Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Sáng kiến kinh nghiệm bài thể dục phát triển chung lớp 5 và biện pháp tiến hành ...

Tài liệu Sáng kiến kinh nghiệm bài thể dục phát triển chung lớp 5 và biện pháp tiến hành nhằm nâng cao hiệu qủa dậy học

.DOC
15
2442
83

Mô tả:

PHẦN 1 - ĐẶT VẤN ĐỀ. I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Mục tiêu của giáo dục đào tạo hiện nay là: “ Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.” Giáo dục trí tuệ phải đi đôi với giáo dục thể chất, hai mặt này phải tiến hành song song và quan hệ chặt chẽ với nhau tạo nên sự phát triển toàn diện cho học sinh. Giáo dục thể chất trong nhà trường phổ thông là một bộ phận quan trọng toàn bộ sự nghiệp thể dục thể thao nói chung. Nó được tiến hành phù hợp với đặc điểm giải phẩu, tâm sinh lí , giới tính của học sinh. Ba nhiệm vụ của giáo dục thể chất được thể hiện trong tất cả các giờ thể dục, tuy nhiên trong giờ thể dục nhiệm vụ giáo dưỡng đóng vai trò chủ đạo. Thể dục là môn học góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh. Thông qua giảng dạy thể dục nhằm tăng cường sức khoẻ, trang bị kiến thức, hình thành kỹ năng vận động để các em học tập, sinh hoạt có hiệu quả. Trên cơ sở đó phát huy các yếu tố thể lực tạo điều kiện cho cơ thể phát triển bình thường theo quy luật tâm lí lứa tuổi, giới tính. Đồng thời rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, kỷ luật, tác phong tự giác luyện tập thể dục thể thao và giữ gìn vệ sinh. Ngoài ra dạy học thể dục góp phần giáo dục cho học sinh nếp sống lành mạnh vui tươi, có ý thức tổ chức kỷ luật và một số phẩm chất đạo đức khác, tạo điều kiện hình thành nhân cách đúng cho các em. Cơ thể khoẻ mạnh, phát triển bình thường thực sự là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục ở các môn học khác. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng có lời tâm huyết đối với sự nghiệp giáo dục của chúng ta, đó là: "Thể dục là một mục tiêu không thể thiếu được trong quan điểm giáo dục của chúng ta, nó là cơ sở để tiếp thu tốt đức dục, trí dục và mỹ dục”. Bởi vậy, chúng ta cần có nhận thức sâu sắc mục đích, nhiệm vụ, yêu cầu của giáo dục thể chất nói chung và dạy- học thể dục ở trường tiểu học nói riêng để có những bài tập khoa học, phương pháp dạy- học phù hợp với đặc điểm tâm- sinh lý lứa tuổi cũng như khả năng nhận thức của học sinh tiểu học. Từ đó, có thể đưa giáo dục thể chất cùng với các mặt giáo dục khác, hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục trong nhà trường phổ thông. 1 Đặc thù của Môn thể dục ở trường phổ thông là biến những kiến thức mà học sinh nắm được, hiểu được thành kỹ năng hoạt động vận động, trên cơ sở đó phát triển thể lực và tăng cường sức khỏe của các em. Môn thể dục bậc tiểu học có nhiệm vụ trang bị cho học sinh một số tri thức kỹ năng đơn giản cần thiết, nhằm rèn luyện tư thế cơ bản, làm giàu vốn kỹ năng vận động, để các em học tập sinh hoạt có hiệu quả. Trên cơ sở đó giúp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe học sinh, phát triển các tố chất thể lực, tạo điều kiện cho cơ thể các em phát triển bình thường theo quy luật tâm lý, lứa tuổi, giới tính. Ngoài ra cũng giúp phần rèn luyện cho học sinh nếp sống lành mạnh, vui tươi, có ý thức tổ chức kỷ luật và một số phẩm chất đạo đức khác, tạo tiền đề cho quá trình hình thành nhân cách đúng cho các em. Nội dung cơ bản của kiến thức và kỹ năng Môn thể dục ở tiểu học bao gồm: Đội hình đội ngũ; bài thể dục phát triển chung; các bài tập rèn luyện tư thế và kỹ năng vận động cơ bản, các trò chơi vận động. Những nội dung này xuyên suốt trong chương trình, được bố trí xen kẽ theo dạng "xoáy trôn ốc", có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau, giúp cho việc rèn luyện thể lực hình thành các tư thế cơ bản đúng và trang bị cho các em những kỹ năng vận động cơ bản nhất, chuẩn bị tốt cho các hoạt động sau này. Trong phạm vi đề tài này, tôi chỉ bàn về phần biên soạn (cải tiến) bài thể dục tay không ở tiểu học, cụ thể là bài thể dục phát triển chung lớp 5 và biện pháp tiến hành nhằm nâng cao hiệu quả dạy- học bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5 nhằm tạo hứng thú học tập và góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả dạyhọc môn thể dục cho học sinh tiểu học. II. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Mục tiêu nghiên cứu: Tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm đánh giá một cách đúng mức trong công tác biên soạn, tiến hành biên soạn lại cho phù hợp đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mọi nhiệm vụ yêu cầu trong công tác giảng dạy Môn TD nói chung, bài thể dục phát triển chung nói riêng cho học sinh tiểu học. 2. Nhiệm vụ: - Nghiên cứu đánh giá ưu, nhược điểm bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5- Nhà xuất bản giáo dục - năm 2006 do tác giả Trần Đồng Lâm chủ biên. 2 - Nghiên cứu biên soạn lại bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5 và biện pháp thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả dạy- học bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5nói riêng và môn thể dục cho học sinh tiểu học nói chung. 3. Phương pháp nghiên cứu: Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu, chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: 3.1.Phương pháp phân tích và tổng hợp lý luận: Phương pháp này chúng tôi sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục đích tìm hiểu các cơ sở lý luận về thực hiện chương trình GDTC cho học sinh tiểu học thông qua các văn bản chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Chính phủ, Quốc Hội, ngành Giáo dục & Đào tạo cùng với chương trình và sách giáo khoa môn thể dục lớp 5. 3.2. Phương pháp điều tra- phỏng vấn. Phương pháp này chúng tôi sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục đích tìm hiểu thực trạng giảng dạy môn thể dục lớp 5 nói chung và bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5 nói riêng và tình hình hoạt động GDTC của học sinh lớp 5 hiện nay. Hình thức phỏng vấn: Trực tiếp 3.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm. Trong SKKN này, phương pháp thực nghiệm được sử dụng để kiểm nghiệm, đánh giá hiệu quả một số giải pháp giúp học sinh hoàn thiện kỹ năng thực hiện các động tác môn thể dục lớp 5. 3 PHẦN 2 - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. I. THỰC TRẠNG BÀI THỂ DỤC PHÁT TRIỂN CHUNG CHO HỌC SINH LỚP 5: Bài thể dục phát triển chung in trong tài liệu giảng dạy thể dục lớp 5 nhà xuất bản giáo dục xuất bản năm 2006 do tác giả Trần Đồng Lâm chủ biên; gồm 8 động tác: 1- Động tác: Vươn thở 2- Động tác: Tay 3- Động tác: Chân 4- Động tác: Vặn mình 5- Động tác: Toàn thân 6- Động tác: Thăng bằng 7- Động tác: Nhảy 8- Động tác: Điều hoà. * Nhận xét: a. Ưu điểm: Bài thể dục lớp 5 đó được "Mềm hóa" có thể cầm cờ và hoa, đây là một đạo cụ đơn giản phù hợp với lứa tuổi các em, một yếu tố gây hứng thú cho các em khi học bài thể dục. b. Mặt hạn chế : - Thứ tự động tác không theo trình tự, theo nguyên tắc từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và không phù hợp với tính chất vận động của các nhóm cơ của các em ở lứa tuổi phổ thông này. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VIỆC NGHIÊN CỨU BIÊN SOẠN LẠI BÀI THỂ DỤC PHÁT TRIỂN CHUNG CHO HỌC SINH LỚP 5. Giờ học TD ở học sinh phổ thông cũng như giờ học của những môn học khác, mục tiêu và nhiệm vụ trang bị kiến thức cho học sinh là vô cùng cần thiết. Nhưng với môn TD ở trường tiểu học, nó cũng có đặc thù riêng; mục tiêu kiến thức không phải là mục tiêu quan trọng nhất, mà mục tiêu sức khỏe học sinh mới là đích để chúng ta cần đến. So với những môn học khác, chỉ cần trang bị cho các em những kiến thức và kỹ năng, để các em biến cái đó thành những cái của bản thân, để sử dụng trong học tập và đời sống. Cũng Môn TD ở trường phổ thông là biến những kiến thức mà học sinh nắm được, hiểu được, thành kỹ năng hoạt động vận động trên cơ sở đó phát triển thể lực và tăng cường sức khỏe của các em, mới thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ yêu cầu của các Môn học khác. Bài TD phát triển chung lớp 5 nói riêng và các bài TD phát triển chung của các lớp nói chung trong trường tiểu học, cần có sự lựa chọn đánh giá một cách 4 đúng mức, trong công tác biên soạn, cho phù hợp đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mọi nhiệm vụ yêu cầu trong công tác giảng dạy Môn TD. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: Xuất phát từ những ưu điểm và hạn chế trên; theo quan điểm của tôi sẽ thay đổi bổ sung và sắp xếp lại thứ tự một số động tác cho phù hợp, cụ thể là: + Bỏ tên động tác Toàn thân: Bởi vì động tác này khi thực hiện chỉ có tác dụng mạnh khớp lưng - hông có tác dụng ít đến nhóm cơ vai, lườn, ngực cánh tay v.v.., nó không đặc trưng cho việc tác động chủ yếu đến các nhóm cơ cụ thể nào. + Bỏ đi động tác Điều hoà: Vì khi thực hiện động tác này tính chất giống động tác thả lỏng phần chi trên; mang tính hồi tĩnh tích cực nhóm cơ cổ tay, cánh tay, cơ vai, chứ không mang tính hồi tĩnh thả lỏng toàn thân, như ý nghĩa tên gọi của động tác. + Bổ sung tên động tác "Phối hợp” thay cho tên "Toàn thân”: Vì động tác Toàn thân khi tập có tác dụng nhóm cơ lưng và hông nhiều hơn; kết hợp khi gập thân kéo theo nhóm cơ đùi, cơ tay vai cơ ngực tham gia; tác dụng giúp cho cơ lưng, ngực cơ hông và cơ đùi phát triển linh hoạt dẻo dai, khắc phục một số nhược điểm như lệch vai, gù lưng ... + Bổ sung động tác Điều hoà của lớp 4: Vì động tác Điều hoà của lớp 4, khi thực hiện động tác, mang tính tác động đến nhiều bộ phận trên cơ thể, dễ phối hợp khi hít thở phối hợp với các tư thế thực hiện động tác. Sau đây, tôi sắp xếp lại thứ tự, thay tên động tác của bài thể dục như sau: - Động tác thứ nhất: Vươn thở - Động tác thứ hai: Tay - Động tác thứ ba: Vặn mình - Động tác thứ tư: Chân - Động tác thứ năm: Phối hợp (đổi lại tên từ động tác toàn thân) - Động tác thứ sáu: Thăng bằng - Động tác thứ bảy: Nhảy - Động tác thứ tám: Điều hòa (đổi từ động tác Điều hoà của lớp 4) Và thay vào 1 động tác mới (như đó nêu ở trên) để các em dễ tiếp thu bài và tác dụng toàn diện hơn đến sự phát triển cơ thể của các em. 1. Phần biên soạn động tác bổ sung: 1. a - Động tác Điều hoà (động tác Điều hoà của bài TD lớp 4). 5 - Nhịp 1: Từ tư thế chuẩn bị, đưa Chân trái chếch sang trái (thả lỏng Chân và mũi bàn Chân duỗi thẳng không chạm đất), đồng thời 2 tay dang ngang, bàn tay sấp, thả lỏng cổ tay( từ từ hít sâu theo chu trình thực hiện động tác). - Nhịp 2: Hạ bàn Chân trái xuống thành tư thế đứng 2 Chân rộng bằng vai, đồng thời gập thân sâu và thả lỏng (từ từ thở ra theo chu trình động tác). - Nhịp 3: 2 tay và Chân đưa về tư thế nhịp 1. - Nhịp 4: Chân trái thu về sát Chân phải, đồng thời 2 tay hạ xuống như tư thế chuẩn bị. - Nhịp 5,6,7,8 : Giống nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi Chân. 2- Phần minh họa 2 bài thể dục : 2.a - Bài thể dục số 1 (Trong sách dạy thể dục lớp 5 của nhà xuất bản giáo dục năm 2006) 1. Động tác Vươn thở: 6 2. Động tác Tay: 3. Động tác Chân: 4. Động tác Vặn Mình: 7 5. Động tác Toàn thân: 6. Động tác Thăng Bằng: 7. Động tác Nhảy: 8 8. Động tác Điều Hoà: 2.b - Bài thể dục số 2 (Đã được biên soạn lại): 1. Động tác Vươn Thở: 2. Động tác Tay: 9 3. Động tác Vặn Mình: 4. Động tác Chân: 5. Động tác Phối hợp: 10 6. Động tác Thăng Bằng: 7. Động tác Nhảy: 8. Động tác Điều Hoà: So sánh giữa các bài thể dục in trong tài liệu giảng dạy TD lớp 5 của nhà xuất bản GD xuất bản năm 2006 và bài TD sau thay đổi bổ sung: 11 TT Bài thể dục số 1 TT Bài thể dục số 2 1 Động tác : Vươn thở 1 Động tác : Vươn thở 2 Động tác : Tay 2 Động tác : Tay 3 Động tác : Chân 3 Động tác : Vặn mình 4 Động tác : Vặn mình 4 Động tác : Chân 5 Động tác : Toàn thân 5 Động tác : Phối hợp 6 Động tác : Thăng bằng 6 Động tác : Thăng bằng 7 Động tác : Nhảy 7 Động tác : Nhảy 8 Động tác : Điều hoà 8 Động tác : Điều hòa * Nhận xét: Qua so sánh hai bài thể dục trên, chúng ta thấy sau khi sửa đổi, bổ sung và sắp xếp lại thứ tự động tác, chúng ta thấy bài số 2 phù hợp hơn; bài TD sắp xếp theo nguyên tắc từ dễ đến khó từ đơn giản đến phức tạp, tên động tác dễ nhớ và vẫn mang đúng và đầy đủ tính chất động tác. 3. Biện pháp tiến hành : Thực hiện ở 5 lớp học sinh khối 5 trường tôi phụ trách. 3.a - Cho học sinh cả 5 lớp trên thực hiện tập luyện bài thể dục số 2 ở giai đoạn 1 (Học kỳ I), bài thể dục số 1 ở giai đoạn 2 (ở học kỳ II) của năm học. 3.b - Điều tra bằng phát vấn học sinh cả 5 lớp, với nội dung câu hỏi và qua việc đánh giá kết quả kiểm tra bằng tích ô. thì phần lớn các em thực hiện hoàn thành tốt. Tổng kết quá trình học tập Môn thể dục trong năm học vừa qua; lần lượt các câu hỏi phát vấn đó được đặt ra để điều tra. - Câu 1: Em thích tập với bài thể dục nào? Lớp Bài TD số 1 Bài TD số 2 5A 5 42 5B 0 48 5C 3 43 5D 7 43 5E 5 42 - Câu 2: Vì sao em thích bài số 2? 12 Lớp Dễ thực hiện Khó thực hiện 5A 42 5 5B 48 0 5C 43 3 5D 42 7 5E 42 5 - Khả năng nhớ chính xác tên và thứ tự động tác: Lớp Bài TD số 1 Bài TD số 2 5A 38 47 5B 32 48 5C 40 43 5D 28 43 4E 21 42 - Kết quả kiểm tra đánh giá: Bài TD số 1 Bài TD số 2 Lớ p Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa h. thành Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa h. thành 5A 38 19 0 40 6 1 5B 32 16 0 43 5 0 5C 30 16 0 42 4 0 5D 31 17 2 40 8 2 5E 29 13 5 40 7 0 IV. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THỰC HIỆN. 13 Qua việc điều tra bằng phát vấn học sinh và kết quả kiểm tra hai bài TD trên ở 2 giai đoạn; bài TD số 2 dạy trước, ở thời điểm xa hơn, bài TD số 1 mới dạy. Song phần lớn các em nhớ bài số 2 hơn, nhớ thứ tự và tên động tác chính xác, học sinh tỏ ra hứng thú với việc luyện tập bài TD này trong giờ chính khóa và đồng diễn. Nhất là việc vận dụng vào thể dục vệ sinh buổi sáng; nhiều em đó phát biểu cảm tưởng: "em rất thích thú, bởi vì trình tự động tác hợp lý, tên động tác dễ nhớ, phù hợp với tính chất động tác êm dịu mềm mại nó không thô nhám khó nhớ như bài thể dục số 1, mặc dù mới học ở kỳ II của năm học". Đặc biệt, trong giai đoạn ôn luyện chuẩn bị thi kết thúc Môn thể dục; tôi đó tiến hành cho ôn thi đồng thời 2 bài thể dục trên, thì phần lớn các em thích bài số 2. Qua kiểm tra thử cả 2 bài thể dục thì phần lớn các em giành nhiều thành tích cao ở bài thể dục số 2 và nhớ chính xác tên và thứ tự động tác của bài số 2 hơn bài số 1; các em đó kiến nghị xin được thi học kỳ bằng bài TD số 2. Sau khi kiểm tra bài TD số 2, kết quả được đánh giá như sau : Lớp Hoàn thành tốt Đạt % 5A 43/47 em 91,4% 5B 42/48 em 87,5% 5C 43/46 em 93,4% 5D 47/50 em 94% 5E 45/47 em 95,7% PHẦN 3 - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 14 I. Kết luận: Bài thể dục lớp 5- Nhà xuất bản giáo dục - năm 2006 do tác giả Trần Đồng Lâm chủ biên đã được "mềm hóa" có thể cầm cờ và hoa, đây là một đạo cụ đơn giản phù hợp với lứa tuổi các em, một yếu tố gây hứng thú cho các em khi học bài thể dục. Tuy nhiện, thứ tự động tác không theo trình tự, theo nguyên tắc từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và không phù hợp với tính chất vận động của các nhóm cơ của các em ở lứa tuổi phổ thông này. Bài TD phát triển chung lớp 5 nói riêng và các bài TD phát triển chung của các lớp nói chung trong trường tiểu học, cần có sự lựa chọn đánh giá một cách đúng mức, trong công tác biên soạn, cho phù hợp đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh, đáp ứng mọi nhiệm vụ yêu cầu trong công tác giảng dạy Môn TD Xuất phát từ những ưu điểm và hạn chế trên; tôi đã thay đổi bổ sung và sắp xếp lại thứ tự một số động tác cho phù hợp. Từ năm 2011-2012 bài thể dục trên được chính thức đưa vào giảng dạy cho học sinh khối lớp 5 tại trường tôi được thay bài TD biên soạn trong tài liệu nhà XBGD năm 2006. Bằng kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy trong phạm vi trường tiểu học ,sự vận dụng phương pháp đổi mới trong giảng dạy, cũng như sự được “Mềm hóa” nội dung giảng dạy. Tôi có mạnh dạn sửa đổi nội dung phần bài TD phát triển chung lớp 5, để áp dụng vào chương trình giảng dạy của lớp mình và đã đạt được kết quả tốt. II. Kiến nghị: Để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy- học môn thể dục nói chung và các nội dung trong chương trình môn thể dục nói riêng giáo viên giảng dạy cần nghiên cứu để bổ sung, điều chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy cho phù hợp đặc điểm tâm- sinh lý học sinh tiểu học. Lãnh đạo các nhà trường cần quan tâm, tạo điều kiện cho acsc giáo viên nghiên cứu, ứng dụng các sáng kiến kinh nghiệm vào giảng dạy nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục cho học sinh. Rất mong sự góp ý, bổ sung thêm cho các động tác mềm hóa hơn, nhằm tạo hứng thú cho học sinh học tập. Không ngoài mục đích nâng cao chất lượng học tập môn thể dục. Mong các quý vị đồng nghiệp góp ý chân thành. Xin trân trọng cảm ơn! 15
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan