Tài liệu Sáng kiến kinh nghiệm mầm non đề tài phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua bộ môn làm quen văn học thể loại truyện kể

Sáng kiến kinh nghiệm mầm non PHOØNG GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO THÒ XAÕ BAÛO LOÄC TRÖÔØNG MAÀM NON HOA HOÀNG    SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM ÑEÀ TAØI: PHAÙT TRIEÅN NGOÂN NGÖÕ MAÏCH LAÏC CHO TREÛ THOÂNG QUA BOÄ MOÂN LAØM QUEN VAÊN HOÏC THEÅ LOAÏI TRUYEÄN KEÅ BAÛO LOÄC NGAØY 24 THAÙNG 12 NAÊM 2008 GIAÙO VIEÂN: PHAN THÒ HOÀNG THAÛO CAÁU TRUÙC ÑEÀ TAØI I. CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN VAØ LÍ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI 1. Cô sôû lí luaän vaø lí do choïn ñeà taøi 1 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non 2. Muïc ñích II. THÖÏC THAÏNG: 1. Thuaän lôïi 2. Khoù khaên III. GIAÛI PHAÙP HÖÕC ÍCH 1. Tìm hieåu ñaëc ñieåm taâm sinh lí cuûa treû 2. Xaây döïng keá hoaïch 3. Laøm ñoà duøng ñoà chôi 4. Phoái hôïp vôùi caùc baäc phuï huynh IV. TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN 1. Daïy treû keå laïi truyeän, chôi ñoùng kòch vaø ñoùng vai chuû ñeà 2. Thoâng qua caùc hoaït ñoäng khaùc: a. Hoaït ñoäng ngoaøi trôøi b. Hoaït ñoäng goùc 3. Thoâng qua tuyeân truyeàn vôùi phuï huynh 4. Keát quaû theo V. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM VI. KEÁT LUAÄN VII. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO I. 1. CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN VAØ LÍ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: Cô sôû lí luaän vaø lí do choïn ñeà taøi: Chöa laøm meï nhöng chöùa chan tình meï Bôûi yeâu ngheà neân quyù lôùp maêng non Daïy tieáng meï ñeû cho treû tuoåi maàm non coù moät yù nghóa ñaëc bieät quan troïng. Ngoân ngöõ cuûa treû phaùt trieån toát seõ giuùp treû nhaän thöùc vaø giao tieáp toát goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch cho treû. Vieäc phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû trong giao tieáp seõ giuùp treû deã daøng tieáp caän vôùi caùc moân khoa hoïc khaùc nhö: Moâi tröôøng xung quanh, laøm quen vôùi toaùn, aâm nhaïc, taïo hình... maø ñieàu 2 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non toâi muoán noùi ôû daây ñaëc bieät laø thoâng qua boä moân laøm quen vaên hoïc. Boä moân laøm quen vaên hoïc daïy treû ñoïcthô. keå chuyeän, ñoùng kòch… taïo cho treû ñöôïc hoaït ñoäng nhieàu. Vieäc phaùt trieån voán töø luyeän phaùt aâm vaø daïy treû noùi ñuùng ngöõ phaùp… khoâng theå taùch rôøi giöõa caùc moân hoïc cuõng nhö caùc hoaït ñoäng cuûa treû. Moãi töø cung caáp cho treû phaûi döïa treân moät bieåu töôïng cuï theå, coù nghóa, gaén lieàn vôùi aâm thanh vaø tình huoáng söû duïng chuùng. Noäi dung voán töø cung caáp cho treû cuõng nhö hình thöùc ngöõ phaùp phaûi phuï thuoäc vaøo khaû naêng tieáp xuùc, hoaït ñoäng vaø nhaän thöùc cuûa treû. Phaùt trieån ngoân ngöõ cho treû laø moät nhieäm vuï quan troïng trong coâng taùc giaùo duïc toaøn dieän cho treû. Coâng taùc phaùt trieån ngoân ngöõ cho treû ñaõ ñöôïc nhaø giaùo duïc maàm non Lieân Xoâ noåi tieáng: Eiti- Kheâva xem laø khaâu chuû yeáu nhaát cuûa vieäc hoaït ñoäng trong tröôøng maàm non, laø tieàn ñeà thaønh coâng cuûa caùc coâng taùc khaùc. Hieän nay vieäc treû em cuûa chuùng ta noùi troûng, khoâng ñuû caâu, troïn nghóa chieám moät soá löôïng khoâng nhoû vaø raát khoù cho vieäc tieáp caän vôùi caùc taùc phaåm vaên hoïc bôûi vì treû moät phaàn ngheøo naøn veà voán töø, moät phaàn treû khoâng bieát phaûi dieãn ñaït sao cho maïch laïc. Vì vaäy toâi choïn ñeà taøi “ Phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû thoâng qua boä moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå” laøm ñeà taøi ñeå nghieân cöùu. 2. Muïc ñích: Phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû laø phaùt trieån khaû naêng nghe, hieåu ngoân ngöõ, khaû naêng trình baøy coù logic, coù trình töï, chính xaùc vaø coù hình aûnh moät noäi dung nhaát ñònh. Ñeå luyeän cho lôøi noùi cuûa treû ñöôïc maïch laïc caàn giuùp treû thöïc hieän nhöõng yeâu caàu sau:  Löïa choïn noäi dung noùi: Xaùc ñònh noäi dung caàn noùi giuùp cho lôøi noùi cuûa treû coù noäi dung thoâng baùo ngaên goïn, roõ raøng. Xaùc ñònh söï vieäc chính trong nhieàu söï vieäc, xaùc ñònh ñaëc ñieåm noåi baät, cô baûn trong nhieàu ñoï¨c ñieåm cuûa con vaät, cuûa caây, cuûa böùc tranh, noäi dung chính trong phaùt trieån vaên hoïc. Ví duï: Ñoà vaät: Taû hình daùng beân ngoaøi, coâng duïng, caùch söû duïng. Con vaät: Hình daùng, haønh ñoäng. Caây: Hình daùng beân ngoaøi, söï thay ñoåi theo muøa. Saép xeáp noäi dung ñaõ löïa choïn giuùp cho lôøi noùi cuûa treû ñöôïc ñaày ñuû, hôïp lyù, coù logic. Ví duï: Töø ñaàu ñeán chaân, töø ngoaøi vaøo trong, töø treân xuoáng döôùi, töø traùi sang phaûi... 3 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non Treû tuoåi maãu giaùo chöa coù khaû naêng löïa choïn noäi dung dieãn ñaït vì vaäy caàn phaûi höôùng daãn ñeå giuùp treû.  Löïa choïn töø: Sau khi ñaõ löïc choïn noäi dung treû caàn löïa choïn töø ñeå dieãn taû chính xaùc noäi dung mình caàn thoâng baùo. Choïn töø giuùp cho lôøi noùi cuûa treû roõ raøng, chính xaùc vaø mang saéc thaùi bieåu caûm. Vieäc choïn töø ñöôïc ñaët ra ôû 2 möùc ñoä. Möùc thöù nhaát: Choïn töø phuø hôïp vôùi noäi dung. Ví duï: Ñi chaïy... Möùc thöù 2: Choïn töø mang saéc thaùi tu töø: Ví duï: Laät ñaät, lon ton, lom khom… Ñaây laø moät vieäc khoù ñoái vôùi treû, giaùo vieân caàn höôùng daãn vaø laøm maãu cho treû baét chöôùc, ñaëc bieät laø vieäc choïn töø mang saéc thaùi tu töø chuû yeáu ñöôïc duøng thoâng qua vieäc cho treû laøm quen vôùi caùc taùc phaåm vaên hoïc. Ví duï: Caâu chuyeän: Caây kheá. Chim phöôïng hoaøng chôû ngöôøi anh ñi laáy vaøng. Vöøa ñeán nôi ngöôøi anh ñaõ voäi vaøng nheùt ñaày tuùi 6 gang. Coâ cho treû laøm quen töø “ voäi vaøng” baèng caùch giaûi thích töø khoù, cho treû laëp laïi, theå hieän baèng haønh ñoäng, höôùng daãn chaøu ñaët caâu.  Saép xeáp caáu truùc lôøi noùi: Söï lieân keát caùc caâu noùi laïi vôùi nhau taïo thaønh chuoãi lôøi noùi nhaèm dieãn taû troïn veïn moät yù, moät noäi dung naøo ñoù ñeå giuùp ngöôøi nghe hieåu ñöôïc. Ñaây laø söï saûn xuaát toaøn boä noäi dung thoâng baùo moät caùch coù logic. Ñeå dieãn taû moät yù, moät noäi dung ngaén goïn naøo ñoù thì vieäc saép xeáp caáu truùc lôøi noùi laø ñôn giaûn ñoái vôùi treû. Nhöng neáu yeâu caàu treû keå laïi truyeän hay töï saùng taùc mieâu taû nhöõng hieän töôïng söï kieän xaûy ra trong ñôøi soáng thì treû gaëp khoù khaên caàn phaûi luyeän taäp daàn daàn.  Dieãn ñaït noäi dung noùi: Khi treû dieãn ñaït phaûi ngöøng nghæ ngaét gioïng ñuùng, ñeå gioïng noùi cuûa treû khoâng eâ a aäm öø. Luyeän cho treû taùc phong khi noùi thoaûi maùi, töï nhieân, khi noùi nhìn vaøo maët ngöôøi noùi. Trong tröôøng maàm non toâi muoán ñeà caäp tôùi vieäc luyeän cho treû ngoân ngöõ maïch laïc theå hieän qua vieäc thöïc hieän hai nhieäm vuï daïy treû ñoái thoaïi giöõa troø chôi vaø ñoäc thoaïi qua boä moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå. Nhieäm vuï phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc ñöôïc thöïc hieän ôû moïi luùc moïi nôi trong sinh hoaït haèng ngaøy cuûa treû. Ñoái vôùi treû lôùp toâi ñang phuï traùch 4- 5 tuoåi: Tieáp tuïc daïy treû bieát nghe, hieåu, traû lôøi caâu hoûi cuûa ngöôøi lôùn. Bieát troø chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh. Daïy treû keå chuyeän veà ñoà chôi, ñoà vaät theo tranh, keå laïi caùc taùc phaåm vaên hoïc, keå coù trình töï, dieãn caûm. 4 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non II. THÖÏC TRAÏNG: Toâi laø giaùo vieân phuï traùch lôùp maãu giaùo nhôõ goàm 38 chaùu. Trong soá naøy coù 19 chaùu ñaõ hoïc qua lôùp maàm, coøn 19 chaùu chöa ñöôïc hoïc qua tröôøng lôùp maãu giaùo. 1. Thuaän lôïi: Ñöôïc söï quan taâm giuùp ñôõ cuûa ban giaùm hieäu veà chuyeân moân xaây döïng phöông phaùp ñoåi môùi hình thöùc toå chöùc hoaït ñoäng giaùo duïc maàm non, taïo moïi ñieàu kieän giuùp toâi thöïc hieän toát chöông trình ñoåi môùi. Phuï huynh quan taâm ñeán con em mình, nhieät tình uûng hoä cuøng toâi trong vieäc daïy doã caùc chaùu vaø thöôøng xuyeân uûng hoä nhöõng nguyeân vaät lieäu ñeå laøm ñoà duøng daïy hoïc vaø vui chôi cho caùc chaùu. 2. Khoù khaên: Do trình ñoä nhaän thöùc khoâng ñoàng ñeàu, gaàn 50% treû lôùp toâi môùi laàn ñaàu ñeán tröôøng, soá treû nam nhieàu hôn treû nöõ, do ñoù gaëp raát nhieàu khoù khaên. Hôn 50% treû chöa phaân bieät ñöôïc söï khaùc nhau raát tinh teá trong caùch phaùt aâm maø chæ tieáp nhaän moät caùch chung chung. Ví duï: Tay- Tai, con muoãi- con muõi, moät baày tang tình con nít- moät baày tang tình con lit. 45% khaû naêng chuù yù cuûa treû coøn yeáu, khoâng ñeàu, khoâng oån ñònh, vì vaäy neân treû chöa chuù yù ñeàu ñeán caùc thaønh phaàn trong caâu, trong töø. Vì vaäy nhöõng aâm ñieäu ñöôïc ñoïc löôït, nhöõng töø khoâng nhaân maïnh trong caâu treû deã boû qua khoâng chuù yù, Trí nhôù cuûa treû coøn haïn cheá neân treû chöa bieát heát khoái löôïng caùc aâm tieáp thu, cuõng nhö traät töï caùc töø trong caâu. Vì theá treû boû bôùt töø, bôùt aâm khi noùi. 70% kinh nghieäm soáng cuûa treû coøn ngheøo naøn, nhaän thöùc haïn cheá daãn ñeán tình traïng treû duøng töø khoâng chính xaùc, caâu luûng cuûng. 35% treû noùi, phaùt aâm sai do aûnh höôûng ngoân ngöõ cuûa ngöôøi lôùn xung quanh treû( noùi tieáng ñòa phöông) Ña soá phuï huynh baän coâng vieäc hoaëc moät lí do khaùch quan naøo ñoù ít coù thôøi gian troø chuyeän vôùi treû vaø nghe treû noùi. Treû ñöôïc ñaùp öùng quaù ñaày ñuû veà nhu caàu maø treû caàn. Ví duï: Treû chæ caàn nhìn vaøo ñoà duøng, ñoà vaät naøo laø ñöôïc ñaùp öùng ngay maø khoâng caàn phaûi duøng lôøi ñeå yeâu caàu hoaëc xin pheùp. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa vieäc chaäm phaùt trieån ngoân ngöõ. Vôùi nhöõng khoù khaên nhö theá toâi phaûi daàn daàn khaéc phuïc, söûa ñoåi vaø höôùng daãn treû phaùt trieån ngoân ngöõ moät 5 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non caùch ñuùng ñaén nhaát qua giao tieáp vaø taäp cho treû laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå. III. GIAÛI PHAÙP HÖÕU ÍCH: 1. Tìm hieåu ñaëc ñieåm taâm sinh lí cuûa treû:  Ñaëc ñieåm phaùt aâm: Noùi chung treû ñaõ phaùt aâm toát hôn, roõ, ít eâ a, aäm öø. Treû vaãn coøn phaùt aâm sai nhöõng aâm tranh khoù hoaëc nhöõng töû coù 2- 3 aâm tieát nhö: Löïu- lòu, höôu- hiu, möôùp- môùp, chieâm chieáp- chim chíp, thuyeàn buoàm- thieàn bôøm, raén- daén... Tuy nhieân loãi sai ñaõ ít hôn.  Ñaëc ñieåm voán töø: Voán töø cuûa treû taêng nhanh khoaûng 1300- 2000 töø. danh töø vaø ñoäng töø ôû treû vaün chieàm öu theá. Tính töø vaø caùc loaïi töø khaùc treû ñaõ söû duïng nhieàu hôn. Treû ñaõ söû duïng chính xaùc caùc töø chæ tính chaát khoâng gian nhö: Cao thaáp, daøi ngaén, roäng heïp. Caùc töø chæ toác ñoä nhö: Nhanh, chaäm. Maøu: Ñoû, vaøng, xanh, traéng, ñen. Ngoaøi ra caùc töø coù khaùi nieäm töông ñoái nhö: Hoâm nay, hoâm qua, ngaøy mai treû duøng coøn chöa chính xaùc. Moät soá treû coøn bieát söû duïng caùc töø chæ maøu saéc nhö: Xaùm, xanh laù caây, tím, da cam. 100% treû bieát söû duïng caùc töø cao, thaáp, daøi ngaén, daøi, roäng, heïp. Coù 55% soá treû ñeám ñöôïc töø 1- 10. Tuy nhieân treû söû duïng moät soá töø coøn chöa chính xaùc. Ví duï: Meï coù moùt ngoài khoâng?( muoán)  Ñaëc ñieåm ngöõ phaùp: Caâu treû duøng ñaõ chính xaùc vaø daøi hôn. Ví duï: Coâ ôi, con thaáy coù maáy coïng raùc neù. Con ñem boû thuøng raùc coâ nheù! ( Chaùu Nhaät Ñaêng) Treû ñaõ söû duïng caùc loaïi caâu phöùc khaùc nhau. Ví duï: Caâu phöùc ñaúng laäp: Tích chu ñi chôi. Tích chu khoâng laáy nöôùc cho baø.( Chaùu Phöôùc). Caâu phöùc chính phuï: Chaùu thích chôi laép raùp nhaø thoâi , ñöôïc nhaø ñeïp thì baïn Phöông laïi gôõ ra roài.( Chaùu Quang). Treû ít söû duïng caâu cuït hôn. Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôïp treû duøng töø trong caâu vaãn chöa thaät chính xaùc. Ví duï: Meï ôi con muoán caùi deùp kia! ( Phuï huynh chaùu Sôn keå laïi) Chuû yeáu treû vaãn söû suïng caâu ñôn môû roäng. Treû coù khaû naêng keå laïi chuyeän vaø keå chuyeän coù trình töï logic. Theá nhöng qua tìm hieåu quaù trình phaùt trieån ngoân ngöõ cuûa treû lôùp choài toâi so vôùi lôùp toâi thì ña phaàn treû vaãn chöa coù khaû naêng keå chuyeän vaø keå chuyeän coù trình töï logic. 6 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non 2. Moät soá bieän phaùp giuùp treû hoïc toát moân laøm quen vaên hoïc theå loaò truyeän keå: a. Tạo moâi trường học tập, reøn luyện cho trẻ: Toâi luoân tận dụng diện tích phoøng học, chuù yù bố trí sắp xếp caùc học cụ, đñội hình đñể tạo moâi trường học vaø thoải maùi cho trẻ. Ví dụ: Khi thực hiện caùc hoạt ñoäng laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå maø troïng taâm laø dạy keå chuyeän saùng taïo thì toâi luoân taän duïng khoâng gian lôùp hoïc ñeå baøy duïng cuï keå chuyeän, khung saân khaáu, saép ñaëït tranh vaø caùc con roái sao cho treû deã söû duïng, kích thích trẻ hoạt đñộng tích cực hơn. Chuù yù ñeán khả năng phaùt aâm của trẻ ñeå coù sự đñiều chỉnh vaø sửa sai reøn luyện cho trẻ. Bản thaân toâi trước khi tổ chức hoạt đñộng cũng phải tự luyện gioïng keå, caùch söû dung tranh, saùch tranh, roái, moâ hình…ñeå giuùp treû caûm thuï ñöôïc taùc phaåm vaên hoïc ñoù moät caùch toát nhaát. b. Tổ chức tiết học nhẹ nhaøng, linh hoạt: Toâi vaøo baøi một caùch sinh đñộng đñể thu huùt sự chuù yù của trẻ. Ví dụ: Chủ đñiểm “Caùc ngheà phoå bieán, ngaøy 22/ 12” khi dạy với ñeà taøi ngheà xaây döïng. keå chuyeän: “Ba con lôïn nhoû”, toâi söû duïng moâ hình roái đñeå gaây sự hứng thuù cho trẻ. Tổ chức hoạt đñộng đña dạng dựa vaøo hoạt đñộng troïng taâm. Ví dụ: Khi troïng taâm laø keå chuyeän saùng taïo, toâi cho treû löïa choïn caùch söû duïng trang phuïc, ñoà duøng phuø hôïp vôùi noäi dung caâu chuyeän treû seõ keå… dựa theo caùc hình thức khaùc nhau. c. Sử dụng caùc loại roái, trang phuïc, moâ hình - Học cụ thu huùt sự chuù yù của trẻ: Toâi sử dụng caùc nguyeân vật liệu mở như: Muỗng gỗ, thanh tre, ly nhựa, nắp thiếc, hộp sữa, loõi giaáy veä sinh…đñể laøm thaønh nhöõng con roái xinh xaén. Treû cuõng coù theå söû dung ñöôïc ñeå keå chuyeän theo yù thích. Ví dụ: Töø loõi giaâyù veä sinh ta keát hôïp vôùi quaû banh laøm phaàn ñaàu con roái, toùc laøm baèng ñaát naën, mieáng xoáp traùi caây boïc ra ngoaøi loõi giaáy laøm aùo ñaàm vaø chuù yù trang trí đña dạng maøu sắc đñể thu huùt trẻ. Coù theå höôùng daãn ñeå chaùu laøm theo Để laøm trang phục cho trẻ toâi duøng vaûi vuïn, muùt bittis, giấy, laù caây tạo nhiều kiểu trang phục lạ mắt. d. Chuù yù reøn nề nếp, reøn kỹ năng vaø kích thích sự saùng tạo cho trẻ: 7 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non Trẻ biết chia nhoùm keå chuyeän tạo cho trẻ caûm giaùc tự tin, mạnh dạn, nhanh nhẹn vaø linh hoạt qua việc treû biểu diễn hoaëc ñoùng kòch. Tạo đñiều kiện cho trẻ tự thỏa thuận vaø tự chọn vai keå theo yù thích veà sự saùng tạo của trẻ. Coù thể duøng lời đñể khuyến khích, đñộng vieân trẻ thực hiện caùc vai dieãn saùng tạo. e. Laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå k ết hợp với caùc bộ moân khaùc: Theo phương phaùp dạy tích hợp caùc bộ moân laøm quen vaên hoïc coù thể lồng gheùp, kết hợp với tất cả caùc bộ moân khaùc vaø giuùp cho caùc bộ moân khaùc trở neân sinh đñộng hơn. Ví dụ: Moân AÂm nhaïc: Đề taøi: Caâu chuyeän “caây taùo thaàn” coù theå cho treû haùt vaän ñoäng baøi “Gieo haït, troàng caây” Đề taøi: “ Nhoå cuû caûiâ”, cho treû vận đñộng theo baøi: “Cuû caûi traéng” Moân MTXQ: Đề taøi: Động vật nuoâi trong gia đñình, caâu chuyeän “gaø troáng, meøo con vaø cuùn con” Treû bieát teân, ñaëc ñieåm, nôi soáng cuûa moät soá con vaät nuoâi trong gia ñình. Moân Toaùn: Đề taøi: “Cao hơn – thấp hơn” caâu chuyeän “caây kheá” Treû aùp duïng ñöôïc söï so saùnh ñaëc ñieåm veà ngoaïi hình cuûa hai anh em. f. Tổ chức oân luyện mọi luùc mọi nơi vaø oân luyện thoâng qua lễ hội: OÂn luyện mọi luùc mọi nơi cũng laø một biện phaùp giuùp ổn đñịnh trẻ. - Thoâng qua caùc hoạt đñộng tổ chức lễ hội toâi tổ chức hoạt ñoäng keå chuyeän, ñoùng kòch theo một chương trình biểu diễn văn nghệ maø 100% trẻ đñược tham gia nhằm giuùp trẻ hứng thuù với bộ moân laøm quen vaên hoïc theå loaò truyeän keå cho trẻ. Ví dụ: Lễ hoäi 22. 12 treû keå chuyeän saùng taïo veà chuù boä ñoäi, tết dương lịch , caùc hoäi thi beù keå chuyeän gioûi... g. Thực hiện tốt coâng taùc tuyeân truyền với phụ huynh: Leân bảng tin về chương trình dạy theo chủ đñeà vaø thay tin haèng tuần đñể phụ huynh biết vaø phối hợp với giaùo vieân reøn luyện theâm cho trẻ. Vận đñộng phụ huynh hổ trợ vật liệu mở: Thuøng giấy, saùch baùo cuõ, chai nhựa , quần aùo cũ, dụng cụ hoaù trang... 3. Xaây döïng keá hoaïch: Toâi xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû theo töøng quyù xuyeân suoát trong moät naêm hoïc: 8 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non Thaùng 9 + 10: Toâi chuù yù choïn nhöõng baøi taäp luyeän tai nghe cho treû nhaèm phaùt trieån thính giaùc aâm vò ( cho treû nghe nhöõng baøi haùt, nhöõng caâu chuyeän, nhöõng baøi ñoàng dao...). Toâi taïo moïi ñieàu kieän ñeå treû taäp trung chuù yù luyeän khaû naêng chuù yù thính giaùc cho treû thoâng qua caùc baøi taäp troø chôi ( Tai ai tinh, ai ñoaùn gioûi...), coá gaéng phaùt aâm ñuùng khoâng phaùt aâm sai vì treû hay baét chöôùc. Söõa loãi phaùt aâm cho treû khi phaùt aâm sai moïi luùc moïi nôi trong caùc hoaït ñoäng haèng ngaøy. Thaùng 11 + 12: Toâi taäp trung vaøo vieäc laøm theá naøo ñeå taêngvoán töø cho treû? Caàn noùi dieãn caûm, roõ raøng, giaûi thích nghóa cuûa töø khoù giuùp cho treû hieåu, nhôù vaø vaän duïng ñöôïc töø ñeå ñaët caâu. Ñeå ñaåy söï phaùt trieån khaû naêng vaän ñoäng cuûa cô quan phaùt aâm caàn taäp cho treû caùc baøi taäp luyeän cô quan phaùt aâm thích hôïp: Con coù caùi ca, coâ caét quaû caø, con caàm caùi ca, cuøng cöôøi ha ha. Coù con ba ba, ñoäi nhaø ñi troán, bì baø bì boõm, beù baét ba ba. Baø baûøo beù, beá buùp beâ, beù boàng beù beá, buùp beâ ngoan naøo. Coù nhöõng troø chôi phaùt trieån voán töø cho treû. Ví duï: Troø chôi ñoá con gì keâu, ñoá ai keå ñöôïc nhieàu nhaát, ñoá ai nhanh, ñoá ai noùi gioûi, chôi noùi ngöôïc... Thaùng 1 + 2: Vaãn xuyeân suoát hai nhieäm vuï ôû treân nhöng toâi ñaøo saâu vaán ñeà luyeän trí nhôù cho treû qua caùc baøi thô, ñoàng dao ñaëc bieät laø nhöõng caâu truyeän keå ñaày loâi cuoán vaø haáp daãn. Gôïi yù cho treû söû duïng nhöõng loaïi caâu ñôn giaûn ñuû nghóa. Thaùng 3 + 4 + 5: Toâi xaây döïng nhöõng troø chôi giuùp treû noùi ñuùng ngöõ phaùp, noùi maïch laïc. Ví duï: Treû “noùi theo maãu caâu” cuûa moät caâu chuyeän naøo ñoù: “ Ngöôøi anh tham chieám heát ruoäng vöôøn, nhaø cöûa, traâu boø cuûa cha meï ñeå laïi” ( Truyeän caây kheá) hoaëc “ noùi noát caâu” ví duï coâ noùi: Baø bieán thaønh chim vì...Treû noøi baø muoán bay ñi tìm nöôùc uoáng hoaëc vì Tích Chu ham chôi khoâng laáy nöôùc cho baø...Coâ löu yù thay ñoåi caùc maãu caâu khaùc nhau tuyø theo löùa tuoåi, cho treû chôi töø deã ñeán khoù, caùc maãu caâu phöùc taïp daàn leân hoaëc “ ñaët caâu vôùi töø”, “ keå noát truyeän”, “ keå chuyeän”...ñeà cuûng coá kó naêng noùi ñuùng ngöõ phaùp, phaùt trieån trí töôïng töôïng, saùng taïo cuûa treû. Moät khi ñaõ coù moät soá löôïng voán töø phong phuù treû seõ töï tin keå chuyeän, ñoùng kòch... moät caùch höùng thuù vaø töï tin nhaát. 4. Laøm ñoà duøng ñoà chôi: Toâi taän duïng taát caû nhöõng nguyeân vaät lieäu coù theå söû duïng laøm ñoà chôi: Saùch baùo, lòch cuõ, loõi giaáy veä sinh, oáng lon, chai nhöïa, xoáp, vaûi vuïn, caønh caây khoâ, quaàn aùo cuõ...nhaèm phaùt trieån ngoân ngöõ cho treû. 9 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non Döïa vaøo töøng chuû ñeà toâi trieån khai keá hoaïch laøm ñoà duøng ñoà chôi moät caùch cuï theå moãi chuû ñeà ñeàu coù moät boä ñoà duøng ñoà chôi phuïc vuï cho quaù trình giaûng daïy vaø vui chôi cuûa treû. haèng thaùng toâi vaø caùc chaùu ñeàu söû duïng nhöõng vaät lieäu coù saün nhö giaáy vuïn, caùc loaïi laù, caùt maøu, hoät haït...ñeå xeù daùn thaønh nhöõng cuoán tranh truyeän do treû töï laøm baèng nhöõng hình aûnh söu taàm ñöôïc, gôïi yù cho treû töï keå chuyeän theo trí töôïng cuûa treû. Töø nhöõng quaàn aùo, vaûi vuïn, oáng giaáy...toâi höôùng daãn treû laøm caùc con roái thaät xinh xaén töø nhöõng caâu chuyeän coå tích treû ñaõ ñöôï hoïc ñöôïc nghe hoaëc laøm caùc nhaân vaät theo söï saùng taïo cuûa treû. Khi keå chuyeän toâi thöôøng söû duïng nhöõng loaïi saùch tranh truyeän do ñoù vieäc veõ hoaëc trang trí cuõng goùp phaàn laøm cho treû höùng thuù khi nghe, xem hoaëc nuoán ñöôïc söû duïng saùch. Treû seõ bieát caùch söû duïng vaø giöõ gìn saùch tranh truyeän hôn. 5. Phoái hôïp vôùi phuï huynh: Toâi thöôøng trao ñoåi ñoäng vieân phuï huynh coá gaéng daønh thôøi gian ñeå taâm söï vôùi treû vaø laéng nghe treû noùi. Khi troø chuyeän vôùi treû phaûi noùi roõ raøng maïch laïc, toác ñoä vöøa phaûi ñeå treû nghe cho roõ. Cha meï, ngöôøi thaân coá gaéng phaùt aâm ñuùng khoâng phaùt aâm sai vì treû hay baét chöôùc. Khuyeán khích hoaëc tuyeân truyeàn vôùi phuï huynh cung caáp kinh nghieäm soáng cho treû. Traùnh khoâng noùi tieáng ñòa phöông, caàn traùnh khoâng cho treû nghe nhöõng hình thaùi ngoân ngöõ khoâng chính xaùc. IV. TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN: 1. Ñeå giuùp treû phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc qua boä moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå, toâi cho treû keå laïi truyeän, chôi ñoùng kòch vaø ñoùng vai theo chuû ñeà:  Daïy treû keå laïi truyeän: Treû taùi hieän laïi moät caùch maïch laïc, dieãn caûm taùc phaåm vaên hoïc maø treû ñaõ ñöôïc nghe. Treû söû duïng noäi dung, hình thöùc ngoân ngöõ ñaõ coù saün cuûa caùc taùc giaû vaø cuûa giaùo vieân. Tuy nhieân yeâu caàu treû khoâng hoïc thuoäc loøng caâu chuyeän. treû phaûi keå baèng ngoân ngöõ cuûa chính mình, truyeàn ñaït noäi dung caâu chuyeän moät caùch töï do thoaûi maùi nhöng phaûi ñaûm baûo noäi dung coát truyeän. Yeâu caàu ñoái vôùi treû: o Keå noäi dung chính cuûa caâu chuyeän, khoâng yeâu caàu treû keå chi tieát toaøn boä noäi dung taùc phaåm. Lôøi keå phaûi coù caùc caáu truùc ngöõ phaùp. Khuyeán khích treû duøng ngoân ngöõ cuûa 10 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non chính mình keå laïi. Gioïng keå dieãn caûm, to, roõ, khoâng eâ a aáp uùng, coá gaéng theå hieän ñuùng ngoân ngöõ ñoái thoaïi hay ñoäc thoaïi. o Chuaån bò: Tieán haønh tröôùc giôø hoïc keå chuyeän cho treû nghe. Tröôùc khi keå coâ giao nhieäm vuï ghi nhôù vaø keå laïi. o Tieán haønh: Ñaøm thoaïi vôùi treû veà noäi dung caâu chuyeän. Ñaøm thoaïi nhaèm muïc ñích giuùp treû nhôù laïi noäi dung caâu chuyeän, giuùp treû xaây döïng daøn yù caâu chuyeän keå, löïa choïn hình thöùc ngoân ngöõ( caùch duøng töø ñaët caâu). Ví duï: Truyeän caây kheá: Theo con tính caùch ngöôøi ngöôøi em nhö theá naøo? ( ngöôøi em hieàn laønh, khoâng tham lam).  Yeâu caàu vôùi caâu hoûi: Ñaët caâu hoûi veà teân nhaân vaät, thôøi gian khoâng gian, haønh ñoäng chính, lôøi noùi, caù tính nhaân vaät, khoâng neân ñaët quaù nhieàu caâu hoûi chi tieát vuïn vaët. Ví duï: Truyeän: Deâ con nhanh trí: Deâ meï daëïn deâ con nhö theá naøo? Caâu hoûi phaûi phuø hôïp vôùi treû caû veà hình thöùc ngöõ phaùp vaø nhaän thöùc. Khi ñaøm thoaïi coâ caàn löu yù giôùi thieäu cho treû bieát theâm caùc töø ñoàng nghóa nhöõng cuïm töû thay theá ñeå taïo ñieàu kieän cho treû löïa choïn töø ñeå keå  Toâi duøng ngoân ngöõ ngaén goïn, deã hieåu, phuø hôïp vôùi nhaän thöùc cuûa treû keå laïi noäi dung taùc phaåm: Coâ keå dieãn caûm, lôøi keå coù caùc maãu caâu caàn luyeän cho treû( môùi). Maãu truyeän cuûa coâ coù taùc duïng chæ cho treû thaáy tröôùc keát quaû treû caàn ñaït ñöôïc: Veà noäi dung, ñoä daøi, trình töï caâu chuyeän. Ví duï: Caâu chuyeän caây kheá: Ngaøy xöûa ngaøy xöa coù hai anh em nhaø kia cha meï chaát sôùm. Khi ngöôøi anh laáy vô,ï ngöôøi anh khoâng muoán ôû chung vôùi ngöôøi em nöõa. Ngöôøi anh tham lam chieám heát ruoäng vöôøn, traâu boø, nhaø cöûa cuûa cha meï ñeå laïi, chæ chia cho ngöôøi em moät caây kheá vaø moät tuùp leàu nhoû. Thôøi gian ñaàu khi chöa quen treû keå theo maãu cuûa coââ( hoaëc ñoái vôùi treû keùm). Khi treû ñaõ quen coâ khuyeán khích treû keå baèng ngoân ngöõ cuûa mình. Toâi ñaëc bieät löu yù khi treû keå:  Treû phaûi quay maët xuoáng caùc baïn, keå vôùi toác ñoä vöøa phaûi, gioïng roõ raøng, tö theá töï nhieân. Trong quaù trình keå, treû ñöùng sai tö theá, phaùt aâm sai coâ neân ñeå treû keå xong môùi söûa cho treû.  Khi goïi treû leân treû khoâng keå, coâ neân ñaët caâu hoûi gôïi yù ñeå treû traû lôøi giuùp treû maïnh daïn, coù thoùi quen giao tieáp toát. 11 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non  Neáu treû queân, coù theå nhaéc hoaëc ñaët caâu hoûi cho treû nhôù.  Sau khi treû keå xong coâ neân nhaän xeùt, ñaùnh giaù truyeän keå cuûa töøng treû, khoâng neân ñeå ñeán cuoái giôø treû seõ queân maát nhöõng öu nhöôïc ñieåm cuûa mình hay cuûa baïn. Coâ caàn nhaän xeùt ñuùng, chính xaùc ñeå coù taùc duïng khuyeán khích ñoäng vieân treû, nhaän xeùt caû veà noäi dung, ngoân ngöõ taùc phong.  Chôi ñoùng vai theo chuû ñeà: Khi chôi ñoùng vai theo chuû ñeà, treû phaûi tham gia vaøo cuoäc noùi chuyeän vôùi baïn ñeå phaân vai trao ñoåi vôùi nhau trong khi chôi, treû baét chöôùc caùc nhaân vaät maø treû ñoùng vai, laøm cho ngoân ngöõ ñoái thoaïi cuûa treû theâm phong phuù vaø ña daïng. Ví duï: Chuû ñeà: Gia ñình: Naáu aên: Treû töï phaân vai chôi cuûa mình: Meï ñi chôï, naáu aên, chaêm soùc caùc con, ba ñi laøm, oâng baø keå chuyeän cho caùc chaùu nghe.  Chôi ñoùng kòch: Toå chöùc cho treû chôi ñoùng kòch laø moät phöông phaùp toát ñeå phaùt trieån ngoân ngöõ ñoái thoaïi cho treû. Noäi dung kòch ñöôïc chuyeån theå töø taùc phaåm vaên hoïc maø treû ñaõ ñöôïc laøm quen. Treû laøm quen vôùi caùc maãu caâu vaên hoïc ñaõ ñöôïc goït giuõa choïn loïc. Khi ñoùng treû coá gaéng theå hieän ñuùng ngöõ ñieäu, tính caùch nhaân vaät maø treû ñoùng, giuùp cho ngoân ngöõ cuûa treû mang saéc thaùi bieåu caûm roõ reät. Ví duï: Chuû ñeà: Gia ñình, caâu chuyeän: Tích chu Chaùu Quoác Tuaán ñoùng vai Tích Chu ( luùc ñaàu ham chôi, thaùi ñoä khoâng vaâng lôøi), sau bieát loãi ( toû thaùi ñoä bieát nhaän loãi, gioïng traàm): Baø ôi, baø ôû ñaâu, baø ôû laïi vôùi chaùu. Chaùu seõ mang nöôùc cho baø, baø ôi! Chaùu Caåm Tuù ñoùng vai baø ( gioïng run run, döùt khoaùt): Baø ñi ñaây! Baø khoâng veà nöõa ñaâu! Chaùu Phöông Anh ñoùng vai Baø Tieân ( tính caùch hay giuùp ñôõ moïi ngöôøi, gioïng dòu daøng, nhoû nheï): Neáu chaùu muoán baø chaùu trôû laïi thaønh ngöôøi thì chaùu phaûi ñi laáy nöôùc suoái tieân cho baø chaùu uoáng. Ñöôøng leân suoái tieân xa laém, chaùu coù ñi ñöôïc khoâng? 2. ÔÛ caùc hoaït ñoäng khaùc daïy treû keå laïi nhöõng söï vaät hieän töôïng treû quan saùt ñöôïc: a. Hoaït ñoäng ngoaøi trôøi: Daïy treû keå veà nhöõng hieän töôïng, söï kieän trong cuoäc soáng haèng ngaøy, nhöõng ñieàu treû ñaõ bieát, töôïng töôïng...Treû 12 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non phaûi töï choïn noäi dung, hình thöùc ngoân ngöõ saép xeáp chuùng theo moät traät töï nhaát ñònh. Toâi chuû yeáu taäp cho treû keå theo hai daïng: Keå chuyeän mieâu taû, keå chuyeän theo chuû ñeà.  Keå chuyeän mieâu taû: Toâi daïy treû neâu teân, ñaëc ñieåm theo thöù töï khaûo saùt, tính lieân heä, keát thuùc neâu yù nghóa hoaëc haønh ñoäng. Ví duï: Mieâu taû hieän töôïng thôøi tieát: Trôøi aâm u, maây ñen, gioù thoåi maïnh trôøi saép möa.  Keå chuyeän theo chuû ñeà: Toâi chuû yeáu reøn cho treû truyeàn ñaït laïi nhöõng söï kieän xaûy ra trong moät thôøi gian nhaát ñònh cuûa nhaân vaät naøo ñoù. Ví duï: Truyeän: Deâ con nhanh trí: Con caùo giaû laøm deâ meï luùc deâ meâ ñi vaéng, noù giaû gioïng deâ meï, noù nhuùng chaân vaøo boät cho chaân traéng gioáng deâ meï. Nhöng caùo vaãn bò deâ con phaùt hieän ra vaø ñuoåi caùo ñi. b. Hoaït ñoäng goùc:  Daïy treû keå chuyeän theo tri giaùc: Khoâng nhöõng phaùt trieån ôû treû ngoân ngöõ ñoäc thoaïi, neân cho treû noùi ñuùng ngöõ phaùp, tö theá taùc phong khi noùi maø coøn goùp phaàn phaùt trieån toát caùc cô quan caûm giaùc cuûa treû. Bôûi vì treû coù quan saùt toát môùi keå mieâu taû ñöôïc chính xaùc. Muïc ñích: Phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû, phaùt trieån tö duy logic, khaû naêng quan saùt. Toâi taäp trung daïy cho treû keå chuyeän tri giaùc theo 3 loaïi: Keå veà ñoà chôi, keå veà vaät thaät, keå chuyeän theo tranh. Chuaån bò: + Choïn ñoà chôi: Ñoà chôi ñeïp, maøu saéc roõ raøng töôi saùng, haáp daãn veà hình thöùc ñeå laøm cho treû thích thuù, rung ñoäng khi keå. + Choïn vaät thaät: Coù theå laø ñoà duøng haèng ngaøy: Göông, löôïc, khaên, ly, cheùn, vaùy aùo, taøu xe, xe maùy, tuùi saùch, noùn...Nhöõng coâng cuï lao ñoäng: Cuoác, xeûng, maùy giaët...Suùc vaät nuoâi trong nhaø: Meøo, choù, gaø...Caây troàng, hoa, thieân nhieân, phong caûnh...cho treû keå veà nhöõng ñoà vaät töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp. + Choïn tranh: Neân choïn tranh coù maøu saéc töôi saùng, boá cuïc roõ raøng, khoâng coù quaù nhieàu chi tieát röôøm raø. Coù theå laø tranh ñôn hoaëc tranh lieân hoaøn. Toå chöùc cho treû laøm quen vôùi tranh hoaëc vaät thaät tröôùc moät vaøi hoâm ñeå treû quan saùt, xaùc ñònh maøu saéc, ñaëc ñieåm, caùch chôi, caùch söû duïng. Thôøi gian ñaàu treû keå theo maãu cuûa coâ. Sau ñoù coù theå laø treû yeáu keå theo maãu cuûa coâ. Ñeå taäp cho treû keå, coâ coù theå 13 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non caàm con roái ñeå keå töøng caâu moät. Sau ñoù ñaët caâu hoûi ñeå treû keå veà con roái cuûa treû. Ví duï: Buùp beâ cuûa coâ laø ngöôøi anh nheù, coøn cuûa con laø gì? Ngöôøi anh coù nhaø to, nhieàu traâu boø, ruoäng vöôøn. Coøn ngöôøi em coù gì nhæ ? Khi treû keå thaïo, treû töï keå maø khoâng caàn maãu cuûa coâ. Khi treû keå toâi thöôøng nhaéc treû: Treû phaûi ñöùng quay maët veà phía caùc baïn. Gioïng keå roõ raøng, toác ñoä hôïp lí, tö theá töï nhieân thoaûi maùi. Khi treû keå taùc phong khoâng ñuùng, treû keå sai, phaùt aâm ngoïng...coâ neân ñeå treû keå xong roài môùi söûa, nhaän xeùt nhöng khoâng neân döøng laïi quaù laâu. Neáu treû queân hoaëc khoâng noùi, coâ ñaët caâu hoûi gôïi yù giuùp treû. Sau khi treû keå, coâ nhaän xeùt ñaùnh giaù truyeän keå cuûa töøng treû ngay, khoâng neân ñeå ñeán cuoái giôø hoïc.  Daïy treû keå chuyeän theo trí nhôù: Muïc ñích: Phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc, ghi roõ maãu caâu caàn luyeän. Choïn ñeà taøi phuø hôïp vôùi nhaän thöùc vaø kinh nghieäm cuûa treû. Ñeå treû ghi nhôù moät caùch coù chuû ñích chuaån bò keå ñöôïc toát, toâi thöôøng giao nhieäm vuï tröôùc cho treû. Ví duï: Ngaøy mai laø ngaøy cuoái tuaàn, caùc con ôû nhaø laøm gì? Caùc con chuù yù nhôù nhöõng vieäc ñaõ laøm hoaëc ñöôïc ñi chôi theá naøo ñeå keå laïi cho coâ nheù. Tröôùc tieân toâi choïn nhöõng ñeà taøi chung ( hoaït ñoäng maø caû lôùp cuøng tham gia) khi treû ñaõ quen vôùi caùch keå, coâ cho treû keå theo kinh nghieäm cuûa treû.  Daïy treû keå chuyeän saùng taïo: Yeâu caàu: Truyeän keå maïch laïc, logic, caùc caâu noùi ñuùng ngöõ phaùp, theå hieän roõ ngoân ngöõ ñaøm thoaïi hay ñoäc thoaïi trong khi keå. Caùc daïng keå chuyeän saùng taïo: Keå noát truyeän, keå theo ñeà taøi vaø daøn yù cho tröôùc, keå theo chuû ñeà töï choïn, keå theo moâ hình. Chuaån bò: Coâ keå moät ñoaïn truyeän roài yeâu caàu treû suy nghó keát thuùc caâu chuyeän ( giao nhieäm vuï). Coâ cho treû xem moâ hình tröôùc moät ngaøy, ñaøm thoaïi gôïi yù. Gôïi yù tröôùc ñeà taøi ñeå treû töï suy nghó. Toå chöùc sinh ñoäng ñeå phaùt huy trí töôûng töôïng cuûa treû, giuùp treû xaây döïng caâu chuyeän moät caùch hoaøn chænh theo yù cuûa töøng ca nhaân. Moät soá chaùu ñaõ keå chuyeän ñöôïc khi söû duïng moâ hình, saùch tranh, con roái, tranh aûnh söu taàm...Sau moãi laàn keå toâi chuù yù nhaän xeùt kó lôøi keå cuûa treû vaø taïo moïi cô hoäi cho treû ñöôïc keå chuyeän saùng taïo. 14 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non 3. Thoâng qua tuyeân truyeàn vôùi phuï huynh: Tuyeân truyeàn döôùi nhieàu hình thöùc: Baûng tuyeân truyeàn ñeïp, thay ñoåi noäi dung hình aûnh phuø hôïp vôùi chuû ñeà. Ví duï: Chuû ñeà: Theá giôùi thöïc vaät- Teát nguyeân ñaùn: Baûng tuyeân truyeàn neân coù hình aûnh phuø hôïp, nhöõng baøi thô, caâu chuyeän, baøi haùt, ñoàng dao...coù phaàn giao löu giöõa lôùp vaø phuï huynh. Tuyeân truyeàn phaùt thanh: Baøi phaùt thanh coù noäi dung theo chuû ñeà, nhöõng caâu chuyeän haáp daãn loâi cuoán. Phaùt thanh vaøo giôø ñoùn, traû treû ñeå phuï huynh vaø chaùu ñöôïc nghe. Tuyeân truyeàn qua caùc goùc chôi ñaëc bieät qua goùc hoïc taäp saùch: Coù keä ñeå saùch, treo tranh, hình aûnh xinh xaén...thay ñoåi thöôøng xuyeân ñeå loâi cuoán treû. Giaùo vieân tích cöïc giao löu vôùi phuï huynh vaøo giôø ñoùn, traû treû: Ñoäng vieân phuï huynh daønh thôøi gian keå chuyeän, ñoïc chuyeän cho chaùu nghe tröôùc khi ñi nguû, laéng nghe troø chuyeän vôùi con giuùp con phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc. Töø ñoù nhaän ra söï phaùt trieån ngoân ngöõ, tình caûm cuûa treû nhö theá naøo theo töøng thaùng. Vaän ñoäng phuï huynh ñoùng goùp ñoà duøng hoïc taäp phuø hôïp vôùi chuû ñeà. 4. Keát quaû: Qua moät soá bieän phaùp höõu ích toâi thaáy ñaït ñöôïc keát quaû nhö sau: 95% voán töø cuûa treû phaùt trieån roõ reät. Treû noùi roõ raøng maïch laïc hôn, noùi nhieàu caâu coù nghóa ñaày ñuû. Treû ñaõ phaân bieät ñöôïc yù nghóa cuûa moät soá töø. 85% kinh nghieäm soáng cuûa treû ñaõ phong phuù haún leân, treû höùng thuù tham gia hoïc, phaùt bieåu, keå chuyeän vaø ñoùng kòch. 80% ñoái vôùi treû môùi yeáu chaäm ñaõ maïnh daïn tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng: Ñoùng kòch, keå chuyeän. 85% treû bieát keå chuyeän saùng taïo vaø phaùt huy khaû naêng töôûng töôïng toát. 85% treû keå chuyeän theo trí nhôù toát. 90% treû tham gia ñoùng kòch theå hieän toát vai dieãn. 90% treû ñaõ phaùt aâm chính xaùc hôn, ít söû duïng ngoân ngöõ ñòa phöông. 100% phuï huynh uûng hoä cho treû mang theâm ñoà duøng, ñoà chôi, tranh aûnh, saùch baùo söu taàm, truyeän tranh phuø hôïp vôùi chuû ñeà, goùp phaàn phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc cho treû, treû höùng thuù hôn khi hoïc moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå. 15 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non V. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM: Töø nhöõng keát quaû treân toâi ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm khi daïy treû phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc qua boä moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå. Giaùo vieân caàn naâng cao trình ñoä ngoân ngöõ cuûa chính baûn thaân mình, coi ngoân ngöõ laø moät phöông tieän giaùo duïc chuû ñaïo Giaùo vieân phaûi thöïc söï yeâu treû vaø nhaãn naïi. Söu taàm tranh aûnh coù noäi dung phuø hôïp, trao ñoåi kieán thöùc töï hoïc qua saùch baùo, internet, qua giaùo vieân ñoàng nghieäp. Phoái hôïp vôùi phuï huynh ñeå ñoäng vieân giaùo duïc treû thöïc hieän toát yeâu caàu caàn ñaït cuûa giaùo vieân. VI. KEÁT LUAÄN: Luyeän cho treû noùi maïch laïc thoâng qua boä moân laøm quen vaên hoïc theå loaïi truyeän keå laø söï toång hôïp toøan boä noäi dung reøn luyeän ngoân ngöõ. Noùi maïch laïc chöùng toû ngoân ngöõ cuûa treû ñaõ ñaït yeâu caàu cao veà maët bieåu hieän aâm thanh, töø dieãn ñaït, caâu ñuùng ngöõ phaùp cuõng nhö söï maïnh daïn töï tin trong giao tieáp. Ñeà taøi nghieân cöùu naøy seõ laøm cô sôû vöõng chaéc cho vieäc hoïc taäp cuûa treû nhöõng naêm tieáp theo. Treân ñaây laø moät soá bieän phaùp höõu ích nhaèm giuùp treû phaùt trieån ngoân ngöõ maïch laïc qua boä moân laøm quen vaên hoïc. Toâi raát mong ñöôïc söï uûng hoä cuûa ñoàng nghieäp vaø cuûa caùc caáp laõnh ñaïo. VII. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO: Phöông phaùp daïy treû hoïc noùi nhö theá naøo. Taùc giaû Kha- Hai- Nô- Ñich. NXBGD 1990 Chöông trình chaêm soùc giaùo duïc treû 4- 5 tuoåi Phöông phaùp phaùt trieån ngoân ngöõ cho treû qua boä moân laøm quen vaên hoïc Trang web hoã trôï giaûng daïy vaø chaêm soùc treû em www.mamnon.com Taâm lí hoïc treû em Duyeät cuûa Tröôøng: Baûo Loäc ngaøy 24. 12. 2008 Ngöôøi vieát GV: Phan Thò HoàngThaûo 16 Sáng kiến kinh nghiệm mầm non Duyeät cuûa Phoøng: 17