ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐỖ NGỌC TÂN
QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NHA TRANG,
TỈNH KHÁNH HÒA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC TÍCH HỢP
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2019
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐỖ NGỌC TÂN
QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NHA TRANG,
TỈNH KHÁNH HÒA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY HỌC TÍCH HỢP
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.140114
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ HƢƠNG
HÀ NỘI - 2019
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập, nghiên cứu để hoàn thành đề tài nghiên cứu
khoa học này, bản thân tác giả đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ từ nhiều cơ
quan, tổ chức cá nhân. Đến nay, đề tài nghiên cứu khoa học cũng được hoàn
thành dựa trên sự tham khảo, học tập kinh nghiệm từ các kết quả nghiên cứu
liên quan, các sách, báo chuyên ngành của nhiều tác giả ở các trường Đại học,
các tổ chức nghiên cứu, tổ chức chính trị…Đặc biệt hơn nữa là sự hợp tác của
cán bộ, giáo viên, nhân viên và các em học sinh các trường trung học cơ sở
trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và sự giúp đỡ, tạo điều
kiện về vật chất, tinh thần từ phía gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp.
Trước hết, bản thân xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Nguyễn Thị
Hương - Giảng viên trường Đại học giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội,
người trực tiếp hướng dẫn khoa học này và đã luôn dành nhiều thời gian, công
sức hướng dẫn trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành đề tài
nghiên cứu khoa học.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, trường Đại học giáo dục, Đại
học Quốc gia Hà Nội cùng toàn thể Quý thầy cô giáo công tác trong trường đã
tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học
tập và nghiên cứu.
Tuy có nhiều cố gắng, xong đề tài nghiên cứu khoa học này không
tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong Quý thầy cô, các chuyên gia, những
người quan tâm đến đề tài, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè tiếp tục có những
ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn.
Một lần nữa xin chân thành cám ơn!
Hà Nội, tháng 6 năm 2019
Tác giả
Đỗ Ngọc Tân
i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CLDH:
Chất lượng dạy học
CSVC:
Cơ sở vật chất
GDĐT:
Giáo dục và Đào tạo
GV:
Giáo viên
HS:
Học sinh
TBDH:
Thiết bị dạy học
THCS:
Trung học cơ sở
ii
MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn .......................................................................................................... i
Danh mục chữ viết tắt ........................................................................................ii
Danh mục các bảng ..........................................................................................vii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY
HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU
CẦU DẠY HỌC TÍCH HỢP .......................................................................... 6
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ............................................................. 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản có liên quan .................................................... 9
1.2.1. Quản lý ............................................................................................ 9
1.2.2. Quản lý giáo dục ........................................................................... 10
1.2.3. Thiết bị dạy học ............................................................................. 11
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học ................................................................ 12
1.2.5. Dạy học tích hợp ........................................................................... 13
1.3. Vị trí, Vai trò và ý nghĩa của thiết bị dạy học để đáp ứng yêu cầu
dạy học tích hợp ở các trƣờng THCS .......................................................... 15
1.3.1. Vị trí, vai trò và ý nghĩa của thiết bị dạy học trong đổi mới
phương pháp dạy học ở các trường THCS ............................................. 15
1.3.2. Đặc trưng của dạy học tích hợp.................................................... 17
1.3.3. Đặc trưng và yêu cầu của thiết bị dạy học trong dạy học tích hợp ... 19
1.4. Quản lý thiết bị dạy học ở các trƣờng Trung học cơ sở ..................... 20
1.4.1. Bản chất của quản lý TBDH đáp ứng dạy học tích hợp ở
trường THCS ........................................................................................... 20
1.4.2. Nội dung quản lý TBDH ................................................................ 21
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý TBDH ở các trƣờng Trung
học cơ sở .......................................................................................................... 23
Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................................................... 25
iii
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở
CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ NHA TRANG, TỈNH KHÁNH HÒA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
DẠY HỌC TÍCH HỢP .................................................................................. 26
2.1. Vài nét về đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục thành phố
Nha Trang ....................................................................................................... 26
2.1.1. Đặc điểm kinh tế ............................................................................ 26
2.1.2. Đặc điểm văn hóa .......................................................................... 27
2.1.3. Đặc điểm xã hội ............................................................................. 27
2.1.4. Đặc điểm giáo dục ......................................................................... 28
2.2. Khái quát hoạt động khảo sát ................................................................ 36
2.2.1. Mục đích khảo sát .......................................................................... 36
2.2.2. Nội dung khảo sát .......................................................................... 36
2.2.3. Phương pháp khảo sát ................................................................... 36
2.2.4. Đối tượng khảo sát ......................................................................... 36
2.2.5. Thời gian khảo sát.......................................................................... 37
2.3. Thực trạng thiết bị dạy học ở các trƣờng THCS trên địa bàn
thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích
hợp hiện nay .................................................................................................... 37
2.3.1. Hệ thống phân loại TBDH ............................................................. 38
2.3.2. Mức độ trang bị TBDH .................................................................. 41
2.3.3. Sự đáp ứng của TBDH phục vụ nhu cầu dạy học tích hợp
hiện tại ..................................................................................................... 43
2.3.4. Về chất lượng TBDH ...................................................................... 44
2.3.5. Sử dụng và bảo quản TBDH .......................................................... 45
2.4. Thực trạng quản lý TBDH ở các trƣờng THCS trên địa bàn
thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích
hợp hiện nay .................................................................................................... 47
2.4.1. Quy định về công tác tổ chức bộ máy TBDH ................................ 47
2.4.2. Thực trạng nhận thức..................................................................... 48
iv
2.4.3. Thực trạng quản lý TBDH ............................................................. 50
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý TBDH ở các
trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp hiện nay................................................ 57
2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý TBDH ở các trƣờng THCS
trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu
dạy học tích hợp.............................................................................................. 59
2.6.1. Kết quả đạt được ............................................................................ 59
2.6.2. Tồn tại và nguyên nhân ................................................................. 60
Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................................................... 64
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ
NHA TRANG, TỈNH KHÁNH HÒA ĐÁP ỨNG YÊU CẦU DẠY
HỌC TÍCH HỢP ............................................................................................ 65
3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp .................................................................. 65
3.1.1. Căn cứ vào các quy định, văn bản của Nhà nước về giáo dục ..... 65
3.1.2. Căn cứ vào quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục của UBND
Khánh Hòa, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa của UBND
thành phố Nha Trang trong giai đoạn hiện nay ..................................... 66
3.2. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................... 67
3.2.1. Nguyên tắc tính mục đích ............................................................... 67
3.2.2. Nguyên tắc tính hai mặt hành chính và chuyên môn ..................... 67
3.2.3. Nguyên tắc tính khoa học và thực tiễn ........................................... 68
3.2.4. Nguyên tắc tính đầy đủ và đồng bộ................................................ 68
3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ................................................ 68
3.3. Một số biện pháp quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng
thiết bị dạy học hiệu quả cho các trƣờng THCS trên địa bàn thành
phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp ....... 69
v
3.3.1. Nâng cao nhận thức về công tác TBDH cho đội ngũ cán bộ
quản lý, giáo viên và nhân viên và HS trong các trường THCS trên
địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa ...................................... 69
3.3.2. Quản lý mua sắm, trang bị TBDH ở các trường THCS trên
địa bàn thành phố Nha trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp .............................................................................................. 72
3.3.3. Quản lý sử dụng TBDH ở các trường THCS trên địa bàn
thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học
tích hợp..................................................................................................... 74
3.3.4. Quản lý việc bảo quản TBDH ở các trường THCS trên địa
bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp .............................................................................................. 77
3.3.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc trang bị, sử dụng và bảo
quản TBDH ở các trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang,
tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp ................................ 79
3.3.6. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình dạy học ở các
trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp ........................................................... 83
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp đã đề xuất ......................................... 86
3.5. Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi các biện pháp đề xuất ........... 87
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................ 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 93
PHỤ LỤC
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.
Bảng 2.2.
Bảng 2.3.
Bảng 2.4.
Bảng 2.5.
Bảng 2.6.
Bảng 2.7.
Bảng 2.8.
Bảng 2.9.
Bảng 2.10.
Bảng 2.11.
Bảng 2.12.
Bảng 2.13.
Bảng 2.14.
Quy mô trường – lớp – học sinh bậc trung học cơ sở giai
đoạn 2014-2018 ........................................................................ 29
Cán bộ quản lý - giáo viên - nhân viên bậc trung học cơ sở
giai đoạn 2014-2018 ................................................................. 31
Thống kê cán bộ quản lý của các trường THCS thành phố
Nha Trang tại thời điểm năm học 2017-2018 ........................... 31
Thống kê giáo viên của các trường THCS thành phố Nha
Trang tại thời điểm năm học 2017-2018 .................................. 32
Thống kê chất lượng học lực và hạnh kiểm của học sinh các
trường THCS thành phố Nha Trang giai đoạn 2014- 2018 .......... 33
Bảng thống kê về số lượng học sinh thi Học sinh giỏi
được công nhận học sinh giỏi cấp thành phố giai đoạn
2014-2018 ................................................................................. 34
Bảng thống kê về số lượng học sinh thi Học sinh giỏi được
công nhận học sinh giỏi cấp tỉnh giai đoạn 2014-2018 ............... 35
Thống kê số lượng đối tượng khảo sát ..................................... 37
Tính đồng bộ về cơ cấu thiết bị dạy học ở các trường
THCS thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa ......................... 39
Số tiền đầu tư mua sắm, sửa chữa thiết bị dạy học của sáu
trường THCS trong 5 năm từ 2014 đến 2018 ........................... 43
Kết quả đánh giá sự đáp ứng của TBDH phục vụ cho nhu
cầu dạy học tích hợp hiện tại .................................................... 43
Chất lượng TBDH ở các trường THCS thành phố Nha
Trang, tỉnh Khánh Hòa ............................................................. 44
Tần suất sử dụng TBDH của CBQL, GV, HS trong việc tổ
chức dạy và học các trường THCS thành phố Nha Trang,
tỉnh Khánh Hòa ......................................................................... 46
Mức độ nhận thức của CBQL,GV, NV về vai trò của thiết
bị dạy học ở các trường THCS thành phố Nha Trang, tỉnh
Khánh Hòa ................................................................................ 49
vii
Bảng 2.15.
Khảo sát việc quản lý lập kế hoạch trang bị TBDH ở các
trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh
Khánh Hòa ................................................................................ 52
Bảng 2.16.
Ý kiến của CBQL và GV, NV về tính cần thiết và mức độ
bảo quản TBDH ........................................................................ 53
Bảng 2.17.
Mức độ hiểu tính năng và tác dụng của TBDH của CBQL,
GV, NV các trường THCS thành phố Nha Trang, tỉnh
Khánh Hòa ................................................................................ 54
Bảng 2.18.
Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý TBDH ở các
trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh
Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp hiện nay .......... 57
Bảng 3.1.
Mô tả nhiệm vụ quản lý TBDH trong nhà trường .................... 86
Bảng 3.2.
Kết quả thăm dò ý kiến đánh giá về các biện pháp quản lý ..... 88
viii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Biểu đồ thống kê HS giỏi cấp thành phố từ năm học
2013-2014 đến năm học 2017-2018 ..................................... 34
Biểu đồ 2.2. Biểu đồ thống kê HS giỏi cấp tỉnh từ năm học 20132014 đến năm học 2017-2018 .............................................. 35
Sơ đồ 1.1.
Vị trí TBDH trong nhà trường ............................................. 16
Sơ đồ 2.1.
Tổ chức bộ máy TBDH trong các trường THCS trên địa
bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa .......................... 47
ix
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Để đánh giá sự tiến bộ của một quốc gia thường người ta dựa trên sự
phát triển nền giáo dục của quốc gia đó. Việt Nam hiện nay là đất nước đang
trên đà phát triển và hội nhập quốc tế mạnh mẽ, cùng với sự phát triển về kinh
tế thì giáo dục cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng. Sự phát triển
kinh tế luôn gắn liền với phát triển giáo dục, với nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa như hiện nay, đòi hỏi giáo dục phải có sự thay đổi
tương xứng để đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều
kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế…
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI
(Nghị quyết số 29-NQ/TW) với nội dung Đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục. Việc đổi mới bắt đầu từ nội dung dạy học, đổi mới phương pháp dạy học,
đổi mới cách kiểm tra đánh giá...Một trong những điều quan trọng là đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng hiện đại, chủ động, sáng tạo, kỹ năng của
người học; thay đổi cách truyền thụ kiến thức áp đặt, ghi nhớ máy móc[14].
Chú trọng việc giáo dục các kỹ năng, giúp người học tự lĩnh hội kiến
thức và áp dụng những điều được học để giải quyết vấn đề thực tiễn; đưa
những vấn đề thực tiễn ở xã hội vào nhà trường để giáo dục, hướng đến dạy
học liên môn, tích hợp... việc dạy học tích hợp sẽ giúp học sinh kiểm chứng
lại cơ sở lý thuyết mà mình được học qua thực hành.
Việc tổ chức dạy học tích hợp hiện nay theo hướng hiện đại đòi hỏi phải
có các phương tiện, cơ sở vật chất (CSVC) hiện đại kèm theo, nhằm hỗ trợ tích
cực, hiệu quả cho việc dạy học. Chúng ta có thể khẳng định việc sử dụng các
thiết bị dạy học (TBDH) có hiệu quả sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng
cao chất lượng dạy học (CLDH). Bên cạnh đó, việc quản lý sử dụng như thế
nào cho hiệu quả và mang lại sự tiết kiệm về kinh phí, sử dụng lâu bền TBDH
và sự chính xác trong quá trình dạy học cũng không kém phần quan trọng.
1
Học sinh (HS) cấp trung học cơ sở (THCS) là độ tuổi đang trong giai
đoạn bắt đầu phát triển nên tâm sinh lý đa phần các em thích tìm tòi, khám
phá những giả thuyết mình đã được học bằng các hành động thực tiễn hay
thông qua các TBDH mà giáo viên (GV) sử dụng khi lên lớp hoặc qua các
kênh tài liệu khác mà học sinh có thể tự khám phá. Phần lớn các trường
THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đã được cung ứng
một lượng lớn TBDH và tự trang bị thêm từ các cuộc thi TBDH cấp trường,
cấp thành phố do Phòng Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) thành phố Nha Trang
tổ chức. Nhiệm vụ của các trường là làm sao quản lý và sử dụng có hiệu quả
các TBDH này để góp phần thực hiện quá trình dạy học đạt kết quả cao.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy các đơn vị trường học chưa làm tốt công tác
quản lý các TBDH, việc quản lý mua sắm, quản lý sử dụng, quản lý bảo quản
thiếu cẩn trọng làm các TBDH mau hỏng, sử dụng không hiệu quả, gây lãng
phí và hàng năm phải tiêu tốn rất nhiều kinh phí cho việc mua sắm này. Qua
nhiều năm làm công tác quản lý cấp THCS tại Phòng GDĐT thành phố Nha
Trang, thiết nghĩ người làm công tác quản lý trường học, cần phải có những
biện pháp hợp lý để quản lý các TBDH thật tốt và khi sử dụng thật hiệu quả.
Từ thực tế đó tác giả chọn đề tài “Quản lý thiết bị dạy học ở các trường Trung
học cơ sở trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu
dạy học tích hợp”, với mong muốn đóng góp một số biện pháp tích cực trong
việc quản lý và sử dụng TBDH thích hợp cho công tác quản lý TBDH tại các
trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu các lý luận về quản lý TBDH và qua khảo sát
thực trạng quản lý TBDH ở các trường THCS trên địa bàn thành phố Nha
Trang, tỉnh Khánh Hòa, đề xuất một số biện pháp quản lý TBDH ở các trường
THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu
dạy học tích hợp.
2
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: TBDH tại các trường THCS
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý TBDH tại các trường THCS trên địa bàn
thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp
4. Giả thuyết khoa học
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá khách quan thực trạng quản lý
TBDH ở các trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
trong giai đoạn hiện nay, có thể đề xuất được các biện pháp khoa học, có tính
khả thi về công tác quản lý TBDH, đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp.
5. Câu hỏi nghiên cứu
5.1. Thực trạng quản lý TBDH tại các trường THCS trên địa bàn thành
phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp hiện
nay như thế nào?
5.2. Cần có những biện pháp nào để quản lý TBDH tại các trường THCS
trên địa bàn thành phố? Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp?
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý TBDH ở các trường THCS đáp
ứng yêu cầu dạy học tích hợp.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý TBDH của Hiệu trưởng các
trường THCS trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu
cầu dạy học tích hợp.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý TBDH tại các trường THCS trên
địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy học
tích hợp.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu “Quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ
3
sở trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp” chỉ tập trung thực hiện ở 06 trường THCS (trường THCS
Nguyễn Viết Xuân, Trường THCS Trần Hưng Đạo, trường THCS Cao Thắng,
trường THCS Lương Định Của, trường THCS Nguyễn Hiền và trường THCS
Âu Cơ) trực thuộc Phòng GDĐT thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh.
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2018-6/2019
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Tìm hiểu các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, ngành giáo dục, các đề
tài, luận văn, các chuyên đề, chủ đề...có liên quan đến nội dung cần nghiên cứu.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
8.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
8.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu
8.2.3. Phương pháp quan sát
8.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
8.2.5. Phương pháp xử lý kết quả nghiên cứu bằng thống kê toán học
8.3. Phương pháp kiểm đếm
9. Những đóng góp của đề tài
- Hệ thống hóa được cớ sở lý luận về quản lý TBHD đáp ứng yêu cầu
dạy học tích hợp;
- Đánh giá thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp;
- Đóng góp một số biện pháp Quản lý TBDH ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp.
4
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung
học cơ sở đáp ứng yêu cầu dạy học tích hợp.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học
cơ sở trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp.
Chƣơng 3: Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở các trường
trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đáp ứng
yêu cầu dạy học tích hợp.
5
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
DẠY HỌC TÍCH HỢP
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Hiện nay, có rất nhiều đề tài khoa học của các tác giả viết về quản lý
CSVC, TBDH trong trường học ở nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau. Tuy
nhiên, tất cả tác giả của các đề tài này đều khẳng định CSVC,TBDH trong
nhà trường là một trong các yếu tố quan trọng để giúp GV đổi mới phương
pháp dạy học hiệu quả nhất và giúp HS lĩnh hội được kiến thức dễ dàng, khoa
học, chính xác và thực tiễn...cụ thể:
Tác giả Tô Xuân Giáp có cuốn “Phương tiện dạy học” đã giúp cho
chúng ta nhận thức đúng vai trò của phương tiện dạy học trong quá trình dạy
học, nhận biết tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn các phương tiện
dạy học, tác dụng, yêu cầu cách thức sử dụng và khả năng phát triển cũng như
khả năng cải tiến chung của từng loại phương tiện dạy học [15].
- Tác giả Bùi Minh Hiền với tác phẩm “Quản lý giáo dục” xuất bản
năm 2006, nhà xuất bản Đại học sư phạm Hà Nội cũng nói khá nhiều về vấn
đề Quản lý thiết bị dạy học trong nhà trường. Trong phần này, tác giả chú
trọng nhiều đến vai trò, phân loại TBDH và đặc biệt là tác giả đã đưa ra các
giải pháp thiết thực về sử dụng TBDH trong các trường học nhằm nâng cao
được hiệu quả đào tạo[17].
- Tác giả Trần Đức Hùng đã chọn nghiên cứu đề tài “Biện pháp quản lý
thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông tỉnh Quảng Ngãi trong giai đoạn
hiện nay”. Nội dung của đề tài khoa học này tác giả đã trình bày cụ thể cơ sở lý
luận của vấn đề quản lý sử dụng TBDH của trường THPT; trên cơ sở đó, tác
giả đã tiến hành khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lý nhằm
nâng cao hiệu quả sử dụng TBDH ở trường THPT tỉnh Quảng Ngãi[21].
6
- Tác giả Kiều Thị Thùy Trang chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao
hiệu quả quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn
Quận 11, thành phố Hồ Chí Minh” cũng trên cơ sở lý luận của vấn đề quản lý
sử dụng TBDH của trường THCS, qua khảo sát thực tiễn các trường THCS
trên địa bàn Quận 11, thành phố Hồ Chí Minh tác giải đã đề xuất một số giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thiết bị dạy học thiết thực[31].
- Tác giả Lê Thanh Giang chọn đề tài “Tìm hiểu về thực trạng và đề
xuất các giải pháp quản lý việc sử dụng TBDH của giáo viên trường THPT
tỉnh Cà Mau”. Đề tài đã cung cấp cơ sở lý luận cụ thể về TBDH và công tác
quản lý sử dụng TBDH, các nội dung khảo sát thực trạng quản lý sử dụng
TBDH của các trường THPT tỉnh Cà Mau; từ đó, đề xuất các biện pháp phù
hợp nhằm cải thiện công tác quản lý sử dụng TBDH[16].
- Tác giả Đặng Phúc Tịnh đã chọn đề tài “Thực trạng và một số giải
pháp quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Phong Điền,
thành phố Cần Thơ”. Trên cơ sở lý luận của tác giả về quản lý TBDH và khảo
sát thực trạng quản lý TBDH ở các trường THCS huyện Phong Điền, thành
phố Cần Thơ. Từ đó, tác giả đã đề xuất một số biện pháp quản lý TBDH, khai
thác tối đa hiệu quả sử dụng TBDH nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy
và học của các trường THSC tại địa phương[26].
Các đề tài của các tác giả đã đưa ra hệ thống lý luận chặt chẽ, đầy đủ về
vị trí, vai trò, các yêu cầu khi sử dụng TBDH hiệu quả cũng như các biện
pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng. Đa số các tác giả đều đưa ra
một số giải pháp giúp việc quản lý TBDH trong nhà trường được tốt hơn và
góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Hiện nay, một trong các vấn đề quan trọng của Bộ GDĐT là hướng đến
tổ chức dạy học tích hợp trong các trường THCS để đạt được hiệu quả cao,
qua đó cũng đã có nhiều đề tài của các tác giải nghiên cứu về dạy học tích
hợp ở một số nội dung môn học với nhau như sau:
7
- Tác giải Đào Trọng Quang “Biên soạn sách giáo khoa theo quan điểm
tích hợp, cơ sở lí luận và một số kinh nghiệm”, đã chỉ ra bản chất của sư
phạm ích hợp, quan điểm của tích hợp, một số nguyên tác chủ đạo và một số
kĩ thuật của tích hợp mà trước đó người dạy còn mơ hồ, chưa định hình được
dạy tích hợp là như thế nào?[23].
- Tác giả Đỗ Ngọc Thống, trong tác phẩm “Đổi mới dạy học Ngữ văn ở
trung học cơ sở” đã thể hiện quan điểm tích hợp và dạy học tích hợp một cách
rõ ràng, giúp cho người đọc hiểu hơn về sự khác biệt giữa cộng gộp kiến thức
và tích hợp kiến thức[29].
- Tác giả Lê Trọng Sơn, với đề tài “vận dụng tích hợp giáo dục dân số
qua dạy học phần sinh lý người ở lớp 9 trung học cơ sở” cũng đã cho ta thấy
việc tích hợp một số nội dung trong dạy học tích hợp của môn Sinh học[25].
Việc dạy học tích hợp đã được quan tâm và tiến hành thực hiện ở rất
nhiều lĩnh vực, nhiều môn học với nhau và ở những mức độ khác nhau. Tuy
nhiên, việc dạy học tích hợp chỉ mới dừng lại ở mức độ thấp như liên hệ, phối
hợp các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học hay phân môn khác nhau để
giải quyết vấn đề dạy học, có lẽ do còn nhiều yếu tố khác nhau liên quan đến
việc triển khai dạy học tích hợp chưa đạt hiệu quả cao, một trong những yếu
tố gây khó khăn trong việc triển khai dạy học tích hợp có hiệu quả hiện nay ở
các trường THCS, đặc biệt là ở các trường THCS thành phố Nha Trang, tỉnh
Khánh Hòa là TBDH. Việc thiếu TBDH, đầu tư không đồng bộ, bảo quản
TBDH chưa tốt...đã dẫn tới khó khăn trong quá trình triển khai dạy học tích
hợp có hiệu quả.
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng phát
triển, đòi hỏi sự đầu tư phát triển giáo dục phải ngang tầm và tương xứng để
hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển kinh tế, xã hội như hiện nay. Một trong những
vấn đề đầu tư mạnh cho giáo dục là phát triển cơ sở hạ tầng, trong đó có đầu
tư TBDH để phục vụ cho dạy học. Tuy nhiên, việc quản lý TBDH phục vụ
8
cho nhu cầu đổi mới giáo dục còn nhiều bất cập, nhất là việc quản lý TBDH
để phục vụ cho dạy học tích hợp theo yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện của
giáo dục Việt Nam hiện nay.
Trong những năm qua, ngành giáo dục và đào tạo thành phố Nha Trang
đã tích cực đầu tư cơ sở vật chất nói chung và TBDH nói riêng để phục vụ
cho nhu cầu dạy học, mà trong đó đã ưu tiên phần lớn cho việc dạy học tích
hợp. Nhưng vấn đề quản lý TBDH để phục vụ cho nhu cầu dạy học tích hợp
hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, cần phải có sự nỗ lực hơn nữa từ các cấp
quản lý để giáo dục đào tạo thành phố Nha Trang phát triển toàn diện và luôn
là lá cờ đầu trong công tác giáo dục của tỉnh Khánh Hòa.
Dựa trên những lý luận đã được đúc kết từ những công trình nghiên
cứu đã được thực hiện, đề tài này với mong muốn tìm hiểu cụ thể hơn về khía
cạnh quản lý sử dụng TBDH trong toàn bộ hoạt động quản lý TBDH ở các
trường THCS thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa để đáp ứng yêu cầu dạy
học tích hợp.
1.2. Một số khái niệm cơ bản có liên quan
1.2.1. Quản lý
Hiện nay có rất nhiều khái niệm, định nghĩa về quản lý của nhiều tác
giả nói về quản lý như:
- Trong cuốn SREM, Tài liệu dùng cho cán bộ quán lý trường phổ
thông có nói quản lý là [18]:
+ Đề ra phương hướng, mục đích và mục tiêu;
+ Lập kế hoạch tiến trình thực hiện hoặc mục tiêu đạt được như thế nào;
+ Tổ chức các nguồn lực có sẵn (nhận lực, thời gian, vật lực), để có thể
đạt được mục tiêu một cách kinh tế nhất theo đúng kế hoạch đề ra.
+ Kiểm soát tiến trình thực hiện (ví dụ: đối chiếu kết quả đạt được với
kế hoạch và thực hiện việc sửa sai khi cần thiết);
+ Đề ra và nâng cao chuẩn của tổ chức;
9
- Xem thêm -