Tài liệu Skkn hướng dẫn thiết kế thí nghiệm hóa 12cb

SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO GIALAI TRÖÔØNG TRUNG HOÏC PHOÅ THOÂNG BAÙN COÂNG PHAN BOÄI CHAÂU ---TOÅ: HOAÙ HÖÔÙNG DAÃN THIEÁT KEÁ THÖÏC HAØNH - THÍ NGHIEÄM HOAÙ HOÏC LÔÙP 12 (THEO CHÖÔNG TRÌNH THAY SAÙCH NAÊM 2008) NGÖÔØI THÖÏC HIEÄN- GIAÙO VIEÂN: HOAØNG VAÊN HOAN THAÙNG 11 NAÊM 2008 Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 1 HÖÔÙNG DAÃN THIEÁT KEÁ THÖÏC HAØNH HOAÙ HOÏC LÔÙP 11 CHÖÔNG TRÌNH CƠ BẢN Chöông 2: CACBOHIĐRAT BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 1 Baøi hoïc soá: 8 Teân baøi thöïc haønh: Ñieàu cheá, tính chaát hoaù hoïc cuûa este vaø SGK trang 38 cacbohiñrat ---12CB--- Tieát soá: Thí nghieäm1. Ñieàu cheá etyl axetat A. CAÙCH TIEÁN HAØNH. - Cho ancol etylic, axit axetic moãi thöù 1 ml vaø 1 gioït axit sunfuric ñaëc vaøo moät oáng nghieäm. Laéc ñeàu, ñoàng thôøi ñun caùch thuûy 5 -6 phuùt trong nöôùc noùng 65 – 70 0C ( hoaëc ñun nheï treân ngoïn löûa ñeøn coàn, khoâng ñun soâi). Laáy ra, laøm laïnh roài roùt theâm vaøo 2 ml dung dòch NaCl baõo hoøa. Quan saùt hieän töôïng, giaûi thích vaø vieát phöông trình phaûn öùng. B. HÌNH VE.Õ Thí nghieäm 2. Phaûn öùng xaø phoøng hoùa THIEÁT KEÁ HÌNH VEÕ 1 gam 1 Khuaáy ñeàu lieân tuïc Môõ Sau 8 - 10 phuùt Roùt vaøo hoãn hôïp 4-5 ml dd NaCl baõo hoaø 4 1' Daàu rhöïc vaät Hoaëc 1 gam daàu TV 2-2,5 ml 2 dd NaOH 40% baùt söù Dung dòch NaCl baõo hoaø Thænh thoaûng theâm vaøi gioït nöôùc ñeå giöõ theå tích khoâng ñoåi 3 Nöôùc caát CAÙCH TIEÁN HAØNH Cho vaøo baùt söù nhoû khoaûng 1 gam môõ ( hoaëc daàu thöïc vaät) vaø 2 -2,5 ml dd NaOH 40%. Ñun hoãn hôïp soâi nheï vaø lieân tuïc khuaáy ñeàu baèng ñuõa thuûy tinh. Thænh thoaûng theâm vaøi gioït nöôùc ñeå giöõ theå tích hoãn hôïp khoâng ñoåi. Sau 8 -10 phuùt, roùt theâm vaøo hoãn hôïp 4 -5 ml dd NaCl baõo hoøa. Khuaáy nheï, ñeå nguoäi quan saùt. Giaûi thích vaø vieát PTHH. Thöïc hieän tuaàn töï 1-2 -3 -4 . Sau böôùc 4 ñeå nguoäi quan saùt. Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 2 Thí nghieäm 3.phaûn öùng cuûa glucozô vôùi Cu(OH)2 A. CAÙCH TIEÁN HAØNH. - Cho 5 gioït dung dòch CuSO4 5% vaøo oáng nghieäm sau ñoù cho theâm 1 ml dung dòch NaOH 10%. Laéc nheï, gaïn boû phaàn dung dòch giöõ laïi phaàn keát tuûa Cu(OH) 2. Sau ñoù cho theâm vaøo 2 ml dung dòch glucozô 1%, laéc nheï. Quan saùt hieän töôïng. B. THIEÁT KEÁ HÌNH VEÕ 5 gioït 1 2 ml dd CuSO45% 1ml 4 2 3 dd NaOH 10% Gaïn laáy keát tuû a Cu(OH)2 Keát tuûa Cu(OH)2 dd glucozô 1% ddglucozo 5 laéc nheï, quan saùt Thöïc hieän tuaàn töï caùc böôùc 1 -2 -3 -4 -5 theo chieàu muõi teân. Thí nghieäm 4. Phaûn öùng cuûa hoà tinh boät vôùi iot HÌNH VEÕ CAÙCH TIEÁN HAØNH - Nöôùc iot Nöôùc iot 1 2 3 4 - Hoà tinh boät hoaëc - Cuû khoai lang töôi ñaõ caét Nhoû 1-2 gioït dd iot vaøo maët caét cuûa cuû khoai Cho 1-2 ml dung dòch hoà tinh boät vaøo oáng nghieäm (1), cho tieáp vaøi gioït dung dòch iot (2). Quan saùt maøu saéc, giaûi thích. Ñun noùng dung dòch moät laùt (3), sau ñoù ñeå nguoäi (4). Quan saùt hieän töôïng thí nghieäm, giaûi thích. Coù theå laáy cuû khoai lang töôi hoaëc saén töôi, caét boû moät mieáng sau ñoù nhoû dung dòch iot vaøo veát caét. Quan saùt söï bieán ñoåi maøu saéc vaø giaûi thích. dd iot CuSO 4 Chöông 4: POLIME VAØ VAÄT LIEÄU POLIME Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 3 BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 2 Teân baøi thöïc haønh: Baøi hoïc soá: 16 Tieát soá: Moät soá tính chaát cuûa protein vaø SGK trang 78 21 vaät lieäu polime ---12CB--HÌNH VEÕ CAÙCH TIEÁN HAØNH Thí nghieäm 1: Söï ñoâng tuï protein khi ñun noùng. 2 - 3 ml Ñun oáng nghieäm cho ñeán soâi trong khoaûng1phuùt Dung dòch protein 10% (loøng traéng tröùng 10%) - Cho vaøo oáng nghieäm 2-3 ml dung dòch protein 10% ( loøng traén traéng 10%) sau ñoù ñun noùng oáng nghieäm treân ngoïn löûa ñeøn coàn cho ñeán soâi trong khoaûng 1 phuùt. - Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích. Thí nghieäm 2: Phaûn öùng maøu biure. 1 Dung dòch protein 10% ( loøng traéng tröùng 10%) 2 - Cho vaøo oáng nghieäm 1 ml dung dòch protein 10%. 1ml dung dòch NaOH 30% vaø 1 gioït dung dòch CuSO4 2%. - Laéc nheï oáng nghieäm. Quan saùt maøu vaø giaûi thích. 1 ml 1 ml dd NaOH 30% 1 gioït dd NaOH 30% laéc nheï 3 dd Cu SO4 2% Dung dòch CuSO4 2% Thí nghieäm 3: Tính chaát cuûa moät vaøi vaät lieäu polime khi ñun noùng. - Caét thaønh maûnh nhoû 1. Maøng moûng PE 3. Mieáng vaûi len 2. OÁng nhöïa baèng PVC 4. Sôïi xenlulozô ( boâng ) Laàn löôït hô töøng thöù moät gaàn ngoïn löûa ñeøn coàn. Sau ñoù ñoát töøng thöù moät - Duøng 4 keïp ñeå keïp 4 maãu vaät ( hình veõ). Hô laàn löôït töøng maãu vaät gaàn ngoïn löûa ñeøn coàn vaøi phuùt. Quan saùt hieän töôïng. Sau ñoù ñoát töøng vaät lieäu treân. Quan saùt söï chaùy vaø muøi. Giaûi thích. Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 4 Thí nghieäm 4: Phaûn öùng cuûa moät vaøi vaät lieäu polime vôùi kieàm. A. - CAÙCH TIEÁN HAØNH Cho vaøo 4 oáng nghieäm rieâng reõ laø 4 maãu vaät lieäu ñaõ ñöôïc chuaån bò ( hình veõ). Cho vaøo moãi oáng 2ml dung dòch NaOH 10%. Ñun töøng oáng nghieäm ñeán soâi. Ñeå nguoäi. Quan saùt. - Gaïn töøng oáng nghieäm sang oáng nghieäm khaùc, boû phaàn raén laáy phaàn loûng töông öùng laø caùc dung dòch 1’, 2’, 3’ vaø 4’. - Cho vaøi gioït dung dòch HNO3 20% vaøo oáng 1’ vaø 2’ sau ñoù cho theâm vaøi gioït AgNO3 1%. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích. - Cho theâm vaøo oáng 3’ vaø 4’ vaøi gioït CuSO 4. quan saùt roài ñun noùng ñeán soâi. Quan saùt hieän töôïng vaø giaûi thích. B. THIEÁT KEÁ HÌNH VEÕ. Chuaån bò: Caùc vaät lieäu polime 1. Maøng moûng PE 2. OÁng nhöïa baèng PVC 3. Mieáng vaûi len 4. Sôïi xenlulozô ( boâng ) Tieán haønh thí nghieäm theo trình töï: 1' OÁng 1 boû maøng PE 1 1 1 1' Axit h oùa b aèn g dd HNO3 20 % 2' OÁng 2 boû maåu PVC OÁng 3 boû sôi ï len OÁng 4 boû boâng sôïi vaûi 2 2 2 2' 3 3 3 3' 4 Cho caùc Moãi oáng vaät lieäu nhoû vaøo polime 2ml dd vaøo töøng NaOH 10% oáng 4 4 2' Axit h oùa b aèn g dd HNO3 20 % Theâm vaøi g io ït dd AgNO3 1 % 3' 3' Quan saùt Theâm vaøi g io ït dd CuSO4 2% 4' 4' Ñun caùc Ñeå nguoäi oáng ñeán quan saùt soâi 1' Theâm vaøi g io ït dd AgNO3 1 % Gaïn boû phaàn raén laáy laïi phaàn loûng 4' Theâm vaøi g io ït dd CuSO4 2% Quan saùt roài ñun noùng ñeán soâi Quan saùt caùc hieän töôïng vaø giaûi thích. Thöïc hieän tuaàn töï theo chieàu muõi teân naøy Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 5 Chöông 5: ÑAÏI CÖÔNG VEÀ KIM LOAÏI BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 3 Teân baøi thöïc haønh: Baøi hoïc soá: 24 Tính chaát, ñieàu cheá kim loaïi, söï aên SGK trang 104 moøn kim loaïi ---12CB--HÌNH VEÕ Tieát soá: CAÙCH TIEÁN HAØNH Thí nghieäm 1: Daõy ñieän hoùa cuûa kim loaïi - Cho vaøo moãi oáng 3ml dd HCl loaõng 1 2 3 - dd HCl loaõng - Sau ñoù cho vaøo 3 oáng 3 maåu kim loaïi töông öùng coù kích thöôùc töông ñöông laø Al, Fe, Cu 1' Maåu nhoâm 2' Maåu saét Maåu ñoàng 3' - keïp goã Cho vaøo 3 oáng nghieäm, moãi oáng 3 ml dung dòch HCl loaõng. Cho 3 kim loaïi laø Al, Fe, Cu coù kích thöôùc töông ñöông vaøo 3 oáng. Quan saùt, so saùnh löôïng boït khí thoaùt ra ôû töøng oáng nghieäm. Ruùt ra keát luaän veà möùc ñoä hoaït ñoäng hoùa hoïc cuûa töøng kim loaïi. Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù. Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá kim loaïi baèng caùch duøng kim loaïi maïnh khöû ion cuûa kim loaïi yeáu trong dung dòch. - Ñinh saét saïch - dd CuSO4 2% Dung dòch CuSO4 2% Ñinh saét saïch thaû vaøo dd CuSO4 ñeå sau 10 phuùt - Thí nghieäm 3: AÊn moøn hoùa hoïc Vieân keõm 3ml A xit Sunfuric Dung dòch H 2SO 4 loaõn g Vieân keõm 1 Nhoû theâm vaøo oán g 1 Quan saùt boït khí 2 thoaùt ra dd Cu SO4 2-3 gioït dung dòch CuSO 4 1' 2' OÁn g 2 giöõ nguyeân 3ml * Sau cuøn g ruùt ra keát luaän vaø giaûi thích So saùn h löôïn g boït khí thoaùt ra ôû 2 oán g Boû moät ñinh saùt ñaõ caïo saïch gæ vaøo dung dòch CuSO4. Ñôïi sau khoaûng 10 phuùt, quan saùt maøu treân ñinh saét vaø maøu cuûa dung dòch. Ruùt ra keát luaän vaø vieát phöông trình hoùa hoïc. - Roùt vaøo 2 oáng nghieäm , moãi oáng 3 ml dung dòch H2SO4 loaõng vaø cho vaøo moãi oáng moät vieân keõm. - Quan saùt boït khí thoùa ra ôû 2 oáng. - Nhoû theâm 2 -3 gioït dung dòch CuSO4 vaøo oáng 1. - Quan saùt löôïng boït khí thoaùt ra ôû oáng 1 vaø oáng 2. - Ruùt ra keát luaän vaø giaûi thích. Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 6 Chöông 6 : KIM LOAÏI KIEÀM , KIM LOAÏI KIEÀM THOÅ, NHOÂM BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 4 Baøi hoïc soá: 30 SGK trang 135 ---11CB--HÌNH VEÕ Teân baøi thöïc haønh: Tieát Tính chaát cuûa natri, magie, nhoâm soá: vaø hôïp chaát cuûa chuùng CAÙCH TIEÁN HAØNH Thí nghieäm1: So saùnh khaû naêng phaûn öùng cuûa Na. Mg, Al vôùi nöôùc Maåu natri nhoû baèng haït gaïo 1 Nöôùc + vaøi gioït 34 phenolphtalein / Ñaët vaøo giaù 2 Maåu magie 5 ml nöôùc + vaøi gioït phenolphtalein Quan saùt hieän töôïng xaûy ra Ñaët vaøo giaù 3 Sau cuøng ñun, quan saùt Maåu nhoâm caïo saïch lôùp oxit 5 ml nöôùc + vaøi gioït phenolphtalein Quan saùt hieän töôïng xaûy ra Sau cuøng ñun, quan saùt - Roùt vaøo oáng nghieäm 1 cao ñeán ¾ oáng nöôùc, cho theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaøo oáng nghieäm maåu natri baèng haït gaïo. - OÁng nghieäm thöù 2 roùt vaøo 5 ml nöôùc, theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaø oáng maåu kim loaïi magie. Quan saùt hieän töôïng. - OÁng nghieäm thöù 2 roùt vaøo 5 ml nöôùc, theâm vaøi gioït dung dòch phenolphtalein, ñaët oáng nghieäm vaøo giaù vaø boû vaø oáng maåu kim loaïi nhoâm caïo saïch lôùp oxit treân beà maët. Quan saùt hieän töôïng. - Ñun noùng caû oáng 2 vaø 3 quan saùt. - So saùnh möùc ñoä phaûn öùng ôû caû 3 oáng. Vieát caùc PTHH ñaõ xaûy ra. Thí nghieäm 2: Nhoâm taùc duïng vôùi dung dòch kieàm 2- 3ml Quan saùt boït khí thoaùt ra dd NaOH loaõng dd NaOH Boû theâm moät loaõng maåu nhoâm - Roùt 2 -3 ml dung dòch NaOH loaõng vaøo oáng nghieäm vaø boû vaøo ñoù moät maåu nhoâm. - Ñun noùng nheï ñeå phaûn öùng xaûy ra nhanh hôn. - Quan saùt boït khí thoaùt ra. - Vieát PTHH caûu caùc phaûn öùng. Ñun noùng Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 7 Thí nghieäm 3: Tính chaát löôõng tính cuûa Al(OH)3 1' 1 3ml dd AlCl 3 3ml dung dòch AlCl3 2 Nhoû dd ñeán NH3 dö 1'' dd H2SO4 Laéc nheï dd H2SO4 2' 2'' dd NaOH dd NaOH Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù Laéc nheï - Roùt vaøo 2 oáng nghieäm (1 vaø 2) , moãi oáng 3 ml dung dòch AlCl3 roài nhoû ñeán dö dung dòch NH3 ñeå thu ñöôïc keát tuûa Al(OH)3 ( 1’ vaø 2’). - Nhoû dung dòch H2SO4 loaõng vaøo oáng 1’, laéc nheï (1’’)ï. Quan saùt hieän töôïng. - Nhoû dung dòch NaOH vaøo oáng 2’, laéc nheï (2’’). Quan saùt hieän töôïng. - Vieát PTHH cuûa caùc phaûn öùng vaø giaûi thích hieän töôïng. Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 8 Chöông 7: SAÉT VAØ MOÄT SOÁ KIM LOAÏI QUAN TROÏNG BAØI THÖÏC HAØNH SOÁ 5 Teân baøi thöïc haønh: Baøi hoïc soá: 39 Tieát soá: Tính chaát hoaù hoïc cuûa saét, ñoàng vaø SGK trang 168 nhöõng hôïp chaát cuûa saét, crom ---12CB--HÌNH VEÕ CAÙCH TIEÁN HAØNH Thí nghieäm 1: Ñieàu cheá FeCl2 - Cho ñinh saét saïch vaøo oáng nghieäm. Roùt theâm vaøo 3 -4 ml dung dòch HCl. Ñun noùng nheï ñeå thaáy boït khí suûi leân. - Nhaän xeùt maøu cuûa dung dòch taïo thaønh khi phaûn öùng gaàn keát thuùc ( khi boït suûi chaäm). - Vieát PTHH caûu phaûn öùng. 3-4ml Ñun noùng nheï dd HCl Ñinh saét saïch Dung dòch HCl Thí nghieäm 2: Ñieàu cheá Fe(OH)2 A. CAÙCH TIEÁN HAØNH. - Ñun soâi 4 -5 ml dung dòch NaOH trong oáng nghieäm ñeå ñaåy heát khí oxi hoùa tan trong dung dòch, roùt nhanh 2 -3 ml dung dòch FeCl 2 (vöøa ñieàu cheá ñöôïc ôû thí nghieäm 1) vaøo dung dòch NaOH. - Quan saùt maøu keát tuûa thu ñöôïc. Giöõ keát tuûa naøy ñeán cuoái buoåi thí nghieäm ñeå quan saùt tieáp. Vieát PTHH cuûa phaûn öùng. B. THIEÁT KEÁ HÌNH VEÕ Saûn phaåm phaûn öùng ôû thí nghieäm 1 1 1' 1 Boû ñinh ra Laáy phaàn dung dòch FeCl2 1 2 Roùt nhanh oáng 1 vaøo oáng 2 2' 2 Ñun soâi oáng nghieäm 2 chöùa 4 -5 ml dd NaOH ñeå ñuoåi heát oxi tan trong dd NaOH Quan saùt Coù theå ñaët caùc oáng nghieäm treân giaù vaø duøng keïp oáng nghieäm Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 9 Thí nghieäm 3: Thöû tính oxi hoùa cuûa K2Cr2O7 . Ñinh saét caïo saïch gæ OÁng nghieäm chöùa saün 4 - 5 ml H2SO4 loaõng dd K2Cr2O7 Nhoû töøng gioït Qan saùt hieän töôïng xaûy ra Ñieàu cheá dd FeSO4 - Ñieàu cheá FeSO 4 baèng caùch duøng ñinh saét ñaõ caïo saïch gæ vaøo oáng nghieäm chöùa 4 -5 ml dung dòch H2SO4 loaõng. - Nhoû daàn töøng gioït dung dòch K2Cr2O7 vaøo dung dòch FeSO4 vöøa ñieàu cheá ñöôïc, laéc oáng nghieäm. - Quan saùt hieän töôïng xaûy ra. dd FeSO4 Thí nghieäm 4: Phaûn öùng cuûa ñoàng vôùi dung dòch H2SO4 ñaëc, noùng. A. CAÙCH TIEÁN HAØNH: - Cho 1-2 mieáng ñoàng vaøo oáng nghieäm chöùa 2 -3 ml dung dòch H2SO4 ñaëc roài ñun noùng. - Quan saùt hieän töôïng xaûy ra vaø vieát PTHH cuûa phaûn öùng. - Nhoû vaøi gioït dung dòch NaOH vaøo dung dòch vöøa thu ñöôïc. - Tieáp tuïc quan saùt hieän töôïng vaø vieát PTHH cuûa phaûn öùng. B. HÖÔÙNG DAÃN THIEÁT KEÁ : dd NaOH Vaøi gioït Mieáng ñoàng OÁng nghieäm chöùa 2- 3ml dd H2SO4 ñaëc Ñun noùng roài quan saùt (1) dd CuSO4 thu ñöôïc Quan saùt (2) Haø Giang Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 10 Giaùo vieân: Hoaøng Vaên Hoan -–Toå Hoaù–hoïc - Tröôøng THPT Phan Boäi Chaâu –- Gia lai 11