LỜI NÓI ĐẦU
Ngân hàng ra đời và phát triển gắn liền với sự ra đời và phát triển của nền
kinh tế hàng hoá để giải quyết nhu cầu phân phối vốn, nhu cầu thanh toán…
phục vụ cho phát triển, mở rộng sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế
và cá nhân. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh
mẽ, các hoạt động kinh tế diễn ra hết sức sôi động đặc biệt là sự vận động
không ngừng của luồng vốn trong xã hội. Tuy nhiên hoạt động ngân hàng
luôn chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩn mà chúng ta khó có thể lường trước
được. Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng rất nhạy cảm, liên quan đến
nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế, chịu sự tác động của nhiều nhân tố
khách quan và chủ quan như kinh tế, chính trị, xã hội…có thể gây ra những
thiệt hại không nhỏ cho ngân hàng. Đối với bất kỳ một hoạt động kinh doanh
nào, khi rủi ro say ra, những ảnh hưởng xấu của nó là khó lường và hậu quả
cũng không dễ khắc phục, đặc biệt là rui ro trong hoạt động tín dụng - hoạt
động chủ yếu và thường xuyên của các ngân hàng thương mại. Chính vì vậy,
trong kinh doanh nói chung và trong kinh doanh ngân hàng nói riêng, các nhà
quản lý thường đặt ra vấn đề: “ Làm thế nào để quản lý được rủi ro?” Vì lý do
đó em đã chọn đề tài cho chuyên đề thực tập của mình là; “Quản trị rủi ro
tín dụng tại ngân hàng TMCP ngoài quốc doanh (VPBank)”. Chuyên đề
gồm 3 phần:
Phần I: Khái quát về ngân hàng VPBank
Phần II: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại VPBank
Phần III: Một số giải pháp xây dựng và hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng
tại VPBank
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG VPBANK
1.QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1 Sự hình thành và phát triển.
Ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, tên
viết tắt là VPBank, được thành lập theo giấy phép hoạt động số 0042/NH-GP
của Thống đốc NHNN Việt Nam cấp ngày 12 tháng 8 năm 1993 với thời gian
hoạt động 99 năm. Ngân hàng bắt đầu hoạt động từ ngày 04 tháng 9 năm
1993 theo giấy phép thành lập số 1535/QĐ-UB ngày 04 tháng 09 năm 1993.
VPbank chính thức khai trương và mở cửa giao dịch ngày 10/09/1993.
Theo quyết định thành lập số 1535 ngày 4/9/1993 và theo quyết định sửa
đổi điều lệ số 1099/QĐ-NHNN của thống đốc NHNN Việt Nam ngày
18/09/2003 thì VPBank có:
Tên đầy đủ bằng tiếng Việt: Ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) các
doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam.
Tên tiếng Anh: Vietnam Join-Stock Commercial Bank for Private
Enterprises
Tên viết tắt: Ngân hàng ngoài quốc doanh
Tên giao dịch: VPBank
Website: www.vpb.com.vn
Vốn điều lệ ban đầu của ngân hàng khi mới thành lập là 20 tỷ đồng. Sau
đó, do nhu cầu phát triển, VPBank đã tiếp tục tăng vốn điều lệ lên 70 tỷ VNĐ
theo quyết định số 193/QĐ-NH5 ngày 12/09/1994 và tiếp tục tăng lên 174,9
tỷ VNĐ theo quyết định số 53/QĐ-NH5 vào ngày 18/03/1996. Đến cuối năm
2004, VPBank nhận được quyết định số 689/QĐ-HAN7 của NHNN chấp
thuận được nâng vốn điều lệ lên 198,4 tỷ VNĐ. Trong quý I năm 2005, theo
công văn chấp thuận số 134/NHNN-HAN7 ngày 25/02/2005, NHNN đã chấp
thuận cho VPBank nâng vốn điều lệ lên 243,7 tỷ VNĐ. Tính đến ngày
01/01/2006 vốn điều lệ của VPBank là 350 tỷ VNĐ. Theo dự định VPBank sẽ
nâng vốn điều lệ của mình lên 550 tỷ VNĐ vào giữa năm 2006 nhằm tăng sức
cạnh tranh trên thị trường sau đó VPBank sẽ nâng vốn điều lệ của mình lên
800 tỷ đồng thông qua việc bán cổ phiếu cho cổ đông nước ngoài, mà hiện
việc đàm phán với các đối tác nước ngoài đang bước vào giai đoạn cuối, và
trong 6 tháng cuối năm VPBank sẽ chính thức chọn một đối tác phù hợp.
Có thể khái quát việc tăng vốn điều lệ của VPBank qua biểu đồ sau:
Đơn vị: tỷ đồng
Bảng 1: Tình hình tăng giảm vốn điều lệ của VPBank qua các năm
Năm
Vốn điều
lệ
1993
1994
1996
2004
2005
2006
20
70
174.9
198.4
310
1000
Nguồn:Báo cáo thường niên VPBank
Biểu 1: Tình hình tăng giảm vốn điều lệ của VPBank qua các năm
1.2. Cơ cấu tổ chức quản lý
Cơ cấu tổ chức quản lý của VPBank được khái quát qua sơ đồ dưới đây:
Sơ đồ 1: Cơ cấu tổ chức quản lý của VPBank
Đại hội cổ đông
Ban kiểm soát
Hội đồng ALCO
Chi nhánh cấp I
Hội đồng quản trị
Hội đồng tín dụng
Hội sở
Ban tín dụng
Chi nhánh cấp I
Chi nhánh cấp II
Chi nhánh cấp II
P.GD trực thuộc
P.GD trực thuộc
……..
…….
…….
Trong đó:
Đại hội cổ đông: giống như một công ty cổ phần, Đại hội cổ đông bao
gồm tất cả các cổ đông có quyền biểu quyết, là cơ quan có quyền quyết định
cao nhất trong ngân hàng. Đại hội cổ đông có quyền và nhiệm vụ sau: quyết
định loại cổ phần và tổng số cổ phần được quyền chào bán từng loại, quyết
định mức cổ tức hàng năm của từng loại cổ phần; bầu miễn nhiệm, bãi nhiệm
thành viên Hội đồng quản trị , thành viên Ban kiểm soát; xem xét và xử lý các
vi phạm của Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát gây thiệt hại cho ngân hàng
và cổ đông của ngân hàng; quyết định tổ chức lại và giải thể lại ngân hàng;
quyết định sửa đổi bổ sung Điều lệ ngân hàng, trừ trường hợp điều chỉnh vốn
do bán thêm cổ phần mới trong phạm vi số lượng cổ phần được quyền chào
bán tại Điều lệ ngân hàng; thông qua báo cáo tài chính hàng năm; thông qua
định hướng phát triển của ngân hàng.
Hội đồng quản trị: là cơ quan quản lý ngân hàng, có toàn quyền nhân
danh ngân hàng để quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi
của ngân hàng, trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội cổ đông. Hiện
nay, chủ tịch Hội đồng quản trị của VPBank là ông Lâm Hoàng Lộc.
Hội đồng tín dụng và Ban tín dụng: đều có nhiệm vụ xem xét, phê duyệt
các quyết định cấp tín dụng cho khách hàng với các giới hạn mức tín dụng
khác nhau.
Ban kiểm soát có nhiệm vụ kiểm tra tính hợp lý, hợp pháp trong quản lý,
điều hành hoạt động kinh doanh, trong ghi chép sổ sách kế toán và báo cáo tài
chính; thẩm định các báo cáo tài chính hàng năm của ngân hàng; báo cáo với
Hội đồng quản trị về kết quả hoạt động, tham khảo ý kiến của Hội đồng quan
trị trước khi trình các báo cáo, kết luận và kiến nghị lên Đại hội cổ đông.
Cơ cấu các phòng ban trong mỗi chi nhánh cấp I bao gồm:
Phòng kiểm tra, kiểm toán nội bộ. Chức năng chủ yếu của phòng này là
kiểm tra, kiểm toán nội bộ các chứng từ, hồ sơ nghiệp vụ phát sinh tại ngân
hàng, kiến nghị kịp thời các biện pháp khắc phục những tồn tại, thiếu sót
trong hoạt động kinh doanh đảm bảo an toàn hiệu quả.
Phòng phục vụ khách hàng cá nhân (A/O cá nhân): có các chức năng
nhiệm vụ sau: Hướng dẫn, triển khai, thực hiện các sản phẩm dịch vụ cá nhân
thống nhất trong toàn chi nhánh; lập kế hoạch cho vay, thu nợ tín dụng cá
nhân của toàn chi nhánh; thực hiện nhiệm vụ phân tích món vay; thực hiện
nhiệm vụ cho vay và kiểm tra tín dụng cá nhân của chi nhánh cấp dưới và các
phòng giao dịch trực thuộc; chỉ đạo đôn đốc việc thu hồi nợ, xử lý nợ quá hạn
với các khoản vay cá nhân trong toàn chi nhánh; đề xuất điều chỉnh các quy
định về hợp đồng tín dụng cho phù hợp với thực tế trên địa bàn chi nhánh…
Phòng phục vụ khách hàng doanh nghiệp (A/O doanh nghiệp): thực hiện
chức năng nghiên cứu thị trường, tìm hiểu khách hàng, đề xuất chính sách tiếp
thị, sản phẩm cho phù hợp với từng đối tượng khách hàng; tư vấn, hướng dẫn
khách hàng; thu thập thông tin và tổ chức theo dõi sự biến chuyển ngành nghề
của khách hàng đồng thời có chức năng kiểm tra giám sát tình hình hoạt động
sản xuất kinh doanh của khách hàng…
Phòng thẩm định tài sản đảm bảo: thực hiện việc thẩm định và đánh giá
các tài sản cầm cố, thế chấp; kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của các tài sản
cầm cố thế chấp; xây dựng và hoàn thiện hệ thống chuẩn mực trong việc định
giá tài sản cầm cố thế chấp cho phù hợp với tình hình thực tế và đảm bảo an
toàn cho toàn ngân hàng; lập các hợp đồng thế chấp cầm cố bảo đảm nợ vay
và thực hiện công chứng; định kỳ đánh giá lại tài sản cầm cố thế chấp, thường
xuyên có kế hoạch kiểm tra các tài sản cầm cố thế chấp và có trách nhiệm đề
xuất các biện pháp xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh để đảm bảo an toàn tín
dụng.
Phòng giao dịch kho quỹ: thực hiện các nghiệp vụ giao dịch với khách
hàng như: chào đón, giới thiệu, tư vấn, tiếp nhận tiền gửi của khách hàng, tiền
huy động vốn của ngân hàng, thu đổi ngoại tệ; thực hiện các nghiệp vụ liên
quan đến dải ngân, thu vốn, thu lãi, hạch toán chuyển nợ quá hạn; quản lý các
loại tài khoản dùng trong giao dịch khách hàng.
Phòng kế toán ngân quỹ: tổ chức hạch toán theo dõi các quỹ, vốn tập trung
trong ngân hàng; thực hiện hạch toán các nghiệp vụ huy động vốn, cho vay và
các nghiệp vụ kinh doanh khác.
Phòng thu hồi nợ: lập kế hoạch và thực hiện thu hồi nợ quá hạn đã được
duyệt; liên hệ với các cơ quan, toà án, viện kiểm soát, phòng thi hành án công
an, luật sư...trong việc xử lý, giải quyết các vấn đề thu hồi nợ của chi nhánh;
tiếp nhận và quản lý các hồ sơ vay, bảo lãnh có vấn đề hoặc các khoản nợ quá
hạn do phòng A/O cá nhân và A/O doanh nghiệp chuyển lên; thẩm định, đề
xuất các ý kiến về các vấn đề pháp lý liên quan đến việc xử lý và thu hồi nợ
quá hạn cho chi nhánh.
Phòng thanh toán quốc tế và kiều hối: thực hiện các nghiệp vụ chuyên
môn về bảo lãnh, thanh toán quốc tế như tín dụng, nhờ thu, bảo lãnh ngân
hàng, chuyển tiền điện, thanh toán séc…; định kì phân tích, tổng hợp tình
hình thực hiện thanh toán quốc tế và kiều hối trong toàn chi nhánh.
Phòng tổng hợp và quản lý chi nhánh: có trách nhiệm phối hợp với các
phòng ban của ngân hàng để thực hiện công tác tổ chức, quản lý và phát triển
nguồn nhân lực; công tác văn thư, hành chính, lễ tân; đảm bảo phương tiện di
chuyển, vận chuyển tiền an toàn.
1.3 Các lĩnh vực hoạt động chủ yếu
Cũng giống như các ngân hàng thương mại khác, hoạt động của VPBank
tập trung vào các hoạt động chủ yếu như: huy động vốn, cho vay vốn và thực
hiện các nghiệp vụ bảo quản và môi giới trên thị trường tiền tệ, mua bán
chứng khoán trên thị trường chứng khoán khi được sự cho phép của NHNN.
Các hoạt động cụ thể của VPBank bao gồm:
Huy động vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn của các tổ chức và cá
nhân;
Tiếp nhận vốn uỷ thác đầu tư và phát triển của các tổ chức trong
nước;
Vay vốn của NHNN và các tổ chức tín dụng khác;
Cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn với các tổ chức cá nhân;
Chiết khấu thương phiếu, trái phiếu và giấy tờ có giá;
Hùn vốn, liên doanh và mua cổ phần theo pháp luật hiện hành;
Thực hiện nhiệm vụ thanh toán giữa các khách hàng;
Thực hiện kinh doanh ngoại tệ;
Huy động vốn từ nước ngoài;
Thanh toán quốc tế và thực hiện các dịch vụ khác liên quan đến
thanh toán quốc tế;
Thực hiện các dịch vụ chuyển tiền trong và ngoài nước dưới nhiều
hình thức, đặc biệt là chuyển tiền nhanh Western Union.
1.4 Tình hình hoạt động kinh doanh
Mặc dù VPBank mới chỉ chính thức thoát khỏi tình trạng kiểm soát đặc
biệt từ giữa năm 2004, nhưng bằng sự nỗ lực và cố gắng của Ban lãnh đạo và
đội ngũ cán bộ nhân viên ngân hàng, hoạt động kinh doanh của VPBank từng
bước đạt được kết quả khả quan.
1.4.1 Về chỉ tiêu tổng tài sản.
Tổng tài sản hoạt động của VPBank được thể hiện qua các số liệu sau:
Bảng 2: Tổng tài sản hoạt động của VPBank qua các năm
Đơn vị: triệu VNĐ
Năm
Tổng TS
2000
2001
2002
2003
2004
1.180.527
1.292.696
1.476.468
2.491.867
4.149.288
6.093.163
2005
(Nguồn: Báo cáo thường niên VPBank 2005 )
Biểu đồ 2: Tình hình tăng tổng tài sản của VPBank
Như vậy, có thể thấy tổng tài sản của VPBank đã không ngừng tăng qua
các năm, tỷ lệ tăng trưởng cũng tăng lên tương ứng. Nếu như năm 2000 tổng
tài sản mới chỉ có 1.180.527 triệu VNĐ thì năm 2002 tổng tài sản là
1.476.468 triệu VNĐ; tốc độ tăng bình quân từ năm 2000 đến năm 2002 là
12,53%/năm, đặc biệt từ năm 2003 tốc độ tăng trưởng này đã gia tăng mạnh
mẽ: năm 2003 là 2.491.867 triệu VNĐ, tăng 68,77% so với năm 2002, năm
2004 tốc độ này là 66,51% so với năm 2003, và năm 2005 tăng 46,8% so với
2004 nâng tổng tài sản trong ngân hàng tính đến thời điểm cuối năm 2005 là
6.093.163 triệu VNĐ. Điều này thể hiện được sự mở rộng quy mô và tình
hình phát triển không ngừng của VPBank qua các năm.
1.4.2 Tình hình huy động vốn:
Cùng với sự tăng quy mô tổng tài sản, nguồn vốn huy động của VPBank
cũng tăng theo, nhất là kể từ năm 2003 trở lại đây nguồn vốn huy động của
VPBank đã tăng mạnh. Từ năm 2000 đến năm 2002 tốc độ tăng bình quân
nguồn vốn huy động là 22,26%/năm, từ năm 2003 đến năm 2005 tố độ này
đạt bình quân là 78,7%/năm, nâng tổng vốn huy động năm 2005 của toàn
ngân hàng lên con số 5.645.000 triệu VNĐ, so với con số 818.533 triệu VNĐ
của năm 2000 thì đây quả là một sự phát triển đáng mừng. Một trong những
nguồn vốn huy động quan trọng của các ngân hàng thương mại là tiền gửi từ
các tổ chức kinh tế và dân cư cũng có những sự gia tăng khả quan: năm 2001
nguồn tiền này là 869.023,76 triệu VNĐ, năm 2002 là 931.812,9 triệu VNĐ,
đến năm 2004 đã là 1.824.538,85 triệu đồng, đạt tốc độ tăng bình quân là
36,65%/năm. Trong năm 2005 nhờ việc thực hiện hàng loạt các biện pháp
kích thích tiền gửi tiết kiệm như duy trì chính sách lãi suất huy động linh
hoạt; thực hiện các đợt khuyến mại lớn (“ VPBank gửi tài lộc đầu xuân”;
“Tiếp nối niềm vui”; “Vui cùng sinh nhật VPBank “) nên đã nhận được sự
hưởng ứng rất nhiệt tình từ phía người gửi tiền. Đầu tháng 3/2005 VPBank đã
đưa ra một hình thức huy động vốn mới “ Tiết kiệm VNĐ được bảo đảm bằng
USD”, sản phẩm này đáp ứng được tâm lý khách hàng nên được người dân
hưởng ứng mạnh mẽ, nhờ vậy mà lượng tiền gửi của các tổ chức kinh tế và
dân cư đã tăng vọt trong năm 2005, đạt con số 3.912.942,99 triệu đồng, tăng
75% so với năm 2004. Những con số trên chứng tỏ VPBank đang có sự phát
triển lớn mạnh và ngày càng củng cố được niềm tin của khách hàng.
Có thể thấy rõ tình hình tăng vốn huy động qua số liệu sau:
Bảng 3: Tình hình vốn huy động qua các năm
Đơn vị: triệu VNĐ
Năm
Vốn
động
2000
huy 818.553
2001
2002
921.750
2003
2004
2005
1.183.074
2.192.945
3.872.813
5.645.000
( Nguồn: Báo cáo thường niên VPBank 2005)
Biểu đồ 3: Tình hình huy động vốn của VPBank qua các năm
1.4.3 Hoạt động cho vay:
Với bất kì một ngân hàng thương mại nào, hoạt động huy động vốn và
hoạt động cho vay phải luôn được chú trọng phát triển đi đôi, nếu như hoạt
động huy động vốn làm tăng nguồn vốn hoạt động của ngân hàng trên thị
trường và chứng tỏ uy tín của nó trên thị trường thì hoạt động cho vay là cơ
sở lợi nhuận của ngân hàng và là điều kiện cho sự tồn tại của ngân hàng vì
nếu ngân hàng không cho vay ra được có nghĩa là bị ứ đọng vốn trong khi vẫn
phải trả lãi huy động. Quán triệt nguyên tắc này, VPBank đã luôn nỗ lực tiếp
thị, quảng bá hình ảnh ngân hàng đến với khách hàng, đặc biệt là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ. Nhờ vậy, doanh số cho vay ra của VPBank không ngừng
tăng, tốc độ gia tăng bình quân trong giai đoạn 2000-2002 là 26,25%/năm và
giai đoạn 2003-2005 là 40,86%/năm; dư nợ tín dụng năm 2005 đạt 3014 tỷ
đồng, vượt 9% so với kế hoạch và tăng 62% so với năm 2004( số liệu bản tin
VPBank số Xuân 2006).
Sau đây là bảng số liệu phản ánh tình hình hoạt động cho vay của VPBank
trong những năm gần đây
Bảng 4: Tình hình hoạt động cho vay của VPBank
Đơn vị: triệu VNĐ
Năm
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Cho vay
723.564
852.910
1.103.426
1.525.212
1.865.364 3.394.963
( Nguồn: Báo cáo thường niên VPBank 2005)
Biểu đồ 4: Hoạt động cho vay
1.4.4 Kết quả kinh doanh (trong năm):
1.4.4.1 Tổng thu nhập hoạt động:
Nhờ sự tăng trưởng vững chắc của nguồn vốn huy động và nguồn vốn cho
vay, tổng thu nhập từ hoạt động của VPBank cũng vì thế mà có sự tăng
trưởng. Năm 2001 tổng thu nhập hoạt động là 85.899 tỷ VNĐ, năm 2002 là
93.562 tỷ VNĐ, tăng 8,9%; năm 2003 tổng thu nhập hoạt động đã đạt con số
187.325 tỷ VNĐ, tăng so với năm 2002 là 100,2%, đây quả là một tốc độ tăng
ấn tượng; năm 2004 tốc độ tăng này tiếp tục được duy trì ở mức 52,77%.
1.4.4.2 Tổng chi phí hoạt động :
Do tổng nguồn vốn huy động tăng nên tổng chi phí hoạt động cũng có sự
tăng theo, tuy nhiên nhờ tốc độ tăng của tổng chi phí hoạt động vẫn thấp hơn
tốc độ tăng của tổng thu nhập hoạt động nên vẫn đảm bảo được lợi nhuận
trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Cụ thể lợi nhuận trước thuế và dự phòng trong các năm , từ năm 2001 đến
năm2005 như ở bảng số liệu sau:
Bảng 5: Lợi nhuận trước thuế và dự phòng qua các năm của VPBank
Năm
LN trước thuế và
dự phòng
2001
2002
2003
20.560
42.828
60.078
Đơn vị: Triệu VNĐ
2004
2005
83.320
1.914
( Nguồn: Báo cáo thường niên VPBank2005)
Biểu đồ 5: Lợi nhuận trước thuế dự phòng
Tỷ lệ chia cổ tức hàng năm: tỷ lệ chia cổ tức hàng năm của ngân hàng luôn
đạt trên 10%; trong năm 2004 là 17%; năm 2005 là trên 20%. Đây là tỷ lệ cổ
tức thuộc vào nhóm cao trong các ngân hàng thương mại cổ phần.
1.4.4.3 Các chỉ tiêu hoạt động kinh doanh khác:
Tỷ lệ nợ xấu trong năm 2005 của VPBank chiếm 0,75% tổng dư nợ. Tất cả
các khoản nợ này đều có tài sản đảm bảo hợp pháp nên hầu như các khoản nợ
xấu đều được thu hồi sớm sau khi chuyển nợ quá hạn.
Công tác thanh toán quốc tế: tháng12/2005 VPBank đã được The Bank of
New York trao “ Chứng nhận đạt tỷ lệ điện chuẩn cao trong các giao dịch
thanh toán quốc tế”. Với chứng nhận này, VPBank là một trong năm ngân
hàng của Việt Nam được The Bank of New York trao cho vinh dự này. Trước
đó, tháng 2/2005 VPBank cũng đã được Union Bank of California trao ( Mỹ)
công nhận là ngân hàng đạt tỷ lệ điện chuẩn (SPT-Straight through
Processing) cao. Tính đến tháng 10/2005 tỷ lệ điện chuẩn mà VPBank đạt
được trong các giao dịch quốc tế là 97%, đây là một tỷ lệ rất cao chứng tỏ
chất lượng giao dịch thanh toán quốc tế của VPBank đang ngày càng đáp ứng
được các tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp với mục tiêu “ Hoàn thiện trên từng
bước tiến” của VPBank .
1.4.4.4 Về chính sách đối với cán bộ, nhân viên.
Với phương châm : “coi đội ngũ người lao động là yếu tố quyết định sự
thành công của ngân hàng” và “bảo đảm cuộc sống ổn định và có cơ hội thăng
tiến” trong những năm qua VPBank luôn chú ý đến công tác tuyển dụng,đào
tạo CBNV, thực hiện nhiều chính sách thiết thực với CBNV của mình. Một số
chính sách cụ thể mà hiện VPBank đang áp dụng bao gồm:
+ Chế độ lương và phụ cấp: gồm có lương cơ bản, lương kinh doanh, phụ
cấp trách nhiệm,phụ cấp thâm niên, phụ cấp khu vực, phụ cấp điện thoại di
động, phụ cấp đi lại, phụ cấp ngoại ngữ, ăn trưa, các loại phụ cấp trợ cấp
khác.
+ Chế độ công tác phí.
+ Chế độ nghỉ phép, nghỉ lễ; chế độ hỗ trợ đào tạo.
+ Thưởng phát huy sáng kiến, bình bầu cá nhân xuất sắc..
+ Cơ hội thăng tiến.
Ngoài ra, VPBank còn chú ý đến các hoạt động xã hội khác như tài trợ cho
chương trình truyền hình “ Khởi nghiệp”, tham gia ủng hộ quỹ “ Vì người
nghèo”…Tất cả các hoạt động trên đã góp phần tích cực trong việc quảng bá
hinh ảnh của Ngân hàng đến với người dân.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
TẠI VPBANK
1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ KỸ THUẬT CƠ BẢN
1.1 Vốn:
Vốn điều lệ ban đầu khi mới thành lập là 20 tỷ VND. Sau đó, do nhu cầu
phát triển, theo thời gian VPBank đã nhiều lần tăng vốn điều lệ. Đến nay
(tháng 8/2006), vốn điều lệ của VPBank đạt 500 tỷ đồng. Dự kiến trong tháng
9, VPBank sẽ nhận được chấp thuận của NHNN cho phép bán 10% vốn cổ
phần cho cổ đông chiến lược nước ngoài là Ngân hàng OCBC - một Ngân
hàng lớn nhất Singapore, theo đó vốn điều lệ sẽ được nâng lên trên 750
tỷ đồng. Tiếp theo, đến cuối năm 2006, vốn điều lệ của VPBank sẽ tăng lên
trên 1.000 tỷ đồng
1.2 Lao động:
Số lượng nhân viên của VPBank trên toàn hệ thống tính đến nay có trên
1.000 người, trong đó phần lớn là các cán bộ, nhân viên có trình độ đại học và
trên đại học (chiếm 87%). Nhận thức được chất lượng đội ngũ nhân viên
chính là sức mạnh của ngân hàng, giúp VPBank sẵn sàng đương đầu được với
cạnh tranh, nhất là trong giai đoạn đầy thử thách sắp tới khi Việt Nam bước
vào hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, những năm vừa qua VPBank luôn
quan tâm nâng cao chất lượng công tác quản trị nhân sự
1.3 Thị trường:
Mục tiêu của VPBank là trở thành một trong những ngân hàng bán lẻ hàng
đầu Việt nam. Vì vậy thị trường mà VPBank hướng tới là các Doanh nghiệp
vừa và nhỏ ,các cá nhân có thu nhập cao và trung bình trong xã hội. Doanh
nghiệp vừa và nhỏ bao gồm các doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, Công
ty Cổ phần, Hợp tác xã, Liên minh hợp tác xã, Doanh nghiệp Nhà nước, hoặc
hộ kinh doanh cá thể có số vốn nhỏ hơn 10 tỷ đồng và số lao động thường
xuyên dưới 300 người.
Tại Việt Nam, doanh nghiệp vừa và nhỏ( DNVVN) chiếm khoảng 96%
tổng số doanh nghiệp, đóng góp 26% tổng sản phẩm xã hội (GDP), 31% giá
trị tổng sản lượng công nghiệp, 78% mức bán lẻ, 64% tổng lượng vận chuyển
hàng hoá, tạo ra 49% việc làm phi nông nghiệp ở nông thôn và 25-26% lực
lượng lao động cả nước. Đóng góp vào ngân sách Nhà nước thông qua nộp
thuế là 6,4% tổng ngân sách hàng năm.
Sự phát triển của các DNVVN đã góp phần hết sức tích cực vào sự tăng
trưởng và phát triển chung của nền kinh tế. Do quy mô nhỏ bé nên các
DNVVN rất linh hoạt, dễ thích nghi với các biến động của môi trường kinh
doanh. Đó còn là các doanh nghiệp có quyền tự quyết cao và thường có tỷ
suất lợi nhuận lớn. Tuy nhiên DNVVN cũng có nhiều mặt hạn chế như vốn ít,
trình độ quản lý thấp, hệ thống sổ sách kế toán chưa chuẩn mực và các doanh
nghiệp này phần lớn mới chỉ hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ.
1.4 Cơ sở vật chất:
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, VPBank luôn chú ý đến việc
mở rộng quy mô, tăng cường mạng lưới hoạt động tại các thành phố lớn. Cuối
năm 1993, Thống đốc NHNN chấp thuận cho VPBank mở Chi nhánh tại
thành phố Hồ Chí Minh. Tháng 11/1994, VPBank được phép mở thêm Chi
nhánh Hải Phòng và tháng 7/1995, được mở thêm Chi nhánh Đà Nẵng. Trong
năm 2004, NHNN đã có văn bản chấp thuận cho VPBank được mở thêm 3
Chi nhánh mới đó là Chi nhánh Hà Nội trên cơ sở tách bộ phận trực tiếp kinh
doanh trên địa bàn Hà Nội ra khỏi Hội sở; Chi nhánh Huế; Chi nhánh Sài
Gòn. Trong năm 2005, VPBank tiếp tục được Ngân hàng Nhà nước chấp
thuận cho mở thêm một số Chi nhánh nữa đó là Chi nhánh Cần Thơ; Chi
nhánh Quảng Ninh; Chi nhánh Vĩnh Phúc; Chi nhánh Thanh Xuân; Chi nhánh
Thăng Long; Chi nhánh Tân Phú; Chi nhánh Cầu Giấy; Chi nhánh Bắc Giang.
Cũng trong năm 2005, NHNN đã chấp thuận cho VPBank được nâng cấp một
số phòng giao dịch thành chi nhánh đó là Phòng Giao dịch Cát Linh, Phòng
giao dịch Trần Hưng Đạo, Phòng giao dịch Giảng Võ, Phòng giao dịch Hai
Bà Trưng, Phòng Giao dịch Chương Dương. Trong năm 2006, VPBank tiếp
tục được NHNN cho mở thêm Phòng Giao dịch Hồ Gươm (đặt tại Hội sở
chính của Ngân hàng) và Phòng Giao dịch Vĩ Dạ, phòng giao dịch Đông Ba
(trực thuộc Chi nhánh Huế), Phòng giao dịch Bách Khoa, phòng Giao dịch
Tràng An (trực thuộc Chi nhánh Hà Nội), Phòng giao dịch Tân Bình (trực
thuộc Chi Nhánh Sài Gòn), Phòng Giao dịch Khánh Hội (trực thuộc Chi
nhánh Hồ Chí Minh), phòng giao dịch Cẩm Phả (trực thuộc CN Quảng Ninh),
phòng giao dịch Phạm văn Đồng (trực thuộc CN Thăng long), phòng giao
dịch Hưng Lợi (trực thộc CN Cần Thơ). Bên cạnh việc mở rộng mạng lưới
giao dịch trên đây, trong năm 2006, VPBank cũng đã mở thêm hai Công ty
trực thuộc đó là Công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản; Công ty Chứng
Khoán.
Tính đến tháng 8 năm 2006, Hệ thống VPBank có tổng cộng 37 điểm giao
dịch gồm có: Hội sở chính tại Hà Nội, 21 Chi nhánh và 16 phòng giao dịch tại
các Tỉnh, Thành phố lớn của đất nước là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,
Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc;
Bắc Giang và 2 Công ty trực thuộc. Năm 2006, VPBank sẽ mở thêm các Chi
nhánh mới tại Vinh (Nghệ An); Thanh Hóa, Nam Định, Nha Trang, Bình
Dương; Đồng Nai, Kiên Giang và các phòng giao dịch, nâng tổng số điểm
giao dịch trên toàn Hệ thống của VPBank lên 50 chi nhánh và phòng giao
dịch.
2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO
2.1 Khái niệm và đặc điểm cơ bản của rủi ro tín dụng
Rủi ro tín dụng trong hoạt động Ngân hàng của tổ chức tín dụng, theo quy
định tại Điều 2 “Quy định về phân loại nợ trích lập và sử dụng dự phòng để
xử lý rủi ro tín dụng” ban hành theo quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN ngày
22/4/2005 của Thống đốc NHNN, là khả năng sảy ra tổn thất trong hoạt động
ngân hàng của tổ chức tín dụng do khách hàng không thực hiện hoặc không
có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết.
Rủi ro tín dụng có thể hiểu một cách đơn giản là một khả năng trong tương
lai người đi vay ngân hang thất bại trong việc thực hiện đúng các điều khoản
trong hợp đồng tín dụng. Như vậy rủi ro tín dụng là khả năng khách hàng vay
vốn không thanh toán được tiền lãi hoặc vốn gốc hoặc cả hai. Rủi ro tín dụng
không chỉ giới hạn ở hoạt động cho vay mà còn bao gồm nhiều hoạt động
mang tính chất tín dụng khác của ngân hàng như bảo lãnh, tài trợ thương mại,
cho vay ở thị trường liên ngân hàng, tín dụng thuê mua, đồng tài trợ…
Rủi ro tín dụng là một tất yếu mà các ngân hàng không thể loại bỏ hoàn
toàn ra khỏi hoạt động tín dụng của mình, họ buộc phải chấp nhận sự tồn tại
của rủi ro và cố gắng tìm mọi phương thức để có thể hạn chế đến mức thấp
nhất rủi ro tín dụng, đặc biệt là khi thế giới đang tiến dần tới giai đoạn toàn
cầu hóa, các hoạt động của ngân hàng trở nên vô cùng phong phú và không
chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia như trước đây mà còn hướng ra thị
trường quốc tế. Trong bối cảnh đó, các hoạt động tín dụng chứa đựng nhiều
rủi ro hơn, yêu cầu cần có một phương thức quản trị rủi ro tín dụng hiệu quả
là vấn đề trọng tâm trong công cuộc đổi mới và phát triển của các ngân hàng
hiện nay. Đồng thời sự tăng cường kiểm soát quốc tế đặt ra yêu cầu các ngân
hàng cần có những biện pháp hữu hiệu để hạn chế rủi ro và đáp ứng được
những tiêu chuẩn quy định.
2.2 Tình hình hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại VPBank
2.2.1 Tổ chức tín dụng tại VPBank
Tín dụng là một trong những hoạt động chính yếu nhất của VPBank ,
mang lại mức lợi nhuận cao song đồng thời cũng chứa đựng nhiều rủi ro hơn
so với các hoạt động khác của ngân hàng. Vì vậy, cơ cấu tổ chức hoạt động
tín dụng đòi hỏi phải đảm bảo tính thống nhất trong mối quan hệ ràng buộc
kiểm soát lẫn nhau, thông tin được tập trung đầy đủ, chính xác và kịp thời.
Nguyên tắc hoạt động tín dụng phải đảm bảo sự cân nhắc thận trọng song
song với sự linh hoạt, không làm ảnh hưởng tới mối quan hệ với các khách
hàng.
Bắt đầu từ năm 2002, hoạt động tín dụng tại VPBank đã có chuyển biến
mạnh mẽ về chất lượng do việc xét duyệt cho vay được thực hiện theo cơ chế
3 cấp: Nhân viên tín dụng – Phòng phục vụ khách hàng – Ban tín dụng hoặc
Hội đồng tín dụng tùy theo quy mô cho vay. Bộ phận thẩm định tài sản đảm
bảo được tách độc lập hoàn toàn với phòng tín dụng, nhờ vậy hạn chế tối đa
rủi ro tín dụng.
Trước đây, VPBank có 3 cấp cho vay là: Hội sở chính, chi nhánh cấp I và
chi nhánh cấp II. Tuy nhiên kể từ ngày 04/01/2005, chi nhánh cấp I Hà nội ra
đời trên cơ sở tách ra từ bộ phận trực tiếp kinh doanh của Hội sở, do đó Hội
sở chính không còn chức năng cho vay nữa mà tập trung hoạt động tín dụng
về các chi nhánh. Dựa trên mô hình của chi nhánh Hà Nội, có thể khai quát cơ
cấu tổ chức hoạt động tín dụng của VPBank như sau:
- Hội đồng tín dụng : Là cơ quan xét duyệt và quyết định cao nhất về các
vấn đề cho vay, bảo lãnh và mở L/C trong và ngoài nước , gia hạn, miễn giảm
lãi…trong toàn hệ thống VPBank. VPBank hiện nay có hai hội đồng tín dụng
đặt tại Hội sở chính Hà nội và Thành phố HCM.
- Ban tín dụng: Mỗi chi nhánh cấp I đều có một Ban tín dụng có thẩm
quyền xét duyệt và quyết định về các vấn đề cho vay, bảo lãnh, mở L/C trong
và ngoài nước, gia hạn, miễn giảm lãi…do cán bộ tín dụng trong chi nhánh và
các chi nhánh cấp 2 trực thuộc đệ trình với hạn mức tối đa được quy định bởi
Hội đồng tín dụng, cụ thể:
+ Ban tín dụng chi nhánh Hà nội và TP HCM xét duyệt các khoản cho vay
tối đa đến 2 tỷ đồng.
+ Ban tín dụng các chi nhánh cấp 1 khác: xét duyệt cho vay tối đa đến 1 tỷ
đồng.
- Phòng phục vụ khách hàng cá nhân (A/O cá nhân): thực hiện nhiệm
vụ phân tích món vay và cho vay đối với cá nhân; giám sát, kiểm tra tín dụng
cá nhân của Chi nhánh cấp dưới và Phòng giao dịch trực thuộc, chỉ đạo, đôn
đốc thu hồi nợ, xử lý nợ quá hạn đối với các khoản vay cá nhân trong toàn chi
nhánh.
- Phòng phục vụ khách hàng doanh nghiệp ( A/O doanh nghiệp): tiếp
nhận hồ sơ vay,bảo lãnh, thanh toán, mua bán ngoại tệ…của khách hàng.
Thẩm định, để xuất va thuyết trình về khoản vay trước Ban tín dụng, Hội
đồng tín dụng. Thường xuyên kiểm tra, giám sát tình hình hoạt động, sản
xuất, kinh doanh của khách hàng sau khi cho vay. Đôn đốc thu hồi nợ, thường
xuyên đánh giá lại khách hàng và các món vay. Đề xuất gia hạn nợ, điều
chỉnh kỳ hạn nợ. Đề xuất điều chỉnh lãi, miễn giảm lãi tiền vay cho khách
hàng. Đề xuất giải pháp tài sản thế chấp, cầm cố…
- Phòng thẩm định tài sản bảo đảm: Thực hiện việc thẩm định và đánh
giá các tài sản thế chấp cầm cố, chịu trách nhiệm về giá trị thẩm định tài sản
thế chấp cầm cố đảm bảo cho khoản vay. Định kỳ tái định giá tài sản thế chấp
cầm cố, có trách nhiệm đề xuất các biện pháp xử lý kịp thời các vấn đề phát
sinh để đảm bảo an toàn tín dụng.
- Phòng thu hồi nợ: Lập kế hoạch va thực hiện kế hoạch thu hồi nợ quá
hạn đã được duyệt. Tiếp nhận các hồ sơ vay, bảo lãnh các khoản nợ quá hạn
do Phòng A/O Doanh nghiệp và A/O cá nhân chuyển sang để xử lý theo pháp
luật.
2.2.2 Tình hình quản trị rủi ro tín dụng:
- Quy trình nghiệp vụ tín dụng
Ngày 13/05/2002, Hội đồng quản trị Ngân hàng VPBank ban hành quyết
định số 427/QĐ-HĐQT về Quy trình nghiệp vụ tín dụng bao gồm 8 bước như
sau:
- Xem thêm -