Tài liệu Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản nội ngành tại kho bạc nhà nước hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- LÊ ANH TUẤN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN NỘI NGÀNH TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội - 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- LÊ ANH TUẤN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN NỘI NGÀNH TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐINH VĂN THÔNG XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN PGS.TS. Đinh Văn Thông PGS.TS. Nguyễn Trúc Lê Hà Nội – 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, chƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác. Việc sử dụng kết quả, trích dẫn tài liệu của ngƣời khác đảm bảo theo đúng các quy định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin đƣợc đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Hà Nội, ngày 19/01/2017 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Anh Tuấn LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chƣơng trình cao học và viết luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô Trƣờng Đại học Kinh tế, đã tận tình giúp đỡ và hƣớng dẫn cho tôi trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đinh Văn Thông đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hướng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng nỗ lực, tìm tòi, nghiên cứu để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được những đóng góp tận tình của quý thầy cô và các bạn. Xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Anh Tuấn MỤC LỤC Danh mục viết tắt……………………………………………………………...i Danh mục các bảng…………………………………………………………...ii Danh mục các hình vẽ, sơ đồ………………………………………………...iii PHẦN MỞ ĐẦU……………………………………………………………...1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC……………………………………….4 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.................................4 1.2. Cơ sở lí luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc………………………………...……………………………....................7 1.2.1.Khái quát chung về vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc .……….7 1.2.2.Nội dung công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc……………………………………………………………………..10 1.2.3. Kinh nghiệm trong quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc của một số KBNN địa phƣơng..………….………………………..23 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..……………………….......26 2.1.Phƣơng pháp thu thập tƣ liệu nghiên cứu….……………………….……26 2.2. Phƣơng pháp xử lý dữ liệu........………………...………………………26 2.2. 1. Phƣơng pháp thống kê – so sánh .......……………………………......27 2.2.2. Phƣơng pháp phân tích – tổng hợp……..…………………………......29 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN NỘI NGÀNH TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC HÀ NỘI.………………………………………..................................32 3.1. Giới thiệu khái quát về KBNN Hà Nội.…………………………...........32 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển..……………….…………………....32 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của KBNN Hà Nội…..………………………...32 3.1.3. Cơ cấu tổ chức của KBNN Hà Nội…………………………………...33 3.2. Thực trạng quản lý sử dụng vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội …………………….…..........................................35 3.2.1. Tình hình đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc trong giai đoạn 03 năm từ (2014 đến 2016)....................................................35 3.2.2. Tình hình giải ngân đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội giai đoạn 2014 – 2016 ....................40 3.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý vốn đầu tƣ xây dựng nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội …..…………………………………….……….....................44 3.2.4. Lập kế hoạch và phân bổ vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội................................................................................49 3.2.5. Cấp phát vốn theo tiến độ công trình….……………………….……...53 3.2.6. Công tác thanh tra kiểm tra và quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội……………………….……………..55 3.3. Đánh giá chung về công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành tại KBNN Hà Nội. …………………………………...………...…….63 3.3.1.Những kết quả đạt đƣợc……………………………………………….63 3.3.2.Những hạn chế, yếu kém........................................................................65 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XDCB NỘI NGÀNH TỪ NSNN TẠI KBNN HÀ NỘI..….……………….......…...69 4.1. Nhu cầu đầu tƣ XDCB tại KBNN Hà Nội giai đoạn 2017 – 2020………..69 4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội................................................................................69 4.2.1. Nhóm giải pháp quản lý dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội.........................................69 4.2.2. Nhóm giải pháp kế hoạch hóa vốn đầu tƣ, phân bổ vốn đầu tƣ và quản lý vốn đầu tƣ từ nguồn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc nhà nƣớc Hà Nội....72 4.2.3. Nhóm giải pháp đổi mới phƣơng thức thực hiện đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội theo hƣớng xây dựng Ban quản lý chuyên nghiệp……………………………………..…..…77 KẾT LUẬN…...……………………………………………………….…….80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO….………………………...……....82 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 CĐT Chủ đầu tƣ 2 ĐTXD Đầu tƣ xây dựng 3 GPMB Giải phóng mặt bằng 4 KBNN Kho bạc Nhà nƣớc 5 KSC Kiểm soát chi 6 KT- XH Kinh tế - Xã hội 7 NSNN Ngân sách Nhà nƣớc 8 QLNN Quản lý nhà nƣớc 9 TMĐT Tổng mức đầu tƣ 10 TW Trung ƣơng 11 UBND Uỷ ban Nhân dân 12 XDCB Xây dựng cơ bản 13 XHCN Xã hội chủ nghĩa i DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng 1 Bảng 3.1 2 Bảng 3.2 3 Bảng 3.3 4 Bảng 3.4 5 Bảng 3.5 6 Bảng 3.6 Tên bảng TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Hoàn Kiếm TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Ba Đình TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Long Biên TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Thƣờng Tín TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Thạch Thất TMĐT và chi phí thực hiện xây dựng KBNN Thanh Trì Trang 31 32 33 33 34 35 Tình hình giải ngân đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn 7 Bảng 3.7 ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội 37 năm 2014. Tình hình giải ngân đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn 8 Bảng 3.8 ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội 38 năm 2015. Tình hình giải ngân đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn 9 Bảng 3.9 ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội 39 năm 2016. 10 Bảng 3.10 Bảng nhân sự và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ Ban quản lý dự án xây dựng KBNN Hà Nội. 42 Tình hình quyết toán dự án hoàn thành từ nguồn 11 Bảng 3.11 ngân sách nhà nƣớc tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội giai đoạn 2014-2016. ii 59 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠĐỒ STT Hình 1 Hình 3.1 2 Hình 3.2 Tên bảng Sơ đồ cơ cấu tổ chức của KBNN Hà Nội Tổ chức bộ máy quản lý đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN tại hệ thống Kho bạc Nhà nƣớc iii Trang 30 40 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB) là lĩnh vực quan trọng, giữ vai trò chủ yếu trong việc xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Hoạt động quản lý vốn đầu tƣ XDCB đối với các dự án đầu tƣ là hoạt động hết sức phức tạp, bao gồm nhiều lĩnh vực hoạt động khác nhau. Vì vậy, để làm tốt quản lý vốn đầu tƣ XDCB đòi hỏi phải có những phƣơng pháp quản lý khoa học mà trong đó việc lập và thực hiện các kế hoạch tài chính là có tính chất bắt buộc. Các giá trị dự toán trong dự án đầu tƣ chính là cơ sở quan trọng để lập, triển khai các kế hoạch tài chính thực hiện quản lý vốn đầu tƣ XDCB. Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội là đơn vị đƣợc Kho bạc Nhà nƣớc Trung ƣơng giao nhiệm vụ chủ đầu tƣ trực tiếp quản lý thực hiện các dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn Hà Nội. Đứng trƣớc mục tiêu xây dựng hệ thống kho bạc nhà nƣớc thành kho bạc điện tửvào năm 2020, việc đầu tƣ xây dựng cơ bản đang là vấn đề tiên quyết và cấp bách, đòi hỏi Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội phải thực hiện các giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ xây dựng nhằm mang lại hiệu quả cao trong đầu tƣ xây dựng. Một dự án xây dựng công trình đƣợc đánh giá là thành công khi chi phí công trình không vƣợt tổng mức đầu tƣ, không vƣợt tiến độ thi công và chất lƣợng đƣợc đảm bảo. Bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc thì việc quản lý dự án đầu tƣ xây dựng tại KBNN Hà Nội còn có nhiều tồn tại và hạn chế. Việc giảm thất thoát, lãng phí vốn đầu tƣ đồng nghĩa với việc tăng nguồn vốn phát triển kinh tế xã hội. Để giảm thất thoát, lãng phí cần thực hiện từ khâu chủ trƣơng đầu tƣ, thực hiện đầu tƣ và khâu kết thúc đầu tƣ đƣa vào sử dụng. Trong đó công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng có vị trí rất quan trọng về mặt nhận thức, về lý luận cũng nhƣ quá trình điều hành thực tiễn.Vì vậy, việc nghiên cứu quản lý vốn đầu tƣ xây dựng 1 nội ngành tại KBNN Hà Nội là yêu cầu bức thiết có ý nghĩa cả về lý luận và hoạt động thực tiễn. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng nội ngành tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội”. 2. Câu hỏi nghiên cứu: “Thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội như thế nào và cần có giải pháp gì để hoàn thiện quản lý vốn ĐTXDCB nội ngành tại KBNN Hà Nội ?” 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài: 3.1. Mục đích: Nghiên cứu đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ xây dựng tại Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ: - Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề cơ bản về quản lý vốn đầu tƣ trong xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nƣớc. - Đánh giá thực trạng quản lý vốn đầu tƣ xây dựng các công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc do KBNN Hà Nội làm Chủ đầu tƣ, rút ra những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của tồn tại hạn chế đó. - Đƣa ra những giải pháp giải quyết những tồn tại và hạn chế nhằm hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ Ngân sách nhà nƣớc tại KBNN Hà Nội. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: - Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành tại KBNN Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Luận văn nghiên cứu quản lý vốn đầu tƣ XDCB nội ngành tại KBNN Hà Nội. Các vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan đến cơ chế chính sách đầu tƣ xây dựng và kiểm soát chi đầu tƣ XDCB từ NSNN của KBNN Hà Nội. Nghiên cứu quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành là 2 nguồn vốn thuộc quỹ Phát triển hoạt động ngành của KBNN thuộc nguồn vốn Ngân sách Nhà nƣớc. Hoạt động quản lý vốn đầu tƣ XDCB nội ngành từ nguồn NSNN trong mối quan hệ với các nhân tố bên trong và bên ngoài tác động đến hoạt động quản lý đầu tƣ XDCB từ NSNN tại KBNN Hà Nội. + Về đối tƣợng, không gian khảo sát: Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng các công trình do KBNN Hà Nội làm chủ đầu tƣ trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016. + Chủ thể quản lý: Kho bạc Nhà nƣớc Hà Nội là đơn vị đƣợc Kho bạc Nhà nƣớc Trung ƣơng giao nhiệm vụ chủ đầu tƣ trực tiếp quản lý thực hiện các dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn Hà Nội. 5. Kết cấu của luận văn Luận văn đƣợc thiết kế theo bố cục gồm: 04 chƣơng chính, kết luận, tài liệu tham khảo, cụ thể nhƣ sau: Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội. Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN tại KBNN Hà Nội. 3 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Cho đến nay đã có một số công trình nghiên cứu khoa học về các đề tài quản lý vốn đầu tƣ từ nguồn vốn NSNN; những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn nói chung và vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nói riêng, đề xuất các gi ải pháp ch ống thất thoát , lãng phí trong đầu tƣ xây dựng cơ bản, trong đó có một số công trình khoa học tiêu biểu ở phạm vi toàn quốc nhƣ sau: - Nguyễn Huy Chí, năm 2016. "Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng Ngân sách Nhà nƣớc ở Việt Nam". Luận án tiến sỹ. Đề tài phân tích, đánh giá thực trạng đầu tƣ xây dựng cơ bản và thực trạng công tác quản lý Nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng vốn NSNN ở Việt Nam. Đề xuất các phƣơng hƣớng và giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng vốn NSNN ở Việt Nam trong giai đoạn tới. - Bùi Mạnh Tuyên, năm 2015."Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Hà Giang". Luận văn thạc sỹ kinh tế. Đề tài nhằm đánh giá, phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Làm rõ những kết quả, những hạn chế, khó khăn trong công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng sử dụng nguồn ngân sách nhà nƣớc để đề xuất những giải pháp tiếp tục hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn tỉnh Hà Giang. - Uông Thị Minh Huyền, năm 2015."Kiểm soát chi vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản qua Kho bạc Nhà nƣớc quận Thanh Xuân".Luận văn thạc sĩ kinh 4 tế.Đề tài đã hệ thống hoá đƣợcmột số vấn đề liên quan đến cơ sở lý thuyết về việc kiểm soát thanh toán v ốn đầutƣ xây dựng cơ bản qua kho bạc nhà nƣớc quận Thanh Xuân, phân tích đánh giá k ết quả hoạt động vàđề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng kiểm soát thanh toán v ốn đầu tƣ XDCB quahệ thống KBNN. - Nguyễn Ngọc Dũng, năm 2014."Tăng cƣờng quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh". Luận văn thạc sĩ kinh tế. Đề tài đã cung cấp cơ sở lý luận đầy đủ về việc quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh, phân tích đánh giá kết quả hoạt động quản lý vốn và đề xuất giải pháp nâng cao ch ất lƣợng quản lý vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh. - Hoàng Thị Hương Giang, năm 2012.''Chống thất thoát lãng phí trong đầu tƣ xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách, phân tích dƣới góc độ kiểm toán Nhà nƣớc". Luận văn thạc sĩ kinh tế. Đề tài phân tích, đánh giá thực trạng thất thoát,lãng phí trong đầu tƣ xây dựng cơ bản và thực trạng công tác quản lý Nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng vốn NSNN dƣới góc độ của Kiểm toán Nhà nƣớc. Đề xuất các phƣơng hƣớng và giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng vốn NSNN trong giai đoạn tới. - Lê Toàn Thắng, 2012."Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc của Thành phố Hà Nội". Luận văn thạc sĩ. Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị. Đề tài nhằm đánh giá, phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn thành phố Hà Nội. Làm rõ những kết quả, những hạn chế, khó khăn trong công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng sử dụng nguồn ngân sách nhà nƣớc để đề xuất những giải 5 pháp tiếp tục hoàn thiện quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN trên địa bàn thành phố Hà Nội. -Đoàn Kim Khuyên năm 2012 "Hoàn thiện công tác ki ểm soát thanh toán vốn đầu tƣ XDCBtại Kho bạc Nhà nƣớc Đà Nẵng".Luận văn thạc sĩ kinh tế. Đề tài đã hệ thống hoá đ ƣợc một số vấn đề lýluận cơ bản về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà n ƣớc, quản lývốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nguồn vốn ngân sách nhà n ƣớc. Làm rõ thực trạngcông tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc tại kho bạcnhà nƣớc Đà Nẵng và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý nâng caohiệu quả công tác ki ểm soát thanh toán v ốn đầu tƣ XDCB từ NSNN tại Kho bạcNhà nƣớc Đà Nẵng trong thời gian tới. Nhìn chung các tài liệu trên đã phân tích những khó khăn, vƣớng mắc trong hoạt động quản lý vốn đầu tƣ XDCB ở nhiều góc độ, phạm vi khác nhau và đƣa ra những giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tƣ XDCB. Một số luận văn mặc dù có nội dung khá gần song phạm vi nghiên cứu rộng hơn nhƣ về đầu tƣ công, đầu tƣ phát triển hoặc chi NSNN trong khi luận văn của tác giả tập trung vào phạm vi hẹp hơn là đầu tƣ cho XDCB. Ngoài ra, một số công trình nghiên cứu đề cập đến nguồn vốn của nhà nƣớc, trong khi đó luận án của tác giả chỉ nghiên cứu nguồn vốn từ NSNN. Mặt khác, trong khoảng thời gian 3 năm trở lại đây, một loạt các văn bản pháp lý mới có liên quan đến đầu tƣ XDCB từ vốn NSNN đƣợc ban hành và bắt đầu có hiệu lực. Theo đó, cơ chế, quy trình quản lý đầu tƣ XDCB từ NSNN đã đƣợc hoàn thiện hơn rất nhiều. Trên cơ sở các nghiên cứu trƣớc đây luận văn này sẽ nghiên cứu, phân tích đánh giá hoạt động quản lý vốn đầu tƣ qua cách tiếp cận thực tế hoạt động quản lý các dự án đƣợc giao vốn đầu tƣ XDCB nội ngành của KBNN 6 Hà Nội, để từ đó phân tích và đánh giá thực tiễn hoạt động quản lý vốn của KBNN Hà Nội đối với các dự án sử dụng nguồn vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN. 1.2. Cơ sở lí luậnvà thực tiễn về quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc 1.2.1. Khái quát chung về vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách nhà nƣớc 1.2.1.1. Khái niệm về đầu tư xây dựng cơ bản Theo Luật Đầu tƣ số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại Điều 3, khái niệm đầu tƣ đƣợc hiểu: “Đầu tƣ là việc nhà đầu tƣ bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tƣ”. "Đầu tƣ XDCB đƣợc hiểu là việc bỏ vốn để xây dựng mới,mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lƣợng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định." Đầu tƣ XDCB theo dự án có thể chia thành 3 bƣớc cơ bản: (1) Giai đoạn chuẩn bị đầu tƣ, (2) Giai đoạn thực hiện đầu tƣ, (3) Giai đoạn đƣa vào khai thác và sử dụng. Tùy tính chất và qui mô của dự án mà các bƣớc trên có thể rút ngắn lại nhƣ: ở giai đoạn chuẩn bị đầu tƣ, đối với những dự án B và C thì có thể không cần bƣớc nghiên cứu cơ hội đầu tƣ mà xây dựng bƣớc nghiên cứu khả thi luôn, thậm chí chỉ cần lập báo cáo kinh tế kỹ thuật đối với những dự án đã có thiết kế mẫu. 1.2.1.2. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản và phân loại vốn đầu tư xây dựng cơ bản * Khái niệm : “Vốn đầu tƣ XDCB là toàn bộ những chi phí đã bỏ ra để đạt đƣợc mục đích đầu tƣ bao gồm chi phí cho việc khảo sát quy hoạch xây dựng, chi phí chuẩn bị đầu tƣ, chi phí thiết kế và xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác đƣợc ghi trong tổng dự toán”. 7 * Phân loại: Theo quy định tại Luật Đầu tƣ công số 49/2014/QH13: Vốn nhà nƣớc là từ những nguồn sau: - Vốn từ NSNN; - Vốn công trái quốc gia; - Vốn trái phiếu Chính phủ; - Vốn trái phiếu chính quyền địa phƣơng; - Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ƣu đãi của các nhà tài trợ nƣớc ngoài; - Vốn tín dụng đầu tƣ phát triển của Nhà nƣớc; - Vốn từ nguồn thu để lại cho đầu tƣ nhƣng chƣa đƣa vào cân đối ngân sách nhà nƣớc; - Các khoản vốn vay khác của ngân sách địa phƣơng để đầu tƣ. Phạm vi nghiên cứu của luận án này chỉ tập trung vào vốn đầu tƣ XDCB nội ngành KBNN thuộc nguồn vốn NSNN. 1.2.1.3. Vốn đầu tư XDCB nội ngành và quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản nội ngành từ ngân sách nhà nước * Vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành Kho bạc Nhà nƣớc là vốn nhà nƣớc thuộc nguồn vốn từ ngân sách nhà nƣớc. Theo Quyết định số 3192/QĐBTC ngày 19/12/2013 của Bộ Tài chính về việc ban hành quy chế quản lý tài chính và biên chế đối với các đơn vị thuộc hệ thống KBNN thì Vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành là nguồn vốn thuộc quỹ Phát triển hoạt động ngành của KBNN. Hàng năm KBNN trích tối thiểu 25% từ kinh phí tăng thu tiết kiệm chi để lập quỹ phát triển hoạt động ngành và KBNN dùng quỹ này để chi đầu tƣ phát triển, hiện đại hóa KBNN. Kinh phí tăng thu là sự chênh lệch giữa kết quả thu của KBNN(hoạt động nghiệp vụ, hoạt động sự nghiệp, hoạt động dịch vụ) và dự toán đƣợc BTC giao. Kinh phí tiết kiệm chi thƣờng xuyên: dự toán đƣợc giao trừ đi kinh phí thanh toán thực tế. Nguồn kinh phí 8 tăng thu tiết kiệm chi là nguồn vốn từ NSNN vì vậy, vốn nội ngành KBNN thuộc vốn từ NSNN. * Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản nội ngành từ NSNN: Quản lý là chức năng và hoạt động của hệ thống có tổ chức thuộc các giới khác nhau (sinh học, kỹ thuật, xã hội), bảo đảm giữ gìn một cơ cấu ổn định nhất định, duy trì sự hoạt động tối ƣu và bảo đảm thực hiện những chƣơng trình và mục tiêu của hệ thống đó. Khái niệm Quản lý vốn đầu tƣ XDCB nội ngành từ NSNN là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực Nhà nƣớc đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động XDCB của con ngƣời; do các cơ quan trong hệ thống hành pháp và hành chính thực hiện; nhằm hỗ trợ các chủ đầu tƣ thực hiện đúng vai trò, chức năng, nhiệm vụ của ngƣời đại diện sở hữu vốn Nhà nƣớc trong các dự án đầu tƣ; ngăn ngừa các ảnh hƣởng tiêu cực của các dự án; kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa các hiện tƣợng tiêu cực trong việc sử dụng vốn Nhà nƣớc nhằm tránh thất thoát, lãng phí NSNN . Tóm lại, Quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN là tổng thể các biện pháp, công cụ, cách thức mà Nhà nƣớc tác động vào quá trình hình thành (huy động), phân phối (cấp phát) và sử dụng vốn từ NSNN để đạt các mục tiêu kinh tế - xã hội đề ra trong từng giai đoạn. Quản lý vốn đầu tƣ XDCB nội ngành từ NSNN là công việc quản lý công tác lập kế hoạch, phân bổ vốn đầu tƣ, cấp phát vốn và thanh tra, kiểm tra, quyết toán vốn đầu tƣ XDCB nội ngành của KBNN. Quản lý toàn bộ những chi phí bao gồm chi phí cho việc khảo sát quy hoạch xây dựng, chi phí chuẩn bị đầu tƣ, chi phí thiết kế và xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác đƣợc ghi trong tổng dự toán để đạt đƣợc mục đích đầu tƣ là xây dựng các trụ sở làm việc của hệ thống KBNN. 9 1.2.1.4. Đặc điểm, vai trò của vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước - Thứ nhất, vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN chủ yếu là vốn đầu tƣ xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng thu hồi vốn, hiệu quả kinh tế - xã hội do đầu tƣ những công trình này đem lại là rất lớn và có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của từng địa phƣơng. - Thứ hai, vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN thƣờng chiếm tỷ trọng vốn lớn nhất trong tổng đầu tƣ phát triển từ NSNN của cả nƣớc nói chung và một địa phƣơng nói riêng. - Thứ ba, Chính phủ trung ƣơng hay chính quyền địa phƣơng tham gia trực tiếp vào quản lý toàn bộ quá trình đầu tƣ xây dựng các công trình thuộc nguồn vốn NSNN nhằm đảm bảo sự phù hợp với chiến lƣợc, qui hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. - Thứ tƣ, các công trình sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN phụ thuộc rất lớn vào qui mô và khả năng cân đối của ngân sách. - Thứ năm, Vốn từ NSNN trong đầu tƣ XDCB đƣợc kiểm tra, kiểm soát chặt nhằm ngăn chặn tình trạng sử dụng không đúng mục đích. 1.2.2. Nội dung quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc 1.2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về đầu tư XDCB từ nguồn vốn ngân sách nhà nước Bộ máy QLNN đối với đầu tƣ XDCB từ NSNN bao gồm các chủ thể với các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các chủ thể. Bộ máy QLNN đối với dự án ĐTXD từ NSNN bao gồm từ Quốc hội là cơ quan lập pháp, Chính phủ (Bộ Kế hoạch đầu tƣ, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng,...), Kiểm toán Nhà nƣớc, Thanh tra Chính phủ, UBND các cấp và các cơ quan 10