Tài liệu Quản lý hoạt động đánh sự phát triển của trẻ ở trường mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện thanh trì, thành phố hà nội

TRẦN THỊ THANH TÂM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 TRẦN THỊ THANH TÂM LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC KHÓA: XX - 2018 HÀ NỘI, 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 TRẦN THỊ THANH TÂM QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS TRẦN TRUNG HÀ NỘI, 2018 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin trân trọng cảm ơn tới: Trƣờng Đại học Sƣ Phạm 2 Hà Nội và tập thể các thầy giáo, cô giáo trực tiếp tham gia giảng dạy lớp cao học QLGD K20, tận tình cung cấp những kiến thức quý báu, tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả các học viên K20 nói chung và tác giả nói riêng đƣợc học tập và nghiên cứu tại Đại học Sƣ Phạm Hà Nội 2 để tác giả có những kỹ năng cần thiết thực hiện luận văn hoàn chỉnh. Đặc biệt, tác giả bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến PGS.TS Trần Trung, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn phòng GD&ĐT huyện Thanh Trì, CBQL các trƣờng mầm non, Ban giám hiệu và giáo viên 3 trƣờng mầm non C thị trấn Văn Điển, Tân Triều, B Ngũ Hiệp trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội đã tạo điều kiện về thời gian, cung cấp số liệu, đóng góp nhiều ý kiến cho tôi khi nghiên cứu đề tài. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, mặc dù có nhiều cố gắng song luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn của Hội đồng chấm luận văn, sự góp ý của quý thầy cô, cùng các bạn bè đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2018 Tác giả Trần Thị Thanh Tâm LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Mọi thông tin trích dẫn trong luận văn đƣợc lấy từ các nguồn tin cậy, có kiểm soát. Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2018 Tác giả Trần Thị Thanh Tâm MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 4 3. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4 5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 5 6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................... 5 7. Cấu trúc luận văn .................................................................................................... 6 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI ............................................................................................ 7 1.1. Khái lƣợc tổng quan nghiên cứu vấn đề .............................................................. 7 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................................. 7 1.1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc ............................................................................... 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................... 10 1.2.1. Quản lý ............................................................................................................ 10 1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................................. 10 1.2.3. Đánh giá .......................................................................................................... 11 1.2.4. Chức năng, nguyên tắc, quy trình của đánh giá trong giáo dục ...................... 13 1.2.5. Đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non........................................... 14 1.2.6. Quản lý đánh giá trẻ ở trƣờng mầm non ........................................................ 16 1.3. Giới thiệu về chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại trƣờng mầm non ............ 17 1.3.1. Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ........................................................................ 17 1.3.2. Mục đích ban hành chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ......................................... 17 1.3.3. Nội dung chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi......................................................... 18 1.3.4. Hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ............................................................................................. 20 1.4. Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. ................................................................................... 21 1.4.1. Nguyên tắc quản lý.......................................................................................... 21 1.4.2. Nội dung quản lý.............................................................................................22 1.4.3. Điều kiện đảm bảo cho quản lý hiệu quả ........................................................ 25 1.5. Yếu tố tác động đến quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ...................................................... 26 1.5.1. Đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi .................................. 26 1.5.2. Gia đình ........................................................................................................... 28 1.5.3. Nhà trƣờng ...................................................................................................... 29 Kết luận chƣơng 1 ..................................................................................................... 34 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................................................................................ 35 2.1. Một số nét về sự phát triển giáo dục mầm non huyện Thanh Trì ...................... 35 2.1.1. Vị trí địa lý, kinh tế- xã hội, giáo dục ở huyện Thanh Trì .............................. 35 2.1.2. Khái quát giáo dục mầm non huyện Thanh Trì .............................................. 37 2.2. Đặc điểm tình hình của 3 trƣờng mầm non công lập đƣợc chọn nghiên cứu thực trạng................................................................................................................... 46 2.2.1. Trƣờng mầm non C thị trấn Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội.......................... 46 2.2.2. Trƣờng mầm non Tân Triều ............................................................................ 47 2.2.3. Trƣờng mầm non B xã Ngũ Hiệp.................................................................... 48 2.3.Tóm tắt về hoạt động khảo sát ............................................................................ 48 2.3.1. Mục đích khảo sát ........................................................................................... 48 2.3.2. Đối tƣợng khảo sát .......................................................................................... 49 2.3.3. Nội dung khảo sát............................................................................................ 49 2.3.4. Công cụ khảo sát ............................................................................................. 49 2.3.5. Tiến hành khảo sát và xử lý dữ liệu ................................................................ 49 2.4. Thực trạng hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ........................................... 50 2.4.1. Hiểu biết của giáo viên về các nội dung đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi .................................................................................... 50 2.4.2. Hiểu biết của CBQL, GV, phụ huynh về vấn đề liên quan đến hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi ................................................................................... 51 2.4.3. Thực trạng việc đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ............................................................................ 53 2.4.4. Phối hợp giữa nhà trƣờng với phụ huynh học sinh trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T ................................... 55 2.4.5. Thuận lợi và khó khăn của giáo viên trong việc đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì ............................ 56 2.5. Thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì ....................... 57 2.5.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn PTTE 5T tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ....................... 57 2.5.2. Thực trạng chỉ đạo tổ chức đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trong huyện Thanh Trì ............................................................. 59 2.5.3. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì ........................................................................................................ 60 2.5.4. Thực trạng quản lý việc tổ chức các hoạt động bồi dƣỡng cho GV dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi về hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T ... 62 2.5.5. Thực trạng về quản lý việc xây dựng bộ công cụ đánh giá trẻ MGL 5 tuổi .. 64 2.6. Đánh giá những yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T trong các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì .............................................................................................................................. 66 2.7. Đánh giá chung về thực trạng ............................................................................ 68 2.7.1. Những mặt mạnh ............................................................................................. 68 2.7.2. Những mặt hạn chế ......................................................................................... 69 2.7.3. Nguyên nhân ................................................................................................... 70 Kết luận chƣơng 2 ..................................................................................................... 72 Chƣơng 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PTTE 5T TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ......................... 73 3.1. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ............................................................................................... 73 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu.................................................................. 73 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ................................................................. 73 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .................................................................. 73 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................. 73 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi. ................................................................... 73 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trường mầm non theo chuẩn PTTE 5T trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội .................................................................................................... 74 3.2.1. Biện pháp 1: Thông qua việc tuyên truyền, trao đổi, tập huấn, học tập, đóng góp ý kiến, giúp GV nhận thức tầm quan trọng về hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T cho GV và PHHS .......................... 74 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T cụ thể, sáng tạo, khoa học phù hợp với điều kiện thực tế của trƣờng ............................................................................... 78 3.2.3. Biện pháp 3: Lập kế hoạch, lên chƣơng trình cụ thể về việc bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên trong tổ chức hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T .................................................................................. 83 3.2.4. Biện pháp 4: Cùng giáo viên xây dựng, hoàn thiện, thƣờng xuyên điều chỉnh, dổi mới bộ công cụ đánh giá trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi có chất lƣợng ......................... 86 3.2.5. Biện pháp 5: Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình-nhà trƣờng trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T .................... 90 3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng tiêu chí rõ ràng, công bằng, có những điều chỉnh kịp thời về công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T ........................................................ 94 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 98 3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp ....................... 100 Kết luận chƣơng 3 ................................................................................................... 104 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 105 1. Kết luận ............................................................................................................... 105 2. Khuyến nghị ........................................................................................................ 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 108 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 111 NHỮNG KÝ TỰ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN 1 BGH Ban giám hiệu 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CB-GV-NV Cán bộ,giáo viên, nhân viên 4 CNTT Công nghệ thông tin 5 CSVC Cơ sở vật chất 6 CS-GD Chăm sóc- giáo dục 7 CTGDMN Chƣơng trình giáo dục mầm non 8 GD Giáo dục 9 GD-ĐT Giáo dục-Đào tạo 10 GDMN Giáo dục mầm non 11 GV Giáo viên 12 MN Mầm non 13 KT-XH Kinh tế - Xã hội 14 PTTE5T Phát triển trẻ em 5 tuổi 15 PHHS Phụ huynh học sinh 16 QL Quản lý 17 QLGD Quản lý giáo dục 18 SKKN Sáng kiến kinh nghiệm 19 UBND Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Quy mô trƣờng lớp mầm non công lập, ngoài công lập .......................... 38 Bảng 2.2: Thực trạng cơ sở vật chất giáo dục mầm non toàn huyện ....................... 39 Bảng 2.3. Đội ngũ cán bộ quản lý ............................................................................ 42 Bảng 2.4. Ý kiến của giáo viên về việc hiểu biết về nội dung chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ........................................................................................... 47 Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL, GV và phụ huynh học sinh về hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi ................................................. 52 Bảng 2.6. Ý kiến của giáo viên về việc thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ............. 54 Bảng 2.7. Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và cha mẹ trẻ về việc phối hợp với phụ huynh trong công tác đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì. ............... 55 Bảng 2.8. Ý kiến của GV về công tác lập kế hoạch thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại trƣờng mầm non. ..................... 58 Bảng 2.9. Ý kiến của GV về tổ chức và chỉ đạo việc thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi của hiệu trƣởng tại các trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ................................................ 59 Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá của GV về công tác kiểm tra, đánh giá GV trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi của hiệu trƣởng tại các trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ......................... 61 Bảng 2.11. Ý kiến của CBQL, GV về công tác bồi dƣỡng đội ngũ GV trong hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ................................................ 63 Bảng 2.12. Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về việc xây dựng Bộ công cụ đánh giá sự phát triển của trẻ tại các trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ................................................................................................ 65 Bảng 2.13: Đánh giá mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì .................................... 67 Bảng 3.1. Ý kiến của giáo viên về nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên về hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T .................................................................................................. 92 Bảng 3.2. Ý kiến đánh giá về tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ dựa trên chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ................ 93 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở các trƣờng mầm non dựa trên chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ......... 101 Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ dựa trên chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ....................... 103 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trẻ em là những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc và xã hội. Một đất nƣớc, một xã hội tồn tại và phát triển nhƣ thế nào phụ thuộc vào những hạt giống này. Phần lớn các quốc gia đang coi những năm phát triển đầu đời của trẻ nhƣ điểm khởi đầu cần thiết cho một thế hệ công dân có đủ năng lực. Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em. Những kiến thức, kỹ năng mà trẻ tiếp thu đƣợc qua chƣơng trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là nền tảng cho việc học tập và thành công sau này. Do vậy, phát triển giáo dục mầm non, tăng cƣờng khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao cho mỗi quốc gia. Chất lƣợng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trƣờng mầm non tốt hay không có ảnh hƣởng lớn đến chất lƣợng giáo dục ở các bậc học tiếp theo. Ngày nay, việc nâng cao chất lƣợng giáo dục là một trong những vấn đề đƣợc quan tâm hàng đầu trong xã hội. Thực hiện nghị quyết 29/NQ-TƢ về đổi mới căn bản toàn diện, toàn ngành GD-ĐT đang nỗ lực đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập, phƣơng pháp dạy học đƣợc coi là một trong những thành tố quan trọng trong việc tổ chức hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học. Trong bối cảnh đổi mới và phát triển giáo dục nhƣ hiện nay, việc đánh giá trong giáo dục không thể đứng ngoài xu thế phát triển chung và đây là vấn đề đang rất đƣợc quan tâm. Đánh giá giáo dục vừa là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học, vừa là một công cụ hữu hiệu của quản lý giáo dục nhằm đánh giá giá trị của giáo dục để điều chỉnh, kiểm nghiệm trình độ phát triển của giáo dục và cải tiến để giáo dục ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của cộng đồng xã hội. Trong mỗi nhà trƣờng, đánh giá đƣợc coi là một yếu tố cấu thành của đổi mới toàn diện, đánh giá có tác dụng xem xét và điều chỉnh các hoạt động giáo dục, khẳng định kết quả đạt đƣợc, đƣa ra những nhận định về xu hƣớng tiến bộ, dự báo sự phát triển và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục. 2 Theo CTGDMN mới hiện nay, các hoạt động giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi đƣợc thực hiện dựa trên 5 lĩnh vực phát triển của trẻ. Bên cạnh đó, còn dựa vào các tiêu chí cụ thể để đánh giá trẻ có phát triển theo đúng độ tuổi, có khả năng sẵn sàng bƣớc vào lớp 1 hay không. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng về việc đánh giá sự phát triển của trẻ, ngày 22/7/2010 Bộ giáo dục và đào tạo ban hành Thông tƣ số 23/2010/TT-BGD&ĐT quy định về chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi với 4 lĩnh vực, 28 chuẩn, 120 chỉ số cụ thể để đánh giá trẻ về các mặt phát triển. Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi là những mong đợi về những gì trẻ nên biết và có thể làm đƣợc dƣới tác động của giáo dục. Đây là xu hƣớng chung của các nƣớc trên thế giới nhằm nâng cao và giám sát chất lƣợng giáo dục. Đồng thời, là cơ sở để thiết kế và điều chỉnh chƣơng trình giáo dục. Đây là một bƣớc đi mới nhằm đánh giá năng lực của trẻ 5 tuổi với những chuẩn, những chỉ số cụ thể giúp cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh có những phƣơng pháp, biện pháp phù hợp để chăm sóc giáo dục trẻ, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ bƣớc vào lớp 1. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, tất cả cơ sở giáo dục mầm non phải thực hiện chăm sóc, giáo dục trẻ theo chƣơng trình của Bộ GD&ĐT ban hành. Nhƣng đó là chƣơng trình khung phải tùy thuộc vào điều kiện của từng trƣờng, từng vùng miền để xây dựng kế hoạch thực hiện chƣơng trình một cách hiệu quả và phù hợp. Nói nhƣ vậy có nghĩa là cách thực hiện chƣơng trình ở các trƣờng, các vùng miền là khác nhau nên kết quả triển khai thực hiện chƣơng trình cũng vì thế mà không thể giống nhau. Cũng có nghĩa là trẻ ở các trƣờng, các vùng miền sẽ không đạt các chỉ số nhƣ nhau. Việc đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển không phải là để đánh giá xếp loại, so sánh trẻ này với trẻ kia, hay dùng để đánh giá giáo viên mà nó có vai trò rất quan trọng là căn cứ để giáo viên điều chỉnh chƣơng trình: nội dung, hình thức, phƣơng pháp giáo dục và phối hợp với phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ một cách toàn diện, chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ vào lớp 1 đồng thời giúp cho các cấp quản lý xây dựng tài liệu liên quan để định hƣớng cho sự phát triển toàn diện của trẻ mầm non với chất lƣợng tốt nhất. Để đạt đƣợc mục tiêu này đòi hỏi ngƣời giáo viên phải nhận thức đúng về tầm quan trọng 3 của chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, hiểu và thực hiện đúng quy trình đánh giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em đồng thời thực hiện việc đánh giá trẻ một cách thƣờng xuyên, hiệu quả. Việc triển khai thực hiện chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội trong đó có trƣờng Mầm non C thị trấn Văn Điển huyện Thanh Trì nơi tôi đang làm quản lý đã đƣợc thực hiện từ năm học 2012-2013, đến nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế nhất định, dẫn đến chƣa thực sự góp phần vào nâng cao chất lƣợng chăm sóc và giáo dục trẻ 5 tuổi trong các nhà trƣờng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các hạn chế trong việc đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi: Có nhiều chỉ số (120 chỉ số), nhiều chỉ số khó, nhiều chỉ số không có minh chứng rõ ràng, chuẩn PTTE5T ra sau chƣơng trình nên thiếu sự đồng nhất, nhiều giáo viên còn hiểu về chuẩn một cách mơ hồ, một số giáo viên đánh giá theo cảm tính, đánh giá trẻ theo ý kiến chủ quan của mình không theo chuẩn hoặc không theo đúng quy trình đánh giá, thực hiện đánh giá trẻ theo chuẩn vẫn mang tính hình thức, qua loa đại khái, làm cho có... nhƣng nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý của các Hiệu trƣởng và phó Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn chƣa có các biện pháp khả thi để nâng cao hiệu quả trong đánh giá, buông lỏng trong quản lý, phó mặc công tác đánh giá trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi cho giáo viên. Xuất phát từ những yêu cầu về lý luận và thực tiễn trên, là một cán bộ quản lý tôi luôn tự hỏi mình phải làm gì, chỉ đạo, phối hợp với các tổ chức, thành viên trong và ngoài nhà trƣờng nhƣ thế nào để quản lý hoạt động đánh giá trẻ 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em đƣợc hiệu quả góp phần nâng cao chất lƣợng toàn diện trong nhà trƣờng.Việc này đòi hỏi cần phải có những biện pháp quản lý hoạt động đánh giá trẻ 5 tuổi sao cho khoa học và hợp lý, phù hợp với yêu cầu đổi mới trong GD hiện nay. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động đánh sự phát triển của trẻ ở trường mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội” để thực hiện Luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục. 4 2. Mục đích nghiên cứu Từ việc nghiên cứu về lý luận và thực trạng việc đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, đề xuất các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động đánh giá sự phát triển trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển nhằm nâng cao chất lƣợng chăm sóc giáo dục trẻ của các trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu đề ra nhƣ trên, đề tài tập trung vào các nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi. - Nghiên cứu thực tiễn hoạt động đánh giá và quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. - Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi nhằm nâng cao chất lƣợng chăm sóc giáo dục tại các trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Địa bàn và khách thể nghiên cứu thực trạng đƣợc thực hiện tại 03 trƣờng mầm non công lập (mầm non C thị trấn Văn Điển, mầm non xã Tân Triều, mầm non B xã Ngũ Hiệp) tại huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Tổng số khách thể nghiên cứu: gồm 87 CBQL, 43 GV và 150 PHHS lớp mẫu giáo lớn 5 tuổi. 5 5. Giả thuyết khoa học Hiện nay, trƣớc bối cảnh đổi mới giáo dục mầm non diễn ra mạnh mẽ, quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi chƣa thực sự đem lại hiệu quả tích cực trong việc góp phần nâng cao chất lƣợng chăm sóc - giáo dục trẻ tại trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, Hà Nội. Nếu các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ luôn dựa vào chuẩn và đƣợc cụ thể hóa bằng các tiêu chí, kèm theo đó là sự phát triển năng lực đánh giá của giáo viên thì sẽ khắc phục đƣợc những khó khăn trong công tác đánh giá trẻ, từ đó nâng cao chất lƣợng chăm sóc giáo dục trẻ 5 tuổi của nhà trƣờng. 6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp luận Nghiên cứu đƣợc tiến hành dựa trên cơ sở một số nguyên tắc phƣơng pháp luận của quản lý giáo dục. Cụ thể nhƣ sau: Nguyên tắc hoạt động: Khi nghiên cứu hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi cần nghiên cứu về hoạt động quản lý của hiệu trƣởng và hoạt động đánh giá trẻ của giáo viên để làm bộc lộ rõ biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với công tác đánh giá trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Nguyên tắc tiếp cận hệ thống: Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy, trong luận văn này, quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi đƣợc xem xét nhƣ là kết quả tác động của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, trong từng thời điểm, từng hoàn cảnh khác nhau có yếu tố tác động trực tiếp, có yếu tố tác động gián tiếp, có yếu tố tác động nhiều, có yếu tố tác động ít. Việc xác định đứng vai trò của từng yếu tố trong nhũng hoàn cảnh có thể là điều cần thiết. Vì vậy, trong nghiên cứu này, quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi đƣợc xem xét trong mối liên hệ về nhiều mặt. Nguyên tắc phát triển: Khi nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi phải nghiên cứu trong sự vận động, biến đổi, tƣơng tác qua lại giữa toàn bộ các hoạt động trong 6 quá trình quản lý tại các trƣờng. Thấy đƣợc sự vận động, phát triển, biến đổi của quản lý hoạt động đánh giá trẻ mẫu giáo 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em tại các trƣờng mầm non ở thời gian hiện tại, quá khứ và dự báo tƣơng lai phát triển. 6.2. Phương pháp nghiên cứu 6.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu các văn bản quy định của Nhà nƣớc và của ngành giáo dục và đào tạo; các tài liệu lý luận về quản lý, đánh giá trẻ mầm non, chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi và các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu. 6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động kiểm tra đánh giá của giáo viên, các giờ dạy của giáo viên trên lớp có liên quan đến đánh giá trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. - Phương pháp phỏng vấn/trò chuyện: Tiến hành gặp gỡ và trao đổi với cán bộ triển khai thực hiện chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Phòng GD&ĐT huyện Thanh Trì; Ban Giám hiệu, tổ trƣởng chuyên môn, đại diện công đoàn tại cơ sở giáo dục. - Phương pháp điều tra, khảo sát: Thông qua phiếu điều tra đối với CBQL, GV, PHHS để biết đƣợc những vấn đề về đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. - Phương pháp thống kê toán học: Xử lý và phân tích các số liệu, kết quả điều tra, đồng thời xác định mức độ tin cậy của việc điều tra và kết quả nghiên cứu. 7. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, nội dung luận văn đƣợc cấu thành bởi 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. 7 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI 1.1. Khái lƣợc tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới Ngay từ khi xuất hiện mô hình nhà trƣờng, các hình thức đánh giá ngƣời học cũng ra đời. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn lịch sử, mỗi quốc gia có những hình thức đánh giá khác nhau nhƣng đều đƣa ra những quy định chuẩn, phù hợp với yêu cầu của xã hội hiện tại. Chẳng hạn: Thời kì phong kiến sử dụng thi, kiểm tra để đánh giá kết quả của ngƣời học; Thời kì tiền công nghiệp thi, kiểm tra phải phù hợp với trình độ ngƣời học và coi đó là một cách thức dạy và học, có vai trò khuyến khích học sinh tích cực, tự giác học tập; Thời kì hậu công nghiệp đánh giá phát triển theo tiêu chí hƣớng vào mục đích, yêu cầu của chƣơng trình giảng dạy. Đầu thế kỷ XVI, nhà giáo dục vĩ đại J.A Comenxki (1592-1670) đã đƣa ra mô hình nhà trƣờng và đƣợc nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng. Đó là nhà trƣờng đƣợc phân theo cấp học, bậc học ở những lứa tuổi nhất định; các môn học trong nhà trƣờng đƣợc quy định chặt chẽ có chƣơng trình, có nội dung cụ thể thống nhất; thời gian đào tạo cũng đƣợc ấn định, đƣơng nhiên cách đánh giá học sinh cũng đƣợc quy định rõ ràng [11]. Đến thế kỷ XVIII, nhà giáo dục ngƣời Đức I.B.Bazelot (1724-1790) đã sáng lập ra trƣờng phái giáo dục “Bác ái”. Ông là ngƣời đề xuất một hình thức đánh giá tri thức trong trƣờng học và chia hình thức đánh giá làm 12 bậc khác nhau, nhƣng khi đƣa vào áp dụng chỉ còn 3 bậc chính: Tốt - Trung bình - Kém, về sau đƣợc chia làm 5 bậc cho sát với trình độ học sinh, hệ đánh giá này đƣợc lƣu hành khá rộng rãi ở các nƣớc [4]. Từ những năm 1970 trở lại đây có rất nhiều công trình nghiên cứu từng vấn đề cụ thể, trong đó xác định một cách khoa học nội dung đánh giá kết quả của học sinh nhƣ: Những vấn đề lý luận dạy học của việc đánh giá trí thức (V.M.Palomxki) [27]; con đƣờng hoàn thiện việc kiểm tra tri thức, kỹ năng (X.V.Uxova) [38]. Cũng