Tài liệu Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại nh tmcp sài gòn hà nội cn quảng nam.

B GIÁO D C VÀ ÀO T O I H C À N NG CHÂU VĂN PHÚC \ QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C PH N SÀI GÒN - HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH à N ng- Năm 2013 B GIÁO D C VÀ ÐÀO T O Ð I H C ÐÀ N NG CHÂU VĂN PHÚC \ QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C PH N SÀI GÒN - HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Mã s : 60.34.20 LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS NGUY N NG C VŨ Ðà N ng – Năm 2013 L I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng ư c ai công b trong b t c công trình nào khác. Tác gi Châu Văn Phúc M CL C M U.......................................................................................................... 1 1. Tính c p thi t c a tài ........................................................................ 1 2. M c tiêu nghiên c u.............................................................................. 2 3. i tư ng và ph m vi nghiên c u......................................................... 2 4. Phương pháp nghiên c u....................................................................... 3 5. K t c u tài......................................................................................... 3 6. T ng quan tài li u nghiên c u............................................................... 4 CHƯƠNG 1. CƠ S LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG M I .............................................................................................. 8 1.1.T NG QUAN V HO T R I RO VÀ R I RO TÍN D NG TRONG NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I: ............................. 8 1.1.1. Khái ni m v r i ro và phân lo i r i ro trong ho t ng NHTM .. 8 1.1.2. Khái ni m v r i ro tín d ng trong NHTM.................................. 10 1.2.QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I.......................................21 1.2.1. c i m c a các khách hàng Doanh nghi p trong công tác qu n tr r i ro tín d ng ..................................................................................... 21 1.2.2. Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i các NHTM 25 K T LU N CHƯƠNG 1 ...........................................................................33 CHƯƠNG 2. TH C TR NG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM................34 2.1. GI I THI U V NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM..............................................................................34 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n ................................................ 34 2.1.2. B máy t ch c và các ho t 2.1.3. Tình hình ho t ng kinh doanh c a SHB Qu ng Nam.. 35 ng kinh doanh c a SHB Qu ng Nam t năm 2010 – 2012............................................................................................. 35 2.2. TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM............................................................41 2.2.1. nh hư ng qu n tr r i ro tín d ng và công tác t ch c qu n tr r i ro tín d ng i v i khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam ...... 41 2.2.2. Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam: .................................................................. 43 2.3. K T QU QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I SHB QU NG NAM...........................................52 2.3.1. M c gi m t l n x u .................................................................. 52 2.3.2. M c gi m t l xóa n ròng.......................................................... 59 2.4. ÁNH GIÁ CHUNG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I SHB QU NG NAM...............................................................................................................59 2.4.1. Nh ng i m t ư c.................................................................... 59 2.4.2. Nh ng i m còn t n t i................................................................. 60 2.4.3. Các nguyên nhân nh hư ng n công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam................................. 61 K T LU N CHƯƠNG 2 ............................................................................71 CHƯƠNG 3. GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM ...........................................................................................................72 3.1. M C TIÊU HO T NG TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM TRONG TH I GIAN 3.1.1. N ....................................................................................................72 nh hư ng chung......................................................................... 72 3.1.2. M c tiêu ho t ng tín d ng trong th i gian n ......................... 73 3.2. GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM: ..................................75 3.2.1. Hoàn thi n chính sách tín d ng.................................................... 75 3.2.2. T ch c th c hi n t t quy trình tín d ng. .................................... 77 3.2.3. Xây d ng và th c hi n cơ ch ki m tra, ki m soát n i b phù h p và hi u qu .............................................................................................. 89 3.2.4. H n ch r i ro o c và nâng cao trình cán b qu n lý, cán b tín d ng............................................................................................... 90 3.3. KI N NGH KHÁC .............................................................................92 3.3.1. V phía doanh nghi p ................................................................... 92 3.3.2. i v i Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i ............................. 93 3.3.3. i v i ngân hàng Nhà Nư c ....................................................... 94 3.3.4. i v i Chính ph ......................................................................... 95 K T LU N CHƯƠNG 3 ............................................................................97 K T LU N ...................................................................................................98 TÀI LI U THAM KH O QUY T NH GIAO TÀI LU N VĂN DANH M C CÁC CH VI T T T B S B t ng s n CBTD Cán b tín d ng CIC Trung tâm thông tin tín d ng DNNVV Doanh nghi p nh và v a GHTD Gi i h n tín d ng NHNN Ngân hàng nhà nư c NHTM Ngân hàng thương m i QLRRTD Qu n lý r i ro tín d ng QTRRTD Qu n tr r i ro tín d ng RRTD R i ro tín d ng SHB Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà N i SHB Qu ng Nam Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà N i Chi nhánh Qu ng Nam SXKD S n xu t kinh doanh TCTD T ch c tín d ng TDNH Tín d ng ngân hàng TSB Tài s n b o m DANH M C CÁC B NG S hi u Tên b ng b ng ng v n t i SHB Qu ng Nam Trang 2.1 Tình hình huy 2.2 Dư n tín d ng t i SHB Qu ng Nam 38 2.3 B ng báo cáo k t qu ho t 40 ng kinh doanh t i SHB 36 Qu ng Nam 2010-2012 2.4 Thang x p h ng tín d ng n i b Doanh nghi p t i SHB 45 2.5 B ng k t qu x p h ng tín d ng n i b 47 2.5 B ng r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i SHB 52 Qu ng Nam 2.6 B ng r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p theo kỳ 56 h n 2.7 B ng n x u tín d ng Doanh nghi p theo ngành ngh t i 57 SHB Qu ng Nam 2.8 B ng t l xóa n ròng t i SHB Qu ng Nam 59 1 M 1. Tính c p thi t c a i v i NHTM ho t U tài ng trong n n kinh t th trư ng, ho t ng tín d ng thư ng chi m t i hơn m t n a t ng tài s n có và t o ra ngu n thu nh p n kho ng hơn 2/3 t ng thu nh p c a h u h t các NHTM. Vì v y, ngay t khi m i thành l p, công tác qu n tr RRTD luôn là m i quan tâm hàng c a các NHTM, vi c gi m thi u r i ro và t n th t trong ho t luôn là yêu c u t ra, u ng tín d ng ng th i là m c tiêu hư ng t i trong ho t ng c p tín d ng c a các NHTM. Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i chi nhánh Qu ng Nam (SHB Qu ng Nam) là m t trong các Ngân hàng TMCP l n t i a bàn t nh Qu ng Nam, th c hi n ch c năng kinh doanh ti n t , tín d ng, d ch v ngân hàng, trong ó tài tr tín d ng cho các doanh nghi p luôn chi m t tr ng cao trong t ng dư n tín d ng. Do ó, ch t lư ng tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam là m t trong nh ng v n u t i ơn v . V i các công c th m nh o lư ng ư c ưu tiên quan tâm hàng nh lư ng và các phương pháp nh tính như quy trình x p h ng, quy trình th m ã giúp cho các CBTD và lãnh nh tín d ng .... o ơn v ki m soát m t ph n nào các r i ro phát sinh trong quá trình cho vay Doanh nghi p. Tuy nhiên, SHB Qu ng Nam v n còn m t s m t t n t i nh t nh trong công tác qu n tr cho vay Doanh nghi p như: Quy trình x p h ng khách hàng còn ơn i u, ph thu c quá nhi u vào các y u t nh tính, Dư n tín d ng còn t p trung quá nhi u dư n tín d ng vào m t vài khách hàng Doanh nghi p l n mà chưa ư c phân b theo ngành ngh , khi n r i ro cao..... Ngoài ra, s h tr thông tin t Ngân Hàng Nhà Nư c theo c ng thông tin CIC v n chưa ư c c p nh t k p th i khi n cho R i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam v n x y ra m c dù ã ư c s quan tâm, lưu ý c a Ban lãnh o SHB Qu ng 2 Nam nói riêng và H i S SHB nói chung. Do ó, vi c nghiên c u v nh ng i m h n ch còn t n t i trong công tác Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB là m t i u c n thi t nâng cao ch t lư ng tín d ng t i ơn v . Xu t phát t ý nghĩa trên, tác gi m nh d n ch n tài “Qu n Tr R i Ro Tín D ng Trong Cho Vay Doanh nghi p T i Ngân Hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i Chi Nhánh Qu ng Nam” nghiên c u làm lu n văn t t nghi p cao h c. 2. M c tiêu nghiên c u - Nghiên c u cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng i v i khách hàng doanh nghi p t i NHTM. - Phân tích, ánh giá th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. T ó rút ra nh ng i m m nh, i m y u còn t n t i trong vi c qu n tr r i ro tín d ng Doanh nghi p t i chi nhánh. - Nghiên c u, tín d ng gian xu t nh ng gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro i v i khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam trong th i n. * Câu h i nghiên c u - Cơ s lý lu n r i ro tín d ng là gì? - Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng i v i khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam t năm 2010 - 2012 di n bi n như th nào? Chi nhánh ã t ư c nh ng thành t u, cũng như là còn t n t i nh ng i m y u gì trong công tác qu n tr r i ro tín d ng i v i khách hàng Doanh nghi p. - Các gi i pháp qu n tr r i ro tín d ng c n ư c xây d ng như th nào i v i khách hàng Doanh nghi p phù h p v i tình hình qu n tr r i ro tín d ng t i SHB Qu ng Nam trong giai o n hi n nay và trong th i gian t i? 3. - i tư ng và ph m vi nghiên c u i tư ng nghiên c u: R i ro tín d ng doanh nghi p và các v n liên 3 quan n qu n tr r i ro tín d ng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. - Ph m vi nghiên c u: • V không gian: t i Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i chi nhánh Qu ng Nam • V th i gian: t năm 2010 n năm 2012 và các gi i pháp xu t cho tài s d ng pháp nghiên c u th ng kê, phân tích so sánh thu th p nh ng năm ti p theo. 4. Phương pháp nghiên c u d li u và phân tích s li u. * Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a tài - V m t lý lu n: Lu n văn ã h th ng hoá nh ng n i dung cơ b n v R i ro tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng Doanh nghi p t i Ngân hàng g n v i vi c tri n khai hi u qu các quy nh c a Nhà Nư c trong ho t ng tín d ng t i NHTM. - V m t th c ti n: Lu n văn ã khái quát ư c th c tr ng r i ro tín d ng doanh nghi p và qu n tr r i ro tín d ng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. T ó xây d ng m t s gi i pháp và ưa ra ki n ngh i v i các cơ quan h u quan nh m x lý nh ng khó khăn, vư ng m c, giúp cho SHB Qu ng Nam có nh ng i u ki n phát tri n ho t 5. K t c u Ngoài ph n m ng tín d ng c bi t là tín d ng Doanh nghi p. tài u và ph n k t lu n thì Lu n văn g m có 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p c a NHTM. Chương 2: Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. Chương 3: Gi i pháp nâng cao công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. 4 6. T ng quan tài li u nghiên c u T trư c n nay có m t s tài nghiên c u v h n ch r i ro tín d ng nói chung và h n ch r i ro tín d ng doanh nghi p, doanh nghi p v a và nh nói riêng, ho c nghiên c u riêng v qu n tr r i ro tín d ng NHTM, có th k n m t s lu n văn, lu n án ti n sĩ kinh t ã b o v như sau: tài: Gi i pháp qu n tr r i ro tín d ng i v i doanh nghi p v a và nh t i ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn khu v c Thành ph H Chí Minh. Tác gi Nguy n H ng Châu, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng i h c kinh t Tp. H Chí Minh năm 2008. N i dung lu n văn ch y u ư c tác gi t p trung phân tích r i ro tín d ng i v i DNNVV t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn khu v c TP. H Chí Minh, các tiêu chu n qu n tr r i ro theo thông l qu c t , th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn khu v c TP. H Chí Minh. D a trên cơ s ó, tác gi t i chu n m c qu c t ưa ra các gi i pháp nâng cao hi u qu , ti n i v i công tác qu n tr r i ro tín d ng DNNVV t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn khu v c TP. H Chí Minh. Tác gi ã s d ng phương pháp duy v t bi n ch ng k t h p v i phương pháp nghiên c u th ng kê, so sánh, phân tích… i t cơ s lý thuy t n th c ti n gi i quy t và làm sáng t m c ích t ra trong lu n văn. Tuy nhiên h n ch trong Lu n văn là s li u chưa nhi u, không gian nghiên c u còn h n h p. tài ch nghiên c u trong n i t i c a m t khu v c thành ph H Chí Minh chưa có m i liên h m r ng tài sang các khu v c khác. Chưa phân tích nhi u v các bi n pháp h n ch và x lý r i ro tín d ng. - tài: Gi i pháp h n ch r i ro cho vay i v i khách hàng doanh nghi p t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn, Chi nhánh N ng. Tác gi Nguy n Thanh Hoà, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng à iH c 5 Kinh t à N ng năm 2010. N i dung ro cho vay tài t p trung ánh giá tr c tr ng r i i v i khách hàng doanh nghi p, t ó ra nh ng gi i pháp nh m h n ch r i ro trong cho vay khách hàng là doanh nghi p t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn Chi nhánh à N ng. Vi c nghiên c u tài d a trên phương pháp lu n duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s , k t h p s d ng các phương pháp th ng kê, phương pháp so sánh, t ng h p. - tài: Qu n tr r i ro tín d ng t i Chi nhánh Ngân hàng TMCP Ngo i Thương à N ng. Tác gi Võ Thanh Tr c, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng i h c kinh t à N ng năm 2011. tài t p trung vào làm rõ các v n lý lu n r i ro tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng, o lư ng r i ro, các bi n pháp phòng ng a, h n ch r i ro tín d ng. Trên cơ s ó, tài phân tích th c tr ng công tác h n ch r i ro tín d ng t i Ngân hàng TMCP Ngo i Thương chi nhánh à N ng trong th i gian qua và nguyên nhân c a nh ng t n t i. T ó, tài ưa ra nh ng xu t, ki n ngh nh ng gi i pháp x lý r i ro hi n có và phòng ng a, h n ch r i ro tín d ng m i phát sinh t i Chi nhánh. Phương pháp nghiên c u ch y u là phương pháp duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s . ng th i k t h p v i m t s phương pháp như phân tích, t ng h p, gi i thích, so sánh - thu th p s li u và phân tích s li u… tài: Gi i pháp h n ch r i ro tín d ng t i Chi nhánh NHTM c ph n Ngo i Thương à N ng. Tác gi Thân Th Thanh Th o lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng i h c Kinh t à N ng năm 2010. Trên cơ s tìm hi u th c tr ng và nguyên nhân d n n r i ro tín d ng t i Ngân hàng TMCP Ngo i Thương Vi t nam chi nhánh à N ng, tài ưa ra các gi i pháp và ki n ngh h n ch r i ro tín d ng nh m lành m nh hoá tài chính t i Ngân hàng. tài th c hi n nghiên c u thông qua các phương pháp 6 t ng h p, th ng kê, so sánh, kh o sát… - tài: Qu n Tr tín d ng NHTM c a các NHTM t i H Chí Minh. Tác gi Tr n Trung Tư ng trư ng a bàn Thành Ph i H c Ngân Hàng Thành Ph H Chí Minh, lu n án Ti n sĩ năm 2011. Lu n án s d ng phương pháp lu n bi n ch ng duy v t t nhiên, bi n ch ng duy v t l ch s trong nghiên c u. Vi c s d ng phương pháp nghiên c u này cho phép vi c nghiên c u ư c s c th và phát tri n, ng trên quan i m toàn di n, l ch ng th i v n d ng các nguyên lý c a phép bi n ch ng v m i liên h ph bi n và trong v n i u ó giúp nghiên c u có th xác c a qu n tr tín d ng v i ho t ng. nh, phân lo i nh ng m i liên h ng ngân hàng; xem xét qu n tr tín d ng v i ho t ng ch y u là cho vay… xem xét qu n tr tín d ng c a các NHTM c ph n TP.H Chí Minh trong các hình th c v n ng, giúp ưa ra nh ng nh n xét, ánh giá khách quan và phù h p v i th c t hơn. Ngoài ra còn s d ng các phương pháp khác như phương pháp so sánh, phương pháp phân tích, phương pháp nh tính, nh lư ng. Lu n án còn s d ng t ng h p các phương pháp nghiên c u khoa h c kinh t , phương pháp quy n p, n các phương pháp i u tra và kh o sát i n hình, t ng h p và phân tích, phương pháp toán, v i s tr giúp c a k thu t vi tính và tham kh o các công trình nghiên c u khác có liên quan. Nh m góp ph n làm rõ nh ng v n h th ng hoá lý lu n cơ b n v qu n tr tín d ng c a NHTM trong n n kinh t và phân tích rõ th c tr ng qu n tr tín d ng c a các NHTM c ph n TP.H Chí Minh trong giai o n hi n nay. ng th i xác nh nh ng thành t u, nh ng h n ch và nguyên nhân h n ch c a qu n tr tín d ng t i các NHTM c ph n xu t gi i pháp TP.HCM, trên cơ s i v i qu n tr tín d ng c a NHTM c ph n ó TP.HCM trong quá trình h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam trong th i gian t i. 7 Nhìn chung, h u h t các lu n văn nghiên c u trong lĩnh v c r i ro tín d ng t i ngân hàng u nh m m c ích ưa ra các gi i pháp nâng cao kh năng qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng. Vi c nghiên c u s là h u ích cho các ngân hàng trong vi c lành m nh hoá tài chính c a mình. Các phương pháp nghiên c u ư c s d ng trong lu n văn ch y u là phương pháp lu n duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s , ng th i k t h p v i m t s phương pháp như phân tích, t ng h p, gi i thích, so sánh thu th p s li u và phân tích s li u… M c dù qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p là tài ư c nhi u tác gi nghiên c u, tuy nhiên xét v m t không gian và th i gian thì tài “ Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i Chi nhánh Qu ng Nam” là m t toàn m i so v i các công trình nghiên c u trư c ây. tài hoàn 8 CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1. T NG QUAN V HO T R I RO VÀ R I RO TÍN D NG TRONG NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1.1. Khái ni m v r i ro và phân lo i r i ro trong ho t ng NHTM a. Khái ni m v r i ro R i ro có th x y ra b t kỳ lĩnh v c nào c a i s ng và vào b t c th i i m nào. Trong lĩnh v c kinh doanh, dù không ư c mong v n luôn hi n di n trong m i quy t nh c a các doanh nghi p. Tuỳ theo m c , r i ro có th gây ra nh ng thi t h i v tài chính và cũng có th nghi p vào tình tr ng khó khăn, th m chí phá s n. Ho t y doanh ng kinh doanh ngân hàng cũng không ph i là trư ng h p ngo i l , ây là ho t ch a i, r i ro ng kinh doanh ng nhi u r i ro nh t. nh nghĩa v r i ro ư c ưa ra r t nhi u dư i nhi u góc Có th ghi nh n m t vài khác nhau. nh nghĩa sau: - Theo tác gi Allan Willett trong sách “The Economic theory of risk and insurance”- Philadelphia University of Pensylvania press, USA 1951: “R i ro là s b t tr c c th liên quan n vi c xu t hi n m t bi n c không mong i”. - Theo C.Arthur William, Jr.Micheal, L.Smith: “R i ro là s bi n ti m n nh ng k t qu . R i ro có th xu t hi n trong h u h t các ho t c a con ngư i. Khi có r i ro ngư i ta không th d qu . S hi n di n c a r i ro gây nên s b t ng ng oán ư c chính xác k t nh. Nguy cơ r i ro phát sinh b t 9 c khi nào m t hành ng d n n kh năng ư c ho c m t không th oán trư c.” nh nghĩa trên dù dư i nhi u góc n hai v n khác nhau song u cùng c p : - S không ch c ch n, y u t b t tr c. - M t kh năng x u: m t bi n c không mong i. Như v y, có th k t lu n: R i ro là kh năng x y ra bi n c b t thư ng có h u qu thi t h i ho c mang l i k t qu không mong ngăn ng a và phòng nhưng doanh nghi p v n có nguy cơ g p ph i nh ng r i ro b t ng x y ra. Vì v y, nghi p c n ph i i. Dù ã luôn chú ý t n t i và phát tri n thì các doanh i di n v i r i ro có th x y ra b ng nhi u bi n pháp khác nhau nh m phòng tránh, ki m soát và kh c ph c h u qu c a chúng. b. Phân lo i r i ro trong ho t R i ro trong ho t ng NHTM ng kinh doanh ngân hàng là kh năng ho c m t ti n trình ho c m t s ki n nào ó gây ra m t k t c c không mong i n tình hình tài chính c a ngân hàng ho c c n tr ngân hàng th c hi n các m c tiêu ã nh. Ho t ng kinh doanh c a ngân hàng r t phong phú và a d ng. Vì v y, r i ro c a NHTM cũng r t ph c t p, m t Ngân hàng trong quá trình ho t thư ng ng i m t v i các r i ro ch y u sau: - R i ro tín d ng: R i ro tín d ng là r i ro mà các dòng ti n ư c h n tr (ti n g c, ti n lãi ho c c hai) t các kho n cho vay và các ch ng khoán tư s không ư c tr y bi u hi n t p trung nh t c a s và úng h n theo h p ánh u ng. R i ro tín d ng là i l i nhu n. - R i ro lãi su t: R i ro lãi su t phát sinh khi lãi su t thay i làm Ngân hàng b thi t h i do gi m l i nhu n c a ngân hàng và làm gi m giá tr ròng 10 c a ngân hàng. Lo i r i ro này phát sinh trong quan h tín d ng c a t ch c tín d ng. - R i ro thanh kho n: R i ro thanh kho n là kh năng ngân hàng không th áp ng các dòng ti n ra v i m c chi phí th p và quy mô phù h p khi ngân hàng có nhu c u. - R i ro th trư ng : R i ro th trư ng là nh ng r i ro phát sinh do vi c mua, bán các lo i tài s n và n trong i u ki n có s thay giá và tài s n khác d n i v lãi su t, t n t n th t v thu nh p ho c v n c a ngân hàng - R i ro v n : R i ro v n là r i ro mà m t ngân hàng không (ch s h u) bù v n p s s t gi m t ng t trong giá tr tài s n so v i giá tr - R i ro khác: R i ro liên quan n trư ng h p b t kh kháng như: thiên n . tai, l t l i, cháy n … h n ch r i ro thì Ngân hàng cho vay phân tán, mua b o hi m các kho n cho vay u tư l n, tài s n c nh, cũng như v n ng khách hàng mua b o hi m. 1.1.2. Khái ni m v r i ro tín d ng trong NHTM a. Khái ni m v r i ro tín d ng Th c t ã có r t nhi u khái ni m v RRTD ngân hàng, c th như: - Theo “Financial Institution Management – A Modern Perpective”, A.Saunder và H.Lange thì cho r ng “RRTD là kho n l ti m tàng khi ngân hàng c p tín d ng cho m t khách hàng, nghĩa là kh năng các ngu n thu nh p d tính mang l i t kho n cho vay c a ngân hàng không th ư c th c hi n y c v s lư ng và v th i h n”. - Theo Timothy W.Koch thì cho r ng “RRTD là s thay i ti m n c a thu nh p thu n và th giá khi khách hàng không thanh toán hay thanh toán tr h n”. - Theo kho n 1 i u 2 Quy t nh s 493/2005/Q -NHNN ngày 11 22/4/2005 c a Th ng c NHNN Vi t Nam và các quy t v vi c phân lo i n , trích l p và s d ng d phòng nh s a i, b sung x lý RRTD trong ho t ng ngân hàng c a TCTD, RRTD là kh năng x y ra t n th t trong ho t ng ngân hàng c a TCTD do khách hàng không th c hi n ho c không có kh năng th c hi n nghĩa v c a mình theo cam k t. Như v y, có th hi u RRTD là bi n c x y ra trong quá trình c p tín d ng c a ngân hàng, bi u hi n trên th c t là vi c khách hàng vay không th c hi n nghĩa v tr n (bao g m lãi vay và g c) ho c tr n không úng h n cho ngân hàng như ã cam k t trong h p b. ng. c i m c a r i ro tín d ng trong ho t ng kinh doanh c a NHTM - RRTD mang tính gián ti p: Trong quan h tín d ng, ngân hàng chuy n giao quy n s d ng v n cho khách hàng. RRTD x y ra khi khách hàng vay g p nh ng t n th t và th t b i trong quá trình s d ng v n. Nói cách khác, nh ng r i ro trong H KD c a khách hàng vay ã gián ti p gây ra RRTD cho ngân hàng. - RRTD có tính ch t a d ng và ph c t p: c i m này bi u hi n a d ng, ph c t p c a nguyên nhân t c là RRTD x y ra s r t nhi u d ng và ph thu c vào nguyên nhân ã gây ra RRTD, hình th c và h u qu c a RRTD gây ra không th lư ng trư c ư c, tuỳ thu c vào t ng m c RRTD c a kho n vay. - RRTD có tính t t y u: Tình tr ng thông tin b t cân x ng ã làm cho ngân hàng không th n m b t ư c các d u hi u r i ro m t cách toàn di n và y , i u này làm cho b t c kho n cho vay nào cũng ti m n r i ro v i ngân hàng. Kinh doanh ngân hàng th c ch t là kinh doanh r i ro phù h p và t ư c l i nhu n tương ng. m c i 12 c. Phân lo i r i ro tín d ng trong NHTM Theo tính ch t r i ro thì r i ro tín d ng ư c phân chia thành các lo i sau ây: R i ro tín d ng R i ro giao d ch R i ro l a ch n R i ro danh m c R i ro b o m R i ro nghi p v R i ro n it i R i ro t p trung - R i ro giao d ch là m t hình th c c a r i ro tín d ng mà nguyên nhân phát sinh là do nh ng h n ch trong quá trình giao d ch và xét duy t cho vay, ánh giá khách hàng. R i ro giao d ch bao g m: + R i ro l a ch n: Là r i ro có liên quan tích tín d ng, phương án vay v n + R i ro b o quy t nh tài tr c a ngân hàng. m: Là r i ro phát sinh t các tiêu chu n m c cho vay, lo i tài s n m b o, ch th + R i ro nghi p v : Là r i ro liên quan và ho t n quá trình ánh giá và phân m b o như m b o… n công tác qu n lý kho n vay ng cho vay, bao g m c vi c s d ng h th ng x p h ng r i ro và k thu t x lý các kho n vay có v n . - R i ro danh m c: là r i ro tín d ng mà nguyên nhân phát sinh là do nh ng h n ch trong qu n lý danh m c cho vay c a ngân hàng, ư c phân thành hai lo i: