Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
Lêi më ®Çu
Hoµ cïng víi xu thÕ khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ vÒ hîp t¸c kinh tÕ
®ang næi tréi, víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, víi tÝnh
phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ vµ th-¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng s©u
s¾c, ViÖt Nam ®· vµ ®ang kh«ng ngõng cè g¾ng ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc ®-a nÒn kinh tÕ hoµ nhËp vµo khu vùc §«ng
Nam ¸, hay nãi réng h¬n lµ khu vùc vµnh ®ai Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng. Víi
xuÊt ph¸t ®iÓm tõ mét n-íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ tr×nh
®é khoa häc kü thuËt th× con ®-êng nhanh nhÊt ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc lµ cÇn nhanh chãng tiÕp cËn nh÷ng c«ng nghÖ vµ kü
thuËt tiªn tiÕn cña n-íc ngoµi. §Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy th× nhËp khÈu ®ãng gãp
mét vai trß v« cïng quan träng. NhËp khÈu cho phÐp ph¸t huy tèi ®a néi lùc
trong n-íc ®ång thêi tranh thñ ®-îc c¸c tiÕn bé khoa käc kü thuËt, c«ng nghÖ
cña thÕ giíi. NhËp khÈu thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt më réng liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶
v× vËy khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn…Tr-íc bèi c¶nh ®ã ®· ®Æt cho ngµnh
th-¬ng m¹i nãi chung vµ c«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T- trùc thuéc
ViÖn M¸y vµ Dông Cô C«ng NghiÖp cña Bé C«ng NghiÖp nh÷ng c¬ héi vµ thö
th¸ch lín lao. §ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã ®-îc nh÷ng c«ng nghÖ tèt nhÊt, hiÖn
®¹i nhÊt víi thêi gian vµ chi phÝ Ýt nhÊt, ®¹t hiÖu qu¶ cao.
C«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T- lµ c«ng ty chuyªn nhËp khÈu
m¸y mãc vµ thiÕt bÞ c«ng nghiÖp phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt cña c¸c doanh
nghiÖp trong n-íc. §Ó ®¸p øng nhu cÇu chÊt l-îng cao cña kh¸ch hµng th×
c«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T- ph¶i cã nhiÖm vô nhËp khÈu nh÷ng
m¸y mãc vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cña c¸c n-íc ph¸t triÓn th«ng qua c¸c hîp ®ång
nhËp khÈu víi n-íc ngoµi. Muèn lµm ®-îc ®iÒu nµy c«ng ty lu«n cè g¾ng
kh¼ng ®Þnh m×nh víi chÝnh nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, víi sù c¹nh tranh kh¾c
nghiÖt cña hµng lo¹t c¸c c«ng ty kh¸c ®Ó cã ®-îc lîi nhuËn cao vµ c¶i thiÖn
®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn. C«ng ty lu«n lu«n quan t©m ®Õn chÊt l-îng
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vµ lu«n t×m c¸ch hoµn thiÖn
m×nh ®Ó ®¸p øng ®-îc tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty Ph¸t
TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T-, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc vÒ kinh tÕ vµ nghiÖp vô
xuÊt nhËp khÈu ®· ®-îc truyÒn ®¹t t¹i nhµ tr-êng vµ mét sè kinh nghiÖm thùc
tÕ thu ®-îc, víi môc ®Ých t×m hiÓu thªm quy tr×nh nhËp khÈu cña c«ng ty, t«i
®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh lµ: “Hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu t¹i
c«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T- ( ITD)“. §Ò tµi nµy nh»m môc ®Ých
nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi cña quy tr×nh nhËp khÈu vµ thùc tr¹ng quy
tr×nh nhËp khÈu cña c«ng ty, qua ®ã rót ra nh÷ng mÆt m¹nh còng nh- nh÷ng
tån t¹i chñ yÕu trong quy tr×nh nhËp khÈu cña c«ng ty, tõ ®ã ®-a ra mét sè gi¶i
ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a quy tr×nh nhËp khÈu cña c«ng ty .
Trªn c¬ së môc ®Ých cña ®Ò tµi, chuyªn ®Ò gåm nh÷ng phÇn chÝnh sau:
Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quy tr×nh nhËp khÈu.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng quy tr×nh nhËp khÈu t¹i c«ng ty Ph¸t
TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T-.
Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp
khÈu t¹i c«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T-.
Qua ®©y t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Th¹c sü: Mai ThÕ
C-êng- ThÇy trùc tiÕp h-íng dÉn t«i, c¸c thÇy c« trong khoa Kinh TÕ vµ Kinh
Doanh Quèc TÕ, tr-êng §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n Hµ Néi, tËp thÓ c¸n bé
c«ng nh©n viªn cña c«ng ty Ph¸t TriÓn Kü ThuËt vµ §Çu T- ®· nhiÖt t×nh gióp
®ì t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu nµy. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é vµ kinh
nghiÖm, nªn ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt rÊt mong ®-îc sù gãp ý cña
c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
Ch-¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quy tr×nh nhËp khÈu
I. Quy tr×nh nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp
1. Quy tr×nh nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp
NhËp khÈu lµ viÖc mua hµng ho¸ cña n-íc ngoµi nh»m phôcvô s¶n xuÊt
trong n-íc. Tuy nhiªn viÖc mua b¸n ë ®©y l¹i rÊt phøc t¹p kh¸c h¼n víi
th-¬ng m¹i trong n-íc víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh-: C¸c bªn thuéc c¸c quèc tÞch
kh¸c nhau, thÞ tr-êng réng lín, ®ång tiÒn thanh to¸n th-êng lµ ngo¹i tÖ ®èi víi
mét hoÆc hai bªn, chÞu sù ¶nh h-ëng cña nhiÒu th«ng lÖ, luËt ph¸p cña c¸c
n-íc, viÖc vËn chuyÓn rÊt khã kh¨n ph¶i qua biªn giíi quèc gia nªn thñ tôc rÊt
phøc t¹p.
ChÝnh sù khã kh¨n vµ phøc t¹p ®ã, nªn khi thùc hiÖn mét hîp ®ång
nhËp khÈu ®ßi hái ph¶i cã mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh, râ rµng. ChÝnh ®iÒu nµy
gióp cho c¸c doanh nghiÖp tr¸nh ®-îc c¸c rñi ro kh«ng ®¸ng cã.
Sau ®©y lµ quy tr×nh nhËp khÈu th-êng ®-îc c¸c doanh nghiÖp kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu sö dông ®Ó tiÕn hµnh ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng nhËp khÈu.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
H×nh 1: S¬ ®å quy tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸
Nghiên cứu thị trường
Giao dịch, đàm phán và ký kết
hợp đồng ngoại thương
Tổ chức thực hiện hợp đồng
ngoại thương
Xin
giấy
phép
nhập
khẩu
Thuê
phương
tiện vận
tải
Mua
bảo
hiểm
hàng
hoá
Làm
thủ tục
hải
quan
Nhận
hàng
từ tàu
chở
hàng
Kiểm
tra
hàmg
hoá
nhập
khẩu
Làm
thủ tục
thanh
toán
Khiếu
nại và
giải
quyết
khiếu
nại
a. Nghiªn cøu thÞ tr-êng
Nghiªn cøu thÞ tr-êng ®Ó cã mét hÖ thèng th«ng tin vÒ thÞ tr-êng ®Çy
®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi. §iÒu nµy sÏ lµm c¬ së cho doanh nghiÖp cã nh÷ng
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, ®¸p øng ®-îc c¸c t×nh thÕ cña thÞ tr-êng. §ång thêi hÖ
thèng th«ng tin kh«ng nh÷ng lµm c¬ së ®Ó doanh nghiÖp lùa chän ®-îc c¸c
®èi t¸c giao dÞch thÝch hîp mµ cßn lµm c¬ së cho qu¸ tr×nh giao dÞch, ®µm
ph¸n, ký kÕt hîp ®ång vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång sau nµy cã hiÖu qu¶. ChØ cã
thÓ ph¶n øng linh ho¹t vµ cã c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong qu¸ tr×nh giao
dÞch ®µm ph¸n khi cã c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ. Do ®ã, ngoµi viÖc l¾m v÷ng t×nh
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
h×nh trong n-íc vµ ®-êng lèi chÝnh s¸ch, luËt lÖ quèc gia cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®¬n vÞ kinh doanh ngo¹i th-¬ng cÇn ph¶i nhËn
biÕt hµng ho¸ kinh doanh, n¾m v÷ng thÞ tr-êng n-íc ngoµi vµ lùa chän ®èi
t¸c.
a.1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng trong n-íc
* Nghiªn cøu mÆt hµng nhËp khÈu
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu nµy lµ ®Ó t×m ra mÆt hµng nhËp khÈu mµ
nhu cÇu trong n-íc ®ang cÇn nh-ng ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ môc tiªu lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp. Muèn biÕt mÆt hµng nµo ®ang ®-îc kh¸ch hµng,
ng-êi tiªu dïng trong n-íc cÇn, ®ang lµ nhu cÇu cÇn thiÕt cña thÞ tr-êng trong
n-íc th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu, kh¶o s¸t vµ tr¶ lêi ®-îc c¸c
c©u hái sau:
- ThÞ tr-êng ®ang cÇn mÆt hµng g× ? ( VÒ quy c¸ch, phÈm chÊt, kiÓu d¸ng, bao
b×, nh·n hiÖu )
- T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã nh- thÕ nµo?, ph¶i hiÓu râ tËp qu¸n tiªu
dïng, thÞ hiÕu vµ quy luËt biÕn ®éng cña quan hÖ cung cÇu ®Ó cã thÓ ®¸p øng
kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ tr-êng mét c¸ch tèt nhÊt.
- MÆt hµng ®ã ®ang ë trong giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng cña s¶n phÈm?
- T×nh h×nh s¶n xuÊt ra sao?
- Tû suÊt ngo¹i tÖ lµ bao nhiªu?. Trong th-¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c n-íc cã hÖ
thèng tiÒn tÖ kh¸c nhau, do vËy viÖc tÝnh to¸n tû suÊt ngo¹i tÖ cho hµng ho¸
nhËp khÈu lµ rÊt quan träng. Doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu so s¸nh
gi÷a tû suÊt ngo¹i tÖ hµng nhËp khÈu víi tû suÊt ngo¹i tÖ lóc ®Çu t- ban ®Çu ®Ó
nhËp hµng.
* Nghiªn cøu dung l-îng thÞ tr-êng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng.
Dung l-îng thÞ tr-êng cña mét hµng ho¸ ®-îc giao dÞch trªn mét ph¹m
vi thÞ tr-êng nhÊt ®Þnh ( thÕ giíi, khu vùc, d©n téc), trong mét thêi gian nhÊt
®Þnh ( th-êng lµ mét n¨m).
Nghiªn cøu dung l-îng thÞ tr-êng cÇn x¸c ®Þnh nhu cÇu thËt cña kh¸ch
hµng kÓ c¶ l-îng dù tr÷, xu h-íng biÕn ®éng cña nhu cÇu trong tõng thêi
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
®iÓm, tõng vïng, tõng khu vùc. Cïng víi viÖc l¾m b¾t nhu cÇu lµ viÖc l¾m b¾t
kh¶ n¨ng cung cÊp cña thÞ tr-êng, bao gåm viÖc xem xÐt ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt,
kh¶ n¨ng cña s¶n phÈm thay thÕ.
Th«ng th-êng, dung l-îng cña thÞ tr-êng chÞu ¶nh h-ëng cña 3 nhãm
nh©n tè chÝnh:
- C¸c nh©n tè lµm cho dung l-îng thÞ tr-êng biÕn ®æi theo chu kú nhsù vËn ®éng cña t- b¶n, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, l-u th«ng vµ ph©n phèi s¶n phÈm
cña tõng thÞ tr-êng ®èi víi mçi lo¹i hµng ho¸.
- C¸c nh©n tè lµm cho dung l-îng thÞ tr-êng biÕn ®æi l©u dµi nh- tiÕn
bé cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c¸c biÖn ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ
n-íc, thÞ hiÕu, tËp qu¸n cña ng-êi tiªu dïng vµ ¶nh h-ëng cña hµng ho¸ thay thÕ.
- C¸c nh©n tè lµm dung l-îng thÞ tr-êng biÕn ®æi t¹m thêi nh- c¸c hiÖn
t-îng còng g©y ra c¸c ®ét biÕn vÒ cung cÇu, ngoµi ra cßn cã c¸c nh©n tè kh¸ch
quan nh- h¹n h¸n, lò lôt….
* Nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh
Nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh nh»m l¾m v÷ng vÒ th«ng tin sè l-îng
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong mÆt hµng kinh doanh, t×nh h×nh ho¹t ®éng, tû
träng thÞ tr-êng, thÕ m¹nh, ®iÓm yÕu cña c¸c ®èi thñ. §Æc biÖt cÇn nghiªn cøu
kü c¸c chiÕn l-îc kinh doanh vµ kh¶ n¨ng thay ®æi chiÕn l-îc kinh doanh cña
®èi thñ c¹nh tranh trong thêi gian tíi ®Ó ®-a ra c¸c ph-¬ng ¸n ®èi phã tèi -u,
h¹n chÕ c¸c diÓm m¹nh vµ tËn dông c¸c ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh.
* Nghiªn cøu sù vËn ®éng cña m«i tr-êng kinh doanh
M«i tr-êng kinh doanh bao gåm m«i tr-êng tù nhiªn, v¨n ho¸, x· héi,
chÝnh trÞ, luËt ph¸p. M«i tr-êng kinh doanh cã t¸c ®éng lín vµ chi phèi ®Õn
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh
nghiªn cøu sù vËn ®éng cña nã ®Ó tõ ®ã cã thÓ n¾m b¾t ®-îc quy luËt vËn ®éng
cña m«i tr-êng kinh doanh vµ cã c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa hiÖu qu¶.
a.2. Nghiªn cøu thÞ tr-êng quèc tÕ
Nghiªn cøu thÞ tr-êng quèc tÕ lµ c«ng viÖc rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p do
sù kh¸c biÖt lín vÒ chÝnh trÞ, ®Þa lý, v¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n…. Nghiªn
cøu thÞ tr-êng quèc tÕ cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè cung cÇu, gi¸ c¶, c¹nh tranh,…
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
* Nguån cung cÊp hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ
Doanh nghiÖp cÇn n¾m v÷ng ®-¬c t×nh h×nh c¸c nguån cung cÊp trªn thÞ
tr-êng quèc tÕ mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng giao dÞch råi tõ ®ã nghiªn cøu
c¸c ®Æc diÓm thÞ tr-êng c¸c n-íc cung cÊp trªn c¸c ph-¬ng diÖn:
- Th¸i ®é vµ quan ®iÓm cña n-íc cung cÊp thÓ hiÖn qua c¸c chÝnh s¸ch -u tiªn
xuÊt khÈu hay h¹n chÕ nhËp khÈu.
- T×nh h×nh chÝnh trÞ hay th¸i ®é cña quèc gia ®ã cã æn ®Þnh kh«ng, cã t¸c
®éng ®Õn nguån, mÆt hµng ®ã nh- thÕ nµo?
- VÒ vÞ trÝ ®Þa lý cã thuËn lîi cho mua b¸n, cã ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh
hay kh«ng?, cã tiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o hiÓm cña doanh nghiÖp
trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu cña doanh nghiÖp kh«ng?.
* Nghiªn cøu gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ
Trªn thÞ tr-êng hµng ho¸ thÕ giíi, gi¸ c¶ ch¼ng nh÷ng ph¶n ¸nh mµ cßn
®iÒu tiÕt mèi quan hÖ hµng ho¸. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt
vµ nhËp khÈu cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi th-¬ng m¹i quèc tÕ. Gi¸ c¶ lµ chØ tiªu
quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ngo¹i th-¬ng.
Gi¸ c¶ trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ gi¸ c¶ quèc tÕ, gi¸ c¶ quèc tÕ
cã tÝnh chÊt ®¹i diÖn ®èi víi mét lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. Gi¸ ®ã
ph¶i lµ gi¸ giao dÞch th-¬ng m¹i th«ng th-êng, kh«ng kÌm theo mét ®iÒu kiÖn
®Æc biÖt nµo vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi ®-îc.
C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi.
- Nh©n tè chu kú: Tøc lµ sù vËn ®éng cã tÝnh chÊt quy luËt cña nÒn kinh tÕ tb¶n chñ nghÜa qua c¸c giai ®o¹n cña chu kú sÏ lµm thay ®æi quan hÖ cung cÇu
cña c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng do ®ã lµm biÕn ®æi dung l-îng thÞ tr-êng
vµ thay ®æi vÒ gi¸ c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸.
- Nh©n tè lòng ®o¹n gi¸ c¶: §©y lµ nh©n tè ¶nh h-ëng lín ®Õn viÖc biÕn ®éng
gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi trong thêi ®¹i ngµy nay. Lòng ®o¹n
lµm xuÊt hiÖn nhiÒu møc gi¸ ®èi víi cïng mét lo¹i hµng ho¸ trªn cïng mét thÞ
tr-êng, tuú theo quan hÖ gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n trªn thÞ tr-êng thÕ giíi
cã gi¸ trÞ lòng ®o¹n cao vµ gi¸ trÞ lòng ®o¹n thÊp.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
- Nh©n tè c¹nh tranh: C¹nh tranh cã thÓ lµm cho gi¸ biÕn ®éng theo xu h-íng
kh¸c nhau. C¹nh tranh gi÷a ng-êi b¸n x¶y ra tren thÞ tr-êng cung cã xu h-íng
lín h¬n cÇu. NhiÒu ng-êi cïng b¸n mét lo¹i hµng ho¸, cïng mét chÊt l-îng,
th× dÜ nhiªn ai b¸n gi¸ thÊp ng-êi ®ã sÏ chiÕn th¾ng. V× vËy, gi¸ c¶ cã xu
h-íng gi¶m xuèng.
- Cung cÇu vµ gi¸ c¶: Mèi quan hÖ cung cÇu thay ®æi trªn thÞ tr-êng sÏ thóc
®Èy xu h-íng gi¶m gi¸ vµ ng-îc l¹i nÕu cung kh«ng theo kÞp cÇu th× gi¸ c¶ cã
xu h-íng t¨ng lªn.
- Nh©n tè l¹m ph¸t: Gi¸ c¶ cña hµng ho¸ kh«ng nh÷ng ®-îc quyÕt ®Þnh bëi gi¸
trÞ hµng ho¸ mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ tiÒn tÖ-vµng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
gi¸ c¶ kh«ng biÓu hiÖn trùc tiÕp ë vµng mµ b»ng tiÒn giÊy. Trªn thÞ tr-êng thÕ
giíi gi¸ c¶ hµng ho¸ th-êng ®-îc biÓu hiÖn b»ng ®ång tiÒn cña c¸c n-íc cã vÞ
thÕ quan träng trong mËu dÞch quèc tÕ nh-: USD, GBP, JPY,…Do ®Æc ®iÓm
cña nÒn kinh tÕ t- b¶n chñ nghÜa nªn gi¸ c¶ cña nh÷ng ®ång tiÒn nµy còng
lu«n thay ®æi, viÖc thay ®æi Êy th-êng g¾n liÒn víi l¹m ph¸t. L¹m ph¸t lµm
cho gi¸ trÞ cña hµng ho¸ biÓu hiÖn b»ng tiÒn giÊy t¨ng lªn.
b.Giao dÞch, ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th-¬ng.
b.1.Giao dÞch
Sau giai ®o¹n nghiªn cøu, tiÕp cËn thÞ tr-êng, ®Ó chuÈn bÞ giao dÞch
xuÊt nhËp khÈu, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh tiÕp xóc víi kh¸ch hµng b»ng
biÖn ph¸p qu¶ng c¸o. Nh-ng ®Ó tiÕn tíi ký kÕt hîp ®ång mua b¸n víi nhau,
ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu th-êng ph¶i qua mét qu¸ tr×nh giao dÞch,
th-¬ng th¶o vµ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch. Qu¸ tr×nh ®ã cã thÓ bao gåm nh÷ng
b-íc sau ®©y:
* Hái gi¸: lµ lêi ®Ò nghÞ b-íc vµo giao dÞch. Hái gi¸ lµ viÖc ng-êi mua ®Ò
nghÞ ng-êi b¸n cho biÕt gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn th-¬ng m¹i cÇn thiÕt kh¸c ®Ó
mua hµng. Hái gi¸ kh«ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ng-êi hái gi¸,
cho nªn ng-êi hái gi¸ cã thÓ hái nhiÒu n¬i nh»m nhËn ®-îc nhiÒu b¶n chµo
hµng c¹nh tranh nhau ®Ó so s¸nh lùa chän b¶n chµo hµng thÝch hîp nhÊt. Tuy
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
nhiªn, nÕu ng-êi mua hái gi¸ nhiÒu n¬i qu¸ sÏ g©y nªn thÞ tr-êng ¶o t-ëng lµ
nhu cÇu qu¸ c¨ng th¼ng. §ã lµ ®iÒu kh«ng cã lîi cho ng-êi mua.
* Ph¸t gi¸ (chµo hµng):
LuËt ph¸p coi ®©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång vµ nh- vËy ph¸t gi¸ cã
thÓ do ng-êi b¸n hoÆc ng-êi mua ®-a ra. Nh-ng trong bu«n b¸n th× ph¸t gi¸ lµ
chµo hµng, lµ viÖc ng-êi xuÊt khÈu thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh.
Trong chµo hµng ng-êi ta nªu râ: Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè
l-îng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng, ®iÒu kiÖn thanh to¸n, bao b×, ký m·
hiÖu, thÓ thøc giao nhËn,…Tr-êng hîp hai bªn ®· cã quan hÖ mua b¸n víi
nhau hoÆc cã ®iÒu kiÖn chung giao hµng ®iÒu chØnh th× chµo hµng chØ nªu
nh÷ng néi dung cÇn thiÕt cho lÇn giao dÞch ®ã nh- tªn hµng, quy c¸ch, phÈm
chÊt, sè l-îng, gi¸ c¶, thêi h¹n giao hµng. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cßn l¹i sÏ ¸p dông
nh- nh÷ng hîp ®ång ®· ký tr-íc ®ã hoÆc theo ®iÒu kiÖn chung giao hµng gi÷a
hai bªn.
Cã hai lo¹i chµo hµng ®ã lµ: Chµo hµng cè ®Þnh vµ chµo hµng tù do:
- Chµo hµng cè ®Þnh: lµ viÖc chµo b¸n mét l« hµng nhÊt ®Þnh cho mét
ng-êi mua, cã nªu râ thêi gian mµ ng-êi chµo hµng bÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm
vµo lêi ®Ò nghÞ cña m×nh. Thêi gian nµy gäi lµ thêi h¹n hiÖu lùc cña chµo
hµng. Trong thêi gian hiÖu lùc nÕu ng-êi mua chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng
®ã th× hîp ®ång coi nh- ®-îc giao kÕt. NÕu trong chµo hµng cè ®Þnh ng-êi
b¸n kh«ng ghi râ thêi gian hiÖu lùc th× thêi h¹n nµy ®-îc tÝnh theo thêi h¹n
hîp lý. Thêi h¹n nµy th-êng do tÝnh chÊt lo¹i hµng, kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng
gian gi÷a hai bªn vµ còng nhiÒu khi do tËp qu¸n quy ®Þnh.
- Ch¯o h¯ng tù do: l¯ viÖc ch¯o h¯ng “ tù do” cÇn ph°i l¯m râ bºng c¸ch
ghi “ch¯o h¯ng kh«ng cam kÕt” hoÆc “ ch¯o h¯ng u tiªn cho ngêi mua
tríc” hoÆc “b¸o gi¸”. Ch¯o h¯ng tù do kh«ng r¯ng buéc tr¸ch nhiÖm cña
ng-êi ph¸t ra chµo hµng, nªn th-êng cã thÓ chµo ë nhiÒu n¬i, nhiÒu ng-êi.
* §Æt hµng:
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
§Æt hµng lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång th-¬ng m¹i xuÊt ph¸t tõ phÝa
ng-êi mua. Trong ®Æt hµng ng-êi mua nªu cô thÓ vÒ hµng ho¸ ®Þnh mua vµ tÊt
c¶ nh÷ng néi dung cÇn thiÕt cho viÖc ký kÕt hîp ®ång.
Trong thùc tÕ ng-êi ta chØ ®Æt hµng víi c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ
th-êng xuyªn, hoÆc hai bªn ®· ký nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n vµ tho¶ thuËn giao
hµng theo nhiÒu lÇn th× néi dung ®Æt hµng chØ nªu nh÷ng ®iÒu kiÖn riªng biÖt
®èi víi lÇn ®Æt hµng ®ã. Cßn nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c, hai bªn ¸p dông theo
nh÷ng hîp ®ång ®· ký kÕt trong lÇn giao dÞch tr-íc.
* Hoµn gi¸:
Hoµn gi¸ lµ sù mÆc c¶ vÒ gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn th-¬ng m¹i kh¸c.
Hoµn gi¸ cã thÓ bao gåm nhiÒu sù tr¶ gi¸.
Khi ng-êi nhËn ®-îc chµo hµng kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng
®ã mµ ®-a ra mét lêi ®Ò nghÞ míi th× ®Ò nghÞ nµy lµ tr¶ gi¸. Khi cã sù tr¶ gi¸,
chµo hµng coi nh- huû bá.
§Æc tÝnh cña b¶ng hoµn gi¸ lµ thÓ hiÖn ý ®Þnh mua hoÆc b¸n thùc cña
ng-êi ph¸t ra, do ®ã nã mang tÝnh rµng buéc ph¸p lý víi ng-êi ®Ò nghÞ.
Th-êng b¶n hoµn gi¸ thÓ hiÖn ý ®Þnh mua b¸n thùc vµ cã rµng buéc
tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cho nªn trong thêi gian hiÖu lùc mét bªn nhËn ®-îc hoµn
gi¸ chÊp nhËn c¸c ®iÒu kiÖn hoµn toµn vµ v« ®iÒu kiÖn th× th-¬ng vô ®ã ®-îc
coi lµ cã hiÖu lùc. V× v©y, cÇn ph¶i c©n nh¾c thËt kü tr-íc khi thÓ hiÖn ý chÝ
trong b¶n cßn l¹i.
* ChÊp nhËn.
ChÊp nhËn lµ sù ®ång ý hoµn toµn tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn cña hoµn gi¸,
chµo hµng, ®Æt hµng ®Ó kÕt thóc qu¸ tr×nh hoµn gi¸.
§Æc tÝnh cña b¶n chÊp nhËn lµ mang tÝnh rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý
cao nhÊt khi cã bèn ®iÒu kiÖn sau:
- Do chÝnh ng-êi nhËn gi¸ chÊp nhËn lµ ng-êi giao dÞch vµ ph¸t ra b¶n
chµo gi¸, ®Æt hµng.
- Ph¶i ®ång ý hoµn toµn v« ®iÒu kiÖn tÊt c¶ c¸c néi dung cña b¶n chµo
gi¸, ®Æt hµng, hoµn gi¸.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
- Ph¶i chÊp nhËn trong thêi gian hiÖu lùc cña b¶n chµo gi¸, ®Æt hµng
hoÆc hoµn gi¸.
- ChÊp nhËn ph¶i ®-îc truyÒn ®¹t tíi chÝnh nh÷ng ng-êi ph¸t ra ®Ò nghÞ.
* X¸c nhËn
X¸c nhËn lµ v¨n b¶n thèng nhÊt nh÷ng ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn mua b¸n
cã x¸c nhËn cña c¸c bªn tham gia.
§Æc tÝnh cña x¸c nhËn lµ cã tÝnh rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cao
nhÊt ®èi víi giao dÞch kinh doanh. ChÝnh v× v©y, giai ®o¹n x¸c nhËn lµ giai
®o¹n ký kÕt hîp ®ång.
X¸c nhËn th-êng ®-îc lËp thµnh h¹i b¶n, bªn lËp x¸c nhËn ký tr-íc råi
göi cho bªn kia. Bªn kia ký xong gi÷ l¹i mét b¶n råi göi tr¶ l¹i mét b¶n.
B¶n x¸c nhËn cã thÓ so¹n th¶o lµ mét v¨n b¶n thèng nhÊt bao gåm c¸c
®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh râ néi dung, tÝnh chÊt, h×nh thøc cña giao
dÞch mua b¸n hoÆc lµ v¨n b¶n chÊp nhËn cã héi tô ®ñ bèn yÕu tè chøng minh
tÝnh ph¸p lý cña nã.
b.2.§µm ph¸n
§µm ph¸n th-¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ý kiÕn cña c¸c chñ thÓ trong
mét xung ®ét nh»m ®i ®Õn thèng nhÊt c¸ch nhËn ®Þnh, thèng nhÊt quan niÖm,
thèng nhÊt c¸ch xö lý nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong quan hÖ bu«n b¸n gi÷a hai
hoÆc nhiÒu bªn.
Th«ng th-êng ng-êi ta sö dông ba h×nh thøc sau ®Ó ®µm ph¸n:
* §µm ph¸n qua th- tÝn:
§µm ph¸n qua th- tÝn lµ viÖc ®µm ph¸n qua th- tõ vµ ®iÖn tÝn, lµ ph-¬ng
thøc c¸c bªn göi cho nhau nh÷ng v¨n b¶n ®Ó tho¶ thuËn nh÷ng ®iÒu kiÖn bu«n
b¸n. §©y lµ h×nh thøc ®µm ph¸n chñ yÕu ®Ó giao dÞch gi÷a c¸c nhµ kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. So víi viÖc gÆp gì trùc tiÕp th× giao
dÞch qua th- tÝn tiÕt kiÖm ®-îc nhiÒu chi phÝ. H¬n n÷a, trong cïng mét lóc cã
thÓ trao ®æi víi nhiÒu kh¸ch hµng ë nhiÒu n-íc kh¸c nhau. Ng-êi viÕt th- cã
®iÒu kiÖn ®Ó c©n nh¾c suy nghÜ, tranh thñ ý kiÕn nhiÒu ng-êi vµ cã thÓ khÐo
lÐo giÊu kÝn ý ®Þnh thùc sù cña m×nh. Nh-ng viÖc giao dÞch qua th- tÝn ®ßi hái
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
nhiÒu thêi gian chê ®îi, cã thÓ c¬ héi mua b¸n tèt sÏ tr«i qua. Cßn viÖc sö
dông ®iÖn tÝn th× phÇn nµo kh¾c phôc ®-îc nh-îc ®iÓm nµy.
*§µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i ( c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn th«ng )
§µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i vµ c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn th«ng lµ h×nh thøc
giao dÞch mµ c¸c bªn chØ tiÕp cËn ®-îc mét d¹ng thøc h×nh ¶nh hoÆc ©m thanh
hoÆc c¶ h×nh ¶nh lÉn ©m thanh nh-ng trong mét c¶nh tÜnh nhÊt ®Þnh do ®ã
ng-êi ®µm ph¸n ph¶i cã c¸c nghiÖp vô sau:
- Ph¶i cã c«ng t¸c chuÈn bÞ tr-íc khi b-íc vµo giao dÞch, ®µm ph¸n. Ph¶i
chuÈn bÞ ph-¬ng ¸n ®µm ph¸n, môc tiªu ®µm ph¸n, bè trÝ kh«ng gian, khung
c¶nh khi ®µm ph¸n.
- Giai ®o¹n ®µm ph¸n ph¶i tr×nh bµy ng¾n gän, râ rµng vµ dÔ hiÔu. Khi kÕt
thóc ®µm ph¸n ph¶i liÖt kª vµ kh¼ng ®Þnh nh÷ng néi dung ®· ®-îc thèng nhÊt.
- ViÖc trao ®æi qua ®iÖn tho¹i lµ viÖc trao ®æi b»ng miÖng, kh«ng cã g× lµ b»ng
chøng cho nh÷ng tho¶ thuËn, quyÕt ®Þnh trong trao ®æi, bëi vËy ®iÖn tho¹i chØ
sö dông trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt, thËt khÈn tr-¬ng, sî lì mÊt thêi c¬,
hoÆc trong nh÷ng tr-êng hîp mµ mäi ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn xong chØ cßn
chê x¸c nhËn mét vµi chi tiÕt.
*§µm ph¸n qua gÆp gì trùc tiÕp.
H×nh thøc giao dÞch nµy lµ mét trao ®æi ý kiÕn gi÷a c¸c chñ thÓ nh»m ®i
®Õn thèng nhÊt c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n vµ gi¸ c¶ trªn c¬ së gÆp m¹t lÉn nhau.
Trong giao dÞch gÆp gì trùc tiÕp c¸c bªn th-êng thÓ hiÖn rÊt nhiÒu thñ thuËt
®µm ph¸n, lîi dông bèi c¶nh ®µm ph¸n thÓ hiÖn kh¶ n¨ng cña m×nh.
ViÖc hai bªn mua b¸n gÆp gì trùc tiÕp nhau t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hiÓu
biÕt nhau tèt h¬n vµ duy tr× ®-îc mèi quan hÖ tèt, l©u dµi víi nhau.
§©y lµ h×nh thøc ®µm ph¸n khã kh¨n nhÊt trong ba h×nh thøc ®µm ph¸n.
§µm ph¸n trùc tiÕp ®ßi hái ng-êi tiÕn hµnh ®µm ph¸n ph¶i ch¾c ch¾n vÒ
nghiÖp vô, ph¶n øng nhanh nh¹y…®Ó cã thÓ tØnh t¸o, b×nh tÜnh nhËn xÐt, n¾m
®-îc ý ®å, s¸ch l-îc ®èi ph-¬ng, nhanh chãnh cã biÖn ph¸p ®èi phã trong
nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt hoÆc quyÕt ®Þnh ngay t¹i chç khi thêi c¬ ®· chÝn
muåi. MÊt b×nh tÜnh, kh«ng tù chñ sÏ dÔ lé ý ®Þnh cña m×nh ®Ó ®èi ph-¬ng
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
n¾m ®-îc. Mçi lÇn gÆp gì nhau th-êng tèn kÐm vÒ chi phÝ ®I lai, ®ãn tiÕp, quµ
c¸p. Cho nªn viÖc gÆp gì nhau mµ kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶ lµ ®iÒu mµ c¶ hai bªn
®Òu kh«ng mong muèn. Do vËy viÖc chuÈn bÞ kü l-ìng tr-íc khi tݪn hµnh
®µm ph¸n trùc tiÕp lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt.
b.3.Ký kÕt hîp ®ång
Hîp ®ång lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, bªn b¸n cã nhiÖm vô giao hµng
vµ chuyÓn quyÒn së h÷u cho bªn mua. Bªn mua cã nhiÖmvô thanh to¸n toµn
bé sè tiÒn theo hîp ®ång.
Hîp ®ång cã thÓ coi nh- ®· ký kÕt chØ trong tr-êng hîp c¸c bªn ký vµo
hîp ®ång. C¸c bªn ®ã ph¶i cã ®Þa chØ ph¸p lý ghi râ trong hîp ®ång. Hîp
®ång ®-îc coi nh- ®· ký kÕt chØ khi ng-êi tham gia cã ®ñ thÈm quyÒn ký vµo
c¸c v¨n b¶n ®ã, nÕu kh«ng th× hîp ®ång kh«ng ®-îc c«ng nhËn lµ v¨n b¶n cã
c¬ së ph¸p lý. NhiÒu tr-êng hîp cã ký kÕt hîp ®ång ba bªn trë lªn cã thÓ thùc
hiÖn b»ng tÊt c¶ c¸c bªn cïng ký vµo mét v¨n b¶n thèng nhÊt hoÆc b»ng mét
v¨n b¶n hîp ®ång tay ®«i cã trÝch dÉn trong tõng hîp ®ång ®ã víi hai hîp
®ång kh¸c ( trÝch dÉn chÐo )
Ngoµi ra, hîp ®ång mua b¸n cã thÓ b»ng miÖn, hoÆc mét phÇn v¨n b¶n
mét phÇn b»ng miÖng, còng cã khi b»ng hµnh ®éng ra hiÖu nh- ë së giao dÞch
vµ b¸n ®Êu gi¸. Hîp ®ång b»ng miÖn hay hµnh ®éng ra hiÖu ch-a cã v¨n b¶n
th× sau ®ã ph¶i lµm v¨n b¶n x¸c nhËn khi ®· tho¶ thuËn b»ng miÖng hay ra
hiÖu. Theo luËt th-¬ng m¹i ViÖt Nam quy ®Þnh th× h×nh thøc cña hîp ®ång
nhËp khÈu b¾t buéc ph¶i lµ v¨n b¶n.
Khi so¹n th¶o hîp ®ång cÇn tu©n theo quy t¾c 5 “C” ®ã l¯:
Clear: râ rµng
Complete: ®Çy ®ñ, hoµn chØnh
Consise: ng¾n gän, xóc tÝch
Correct: chÝnh x¸c vÒ chÝnh t¶ vµ th«ng tin
Courteous: lÞch sù
Trong phÇn néi dung cña hîp ®ång cÇn ph¶i ghi râ néi dung cña c¸c
®iÒu kho¶n hîp ®ång ®ã lµ: tªn hµng, sè l-îng, quy c¸ch, chÊt l-îng, gi¸ c¶,
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
ph-¬ng thøc thanh to¸n, ®Þa ®iÓm vµ thêi h¹n giao nhËn hµng. Ngoµi ra, cßn
cã thÓ cã c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c nh-: khiÕu n¹i, träng tµi,…
ë phÇn kÕt thóc hîp ®ång cÇn ph¶i nªu râ sè b¶n hîp ®ång, ng«n ng÷
sö dông ®Ó ký kÕt, gi¸ trÞ ph¸p lý cña b¶n hîp ®ång, thêi h¹n cã hiÖu lùc cña
hîp ®ång, ch÷ ký vµ dÊu cña c¸c bªn tham gia hîp ®ång.
c. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu
Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng ®-îc ký kÕt, ®¬n vÞ kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu víi t- c¸ch lµ mét bªn ký kÕt ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång
®ã. §©y lµ mét c«ng viÖc rÊt phøc t¹p. Nã ®ßi hái ph¶i tu©n thñ luËt quèc gia
vµ luËt quèc tÕ, ®ång thêi b¶o ®¶m ®-îc quyÒn lîi quèc gia vµ ®¶m b¶o uy tÝn
kinh doanh cña ®¬n vÞ. VÒ mÆt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c kh©u
c«ng viÖc ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång, ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i cè
g¾ng tiÕt kiÖm chi phÝ l-u th«ng, n©ng cao tÝnh doanh lîi vµ hiÖu qu¶ cña toµn
bé nghiÖp vô giao dÞch.
§Ó thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
ph¶i tiÕn hµnh c¸c kh©u c«ng viÖc sau ®©y:
c.1. Xin giÊy phÐp nhËp khÈu
Xin giÊy phÐp nhËp khÈu lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó nhµ n-íc qu¶n
lý nhËp khÈu. V× vËy sau khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu doanh nghiÖp ph¶i
xin giÊy phÐp nhËp khÈu ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. Ngµy nay, trong xu h-íng
tù do ho¸ mËu dÞch, nhiÒu n-íc gi¶m bít sè mÆt hµng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp
nhËp khÈu.
ViÖc xin giÊy phÐp nhËp khÈu tu©n theo c¸c luËt th-¬ng m¹i, luËt thuÕ
nhËp khÈu vµ c¸c quy ®Þnh cña bé, ban, ngµnh cã liªn quan ®Ó tiÕn hµnh xin
giÊy phÐp ë c¸c c¬ quan nh- sau:
- Xin giÊy phÐp nhËp khÈu ë bé th-¬ng m¹i cho nh÷ng hµng hãa thuéc danh
môc cã h¹n ng¹ch, hµng hãa ®-îc miÔn gi¶m bï trõ, tr¶ nî cÊp chÝnh phñ.
- §èi víi nh÷ng s¶n phÈm chuyªn dïng nh- thuèc men, c©y, con gièng, s¶n
phÈm « nhiÔm, hµng ho¸ ®· sö dông ph¶i xin giÊy phÐp c¸c bé chuyªn ngµnh
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
nh- bé y tÕ, bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, bé tµi nguyªn vµ m«i
tr-êng,…
nh÷ng giÊy phÐp nµy ®-îc coi lµ giÊy phÐp con vµ xu h-íng nhµ n-íc sÏ quy
chuÈn gi¶m c¸c giÊy phÐp con.
c.2. Thuª ph-¬ng tiÖn vËn t¶i
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, viÖc ai thuª tµu, thuª tµu theo h×nh
thøc nµo ®-îc tiÕn hµnh dùa vµo ba c¨n cø sau ®©y:
- §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång nhËp khÈu.
- Khèi l-îng hµng ho¸ vµ ®Æc ®iÓm hµng ho¸
- §iÒu kiÖn vËn t¶i
Ngoµi ra cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c trong hîp ®ång nhËp
khÈu nh-: Quy ®Þnh møc t¶i träng tèi ®a cña ph-¬ng tiÖn, møc bèc dì, th-ëng
ph¹t bèc dì.
NÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång lµ ®iÒu kiÖn CFR, CIF,
CPT, CIP, DAF, DEQ, DDU, DDP th× ng-êi xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh thuª
ph-¬ng tiÖn vËn t¶i. Cßn nÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng lµ EXW, FCA, FAS,
FOB th× ng-êi nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh thuª ph-¬ng tiÖn vËn t¶i.
Trong tr-êng hîp ng-êi nhËp khÈu ph¶i thuª ph-¬ng tiÖn vËn t¶i. §Ó
thùc hiÖn vËn chuyÓn, ng-êi nhËp khÈu ph¶i thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô sau:
- Liªn hÖ víi h·ng tµu hoÆc ®¹i lý vËn t¶i nh»m lÊy lÞch tr×nh c¸c chuyÕn
tµu vËn chuyÓn.
- §iÒn vµo mÉu ®¨ng ký thuª vËn chuyÓn ( th-êng ®-îc so¹n s½n) ®Ó
th«ng b¸o nhu cÇu cÇn vËn chuyÓn.
- H·ng tµu vµ ng-êi nhËp khÈu sÏ lªn hîp ®ång vÒ vËn chuyÓn bao gåm
nh÷ng néi dung: lo¹i hµng vËn chuyÓn, thÓ tÝch, träng l-îng, c-íc phÝ, thêi
gian giao nhËn, c¸c ®iÒu kho¶n th-ëng ph¹t do chËm chÔ.
- Hai bªn thèng nhÊt ®Þa ®iÓm, thêi gian tiÕn hµnh giao nhËn vµ thanh
to¸n c-íc phÝ. NÕu thanh to¸n tr-íc th× sÏ ghi trªn vËn ®¬n lµ ®· thanh to¸n
tr-íc. NÕu thuª tµu chî theo khoang vµ l-u c-íc phÝ gäi lµ thuª tµu l-u c-íc.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
c.3. Mua b¶o hiÓm hµng ho¸
Hµng ho¸ chuyªn chë trªn biÓn th-êng gÆp nhiÒu rñi ro, tæn thÊt. V× thÕ
b¶o hiÓm hµng ho¸ ®-êng biÓn lµ lo¹i b¶o hiÓm phæ biÕn nhÊt trong ngo¹i
th-¬ng.
B¶o hiÓm lµ mét sù cam kÕt cña ng-êi b¶o hiÓm båi th-êng cho ng-êi
®-îc b¶o hiÓm vÒ nh÷ng mÊt m¸t, h- háng, thiÖt h¹i cña ®èi t-îng b¶o hiÓm
do nh÷ng rñi ro ®· tho¶ thuËn g©y ra víi ®iÒu kiÖn ng-êi ®-îc b¶o hiÓm ®·
mua cho ®èi t-îng ®ã mét kho¶n tiÒn gäi lµ phÝ b¶o hiÓm.
Khi thùc hiÖn hîp ®ång ngo¹i th-¬ng ng-êi nhËp khÈu ph¶i mua b¶o
hiÓm trong mét sè tr-êng hîp: §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng lµ EXW, FOB,
C&F, FCA, vµ c¸c ®iÒu kiÖn DDU.
§Ó thùc hiÖn mua b¶o hiÓm hµng ho¸, ng-êi nhËp khÈu tiÕn hµnh c¸c
nghiÖp vô sau:
- Lùa chän vµ liªn hÖ víi mét c«ng ty b¶o hiÓm nh»m thu thËp th«ng tin
vµ mua b¶o hiÓm. §iÒn mÉu ®¬n vµ göi b¶o hiÓm hµng ho¸.
- Ký kÕt hîp ®ång vÒ nh÷ng néi dung: Lo¹i hµng ho¸ ®-îc b¶o hiÓm,
®iÒu kiÖn b¶o hiÓm, suÊt phÝ b¶o hiÓm, thêi gian, ®Þa ®iÓm chi tr¶ b¶o hiÓm,
nh÷ng ®iÒu kiÖn th-ëng ph¹t, miÔn tr¸ch, miÔn th-ëng ( nÕu cã)
- Khi kh«ng biÕt gi¸ CIF th× muèn mua suÊt phÝ b¶o hiÓm ph¶i tÝnh ®-îc
gi¸ CIF trªn c¬ së sè liÖu ®· cã.
- Thanh to¸n c-íc phÝ vµ nhËn lÊy ®¬n b¶o hiÓm lµm chøng tõ giao nhËn
hµng ho¸.
c.4. Lµm thñ tôc h¶i quan
Hµng ho¸ khi ®i ngang qua biªn giíi quèc gia ®Ó nhËp khÈu ®Òu ph¶i
lµm thñ tôc h¶i quan. ViÖc lµm thñ tôc h¶i quan bao gåm c¸c b-íc sau ®©y:
- Mua tê khai h¶i quan
- Kª khai h¶i quan kÌm víi bé chøng tõ gåm: hîp ®ång, phiÕu ®ãng gãi,
ho¸ ®¬n th-¬ng m¹i, giÊy chøng nhËn xuÊt xø, vËn ®¬n ( ®· ký hËu hoÆc giÊy
tê chøng minh ®· thanh to¸n…), giÊy chøng nhËn sè l-îng, chÊt l-îng…
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
- Mang tê khai ®Õn cöa khÈu th«ng quan hµng ho¸ nép vµ xin giÊy chÊp
nhËn tê khai
- §¨ng ký thêi gian vµ lÞch tr×nh cho c¸n bé kiÓm ho¸ kiÓm tra
- Tr×nh bé hå s¬ cïng h¶i quan kiÓm ho¸ ký biªn b¶n vµ ký vµo tê khai
kiÓm ho¸ ®Ó hµng ho¸ ®-îc th«ng qua
* Néi cÇn ph¶i kª khai
C«ng ty ph¶i kª khai nh÷ng môc sau:
- Ng-êi xuÊt khÈu víi ®Çy ®ñ ®Þa chØ
- Ng-êi nhËp khÈu víi ®Çy ®ñ ®Þa chØ ( kª khai c¶ m· sè thuÕ xuÊt nhËp
khÈu)
- Ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn: tªn, sè hiÖu ph-¬ng tiÖn, ngµy khëi hµnh,
ngµy ®Õn c¶ng, sè vËn ®¬n, c¶ng bèc hµng, c¶ng dì hµng, sè giÊy phÐp ( nÕu
cã), sè hîp ®ång, ngµy th¸ng ký hîp ®ång, cöa khÈu th«ng quan hµng ho¸,
lo¹i h×nh mua b¸n kinh doanh.
- Khai tªn n-íc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu, ®iÒu kiÖn vµ c¬ së giao hµng,
sè l-îng mÆt hµng, ph-¬ng thøc thanh to¸n, lo¹i h×nh thanh to¸n, tû gi¸ thanh
to¸n, tªn hµng ghi chÝnh x¸c theo hîp ®ång vµ ho¸ ®¬n, xuÊt xø, sè l-îng vµ
träng l-îng.
- Khai c¸c chøng tõ kÐm theo, ký tªn vµ ®ãng dÊu
§èi víi h¶i quan sÏ ph¶i kiÓm tra m· sè xuÊt nhËp khÈu, tù tÝnh thuÕ vµ
cö c¸n bé kiÓm tra trªn thùc tiÔn
§èi víi tê khai h¶i quan kh«ng ®-îc phÐp dïng hai lo¹i mùc
c.5. NhËn hµng tõ tµu chë hµng
§Ó nhËn hµng ho¸ nhËp khÈu tõ n-íc ngoµi vÒ, ®¬n vÞ nhËp khÈu ph¶i
lµm c¸c c«ng viÖc sau:
- Ký kÕt hîp ®ång uû th¸c cho c¬ quan vËn t¶i vÒ viÖc nhËn hµng
- X¸c nhËn víi c¬ quan vËn t¶i kÕ ho¹ch tiÕp nhËn hµng ho¸ tõng quý,
tõng n¨m, c¬ cÊu hµng ho¸, lÞch tµu, ®iÒu kiÖn kü thuËt khi bèc dì, vËn
chuyÓn, giao nhËn.
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
- Cung cÊp tµi liÖu cÇn thiÕt cho viÖc nhËn hµng ( vËn ®¬n, lÖnh giao
hµng…) nÕu tµu biÓn kh«ng giao nh÷ng tµi liÖu ®ã cho c¬ quan vËn t¶i.
- Theo dâi viÖc giao nhËn, ®«n ®èc c¬ quan vËn t¶i lËp biªn b¶n ( nÕu
cÇn) vÒ hµng ho¸ vµ gi¶i quyÕt trong ph¹m vi cña m×nh nh÷ng vÊn ®Ò x¶y ra
trong viÖc giao nhËn
- Thanh to¸n cho c¬ quan vËn t¶i c¸c kho¶n phÝ tæn vÒ giao nhËn bèc
xÕp, b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ nhËp khÈu.
- Th«ng b¸o cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng chuÈn bÞ tiÕp nhËn hµng ho¸.
- ChuyÓn hµng ho¸ vÒ kho cña doanh nghiÖp hoÆc trùc tiÕp giao cho c¸c
®¬n vÞ ®Æt hµng.
c.6. KiÓm tra hµng ho¸ nhËp khÈu
Hµng ho¸ nhËp khÈu vÒ qua cöa khÈu ph¶i ®-îc kiÓm tra. Mçi c¬ quan
tiÕn hµnh kiÓm tra theo chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña m×nh. NÕu ph¸t hiÖn thÊy
dÊu hiÖu kh«ng b×nh th-êng th× mêi bªn gi¸m ®Þnh ®Õn lËp biªn b¶n gi¸m
®Þnh. C¬ quan giao th«ng kiÓm tra niªm phong, kѬ tr× tr-íc khi dì hµng ra
khái ph-¬ng tiÖn vËn t¶i. §¬n vÞ nhËp khÈu víi t- c¸ch lµ mét bªn ®øng tªn
trong vËn ®¬n còng ph¶i kiÓm tra hµng ho¸ vµ lËp dù th-, dù kh¸ng nÕu nghi
ngê hoÆc thùc sù hµng ho¸ cã tæn thÊt, thiÕu hôt hoÆc kh«ng theo hîp ®ång
c.7. Lµm thñ tôc thanh to¸n.
Trong ngo¹i th-¬ng hîp ®ång quy ®Þnh ph-¬ng thøc thanh to¸n nµo th×
ng-êi mua( ng-êi nhËp khÈu) ph¶i tiÕn hµnh theo ph-¬ng thøc ®ã. C¸c
ph-¬ng thøc thanh to¸n trong ngo¹i th-¬ng bao gåm:
* Ph-¬ng thøc th- tÝn dông
Ng-êi nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh më th- tÝn dông trªn c¬ së hîp ®ång ®·
ký. L/C xuÊt ph¸t tõ hîp ®ång nh-ng hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång. NghiÖp
vô thùc hÞªn L/C nh- sau:
Ng-êi nhËp khÈu chuÈn bÞ bé hå s¬ xin më L/C bao gåm:
- Hîp ®ång ngo¹i th-¬ng
- §¬n xin më L/C ( theo mÉu)
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
- TiÒn b¶o l·nh thùc hiÖn. NÕu cã s½n ë tµi kho¶n th× ph¶i cã uû nhiÖm
chi sang tµi kho¶n phong to¶ ®Ó ng©n hµng n¾m gi÷.
- §¬n xin mua ngo¹i tÖ nÕu ®¬n vÞ kh«ng cã ngo¹i tÖ
- Hîp ®ång tÝn dông nÕu ®¬n vÞ vay vèn tõ ng©n hµng
§¬n më L/C bao gåm c¸c néi dung sau:
- Nªu râ ng-êi h-ëng lîi
- Thêi gian
- Sè l-îng
- C¸c ®iÒu kho¶n chÊp nhËn chiÕt khÊu
- C¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n phÝ
- C¸c th«ng lÖ quèc tÕ ®iÒu chØnh L/C vµ nh÷ng cam kÕt cña ®¬n vÞ më
L/C ®èi víi ng©n hµng
- C¸c cam kÕt vÒ thanh to¸n c-íc phÝ, cam kÕt vÒ hiÖu lùc
- §iÒu kiÖn ®Ó thanh to¸n
* Thanh to¸n b»ng chuyÓn tiÒn: b»ng Telex, swift, th-, sÐc. Thanh to¸n b»ng
chuyÓn tiÒn th× ng-êi chuyÓn tiÒn cÇn nép c¸c hå s¬ sau:
- Hîp ®ång ngo¹i th-¬ng
- LÖnh chuyÓn tiÒn
- §¬n xin mua ngo¹i tÖ ( nÕu cã)
- Hîp ®ång tÝn dông ( nÕu cã)
* Thanh to¸n b»ng ph-¬ng thøc nhê thu D/A, D/P
§èi ph-¬ng thøc nhê thu b»ng chøng tõ D/A, D/P th× ng-êi nhËp khÈu
ph¶i bæ xung vµo trong hîp ®ång, trong ®iÒu kho¶n thanh to¸n: tªn, ®Þa chØ,
®iÖn tho¹i cña ng©n hµng ®øng ra nhê thu.
§èi víi ph-¬ng thøc nµy, ng-êi nhËp khÈu chØ cÇn th«ng b¸o ®èi víi
ng©n hµng nhê thu vÒ viÖc thanh to¸n th«ng qua ng©n hµng ®Ó ng©n hµng cã
kÕ ho¹ch.
Hå s¬ göi ng©n hµng bao gåm: Hîp ®ång ngo¹i th-¬ng, c«ng v¨n ®Ò
nghÞ ng©n hµng ( nÕu cã)
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Trường đại học kinh tế quốc dân
* Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Hai bªn sÏ ph¶i lËp giÊy biªn nhËn thu chi theo quy ®Þnh cña tõng quèc
gia. NÕu thanh to¸n tr-íc nhËn hµng sau th× hai bªn sÏ thanh to¸n lu«n ë giai
®o¹n nµy. NÕu thanh to¸n sau khi giao hµng th× nghiÖp vô nµy sÏ thùc hiÖn ë
b-íc thanh to¸n quèc tÕ.
c.8. KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ( nÕu cã)
Khi thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, nÕu ph¸t hiÖn ra hµng cã sai sãt vÒ
mÆt sè l-îng hoÆc bÊt cø t×nh tr¹ng kh«ng b×nh th-êng ph¶i mêi ngay c¸c c¬
quan h÷u quan nh- chñ tµu, nh©n viªn c¶ng biÓn, c¸n bé gi¸m ®Þnh( nÕu cã)
trùc tiÕp lµm c¸c biªn b¶n hµng ®æ vì, hµng kÐm chÊt l-îng ®Ó lµm chøng tõ
khiÕu kiÖn sau nµy.
Bé chøng tõ khiÕu kiÖn bao gåm:
- §¬n khiÕu kiÖn, khiÕu n¹i
- Hîp ®ång ngo¹i th-¬ng
- Biªn b¶n sai ph¹m
- C¸c chøng tõ liªn quan hoÆc mÉu hµng kÐm chÊt l-îng.
Tuú theo néi dung khiÕu n¹i mµ ng-êi nhËp khÈu vµ bªn bÞ khiÕu n¹i cã
c¸c c¸ch gi¶i quyÕt kh¸c nhau. NÕu kh«ng tù gi¶i quyÕt ®-îc th× lµm ®¬n göi
träng tµi kinh tÕ hoÆc toµ ¸n kinh tÕ theo quy ®Þnh trong hîp ®ång.
2. Kh¸i niÖm thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu.
Thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu lµ mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh nhËp khÈu hµng ho¸ vµo mét quèc gia theo nh÷ng quy
®Þnh vµ thñ tôc cña quèc gia bao gåm viÖc xin giÊy phÐp nhËp khÈu, tiÕn hµnh
lµm thñ tôc thanh to¸n, thñ tôc h¶i quan, giao nhËn hµng ho¸, gi¸m ®Þnh vµ
kiÓm tra chÊt l-îng.
II. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn thùc hiÖn quy tr×nh nhËp khÈu
1. C¸c nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp
a. C¸c nh©n tè bé m¸y qu¶n lý hay tæ chøc hµnh chÝnh
CÇn ph¶i cã mét bé m¸y qu¶n lý, l·nh ®¹o hoµn chØnh, kh«ng thõa,
kh«ng thiÕu vµ tæ chøc ph©n cÊp qu¶n lý, ph©n c«ng lao ®éng trong mçi doanh
SV. Chí Thị Thuỳ
Lớp kinh doanh quốc t ế 43
- Xem thêm -