Tài liệu Sang kien kinh nghiem giai toan gia thiet tam

Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o H¶i d¬ng ************ Kinh nghiÖm Gi¶i to¸n gi¶ thiÕt t¹m N¨m häc 2005 - 2006 Phßng gi¸o dôc ®µo t¹o huyÖn ChÝ Linh trêng tiÓu häc T©n D©n ***************** PhÇn ghi sè ph¸ch cña Phßng GD&§T ChÝ Linh ------------------------ 1 Kinh nghiÖm ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n gi¶ thiÕt t¹m Tªn t¸c gi¶: TrÇn uý §¬n VÞ: Trêng TiÓu häc T©n D©n. §¸nh gi¸ cña nhµ trêng (NhËn xÐt, xÕp lo¹i, ký, ®ãng dÊu ) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... PhÇn ghi sè ph¸ch cña së GD&§T --------------------- Kinh nghiÖm ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n gi¶ thiÕt t¹m ®¸nh gi¸ cña phßng gi¸o dôc (NhËn xÐt, xÕp lo¹i, ký tªn, ®ãng dÊu) ................................................................................................................................. 2 ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Tªn t¸c gi¶: TrÇn Uý §¬n VÞ C«ng t¸c: Trêng TiÓu häc T©n D©n. kinh nghiÖm ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n gi¶ thiÕt t¹m a- ®Æt vÊn ®Ò * LÝ do chän ®Ò tµi 1. C¬ së lý luËn: Nãi ®Õn To¸n häc lµ nãi ®Õn mét nÒn tinh hoa cña nh©n lo¹i. Nã lu«n hiÓn hiÖn trong tõng nÕp nh¨n, tõng khèi ãc cña con ngêi vµ h»n s©u h¬n ë nh÷ng bËc uyªn th©m, nh÷ng ng«i sao To¸n häc… Ngµy nay trong thêi ®¹i khoa häc vµ c«ng nghÖ, To¸n häc cã mét vÞ trÝ cùc kú quan träng. Nã lµ kim chØ nam, lµ ch×a kho¸ më cöa khai th¸c c¸c ngµnh khoa häc kh¸c. Cïng víi sù hiÖn diÖn cña khoa häc th«ng tin, To¸n häc ®· chuyÓn thµnh m¹ng Inter Nationnal toµn cÇu. Sù g¾n bã réng r·i cña To¸n häc vµo lÜnh vùc ®êi sèng, khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy cµng ®ßi hái con ngêi ph¶i biÕt khai th¸c chóng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt, tèi u nhÊt. 2) C¬ së thùc tiÔn: To¸n "gi¶ thiÕt t¹m" lµ mét trong nh÷ng lo¹i to¸n khã bëi nã liªn quan ®Õn nhiÒu ®¹i lîng Èn, nh sè ch©n cña mét con, sè ch©n cña con nµy h¬n con kh¸c… ChÝnh v× vËy ®Ó gi¶i ®îc nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta cÇn n¾m v÷ng ®îc ph¬ng ph¸p gi¶i ®èi víi tõng d¹ng to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" - ë trêng TiÓu häc c¸c em thêng xuyªn gÆp ph¶i d¹ng to¸n "Gi¶ thiÕt t¹m" nhÊt lµ d¹ng "gi¶ thiÕt t¹m kÐp" mµ c¸c em häc sinh giái khi gi¶i cßn lóng tóng v× cha cã hÖ thèng c¸ch gi¶i. ChÝnh v× vËy trong ®Ò tµi nµy t«i xin ®a ra mét vµi ph¬ng ph¸p gi¶i cô thÓ ®Ó ¸p dông gi¶i c¸c d¹ng bµi to¸n lo¹i "gi¶ thiÕt t¹m". b- gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 1- Nh÷ng vÊn ®Ò khã cÇn gi¶i quyÕt: - Häc sinh nhËn d¹ng ®îc bµi to¸n ®ã thuéc d¹ng bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" nµo. 3 - C¸ch gi¶i bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" chØ cã hai ®èi tîng hay bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m th«ng thêng". - C¸ch gi¶i bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m kÐp". 2- §èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu: a) §èi tîng: - Ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n "gi¶ thiÕt t¹m". - øng dông cña nã vµo viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" cho häc sinh giái ë TiÓu häc. b) Ph¹m vi nghiªn cøu: - S¸ch to¸n båi dìng häc sinh giái líp 5 cña: NguyÔn ¸ng, D¬ng Quèc ÊnHoµng ThÞ Phíc H¶o- Phan ThÞ NghÜa. - S¸ch to¸n 10 chuyªn ®Ò båi dìng häc sinh giái líp 4-5 cña: TrÇn Diªn HiÓn. 3- C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, tù gi¸c, s¸ng t¹o cña häc sinh. - Quan s¸t cuéc sèng thùc tÕ c¸c con vËt, ®å vËt…, xung quanh m×nh. - Ph¬ng ph¸p rÌn luyÖn kü n¨ng gi¶i to¸n, vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn. 4- Néi dung: * Lý thuyÕt: a) Lý thuyÕt gi¶i bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m": + §äc bµi to¸n, x¸c ®Þnh d¹ng to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" c¸c yÕu tè bµi cho nh: Tæng sè con, tæng sè ch©n. + Ph¬ng ph¸p gi¶i: VÝ dô 1: "Võa gµ, võa chã Bã l¹i cho trßn, Ba m¬i s¸u con, Mét tr¨m ch©n ch½n" TÝnh xem cã bao nhiªu gµ, bao nhiªu chã? Gi¶i: C¸ch 1. Gi¶ sö 36 con ®Òu lµ gµ. Nh vËy sè ch©n ®Õm ®îc sÏ lµ: 2 x 36 = 72 (ch©n) Sè ch©n hôt ®i lµ: 100 - 72 = 28 (ch©n) Së dÜ sè ch©n hôt ®i nh vËy lµ v× khi gi¶ thiÕt t¹m 36 con ®Òu lµ gµ c¶ th× mçi con chã bÞ hôt ®i mÊt 2 ch©n. Sè chã lµ: 28 : 2 = 14 (con chã) Sè gµ lµ: 36 - 14 = 22 (con gµ) 4 §¸p sè: 14 con chã vµ 22 con gµ. C¸ch 2: Gi¶ sö 36 con lµ chã c¶. Nh vËy sè ch©n ®Õm ®îc lµ: 4 x 36 = 144 (ch©n) Sè ch©n d«i ra lµ: 144 - 100 = 44 (ch©n) Së dÜ sè ch©n t¨ng lªn nh vËy lµ v× khi gi¶ thiÕt 36 con lµ chã c¶ th× mçi con gµ ®îc thªm 2 ch©n. Sè gµ lµ: 44 : 2 = 22 (con gµ) Sè chã lµ: 36 - 22 = 14 (con chã) §¸p sè: 22 con gµ vµ 14 con chã. VÝ dô 2: 12 con võa gµ võa thá, c¶ th¶y ®Õm ®îc 32 ch©n. Hái cã bao nhiªu con gµ, bao nhiªu con thá. Gi¶i Gi¶ sö tÊt c¶ 12 con ®Òu lµ thá th× cã sè ch©n lµ: 4 x 12 = 48 (ch©n). Sè ch©n d«i ra lµ: 48 - 32 = 16 (ch©n). Së dÜ sè ch©n d«i ra lµ ta ®· thay mét con gµ b»ng mét con thá. Mçi lÇn thay mét con gµ b»ng mét con thá th× sè ch©n d«i ra lµ: 4 - 2 = 2 (ch©n) Sè gµ lµ: 16 : 2 = 8 (con). Sè thá lµ: 12 - 8 = 4 (con). §¸p sè: 8 con gµ vµ 4 con thá. C¸ch 2: Gi¶ sö tÊt c¶ 12 con ®Òu lµ gµ th× cã sè ch©n lµ: 2 x 12 = 24 (ch©n) Sè ch©n hôt ®i lµ: 32 - 24 = 8 (ch©n) Së dÜ sè ch©n hôt ®i lµ do ta ®· thay mét con thá b»ng mét con gµ. Mçi lÇn thay mét con thá b»ng mét con gµ th× sè ch©n hôt ®i lµ: 4 - 2 = 2 (ch©n) Sè thá lµ: 8 : 2 = 4 (con) Sè gµ lµ: 12 - 4 = 8 (con) §¸p sè: 4 con thá vµ 8 con gµ. * NhËn xÐt vÒ c¸ch gi¶i. §Ó gi¶i ®îc bµi to¸n chØ cã hai ®èi tîng th× ta ph¶i biÕt tæng sè con vµ tæng sè ch©n cña c¶ hai ®èi tîng. Ph¶i biÕt ®îc sè ch©n cña mçi ®èi tîng dùa vµo hiÓu biÕt thùc tÕ trong cuéc sèng. 5 NÕu gi¶ sö tæng sè con lµ lo¹i ®èi tîng cã nhiÒu ch©n th× sè ch©n bao giê còng d«i ra so víi ®Çu bµi vµ ta t×m ®îc ®èi tîng Ýt ch©n tríc. NÕu gi¶ sö tæng sè con lµ lo¹i ®èi tîng cã Ýt ch©n th× sè ch©n bao giê còng hôt ®i so víi ®Çu bµi vµ ta t×m ®îc ®èi tîng cã nhiÒu ch©n tríc. Nh vËy mçi bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m" ®Òu cã Ýt nhÊt hai c¸ch gi¶i trë lªn. b) Lý thuyÕt gi¶i bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m kÐp" + §äc bµi to¸n x¸c ®Þnh d¹ng to¸n, c¸c yÕu tè bµi cho ®Ó vËn dông vµo c¸ch gi¶i. + Ph¬ng ph¸p gi¶i d¹ng to¸n: VÝ dô: Cã 18 « t« gåm 3 lo¹i: Lo¹i 4 b¸nh chë ®îc 5 tÊn, lo¹i 6 b¸nh chë ®îc 6 tÊn vµ lo¹i 8 b¸nh chë ®îc 6 tÊn. 18 xe ®ã chë ®îc tÊt c¶ 101 tÊn hµng, vµ cã tÊt c¶ 106 b¸nh xe. Hái mçi lo¹i cã bao nhiªu xe? Gi¶i Gi¶ sö tÊt c¶ 18 xe ®Òu chë ®îc 6 tÊn th× sè tÊn chë ®îc lµ: 6 x 18 = 108 (tÊn) Sè tÊn d«i ra lµ: 108 - 101 = 7 (tÊn) Sè tÊn d«i ra v× ta ®· thay xe chë 5 tÊn b»ng xe chë 6 tÊn. Mçi lÇn thay 1 xe chë 5 tÊn b»ng 1 xe chë 6 tÊn th× sè tÊn d«i ra lµ: 6 - 5 = 1 (tÊn) Sè xe chë ®îc 5 tÊn lµ: 7 : 1 = 7 (xe) Sè hµng xe 5 tÊn chë lµ: 5 x 7 = 35 (tÊn) Sè hµng c¸c lo¹i xe 6 tÊn chë lµ: 101 - 35 = 66 (tÊn) Sè b¸nh xe cña 2 lo¹i xe chë 6 tÊn lµ: 106 - 4 x 7 = 78 (b¸nh). Sè xe 6 tÊn lµ: 18- 7 = 11 (xe) Gi¶ sö 11 xe ®Òu lµ lo¹i xe 6 b¸nh th× sè b¸nh lµ: 6 x 11= 66 (b¸nh) Sè b¸nh hôt ®i lµ: 78 - 66 = 12 (b¸nh) Sè b¸nh hôt ®i v× ta ®· thay xe 8 b¸nh b»ng xe 6 b¸nh. Mçi lÇn thay 1 xe 8 b¸nh b»ng 1 xe 6 b¸nh th× sè b¸nh hôt ®i lµ: 8 - 6 = 2 (b¸nh) Sè xe 8 b¸nh lµ: 12 : 2 = 6 (xe) Sè xe 6 b¸nh lµ: 11- 6 = 5 (xe) §¸p sè: 7 xe 4 b¸nh chë 5 tÊn, 5 xe 6 b¸nh chë 6 tÊn, 6 xe 8 b¸nh chë 6 tÊn. * Ph¬ng ph¸p gi¶i lo¹i to¸n "gi¶ thiÕt t¹m kÐp": - V× bµi to¸n cã rÊt nhiÒu ®èi tîng ®ã lµ nhiÒu lo¹i xe vµ mçi lo¹i xe chë ®îc sè tÊn kh¸c nhau vµ cã sè b¸nh kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy khi gi¶i ta ph¶i gi¶ thiÕt t¹m hai lÇn. LÇn thø nhÊt gi¶ thiÕt t¹m ®Ó t×m ra sè xe cña mçi lo¹i vµ mçi 6 lo¹i chë ®îc bao nhiªu tÊn. LÇn thø hai gi¶ thiÕt t¹m ®Ó t×m sè b¸nh, tõ ®ã ®i t×m sè xe cña mçi lo¹i xe cã sè b¸nh gièng nhau. * Bµi tËp ¸p dông: Bµi to¸n 1: Cã 10 xe chë g¹o gåm hai lo¹i. Lo¹i 1 xe chë ®îc 43 t¹ vµ lo¹i 1 xe chë ®îc 32 t¹. TÊt c¶ ®· chë ®îc 39 tÊn 8 t¹ g¹o. Hái cã bao nhiªu xe mçi lo¹i? Gi¶i C¸ch 1: §æi: 39 tÊn 8 t¹ = 398 t¹ Gi¶ sö 10 xe ®Òu lµ lo¹i chë ®îc 45 t¹, th× cã sè t¹ g¹o chë ®îc lµ: 45 x 10 = 450 (t¹) Sè t¹ g¹o d«i ra lµ: 450 - 398 = 52 (t¹) Sè t¹ g¹o d«i ra v× ta ®· thay lo¹i xe chë 32 t¹ mét xe b»ng lo¹i xe chë 45 t¹ 1 xe. Mçi lÇn thay 1 xe chë 32 t¹ b»ng 1 xe chë 45 t¹ th× sè g¹o d«i ra lµ: 45 - 32 = 13 (t¹) Sè xe lo¹i chë 32 t¹ 1 xe lµ: 52 : 13 = 4 (xe) Sè xe lo¹i chë 45 t¹ 1 xe lµ: 10 - 4 = 6 (xe) §¸p sè: 4 xe chë 32 t¹ vµ 6 xe chë 45 t¹. C¸ch 2: §æi: 39 tÊn 8 t¹ = 398 t¹. Gi¶ sö 10 xe ®Òu lµ lo¹i xe chë ®îc 32 t¹, th× sè t¹ g¹o chë ®îc lµ: 32 x 10 = 320 (t¹) Sè t¹ g¹o hôt ®i lµ: 398 - 320 = 78 (t¹) Sè t¹ g¹o hôt ®i lµ v× ta ®· thay lo¹i xe chë ®îc 45 t¹ 1 xe b»ng lo¹i xe chë ®îc 35 t¹ 1 xe. Mçi lÇn thay mét xe chë ®îc 45 t¹ b»ng 1 xe chë ®îc 32 t¹ th× sè g¹o hôt ®i lµ: 45 - 32 = 13 (t¹) Sè xe chë ®îc 45 t¹ 1 xe lµ: 78 : 13 = 6 (xe) Sè xe chë ®îc 32 t¹ 1 xe lµ: 10 - 6 = 4 (xe) §¸p sè: cã 6 xe chë ®îc 45 t¹ vµ 4 xe chë ®îc 32 t¹. Bµi to¸n 2: Cã 8 sät ®ùng tÊt c¶ 1120 qu¶ võa cam võa quýt. Mçi sät cam ®ùng ®îc 75 qu¶, mçi sät quýt ®ùng ®îc 179 qu¶. Hái mçi lo¹i cã bao nhiªu qu¶? Gi¶i C¸ch 1: Gi¶ sö c¶ 8 sät ®Òu ®ùng quýt th× sè qu¶ sÏ lµ: 7 179 x 8 = 1432 (qu¶) Sè qu¶ d«i ra lµ: 1423 - 1120 = 312 (qu¶) Thay mét sät cam b»ng 1 sät quýt th× sè qu¶ d«i ra lµ: 179 - 75 = 104 (qu¶) Sè sät cam lµ: 312 : 104 = 3 (sät) Sè sät quýt lµ: 8 - 3 = 5 (sät) C¸ch 2: Gi¶ sö 8 sät ®Òu ®ùng cam th× sè qu¶ sÏ lµ: 75 x 8 = 600 (qu¶) Sè qu¶ hôt ®i lµ: 1120 - 600 = 520 (qu¶) Së dÜ sè qu¶ hôt ®i 520 qu¶ lµ ta ®· thay 1 sät quýt b»ng 1 sät cam. Mçi sät quýt thay b»ng mét sät cam th× hôt ®i sè qu¶ lµ: 179 - 75 = 104 (qu¶) Sè sät quýt lµ: 520 : 104 = 5 (sät) Sè sät cam lµ: 8 - 5 = 3 (sät) §¸p sè: Cã 5 sät quýt vµ 3 sät cam. Bµi to¸n 3: Mét bÕp ¨n mua 200 con võa Õch võa cua bÓ. Tæng sè ch©n ®Õm ®îc lµ 1400 ch©n (cµng cua xem nh ch©n cua). Hái cã bao nhiªu con mçi lo¹i. Gi¶i C¸ch 1: Ta nhËn thÊy mçi con Õch cã 4 ch©n, mçi con cua cã 10 ch©n. Gi¶ sö tÊt c¶ 200 con ®Òu lµ Õch th× cã tæng sè ch©n lµ: 4 x 200 = 800 (ch©n) Nh thÕ so víi ®Çu bµi th× hôt ®i sè ch©n lµ: 1400 - 800 = 600 (ch©n) Së dÜ hôt ®i 600 ch©n lµ do ta ®· thay mét con cua b»ng mét con Õch. Mçi lÇn thay mét con cua b»ng mét con Õch th× sè ch©n hôt ®i lµ: 10 - 4 = 6 (ch©n) Sè con cua lµ: 600 : 6 = 100 (con) Sè con Õch lµ: 200- 100 = 100 (con) §¸p sè: Cã 100 con cua vµ 100 con Õch. C¸ch 2: Ta nhËn thÊy mçi con cua cã 10 ch©n vµ mçi con Õch cã 4 ch©n. Gi¶ sö tÊt c¶ 200 con ®Òu lµ cua th× cã sè ch©n lµ: 10 x 200 = 2000 (ch©n) Sè ch©n d«i ra so víi ®Çu bµi lµ: 2000- 1400 = 600 (ch©n) 8 Së dÜ d«i ra 600 ch©n lµ do ta ®· thay mét con Õch b»ng mét con cua. Mçi lÇn thay mét con Õch b»ng mét con cua th× sè ch©n d«i ra lµ: 10 - 4 = 6 (ch©n) Sè con Õch lµ: 600 : 6 = 100 (con) Sè con cua lµ: 200 - 100 = 100 (con) §¸p sè: cã 100 con cua vµ 100 con Õch. Bµi to¸n 4: Cã 15 « t« gåm 3 lo¹i: Lo¹i 4 b¸nh chë ®îc 5 tÊn, lo¹i 6 b¸nh chë ®îc 10 tÊn vµ lo¹i 6 b¸nh chë ®îc 8 tÊn. 15 xe ®ã chë ®îc tÊt c¶ 121 tÊn hµng, vµ cã tÊt c¶ 84 b¸nh xe. Hái mçi lo¹i cã bao nhiªu xe. Bµi gi¶i Gi¶ sö tÊt c¶ 15 xe ®Òu lµ xe 6 b¸nh th× sè b¸nh xe sÏ lµ: 6 x 15 = 90 (b¸nh) Sè b¸nh d«i ra lµ: 90 - 84 = 6 (b¸nh) Sè b¸nh d«i ra lµ v× ta ®· thay 1 xe 4 b¸nh b»ng 1 xe 6 b¸nh. Mçi lÇn thay 1 xe 4 b¸nh b»ng 1 xe 6 b¸nh th× sè b¸nh d«i ra lµ: 6 - 4 = 2 (b¸nh) Sè xe 4 b¸nh lµ: 6 : 2 = 3 (xe) Sè tÊn hµng lo¹i xe 4 b¸nh chë lµ: 5 x 3 = 15 (tÊn) Sè tÊn lo¹i xe 6 b¸nh chë lµ: 121 - 15 = 106 (tÊn) Sè xe 6 b¸nh lµ: 15-3 = 12 (xe) Gi¶ sö 12 xe ®Òu chë 10 tÊn th× sè tÊn chë ®îc lµ: 10 x 12 = 120 (tÊn) Sè tÊn d«i ra lµ: 120 - 106 = 14 (tÊn) Sè tÊn d«i ra lµ v× ta ®· thay 1 xe chë 8 tÊn b»ng 1 xe chë 10 tÊn. Mçi lÇn thay 1 xe chë 8 tÊn b»ng 1 xe chë 10 tÊn th× sè tÊn d«i ra lµ: 10 - 8 = 2 (tÊn) Sè xe chë 8 tÊn lµ: 14 : 2 = 7 (xe) Sè xe chë 10 tÊn lµ: 12 - 7 = 5 (xe) §¸p sè: 3 xe 4 b¸nh chë 5 tÊn, 7 xe 6 b¸nh chë 8 tÊn, 5 xe 6 b¸nh chë 10 tÊn. 9 Bµi to¸n 5: Cã 15 « t« gåm 3 lo¹i, lo¹i 4 b¸nh chë 5 tÊn, lo¹i 4 b¸nh chë 6 tÊn, lo¹i 6 b¸nh chë 8 tÊn. Hái sè xe mçi lo¹i lµ bao nhiªu, biÕt tæng sè b¸nh xe lµ 70 b¸nh, tæng sè hµng chë ®îc lµ 93 tÊn. Bµi gi¶i Gi¶ sö cã 15 xe ®Òu lµ xe 6 b¸nh th× cã sè b¸nh xe lµ: 6 x 15 = 90 (b¸nh) Sè b¸nh d«i ra lµ: 90 - 70 = 20 (b¸nh) Sè b¸nh d«i ra lµ do ta ®· thay xe 4 b¸nh b»ng xe 6 b¸nh. Mçi lÇn thay 1 xe 4 b¸nh b»ng 1 xe 6 b¸nh th× sè b¸nh d«i ra lµ: 6 - 4 = 2 (b¸nh) Sè xe 4 b¸nh lµ: 20 : 2 = 10 (xe) Sè xe 6 b¸nh lµ: 15 - 10 = 5 (xe) Gi¶ sö tÊt c¶ lo¹i xe 4 b¸nh ®Òu chë 6 tÊn. Sè tÊn chë ®îc lµ: 6 x 10 = 60 (tÊn) V× cã 5 xe, mçi xe chë 8 tÊn nªn sè tÊn chë ®îc cña 5 xe lµ: 8 x 5 = 40 (tÊn) Sè tÊn cßn l¹i lµ: 93 - 40 = 53 (tÊn) Sè tÊn d«i ra lµ: 60 - 53 = 7 (tÊn) Sè tÊn d«i ra lµ do ta ®· thay mét xe chë 5 tÊn b»ng mét xe chë 6 tÊn. Mçi lÇn thay 1 xe chë 5 tÊn b»ng 1 xe chë 6 tÊn th× d«i ra sè tÊn lµ: 6 -1 = 5 (tÊn) Sè xe chë 5 tÊn lµ: 7 : 1 = 7 (xe) Sè xe chë 6 tÊn lµ: 10 - 7 = 3 (xe). §¸p sè: 5 xe 6 b¸nh chë 8 tÊn, 7 xe 4 b¸nh chë 5 tÊn, 3 xe 4 b¸nh chë 6 tÊn 5- KÕt qu¶ cô thÓ: KÕt qu¶ kh¶o s¸t cô thÓ ë c¸c líp vµ c¸c n¨m häc nh sau: * N¨m häc: 2002- 2003 Giái TS % TS % 35 3 8.6 13 35 35 14 39.8 35 35 4 11.3 Líp SÜ sè Sè bµi Häc lùc 5C 35 KÕt qu¶ 5C Häc lùc 5D 10 Kh¸ T. B×nh TS % YÕu TS % 36.0 15 43.0 4 11.4 15 43.0 6 17.2 0 0 17 48.6 12 34.4 2 5.7 KÕt qu¶ 5D 35 35 16 45.7 17 48.6 2 5.7 0 0 * N¨m häc: 2003- 2004 Líp Häc lùc KÕt qu¶ Häc lùc KÕt qu¶ 5D 5D 5E 5E SÜ sè Sè bµi 30 30 29 29 30 30 29 29 Giái TS % 3 10.0 15 50.0 5 17.3 15 51.8 Kh¸ TS 15 12 20 12 % 50.0 40.0 69.1 41.4 T. B×nh TS % 12 40.0 3 10.0 4 13.6 2 6.8 YÕu TS 0 0 0 0 % 0 0 0 0 * N¨m häc 2004- 2005 Häc lùc KÕt qu¶ Líp SÜ sè Sè bµi 5A 5A 22 22 22 22 Giái TS % 7 31.8 20 90.9 Kh¸ TS 15 2 % 68.2 9.1 T. B×nh TS % 0 0 0 0 YÕu TS 0 0 % 0 0 * Häc kú I- N¨m häc 2005- 2006: Líp SÜ sè Sè bµi Häc lùc KÕt qu¶ 5A 5A 23 23 23 23 Giái TS 6 20 Kh¸ % 26.08 86.96 TS 17 3 % 73.92 13.04 T. B×nh TS % 0 0 0 0 YÕu TS 0 0 6- Nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ: §Ò tµi míi chØ ¸p dông cho viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n "Gi¶ thiÕt t¹m th«ng thêng" vµ bµi to¸n "Gi¶ thiÕt t¹m kÐp" khi biÕt c¸c ®¹i lîng nh tæng sè con, tæng sè ch©n, tæng sè b¸nh, tæng sè tÊn…. - Ph¶i cã kiÕn thøc vÒ cuéc sèng thùc tÕ nh sè ch©n cña mçi lo¹i con, sè b¸nh xe cña mçi lo¹i xe… - Cßn hay nhÇm lÉn gi÷a c¸c ®¬n vÞ nh sè tÊn, sè b¸nh, sè con, sè ch©n… hay sù hôt ®i, hay d«i ra cña sè ch©n, sè b¸nh, sè tÊn… - ChØ ¸p dông ®îc víi häc sinh kh¸ vµ giái ®èi víi bµi gi¶ thiÕt t¹m kÐp. 7- Bµi häc tæng kÕt: - Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y thùc tiÔn ë líp 5 ë c¸c n¨m häc vµ ¸p dông ë c¸c líp víi c¸c ®èi tîng kh¸c nhau. T«i ®· thu ®îc kÕt qu¶ kh¶ quan khi ¸p dông kinh nghiÖm gi¶i to¸n "Gi¶ thiÕt t¹m". Khi c¸c em n¾m v÷ng lý thuyÕt gi¶i th× ®a phÇn c¸c em tõ häc sinh trung b×nh trë lªn ®Òu ¸p dông gi¶i c¸c bµi to¸n gi¶ thiÕt t¹m th«ng thêng mét c¸ch nhanh vµ thµnh th¹o. C¸c em häc sinh kh¸ vµ giái gi¶i tèt c¸c bµi to¸n "gi¶ thiÕt t¹m kÐp" NhiÒu häc sinh chØ cÇn ®äc ®Ò, x¸c ®Þnh ®îc d¹ng to¸n lµ ®a ngay ra ph¬ng ph¸p gi¶i chÝnh x¸c. 11 % 0 0 8- §iÒu kiÖn ¸p dông: a) §èi víi gi¸o viªn: - N¾m v÷ng ph¬ng ph¸p d¹y To¸n gi¶ thiÕt t¹m. - NhiÖt t×nh, t©m huyÕt víi chuyªn m«n. - Cã kiÕn thøc cuéc sèng thùc tÕ phong phó. b) §èi víi häc sinh: - Høng thó häc tËp bé m«n, d¹ng to¸n. - TÝch cùc tù gi¸c häc tËp, ®éc lËp suy nghÜ t×m tßi. - Cã kiÕn thøc thùc tÕ cuéc sèng. c- kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ: Qua c¸c n¨m vËn dông kinh nghiÖm vµo gi¶ng d¹y m«n To¸n ë líp 5 t«i ®· rót ra ®îc mét sè kÕt luËn sau: - Kinh nghiÖm ®· ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh trong viÖc gi¶i to¸n. - Häc sinh cã sù høng thó khi gi¶i to¸n v× ®· n¾m ch¾c ®îc d¹ng to¸n mµ m×nh gi¶i. - Häc sinh ®îc lµm viÖc nhiÒu h¬n, suy nghÜ nhiÒu h¬n vµ thu ®îc kÕt qu¶ tèt nhÊt. - Gi¸o viªn gi¶ng d¹y nhµn h¬n khi ®· híng ®îc c¸c em vµo d¹ng To¸n. - D¹ng To¸n ¸p dông vµo thùc tiÔn trong gi¶ng d¹y ®· ®¹t kÕt qu¶ cao so víi khi kh«ng ¸p dông ®Ò tµi. KiÕn nghÞ: + Nhµ trêng: CÇn triÓn khai ¸p dông ®Ò tµi trong gi¸o viªn d¹y khèi líp 5 qua c¸c buæi chuyªn ®Ò ®Ó cïng häc hái, ¸p dông ®óc rót bµi häc, chØnh lÝ ®Ó kinh nghiÖm hoµn thiÖn h¬n. + Víi ngµnh: - Mét sè tµi liÖu, s¸ch gi¸o khoa, gi¶ng d¹y c¸c bµi to¸n liªn quan ®Õn d¹ng To¸n cßn Ýt. ………………………. , Ngµy….. th¸ng…..n¨m 2006. 12