liệu màu (màu
dạ, sáp màu, màu nước , màu bột....) thông qua việc giới thiệu các bức tranh cụ thể và
thực hành vẽ mẫu của giáo viên. Cùng với việc hướng dẫn cách sử dụng là việc hướng
dẫn vẽ màu và phối hợp màu cho phù hợp với bố cục và nội dung của bức tranh.
- Thường thì học sinh Tiểu học rất thích vẽ màu nguyên chất và khi vẽ màu các em
thường vẽ theo bản năng. Nếu sự tác động của giáo viên không đúng lúc, đúng chỗ thì sẽ
ảnh hưởng không tốt và làm mất đi những màu sắc trong sáng và ngây thơ của các em.
Chính vì thế việc hướng dẫn cho học sinh vẽ màu cần khéo léo và mang tính chất gợi ý,
9
động viên khích lệ, tránh ép buộc các em vẽ màu theo ý của giáo viên hoặc bắt chước
tranh mẫu.
- Sau khi hướng dẫn cách vẽ xong giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi để
củng cố lại các bước vẽ tranh đề tài tạo hứng thú cho giờ học.
Ví dụ : Trò chơi thi sắp xếp hoàn thành bức tranh theo các bước nhanh nhất
(giáo viên xếp lộn xộn các hình gợi ý)
Hoặc : Lựa chọn các hình ảnh cắt rời dán vào giấy A3 hoàn chỉnh bức tranh.
Các trò chơi này có thể tổ chức thi theo nhóm sẽ sôi nổi hơn, giáo viên là trọng tài.
- Giáo viên cho học sinh quan sát xem một số bài vẽ của học sinh từ năm trước, bài
đẹp, bài chưa đẹp gọi học sinh nhận xét tìm ra bài nào vẽ đẹp để học tập và tránh lặp lại
cái sai của bài chưa đẹp.
c. Hoạt động 3 : Thực hành.
- Giáo viên xoá bảng hoặc cất hết hình gợi ý cách vẽ, bài của học sinh cho học sinh
vẽ ra vở, tập vẽ giấy A4.
- Giáo viên cho học sinh ra ngoài vẽ thực tế (nếu có điều kiện thuận tiện) Ví dụ :
Các bài Vẽ tranh Đề tài phong cảnh, sân trường giờ ra chơi, vẽ nhà, vẽ cây, Trường em...
( Tổ chức vẽ ngoài trời , giáo viên quản lí học sinh, quan sát học sinh hết sức chặt chẽ
tránh xảy ra điều đáng tiếc vì học sinh tiểu học rất hiếu động.
- Tổ chức học sinh thi vẽ theo nhóm (Nhóm 3 – 4 học sinh) vẽ ra giấy A4, A3 hoặc
vẽ nhóm theo tổ, bài của ai tự vẽ được phép thảo luận tránh chép bài của nhau.
- Trong khi học sinh làm bài, giáo viên cần đến từng bàn, từng nhóm để quan sát
để hướng dẫn thêm, chú ý giúp đỡ những em còn lúng túng chưa nắm được cách vẽ, động
viên khích lệ những học sinh vẽ tốt. Trong khi hướng dẫn trực tiếp trên các bài vẽ của học
sinh giáo viên cũng chỉ gợi ý khích lệ mà không vẽ hộ, chữa trực tiếp vào bài vẽ của học
sinh, hoặc bắt học sinh vẽ theo ý mình. Giáo viên có thể chọn một vài bài của học sinh
đang vẽ để hướng dẫn nhằm bổ sung khắc phục những chỗ yếu và học tập những chỗ tốt
cho cả lớp.
d. Hoạt động 4: Nhận xét, đánh giá kết quả học tập.
Cuối tiết học của từng bài, giáo viên cần dành thời gian để nhận xét, đánh giá bài
vẽ của học sinh (nên dùng dây, cặp, nam châm treo, dán bài trên bảng). Nhận xét và đánh
giá đúng sẽ có tác dụng động viên khích lệ tinh thần học tập của học sinh. Nếu đánh giá
10
chung chung, hoặc không đúng khả năng sẽ làm mất hứng thú chán nản và không thích
vẽ. Bởi vậy khi đánh giá kết quả bài vẽ giáo viên cần chú ý một số điểm sau đây:
- Lấy khen ngợi để động viên khích lệ học sinh là chính.
- Tránh chê bai bài học sinh trước lớp.
- Tất cả các bài tập thực hành đều được xếp loại theo các mức độ như đã hướng
dẫn chung.
*Dặn dò : Giáo viên dặn học sinh chuẩn bị đồ dùng cho tiết học sau.
Trong lúc giảng các bài vẽ tranh đề tài, tôi lồng ghép tích hợp giáo dục Hs bảo vệ
môi trường, liên hệ thực tiễn vào từng bài cụ thể.Có bài tôi tích hợp lồng ghép ở phần tìm,
chọn nội dung đề tài .Có bài tôi giáo dục các em vào cuối giờ vẽ tranh.Đối với các bài Vẽ
tranh Đề tài con vật, Đề tài phong cảnh, Đề tài môi trường...tôi có thể tích hợp bảo vệ môi
trường ở phần Tìm, chọn nội dung đề tài ,bằng các câu hỏi gợi ý dẫn dắt học sinh tích cực
chủ động tìm ra hoạt động BVMT mà mình có thể tham gia và có ý thức bảo vệ môi
trường.
Ví dụ 1: Bài 22-Vẽ tranh Đề tài con vật(lớp 1),khi cho học sinh quan sát tranh con
vật Gv hỏi: Các em có yêu quý các con vật không? Các em cần làm gì để chăm sóc, bảo
vệ con vật?
Ví dụ 2: Bài 27-Vẽ tranh Đề tài Môi trường(lớp 5) Để bảo vệ môi trường xung
quanh xanh, sạch, đẹp các em cần làm gì?
Một số bài Vẽ tranh chân dung, Vẽ tranh Đề tài Mẹ hoặc cô giáo, Đề tài Cô(chú)
bộ đội...giáo dục tình cảm yêu thương, kính trọng con người, liên hệ thực tiễn tình cảm
gia đình, đất nước...vv
Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc tiểu học, xác định rõ vai trò và mục tiêu
giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng SKKN”Tổ chức tiết dạy
vẽ tranh đề tài ở trường tiểu học đạt hiệu quả cao” giúp học sinh thực hiện tốt bộ môn Mĩ
thuật tôi tự khẳng định và rút ra một số kinh nghiệm sau : Nếu áp dụng đúng phương
pháp, giáo viên vận dụng linh hoạt các phương tiện dạy học, đồ dùng dạy học, các
phương pháp tổ chức tiết dạy Vẽ tranh theo các bước trên giờ dạy sẽ đạt hiệu quả cao hơn.
Bên cạnh đó còn nhân tố ảnh hưởng tới giờ học là : Đối với giáo viên Mĩ thuật ngoài năng
lực chuyên môn cần phải có giọng nói tốt, truyền cảm, nhất là phải có năng khiếu Mĩ
11
thuật để khi giảng cách vẽ ( hướng dẫn gợi ý ) giáo viên dùng phương pháp thị phạm trên
bảng, học sinh dễ hiểu thích mình vẽ đẹp giống thầy ( cô ) giáo
- Môn Mĩ thuật là môn dành thời gian chủ yếu để học sinh thực hành, do vậy giáo
viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh chủ động,
tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi bài vẽ.
- Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học
để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học sinh,
tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng.
- Đối với một số bài vẽ tranh đề tài, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động
vẽ theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện năng lực cá nhân
trước bạn bè, thầy cô giáo.
- Có thể đưa các trò chơi hỗ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết, phù hợp.
- Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh chủ động, tích cực tham gia và tham gia có
hiệu quả các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích cực
hoạt động.
- Về phân bố thời gian của tiết học, giáo viên cần lưu ý bố trí thời gian hướng dẫn
bài và thời gian thực hành của học sinh sao cho hợp lí ( phần hướng dẫn của giáo viên chỉ
nên từ 10 đến 14 phút, phần thực hành từ 16 đến 20 phút, phần đánh giá từ 4 đến 5 phút ).
- Tuỳ theo nội dung của từng bài, giáo viên điều chỉnh thời gian thực hành của học
sinh cho phù hợp, không thực hiện máy móc cho tất cả các bài.
- Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu biết cái
đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ năng vẽ.
- Tất cả các bài thực hành của học sinh đều phải được giáo viên đánh giá thường
xuyên theo quy định đánh giá của Bộ.
- Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích lệ là
chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên,
khen ngợi.
- Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu
cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn.
- Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học
sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học.
12
- Luôn tôn trọng gần gũi học sinh.
- Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với
các em.
- Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ
dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
- Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học.
- Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
- Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật như qua
đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao.
3. Kết quả sau khi thực hiện áp dụng SKKN
Lớp
1B
2B
3A
4A
5B
Sĩ số
35
30
35
34
32
Số học sinh
Số học sinh không thích Ghi
thích học
30
23
26
30
28
học môn Mĩ thuật
5
7
9
4
4
chú
Kết quả cuối học kì I các em học sinh thích học Mĩ thuật, các em học tập với tinh thần
hăng say và cũng thông qua việc giảng dạy rút kinh nghiệm của bản thân. Tôi nhận thấy
SKKN này có những ưu điểm sau :
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói cử chỉ có
phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là giáo viên tổ chức cho
học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao.
- Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài học, theo
cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm nhận được những cái
hay, cái đẹp từ những bài học cụ thể mà các em được học, được làm quen.
Trên đây là một vài ý kiến nhỏ của tôi nhằm góp phần vào việc giảng dạy tốt các phân
môn đặc biệt là phân môn - Vẽ tranh đề tài. Tôi rất mong được sự quan tâm giúp đỡ và
góp ý của Ban giám hiệu, Phòng giáo dục để giải pháp này hoàn thiện hơn nữa, tôi xin
chân thành cảm ơn!
13
Đạr Sal, ngày 9 tháng 5 năm 2011
Người viết
Bùi Kim Lộc
14
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………1-2
II. THỰC TRẠNG……………………………………………………………..2-4
III. GIẢI PHÁP ……………………………………………………………… 4-12
15
- Xem thêm -