Tài liệu Quan hệ giữa văn hoá và kinh doanh trong thời kỳ phát triển

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu V¨n hãa vµ kinh doanh, hiÓu theo nghÜa lµ mèi liªn hÖ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a hai lÜnh vùc d-êng nh- t¸ch b¹ch Êy, cã mét néi dung rÊt phong phó vµ phøc t¹p. V¨n hãa doanh nghiÖp ®-îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c gi¸ trÞ vµ ®¹o lý mµ daonh nghiÖp tù nguyÖn theo ®uæi trong kinh doanh; lµ hÖ thèng c¸c ®éng lùc vËt chÊt vµ tinh thÇn, c¸c kiÓu hµnh vi vµ biÓu t-îng, c¸c niÒm tin vµ sù tù hµo g¾n bã vµ chi phèi mäi thµnh viªn v× môc tiªu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÎa doanh nghiÖp. C¬ së triÕt lý cña v¨n ho¸ doanh nghiÖp chÝnh lµ triÕt lý kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. §ã lµ sù thÓ hiÖn tr×nh ®é thÕ giíi quan vµ ph-¬ng ph¸p luËn cña c¸c thµnh viªn ( ®Æc biÖt lµ cña nh÷ng nh©n vËt thñ lÜnh, nh÷ng ng-êi s¸ng lËp ) trong ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña doanh nghiÖp. V¨n ho¸ doanh nghiÖp cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng vµ cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc sö dông ®éi ngò lao déng vµ c¸c yÕu tè kh¸c trong s¶n xuÊt kinh doanh. Trong kinh doanh hiÖn, m«i tr-êng v¨n ho¸ ®-îc ®Æc biÖt quan t©m vµ ®Ò cao. M«i tr-êng v¨n 1 I Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ho¸ cµng trë nªn quan träng h¬n trong c¸c doanh nghiÖp liªn doanh, bëi v× ë ®ã cã sù kÕt hîp v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc, c¸c n-íc kh¸c nhau. Mçi doanh nghiÖp th-êng cã v¨n ho¸ riªng. Nh÷ng doanh nghiÖp thµnh c«ng th-êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp chó träng x©y dùng, t¹o ra m«i tr-êng cã v¨n ho¸ riªng biÖt kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. TÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo yÕu tè v¨n ho¸. V¨n hãa doanh nghiÖp t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh rÊt lín cho c¸c doanh nghiÖp. Nã ¶nh h-ëng trùc tiÕp, to lín ®Õn viÖc h×nh thµnh môc tiªu, chiÕn l-îc vµ chÝnh s¸ch; ®ång thêi còng t¹o thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l-îc ®· lùa chän cña doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè v¨n ho¸ tån t¹i trong doanh nghiÖp võa lµ sù ph¶n ¸nh c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ chung cña x· héi, võa ®-îc cÊu thµnh tõ c¸c nhãm ng-êi kh¸c nhau vÒ nguån gèc v¨n hãa ( nhÊt lµ trong c¸c c«ng ty liªn doanh, c«ng ty ®a quèc gia) cïng ho¹t ®éng víi nhau trong mét tæ chøc. NhiÒu yÕu tè v¨n ho¸ tån t¹i trong tiÒm thøc, ý thøc cña c¸c thµnh viªn, chóng kh«ng nhÊt thiÕt vµ còng kh«ng cÇn thiÕt hiÖn thµnh v¨n ( c¸c v¨n b¶n trong qu¶n lý .v.v..) 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nh-ng l¹i t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ gi÷a c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp. II PhÇn 1 Quan hÖ gi÷a V¨n ho¸ vµ Kinh doanh trong thêi kú ph¸t triÓn 1 - V¨n ho¸ trong kinh doanh V¨n ho¸ doanh nghiÖp lµ mét kh¸i niÖm míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Trong khi mét sè doanh nghiÖp trong n-íc cßn kh¸ bì ngì tr-íc kh¸i niÖm nµy th× c¸c 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®· rÊt chó träng vµo c«ng viÖc x©y dùng b¶n s¾c V¨n ho¸ - Doanh nghiÖp, hay nãi c¸ch kh¸c hä ®· cè g¾ng t¹o dùng mét h×nh ¶nh ®Ñp vÒ doanh nghiÖp m×nh trªn th-¬ng tr-êng th«ng qua phong c¸ch v¨n hãa nh»m t¹o lîi thÕ c¹nh tranh. V¨n hãa vµ kinh tÕ lµ hai mÆt cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, quy ®Þnh vµ t¸c ®éng lÉn nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mäi nhµ kinh doanh còng nh- cña mäi quèc gia trªn thÕ giíi. §· cã thêi vµ cho c¶ ®Õn nay n÷a, vÉn tån t¹i nh÷ng ý kiÕn thËm chÝ mét vµi " lý luËn ph¸t triÓn " cho : V¨n ho¸ chØ lµ kÕt qu¶, lµ sù ph¶n ¸nh vµ sù " th¨ng hoa " cña kinh tÕ. " Phó quÝ sinh lÔ nghÜa ", kinh tÕ cã t¨ng tr-ëng, ®êi sèng vËt chÊt cã dåi dµo th× míi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn v¨n ho¸, n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cña con ng-êi. V¨n ho¸ v× thÕ, th-êng bÞ liÖt vµo lÜnh vùc " phi s¶n xuÊt ", ®øng bªn ngoµi kinh tÕ vµ do kinh tÕ trî cÊp. Khi nµo kinh tÕ gÆp khã kh¨n, th× ng©n s¸ch Nhµ N-íc cho v¨n ho¸ th-êng bÞ c¾t gi¶m tr-íc hÕt vµ c¾t nhiÒu nhÊt. Lý do thËt ®¬n gi¶n : V¨n ho¸ chØ lµ ®Ó " gi¶i trÝ ", 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nÕu cã c¾t gi¶m bít th× còng ch-a chÕt ai ! Song kinh nghiÖm thùc tÕ cña hµng lo¹t n-íc trªn thÕ giíi trong nh÷ng thËp kû qua cho thÊy : " Khi c¸c môc tiªu vÒ t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®Æt ra mµ t¸ch rêi víi m«i tr-êng v¨n ho¸ th× kÕt qu¶ thu ®-îc rÊt khËp khiÔng, mÊt c©n ®èi c¶ vÒ kinh tÕ lÉn v¨n ho¸, ®ång thêi tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña mçi d©n téc sÏ bÞ suy yÕu ®i rÊt nhiÒu". NÒn kinh tÕ cña ViÖt nam h«m nay còng cã mét b-íc tiÕn ®¸ng kÓ so víi thêi kú tr-íc ®©y, khi cßn thùc hiÖn nÒn kinh tÕ chØ huy theo lèi hµnh chÝnh quan liªu, bao cÊp. Nguyªn nh©n thµnh c«ng thùc ra kh«ng ph¶i chØ do sù thóc ®Èy tù ®éng cña c¸c nh©n tè kinh tÕ ®¬n thuÇn ( nh- cã thªm vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ, thÞ tr-êng ), mµ tr-íc hÕt lµ nhê ë ®æi míi t- duy trªn c¬ së lµm sèng l¹i bµi häc " lÊy d©n lµm gèc " ®Æt con ng-êi vµo vÞ trÝ trung t©m cña mäi chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹nh ph¸t triÓn, kh¬i dËy vµ nh©n lªn c¸c tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 III mäi tÇng líp nh©n d©n b¾t nguån tõ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ nh©n lo¹i. §iÒu ®ã cã nghÜa r»ng chÝnh v¨n ho¸ lµ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc trong qu¸ tr×nh ®æi míi. VÒ nhËn thøc lý luËn, nhiÒu ng-êi cã thÓ ®ång ý víi quan ®iÓm kÓ trªn vÒ vai trß cña v¨n ho¸ trong kinh doanh. Song trong thùc tÕ, cÇn lµm g× vµ lµm nh- thÕ nµo ®Ó cã thÓ kÕt hîp hµi hoµ gi÷a v¨n hãa vµ kinh tÕ, ®Æc biÖt c¸c yÕu tè v¨n ho¸ trong kinh doanh ( bao gåm ba néi dung chñ yÕu : s¶n xuÊt, tiÕp thÞ vµ qu¶n lý tµi chÝnh ) vèn lµ nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ, sinh ®éng trong mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, th× vÊn ®Ò l¹i kh«ng d¬n gi¶n chót nµo. Nãi ®Õn kinh doanh, tr-íc hÕt lµ nãi ®Õn viÖc ®Çu tcho s¶n xuÊt, bu«n b¸n, ph©n phèi hµng ho¸ vµ dÞch vô nh»m môc ®Ých kiÕm lêi. Kh«ng thu d-îc lîi nhuËn ®Ó tõ ®ã võa thùc hiÖn t¸i ®Çu t-, võa ®¶m b¶o lîi Ých thiÕt th©n cho c¶ ng-êi qu¶n lý lÉn ng-êi lao ®éng th× kinh doanh kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh-ng kiÕm lêi b»ng c¸ch nµo th× l¹i cã nhiÒu 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c¸ch kh¸c nhau. Nh- thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®· ph¸t triÓn l©u n¨m ë nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi, còng nh- nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cßn non trÎ ë ViÖt nam cho thÊy : - Cã c¸ch kiÕm lêi b»ng sù bãc lét qu¸ møc søc lao ®éng cña ng-êi lµm c«ng, khiÕn cho nh÷ng ng-êi nµy chØ ®ñ tån t¹i víi møc sèng tèi thiÓu. - Cã c¸ch kiÕm lêi b»ng c¸ch khai th¸c bõa b·i c¸c tµi nguyªn, g©y « nhiÔm m«i tr-êng vµ ph¸ vì c©n b»ng sinh th¸i . - L¹i cã c¸ch kiÕm lêi b»ng lµm hµng gi¶, bu«n lËn trèn thuÕ, lõa ®¶o, ®Çu c¬, Ých kû h¹i nh©n ®èi víi c¶ trong lÉn ngoµi n-íc. - Nh-ng còng cã c¸ch kiÕm lêi b»ng nhanh nh¹y n»m b¾t th«ng tin, gia søc c¶i tiÕn kü thuËt vµ c«ng nghÖ, tiÕt kiÖm nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu, quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng-êi lµm c«ng, båi d-ìng vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña hä trong viÖc s¸ng t¹o ra nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô cã chÊt l-îng tèt, h×nh thøc ®Ñp vµ gi¸ c¶ hîp lý ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr-êng, gi÷ ®-îc ch÷ tÝn cña ng-êi tiªu dïng vµ b¹n hµng c¶ trong ngoµi n-íc. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Râ rµng, ba c¸ch kiÕm lêi ®Çu tiªn lµ nh÷ng biÓu hiÖn tåi tÖ cña lèi kinh doanh chôp giËt, thiÕu v¨n ho¸, v« ®¹o ®øc, ph¶n tù nhiªn vµ kh«ng thÓ tån t¹i l©u bÒn, do sù thiÓn cËn, sai lÇm cña b¶n th©n nh÷ng c¸ch ®ã vµ sù ph¶n ®èi cña x· héi. Cßn c¸ch kiÕm lêi thø t- thÓ hiÖn nh÷ng mÆt -u viÖt cña ph-¬ng thøc kinh doanh cã v¨n hãa. Nã ®¶m b¶o kÕt hîp ®-îc c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp - vèn lµ nh÷ng gi¸ trÞ cèt lâi cña v¨n hãa - víi c¸i lîi lµ môc ®Ých cña kinh doanh. V¨n ho¸ doanh nghiÖp ®-îc hiÓu lµ nh÷ng gi¸ rrÞ chung cña doanh nghiÖp, cã ¶nh h-ëng ®Õn c¸ch thøc suy nghÜ, hµnh ®éng cña mçi c¸ nh©n trong doanh nghiÖp. Nã ®-îc n©ng lªn thµnh phong c¸ch cña IV mçi thµnh viªn trong thùc thÓ doanh nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c, v¨n ho¸ doanh nghiÖp lµ nh÷ng giíi h¹n trong ®ã quy ®Þnh nh÷ng g× c¸c thµnh viªn cña doanh nghiÖp ®-îc phÐp hoÆc kh«ng ®-îc phÐp lµm. Nh÷ng giíi h¹n nµy thÓ ®-îc thÓ hiÖn trong c¸c quy ®Þnh, quy chÕ cña doanh nghiÖp bao gåm c¸ch thøc ra quyÕt ®Þnh, møc ®é kiÓm so¸t nh©n viªn th«ng qua quy 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chÕ, viÖc sö dông c¸c h×nh thøc th-ëng ph¹t, quan hÖ giao tiÕp trong doanh nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i, gi¶ trÝ, møc ®é chÊp nhËn ®èi lËp rñi ro… YÕu tè v¨n hãa trong kinh doanh chÝnh lµ ho¹t ®éng ®em c¸i dÑp, c¸i tiÖn nghi tíi mäi nhµ. Kh«ng tho¶ m·n víi nh÷ng g× ®· cã h«m nay, c¸c nhµ thiÕt kÕ mü thuËt, nhµ s¶n xuÊt, nhµ kinh doanh… ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m·, øng dông nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt cña khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm vµ ®éi ngò c¸c nhµ th-¬ng nghiÖp ®· kh«ng qu¶n ng¹i ®-êng s¸ xa x«i ®-a s¶n phÈm ®-a tíi n¬i tiªu thô… tõng b-íc h×nh thµnh mét m¹ng l-íi kinh doanh xuyªn quèc gia, xuyªn lôc ®Þa vµ còng tõ ho¹t ®éng nµy thóc ®Èy x· héi tiÕn lªn theo h-íng v¨n minh hiÖn ®¹i. YÕu tè v¨n ho¸ trong kinh doanh cßn thÓ hiÖn sù giao l-u v¨n ho¸ gi÷a c¸c vïng miÒn cña mçi n-íc, gi÷a c¸c quèc gia vµ cã tÝnh toµn cÇu mµ s¶n phÈm lµ ph-¬ng tiÖn chuyÓn giao c¸c th«ng tin vÒ v¨n minh vµ tiÕn bé x· héi tõ n-íc nµy sang n-íc kh¸c. NÕu nh- ta ®Æt vµo tån t¹i x· héi thi ta thÊy ngay ®-îc c¸c mÆt tÝch cña nã. VÝ nh- t¹i sao con ng-êi ViÖt nam l¹i thÝch dïng nh÷ng ®å dïng cña NhËt hoÆc cñaTh¸i lan 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lµ v× hai n-íc nµy ®a kÕt hîp tèt yÕu tè v¨n ho¸ cña n-íc m×nh víi v¨n ho¸ cña ViÖt nam vµo trong s¶n phÈm cña hä b¸n ra thÞ tr-êng, lµm cho phï hîp víi thÞ hiÕu ng-êi tiªu dïng ViÖt nam . V¨n ho¸ trong kinh doanh cßn thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a ng-êi b¸n vµ ng-êi mua. Ng-êi mua cã tiÒn nªn cã quyÒn lùa chän s¶n phÈm mµ m×nh cã nhu cÇu víi nh÷ng chØ tiªu vÒ chÊt l-îng vµ sè l-îng. Ng-êi b¸n cè bµy tá lßng kÝnh träng víi ng-êi mua bëi hä hiÓu r»ng chÝnh kh¸ch hµng lµ ©n nh©n cña hä, lµ " th-îng ®Õ " trªn th-¬ng tr-êng. Cßn nhµ s¶n xuÊt coi sù thµnh ®¹t trong kinh doanh lµ nguyªn nh©n chÝnh ®-a ®Õn sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt nªn hä rÊt t«n träng quan hÖ b¸n mua trªn thÞ tr-êng. NÕu nh- mét nhµ doanh nghiÖp nµo coi th-êng quan hÖ nµy sÏ kh«ng tån t¹i l©u ®-îc trªn th-¬ng tr-êng, v× quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng sÏ chiÕm ®-îc mét thÞ tr-êng réng vµ gióp cho nhµ doanh nghiÖp ®ã thµnh c«ng. Néi dung v¨n ho¸ cña mét doanh nghiÖp cßn thÓ hiÖn ë ®iÓm kh«ng chØ chó träng ®Õn lîi nhuËn ®¬n thuÇn mµ cßn ph¶i quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn khÝa c¹nh x· héi cña ho¹t ®éng doanh nghiÖp. Nã chi phèi tõ kh©u x©y dùng kÕ ho¹ch, h×nh 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thµnh chiÕn l-îc kinh doanh, chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Õn viÖc tæ chøc kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn. §ã chÝnh lµ tÝnh nh©n v¨n cña ho¹t ®éng kinh doanh. Cã gi¸ trÞ tinh thÇn truyÒn V thèng buéc c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i ®Æt m×nh trong céng ®ång d©n téc. X· héi lµ mét gia ®×nh lín, c¸c doanh nghiÖp lµ mét gia ®×nh nhá. Mèi quan hÖ x· héi mang tÝnh truyÒn thèng ®ã buéc c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc thËn träng trong viÖc sö lý. Kh«ng cã mét doanh nghiÖp nµo tån t¹i vµ ph¸t triÓn mµ kh«ng cã mèi quan hÖ víi nhau, hay nãi c¸ch kh¸c, c¸c phóc lîi x· héi mµ doanh nghiÖp ®-îc h-ëng ®· quy ®Þnh hä ph¶i cã nghÜa vô ®ãng gãp tho¶ ®¸ng cho x· héi. ViÖc ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc, tham gia ho¹t ®éng x· héi tõ thiÖn, t«n träng nh÷ng quy ph¹m ®¹o ®øc trong quan hÖ x· héi, quan hÖ kinh doanh lµ th¸i ®é v¨n ho¸ tèi thiÓu cña c¸c doanh nghiÖp. NÕu lµm ng-îc l¹i, v« h×nh chung doanh nghiÖp ®· tõ chèi céi nguån vµ nghÜa vô cña m×nh, vµ nh- thÕ còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· tù tha ho¸ vµ t¸ch rêi khái céng ®ång d©n téc. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong ph¹m vi néi bé doanh nghiÖp, néi dung v¨n ho¸ thÓ hiÖn ë viÖc tæ chøc kinh doanh, nh©n c¸ch cña ng-êi l·nh ®¹o vµ ng-êi lao ®éng. Tr-íc hÕt lµ doanh nghiÖp kh«ng nªn chØ chó träng ®Õn lîi nhuËn mµ ph¶i xem ng-êi lao ®éng võa lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn kinh doanh, võa lµ môc tiªu cña ho¹t ®éng kinh doanh. CÇn xem ®¬n vÞ kinh doanh lµ mét gia ®×nh lín, trong ®ã mçi thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm ph¶i hµnh ®éng v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nã; mÆt kh¸c ng-êi lao ®éng ph¶i lµ ®èi t-îng ®-îc ch¨m sãc vµ ®-îc h-ëng thÝch ®¸ng kÕt qu¶ do c«ng søc hä lµm ra. Quan hÖ ®èi xö, phong c¸ch kinh doanh, c¸ch tæ chøc kinh doanh… lµ nÐt riªng cña tõng doanh nghiÖp, vµ tÊt nhiªn ®ã lµ biÓu hiÖn bªn ngoµi cña sù ph¸t triÓn hay sa sót cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra v¨n ho¸ cña mét doanh nghiÖp cong thÓ hiÖn ë th¸i ®é ®èi víi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong tr-¬ng tr-êng: " th¾ng kh«ng kiªu, b¹i kh«ng n¶n ", " khi vui muèn khãc, buån tªnh l¹i c-êi ". §ã lµ th¸i ®é ®óng ®¾n mang ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Qu¸ tr×nh kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh v-ît dèc, nhµ kinh doanh ph¶i lu«n lu«n tÝnh to¸n ®Ó ®-a c¶ ®¬n vÞ ®i lªn, vµ lóc h-ng thÞnh vÉn ph¶i lo l¾ng sao ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn mµ kh«ng bÞ ph¸ s¶n. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Vµ ph¶i lu«n nhí r»ng kh«ng cã ai th¾ng mét m×nh ë qu¸ tr×nh nµy. C¸ nh©n chØ lµ c¸i chÊm nhá nhoi trong lßng cña tËp thÓ, nhµ doanh nghiÖp míi ®éng viªn, thuyÕt phôc vµ huy ®éng ®-îc mäi ng-êi lao ®éng h-íng vÒ môc tiªu chung chø kh«ng chØ phôc vô, sïng b¸i mét ng-êi, mét tËp thÓ nµo. ChÝnh viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cã thÓ lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ x· héi bëi nã thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ cña x· héi. ChÝnh lîi nhuËn do kinh doanh ®-a l¹i ®· t¹o nªn tiÒm lùc kinh tÕ, khoa häc - kü thuËt cho mçi ®¬n vÞ hay c¸ nh©n tham gia kinh doanh, còng cã nghÜa lµ nÕu d©n giµu th× n-íc m¹nh vµ tõ ®ã " phó quý sinh lÔ nghÜa ". 2 - Kinh doanh v¨n ho¸ : VI Cßn trong ph¹m trï " kinh doanh cã v¨n ho¸ " th× yÕu tè c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c lµ th-íc ®o gi÷a v¨n ho¸ vµ ph¶n v¨n ho¸, gi÷a v¨n minh vµ man rî mµ biÓu hiÖn cô thÓ cña ph¹m trï nµy chÝnh lµ vËt ®-îc ®em ®i trao ®æi vµ t- c¸ch cña kÎ b¸n - ng-êi 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 mua. Kinh doanh cã v¨n ho¸ cßn thÓ hiÖn râ nÐt trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c ng-êi cïng lµm kinh doanh… cã ng-êi, ®Ó b¸n ®-îc nhiÒu hµng hä c¶i tiÕn ph-¬ng ph¸p phôc vô, ®Çu tc¬ së vËt chÊt kü thuËt; song còng cã nhiÒu kÎ ®ª hÌn tham lam vµ vÞ kû dïng c¸c thñ ®o¹n tranh mua, tranh b¸n, thËm chÝ t×m mäi c¸ch thñ tiªu ®èi thñ cña m×nh. Nã cßn ®-îc thÓ hiÖn ë c¸ch chän s¶n phÈm kinh doanh vµ ®èi t-îng phôc vô. VÝ nh- cã hai nhµ kinh doanh ®å ch¬i: Mét nhµ chuyªn t×m kiÕm ®å ch¬i cã tÝnh gi¸o dôc, gióp trÎ ph¸t triÓn c¶ thÓ lùcvµ trÝ tuÖ v× thËt khã cã thÓ cung ®¹t nhiÒu môc ®Ých trong mét ho¹t ®éng vµ do vËy, cã lóc hä chÞu thua thiÖt vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, nh-ng ®æi l¹i " hä ®-îc lêi " mét tr¹ng th¸i t©m lý lµnh m¹nh, yªn t©m vµ thanh th¶n biÕt bao… Mét nhµ kinh doanh kh¸c l¹i s¨n lïng c¸c hµng cÊm kÝch thÝch tÝnh hiÕu kú ë trÎ, lÆn léi lªn tËn biªn giíi câng vÒ hµng kiÖn hµng toµn sóng èng vµ b¸n víi gi¸ caothu ®-îc lêi nhiÒu, song ®æi l¹i ý n¬m níp ngµy ®ªm bÞ ph¸t gi¸c vµ ra hÇu toµ. Do ®ã chän ®èi t-îng ®Ó kinh doanh ph¶n ¸nh khÝa c¹nh kinh doanh cã v¨n ho¸ cña ng-êi tham gia kinh doanh. Ngoµi ra kinh doanh cã v¨n hãa cßn thÓ hiÖn viÖc ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr-êng, còng cã ng-êi kh«ng ngõng 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®Çu t- c«ng søc tiÒn cña ®Ó c¶i tiÕn mÉu m·, c«ng nghÖ; nh-ng còng cã kÎ lao vµo con ®-êng ph¹m ph¸t nh- lµm hµng gi¶, ¨n c¾p mÉu m·, tranh c-íp thÞ tr-êng… Tõ ®ã ta ®Æt vµo tån t¹i x· héi vµ ý thøc x· héi th× ta thÊy râ ®-îc ®iÒu ®ã cã ý nghÜa quan träng nh- thÕ nµo. VÝ nh- viÖc kinh doanh më c¸c vò tr-êng ( c¸c sµn nh¶y ) kh«ng cã g× lµ xÊu nh-ng nh÷ng g× ®ang diÔn ra hiÖn nay th× kh«ng thÓ chÊp nhËn ®-îc. Nh÷ng cuéc ch¬i ®ªm suèt s¸ng vµ nh÷ng cuéc Èu ®¶ lµm mÊt ®i c¸i ®Ñp cña viÖc më c¸c sµn nh¶y ®Ó phôc vô sù vui ch¬i gi¶i trÝ. Em xin ®-îc trÝch mét ®o¹n mµ tê b¸o t¹p chÝ " Sµnh ®iÖu " ®¨ng ®Ó thÊy râ ®-îc c¸i th¸c lo¹n cña viÖc kinh doanh theo kiÓu thiÕu v¨n ho¸ : Nh÷ng cuéc ch¬i kh«ng giíi h¹n " Chóng t«i l-ít qua quÇy bar, n¬i cã mét ®¸m ®«ng c¸c c« nµng c-êi nãi l¶ l¬i, vÒ bµn m×nh. Trªn mÆt c¸c bµn xung quanh chóng t«i lµ c¶ mét cuéc ph« tr-¬ng vÒ r-îu. T«i thÊy chñ yÕu lµ Remy, M nãi nh- hÐt vµo tai t«i ( thÕ míi nghe ®-îc ) r»ng laäi r-îu nµy ®-îc khuyÕn m·i nua hai tÆng mét, nªn sè chai r-îu trªn mÆt bµn ®a sè lµ lÎ. T«i kÝn ®¸o rót l-ìi vµo sau khi biÕt mét chai Remy VSOP 0,75 gi¸ 800.000®, cßn Remy Club lµ hai triÖu. Nh-ng cã vÎ ®iÒu ®ã kh«ng hÒ g©y sèc 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 d©n ch¬i. M qu¶ quyÕt víi t«i r»ng kh«ng mét n¬i nµo cã thÓ b¸n ®-îc nhiÒu r-îu h¬n ë n¬i ®©y. Khi c¸c th-îng ®Õ ®· " ch¬i ng«ng " th× r-îu kh«ng chØ ®Ó uèng mµ cßn ®æ ®i ®Ó thö ®é " khÖnh" cña nhau. Ai ®æ cµng nhiÒu, lo¹i r-îu cµng ®¾t th× ng-êi ®ã cµng ®¸ng nÓ. Sù ng«ng VII cuång ë ®©y kh«ng hÒ cã giíi h¹n. Mét ng-êi b¹n cña M ®· ch¬i ng«ng ®Õn ®é, sau khi tróng sæ sè hai chiÕc xe Sirius ë ®©y, anh ta lËp tøc ®æi mét chiÕc thµnh r-îu ®·i c¶ ®¸m say tuý luý. Tû lÖ thuËn víi l-îng r-îu b¸n ra lµ nh÷ng cuéc Èu ®¶. §iÒu ®ã gi¶i thÝch t¹i sao trong bÇu khong khÝ ®Çy qu¸ khÝch nµy, chØ cã c¸c securities lµ lu«n b×nh th¶n. Hä lóc nµo còng ë trong t- thÕ s½n sµng xuÊt ph¸t. M nãi : " ®· vµo N lµ no limit " ( kh«ng giíi h¹n ). Nh¹c vÉn ®Ëp Çm Çm. Mét ng-êi phôc vô bª mét khay ®ùng ®Çy c¸c lo¹i x× gµ ®Õn tËn bµn mêi. T«i nhÆt mét ®iÒu, võa ®-a lªn miÖng th× ®· thÊy mét ngän löa nhá ngay phÝa ®Çu thuèc. Ng-êi phôc vô mÆt tØnh queo tr-íc c¸i nh×n ngì ngµng cña t«i th× kh«ng hiÓu anh ta lé ra tõ gãc nµo. " V« t- ®i. Kh«ng cã n¬i nµo søc m¹nh cña ®ång tiÒn ®-îc ph« 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 bµy râ nh- ë ®©y " M nãi. Qu¶ thËt, kÓ c¶ ë kh¸ch s¹n 5 sao còng kh«ng thÓ t×m thÊy nh÷ng nh©n viªn chuyªn ®øng trong nhµ vÖ sinh ®Ó ®-a kh¨n th¬m cho kh¸ch nh- ë N. Ng-êi måi löa võa ®i th× mét thanh niªn kh¸c xuÊt hiÖn. " Xµi thuèc kh«ng ?" ThÊy t«i kh«ng mÆn mµ, anh ta quay qua " tiÕp thÞ " c¸i kh¸c. " Hay lµ ®ong " mét em cho vui, 30 ®« " hµng th-êng ", 100 ®« " hµng nuét ". " Gi÷a lóc anh chµng ®ang dÎo quÑo th× quay l¹i tõ bµn r-îu bªn c¹nh, n¬i mét sè " chiÕn h÷u " cña anh b¾t ®Çu kÝu k-ìi hÌ nhau " uèn " ( uèng ). " BiÕn " Anh chµng " tiÕp thÞ " mÊt hót sau c©u nãi cña M." §©y chØ lµ mét vÝ dô ®Ó ta thÊy s- th¸c lo¹n cña viÖc kinh doanh thiÕu v¨n ho¸ nh- thÕ nµo. Chóng ta cÇn x¸c ®Þnh viÖc ®-a nh÷ng thµnh tùu khoa häc- kü thuËt, ph-¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo c¸c mÆt qu¶n lý, qu¶n lý kinh doanh chØ nh»m ®¹t ®Õn môc tiªu cao c¶ lµ phôc vô con ng-êi. Con ng-êi - chø kh«ng thÓ v× lîi nhuËn, v× hiÖu qu¶ kinh tÕ ®¬n thuÇn mµ ®¸nh mÊt ®i b¶n s¾c d©n téc, ®¸nh mÊt nÒn v¨n hãa lµ c¸i vèn tinh thÇn lu«n lu«n ®-îc bæ sung tõ thùc tiÔn sinh ®éng cña c¸c thÕ hÖ kÕ tiÕp nhau. Ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i nh»m kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸i lîi vµ c¸i thiÖn, 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c¸i ®Ñp, chø kh«ng v× nh÷ng lîi Ých thÊp hÌn, lµm mÊt ®i nh©n c¸ch cña con ng-êi ViÖt nam ®· ®-îc rÌn ®óc nªn tõ nh÷ng di s¶n quý b¸u cña truyÒn thèng d©n téc. NÕu kh«ng lµm ®-îc nh- vËy ta sÏ ®¾c téi víi tæ tiªn vµ c¶ nh©n lo¹i tiÕn bé. Tãm l¹i, ph¹m trï " V¨n ho¸ trong kinh doanh " chÝnh lµ sù nç lùc chñ quan cña ng-êi tham gia kinh doanh, hä thùc sù ®· ®ãng gãp c«ng søc cho sù tiÕn bé x· héi, song còng chÝnh hä nÕu kh«ng ®ñ søc vµ lùc, nh©n vµ trÝ sÏ cã nh÷ng hµnh vi ph¶n v¨n ho¸ trong kinh doanh; cßn ph¹m trï " Kinh doanh cã v¨n hãa" chÝnh lµ phÇn thÓ hiÖn c¸i t©m vµ lµ b¶n chÊt v¨n ho¸ cña ng-êi tham gia kinh doanh. Nã chÝnh lµ th-íc ®o tr×nh ®é v¨n ho¸, gi¸o dôc, t×nh c¶m vµ tr¸ch nhiÖm cña ng-êi kinh doanh tr-íc vËn mÖnh cña kh¸ch hµng. VIII PhÇn 2 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 " C¸i t©m " cña nhµ doanh nghiÖp vµ " triÕt lý " trong kinh doanh. 1 - " C¸i t©m " cña nhµ doanh nghiÖp : ViÖc ®-a c¸c nh©n tè v¨n ho¸ vµo ho¹t ®éng kinh doanh cã thµnh c«ng hay kh«ng phô thuéc vµo nhiÒu ®iÒu kiÖn . Trong ®ã ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh lµ con ng-êi - bao gåm tÊt c¶ mäi ng-êi trong d©y truyÒn s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ tiªu thô c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô lµm ra, nh-ng tr-íc hÕt vµ chñ yÕu lµ ng-êi ®øng ®Çu, ng-êi qu¶n lý doanh nghiÖp. L©u nay, mét sè nhµ kinh tÕ häc ë ph-¬ng t©y th-êng cho r»ng : Kinh doanh lµ kinh doanh, lîi nhuËn lµ môc tiªu tèi th-îng. §Ó ®¹t lîi nhuËn tèi ®a, nhµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mäi biÖn ph¸p vµ thñ ®o¹n, kÓ c¶ nh÷ng thñ ®o¹n xÊu xa vµ tµn ¸c theo triÕt lý " kh«n sèng mèng chÕt "," m¹nh ®-îc, yÕu thua ". Kh«ng thÓ h« hµo ®¹o ®øc trong kinh doanh. Kh«ng thÓ nãi ®Õn " c¸i t©m " cña nhµ doanh nghiÖp. Nh-ng ë c¸c n-íc ph-¬ng §«ng, vèn cã truyÒn thèng t«n träng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ ®¹o ®øc, nhiÒu nhµ doanh 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp næi tiÕng l¹i quan niÖm võa ph¶i ®Ò cao nh©n tè trÝ tuÖ, võa ph¶i hÕt søc coi träng nh©n tè ®¹o ®øc, tøc " c¸i t©m " cña con ng-êi trong c¸c ho¹t ®éng trong s¶n xuÊt bu«n b¸n vµ dÞch vô. Theo quan niÖm Êy, c¸c nhµ doanh nghiÖp tr-íc hÕt ph¶i cã tµi n¨ng. Tµi n¨ng trong viÖc n¾m b¾t c¸c thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµ vËn dông s¸ng t¹o vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµm cho hµm l-îng trÝ tuÖ trong mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm ngµy cµng t¨ng lªn, ®ång thêi sù tiªu hao n¨ng l-îng, nguyªn liÖu ngµy cµng gi¶m bít. Tµi trong viÖc t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña thÞ tr-êng, dù b¸o ®-îc chiÒu h-íng thay ®æi cña cung - cÇu, tõ ®ã mµ cã thÓ " ®i tr-íc, ®ãn ®Çu " trong viÖc v¹ch kÕ ho¹ch hµnh ®éng cña doanh nghiÖp. Tµi n¨ng trong qu¶n lý tµi chÝnh ®Ó mçi ®ång vèn bá ra ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ mµ kh«ng x¶y ra l·ng phÝ, thÊt tho¸t. Nh-ng tµi n¨ng ph¶i ®i ®«i víi ®¹o ®øc, v× ®¹o ®øc lµ nÒn t¶ng nh©n c¸ch lµm cho tµi n¨ng nhµ doanh nghiÖp ®-îc n©ng lªn. Theo nh- em nghÜ, tiªu chuÈn hµng ®Çu vÒ ®¹o ®øc cña c¸c nhµ doanh nghiÖp lµ tÝnh trung thùc. Trung thùc trong viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p cña nhµ n-íc ®Ó kh«ng ®i vµo con ®-êng trèn thuÕ, lËu thuÕ, bu«n b¸n nh÷ng ®å quèc cÊm, hoÆc tiÕn 20