B NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
GIÁO TRÌNH
Mô un:
QUN LÝ SÂU BNH HI
Mã mô un s: M 04
NGH
: TRNG CÀ PHÊ
TRÌNH : DY S C
P NGH
3 THÁN
TUYÊN B BN QUY
N:
Tài liu này thuc loi sách giáo trình, cho nên các ngun thông tin có th
c cho phép dùng nguyên b
n hoc trích dn dùng cho các m
c ích v ào to
và tham kh
o.
Mi m
c ích khác có ý lch lc hoc s d
ng vi m
c ích kinh doanh
thiu lành mnh s b nghiêm cm.
B Nông nghip và phát trin nông thôn s làm mi cách b
o v b
n
quyn ca mình.
B Nông nghip và phát trin nông thôn cám n và hoan nghênh các thông tin
giúp chúng tôi sa cha, hiu ính và hoàn thin tài liu ngày mt tt hn.
MÃ TÀI LIU: M 04
1
LI GII THIU
Trong nhng nm gn ây ngành s
n xut cà phê thng xuyên ph
i i u
vi s bùng n ca sâu bnh mà cho n nay vn còn li nhiu hu qu
nghiêm
trng. Dch rp sáp hi r! nm 1993, hin t ng vàng lá thi r! xut hin t" nm
1995 tàn phá hàng nghìn ha cà phê, n nm 1996 dch rp sáp hi qu
li xut hin
và tr# thành loài dch hi chính trên cây cà phê hin nay. Bên cnh ó cà phê vi
(ging cà phê chim trên 95% din tích trng # Tây Nguyên) vn c xem là
ging có kh
nng chng chu c nhiu loi sâu bnh thì hin nay ang b e da
b#i hàng lot các i t ng dch hi mà trc ây không h gây hi trên cà phê vi:
Bnh g$ s&t gây hi trên 50% s cây trên ng rung, bnh vàng lá thi r! mà
nguyên nhân ch yu là tuyn trùng Pratylenchus coffeae, ây là loài tuyn trùng
thng gây hi trên cà phê chè # nhiu nc trng cà phê trên th gii
Vì vy, yêu cu i vi ngi s
n xut cà phê ph
i bit c c im hình
thái, triu ch'ng gây hi, nguyên nhân xâm nhp và tác hi ca các loi sâu bnh
gây hi trên cây cà phê. T" ó xác nh phng pháp phòng tr" thích h p có hiu
qu
cao,
m b
o cho cây cà phê sinh tr#ng và phát trin tt, thu c hiu qu
kinh t cao nht; ng thi b
o
m an toàn cho con ngi, cây cà phê c*ng nh
môi trng, môi sinh và cân b+ng sinh thái.
Biên son giáo trình Mô un Qun lý sâu bnh hi, chúng tôi mun gii
thiu cho ngi hc và bn c các ni dung chính nh sau:
- Sâu hi cà phê
- Bnh hi cà phê
- Qu
n lý dch hi tng h p
Các tác gi
bày t/ s bit n vi B Nông nghip và Phát trin Nông thôn, B
Lao ng Thng binh và Xã hi, Tng C
c Dy ngh, Tng Công ty Dâu T+m t
Vit Nam, Trung tâm Nghiên c'u Thc nghim Nông Lâm nghip Tây Nguyên,
tp th giáo viên Khoa Trng trt trng Cao 4ng Công ngh và Kinh t B
o Lc
và các ng nghip # các trng bn ã giúp 7 hoàn thành b giáo trình này.
Vi khuôn kh ni dung cho phép ca chng trình ào to và nhng hn ch
trong phng pháp biên son nên giáo trình mô un Qun lý sâu bnh hi ch&c
ch&n s không tránh kh/i nhng thiu sót. Rt mong nhn c s óng góp ý kin
quý báu ca anh ch em ng nghip và bn c chúng tôi b sung, sa i cho
giáo trình ngày càng hoàn thin, góp phn vào s nghip ào to ngh nói riêng và
s phát trin ca ngh Trng cà phê nói chung.
Bo Lc, ngày…..tháng…. nm2011
2
THAM GIA BIÊN SON
1. Nguy!n Vn Tân: Gi
ng viên Trng Cao 84ng Công ngh và Kinh t B
o Lc,
Ch biên
2 . Nguy!n Vn Chin: Gi
ng viên Trng Cao 84ng Công ngh và Kinh t B
o
Lc
3. 8ng Th Hng: Gi
ng viên Trng Cao 84ng Công ngh và Kinh t B
o Lc
4. Phan Quc Hoàn: Gi
ng viên Trng Cao 84ng Công ngh và Kinh t B
o Lc
5. Nguy!n Hu L!: Gi
ng viên Trng Cao 84ng Công ngh và Kinh t B
o Lc
3
MC LC
8= M>C
TRANG
Tuyên b b
n quyn
1
Li gii thiu
2
Tham gia biên son
3
M
c l
c
4
Bài 1: Sâu hi cà phê
6
Bài 2: Bnh hi cà phê
23
Bài 3: Qu
n lý dch hi tng h p
42
Hng dn gi
ng dy mô un
49
Tài liu tham kh
o
58
Danh sách Ban ch nhim xây dng chng trình, biên son giáo
trình dy ngh trình s cp
59
Danh sách Hi ng nghim thu chng trình, giáo trình dy ngh
trình s cp
60
4
MÔ UN: QUN LÝ SÂU BNH HI
Mã s mô un: M 04
Gii thiu v mô un: Mô ¯un qu
n lý sâu bnh hi cà phê, là mô ¯un
chuyên môn c a ngh tr ng cà phê; Th i gian c a mô ¯un: 97 gi (Lý thuy t: 8
gi ; Th c hành: 89 gi ). 8 c b trí sau khi hc sinh ¯ã h c xong mô ¯un 1,2,3.
0ây là m t trong nh ng mô ¯un k n£ng ngh quan tr ng c a ngh K thu t
tr ng cà phê, có liên quan ch t ch v i mô ¯un tr ng, chm sóc và thu hoch cà
phê. Vi m
c tiêu sau khi hc xong mô un này, ngi hc có kh
nng:
- Nhn bit c mt s sâu, bnh hi chính trên cây cà phê;
- Thc hin các bin pháp phòng tr" có hiu qu
cho t"ng i t ng gây hi .
- Có ý th'c
m b
o an toàn cho ngi và cây cà phê; 8ng thi thc hin
tt công tác b
o v môi trng và cân b+ng sinh thái .
Yêu c u h c sinh c n ph i tham gia ¯ s gi lý thuy t và th c hành,
trong quá trình hc ph
i chú ý l&ng nghe, quan sát tE mE các thao tác ca ngi
hng dn; 8ng thi thc hin nghiêm túc theo hng dn.
8ánh gia kt qu
hc tp mô un qua các hình th'c sau:
- 8ánh giá kin th'c lý thuyt thông qua các bài kim tra vit hoc kim tra
tr&c nghim trong mô un
- 8ánh giá kt qu
thc hành thông qua h thng các bài tp thc hành trong
t"ng bài dy và bài tp thc hành tng th ca mô un
- Vic kim tra ánh giá thc hin theo các qui nh ti 8iu 21 (Quyt nh
s 14/2007/Q8-BL8TBXH; ngày 24/5/2007)
5
BÀI 1: SÂU HI CÀ PHÊ
Mã bài: M04-01
Gii thiu:
Trên cây cà phê có rt nhiu côn trùng gây hi, hàng nm có nhiu din tích
b phá hoi nng dn n ph
i trng li; Không nhng th còn làm nng sut thp
và phIm cht b gi
m áng k.
Do vy yêu cu chúng ta ph
i bit c triu ch'ng gây hi ca các i
t ng sâu gây hi trên cây cà phê, t" ó xác nh bin pháp phòng tr" t hiu qu
cao b
o an toàn cho ngi, cây cà phê và môi trng. 8iu ó có ý nghJa rt ln
i vi ngi trng cà phê em li hiu qu
kinh t gia ình và xã hi.
Mc tiêu:
- Mô t
c c im các loi sâu hi chính trên cây cà phê;
- Nhn bit c biu hin gây hi và tác hi ca các loi sâu hi chính trên cây
cà phê;
- Thc hin c các bin pháp phòng tr" t hiu qu
, an toàn và b
o v môi
trng.
A. Ni dung chính:
Trên cây cà phê hin nay có rt nhiu loi côn trùng phá hoi. Trong khuôn
kh tài liu này ch$ cp n mt s sâu hi ch yu, có m'c gây hi ln và
thng xuyên xut hin.
1. Rp vy xanh ( Coccus viridis )
1.1. c im hình thái và sinh hc
Rp có hình ch nht góc l n tròn, có màu vàng xanh, mình dOt và mm
nên còn c gi là rp xanh mình mm. Rp cái tr#ng thành không có cánh và
chân không phát trin, trong khi rp non có chân khá phát trin.
Trên cây cà phê, rp v
y xanh thng bám trên các b phn non, trên lá rp
thng bám mt di ca lá non, thng # mt di lá gn gân chính. Cà phê kinh
doanh rp hay bám # cành v t.
Rp non mi n# bò i tìm ni thích h p sinh sng và nh c luôn # ó. Phát tri!n mnh trong mùa khô.
Rp v
y xanh xut hin quanh nm trên ng rung và gây hi nng trong
mùa khô. Vòng i rp v
y xanh: 45- 61 ngày. Thi gian sng ca rp có th kéo
dài n 214 ngày.
6
Mt con rp mO có th U 500 - 600 tr'ng và tr'ng c p di b
ng mO.
Rp U nhiu l'a và thi gian sinh s
n ca rp có th kéo dài 110 ngày.
H. 04-1 : Rp vIy xanh hi cà phê
1.2. Triu chng gây hi và tác hi
Tác hi ch yu ca loi rp là chích hút nha các b phn non ca cà phê
nh lá non, chi non, qu
non làm cho các b phn này phát trin kém, cành lá
vàng, qu
r
ng. Trên cà phê KTCB nu b rp nng cây còi cc và cht.
Rp v
y xanh có mi quan h cng sinh vi các loài kin: rp tit ra cht
mt ngt là th'c n rt a thích ca kin, ng c li kin làm nhim v
v"a b
o v
rp tránh c các loài thiên ch v"a làm nhim v
lây lan rp t" ni này n ni
khác, do ó thông thng ni nào có rp là có kin.
Vì vy tiêu dit kin c*ng là mt trong các bin pháp phòng tr" rp có hiu
qu
. Cht mt ngt còn là môi trng thun l i cho nm mui en (capnodium spp)
phát trin bao ph trên mt lá, cành và c
chùm qu
c
n tr# quá trình quang h p
làm cho các c quan này phát trin kém.
Mt trong nhng kU thù t nhiên ca rp v
y xanh là b rùa / (Chilocorus
politus). Sâu non ca b rùa / dài kho
ng 10 mm, mình tr&ng lông en nên rt
nhiu ngi lm t#ng là mt loi sâu hi và tìm cách tiêu dit. C
sâu non và
tr#ng thành ca b rùa / u n tht rp v
y xanh. Mt ngày b rùa / có th n
tht 4 - 6 rp. Tuy nhiên b rùa / ch$ phát trin sau khi rp v
y xanh phát trin
mnh vì vy không th da hoàn toàn vào b rùa / phòng tr" rp.
7
H. 04-2: Rp vIy xanh hi cà phê
1.3. Bin pháp phòng tr:
Hin nay bin pháp tt nht phòng tr" các loi rp nói chung và rp v
y
xanh nói riêng là khuyn khích s phát trin ca các loài nm ký sinh và thiên ch
b+ng cách ch$ phun thuc khi cn thit và ch$ phun nhng cây nào có rp.
Cn ph
i thng xuyên theo dõi s phát sinh phát trin ca rp trên ng
rung có nhng tác ng kp thi và h p lý. V sinh ng rung, làm sch c/
hn ch s phát trin ca kin.
Ch$ phun các thuc hóa hc khi cn thit, i vi rp v
y xanh ch$ nên dùng
các loi thuc thông thng nh Bi58 40EC, Pyrinex 20EC, Subatox 50 EC .... vi
nng 0,3%. Khi phun ph
i phun cho kZ b
o
m thuc tip xúc c vi rp
tng hiu qu
phòng tr".
2. Rp vy nâu (Saissetia hemisphaerica)
2.1. c im hình thái và sinh hc
Màu xanh vàng nht, bc trong v/ nâu hình bán cu. 8U tr'ng di v/ bc.
Rp # ti ch, không di ng. Rp cái không có cánh và c bc b+ng mt lp v/
màu nâu, phng lên hình bán cu. Phát trin mnh trong mùa khô.
8
H. 04-3: Rp vIy nâu hi cà phê
2.2. Triu chng gây hi và tác hi (tng t nh rp vIy xanh)
Rp vIy nâu c*ng bám vào các b phn non ca cây chích hút nha làm cho
cây, cành lá kém phát trin. Rp c*ng phát trin và gây hi trong mùa khô, ni rp
sinh sng thng có lp b hóng en phát trin.
2.3. Phòng tr
Thc hin v sinh ng rung và làm c/ tránh vn cây um tùm. Thng
xuyên kim tra phát hin và c&t b/ cành b rp nng. Thng xuyên theo dõi vn
cà phê và dit bt kin vàng (vì kin sng cng sinh vi rp và là con ng lây lan
ca rp).
Ch$ phun thuc khi thc s cn thit (khi phát hin mt nhiu). Khi s
d
ng thuc cn thng xuyên thay i chng lai thuc tránh hin t ng quen
thuc ca rp. Các loi thuc thng dùng là: Bi 58 40EC, Subatox 75EC, Bitox
40EC, Ofatox 400EC, Mospilan 20SP - 2,5 g/16 lít, Mospilan 3EC - 10 ml/8 lít,
Oncol 20EC - 30 ml/8 lít, Hopsan 75EC - 30 ml/ 8 lít, Nurelle D 25/2,5 EC - 30-40
ml/8 lít, Sumithion 50 EC - 20-40 ml/8 lít; Chú ý phun kZ ni có rp c trú .
3. Rp sáp (Pseudococus citri)
Thân hình bu d
c, trên thân ph sáp tr&ng, quanh thân có các tua sáp tr&ng
dài. Rp không di ng, di chuyn i ni khác nh kin. Sng tp trung # k lá,
chi non,cung hoa, cung qu
. Muà khô chuyn xung gc cây sinh sng.\ r!
nm Bornetinia corinum phát trin thành t bao bc, che ch&n cho rp. Gây hi
quanh nm, xut hin nhiu vào cui mùa khô, u mùa ma (tháng 4 n tháng 6).
9
Rp chích hút nha # vùng cung qu
làm trái nh/ kém phát trin, nng làm
khô c
chùm qu
hoc cht c
cành. Chích hút # r! làm cây phát tri!n kém, lá vàng,
cây cht dn. Dch tit ra ra t" rp to iu kin cho b hng en phát trin.
Nhìn chung rp sáp là loài côn trùng n tp có th gây hi trên 2.000 loi cây
trng và c/ di. C th có màu hng tht nhng c bao bc bên ngoài b+ng mt
lp sáp màu tr&ng nên c gi là rp sáp. Lp sáp này không tan trong nc
nhng li tan rt nhanh trong du la. Có 2 loi c
th nh sau:
* Rp sáp hi qu:
Rp sáp hi qu
thng xut hin t" sau khi n# hoa cho n ht thu hoch.
Rp gây hi nng trong các tháng mùa khô và u mùa ma, c bit là sau nhng
cn ma trong mùa khô. S l ng rp gi
m h4n gia mùa ma do ma nhiu, Im
không khí cao. Sau khi thu hoch qu
, rp chuyn sang sng trong các c
m hoa
cha n# # u cành và U tr'ng # ó. Tác hi chính là làm r
ng qu
non, cht cành.
Rp sáp c*ng có mi quan h cng sinh vi các loài kin. Khi rp sáp hi
qu
phát trin mnh thì sau ó nm mui en phát trin nhiu, tuy nhiên không cn
phun thuc tr" loài nm này, khi ht rp thì nm mui en s cht
Vòng i rp sáp 26 - 40 ngày, trong ó giai on tr'ng kéo dài t" 5 - 7
ngày.
H. 04-4: Rp sáp hi cà phê
10
Phòng tr:
8i vi rp sáp hi qu
cn ph
i theo dõi liên t
c s xut hin ca rp sáp
trên ng rung có bin pháp ngn chn kp thi.
- Khi rp mi xut hin vi tE l cành b hi còn thp có th c&t t cành b
rp.
- Khi b nng, ngoài nhng bin pháp canh tác, có th tin hành phun thuc
hóa hc. Tuy nhiên do rp n+m sâu bên trong cung qu
và còn c lp sáp không
thm nc bên ngoài b
o v vì vy vic phun thuc có hiu qu
cn ph
i phun
tht kZ vào các chùm qu
sao cho thuc có th tip xúc c rp.
8i vi rp sáp này nên s d
ng loi thuc có hiu lc cao nh Suprathion
40 EC hay Supracid 40 ND (0,2% - 0,3%) phun và phun 2 ln cách nhau t" 7 10 ngày.
Rp U tr'ng vào các k lá, n
hoa, chùm qu
non. Mt con rp mO có th U
n 500 tr'ng theo t"ng l'a và tr'ng c p di b
ng mO. Rp non sau khi n# 2
- 3 ngày thì bò ra và nhanh chóng tìm ni sng c nh.
* Rp sáp hi r
Rp sáp hi r! c*ng có lp sáp màu tr&ng bao bc bên ngoài. Rp sáp hi qu
thân m/ng hn trong khi rp sáp hi r! li phng lên nh hình bán cu. Rp chích
hút # phn c r! và r! cà phê. Rp phát trin mnh trong mùa ma khi Im t
cao.
Rp con, sau 2 - 3 ngày c p di b
ng mO, bò i tìm ni sinh sng.
H. 04-5: Rp sáp hi r! cà phê
11
Khi mt qun th tng cao rp lan dn ra các r! ngang và r! t và khi gp
iu kin thun l i rp sáp kt h p vi nm Bornetina corium to thành mng-sông
bao quanh r! cây làm cho r! b h. Trong quá trình rp chích hút nha ã to ra
nhng vt thng trên r! to iu kin cho các nm gây hi d! dàng xâm nhp và
gây bnh thi r!.
Kin làm nhim v
lây lan và b
o v rp. Khi có ng kin lp t'c tha rp i
trn, khi yên kin li tha rp v ch^ c* hoc n ni thun l i khác tip t
c sinh
sng.
Vòng i ca rp sáp hi r! bin ng theo mùa trong nm, t" 20 - 50 ngày.
Khác vi rp sáp hi qu
, rp sáp hi r! li U con. Kh
nng U ca rp c*ng khá
ln, mt con rp mO có th U kho
ng 200 con và U làm nhiu l'a.
Phòng tr
- Trong mùa ma nên kim tra nh k_ phn c r! # di mt t, nht là
vùng có ngun rp sáp, phát hin sm s xut hin ca rp vì rp thng tn
công phn c r! trc.
- Nu thy mt rp lên cao có nguy c lây lan xung r! (trên 100con/gc)
có th dùng nhng loi thuc thông thng nh Bi58 40EC, Pyrinex 20EC,
Subatox 50 EC ... nng 0,2 %, pha thêm vi 1% du la ti vào c r! hoc
dùng các loi thuc ht nh Basudin, BAM, Sevidol... vi l ng 30 - 50 g/gc. 8ào
t n âu ti hoc r&c thuc n ó và lp t li, tránh tình trng ào ra ó
kin s tha rp i ni khác.
- 8i vi các cây b nng, r! ã b mng-sông thì nên ào b/ và t.
4. Mt c qu (Stéphanoderes hampei Ferr.)
4.1. c im hình thái và sinh hc
Mt tr#ng thành là b cánh c'ng nh/, u g
c v phía trc. Con cái có
màu en bóng, dài t" 1,5 mm n 2mm và có cánh màng.
Con c có màu nâu en, không có cánh màng và nh/ hn con cái, ch$ dài 1
mm.
8ây là mt trong nhng i t ng gây hi nghiêm trng trên cà phê vi #
nhiu nc trên th gii.
Mt
c qu
là loài bin thái hoàn toàn, vòng i ca mt: 43 - 54 ngày.
12
H. 04-6 : Mt
c qu
cà phê
4.2. Triu chng gây hi và tác hi
Mt thng
c 1 l^ tròn nh/ cnh núm hay gia núm qu
chui vào trong
nhân,
c phôi nh* to thành các rãnh nh/ U tr'ng.
Sâu non n phôi nh* ht. Thng mt ch$ phá hoi mt nhân nhng khi s
l ng mt tng thì phá hi luôn nhân còn li,
Mt lu truyn quanh nm trên ng rung. Mt sng trong các qu
khô
di t, trên cây sau v
thu hoch, tip t
c lan truyn sang các qu
xanh già và
qu
chín trong sut mùa ma.
8i vi qu
non thì hu ht mt
c vào ri b/ i, khi qu
cà phê kho
ng 8
tháng, nhân ã c'ng là lúc hoàn toàn thích h p cho mt.
Mt có th phá hoi c
qu
khô trong kho khi Im ht còn cao.
13
H. 04-7: Mt
c qu
cà phê
4.3. Bin pháp phòng tr
V sinh ng rung sau khi thu hoch b+ng cách tn thu tt c
các qu
khô
và chín còn sót li # trên cây và di t.
Thu hái các qu
chín trên cây bt c' lúc nào hn ch s tác hi và c&t 't
s lan truyn ca mt.
Cn b
o qu
n ht # Im di 13%.
Trong nhng vùng b mt phá hoi nng có th dùng Thiodan vi nng
0,2 - 0,25 % phun.
14
5. Mt c cành (Xyleborus morstatti Hag.)
5.1. c im hình thái và sinh hc
Mt tr#ng thành là b cánh c'ng, nh/, u g
c v phía trc. Con cái màu
nâu sm, có cánh màng, dài 1,6 mm - 2 mm. Con c có màu nâu, nh/ hn con cái
và ch$ dài 1 mm, không có cánh màng nên không th bay c. Trên mình có nhiu
lông mm màu hung trông rt rõ qua kính lúp.
Mt xut hin trong các tháng mùa khô, b&t u phá hi t" tháng 9, 10, t
$nh cao vào tháng 12, 1 và gi
m dn cho n mùa ma nm sau. Vòng i ca
mt là 31 - 48 ngày, trong ó: Tr#ng thành - U tr'ng: 7 - 10 ngày,
Tr'ng - sâu non: 2 - 3 ngày, Nhng - tr#ng thành: 7 - 14 ngày
H. 04- 8: Mt
c cành cà phê
5.2. Triu chng gây hi và tác hi
Mt
c mt l^ nh/ bên di các cành t hay bên hông các chi v t làm
thành mt t r^ng làm cành hay chi khô héo và cht. Trên cành t mt thng
c
vào nhng t bên trong nên khi b mt a s các cành u b cht.
8i vi nhng cành có ng kính ln (>9 mm) khi b mt, cành không b
khô cht nhng v sau s b gãy do mang qu
.
Mt U tr'ng trong hang, sâu non khi n# ra ch$ n mt loi nm có tên là
Ambrosia. Nm này phát trin t" bào t do con cái mang vào trong quá trình làm t
và U tr'ng. Triu ch'ng ca cành b mt
c, biu hin qua 3 giai on:
15
Các v
y bao hình tam giác # các t ca cành en li, kèm theo s r
ng vài
cp lá # gn l^
c v phía u cành.
Cành có hin t ng héo, trên cành ch$ còn vài cp lá # phía u. Cành héo
khô và cht.
\ giai on ba ch$ có 20% cành còn có mt bên trong l^. Do ó ph
i c&t sm
# giai on 1 và 2 có hiu qu
cao.
Mt còn sng trên cây b, ca cao, xoài, c du... Ti Buôn Ma Thut mung
hoa vàng ht to, u sng là các cây ký ch ph
ca mt
c cành trong mùa ma.
5.3. Bin pháp phòng tr
Hin nay cha có thuc hóa hc c tr mt
c cành. Mà ch yu dùng bin
pháp c gii là c&t t kp thi các cành b mt vào giai on 1 và 2 .
Do c im ca mt
c cành là bay không b&t buc, nên mt có th bay
nhng c*ng có th bò ra cành bên cnh phá hoi.
Do ó trên cà phê KTCB ph
i thng xuyên kim tra ng rung vào u
mùa khô c&t t kp thi tránh tình trng trên mt cây có nhiu cành b mt.
H. 04- 10: Mt
c 1 l^ nh/ trên
cành cà phê
H. 04- 9: Mt tr#ng thành (con cái)
16
H. 04-12: Cành b khô do mt
c
H. 04-11: Mt
c cành cà phê
6. Sâu hng (Zeuzera coffea)
6.1. c im hình thái và sinh hc
Tr#ng thành là loài bm tr&ng vi nhiu chm xanh trên cánh, thân dài 20
- 30 mm, s
i cánh 30 - 50 mm.
Sâu non có màu hng /, trên thân có nhiu lông en, c'ng, tha. Bm cái
U tr'ng vào các k n't ca thân, cành cà phê.
H. 04-13: Sâu hng
c cành
17
Sâu hng có vòng i tng i dài t" 1 n 2 nm tùy iu kin khí hu
t"ng vùng. Ni nào n&ng nóng và có ánh sáng i dào thì vòng i ca sâu ng&n
li.
Trong iu kin khí hu Tây nguyên vòng i ca sâu kho
ng 1 nm
H. 04-14: Hình thái sâu hng
6.2. Triu chng gây hi và tác hi
Sâu non
c mt vòng quanh thân sau ó
c mt ng th4ng lên trên,
trc khi hóa nhng sâu non to mt cái hc gn v/ sau khi v* hóa bm có th
c&n và bay ra ngoài.
Trong quá trình hot ng sâu non ùn phân màu tr&ng ra ngoài qua l^
c
trên thân, cành nên rt d! nhn bit.
Sâu phá hoi ch yu trên cà phê KTCB là làm gãy ngang thân cây.
Trên cà phê kinh doanh sâu
c vào các cành ln ang mang qu
hoc vào
các thân mi nuôi thêm v sau làm cho cành, thân b gãy mt s
n l ng trên cây.
Sâu xut hin gn nh quanh nm nhng nng nht là mùa hè.
18
H. 04-15: Mt s hình
nh ca sâu hng hi
cà phê (sâu non và tr#ng thành)
19
- Xem thêm -