Tài liệu Quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, tp.hcm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ____________ BỘ NỘI VỤ ______ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN DI KHANG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ___________ _____ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN DI KHANG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 60 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHAN ÁNH HÈ Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: (i) Luận văn này là sản phẩm nghiên cứu của tôi, (ii) Số liệu trong luận văn được điều tra trung thực, (iii) Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Tác giả luận văn Nguyễn Di Khang LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng dạy trong chương trình đào tạo cao học ngành Quản lý công, lớp HC19N11, những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích làm cơ sở cho tôi thực hiện tốt luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phan Ánh Hè đã tận tình hướng dẫn cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn, đã chỉ bảo cho tôi nhiều kinh nghiệm thực hiện đề tài. Tôi cũng xin cảm ơn đến tất cả các anh, chị, đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập tài liệu, số liệu, thông tin của luận văn. Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn. Mặc dù đã hết sức cố gắng, nhưng do trình độ còn hạn chế và thời gian hạn hẹp, chắc chắn luận văn còn có những sai sót nhất định. Rất mong thầy cô và bạn đọc góp ý. Xin trân trọng cám ơn! Tác giả luận văn Nguyễn Di Khang DANH MỤC VIẾT TẮT - CBCC : Cán bộ, công chức - GPXD : Giấy phép xây dựng - HĐND : Hội đồng nhân dân - UBND : Ủy ban nhân dân - QLĐT : Quản lý đô thị - QHXD : Quy hoạch xây dựng - TTN&TKQ : Tổ tiếp nhận và trả kết quả - CNQSDĐ : Chứng nhận quyền sử dụng đất MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 01 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ 1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM ......................................................................... 10 1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa ................................................... 10 1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng ......................................................... 10 1.1.3 Khái niệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị .............. 12 1.2. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ................................................................. 13 1.2.1. Sự cần thiết quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị ............. 13 1.2.2. Yêu cầu của quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị ............ 14 1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NH À NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ .............................................................................................. 16 1.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng............................. 16 1.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch .............................. 18 1.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng theo giấy phép xây dựng ........................................................................ 22 1.3.4. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị .................................................................... 31 1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử phạt vi phạm hành chính trong xây dựng............................................................ 32 1.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG Ở MỘT SỐ QUẬN CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI VÀ THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH .................................................................................... 45 1.4.1. Kinh nghiệm của quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội ....................... 45 1.4.2. Kinh nghiệm của huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .... 47 1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh 48 Tiểu kết chương 1 .................................................................................. 49 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. KHÁI QUÁT VỀ QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........... 50 2.1.1. Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................... 50 a. Điều kiện tự nhiên của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ...... 50 b. Phát triển kinh tế - xã hội của Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................ 52 2.1.2. Tác động của đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội đến quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. .................................................................................. 55 2.2. VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ................................................................... 58 2.2.1. Tình hình trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................... 58 2.2.2. Đánh giá chung về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh ......................................................................... 60 a. Những kết quả đạt được ............................................................ 60 b. Những hạn chế, tồn tại .............................................................. 61 2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................................................................. 62 2.3.1. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng. ........................... 62 2.3.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch ........................... 64 2.3.3. Quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng theo giấy phép xây dựng ........................................................................ 67 2.3.4. Về thực hiện tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị. ............................................. 73 2.3.5. Về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng ........................................................... 75 2.3.6. Đánh giá chung quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh .......................................................... 77 a. Những kết quả đạt được ..................................................... 78 b. Những hạn chế, bất cập ............................................................ 81 c. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập ................................ 84 - Nguyên nhân khách quan ....................................................... 84 - Nguyên nhân chủ quan ........................................................... 84 Tiểu kết Chương 2 ............................................................................... 86 Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỤC TIÊU .................................................. 87 3.1.1. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị của thành phố Hồ Chí Minh nói chung.............................................. 87 3.1.2. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh ............................................... 88 3.2. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, TP.HCM ........................................................... 92 3.2.1. Giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị và tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng ..................................................................................... 92 3.2.2. Giải pháp quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch ........... 94 3.2.3. Giải pháp quản lý nhà nước về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép ........................................................... 95 3.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng ................................................... 97 3.2.5. Nhóm giải pháp khác: ................................................................. 99 3.3. KIẾN NGHỊ ......................................................................................... 100 Tiểu kết Chương 3 ............................................................................. 102 KẾT LUẬN ................................................................................................ 103 TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ PHỤ LỤC ............................................... 106 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong những năm qua, cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tốc độ đô thị hóa ở nƣớc ta đang diễn ra với tốc độ khá nhanh, hàng loạt các công trình mới của tổ chức, cá nhân đƣợc hình thành nhằm đáp ứng kịp thời các nhu cầu về nhà ở, thƣơng mại dịch vụ, sản xuất phát triển của cộng đồng dân cƣ đô thị. Việc xây dựng các công trình này ở các đô thị đòi hỏi phải đƣợc xây dựng theo đúng quy hoạch đã đƣợc phê duyệt và đúng với quy chuẩn, tiêu chuẩn cho phép đối với từng khu vực. Tuy nhiên, trên thực tế việc vi phạm trật tự xây dựng không còn là chuyện xa lạ ở các đô thị trong suốt thời gian qua; không phải công trình nào cũng đảm bảo đúng trật tự xây dựng; có thể nói đây chính là mặt trái của đô thị hoá với tốc độ quá nhanh trong khi quản lý nhà nƣớc về phát triển đô thị lại chƣa đáp ứng kịp. Điều này đòi hỏi công tác quản lý xây dựng phải đƣợc quan tâm một cách thực sự đúng mức; Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã chỉ rõ mục tiêu phát triển đô thị: "Cần phải phát triển đô thị một cách vững chắc, có trật tự, nhằm xây dựng một đô thị đàng hoàng hơn to đẹp hơn. Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2020 đạt 38-40%"; "Đổi mới cơ chế, chính sách, kiểm soát chặt chẽ quá trình phát triển đô thị theo quy hoạch và kế hoạch. Từng bƣớc hình thành hệ thống đô thị có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thân thiện với môi trƣờng, gồm một số đô thị lớn, nhiều đô thị vừa và nhỏ liên kết và phân bố hợp lý trên các vùng. Nâng cao chất lƣợng, tính đồng bộ và năng lực cạnh tranh của các đô thị; chú trọng phát huy vai trò, giá trị đặc trƣng của các đô thị động lực phát triển kinh tế cấp quốc gia và cấp vùng..." Đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị của thành phố Hồ Chí Minh, Quận 12 đƣợc thành lập trên cơ sở tách ra từ 07 xã của huyện Hóc Môn từ ngày 01 tháng 04 năm 1997, là quận nằm ở cửa ngõ Tây Bắc Thành phố, với diện tích tự nhiên 5.274,9 ha và 117.253 nhân khẩu, phía Bắc giáp huyện Hóc Môn; phía 1 Đông giáp tỉnh Bình Dƣơng và quận Thủ Đức; phía Nam giáp quận Tân Bình, Gò Vấp và Bình Thạnh; phía Tây giáp quận Bình Tân và huyện Hóc Môn. Với đặc thù vốn đƣợc tách ra từ một Huyện thuần nông có xuất phát điểm của hệ thống hạ tầng kỹ thuật thấp; hiện nay, dƣới sự tác động mạnh mẽ của quá trình đô thị hóa đã đặt ra cho Quận 12 nhiều khó khăn và thách thức do áp lực ngày càng tăng của việc phát triển đô thị, dân số, việc đầu tƣ xây dựng các công trình với nhiều quy mô, tính chất khác nhau... Quy hoạch xây dựng còn thiếu, tình trạng xây dựng không phép vẫn tồn tại, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngƣời dân Quận 12 còn thấp; tình trạng vi phạm pháp luật về xây dựng ngày càng nghiêm trọng và phức tạp, phá vỡ quy hoạch - kiến trúc của quận, gây mất thẩm mỹ cho diện mạo và mỹ quan đô thị. Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số chính quyền cơ sở chƣa thƣờng xuyên, chƣa sâu sát và thiếu cƣơng quyết; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về pháp luật xây dựng, quản lý trật tự xây dựng đô thị đã đƣợc tăng cƣờng nhƣng chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu; lực lƣợng thanh tra xây dựng đô thị vừa thiếu, vừa kém chuyên nghiệp; việc thanh tra, kiểm tra xử lý các vi phạm trật tự đô thị chƣa kiên quyết, chƣa kịp thời. Để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phƣơng trƣớc bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, tốc độ đô thị hóa có nhiều sức ép và thách thức nhƣ hiện nay thì việc hoàn thiện, nâng cao công tác quản lý Nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12 là yêu cầu cấp thiết. Đó cũng là lý do tôi chọn đề tài: "Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh". 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Quản lý nhà nƣớc để phát triển đô thị và quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và nhà nƣớc ta; đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý nhà nƣớc về xây dựng đô thị; trong giới hạn 2 điều kiện và phạm vi nghiên cứu, tác giả hệ thống tình hình nghiên cứu trong nƣớc nhƣ sau: Một là, các công trình nghiên cứu đã in thành sách: - Tiến sĩ khoa học Nguyễn Ngọc Châu: “Quản lý đô thị”, NXB Xây dựng, Hà Nội, năm 2001. Sách hàm chứa nội dung quản lý nhiều lĩnh vực trong đô thị, mang tính định hƣớng và có ý nghĩa khoa học bao quát trong quản lý đô thị. - Tiến sĩ Võ Kim Cƣơng: “Quản lý đô thị trong thời kỳ đổi mới”, NXB Xây dựng Hà Nội, năm 2004. Nội dung chứa đựng nhiều thông tin về chính sách quản lý đô thị trong thời kỳ đổi mới của nhà nƣớc ta về thể chế, chính sách và tổ chức bộ máy quản lý đô thị, nhất là, làm rõ tƣ duy đổi mới quản lý đô thị. - Nguyễn Đăng Sơn: “Phương pháp tiếp cận mới về quy hoạch và quản lý đô thị”, NXB Xây dựng Hà Nội, năm 2005. Nội dung sách hệ thống lý thuyết về phƣơng pháp tiếp cận, các bộ tiêu chí về quy hoạch đô thị, các phƣơng pháp quản lý mới về đô thị, lý luận về vùng đô thị, không gian đô thị và chùm đô thị vệ tinh là những thuật ngữ quản lý mới về đô thị đƣợc tác giả đề cập một cách rõ ràng và logic. Hai là, các báo cáo nghiên cứu, kỷ yếu hội thảo, bài báo đƣợc công bố trên các tạp chí khoa học: - Đề tài khoa học cấp bộ, “Nghiên cứu các giải pháp hoàn thiện tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý đô thị của chính quyền địa phƣơng” (từ thực tiễn thành phố Hà Nội) của PGS.TS Phạm Kim Giao (2008), Học viện Hành chính, Hà Nội. Đề tài này trên cơ sở đánh giá thực trạng, những mặt đƣợc cũng nhƣ những hạn chế, yếu kém của chính quyền địa phƣơng trong hoạt động quản lý đô thị, qua đó đề xuất các giải pháp hoàn hiện tổ chức và nâng cao hoạt động quản lý đô thị. 3 - Nhóm tác giả GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, TS Đoàn Minh Huấn, KS. Bùi Xuân Dũng (2010): “Hoàn thiện mô hình tổ chức và quản lý đô thị Hà Nội – luận cứ và giải pháp” , Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Trên cơ sở phân tích, đánh giá làm rõ những thiếu sót trong mô hình tổ chức và quản lý đô thị tại Thành phố Hà Nội, nhóm tác giải đã chỉ rõ các luận cứ và giải pháp hoàn thiện hiệu quả mô hình tổ chức và quản lý đô thị tại thành phố Hà Nội. Ba là, các Luận án Tiến sĩ, Luận văn Thạc sĩ về quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị: - Trần Ngọc Hổ, Học viện Hành Chính quốc gia, (2008), Luận văn Thạc sĩ Quản lý công “Hệ thống giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đô thị của chính quyền cấp quận, thành phố Hồ Chí Minh” (từ thực tiễn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh). Luận văn đã đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về đô thị của chính quyền cấp quận, hệ thống hóa, đề xuất các nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của cơ quan quản lý nhà nƣớc cấp quận trên lĩnh vực đô thị. - Chử Thị Kim Anh (2014), Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Luật- Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội "Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn quận Hoàng Mai". Luận văn có tính hệ thống logic về khung lý luận quản lý trật tự xây dựng đô thị và cơ sở pháp lý. Tác giả hệ thống rõ ràng về căn cứ pháp luật trong quản lý trật tự xây dựng đô thị, phân tích làm rõ thực trạng quản lý trật tự xây dựng và đề xuất các nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại quận Hoàng Mai. - Hà Văn Trung, Luận văn thạc sỹ, Đại học Đà Nẵng, năm 2012 “Đổi mới quản lý nhà nƣớc về kết cấu hạ tầng ở thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam”. Tác giả luận văn hệ thống và làm rõ khung lý thuyết về cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị, phân tích thực trạng về hạ tầng đô thị và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng hạ tầng đô thị tại thành phố Tam Kỳ, nghiên cứu chứa các nội hàm của đô thị về quy hoạch đô thị, cảnh quan và môi trƣờng đô thị. 4 - Đoàn Thị Dung Huyền, Luận văn Cao học quản lý hành chính công, lớp CH14H, Hà Nội, năm 2012 “Hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về quy hoạch đô thị hiện nay thực trạng và giải pháp”. Luận văn hệ thống và làm rõ khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về quy hoạch đô thị, phân tích đánh giá thực trạng về quy hoạch đô thị mang tính rộng lớn cả nƣớc, những bất cập, nguyên nhân về quy hoạch đô thị, những giải pháp còn mang tính hình thức, chƣa có tính cụ thể và đặc thù, khó có tính khả thi nếu đƣợc áp dụng vào quản lý quy hoạch đô thị. - Nguyễn Ngọc Quyến, Luận văn thạc sỹ, lớp CH14H, Hà Nội, năm 2012: “Quản lý nhà nƣớc về đô thị tại thành phố Hà Nội, lý luận và thực tiễn” của tác giả. Luận văn chủ yếu nghiên cứu và hệ thống cơ sở lý luận quản lý nhà nƣớc về đô thị, các phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đô thị và giải pháp có tính khả thi. - Trần Thanh Hải, Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công, Hà Nội, năm 2012: “Quản lý nhà nƣớc đối với chất lƣợng các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội”. Luận văn đã cung cấp một khối lƣợng lớn về khung lý thuyết quản lý chất lƣợng xây dựng công trình đô thị, phân tích làm rõ thực trạng về chất lƣợng xây dựng công trình đô thị, những hạn chế yếu kém và sơ hở trong quản lý chất lƣợng xây dựng hiện nay ở Thủ đô Hà Nội. Các giải pháp có tính khả thi, nhƣng mang nặng về chất lƣợng xây dựng công trình đô thị, các quản lý khác về đô thị chƣa đƣợc tác giả quan tâm làm rõ. - Võ Thanh Đức (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị, thực tiễn tại quận 9, thành phố Hồ Chí Minh”. - Bùi Nguyễn Huy Hoàng (2012), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý nhà nƣớc trong hoạt động xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh”. 5 - Phạm Minh Trung (2013), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý nhà nƣớc trong lĩnh vực chỉnh trang và phát triển đô thị, từ thực tiễn Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh”. - Huỳnh Thanh Dũng (2015), Luận văn thạc sĩ hành chính công “Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng và cấp phép xây dựng tại địa bàn thành phố Cà Mau”. - Nguyễn Kim Hoàng (2009) “Quản lý nhà nƣớc về xây dựng nhà ở đô thị trên địa bàn thành phố Cần thơ”. - Đỗ Thị Hồng Mai, Luận văn thạc sĩ Luật học “Phân cấp quản lý nhà nƣớc về xây dựng”. - Cao Thị Hải Lý, Luận văn thạc sĩ kinh tế - xây dựng “Một số biện pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng”. - Nguyễn Văn Quyên, Luận văn thạc sĩ kinh tế - xây dựng “Hoàn thiện công tác Quản lý Nhà nƣớc các công trình xây dựng trên địa bàn Quận 12, TP. Hồ Chí Minh". - Chu Việt Hùng, Luận văn Thạc sĩ hành chính công “Các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng”. Qua các công trình đã đƣợc công bố nêu trên cho thấy các nghiên cứu về quản lý trật tự xây dựng đô thị ở nƣớc rất phong phú và đa dạng, kết quả của những nghiên cứu nêu trên rất bổ ích, gợi ý nghiên cứu cho luận văn này, những khoảng trống và kẻ hở chƣa đƣợc làm rõ, tác giả sẽ nghiên cứu bổ sung làm rõ. Nhƣ vậy, có thể nói cho đến thời điểm này chƣa có nghiên cứu cụ thể nào, dƣới góc độ địa phƣơng quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. Tên đề tài của luận văn không trùng lặp với bất cứ công trình công bố nào đã có trƣớc. 6 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài Mục đích nghiên cứu đề tài là làm rõ cơ sở khoa học của quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh; qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa phƣơng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu đối với đề tài Với mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đối với đề tài bao gồm: - Xây dựng khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị ở cấp huyện. - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu đối với quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. 7 - Phạm vi về không gian: chủ yếu tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, có nghiên cứu và đúc kết kinh nghiệm ở một số địa phƣơng trong nƣớc. - Phạm vi về thời gian: các thông tin, dữ liệu đƣợc thu thập sử dụng cho phân tích đánh giá thực trạng chủ yếu giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016, định hƣớng tầm nhìn giải pháp đến năm 2025. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phƣơng pháp luận Việc tiếp cận nghiên cứu đề tài dựa trên quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đƣờng lối của Đảng và Nhà nƣớc. 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp thu thập thông tin: + Thông tin thứ cấp: đƣợc thu thập qua các nghiên cứu báo cáo đã đƣợc công bố nhƣ: sách, giáo trình của Học viên Hành chính Quốc gia, kỷ yếu hội thảo khoa học, bài báo khoa học, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, các báo cáo, thông tin của phòng Quản lý đô thị quận, Đội thanh tra xây dựng địa bàn quận 12, số liệu thống kê của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh ... + Thông tin sơ cấp: đƣợc tác giải thu thập qua phỏng vấn, trao đổi và tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý và nhà khoa học liên quan đến quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị. - Phƣơng pháp xử lý thông tin: Thông qua các phƣơng pháp phân tích, tổng hợp đối chiếu, so sánh, suy luận ... một cách có hệ thống và khoa học. Phần mềm phân tích sử dụng chủ yếu: Excel. 8 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về lý luận: Xây dựng đƣợc khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn cấp huyện; theo đó, luận văn đã làm rõ đƣợc nội hàm của các khái niệm chính trong đó có khái niệm quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị và nội dung quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị ở cấp huyện. - Ý nghĩa về thực tiễn: + Phân tích và đánh giá một cách khoa học thực trạng quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh. + Chỉ ra những hạn chế, bất cập của quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất đƣợc hệ thống các giải pháp đồng bộ góp phần hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa phƣơng. + Luận văn có thể là tài liệu tham khảo hữu ích cho học sinh, sinh viên, các nhà quản lý ở địa phƣơng và những ai quan tâm đến vấn đề này. 7. Kết cấu của luận văn Kết cấu của luận văn ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn gồm có các chƣơng sau: Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chƣơng 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 9 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ 1.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 1.1.1. Khái niệm đô thị và đô thị hóa - Đô thị là khu vực tập trung dân cƣ sinh sống có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hoá hoặc chuyên ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phƣơng, bao gồm nội thành, ngoại thành của thành phố; nội thị, ngoại thị của thị xã; thị trấn. - Đô thị hoá là một quá trình tập trung dân cƣ đô thị. Đồng thời đó là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng sản xuất nông nghiệp giảm, sản xuất phi nông nghiệp tăng. Bộ mặt đô thị ngày càng hiện đại, không gian đô thị mở rộng. Trong đó, dân cƣ đô thị là một điểm dân cƣ tập trung phần lớn những ngƣời dân lao động phi nông nghiệp, sống và làm việc theo kiểu thành thị. Nói một cách đầy đủ hơn thì đô thị hoá là một quá trình biến chuyển kinh tế-xã hộivăn hoá và không gian, gắn liền với những tiến bộ về khoa học kỹ thuật của xã hội loài ngƣời, trong đó diễn ra sự phát triển nghề nghiệp mới, sự chuyển dịch cơ cấu lao động, sự chuyển đối lối sống ngày càng văn minh hơn cùng với sự mở rộng không gian thành hệ thống đô thị, song song với việc tổ chức ranh giới hành chính lãnh thổ và quân sự. Ở những nƣớc có trình độ phát triển kinh tế xã hội càng cao thì tỷ lệ đô thị hoá càng cao. 1.1.2. Khái niệm trật tự xây dựng Theo Từ điển Từ và Ngữ Hán – Việt của tác giả Nguyễn Lân thì trật tự đƣợc hiểu là: “Tình trạng ổn định, có thứ bậc trên dưới, trước sau ...”. 10 Trật tự là trạng thái phát triển có sự sắp xếp theo một thứ tự nhất định của các bộ phận để cấu thành chỉnh thể, trong đó các bộ phận đều vận động theo những nguyên tắc, các quy định mà nó cần phải tuân thủ. Trạng thái xây dựng có trật tự đƣợc hình thành và điều chỉnh bởi các quy tắc, quy phạm nhất định mà mọi ngƣời phải tuân theo. Từ đó có thể hiểu trật tự xây dựng là trạng thái được hình thành dựa trên sự thực thi pháp luật về xây dựng trong thực tiễn của chủ thể nhằm duy trì sự ổn định về trật tự xây dựng. Do đó, khi pháp luật phù hợp với xu thế phát triển và các chủ thể tự nguyện thực hiện theo đúng pháp luật thì trạng thái trong xây dựng đƣợc hình thành. Ngƣợc lại, khi pháp luật không phản ánh đúng xu thế phát triển hay các chủ thể không tuân theo pháp luật thì không thể có trật tự xây dựng. - Khái niệm về quản lý xây dựng: hoạt động xây dựng gồm: + Lập quy hoạch xây dựng + Lập dự án đầu tƣ xây dựng công trình + Khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng công trình + Thi công xây dựng công trình + Giám sát thi công xây dựng công trình + Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình + Lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng + Các hoạt động khác có liên quan đến xây dựng công trình - Quản lý xây dựng: là toàn bộ những hoạt động xây dựng tại hoặc có liên quan đến địa bàn đô thị. Trong đó, hoạt động quy hoạch xây dựng (QHXD) có vị trí đầu tiên trong dây truyền, là cơ sở cho các bƣớc tiếp theo nhƣ lập dự án đầu tƣ xây dựng công trình, khảo sát, thiết kế xây dựng công trình …. Chính vì vậy, công tác quản lý QHXD và kiến trúc đô thị có tầm quan trọng đặc biệt để 11