Tài liệu Skkn giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh ở trường thcs

Skkn: Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh ở trường THCS Phần I:LỜI MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Các bậc tiền nhân đã nói: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì đất nước suy". Có thể khẳng định lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thấy rằng: giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm tới sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Điều đó xuất phát từ nhận thức sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người - chủ thể của mọi sáng tạo, mọi nguồn gốc của cải vật chất và văn hoá, mọi nền văn minh của mọi quốc gia. Xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục - đào tạo có vai trò quyết định. Qua hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội. Đáng tiếc là một bộ phận không nhỏ có sự giảm sút về tư tưởng, đạo đức đặc biệt là thế hệ trẻ. Một bộ phận thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên sống không có lý tưởng, không có mục đích, thiếu niềm tin, chạy theo các nhu cầu tầm thường, ngại cống hiến, ngại khó khăn, thích hưởng thụ, sống buông thả. Trong văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng 2 khoá VIII đã đánh giá thực trạng là “ Đặc biệt đáng lo ngại là trong một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai bản thân và đất nước”. Báo cáo kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII và phương hướng phát triển giáo dục đến 2010 có nêu: “Vấn đề bức xúc nhất trong giáo dục nước ta hiện nay là chất lượng giáo dục toàn diện, trước hết là chất lượng giáo dục chính trị, lý tưởng, đạo đức và lối sống”, “Nỗ lực phấn đấu toàn diện làm cho giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu, trong đó giáo dục đạo đức là cái gốc”. Trong Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã nêu “chưa chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và k̀ năng làm viê ̣c”. Trước tình hình và thực trạng đó, những năm qua đã được các cấp, các ngành, đặc biệt là những người làm công tác giáo dục thực sự quan tâm và thấy được sự cần thiết là phải đầu tư cho việc giáo dục toàn diện. Trong Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng được các cấp, các ngành quan tâm. Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị cũng chỉ đạo thực hiện điểm nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa học đường và Giáo dục k̀ năng sống cho học sinh”. Tuy vậy, thực tế thì vấn đề giáo dục lý tưởng đạo đức vẫn có những nơi, những lúc vẫn còn bị xem nhẹ, chưa được chú trọng đúng mực. Xuất phát từ những lý do khách quan và lý do chủ quan như đã phân tích ở trên, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS”. II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 1. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, đối chiếu với thực tế từ đó đề xuất một số giải pháp, biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường THCS để góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội. 2. Phân tích, đánh giá thực trạng đạo đức học sinh ở trường THCS để thấy rõ tình hình thực tế về đạo đức của học sinh hiện nay. 3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1 Nghiên cứu về đạo đức của học sinh ở trường THCS. 2. Phạm vi nghiên cứu: những vấn đề liên quan đến đạo đức của học sinh ở Trường THCS. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Nghiên cứu thông qua các tài liệu của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục và đào tạo, các Chỉ thị của Bộ giáo dục và đào tạo, cùng với các Hướng dẫn của các ngành có liên quan. 2. Nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, qua tham quan học tập và các kinh nghiệm thực tiễn về giáo dục đạo đức cho học sinh. 3. Khảo sát, điều tra thực tế, so sánh, thống kê, phân tích, tổng hợp chất lượng giáo dục đạo đức qua kết quả của học sinh từ năm học trước của trường THCS. V. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Chương I: Cơ sở khoa học của việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Chương II: Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh tại trường THCS Trần Công Ái, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Phần II:NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨCHỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS I. MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO ĐÚC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS Theo tổ chức Y tế thế giới WHO độ tuổi vị thành niên có từ 10 đến 19 tuổi, ở Việt Nam quy định độ tuổi vị thành niên từ 10 đến 18 tuổi, qua điều tra tỷ lệ thanh niên ở nước ta năm 1999 chiếm 23% dân số, trong đó 81% đang theo học. Như vậy học sinh THCS là lứa tuổi vị thành niên, giai đoạn này các em phát triển mạnh về thể chất, sinh lý. Ở lứa tuổi này các em muốn tìm tòi, phát hiện khám phá, tìm hiểu những điều chưa biết của cuộc sống và sự giao tiếp với bạn bè là một nhu cầu rất lớn. Các em có xu hướng tụ tập thành từng nhóm có cùng sở thích, phù hợp với tính tình để vui chơi, đùa nghịch, có những lúc, những nơi các em có các hành động không đúng, không phù hợp với lứa tuổi của mình. Trong giai đoạn này quá trình phát triển sinh lý ảnh hưởng đến rất nhiều tính cách của các em: các em rất dễ bị xúc động khi có một tác động nào đó, bản thân các em dễ bị lôi kéo, kích động, lòng kiên trì và khả năng tự kiềm chế thấp. Ở lứa tuổi này tính tình không ổn định, dễ nổi cáu, khi thì quá sôi nổi nhiệt tình nhưng có trở ngại lại dễ buông xuôi, chán nản. Đối với các em, cái gì cũng dễ dàng, đơn giản và luôn ở trạng thái hiếu thắng hoặc tự ti vì thế dễ đi đến những hành động thiếu suy nghĩ chín chắn, nhiều lúc vi phạm mà vẫn không biết. Chính vì vậy, các thầy giáo, cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các em có những suy nghĩ và hành động đúng. II. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG, NHÀ NƯỚC VỀ VIỆC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS 1. Quan điểm của Đảng, Nhà nước về việc chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS Văn kiện Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã nêu rõ: Nhiệm vụ mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có tính tổ chức kỷ luật cao là những con người kế thừa và xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa hồng vừa chuyên. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã nêu: Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân. Tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Trên cơ sở những định hướng chung, định hướng có tính chiến lược của Đảng về giáo dục, đào tạo nói chung và giáo dục đạo đức cho học sinh nói riêng, Đảng ta cũng đã thấy rõ vị trí, vai trò của thế hệ trẻ là nguồn nhân lực quan trọng của nước nhà. Vì thế, ngoài việc đào tạo, bồi dưỡng để thế hệ trẻ có những kiến khoa học thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh là hết sức quan trọng, cấp bách và cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Những định hướng, chủ trương của Đảng về giáo dục, đào tạo là căn cứ để Nhà nước thể chế hóa thành các văn bản pháp luật nhằm điều chỉnh mọi hoạt động liên quan đến giáo dục, đào tạo. 2. Qui định của Nhà nước về việc giáo dục đạo đức học sinh trong trường THCS Điều 2 Chương I của Luật giáo dục 2005 nêu rõ; “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm m̀ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân; đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Điều 27 mục 2 chương III luật giáo dục 2005 khẳng định “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm m̀ và các k̀ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. - Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hành bằng nhiều biện pháp, có mục tiêu phù hợp. Phải được xây dựng nội dung, kế hoạch cụ thể và được thực hiện thường xuyên liên tục và đảm bảo tính hệ thống mới đạt được kết quả cao. - Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hàng bằng nhiều hình thức phong phú, linh hoạt, phù hợp với tâm sinh lý và lứa tuổi của học sinh. Thông qua các hoạt động giáo dục trong và ngoài trường. Đồng thời phải biết kết hợp giáo dục giữa 3 môi trường: Nhà trường – Gia đình – xã hội để tạo nên sức mạnh tổng hợp. Huy động mọi nguồn lực, mọi sự hỗ trợ của tất cả các tổ chức, các cơ quan ban ngành, cùng đoàn thể cùng phối hợp để thực hiện tốt xã hội hoá giáo dục, góp phần nâng cao đạo đức, chất lượng học sinh, góp phần phát triển nguồn nhân lực có trí tuệ, đồng thời tạo ra nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. III. NỘI DUNG, Ý NGHĨA CỦA VẤN ĐỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS Hiện nay, nước ta đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục được coi trọng là “Quốc sách hàng đầu” góp phần tích trong sự thắng lợi của công cuộc đổi mới này vì thế, công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh cần được coi trọng đúng mực. Giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức trước hết, phải tăng cường giáo dục thế giới quan khoa học. Trên cơ sở tăng cường thế giới quan khoa học cần tăng cường giáo dục tư tưởng cách mạng xã hội chủ nghĩa cho học sinh. Qua giáo dục đạo đức phải nâng cao lòng yêu nước, tăng cường ý thức lao động và tự giác trong lao động (động cơ, thái độ đúng đắn, chăm chỉ, nỗ lực vươn lên làm chủ khoa học công nghệ). Bên cạnh đó cũng phải đồng thời tăng cường giáo dục pháp luật, giáo dục lòng yêu thương con người và hành vi ứng xử có văn hoá (biết ứng xử lễ phép tế nhị, lịch sự). Điều này đòi hỏi ngành giáo dục phải tăng cường công tác quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng và phát triển toàn diện ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay, đồng thời phải có chiến lược, sách lược phát triển đúng hướng, hợp quy luật, xu thế và xứng tầm thời đại. Chương II THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƯỜNG THCS TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY I. ĐẶC ĐIỂM VỀ TRƯỜNG THCS Trường đóng tại …………………………….. Năm học 2015-2016, nhà trường có 19 CBGVNV, trong đó có 15 GV trực tiếp giảng dạy, có 100% CBGVNV trình độ đạt chuẩn trong đó có 8 người đạt trình độ trên chuẩn. Tổng số học sinh của trường là 137 em, chia thành 4 lớp. Trường có tổ chức Chi bộ Đảng gồm 15 đảng viên và nhiều năm liền đạt danh hiệu Chi bộ trong sạch vững mạnh. Các đảng viên luôn gương mẫu, giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo trong toàn bộ hoạt động của nhà trường. Các tổ chức khác như Công đoàn cơ sở, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Ban đại diện CMHS đều hoạt động tích cực, góp phần cùng nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục trong từng năm học. Qua quá trình hình thành và phát triển, nhà trường từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phấn đấu xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, nhằm góp phần vào sự phát triển chung của giáo dục xã nhà. Những kết quả mà nhà trường đạt được trong nhiều năm qua đã tạo nên một uy tín lớn, một thương hiệu nhà trường được học sinh, phụ huynh tin tưởng lựa chọn. Được sự chỉ đạo của Sở GD và ĐT ………., Phòng GD và ĐT ………. và chính quyền các cấp cùng với sự cố gắng phấn đấu của đội ngũ cán bộ giáo viên và nhân viên, Ban đại diện cha mẹ học sinh và các thế hệ học sinh, Trường THCS ………… đã được UBND Tỉnh công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia giai vào năm ……. . II. TÌNH HÌNH THỰC TẾ TRƯỜNG THCS 1. Những kết quả đạt được 1.1. Kết quả đạt được * Kết quả giáo dục đạo đức học sinh như sau: * Xếp loại điểm nhấn: - Năm học 2015-2016: Phòng và Sở GD&ĐT tỉnh xếp loại Tốt. - Năm học 2016-2017: Phòng GD&ĐT xết loại Tốt. 1.2. Nguyên nhân Để đạt được kết quả trên, đó là nhờ sự nỗ lực, năng động của đội ngũ quản lý của nhà trường, các tổ chức trong nhà trường; sự đoàn kết thống nhất của Hội đồng sư phạm nhà trường; đặc biệt là sự chỉ đạo, quan tâm của Chi bộ đảng. 2.2. Những hạn chế 2.1. Hạn chế Qua kết quả chất lượng giáo dục đạo đức học sinh đạt hạnh kiểm tốt, khá tương đối cao nhưng thấy rằng hạnh kiểm yếu có xu hướng tăng lên. Bảng thống kê chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh cũng cho thấy rằng đã có sự tụt lùi về tỷ lệ học sinh đạt hạnh kiểm khá, tốt và tăng tỷ lệ học sinh có hạnh kiểm yếu qua các năm học.Vì vậy, trong những năm học tiếp theo đội ngũ quản lý của nhà trường cần phải nỗ lực hơn nữa để cố gắng tìm ra những giải pháp tốt hơn, phù hợp hơn nhằm đạt được những kết quả cao hơn nữa đáp ứng được đòi hỏi của xã hội và địa phương trong việc phát triển nguồn nhân lực. 2.2. Nguyên nhân Qua công tác tại trường, tôi nhận thấy có một số nguyên nhân khách quan và chủ quan mà chất lượng giáo dục đạo đức chưa cao, kỷ cương nề nếp của giáo viên chưa thực sự được coi trọng, còn thiếu những giải pháp cụ thể trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Cụ thể còn có những biểu hiện sa sút về đạo đức trong một bộ phận học sinh như sau: - Một số học sinh chưa xác định đúng động cơ thái độ học tập, còn coi việc học hành là sự ép buộc do gia đình yêu cầu nên mục tiêu học tập chưa đạt được. - Do các em học sinh phần lớn là vùng nông thôn, điều kiện kinh tế khó khăn, ít được giao lưu, giao tiếp nên trong ứng xử các em còn vụng về, hay nói trống không, đôi lúc thiếu suy nghĩ, phát ngôn bừa bãi, không đúng nơi đúng lúc. - Việc phát huy, kết hợp giữa: Nhà trường - Gia đình - Xã hội chưa được đồng bộ. Công tác xã hội hoá giáo dục chưa được đẩy mạnh, chưa đạt được hiệu quả cao. III. NHỮNG GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ 1. Những giải pháp 1.1. Giải pháp chung Tạo dựng được môi trường học tập có nề nếp, kỷ cương; có chất lượng giáo dục cao, để mỗi học sinh đều có cơ hội phát triển tài năng và tư duy sáng tạo. Nhà trường có uy tín về chất lượng giáo dục, là mô hình giáo dục hiện đại, tiên tiến phù hợp với xu thế phát triển của đất nước và thời đại. Nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện, đặc biệt là chất lượng giáo dục đạo đức và chất lượng văn hoá. Đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình và đối tượng học sinh. Đổi mới các hoạt động giáo dục, hoạt động tập thể, gắn học với hành, lý thuyết với thực tiễn; giúp học sinh có được những k̀ năng sống cơ bản. Nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu về k̀ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động”. 1.2. Giải pháp cụ thể Dựa trên cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và phân tích cụ thể thực trạng của việc quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS, tôi thấy cần quan tâm đến các vấn đề sau đây: Thứ nhất, tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng. - Trong trường học, Chi bộ Đảng nắm quyền lãnh đạo các hoạt động của nhà trường, là hạt nhân, là nền tảng của sự đoàn kết, chính vì vậy phải xây dựng Chi bộ Đảng nhà trường vững mạnh, thực hiện tốt vai trò của mình, luôn thực hiện theo phương châm “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”. Mỗi đảng viên phải gương mẫu trong mọi hoạt động, đặc biệt là trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. - Thường xuyên cập nhật thông tin, quán triệt các quan điểm, đường lối, nghị quyết của Đảng và văn bản của các cấp chính quyền. Họp định kỳ vào ngày 25 hàng tháng để đề ra chủ trương cụ thể, giao trách nhiệm cho các tổ chức trong nhà trường thực hiện. Đặc biệt là công tác giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức cho cán bộ giáo viên và học sinh. Đẩy mạnh việc thực hiện có hiệu quả điểm nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa học đường và Giáo dục k̀ năng sống cho học sinh”. - Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, uốn nắn, sửa chữa những tư tưởng lệch lạc, sai chủ trương mà chi bộ đề ra. Thứ hai, nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn trong việc rèn luyện đạo đức, phát triển và hoàn thiện nhân cách cho học sinh. * Đối với giáo viên chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp quản lý học sinh, gần gũi, gắn bó, dễ tìm hiểu được tâm tư, nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, là người mà các em cảm thấy thân thiết như cha mẹ, như người thân ruột thịt của mình mà các em muốn được thổ lộ, giãi bày, muốn được cùng chia sẻ mọi điều. Vì thế để làm tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh thì mọi cán bộ quản lý cần phải làm tốt các công tác sau: - Phân công giáo viên chủ nhiệm: Việc phân công giáo viên chủ nhiệm đòi hỏi người cán bộ quản lý phải chọn những giáo viên vững vàng về lập trường chính trị tư tưởng, có phẩm chất tốt, có nhiều kinh nghiệm, yêu nghề, năng động, thương yêu học sinh, hết lòng vì sự nghiệp giáo dục; cần quan tâm đến giáo viên là người địa phương. - Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để họ nắm vững được nhiệm vụ; quyền hạn và giúp họ thấy được vai trò, trách nhiệm của mình để có kế hoạch cụ thể, phù hợp trong công tác chủ nhiệm lớp. Đồng thời biết kết hợp với giáo viên bộ môn, Ban cán sự lớp và Ban đại diện cha mẹ học sinh để theo dõi, giúp đỡ kịp thời điều chỉnh, uốn nắn giáo dục học sinh. - Thành lập tổ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức hội nghị giáo viên chủ nhiệm để trao đổi và học tập lẫn nhau. Coi trọng công tác học tập kinh nghiệm với các trường bạn để nâng cao năng lực chủ nhiệm. - Tổ chức các cuộc thi cấp trường, cấp huyện,... để giáo viên chủ nhiệm có cơ hội thể hiện nghiệp vụ và có cơ hội học tập lẫn nhau. - Giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp chặt chẽ với Chi đoàn, Liên đội và giáo viên bộ môn để kịp thời uốn nắn, xử lý kịp thời nghiêm minh với những học sinh vi phạm nội quy, quy định của trường như: đi học muộn, trốn học, trang phục không đúng quy định. - Giáo viên thực sự công bằng, khách quan trong việc xếp loại để tạo niềm tin cho học sinh. Đây là biện pháp tâm lý rất quan trọng và có hiệu quả. - Mỗi tháng giáo viên chủ nhiệm cùng với Ban Giám hiệu, đại diện hội cha mẹ học sinh giao ban nhằm thông tin hai chiều về những tồn tại trong học sinh về đạo đức cũng như tâm tư nguyện vọng của các em, để từ đó có biện pháp khắc phục trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh, nhất là những học sinh cá biệt về đạo đức. - Cuối mỗi đợt thi đua và sau mỗi học kỳ, Ban giám hiệu có trách nhiệm đánh giá, xếp loại động viên kịp thời những giáo viên chủ nhiệm làm tốt, bên cạnh đó cũng nhắc nhở những giáo viên chủ nhiệm nào chưa hoàn thành công tác chủ nhiệm của mình. * Đối với giáo viên bộ môn và cán bộ nhân viên nhà trường. Đặc thù của người giáo viên vừa là nhà sư phạm, vừa là nhà tổ chức, tham gia các hoạt động chính trị, xã hội. Phương tiện lao động của người giáo viên là phẩm chất nhân cách và trí tuệ của chính họ. Những phẩm chất đó tạo nên sức mạnh, niềm tin và lý tưởng nó thấm nhuần vào bài giảng, từng hoạt động giáo dục của họ. Để giáo dục đạo đức cho học sinh trước hết người cán bộ quản lý cần phải chú ý bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm cho đội ngũ giáo viên. Lòng nhân ái, tình thương con người là cái gốc của đạo lý làm người, tình yêu thương học sinh là điểm xuất phát của sự sáng tạo sư phạm làm cho giáo viên có trách nhiệm cao với công việc của mình. Xukhômlinki đã nói: “Nhờ có sức mạnh của tình yêu đó mà nhà sư phạm có tâm hồn cao thượng, tinh thần sảng khoái, trí tuệ sáng suốt tình cảm nhạy bén và tinh tế”. Tình yêu thương học sinh thể hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục, đó cũng là cơ sở xuất phát của tình yêu nghề nghiệp, thể hiện trong việc không ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành tấm gương sáng, gây niềm tin đạo đức cho học sinh. Đối với người giáo viên lòng yêu nghề, sự say mê hứng khởi, sự kiên trì, khắc phục khó khăn trong học hỏi rèn luyện, toàn tâm toàn ý với sự nghiệp giáo dục, tất cả vì học sinh thân yêu là biểu hiện đạo đức cách mạng và lý tưởng nghề nghiệp. Vì vậy; người cán bộ quản lý cần có trách nhiệm: - Xây dựng được phong trào tự học, tự rèn luyện không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng cho cán bộ giáo viên thông qua các buổi hợp hội đồng, các buổi sinh hoạt chuyên môn, các buổi học tập chính trị. - Tổ chức các buổi hội thảo, học tập chính trị để từ đó giáo viên hiểu rõ vai trò của mình, thể hiện lòng nhiệt tình cùng với Ban giám hiệu tham gia vào hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các bài học trên lớp. - Thông qua các giờ học trên lớp giáo viên bộ môn có thể đan xen, lồng ghép, tích hợp các kiến thức vào giáo dục đạo đức cho học sinh như: + Hưởng ứng và phổ biến rộng rãi đến toàn thể giáo viên và học sinh cuộc vận động “Học tập sang làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chuyển từ học tập sang làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang được Đảng ta phát động. + Môn Văn học: bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, lòng yêu thương con người, biết phân biệt điều gì nên làm, biết tránh xa cái xấu, biết làm điều thiện, biết giúp đỡ thông cảm với những con người gặp khó khăn hoạn nạn. + Môn Lịch sử: giúp đỡ học sinh hiểu được truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của ông cha ta. Biết tôn trọng và tự hào về những truyền thống đó và thấy rõ trách nhiệm của mình với quê hương đất nước. + Môn Địa lý: qua các bài giảng giúp học sinh hiểu thêm về quê hương, đất nước, những di sản thế giới, những danh lam thắng cảnh của đất nước, từ đó giúp các em biết trân trọng và bảo vệ các di sản, danh lam đó. Đồng thời tạo điều kiện để các em hiểu về môi trường từ đó có trách nhiệm bảo vệ môi trường. + Đối với các môn khoa học tự nhiên: giúp học sinh nhận thức và lựa chọn đánh giá đúng đắn các giá trị và tìm ra những hành vi biện pháp hợp lý trong đời sống đạo đức của mình. + Đặc biệt đối với bộ môn giáo dục công dân: là một bộ môn có vai trò to lớn trong việc giúp học sinh nắm đựơc các khái niệm cơ bản về các phạm trù đạo đức trong việc ứng xử hàng ngày, nắm được các chuẩn mực về đạo đức, các hành vi trong các hoạt động và các mối quan hệ, hiểu rõ trách nhiệm lương tâm, nghĩa vụ, tiến độ đạo đức để chuẩn bị hành trang bước vào cuộc sống mới. Nên trong lúc giảng dạy luôn lồng ghép, tích hợp những nội dung giáo dục vào bài giảng. - Thường xuyên động viên, nhắc nhở đội ngũ giáo viên để họ hiểu rõ trách nhiệm giáo dục đạo đức học sinh trong trường là một nhiệm vụ của mọi người. Từ đó trong các giờ lên lớp giáo viên sẽ quan tâm hơn trong việc uốn nắn lời nói, tác phong, hành vi cử chỉ của học sinh trong việc thực hiện những nội quy, quy chế của nhà trường. Biện pháp này có tác động tích cực trong qúa trình giáo dục đào tạo học sinh. Thứ ba, phát huy vai trò xung kích của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Liên đội nhà trường: - Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Liên đội trong nhà trường có trách nhiệm trước Chi bộ, Ban giám hiệu trong việc giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên trong nhà trường thông qua nhiều hình thức hoạt động như: Hội thảo, thi tìm hiểu, dã ngoại, cắm trại giao lưu với các trường bạn để giúp các em lĩnh hội kiến thức từ đó hình thành cho các em ước mơ hoài bão cao đẹp. Chi đoàn cùng với Liên đội trường thành lập các câu lạc bộ theo sở thích: CLB yêu thơ, CLB toán học, CLB thể dục thể thao,... - Xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ Đoàn, Đội là những người có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, năng động sáng tạo, nhiệt tình trong mọi công việc. Phối hợp thường xuyên với các tổ chức Đoàn, Đội cấp trên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cán bộ đoàn, đội. - Trong mỗi năm học phải bám sát nhiệm vụ năm học của Nhà trường và của Chi đoàn, Liên đội trường học để từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể. Tổ chức các đợt thi đua theo từng chủ đề, thi đua dài hạn và ngắn hạn. Thành lập các đội xung kích học sinh để thường xuyên kiểm tra đánh giá thi đua; đồng thời tổng kết, đánh giá chất lượng hoạt động để có sự động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân kịp thời; bên cạnh đó phê bình, khiển trách, điều chỉnh, uốn nắn những tập thể, cá nhân vi phạm. - Cùng với Ban chỉ đạo thực hiện điểm nhấn “Tăng cường xây dựng văn hóa học đường và Giáo dục k̀ năng sống cho học sinh”cụ thể hóa, bổ sung các nội dung, tiêu chí cho phù hợp với thực tế Nhà trường. - Xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động giữa Chi đoàn, Liên đội trường – giáo viên chủ nhiệm – giáo viên bộ môn – Ban đại diện cha mẹ học sinh để tạo ra các hoạt động bổ ích góp phần giáo dục học sinh có hiệu quả thiết thực như: + Thăm hỏi các gia đình thương binh liệt sĩ nhân ngày 27/7, nhân ngày 22/12. Thăm hỏi và chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng, tu bổ và thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, các di tích lịch sử trên địa phương. + Tổ chức các buổi lao động sản xuất giúp đỡ các gia đình neo đơn, nghèo và các gia đình gặp khó khăn, hoạn nạn. + Tổ chức tốt phong trào ủng hộ học sinh nghèo, học sinh vùng xa xôi, hẻo lánh. Tham gia tốt các phong trào tham gia từ thiện, nhân đạo. Tổ chức tốt các chủ đề của Hội đông đội cho đội viên tham gia thực hiện. + Từng tháng có kế hoạch tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động vệ sinh, bảo vệ môi trường trong nhà trường và nơi công cộng. + Tổ chức các buổi lao động công ích xây dựng các công trình và tạo nguồn qù hoạt động. Từ đó giúp cho đoàn viên thanh niên, đội viên có ý thức làm chủ, có tình yêu thương ý chí cộng đồng. Bồi dưỡng lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình đạo lý. Rèn luyện đức tính cần cù, sáng tạo, năng động, ham học hỏi, độc lập suy nghĩ. + Kết hợp với các tổ chức để giáo dục cho học sinh về trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội, tránh xa các tệ nạn xã hội,... + Các tổ chức phải có những quy định và những cam kết đối với học sinh không tham gia vào các tệ nạn xã hội. + Phải có lễ ký kết bàn giao các học sinh cho các cơ sở đoàn địa phương trong dịp hè. Căn cứ vào kết quả hoạt động hè tại địa phương để đánh giá nhận xét ý thức của học sinh trong dịp hè. Thứ tư, đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống. - Vào đầu năm học mới cần giới thiệu cho học sinh truyền thống xây dựng, phát triển và trưởng thành, các hình ảnh các thế hệ đã trưởng thành từ mái trường nay đang góp sức xây dựng quê hương đất nước. Các thành quả mà nhà trường đã đạt được, các thế hệ thầy cô giáo đã và đang công tác trong nhà trường để từ đó giúp cho học sinh tình yêu trường yêu lớp, biết phát huy những truyền thống tốt đẹp của nhà trường. - Tổ chức các buổi nói chuyện, tọa đàm của các cán bộ lão thành cách mạng, các cựu chiến binh; tổ chức các đợt đi thăm các di tích lịch sử. Từ đó hình thành cho học sinh lòng yêu quê hương đất nước, tự hào dân tộc, ý chí tự cường về quê hương, về mái trường yêu dấu. - Lập kế hoạch, tổ chức các đợt thi đua cho các chủ đề, nhân các ngày lễ lớn trong năm. Mỗi đợt thi đua có đánh giá xếp loại cho từng tập thể, cá nhân tiêu biểu. Thứ năm, Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh. Tập thể học sinh là một tổ chức có cùng môi trường học tập, có cùng lứa tuổi, là nơi mà các em dễ bộc lộ cá tính. Vì vậy người cán bộ quản lý phải biết kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để giúp các em xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết có tổ chức kỷ luật và phát huy được vai trò tự quản. Để phát huy tối đa được vai trò tự quản của tập thể học sinh cần phải có sự lựa chọn đầu tư về đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ Liên đội, cụ thể là: - Phải lựa chọn được Ban cán sự lớp là những học sinh có phẩm chất, đạo đức tốt, có năng lực, nhiệt tình và có uy tín với tập thể lớp. - Căn cứ vào số lượng học sinh để phân chia thành các tổ, nhóm có tỷ lệ chất lượng, phù hợp với vị trí địa lý, tổ chức tốt phong trào “Đôi bạn cùng tiến” - Có sự định hướng giữa giáo viên chủ nhiệm với Ban chấp hành Chi đoàn, Liên đội trường về cơ cấu nhân sự của Ban cán sự để có sự thống nhất điều hành hoạt động của tập thể lớp. - Đội ngũ ban cán sự lớp và Ban chỉ huy Liên đội có nhiệm vụ điều hành hoạt động của tập thể lớp theo các tiêu chí đã đề ra và nhiệm vụ kế hoạch của nhà trường; điều hành tập thể lớp giúp giáo viên chủ nhiệm trong các hoạt động tập thể. - Sau mỗi tuần hoạt động sau các đợt thi đua và sau một học kỳ, cuối năm thì giáo viên chủ nhiệm cùng ban cán sự lớp và chi đội phải có trách nhiệm đánh giá xếp loại kịp thời để khen thưởng những cá nhân tiêu biểu đồng thời điều chỉnh uốn nắn những sai phạm. Giáo viên chủ nhiệm cùng ban cán sự lớp và chi đội cần tìm hiểu và nắm vững hoàn cảnh và sức khoẻ, đặc biệt là những em có hoàn cảnh khó khăn, hạn chế về nhận thức. Để có kế hoạch giúp đỡ, chia sẽ, động viên khích lệ để vượt qua những hoàn cảnh khó khăn, tin yêu lạc quan trong cuộc sống. Thứ sáu, Kết hợp giáo dục giữa: Nhà trường - Gia đình - xã hội trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.