Tài liệu Quản trị tài chính tại công ty cổ phần xây dựng tổng hợp tuyên quang

B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô më ®Çu NÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi ®· ®¸nh dÊu mét b-íc ph¸t triÓn v-ît bËc cña x· héi loµi ng-êi. Cïng víi ®ã, c¸c quan hÖ kinh tÕ trong ph©n phèi s¶n phÈm x· héi d-íi h×nh thøc gi¸ trÞ ®· b¾t ®Çu ®-îc h×nh thµnh. Nã chÝnh lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬ së cho sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ph¹m trï tµi chÝnh. Tr¶i qua c¸c giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, hÖ thèng tµi chÝnh ®· chøng tá ®-îc vÞ trÝ vµ vai trß quan träng cña nã trong viÖc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña mçi quèc gia còng nh- trªn pham vi toµn thÕ giíi. ë n-íc ta hiÖn nay, viÖc x©y dùng ®-îc mét hÖ thèng tµi chÝnh linh ho¹t vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®ang lµ mét nhiÖm vô hÕt søc cÇn thiÕt. Nã võa lµ mét cam kÕt m¹nh mÏ võa lµ mét ®ßi hái cã tÝnh tÊt yÕu, kh¸ch quan hËu thêi kú gia nhËp WTO. Vµ trong hÖ thèng tµi chÝnh ®ã th× bé phËn tµi chÝnh doanh nghiÖp lu«n ®-îc ®Æt lªn hµng ®Çu v× nã ®-îc xem lµ “tÕ bµo cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o ra c¸c nguån tµi chÝnh kh¸c“ cho ®Êt n-íc. Bëi vËy nªn, ®èi víi mçi doanh nghiÖp nãi chung th× viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ vµ vËn hµnh c¸c quan hÖ tµi chÝnh ph¸t sinh theo c¬ chÕ kinh doanh h-íng tíi lîi nhuËn cao lµ mét trong nh÷ng môc ®Ých sèng cßn, ®¶m b¶o sù tån t¹i l©u dµi cña doanh nghiÖp trong m«i tr-êng c¹nh tranh mang tÝnh khèc liÖt nh- hiÖn nay. Nãi c¸ch kh¸c lµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n trÞ tµi chÝnh sao cho thËt chñ ®éng, thËt linh ho¹t vµ hiÖu qu¶! §Ó trau dåi kh¶ n¨ng hiÓu biÕt vÒ nh÷ng kiÕn thøc ®· ®-îc trang bÞ ®ång thêi ®Ó n¾m b¾t ®-îc nh÷ng kü n¨ng x¸c thùc h¬n, chuyªn s©u h¬n vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh nªn em ®· lùa chän thùc tËp nghiÖp vô qu¶n trÞ tµi chÝnh t¹i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang mµ cô thÓ lµ nghiÖp vô Qu¶n trÞ tµi chÝnh vÒ vèn kinh doanh cña C«ng ty. §©y lµ mét c«ng ty tuy chØ míi ®-îc cæ phÇn hãa tõ n¨m 2000 nh-ng xÐt theo bÒ dµy lÞch sö th× ®ã vÉn lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt - kinh doanh giµu truyÒn thèng nhÊt t¹i quª h-¬ng Tuyªn B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Quang. Vµ ®ã còng lµ lý do chÝnh ®Ó em lùa chän C«ng ty lµm c¬ së thùc tËp trong giai ®o¹n võa qua. Trong giai ®o¹n thùc tËp, em ®· cè g¾ng häc hái vµ n¾m v÷ng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ mÆt lý thuyÕt ®ång thêi ®· t×m hiÓu, thu thËp vµ øng dông nh÷ng sè liÖu tµi chÝnh thùc tÕ vÒ vèn kinh doanh cña c«ng ty. Song, do cßn h¹n chÕ vÒ mÆt lý luËn còng nh- kinh nghiÖm lµm viÖc thùc tiÔn cho nªn bµi viÕt b¸o c¸o kh«ng thÓ tr¸nh khái mét sè nh÷ng sai sãt nhÊt ®Þnh. Em mong r»ng ®©y sÏ lµ mét b-íc rÌn luyÖn quan träng gióp em tù tin h¬n trong bµi luËn v¨n tèt nghiÖp s¾p tíi còng nh- trong c«ng viÖc sÏ lµm trong t-¬ng lai! §Õn ®©y, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang, nh÷ng ng-êi ®· tËn t×nh chØ b¶o vµ gióp ®ì em trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty! Cuèi cïng, em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o –Th.S NguyÔn ThÞ Thu H-¬ng, ng-êi ®· cung cÊp cho em nh÷ng chØ dÉn mang tÝnh chÊt ®Þnh h-íng quan träng ®ång thêi ®· söa ch÷a, gãp ý ®Ó gióp em hoµn thµnh ®-îc bµi viÕt b¸o c¸o nµy! Hµ Néi ngµy 20 th¸ng 04 n¨m 2007 B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Môc lôc Thø tù Néi dung Trang PhÇn 1:Gíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¬ së thùc tËp 4 1.1 QuyÕt ®Þnh thµnh lËp 4 1.2 §Þa chØ vµ gi¸m ®èc hiÖn t¹i 4 1.3 Vèn ®iÒu lÖ vµ h×nh thøc së h÷u 4 1.4 N¨ng lùc kinh doanh 5 1.5 NhiÖm vô träng t©m 5 PhÇn 2: T×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng vèn kinh doanh cña C«ng ty cæ phÇn XDTH Tuyªn Quang 6 2.1 Vèn vµ c¬ cÊu vèn 6 2.2 Ph©n lo¹i nguån vèn 11 2.3 Chi phÝ sö dông vèn cña C«ng ty 17 2.4 Thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông vèn trong C«ng ty 22 2.5 Thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty 27 PhÇn 3: §¸nh gi¸ mét sè thµnh tùu vµ h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn kinh doanh cña C«ng ty 30 3.1 Mét sè thµnh tùu ®· ®¹t ®-îc 30 3.2 Mét sè h¹n chÕ cã liªn quan 32 3.3 Nguyªn nh©n vµ h-íng gi¶i quyÕt c¸c h¹n chÕ 33 B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô PhÇn 1: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¬ së thùc tËp 1.1 QuyÕt ®Þnh thµnh lËp C¨n cø vµo nghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP ngµy 29-6-1998 cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn doanh nghiÖp nhµ n-íc thµnh c«ng ty cæ phÇn ®ång thêi c¨n cø vµo kÕt luËn cña Ban th-êng vô tØnh uû vÒ viÖc x¾p xÕp vµ cæ phÇn hãa Doanh nghiÖp nhµ nøíc n¨m 2000 t¹i th«ng b¸o sè: 102a-TB/TU ngµy 27/4/2000, UBND tØnh Tuyªn Quang ®· ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp sè 1996/Q§-UB ngµy 21/12/2000 víi néi dung chñ yÕu sau: ChuyÓn doanh nghiÖp nhµ n-íc C«ng ty x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang thµnh C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang theo ph-¬ng ¸n cæ phÇn hãa ®Ýnh kÌm vµ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña LuËt doanh nghiÖp kÓ tõ ngµy 01/01/2001 1.2 Trô së vµ gi¸m ®èc hiÖn t¹i KÓ tõ khi thµnh lËp, trô së chÝnh cña c«ng ty ®-îc ®Æt t¹i sè nhµ 219a, tæ 7, ph-êng T©n Quang, thÞ x· Tuyªn Quang, tØnh Tuyªn Quang. Vµo thêi ®iÓm hiÖn nay, Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ-Gi¸m ®èc l·nh ®¹o c«ng ty lµ «ng Vò Xu©n TiÕn. C«ng ty cã 2 Phã gi¸m ®èc, 3 phßng chøc n¨ng vµ 12 ®éÞ s¶n xuÊt víi ngµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu lµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nh-: d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng, thuû lîi cã quy m« ®Õn nhãm B vµ kinh doanh c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng. 1.3 Vèn ®iÒu lÖ vµ h×nh thøc së h÷u Vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang theo quyÕt ®Þnh sè 1962/Q§-UB ngµy 28/12/2000 cña UBND tØnh Tuyªn Quang vÒ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ lµ: 2.9594 tû ®ång (Hai tû chÝn tr¨m n¨m m-¬i chÝn triÖu bèn tr¨m ngh×n ®ång). T¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸, tû lÖ cæ phÇn nhµ n-íc chiÕm 49% cßn tû lÖ cæ phÇn cña c¸c cæ ®«ng kh¸c chiÕm 51% vèn ®iÒu lÖ. TrÞ gi¸ 01 cæ phÇn cña c«ng ty lµ 100 ngh×n ®ång. B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô 1.4 N¨ng lùc kinh doanh Thi c«ng, x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp; c«ng tr×nh giao th«ng, thuû lîi cã quy m« võa vµ nhá. T- vÊn lËp dù ¸n ®Çu t- vµ thÈm ®Þnh hå s¬ thiÕt kÕ ®ång thêi phô tr¸ch gi¸m s¸t kü thuËt ®èi víi c¸c c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh ®-îc ®¶m nhiÖm. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty cã kh¶ n¨ng khai th¸c, s¶n xuÊt vµ mua b¸n ®¸ tr¾ng, Cacbonnat, c¸c s¶n phÈm tõ kim lo¹i ®óc s½n vµ c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng. Ngoµi ra, c«ng ty cßn cã n¨ng lùc kinh doanh trong mét sè ngµnh nghÒ ®-îc cÊp giÊy phÐp kinh doanh kh¸c. 1.5 NhiÖm vô träng t©m Cïng víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸, ®Êt n-íc ta ®ang kh«ng ngõng ®æi míi trªn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi, ®Æc biÖt lµ c¬ së h¹ tÇng ®· cã nh÷ng b-íc chuyÓn biÕn tÝch cùc. C¸c c«ng tr×nh x©y dùng tõ tÇm vi m« ®Õn c¸c c«ng tr×nh mang tÝnh lÞch sö ®· d-îc x©y dùng trªn kh¾p mäi miÒn cña Tæ quèc. NhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi mµ ®Êt n-íc ta ®ang ë trong thêi kú qu¸ ®é ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho Chñ nghÜa x· héi th× vÞ trÝ, vai trß vµ nhiÖm vô cña ngµnh x©y dùng cµng trë nªn hÕt søc quan träng. Riªng ®èi víi tØnh Tuyªn Quang, ®©y lµ mét ®Þa bµn miÒn nói phÝa B¾c cña Tæ quèc nªn qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ diÔn ra rÊt chËm, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn rÊt nghÌo nµn, l¹c hËu. VËy nªn, ®Ó kÕ thõa, ph¸t triÓn vµ n©ng cao uy tÝn cña m×nh, ban l·nh ®¹o C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô träng t©m lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cã l·i dùa trªn c¬ së ®¶m b¶o vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng c¸c c«ng tr×nh ®Ó tõ ®ã ®¸p øng ®-îc tèt nhÊt nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®ång thêi lµm giµu cho quª h-¬ng vµ réng h¬n lµ gãp phÇn x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho Chñ nghÜa x· héi. B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô PhÇn 2: T×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng vèn kinh doanh cña c«ng ty Cæ phÇn xdth tuyªn quang 2.1 Vèn vµ c¬ cÊu vèn a) T×m hiÓu vÒ sù vËn ®éng cña vèn kinh doanh BÊt kú mét doanh nghiÖp, mét tæ chøc hay mét c¸ nh©n nµo muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh còng ®ßi hái cÇn ph¶i cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh. Nã ph¶n ¸nh nguån lùc tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t- ë tõng thêi ®iÓm cô thÓ. §èi víi riªng C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang, do cã mét c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh chÆt chÏ nªn tõ thêi ®iÓm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ (n¨m 2000) ®Õn nay, tæng vèn kinh doanh cña c«ng ty ®· vËn ®éng theo xu h-íng gia t¨ng qua c¸c n¨m vµ ®-îc chia lµm 2 lo¹i víi c¸c sè liÖu cô thÓ nh- sau: B¶ng 1: L-îng vèn l-u ®éng vµ vèn cè ®Þnh cña c«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) 2006 so víi 2005 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Vèn L§ 19.13 20.24 17.84 28.80 41.19 Vèn C§ 1.40 1.55 2.20 2.15 1.90 (+,-) % 44.35 3.16 7.6% 1.70 -0.2 -10.5% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) * Vèn l-u ®éng (VL§): Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n cña c«ng ty nh-: tiÒn vµ c¸c kho¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn; gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n; gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n nî ph¶i thu; gi¸ trÞ hµng tån kho vµ gi¸ trÞ b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n l-u ®éng kh¸c… Dùa vµo b¶ng 1 ta lËp biÓu ®å m« h×nh hãa vÒ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn l-u ®éng cña C«ng ty nh- sau : B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Tû ®ång 50 40 30 20 10 0 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BiÓu ®å 1: M« h×nh vèn l-u ®éng cña c«ng ty (2001-2006) TÝnh tõ n¨m 2001 trë l¹i ®©y th× l-îng vèn l-u ®éng cña c«ng ty cã sù biÕn ®éng kh«ng ®ång ®Òu nh-ng nh×n chung lµ ®· t¨ng lªn víi tèc ®é rÊt cao. Sù gia t¨ng nµy phÇn lín lµ do gi¸ trÞ hµng tån kho cña C«ng ty ngµy cµng t¨ng cao qua c¸c n¨m. XÐt riªng trong n¨m 2006 th× l-îng vèn l-u ®éng ®· t¨ng lªn 3.16 tû ®ång t-¬ng ®-¬ng 7.6% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng kho¶ng 132% so víi thêi ®iÓm mèc lµ n¨m 2001. Nh- vËy lµ tuy l-îng vèn l-u ®éng vËn ®éng kh«ng æn ®Þnh nh-ng xÐt trong mét giai ®o¹n tæng thÓ (2001-2006) th× nã ®· cho thÊy ®-îc kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vµ t¨ng tr-ëng vèn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊtkinh doanh cña C«ng ty. * Vèn cè ®Þnh : Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t- dµi h¹n cña c«ng ty nh-: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ kho, s©n b·i; gi¸ trÞ c¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh dµi h¹n; gi¸ trÞ cña nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n dë dang vµ c¸c kho¶n ký quü, ký c-îc dµi h¹n. Kh¸c so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ th-êng cã l-îng vèn cè ®Þnh kh¸ lín ,C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang l¹i cã mét l-îng vèn cè ®Þnh nhá h¬n nhiÒu so víi vèn l-u ®éng. §iÒu nµy kh«ng ph¶i do ý muèn chñ quan cña C«ng ty mµ chñ yÕu lµ do ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ s¶n xuÊt – kinh doanh trong lÜnh vùc x©y dùng tæng hîp quy ®Þnh. Còng dùa vµo c¸c sè liÖu ë b¶ng 1, ta lËp ®-îc biÓu ®å ph¶n ¸nh vÒ t×nh h×nh vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh tõ n¨m 2001 cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay nh- sau: B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Tû ®ång 2.5 2 1.5 1 0.5 N¨m 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BiÓu ®å 2: M« h×nh vÒ vèn cã ®Þnh cña C«ng ty (2001-2006) Nh×n tõ biÓu ®å trªn ta thÊy lµ vèn cè ®Þnh cña c«ng ty ®· b¾t ®Çu gi¶m vµo n¨m 2004 vµ hiÖn nay vÉn tiÕp tôc gi¶m. Cô thÓ lµ n¨m 2006 ®· gi¶m 0.2 tû ®ång(10.5%) so víi n¨m 2005 vµ gi¶m 21% so víi n¨m 2004. Së dÜ nh- vËy lµ do phÇn gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña c¸c tµi s¶n m¸y mãc, thiÕt bÞ ngµy cµng lín. H¬n n÷a, C«ng ty còng ®· thanh lý mét sè tµi s¶n cè ®Þnh cò, kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ho¹t ®éng ®Ó ®¶m b¶o an toµn lao ®éng còng nh- ®¶m b¶o chÊt l-îng cho c«ng tr×nh x©y dùng ®ång thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t- ®æi míi trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Tuy nhiªn, nÕu so víi n¨m 2001 th× l-îng vèn cè ®Þnh cña c«ng ty trong n¨m 2006 còng ®· t¨ng ®-îc gÇn 0.3 tû ®ång t-¬ng ®-¬ng 21%. §©y lµ mét con sè kh«ng lín nh-ng nã còng ®· phÇn nµo ph¶n ¸nh ®-îc nç lùc c¶i tiÕn vµ ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ cña C«ng ty trong 6 n¨m qua. *Tæng vèn kinh doanh (VKD) Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l-u ®éng mµ c«ng ty së h÷u. Nãi mét c¸ch kh¸c th× nã ®-îc tÝnh b»ng toµn bé l-îng vèn l-u ®éng vµ l-îng vèn cè ®Þnh céng l¹i. VËy nªn, tõ b¶ng 1, ta cã : B¶ng 2: Tæng vèn kinh doanh cña c«ng ty (2001-2006) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 TængVKD 20.53 21.79 20.04 30.95 43.09 46.05 (®v: tû ®ång) 2006 so víi 2005 (+, -) % 2.96 6.8% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Trong n¨m 2003, tuy l-îng vèn l-u ®éng cña c«ng ty gi¶m ®i 12% nh-ng ng-îc l¹i, l-îng vèn cè ®Þnh l¹i t¨ng lªn 42%. Do vËy nªn nh×n vµo b¶ng 3 ta thÊy tæng l-îng vèn kinh doanh cña c«ng ty trong n¨m nµy chØ cßn gi¶m nhÑ B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô 1.75 tû ®ång t-¬ng øng 8% so víi n¨m 2002. NÕu xÐt tæng thÓ trong toµn bé giai ®o¹n 6 n¨m chuyÓn ®æi th× ta thÊy lµ tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty ®· t¨ng lªn mét c¸ch rÊt nhanh chãng. Cô thÓ lµ trong n¨m 2006, nã ®· t¨ng 2.96 tû ®ång (6.8%) so víi n¨m 2005 vµ so víi n¨m 2001, con sè nµy lµ trªn 25.5 tû ®ång, t-¬ng ®-¬ng víi tèc ®é t¨ng vät lµ 125%. D-íi ®©y lµ biÓu ®å m« h×nh ho¸ vÒ xu h-íng vËn ®éng cña tæng vèn kinh doanh tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2006 : Tû ®ång 50 40 30 20 10 N¨m 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BiÓu ®å 3: Tæng vèn KD cña c«ng ty (2001-2006) Nh- vËy, qua biÓu ®å trªn ta thÊy tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty trong 3 n¨m ®Çu kh«ng cã nhiÒu sù thay ®æi nh-ng vµo n¨m 2006, nã ®· t¨ng lªn gÊp h¬n 2 lÇn so víi n¨m 2001 (125%). Vèn t¨ng nghÜa lµ tµi s¶n cña C«ng ty t¨ng! §iÒu nµy chøng tá C«ng ty cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cao vµ nÕu xÐt trªn gãc ®é kÕ to¸n còng nh- trªn ph-¬ng diÖn qu¶n trÞ tµi chÝnh th× cã thÓ ®-a ra kÕt luËn ban ®Çu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt- kinh doanh cña c«ng ty l¯ “lµm ¨n cã uy tÝn, cã hiÖu qu¶ vµ t¨ng tr­ëng!“ . b) C¬ cÊu vèn Do chÞu t¸c ®éng bëi c¸c tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ s¶n xuÊtkinh doanh trong lÜnh vùc x©y dùng nªn C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang cã mét l-îng vèn l-u ®éng t-¬ng ®èi lín vµ chiÕm tû träng rÊt cao so víi vèn cè ®Þnh. Vµ nh×n chung lµ tõ n¨m 2001 ®Õn nay th× c¬ cÊu vèn cña c«ng ty kh«ng cã nhiÒu thay ®æi. L-îng vèn l-u ®éng vÉn lu«n chiÕm tû träng h¬n 90%, cô thÓ lµ tõ nguån sè liÖu ë b¶ng 1vµ 2, ta tÝnh to¸n ®-îc b¶ng sau: B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô B¶ng 3: C¬ cÊu vèn kinh doanh cña c«ng ty (2001-2006) (®¬n vÞ: %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 % vèn l-u ®éng 93.6 93.3 90.1 93.5 95.8 96.3 % vèn cè ®Þnh 6.4 6.7 9.9 6.5 4.2 3.7 NÕu xÐt riªng trong n¨m 2006 th× l-îng vèn l-u ®éng lµ 44,35 tû ®ång, chiÕm 96.3%, trong khi ®ã l-îng vèn cè ®Þnh chØ kho¶ng xÊp xØ 1.7 tû ®ång, chiÕm 3.7%. §iÒu nµy ®-îc minh häa bëi biÓu ®å sau: 3.7% Vèn l-u ®éng Vèn cè ®Þnh 96.3% BiÓu ®å 4: C¬ cÊu vèn KD cña c«ng ty n¨m 2005 *NhËn xÐt chung: ViÖc c¬ cÊu l¹i h×nh thøc së h÷u vèn theo h-íng cæ phÇn ho¸, tõ doanh nghiÖp 100% vèn nhµ n-íc sang c«ng ty cæ phÇn ®· kh«ng chØ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n sè tµi s¶n cña nhµ n-íc mµ cßn huy ®éng thªm ®-îc nhiÒu nguån vèn ®Ó ®Çu t- më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng-êi lao ®éng tham gia gãp vèn, thùc sù lµm chñ c«ng ty. Vµ thùc tÕ ®· cho thÊy, sau 6 n¨m chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, víi tæng sè vèn kinh doanh ban ®Çu lµ trªn 20 tû ®ång, hiÖn nay c«ng ty ®· t¨ng con sè nµy lªn h¬n 46 tû ®ång. Nh- vËy, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®ang ®-îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊtkinh doanh cã hiÖu qu¶ trªn ®Þa bµn tØnh, võa mang l¹i lîi nhuËn cho c¸c cæ ®«ng võa t¹o dùng ®-îc c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh cho ng-êi lao ®éng vµ qua ®ã gãp phÇn x©y dùng n-íc nhµ. 2.2 Ph©n lo¹i nguån vèn B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Nh- ®· tr×nh bµy ë trªn, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang nãi riªng cÇn ph¶i cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh. L-îng vèn nµy ®-îc biÓu hiÖn d-íi h×nh th¸i vËt chÊt hay phi vËt chÊt vµ ®-îc ®o b»ng tiÒn gäi lµ tµi s¶n. MÆt kh¸c, vèn cña c«ng ty l¹i ®-îc h×nh thµnh (tµi trî) tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau gäi lµ nguån vèn. D-íi ®©y em xin ¸p dông mét sè c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn nhÊt ®Ó ph©n lo¹i nguån vèn cña c«ng ty: a) C¨n cø vµo mèi quan hÖ së h÷u vÒ vèn: XÐt theo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty ®-îc chia thµnh nguån vèn chñ së h÷u (VCSH) vµ nî ph¶i tr¶ (NPT) víi c¸c sè liÖu cô thÓ ë b¶ng sau: B¶ng 4: Nguån vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) 2006 so víi 2005 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 (+, -) % 0.1 2.4% VCSH 3.54 3.84 4.07 3.98 4.16 4.26 16.99 17.95 15.97 26.97 38.93 41.79 2.86 7.3% %VCSH 17.24 17.62 20 13 9.65 9.25 - -0.4% %NPT 82.76 82.38 80 87 90.35 90.75 - 0.4% NPT (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) * Nguån vèn chñ së h÷u : Lµ nguån vèn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp, ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó h×nh thµnh C«ng ty. Mçi cæ ®«ng lµ mét chñ së h÷u cña C«ng ty, trong ®ã tû lÖ vèn chñ së h÷u mµ Nhµ n-íc n¾m gi÷ chiÕm 49%, cßn l¹i 51% do c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty n¾m gi÷. Vµ nÕu nh- t¹i thêi ®iÓm chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u (n¨m 2000), C«ng ty cã sè vèn chñ së h÷u lµ 2.95 tû ®ång th× ®Õn nay con sè nµy ®· t¨ng lªn 4.26 tû ®ång. Cô thÓ, ta thÊy trong n¨m 2006, vèn chñ së h÷u cña C«ng ty ®· t¨ng nhÑ 0.1 tû ®ång ( t-¬ng ®-¬ng 2.4%) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng ®-îc 1.52 tû ®ång ( t-¬ng ®-¬ng 28.8%) so víi n¨m 2001. Sù gia t¨ng nµy chñ yÕu lµ do huy ®éng vèn tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i chø C«ng ty kh«ng ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi ®Ó huy ®éng vèn chñ së h÷u. B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Dùa vµo b¶ng 4, ta lËp ®-îc biÓu ®å m« t¶ vÒ l-îng vèn chñ së h÷u cña C«ng ty nh- sau: tû ®ång 5 4 3 2 1 0 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BiÓu ®å 5: M« h×nh hãa l-îng VCSH cña C«ng ty(2001-2006) Nh×n biÓu ®å trªn cã thÓ thÊy lµ nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty kh¸ æn ®Þnh vµ chØ t¨ng víi tèc ®é rÊt nhÑ. §Ó t×m hiÓu râ h¬n, d-íi ®©y em xin tr×nh bµy chi tiÕt vÒ c¸c bé phËn cÊu thµnh nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty trong n¨m 2006 võa qua nh- sau: B¶ng 5: C¸c bé phËn cÊu thµnh nguån VCSH cña C«ng ty n¨m 2006 Gi¸ trÞ (tû ®ång) 4.26 Tû träng (%) 100 -Nguån vèn kinh doanh 3.54 83.1 -Quü ®Çu t- ph¸t triÓn 0.07 1.64 -Quü dù phßng tµi chÝnh 0.12 2.81 -L·i ch-a ph©n phèi 0.25 5.87 -Quü khen th-ëng, phóc lîi 0.19 4.46 Nguån vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n 0.09 2.12 ChØ tiªu *Nguån vèn chñ së h÷u (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nî ph¶i tr¶: Trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, hiÕm cã mét c«ng ty nµo l¹i cã ®ñ tiÒm lùc m¹nh mÏ ®Ó ®Çu t- t¸i s¶n xuÊt më réng mµ kh«ng cÇn vay vèn cña c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸c chñ thÓ cho vay kh¸c. §èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang còng vËy. §Ó ®¸p øng ®-îc nhu cÇu vÒ l-îng vèn l-u ®éng cã quy m« vµ tû träng lín nh- ë trªn, C«ng ty B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô cÇn ph¶i huy ®éng nguån vèn b»ng c¸ch ®i vay vµ hÇu hÕt ®ã lµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n. Do ®ã nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty chÝnh lµ nî ng¾n h¹n vµ nguån vèn nµy ®-îc huy ®éng tõ c¸c chñ thÓ sau: +) Vay Ng©n hµng §Çu t- vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang +)Nî cña ng-êi b¸n, bao gåm: C«ng ty CP vËt liÖu x©y dùng Viªn Ch©u; c«ng ty Gang thÐp Th¸i nguyªn… +)Vèn tµi trî ng¾n h¹n cña c¸c chñ ®Çu t- x©y dùng c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh. +) Vay c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vµ c¸c chñ thÓ kh¸c… Dùa vµo c¸c sè liÖu ë b¶ng 4, ta lËp biÓu ®å minh häa vÒ t×nh h×nh c«ng nî cña C«ng ty trong giai ®o¹n b¾t ®Çu tõ khi chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u ®Õn nay: tû ®ång 50 40 30 20 10 0 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BiÓu ®å 6: M« h×nh vÒ nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty (2006) Nh- vËy, trong khi vèn chñ së h÷u chØ t¨ng víi tèc ®é kh¸ nhÑ th× nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty l¹i t¨ng lªn víi tèc ®é chãng mÆt! ChØ riªng trong n¨m 2006, nã ®· t¨ng 2.86 tû t-¬ng øng 7.3% so víi n¨m 2005 vµ so víi n¨m 2001 th× nã ®· t¨ng lªn 24.8 tû ®ång, t-¬ng ®-¬ng víi tèc ®é t¨ng lµ 146%! Sù gia t¨ng m¹nh nµy mét mÆt lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ l-îng vèn l-u ®éng ngµy cµng lín, mÆt kh¸c, C«ng ty còng muèn tranh thñ vµ tËn dông triÖt ®Ó ®-îc nguån vèn vay víi chi phÝ thÊp. Tuy nhiªn, nÕu xÐt trong mèi quan hÖ t-¬ng quan víi vèn chñ së h÷u th× qu¶ thËt lµ ë ®©y cã sù chªnh lÖch rÊt lín! Vµ nh- vËy nã sÏ lµm t¨ng nguy c¬ rñi ro cña cæ phiÕu C«ng ty dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn ®èi víi nhiÒu nhµ ®Çu t- vèn kh«ng -a m¹o hiÓm! D-íi ®©y lµ biÓu ®å ph¶n ¸nh B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô vÒ sù chªnh lÖch gi÷a vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty xÐt riªng cho n¨m 2006. Nî ph¶i tr¶ Vèn chñ së h÷u 9% 91% BiÓu ®å 7: C¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty xÐt theo mqh së h÷u vÒ vèn (2006) Tuy cã sù chªnh lÖch lín nh- vËy nh-ng do phÇn lín vèn vay ®Òu ®-îc sö dông ®Ó ®Çu t- vµo c¸c tµi s¶n l-u ®éng cho nªn víi mét l-îng vèn l-u ®éng lín nh- ®· tr×nh bµy ë trªn th× ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh lµ c«ng ty vÉn hoµn toµn cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî trong ng¾n h¹n. H¬n n÷a, kh«ng ph¶i cø vay nî nhiÒu lµ kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, hµng n¨m C«ng ty vÉn thu ®-îc mét kho¶n lîi nhuËn kh«ng nhá vµ ®iÒu nµy cho thÊy lµ C«ng ty ®· cã ®-îc niÒm tin vµ sù kú väng cña c¸c chñ thÓ cho vay ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña m×nh. b) C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng vµ sö dông vèn XÐt theo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty ®-îc chia thµnh nguån vèn th-êng xuyªn (NVTX) vµ nguån vèn t¹m thêi (NVTT)víi c¸c sè liÖu ë b¶ng sau: B¶ng 6: Nguån vèn th-êng xuyªn vµ t¹m thêi cña C«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) 2006 so víi 2005 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 (+, -) % 6.35% NVTX 17.84 18.75 18.02 24.75 35.10 37.33 2.23 NVTT 2.69 3.04 2.02 6.20 7.99 8.72 0.73 9.13% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nguån vèn th-êng xuyªn: Lµ nguån vèn mµ C«ng ty sö dông ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ mét bé phËn tµi s¶n l-u ®éng th-êng xuyªn, cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊtkinh doanh nh-: Vèn b»ng tiÒn; ®Çu t- mua c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ; B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô chi mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô; vµ c¸c kho¶n chi kh¸c .v.v. Cã thÓ thÊy lµ nguån vèn th-êng xuyªn cu¶ C«ng ty cho ë b¶ng 6 ®· liªn tôc t¨ng lªn tõ n¨m 2001 ®Õn nay víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ 18%/n¨m. Trong n¨m 2006, con sè nµy ®· t¨ng 6.35% (2.23 tû ®ång) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 19.49 tû ®ång so víi n¨m 2001, t-¬ng ®-¬ng víi tèc ®é t¨ng 110%. Së dÜ nh- vËy lµ v× quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®ang ngµy cµng ®-îc më réng qua c¸c n¨m. Do ®ã, s¶n xuÊt t¨ng lªn kÐo theo viÖc nguån vèn chi th-êng xuyªn còng t¨ng lªn lµ ®iÒu tÊt yÕu. *Nguån vèn t¹m thêi: Lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt ng¾n h¹n dïng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cã tÝnh chÊt t¹m thêi hoÆc bÊt th-êng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña C«ng ty nh-: Chi t¹m øng cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn; chi tiÕp kh¸ch hµnh chÝnh; chi tiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ; ®Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n chi t¹m thêi kh¸c… Tõ b¶ng 6, ta cã thÓ thÊy lµ nguån vèn t¹m thêi cña C«ng ty còng ®· t¨ng rÊt m¹nh sau 6 n¨m chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u. Ch¼ng h¹n nh- trong n¨m 2006, con sè nµy ®· t¨ng lªn 0.73 tû ®ång (t-¬ng ®-¬ng 9.13%) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 6.03 tû ®ång ( t-¬ng ®-¬ng 225% !) so víi n¨m 2001. Vµ so víi c¸ch ph©n lo¹i ë phÇn tr-íc th× c¸ch ph©n lo¹i nµy cã sù chªnh lÖch Ýt h¬n trong c¬ cÊu tæng nguån vèn cña C«ng ty. Vµ ®Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy còng nh- ®Ó tiÖn cho viÖc so s¸nh gi÷a c¸c c¸ch ph©n lo¹i vÒ nguån vèn, ta sÏ lÊy sè liÖu cña n¨m 2006 ®Ó biÓu diÔn b»ng biÓu ®å c¬ cÊu nh- sau : 19% NV th-êng xuyªn NV t¹m thêi 81% BiÓu ®å 8: C¬ cÊu nguån vèn xÐt theo thêi gian huy ®éng vµ sö dông vèn (2006) B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Nh- vËy, râ rµng lµ víi cïng mét tæng nguån vèn kinh doanh trong n¨m 2006 nh-ng víi c¸ch ph©n lo¹i nµy th× tû träng cña mçi nguån vèn cã sù chªnh lÖch Ýt h¬n 10% so víi c¸ch ph©n lo¹i dùa vµo mèi quan hÖ së h÷u vÒ vèn ë phÇn a. Tuy nhiªn, nÕu xÐt vÒ møc ®é sö dông còng nh- møc ®é phæ biÕn th× c¸ch ph©n lo¹i thø 2 nµy kh«ng ®-îc øng dông nhiÒu b»ng c¸ch ph©n lo¹i 1 vµ nã th-êng chØ ®-îc sö dông ®Ó tham kh¶o. c) C¨n cø vµo ph¹m vi huy ®éng vèn. Dùa vµo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®-îc chia thµnh nguån vèn bªn trong (NVBT) vµ nguån vèn bªn ngoµi (NVBN) víi c¸c sè liÖu cô thÓ ®-îc cho bëi b¶ng sau: B¶ng 7: Nguån vèn bªn trong vµ nguån vèn bªn ngoµi C«ng ty(2001-2006) (®v: tû ®ång) 2006 so víi 2005 N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 (+, -) % 0.57 9% NVBT 4.41 5.16 5.39 6.04 6.33 6.90 NVBN 16.12 16.63 14.85 24.91 36.76 39.55 2.97 7.58% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nguån vèn bªn trong C«ng ty: Lµ vèn ®-îc huy ®éng tõ chÝnh ho¹t ®éng cña C«ng ty, nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tù tµi trî cña C«ng ty, bao gåm : Vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu;lîi nhuËn ®Ó l¹i; quü ®Çu t- ph¸t triÓn; quü dù phßng tµi chÝnh; c¸c kho¶n ch-a nép cÊp trªn; vay c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ vèn liªn doanh, liªn kÕt víi doanh nghiÖp kh¸c. . . Nh×n vµo c¸c sè liÖu ®-îc thÓ hiÖn ë b¶ng 7, ta cã thÓ thÊy lµ nguån vèn néi bé cña C«ng ty ®· t¨ng lªn kh¸ ®Òu ®Æn trong 6 n¨m qua vµ còng kh«ng cã n¨m nµo bÞ tôt gi¶m. So víi n¨m 2001 th× nguån vèn nµy ®· t¨ng lªn 2.49 tû ®ång vµo n¨m 2006( t-¬ng ®-¬ng víi tèc ®é t¨ng 56.4%). Sù gia t¨ng nµy chñ yÕu lµ do kho¶n lîi nhuËn ®Ó l¹i t¨ng vµ do sè d- trÝch cho quü ®Çu t- ph¸t triÓn t¨ng. §©y lµ mét h-íng ®i tèt, nã cho thÊy C«ng ty ®· tËn dông vµ ph¸t huy ®-îc nguån néi lùc cña chÝnh m×nh, gi¶m bít sù phô thuéc vµo bªn ngoµi. *Nguån vèn bªn ngoµi C«ng ty: B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Lµ nguån vèn mµ C«ng ty huy ®éng ®-îc b»ng c¸ch vay vèn cña c¸c chñ thÓ cho vay bªn ngoµi nh-: Vay ng©n hµng §Çu t- vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang; nî ng¾n h¹n c¸c chñ ®Çu t- vµ c¸c nhµ cung øng..v.v. Nh×n vµo b¶ng7 ë trªn th× vµo n¨m 2006, nguån vèn bªn ngoµi cña C«ng ty ®· t¨ng lªn2.97 tû ®ång t-¬ng ®-¬ng 7.58% so víi n¨m 2005. Vµ theo nh- tÝnh to¸n cho c¶ giai ®o¹n 6 n¨m th× ®Õn nay, nguån vèn bªn ngoµi cña C«ng ty ®· t¨ng lªn 23.43 tû ®ång so víi n¨m 2001, (t-¬ng ®-¬ng 145%). §iÒu nµy cho thÊy lµ, mét mÆt, C«ng ty cã kh¶ n¨ng vµ uy tÝn trong viÖc huy ®éng nguån vèn bªn ngoµi, mÆt kh¸c, cho dï C«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nh-ng nguån vèn vay bªn ngoµi mµ cµng lín th× sù phô thuéc sÏ cµng cao vµ tÝnh chñ ®éng vÒ vèn sÏ cµng gi¶m! D-íi ®©y lµ biÓu ®å m« t¶ vÒ tû träng cña nguån vèn bªn trong vµ bªn ngoµi C«ng ty n¨m 2006: 14% NV bªn trong NV bªn ngoµi 86% BiÓu ®å 9: C¬ cÊu nguån vèn theo ph¹m vi (2006) 2.3 Chi phÝ vèn cña C«ng ty a) Chi phÝ nî vay tr-íc thuÕ vµ sau thuÕ *Chi phÝ nî vay tr-íc thuÕ: Lµ møc l·i mµ C«ng ty ph¶i tr¶ cho c¸c chñ thÓ cho vay ®Ó ®-îc sö dông mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh cña hä. Møc l·i nµy ®-îc tÝnh theo tû lÖ l·i suÊt trªn thÞ tr-êng, ®ã cßn ®-îc gäi lµ chi phÝ l·i vay. Vµ do trong c¬ cÊu nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty th× l-îng vèn vay ng¾n h¹n cña ng©n hµng §Çu t- vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang lµ bé phËn cã tû träng lín nhÊt( chiÕm kho¶n 70%) cho nªn ë phÇn nµy em chØ xin tr×nh bµy vÒ chi phÝ sö dông nî vay tÝn dông ng©n hµng (tr-íc thuÕ) nh- sau: B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô B¶ng 8: Chi phÝ l·i vay tr-íc thuÕ cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: %/n¨m) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 CP l·i vay tr-íc thuÕ 9.72 9.85 9.80 10.16 10.95 11.20 (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Tõ b¶ng 8, ta tÝnh ®-îc lµ vµo n¨m 2006, chi phÝ nî vay tr-íc thuÕ cña C«ng ty ®· t¨ng (11.20% – 10.95%) = 0.25% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng t-¬ng øng lµ (11.20 – 9.72%) = 1.48% so víi n¨m 2001. L·i suÊt t¨ng râ rµng sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty song dï sao th× nguån vèn tÝn dông ng©n hµng vÉn ®-îc coi lµ mét ph-¬ng thøc tµi trî rÎ, tiÖn dông vµ linh ho¹t h¬n so víi nguån vèn tÝn dông th-¬ng m¹i hay nguån vèn chñ së h÷u. *Chi phÝ nî vay sau thuÕ: Lµ chi phÝ nî vay nh-ng ®· ®-îc trõ ®i kho¶n tiÕt kiÖm do thuÕ vµ nã ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Kd = Ks(1-T) (*) Trong ®ã: T : ThuÕ thu nhËp cña C«ng ty Ks : Chi phÝ nî vay tr-íc thuÕ cña C«ng ty Kd : Chi phÝ nî vay sau thuÕ cña C«ng ty TÝnh ®Õn tr-íc thêi ®iÓm 01/01/2004 th× thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp lµ 32% vµ sau thêi ®iÓm nµy lµ 28%. Do C«ng ty lµ ®¬n v Þmíi cæ phÇn hãa vµ ho¹t ®éng theo h×nh thøc së h÷u míi tõ n¨m 2001 nªn ®-îc h-ëng nh÷ng -u ®·i nh- ®èi víi c«ng ty míi thµnh lËp trong 5 n¨m ®Çu. Cô thÓ lµ ®-îc miÔn 100% thuÕ thu nhËp trong 2 n¨m ®Çu vµ 50% trong 3 n¨m tiÕp theo. Nh- vËy, tõ c«ng thøc (*) vµ biÓu thuÕ TNDN cña C«ng ty ta tÝnh to¸n ®-îc b¶ng sau: B¶ng 9: Chi phÝ nî vay sau thuÕ TNDN cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 % ThuÕ TNDN 0 0 16 14 14 28 CP nî vay sau thuÕ 9.72 9.85 8.23 8.74 9.41 8.06 B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Nh- vËy, trong khi chi phÝ nî vay tr-íc thuÕ cña C«ng ty vµo n¨m 2006 t¨ng so víi c¸c n¨m tr-íc ®ã th× ng-îc l¹i, chi phÝ nî vay sau thuÕ l¹i gi¶m. NÕu ta chØ xem xÐt ®Õn lîi Ých kinh tÕ dùa trªn khÝa c¹nh ®¬n thuÇn vÒ l·i suÊt th× trong 2 n¨m 2001 vµ 2002, do ®-îc miÔn thuÕ TNDN hoµn toµn nªn C«ng ty kh«ng cã kho¶n tiÕt kiÖm chi phÝ nî vay do thuÕ nh-ng trong c¸c n¨m tiÕp theo con sè nµy ®· ®-îc tiÕt kiÖm mét c¸ch ®¸ng kÓ. Cô thÓ lµ vµo n¨m 2006, C«ng ty ®· tiÕt kiÖm (gi¶m) ®-îc 1.35% chi phÝ so víi n¨m 2005 vµ 1.66% chi phÝ so víi n¨m 2001. b) Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u *Chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i: Lµ chi phÝ cho viÖc sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty ®Ó ®Çu t- vµ t¸i s¶n suÊt më réng. Th«ng th-êng, chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i ®-îc tÝnh b»ng c«ng D (**) Kl thøc sau: = P 1 + g 0 Kl : chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i (%) Trong ®ã: D1 : Cæ tøc kú väng n¨m tíi (VN§/ cæ phiÕu) P0 : Gi¸ trÞ thÞ tr-êng cña mét cæ phiÕu (VN§/ cæ phiÕu) g : Tèc ®é t¨ng tr-ëng cæ tøc hµng n¨m (%) ¸p dông c¸c sè liÖu thùc tÕ cña C«ng ty vµo c«ng thøc tÝnh ë trªn ta cã b¶ng sè liÖu vÒ chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i ®-îc tÝnh to¸n nh- sau: B¶ng 10: Chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty (2002-2006) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 D1 (ngh×n ®/ CP) 2.81 3.90 8.99 12.53 11.42 11.5 P0 ( ngh×n ®/ CP) 100 106 110 115 120 127 - 6.00 3.77 4.55 4.35 5.83 - 8.92 11.95 15.44 13.86 14.89 g (%) (**) Kl (%) (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) B¸o c¸o thùc tËp nghiÖp vô Nh×n vµo b¶ng trªn th× ta thÊy lµ chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty cao h¬n so víi c¶ chi phÝ nî vay tr-íc vµ sau thuÕ. §iÒu nµy gÇn nh- lµ hiÓn nhiªn v× chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i chÝnh lµ tû lÖ lîi tøc mµ c¸c cæ ®«ng sÏ ®uîc h-ëng sau khi hä ®Ó l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt. NÕu tû lÖ nµy thÊp h¬n so víi chi phÝ nî vay th× ®-¬ng nhiªn hä sÏ dïng lîi nhuËn cña m×nh ®Ó göi vµo c¸c ng©n hµng hoÆc ®Çu t- vµo c¸c tµi s¶n kh¸c. VËy nªn trong n¨m 2006, víi møc 14.89%, t¨ng 1.03% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 5.97% so víi n¨m 2002. Víi møc t¨ng nµy, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®-îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp cã chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i t-¬ng ®èi cao so víi nhiÒu c«ng ty cïng kinh doanh x©y dùng trªn ®Þa bµn. *Chi phÝ cña cæ phiÕu th-êng: Lµ chi phÝ c¬ héi cña viÖc C«ng ty huy ®éng nguån vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng míi vµ chi phÝ nµy th-êng ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: Ke D = 1 + g P (1-F) 0 Trong ®ã: Ke : Chi phÝ cña cæ phiÕu thuêng (%/) D1; P0 ; g : nh- ®· chó thÝch ë phÇn tr-íc F : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng míi (%) §èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang th× tõ sau n¨m 2001 ®Õn nay, do C«ng ty kh«ng ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi cho nªn chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng míi (F) = 0%. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chi phÝ cña cæ phiÕu th-êng b»ng víi chi phÝ cña lîi nhuËn ®Ó l¹i ë b¶ng 10 ë trªn. Vµ ®Õn ®©y ta cã thÓ ®-a ra kÕt luËn lµ dï C«ng ty cã huy ®éng nguån vèn chñ së h÷u b»ng lîi nhuËn ®Ó l¹i hay b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng míi th× ®Òu ph¶i tr¶ mét møc chi phÝ nh- nhau. Do vËy, ta cã: Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u = chi phÝ cña nhuËn ®Ó l¹i = Chi phÝ cña cæ phiÕu thuêng (Kb = Kl = Ke) c) Chi phÝ trung b×nh cña vèn (WACC)