Tài liệu Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quyền hành pháp trong cơ cấu quyền lực nhà nước việt nam

Ch-¬ng 3 Ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p Hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc ViÖt Nam 3.1. sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc viÖt nam hiÖn nay. QuyÒn hµnh ph¸p lµ mét nh¸nh quyÒn trong c¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc ViÖt Nam, cã chøc n¨ng rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèng x· héi nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× vËy viÖc hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc cã nghÜa lµ hoµn thiÖn vÒ tæ chøc vµ thùc hiÖn quyÒn nµy trong sù ph©n c«ng phèi hîp gi÷a c¸c thiÕt chÕ quyÒn lùc lËp ph¸p , hµnh ph¸p vµ tph¸p. §iÒu ®ã theo chóng t«i ®-îc xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu sau: 3.1.1. Yªu cÇu hoµn thiÖn Bé m¸y Nhµ n-íc. Hoµn thiÖn bé m¸y nhµ n-íc nãi chung, bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc nãi riªng lu«n ®-îc §¶ng vµ Nhµ n-íc quan t©m tõ h¬n nöa thÕ kû qua, nhÊt lµ tõ sau c«ng cuéc ®æi míi ( sau n¨m 1996 ) ®Õn nay. §iÒu nµy vÒ ph-¬ng diÖn ph¸p lý ®· ®-îc minh chøng qua lÞch sö lËp hiÕn cña nhµ n-íc ta. NhÊt lµ víi sù ra ®êi cña HiÕn ph¸p 1992 , mét m« h×nh tæ chøc quyÒn lùc nhµ n-íc ®-îc h×nh thµnh ®¸p øng víi c¸c môc tiªu cña qu¸ tr×nh dæi míi , nhÊt lµ ®æi míi vÒ kinh tÕ. còng nh- ®æi míi vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ. §Æc biÖt lµ hiÕn ph¸p 1992 söa ®æi, mét lÇn nòa ®· cñng cè mét b-íc míi m« h×nh tæ chøc quyÒn lùc nµy víi c¸c thiÕt chÕ quyÒn lùc nh- Quèc héi, Chñ tÞch n-íc, ChÝnh phñ, còng nhToµ ¸n nh©n d©n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n. Trªn c¬ së cña hiÕn ph¸p1992 chóng ta ®· tõng b-íc cã nh÷ng c¶i c¸ch ®Ó hoµn thiÖn dÇn bé m¸y nhµ n-íc vµ còng ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn vÉn ch-a kh¾c phôc ®-îc nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh trong tæ chøc quyÒn lùc hiÖn nay lµm ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n-íc còng nh- c¸c ho¹t ®éng kh¸c… Theo chóng t«i tæ chøc bé m¸y nhµ n-íc nãi chung, bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc nãi riªng vÇn cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ sau: - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c thiÕt chÕ quyÒn lùc ( lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t- ph¸p) cßn mang tÝnh h×nh thøc, ch-a ph¶n ¸nh ®-îc b¶n chÊt cña c¸c mèi quan hÖ quyÒn lùc nµy. - HÖ thèng ph¸p luËt ch-a ®ång bé, ch-a t¹o ®ñ khu«n khæ ph¸p lý cÇn thiÕt, thÝch hîp, nhÊt lµ ph¸p luËt hµnh chÝnh. - Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc vÉn cßn cång kÒnh, nhiÒu tÇng nÊc trung gian, chøc n¨ng, nhiÖm vô chång chÐo, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, quan liªu, tham nhòng cßn kh¸ phæ biÕn. - §éi ngò c¸n bé, c«ng chøc nh×n chung kh«ng ®-îc ®µo t¹o chÝnh quy; tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ch-a ngang tÇm víi nhiÖm vô, kü n¨ng hµnh chÝnh kÐm, chÕ ®é c«ng vô cßn l¹c hËu... VËy ®Ó kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt, söa ch÷a nh÷ng khuyÕt tËt, x©y dùng mét nhµ n-íc v÷ng m¹nh, trong s¹ch, hiÖn ®¹i, bé m¸y nhµ n-íc ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶ ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®Êt n-íc. Do vËy cÇn ph¶i tiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn nhµ n-íc, mµ träng t©m lµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh. ChÝnh v× vËy mµ §¶ng vµ Nhµ n-íc th-¬ng xuyªn ph¶i ®æi míi vµ hoµn thiÖn bé m¸y nhµ n-íc, ®Æc biÖt lµ ®æi míi tæ hcøc ho¹t ®éng cña bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc. §iÒu ®ã ®· ®-îc thÓ hiÖn râ qua cac schñ ch-¬ng cña §¶ng: Tõ n¨m 1991 chñ tr-¬ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®-îc §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Ò ra ®Õn n¨m 1994 chñ tr-¬ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh b¾t ®Çu ®-îc triÓn khai thùc hiÖn, trong ®iÒu kiÖn c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n-íc ®· giµnh ®-îc nh÷ng thµnh qu¶ b-íc ®Çu trªn c¸c mÆt kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ... C¶i c¸ch hµnh chÝnh cho thÊy ®©y lµ c«ng viÖc phøc t¹p, cã nhiÒu khã kh¨n, v× nã trùc tiÕp ®ông ch¹m ®Õn lîi Ých côc bé cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph-¬ng, còng nh- cña b¶n th©n ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i ®Ò ra ®-îc quan ®iÓm chØ ®¹o nhÊt qu¸n, cã träng t©m, träng ®iÓm, cã ch-¬ng tr×nh gi¶i ph¸p thùc hiÖn thiÕt thùc phï hîp cho tõng giai ®o¹n, trªn tinh thÇn võa ph¶i b¸m s¸t thùc tiÔn, phï hîp ®Æc ®iÓm, truyÒn thèng, tÝnh c¸ch vµ b¶n s¾c cña ViÖt Nam, võa tham kh¶o, häc hái kinh nghiÖm cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi vÒ c¶i c¸ch. N¨m 1996 §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· më ra mét thêi kú ph¸t triÓn míi cã tÝnh b-íc ngoÆt cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, thêi kú ®æi míi toµn diÖn ®Êt n-íc, lÊy ®æi kinh tÕ lµm träng t©m, víi môc tiªu d©n giµu n-íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. NghÞ quyÕt §¹i héi ®· ®Ò ra chñ tr-¬ng "thùc hiÖn mét cuéc c¶i c¸ch lín vÒ tæ chøc bé m¸y cña c¬ quan nhµ n-íc, theo ph-¬ng h-íng: X©y dùng vµ thùc hiÖn mét c¬ chÕ qu¶n lý nhµ n-íc thÓ hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña nh©n d©n lao ®éng ë tÊt c¶ c¸c cÊp. T¨ng c-êng bé m¸y nhµ n-íc tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng vµ c¬ së thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt, cã sù ph©n ®Þnh rµnh m¹ch nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm tõng cÊp theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, ph©n biÖt chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh - kinh tÕ víi qu¶n lý s¶n xuÊt - kinh doanh, kÕt hîp qu¶n lý theo ngµnh víi qu¶n lý theo ®Þa ph-¬ng vµ vïng l·nh thæ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi. - VÒ c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n-íc, NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh ph¶i: "Thùc hiÖn mét quy chÕ lµm viÖc khoa häc, cã hiÖu suÊt cao; x©y dùng bé m¸y gän nhÑ, cã chÊt l-îng cao víi mét ®éi ngò c¸n bé cã phÈm chÊt chÝnh trÞ vµ n¨ng lùc qu¶n lý nhµ n-íc, qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý x· héi". - Héi nghÞ lÇn thø 6 Ban ChÊp hµnh Trung -¬ng khãa VI (th¸ng 3/1989) ®· ®Ò cËp viÖc ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ víi môc tiªu: Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, trªn c¬ së ®ã, ®æi míi tæ chøc vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña §¶ng, Nhµ n-íc vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng. VÒ mÆt Nhµ n-íc ®ßi hái ®Æt ra lµ ph¶i thùc hiÖn ®óng ®¾n quyÒn lùc cña m×nh; qu¶n lý mäi mÆt ho¹t ®éng cña x· héi b»ng ph¸p luËt theo ®-êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng. Tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng bé m¸y hµnh chÝnh tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt, tõng b-íc chuyÓn m¹nh sang thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n-íc theo ph¸p luËt. Tõng b-íc n©ng cao hiÖu qu¶. - §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII (th¸ng 6/1991) ®· tiÕn hµnh tæng kÕt 5 n¨m thùc hiÖn ®æi míi, ®Ò ra C-¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n-íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi vµ chiÕn l-îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000. NghÞ quyÕt ®· ®Ò ra chñ tr-¬ng tiÕp tôc c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n-íc; söa ®æi HiÕn ph¸p, c¶i tiÕn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quèc héi, söa ®æi c¬ cÊu tæ chøc vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ, cña chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng c¸c cÊp. §Æc biÖt lµ g¾n nhiÖm vô c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ n-íc víi ®æi míi tæ chøc vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña §¶ng vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng. Nãi c¸ch kh¸c, c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n-íc lÇn ®Çu tiªn ®-îc ®Æt trong mét chØnh thÓ thèng nhÊt lµ ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ, trªn tinh thÇn lÊy ®æi míi kinh tÕ lµm träng t©m, t¨ng c-êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng, n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña bé m¸y nhµ n-íc vµ më réng d©n chñ x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n. NghÞ quyÕt §¹i héi VII ®· x¸c ®Þnh môc tiªu cã tÝnh chÊt chiÕn l-îc cho tÊt c¶ chÆng ®-êng 10 n¨m (1991 ®Õn 2000) lµ "®Æt träng t©m c¶i c¸ch nh»m vµo hÖ thèng hµnh chÝnh víi néi dung chÝnh lµ x©y dùng mét hÖ thèng hµnh ph¸p vµ qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n-íc th«ng suèt tõ Trung -¬ng xuèng c¬ së, cã ®ñ quyÒn lùc, n¨ng lùc, hiÖu lùc". Nh- vËy, chñ tr-¬ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh do NghÞ quyÕt VII ®Ò ra tuy chñ yÕu míi dõng ë ph¹m vi c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh, nh-ng vÒ mÆt néi dung c¶i c¸ch ®-îc x¸c ®Þnh t-¬ng ®èi cô thÓ vµ toµn diÖn, ®· ®Æt nhiÖm vô c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ n-íc trªn mét tÇm cao míi, cã tÝnh hÖ thèng vµ toµn diÖn h¬n, mµ träng t©m lµ c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh... Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p míi 1992 "ChÝnh phñ lµ c¬ quan chÊp hµnh cña Quèc héi, c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n-íc cao nhÊt cña n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam" (§iÒu 109). Nã x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ cña ChÝnh phñ ®ång thêi nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ ph©n c«ng phèi hîp gi÷a ba quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p trong tæng thÓ quyÒn lùc thèng nhÊt cña nhµ n-íc. Víi vÞ trÝ nµy, hµnh ph¸p trë thµnh mét nh¸nh quyÒn lùc ®éc lËp t-¬ng ®èi trong sù ph©n c«ng phèi hîp víi c¸c nh¸nh quyÒn lùc kh¸c. §Æc biÖt Héi nghÞ ®¹i biÓu gi÷a nhiÖm kú cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam häp th¸ng 01/1994 ®· x¸c ®Þnh nh÷ng chñ tr-¬ng vµ gi¶i ph¸p lín ®-a ViÖt Nam chuyÓn sang mét thêi kú ph¸t triÓn míi, thêi kú ®Èy tíi mét b-íc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc. NghÞ quyÕt ®· ®Ò ra ph-¬ng h-íng chung lµ tiÕp tôc ®æi míi vµ t¨ng c-êng hÖ thèng hµnh ph¸p c¶ vÒ tæ chøc, c¸n bé, c¬ chÕ ho¹t ®éng, ph¸t huy vai trß ®iÒu hµnh cña bé m¸y hµnh ph¸p. Ngµy 4/5/1994 ChÝnh phñ cã nghÞ quyÕt sè 38/CP vÒ c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh trong viÖc gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c«ng d©n vµ tæ chøc. Theo NghÞ quyÕt lµ ph¶i ®¹t ®-îc mét b-íc chuyÓn biÕn c¨n b¶n trong quan hÖ vµ thñ tôc gi¶i quyÕt c«ng viÖc gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n-íc víi nhau; gi÷a c¬ quan nhµ n-íc víi c¸c tæ chøc x· héi; gi÷a c¬ quan nhµ n-íc víi c«ng d©n. TiÕp ®Õn NghÞ quyÕt Trung -¬ng 8 (khãa VII) th¸ng 01/1995 ®· ®¸nh dÊu mét b-íc ph¸t triÓn míi vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh ë ViÖt Nam. §©y lµ NghÞ quyÕt chuyªn ®Ò vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, NghÞ quyÕt ®· coi c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh Nhµ n-íc lµ yªu cÇu bøc xóc, lµ träng t©m cña viÖc x©y dùng hoµn thiÖn Nhµ n-íc, vµ môc tiªu cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh lµ nh»m x©y dùng mét nÒn hµnh chÝnh trong s¹ch, cã ®ñ n¨ng lùc, sö dông ®óng quyÒn lùc vµ tõng b-íc hiÖn ®¹i hãa ®Ó qu¶n lý cã hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc cña Nhµ n-íc. C¸c yÕu tè cÊu thµnh nÒn hµnh chÝnh ®-îc kh¼ng ®Þnh lµ: ThÓ chÕ hµnh chÝnh, tæ chøc bé m¸y vµ quy chÕ ho¹t ®éng cña hÖ thèng hµnh chÝnh, vµ ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc hµnh chÝnh. Mçi mét bé phËn nµy ®Òu cã nh÷ng næi dung c¶i c¸ch cô thÓ vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Theo NghÞ quyÕt Trung -¬ng 8 (khãa VII) th× c¶i c¸ch hµnh chÝnh thÓ hiÖn ë hai yÕu tè: Mét lµ, c¶i c¸ch hµnh chÝnh trë thµnh mét bé phËn quan träng trong ®-êng lèi ®æi míi toµn diÖn cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, lµ mét trong nh÷ng -u tiªn hµng ®Çu trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ViÖt Nam. Hai lµ, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n vÒ môc tiªu, quan ®iÓm, néi dung, ph-¬ng h-íng t¹o ra nh÷ng nh©n tè ®éng lùc c¬ b¶n cho viÖc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. - NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh lµ träng t©m cña viÖc x©y dùng, hoµn thiÖn Nhµ n-íc. NghÞ quyÕt 8 tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, vµ s¾p xÕp l¹i bé m¸y hµnh chÝnh tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng, hîp nhÊt mét sè c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh vÒ kinh tÕ trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ vµ thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n-íc cña c¸c bé, ngµnh. - Héi nghÞ lÇn thø 3 cña Ban ChÊp hµnh Trung -¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (khãa VIII) (6 n¨m 1997) ®· ra NghÞ quyÕt vÒ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, tiÕp tôc x©y dùng Nhµ n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. TiÕp tôc thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh lµ mét trong nh÷ng chñ tr-¬ng vµ gi¶i ph¸p lín. NghÞ quyÕt ®· cô thÓ hãa c¸c chñ tr-¬ng quan träng cña NghÞ quyÕt §¹i héi VIII ®· ®Ò ra, lµ: - Më réng d©n chñ vµ tÝnh c«ng khai trong ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n-íc. Më réng m¹nh mÏ quyÒn d©n chñ cña d©n ®èi víi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n-íc. - Thùc hiÖn ph©n cÊp m¹nh mÏ tr¸ch nhiÖm vµ thÈm quyÒn hµnh chÝnh cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng, tr-íc nhÊt lµ gi÷a cÊp Trung -¬ng víi cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung -¬ng. - Trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ n-íc trong c¬ chÕ thÞ tr-êng vµ ®æi míi sù ph©n cÊp, tiÕp tôc ®iÒu chØnh hîp lý tæ chøc bé m¸y cña c¸c Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng. NghÞ quyÕt Trung -¬ng lÇn thø 3 (khãa VIII) ®· ®¸nh dÊu mét b-íc chuyÓn míi trong sù nhËn thøc vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh. §ã lµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh cßn lµ yªu cÇu b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn d©n chñ hãa ®êi sèng chÝnh trÞ cña x· héi, nh»m ph¸t huy h¬n n÷a quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. Th¸ng 10/1998, ChÝnh phñ ®· thµnh lËp Ban chØ ®¹o c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña ChÝnh phñ do Thñ t-íng ChÝnh phñ ®øng ®Çu. Ban chØ ®¹o c¶i c¸ch hµnh chÝnh cã chøc n¨ng t- vÊn cho Thñ t-íng trong viÖc quyÕt ®Þnh ch-¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch chØ ®¹o c«ng t¸c c¶i c¸ch hµnh chÝnh hµng n¨m vµ trong tõng thêi kú, vµ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®ång thêi gióp Thñ t-íng ChÝnh phñ phèi hîp c¸c nguån lùc qu¶n lý cña ChÝnh phñ ®Ó thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh. NghÞ quyÕt Trung -¬ng 7 (khãa VIII) cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh viÖc tiÕp tôc tiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ ®Æt c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong tæng thÓ cña ®æi míi vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ ®· ®Ò ra chñ tr-¬ng tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i tæ chøc, bé m¸y §¶ng vµ c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ g¾n liÒn víi c¶i c¸ch hµnh chÝnh theo h-íng tinh gän, ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶. §ång thêi, víi viÖc kiªn quyÕt s¾p xÕp mét b-íc bé m¸y c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ, thùc hiÖn gi¶m biªn chÕ, c¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng... C¸c quan ®iÓm vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña §¶ng ®-îc triÓn khai thùc hiÖn mét c¸ch tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ nh- t¹i c¸c b¶n b¸o c¸o cña ChÝnh phñ tr-íc c¸c thêi kú häp cña Quèc héi khãa IX vµ khãa X. - GÇn ®©y nhÊt t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø 9 cña §¶ng cã nªu trong b¸o c¸o ®ã lµ viÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña nhµ n-íc, ph¸t huy d©n chñ, t¨ng c-êng ph¸p chÕ. Môc tiªu ®Ò ra lµ: - X©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN d-íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. - C¶i c¸ch thÓ chÕ vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña nhµ n-íc trong ®ã cã ho¹t ®éng lËp ph¸p, t- ph¸p vµ hµnh ph¸p: "X©y dùng mét nÒn hµnh chÝnh nhµ n-íc d©n chñ, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, tõng b-íc hiÖn ®¹i hãa. §iÒu chØnh chøc n¨ng vµ c¶i tiÕn ph-¬ng thøc ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ... ph©n c«ng, ph©n cÊp, n©ng cao tÝnh chñ ®éng cña ®Þa ph-¬ng, kÕt hîp chÆt chÏ qu¶n lý ngµnh vµ qu¶n lý l·nh thæ, thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, tæ chøc hîp lý Héi ®ång nh©n d©n, kiÖn toµn c¸c c¬ quan chuyªn m«n cña ñy ban nh©n d©n vµ bé m¸y chÝnh quyÒn cÊp x·, ph-êng, thÞ trÊn..." - Tãm l¹i, xuÊt ph¸t tõ ®-êng lèi ®æi míi toµn diÖn, b¾t ®Çu tõ ®æi míi kinh tÕ, lÊy ®æi míi kinh tÕ lµm träng t©m. §ång thêi, tõng b-íc ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ, nh»m x©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, ®¶m b¶o quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n.C¸c quan ®iÓm vÒ c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n-íc nãi chung, bé m¸y hµnh chÝnh nãi riªng cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ®· ®-îc h×nh thµnh vµ tõng b-íc ®-îc thùc hiÖn. V× vËy theo chóng t«i hoµn thiÖn Bé m¸y nhµ n-íc lµ nhu cÇu ®Çu tiªn cho viÖc cÇn ph¶i hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p c¶ vÒ ph-¬ng diÖn lý luËn vµ thùc tiÔn. 3.1.2. Yªu cÇu x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam XHCN. X©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn còng lu«n ®ù¬c ®Æt ra cïng víi viÖc hoµn thiÖn Bé m¸y nhµ n-íc, nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vÒ x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa ®· ®-îc thÓ hiÖn râ c¸c NghÞ quyÕt cña §¶ng, ®Æc biÖt trong HiÕn ph¸p 1992 (söa ®æi, bæ sung) ®· quy ®Þnh: “Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n…”. ë Nhµ n-íc ViÖt Nam viÖc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn ®iÒu ®ã cßn cã nghÜa lµ nãi ®Õn mét ph-¬ng thøc tæ chøc nÒn chÝnh trÞ XHCN cïng víi c¬ cÊu tæ chøc Nhµ n-íc duy tr× b¶n chÊt giai cÊp cña Nhµ n-íc vèn cña d©n do d©n v× d©n. §iÒu nµy còng ®· ®-îc thÓ hiÖn râ trong NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng IX, ®ã lµ viÖc §¶ng ta ®· chñ ch-¬ng thùc hiÖn mét c¸ch nhÊt qu¸n vµ l©u dµi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng XHCN, vµ kh¼ng ®Þnh chñ tr-¬ng x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam XHCN cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Trªn c¬ së c¸c gi¸ trÞ cña Nhµ n-íc ph¸p quyÒn nh- : - TÝnh tèi cao cña ph¸p luËt- Mét nhµ n-íc ph¸p quyÒn lµ mét nhµ n-íc mµ ë ®ã ph¸p luËt vµ c¸c gi¸ trÞ cña nã lu«n ®-îc ®Ò cao. LÞch sö x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn hµng tr¨m n¨m cña nh©n lo¹i ®· chøng minh cho ®iÒu ®ã. ë ViÖt Nam viÖc ®Ò cao ph¸p luËt còng nh- c¸c gi¸ trÞ cña nã còng d· vµ ®ang d-îc cñng cè hoµn thiÖn tõ hµng chôc n¨m nay, nhÊt lµ tõ sau c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng khëi x-íng ( 1986) th× vai trß cña ph¸p luËt ®· ®-îc thÓ hiÖn râ trong ®êi sèng x· héi, mµ truíc tiªn ®ã lµ viÖc cñng cè vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt.Sù hiÖn diÖn mét hÖ thèng kh¸ch quan khoa häc tù nã ®· x¸c ®Þnh râ b¶n chÊt cña ph¸p luËt, còng nh- c¸c gi¸ trÞ x· héi cña nã. ë n-íc ta tõ khi ra ®êi nhµ n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ( 1945) cho ®Õn nay hÖ thèng ph¸p luËt lu«n ®-îc cñng cè vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x· héi. Theo c¸c nhµ nghiªn cøu luËt ph¸p ViÖt Nam th× hÖ thèng ph¸p luËt cña nuíc ta ®· ®-îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn qua c¸c thêi kú sau: 1- Thêi kú tõ 1945 ®Õn 1959; 2- Thêi kú 1959 ®Õn 1980; 3- Thêi kú 1980 dÕn 1992; 4- Thêi kú 1992 ®Õn nay. Qua viÖc ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ph¸p luËt nuíc ta qua sù ph©n kú trªn ®· cã nhiÒu quan ®iÓm chung cho thÊy sù nhÊt qu¸n vÒ nhËn thøc gi¸ trÞ cña ph¸p luËt trong ®êi sèng x· héi trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p luËt. - §Ò cao chñ nghÜa lËp HiÕn: Nh- chóng ta ®· biÕt nãi ®Õn chñ nghÜa lËp hiÕn lµ nãi ®Õn sù hiÖn diÖn cña HiÕn ph¸p víi t- c¸ch lµ nÒn mãng cña hÖ thèng ph¸p luËt víi nh÷ng mÆt tÝch cùc cña nã trong ®êi sèng chÝnh trÞ x· héi cña ®Êt n-íc. Nãi ®Õn chñ nghÜa lËp hiÕn lµ nãi ®Õn lµ sù t¸c ®éng cña HiÕn ph¸p ®èi víi c¸c quan hÖ c¬ b¶n, quan träng trong ®êi sèng x· héi chÝnh trÞ, x· héi nh- quan hÖ chÝnh trÞ, kinh tÕ, tæ chøc nhµ n-íc, c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ng-êi... ChÝnh v× vËy HiÕn ph¸p lu«n ®uîc coi lµ ®¹o luËt c¬ b¶n cña nhµ nuíc, víi hiÖu lùc ph¸p lý cao nhÊt trong hÖ thèng ph¸p luËt cña quèc gia vµ lµ v¨n b¶n chÝnh trÞ- ph¸p lý víi nh÷ng tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña nã nh- tÝnh c¬ b¶n, tÝnh æn ®Þnh, tÝnh phæ biÕn, tÝnh hoµn chØnh... ë ViÖt Nam viÖc x©y dùng HiÕn ph¸p còng nh- viÖc x©y dùng ph¸p luËt lu«n ®uîc §¶ng vµ nhµ n-íc x¸c ®Þnh ®ã lµ ph-íng h-íng rÊt quan träng ®Ó thÓ hiÖn râ b¶n chÊt cña nhµ nuíc : cña d©n, do d©n, v× d©n. Nh×n l¹i lÞch sö lËp hiÕn ë n-íc ta cho thÊy víi 4 b¶n hiÕn ph¸p th× mçi b¶n ®Òu ë nh÷ng ®iÓm nhÊn quan träng cña lÞch sö, kÓ c¶ hiÕn ph¸p 1992 söa ®æi hiÖn nay. - §¶m b¶o tÝnh ph¸p lý cña quyÒn lùc nhµ n-íc: QuyÒn lùc nhµ n-íc ë ViÖt Nam lµ quyÒn lùc thèng nhÊt, sù thèng nhÊt ë ®©y ®-îc hiÓu ®ã lµ sù thèng nhÊt vÒ môc ®Ých lµ ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n, cho ®Êt n-íc vµ cho d©n téc. Theo c¬ chÕ tæ chøc quyÒn lùc th× quyÒn lùc tèi cao thuéc vÒ c¬ quan ®¹i diÖn cña d©n, nh©n d©n ®· giao phã quyÒn lùc dã cho nh÷ng nguêi ®¹i diÖn cña m×nh th«ng qua c¸c c¬ quan d©n cö ®ã lµ Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp. Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p th× Quèc héi cã quyÒn lËp hiÕn, lËp ph¸p vµ quyÒn gi¸m s¸t tèi cao. Héi ®ång nh©n d©n lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n-íc ë ®Þa phu¬ng, d¹i diÑn cho ý chÝ , nguþªn väng vµ quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. Víi vÞ trÝ quan träng ®ã trong c¬ cÊu quyÒn lùc nhµ n-íc hiÖn nay, víi sù ph©n c«ng phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n-íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p. §Ó cho sù ph©n c«ng phèi hîp mét c¸ch khoa häc vµ cã hiÖu qu¶ trong viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc, vÊn dÒ ë ®ay ph¶i cã mét c¬ chÕ phèi hîp chÆt chÏ vµ ®óng víi b¶n chÊt cña nã. ë n-í ta nh¸nh quyÒn hµnh ph¸p ch-a thùc sù lµ mét nh¸nh quyÒn déc lËp v× thÕ tÝnh ph¸p lý cña quyÒn lùc hµnh chÝnh ch-a cao, nã kÐo theo hµng lo¹i nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh trong tæ chøc hµnh ph¸p hiÖn nay. Sù ph©n c«ng vµ phèi hîp ®Ó thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ nuíc hiÖn nay cßn cÇn ph¶i ®-îc thÓ hiÖn quau sù ph©n cÊp hµnh chÝnh hiÖn nay gi÷a trung -¬ng víi ®Þa ph-¬ng, gi÷a cÊp trªn víi cÊp d-íi. - Mét gi¸ trÞ quan träng kh¸c cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn ®ã lµ quyÒn con ng-êi vµ c¸c lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n ®-îc b¶o ®¶m: §Ó cã ®-îc mét Nhµ n-íc ph¸p quyÒn th× cÇn ph¶i cã mét sù ph©n c«ng quyÒn lùc mét c¸ch hîp lý gi÷a c¸c quyÒn lËp ph¸p , hµnh ph¸p vµ t- ph¸p, ®iÒu ®ã ®ßi hái cÇn x¸c ®Þnh râ b¶n chÊt cña hµnh ph¸p trong khèi quyÒn lùc Nhµ n-íc ViÖt Nam hiÖn nay. Víi t- c¸ch lµ mét nh¸nh cña quyÒn lùc nhµ n-íc, quyÒn hµnh ph¸p còng ®-îc xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña nhµ nuíc ViÖt Nam, ®ã lµ nhµ n-íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Môc tiªu cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn XHCN lµ nh»m kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ng-êi, kh«ng ngõng ph¸t huy mäi n¨ng lùc cña con ng-êi. V× vËy cÇn ph¶i cã mét nÒn hµnh chÝnh trong s¹ch, kh«ng vô lîi, mét nÒn hµnh chÝnh phôc vô ®¾c lùc v× lîi Ých c«ng. 3.1.3. Yªu cÇu cñng cè vµ më réng d©n chñ. Cñng cè vµ më réng d©n chñ lu«n ®-îc §¶ng vµ nhµ nuíc ta chó träng, ®iÒu nµy ®· ®-îc thÓ hiÖn ngay trong c¸c b¶n hiÕn ph¸p tõ hiÕn ph¸p 1946 ®Õn hiÕn ph¸p hiÖn hµnh ( hiÕn ph¸p 1992 söa ®æi) vµ nã ®· trë thµnh mét nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh. H¬n n÷a ®©y cßn ®-îc coi lµ môc tiªu quan träng trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh hiÖn nay. B¸c Hå ®· tõng nãi: D©n chñ lµ cña quý b¸u nhÊt cña nh©n d©n. D©n chñ vµ më r«ng d©n chñ còng ®· trë thµnh néi dung quan träng trong c¸c NghÞ quyÕt §¶ng, ®Æc biÖt t¹i §¹i héi IX cña §¶ng nã ®· ®-îc ®Ò cËp ë cÊp ®è cao h¬n vµ hoµn thiÖn h¬n, nhÊt lµ d©n chñ trong vÞªc thùc hiÖn quyÒn hµnh ph¸p. NghÞ quyÕt IX ®É nªu: " X©y dùng mét nÒn hµnh chÝnh nhµ n-íc d©n chñ,trong s¹ch v÷ng m¹nh, tõng buíc hiÖn ®¹i ho¸..." [ tr135]. X©y dùng mét nÒn hµnh chÝnh d©n chñ diÌu ®ã tr-íc hÕt lµ hoµn thiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan c«ng quyÒn víi c«ng d©n, mèi quan hÖ nµy võa thÓ hiÖn ®-îc quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, th«ng qua c¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ nuíc vµ d-íi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng. §Ó më réng d©n chñ §¶ng vµ nhµ nuíc ®· vµ ®ang tõng b-íc c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ n-íc mµ tr-íc hÕt dã lµ c¶i c¸ch thñ thôc hµnh chÝnh ®Ó cho ng-êi d©n thËt sù cã c¬ héi thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña hä. §Ó më réng d©n chñ §¶ng vµ nhµ n-íc ta còng ®· tiÕn hµnh x©y dùng vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë c¬ së. Cã thÓ nãi d©n chñ ë c¬ së võa lµ ®éng c¬ võa lµ môc ®Ých ®Ó hoµn thiÖn vµ ph¸t huy nÒn d©n chñ XHCN. §Ó më réng d©n chñ ®iÒu ®ã cßn ®-îc g¾n liÒn víi viÖc t¨ng cuêng sù kiÓm so¸t cña ng-êi d©n ®èi víi chÝnh quyÒn. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn ®ã lµ viÖc c¸n bé, c«ng chøc vµ c¬ quan nhµ n-íc chØ ®-îc lµm nh÷ng g× mµ ph¸p luËt cho phÐp ( thuéc ph¹m vi thÈm quyÒn ). §Ó cho nguyªn t¾c nµy ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× ngoµi viÖc ®ßi hái tÝnh tù gi¸c chÊp hµnh ph¸p luËt tõ phÝa c¸n bé c«ng chøc nhµ n-íc, cßn cã sù kiÓm so¸t tÝch cùc tõ phÝa ng-êi d©n. Tõ nhiÒu n¨m nay ph-¬ng thøc nµy còng ®· ®-îc thùc hiÖn song ch-a ®em l¹i hiÖu qu¶ do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã sù c¶n trë kh«ng nhá tõ mét nÒn hµnh chÝnh quan liªu, cña quyÒn, mét nÒn hµnh chÝnh lµm mÊt ®i b¶n chÊt cña d©n, do d©n vµ v× d©n. V× vËy ®Ó më réng d©n chñ th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng b¶n chÊt cña quyÒn hµnh ph¸p lµ mät ®ßi hái rÊt quan träng. 3.1.4. Yªu cÇu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ truêng ®Þnh huíng XHCN... Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ truêng ®Þnh h-íng XHCN ë n-íc ta ®· ®-îc h×nh thµnh tõ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI. Tõ ®ã ®Õn nay ®-êng lèi nµy lu«n ®-îc ghi nhËn qua c¸c kú §¹i héi vµ ®Æc biÖt lµ t¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lµn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh: " §¶ng vµ nhµ n-íc ta chñ tr-¬ng thùc hiÖn nhÊt qu¸n vµ l©u dµi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr-êng , cã sù qu¶n lý cña nhµ nuíc theo ®Þnh h-íng xa héi chñ nghÜa;®ã chÝnh lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa" [ tr 86 ]. VÒ ®uêng lèi kinh tÕ NghÞ quyÕt còng nªu râ cÇn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ , ®-a ®Êt n-íc trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp; ph¸t triÓn lùc lùîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i g¾n liÒn víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp trªn c¶ ba mÆt së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi ; ph¸t huy cao ®é néi lùc, ®ång thêi tranh thñ nguån lùc ben ngoµi vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng ; t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®i liÒn víi ph¸t triÓn v¨n ho¸, tõng b-íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi... Trªn c¬ së ®ã §¶ng còng ®· ®Ò ra ®-îc chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001-2010, NghÞ quyÕt nªu râ : " ChiÕn l-îc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, x©y dùng nÒn t¶ng ®Õn n¨m 2020 n-íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp" [tr 148]. Môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l-îc 10 ®ã lµ: " §-a n-íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn ; n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n; t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 n-íc ta trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp theo h-íng hiÖn ®¹i. Nguån lùc con ng-êi , n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng ,tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng , an ninh ®-îc t¨ng c-êng; thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa ®-îc h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n ; vÞ thÕ cña n-íc ta trªn tr-êng quèc tÕ ®-îc n©ng cao"[ tr 159]. Víi ®Þnh huíng vµ nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta ®ßi hái ph¶i cã mét nÒn hµnh ph¸p m¹nh, tr-íc hÕt ®ã lµ vai trß cña c¸c chñ thÓ quyÒn hµnh ph¸p mµ ®-íng ®Çu lµ ChÝnh phñ. ViÖc x¸c ®Þnh râ vÞ trÝ cña hµnh ph¸p còng nh- mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c thiÕt chÕ quyÒn lùc qua sù ph©n c«ng phèi hîp ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p , hµnh ph¸p vµ tph¸p cã mét ý nghÜa r©t lín ®èi víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ : - X©y dùng ®-îc mét hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ vÒ c¬ b¶n sÏ lµ c¬ së ph¸p lý cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp, nã ®¶m b¶o cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ chñ ®éng vµ b×nh ®¼ng trong s¶n xuÊt kinh doanh; - N©ng cao ®-îc hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ nuíc, th«ng qua viÖc ®iÒu tiÕt vi m«, ph©n cÊp qu¶n lý râ rµng, t¹o ra nh-ng "s©n ch¬i" th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp. 3.1.5. Yªu cÇu hîp t¸c quèc tÕ vµ héi nhËp. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc hiÖn nay ë n-íc ta cßn ®-îc b¾t nguån tõ nh÷ng yªu cÇu mang tÝnh thêi ®¹i, tÝnh xu huíng, ®ã lµ xu thÕ toµn cÇu ho¸. NghÞ quyÕt IX cña §¶ng cã nªu:" Thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®uêng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, më réng, ®a ph-¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ. ViÖt nam s½n sµng lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n-íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn... Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh huíng x· héi chñ nghÜa..." [ tr119 - 120]. VÒ thùc tÕ hîp t¸c quèc tÕ vµ chñ ®éng héi nhËp còng ®· vµ ®ang ®-îc nhµ n-íc ta tiÕn hµnh trong nhiÒu n¨m nay gÇn ®©y. ViÖt nam ®· tham gia ký kÕt nhiÒu ®iÒu -íc quèc tÕ c¶ song ph-¬ng vµ ®a ph-¬ng ( lµ thµnh viªn cña gÇn 200 ®iÒu -íc quèc tÕ). ViÖt nam còng ®· ký r¸t nhiÒu HiÖp dÞnh th-¬ng m¹i song phu¬ng, ®Æc biÖt lµ HiÖp dÞnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü vµ t-¬ng lai kh«ng xa ViÖt nam sÏ lµ thµnh viªn cña WTO. §Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i mµ ViÖt nam tham gia, nhÊt lµ HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü gÇn ®©y, ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã mét quyÒn hµnh ph¸p m¹nh theo ®óng nghÜ cña nã, mét hµnh ph¸p "®éc lËp"" cã "thùc quúªn". Muèn lµ ®-îc nh- vËy th× viÖc thõ¬ng xuyªn ph¶i tiÕn hµnh ®o lµ c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh sao cho thÝch øng víi nÒn hµnh chÝnh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi trong xu h-íng toµn cÇu ho¸. Tõ c¸c yªu cÇu nªu trªn cho thÊy viÖc hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc ë n-íc ta hiÖn nay lµ mét viÖc lµm rÊt cã ý nghÜa c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. Nã sÏ gi¶i quyÕt ®-îc nhiÒu bøc xóc ®ang ®Æt ra trong qu¸ tr×nh thùc thi quyÒn lùc nµy kh«ng nh÷ng ë trong n-íc mµ nã cßn ®Æt ra trong qu¸ tr×nh hîp t¸c quèc tÕ vµ héi nhËp hiÖn nay. V× vËy theo chóng t«i cÇn ph¶i cã quan ®iÓm chØ ®¹o nhÊt qu¸n, ®óng ®¾n vµ khoa häc còng nhnh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé, kh¶ thi th× míi cã thÓ ®¹t ®-îc môc ®Ých. 3.2. Mét sè ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m hoµn thiÖn quyÒn hµnh ph¸p ë ViÖt Nam hiÖn nay 3.2.1. TiÕp tôc c«ng cuéc c¶i c¸ch Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc Mét nhµ n-íc cã n¨ng lùc h¬n cã thÓ lµ mét nhµ n-íc cã hiÖu qu¶ h¬n, nh-ng hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc kh«ng ph¶i lµ cïng mét sù viÖc. N¨ng lùc trong tr-êng hîp ¸p dông cho c¸c nhµ n-íc lµ kh¶ n¨ng theo ®uæi vµ thóc ®Èy c¸c hµnh ®éng chung mét c¸ch cã hiÖu qu¶ - Nh- luËt ph¸p vµ trËt t-, y tÕ c«ng céng vµ c¬ së h¹ tÇng c¬ b¶n; hiÖu qu¶ lµ kÕt qu¶ cña viÖc sö dông n¨ng lùc ®ã ®Ó ®¸p øng nhu cÇu x· héi ®èi víi nh÷ng hµng hãa nµy. Mét Nhµ n-íc cã thÓ cã n¨ng lùc nh-ng kh«ng cã hiÖu qu¶ l¾m nÕu nh- n¨ng lùc ®ã kh«ng ®-îc sö dông v× lîi Ých cña x· héi [ 72 , tr.16 ]. 3.2.1.1. C¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh Trong nh÷ng n¨m qua viÖc c¶i c¸ch Bé m¸y hµnh chÝnh ®· ®-îc ®Æt ra mét c¸ch th-êng xuyªn, nhÊt lµ tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®Õn nay. ViÖc c¶i c¸ch ®ã ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Giíi h¹n trong viÖc t×m hiÓu vÒ quyÒn hµnh ph¸p trong c¬ cÊu quyÒn lùc ë Nhµ n-íc ViÖt Nam, v× vËy, tr-íc hÕt chóng t«i muèn ®-a ra vµi nÐt vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Bé m¸y hµnh chÝnh tõ h¬n 50 n¨m trë l¹i ®©y. §Ó tõ ®ã m¹nh d¹n ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ cña quyÒn hµnh ph¸p hiÖn nay. Víi h¬n 50 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc theo chóng t«i cã thÓ ph©n kú theo c¸c giai ®o¹n sau: - Bé m¸y hµnh chÝnh giai ®o¹n 1945 - 1954: §©y lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña nÒn hµnh chÝnh Nhµ n-íc ViÖt Nam h¬n 50 n¨m qua (nÒn hµnh chÝnh Nhµ n-íc ViÖt Nam míi), mét nÒn hµnh chÝnh mµ ngay tõ ®Çu ®· thÓ hiÖn b¶n chÊt nhµ n-íc "cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n". Chóng ta ®Òu biÕt tõ sau ngµy tuyªn ng«n ®éc lËp khai sinh ra n-íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa ngµy 02/9/1945. Mét cuéc tæng tuyÓn cö quèc d©n ®ång bµo ®Çu tiªn ®-îc tiÕn hµnh trªn c¶ n-íc ®Ó thµnh lËp ra ChÝnh phñ (Chñ thÓ quan träng nhÊt cña quyÒn hµnh ph¸p - mét yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù h×nh thµnh lªn Bé m¸y hµnh chÝnh Nhµ n-íc). Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ râ: Do tæng tuyÓn cö mµ toµn d©n bÇu ra Quèc Héi. Quèc Héi sÏ cö ra ChÝnh phñ cña toµn d©n. §Æc biÖt víi sù ra ®êi cña b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn - HiÕn ph¸p 1946, c¬ së ph¸p lý cho sù h×nh thµnh nªn bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc ®Çu tiªn víi mét chÝnh thÓ "D©n chñ céng hßa". §iÒu 1 HiÕn ph¸p 1946 quy ®Þnh: "N-íc ViÖt Nam lµ mét n-íc d©n chñ céng hßa. TÊt c¶ quyÒn bÝnh trong n-íc lµ cña toµn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng ph©n biÖt nßi gièng, g¸i, trai, giµu nghÌo, giai cÊp, t«n gi¸o". §iÒu 2 cßn kh¼ng ®Þnh: "§Êt n-íc ViÖt Nam lµ mét khèi thèng nhÊt Trung, Nam, B¾c kh«ng thÓ ph©n chia". Víi nh÷ng quy ®Þnh trªn ®©y ®-îc coi lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng, mét sù ®¶m b¶o ph¸p lý cho tÝnh thèng nhÊt cña bé m¸y hµnh chÝnh. §iÒu 57 HiÕn ph¸p cßn quy ®Þnh: "N-íc ViÖt Nam vÒ ph-¬ng diÖn hµnh chÝnh gåm cã 3 bé: B¾c, Trung, Nam. Mçi bé chia thµnh tØnh, mçi tØnh chia thµnh huyÖn, mçi huyÖn chia thµnh x·". "C¬ quan hµnh chÝnh cao nhÊt cña toµn quèc lµ ChÝnh phñ ViÖt Nam d©n chñ céng hßa" (§iÒu 43). HiÕn ph¸p cßn quy ®Þnh: ChÝnh phñ gåm cã Chñ tÞch n-íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa, Phã chñ tÞch vµ néi c¸c. Néi c¸c cã Thñ t-íng, C¸c Bé tr-ëng, Thø tr-ëng cã thÓ cã Phã Thñ t-íng. Chñ tÞch n-íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa chän trong nghÞ viÖn nh©n d©n... Phã Chñ tÞch n-íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa chän trong nh©n d©n... Nh- vËy vÒ c¬ b¶n ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu sau khi c¸ch m¹ng th¸ng t¸m thµnh c«ng, mét hÖ thèng Bé m¸y hµnh chÝnh ®· ®-îc h×nh thµnh mét c¸ch thèng nhÊt tõ Trung -¬ng xuèng ®Þa ph-¬ng, mµ ng-êi ®øng ®Çu Bé m¸y hµnh chÝnh ë giai ®o¹n nµy lµ Chñ tÞch n-íc (Nguyªn Thñ quèc gia) cã thÓ nãi ®©y lµ mét chÕ ®Þnh thÓ hiÖn rÊt c¬ b¶n vÒ vÞ trÝ còng nh- gi¸ trÞ quyÒn lùc cña hµnh ph¸p (chÕ ®Þnh nguyªn thñ quèc gia ®ång thêi lµ ng-êi ®øng ®Çu hµnh ph¸p ®· ®-îc nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ¸p dông). §Ó t×m hiÓu vÒ Bé m¸y hµnh chÝnh ë giai ®o¹n nµy tr-íc hÕt chóng ta t×m hiÓu vÒ Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc ë Trung -¬ng. - Trung -¬ng cã ChÝnh phñ (c¬ quan hµnh chÝnh cao nhÊt cña toµn quèc). ChÝnh phñ gåm cã Chñ tÞch n-íc, Phã chñ tÞch vµ néi c¸c. Néi c¸c gåm cã Thñ t-íng, c¸c Bé tr-ëng vµ cã thÓ cã Phã thñ t-íng. ë giai ®o¹n nµy ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa cã nhiÒu sù thay ®æi vÒ tªn gäi, còng nh- vÒ sè l-îng c¸c bé nh- sau: - Ngµy 2/9/1945 thµnh lËp ChÝnh phñ l©m thêi; - Ngµy 1/1/1946 ChÝnh phñ l¹i ®-îc ®æi lµ ChÝnh phñ Liªn HiÖp L©m thêi; - Ngµy 2/3/1946 ChÝnh phñ l¹i ®æi thµnh ChÝnh phñ Liªn HiÖp kh¸ng chiÕn; - Vµ tõ sau ngµy 3/11/1946 ®Õn ®Çu n¨m 1955 ChÝnh phñ míi ®-îc thµnh lËp. (Cô Hå ChÝ Minh Chñ tÞch n-íc vµ kiªm thñ t-íng; ¤ng Ph¹m V¨n §ång gi÷ chøc vô Phã Thñ t-íng ChÝnh phñ; vµ néi c¸c gåm cã 12 Bé). VÒ c¬ cÊu c¸c Bé, víi t- c¸ch lµ c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn chuyªn m«n vÒ hµnh ph¸p nªn còng cã sù thay ®æi th-êng xuyªn ®Ó ®¸p øng víi nhiÖm vô cña hµnh ph¸p lóc bÊy giê. VÝ dô: Trong thêi gian ®Çu sè l-îng c¸c Bé lµ 13 bé víi 15 vÞ Bæ tr-ëng (trong ®ã cã Bé tr-ëng ngo¹i giao do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kiªm nhiÖm víi hai Bé tr-ëng kh«ng bé). VÒ sau th× thµnh lËp thªm Bé canh N«ng, Bé néi vô ®æi thµnh Bé C«ng An. Th¸ng 5/1952 th× Ng©n hµng Quèc gia ®-îc thµnh lËp. C¸c thµnh viªn cña ChÝnh phñ l©m thêi (2/9/1945) gåm cã: - Chñ tÞch CPLT, kiªm Bé tr-ëng ngo¹i giao: Cô Hå ChÝ Minh. - Bé tr-ëng Bé néi vô: ¤ng Vâ Nguyªn Gi¸p. - Bé tr-ëng Bé th«ng tin tuyªn truyÒn: ¤ng TrÇn Huy LiÖu. - Bé tr-ëng Bé quèc phßng: ¤ng Chu V¨n TÊn. - Bé tr-ëng Bé Thanh niªn: ¤ng D-¬ng §øc HiÒn. - Bé tr-ëng Bé Bé kinh tÕ quèc gia: ¤ng NguyÔn M¹nh Hµ. - Bé tr-ëng Bé Cøu tÕ x· héi: ¤ng NguyÔn V¨n Tè. - Bé tr-ëng Bé t- ph¸p: ¤ng Vò Träng Kh¸nh. - Bé tr-ëng Bé Y tÕ: ¤ng Ph¹m Ngäc Th¹ch. - Bé tr-ëng Bé giao th«ng c«ng chÝnh: ¤ng §µo Träng Kim. - Bé tr-ëng Bé lao ®éng: ¤ng Lª V¨n HiÕn. - Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh: ¤ng Ph¹m V¨n §ång. - Bé tr-ëng Bé Quèc gia gi¸o dôc: ¤ng Vò §×nh Hße. - Bé tr-ëng kh«ng Bé: ¤ng Cï Huy CËn vµ ¤ng NguyÔn V¨n Xu©n [ 90 , tr 23 ]. Trong giai ®o¹n nµy sè l-îng c¸n Bé còng nh- sè thµnh viªn néi c¸c cã sù thay ®æi cho ®Õn ®Çu n¨m 1955 chóng ta cã ChÝnh phñ míi víi sè thµnh viªn míi. - §èi víi c¬ quan hµnh chÝnh ®Þa ph-¬ng, trong thêi kú nµy nÒn hµnh chÝnh ®-îc h×nh thµnh theo ®Þa giíi hµnh chÝnh mµ HiÕn Ph¸p - 1946 ®· quy ®Þnh: "N-íc ViÖt Nam vÒ ph-¬ng diÖn hµnh chÝnh gåm cã 3 bé: B¾c, Trung, Nam. Mçi bé chia thµnh tØnh, mçi tØnh chia thµnh huyÖn, mçi huyÖn chia thµnh x·" (®iÒu 57). "ë tØnh, thµnh phè, thÞ x· vµ x· cã Héi ®ång nh©n d©n do ®Çu phiÕu phæ th«ng vµ trùc tiÕp bÇu ra. Héi ®ång nh©n d©n tØnh, thµnh phè, thÞ x· hay x· cö ra ñy ban hµnh chÝnh, Bé vµ huyÖn chØ cã UBHC, UBHC Bé do Héi ®ång c¸c tØnh vµ thµnh phè bÇu ra. UBHC huyÖn do Héi ®ång c¸c x· bÇu ra. Tuy nhiªn khi nghiªn cøu vÒ Bé m¸y hµnh chÝnh ë ®Þa ph-¬ng trong thêi kú nµy chóng ta ph¶i dùa trªn hai v¨n b¶n ph¸p lý quan träng, ®©y ®-îc coi lµ c¬ së ph¸p lý ®Çu tiªn vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng. §ã lµ s¾c lÖnh sè 63 ngµy 22/11/1945 vÒ "tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ UBHC x·, huyÖn, tØnh, kú" vµ s¾c lÖnh sè 77 ngµy 21/12/1945 vÒ "tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ UBHC thµnh phè, khu phè". NÕu nh- theo quy ®Þnh cña 2 v¨n b¶n nµy th× Bé m¸y hµnh chÝnh ®Þa ph-¬ng ë giai ®o¹n ®Çu nµy ®-îc tæ chøc theo c¸c cÊp sau: CÊp kú, cÊp tØnh, cÊp huyÖn vµ cÊp x·. ë cÊp kú cã UBHC (do H§ND cña tØnh, thµnh phè thuéc kú bÇu ra, ë cÊp kh«ng cã H§ND). CÊp tØnh cã H§ND vµ UBHC (UBHC do H§ND tØnh bÇu ra). CÊp huyÖn cã UBHC (do H§ND c¸c x· trong huyÖn bÇu ra, cÊp huyÖn kh«ng cã H§ND). CÊp c¬ së lµ chÝnh quyÒn x· cã H§ND vµ UBHC. §èi víi cÊp thµnh phè vµ khu phè, do xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña thµnh phè vµ khu phè nªn viÖc quy ®Þnh vÒ c¬ cÊu Bé m¸y hµnh chÝnh cã kh¸c víi tØnh, huyÖn vµ x· (t×m hiÓu thªm s¾c lÖch 77 ngµy 21/12/1945). Nh- vËy ë vµo giai ®o¹n nµy, bé m¸y hµnh chÝnh ë ®Þa ph-¬ng còng ®· ®-îc thiÕt lËp, ®Ó tõng b-íc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc. Trong giai ®o¹n nµy do hoµn c¶nh lÞch sö nªn mÆc dï Bé m¸y hµnh chÝnh (nhÊt lµ ë Trung -¬ng cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh, song nh×n chung mét hÖ thèng Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc ViÖt Nam ®· ®-îc thiÕt lËp ®Çu tiªn ë khu vùc §«ng Nam ¸. Nã lµ thµnh qu¶ cña c«ng cuéc gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam, ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn ng-êi d©n ®-îc thùc hiÖn quyÒn lùc cña m×nh th«ng qua Bé m¸y hµnh chÝnh, chñ thÓ cña quyÒn hµnh ph¸p. - Bé m¸y hµnh chÝnh giai ®o¹n 1955 - 1975 §©y lµ giai ®o¹n xÐt vÒ mÆt lÞch sö th× ®ã lµ thêi kú mµ §¶ng vµ Nhµ n-íc ta tiÕn hµnh ®ång thêi hai cuéc c¸ch m¹ng, ®ã lµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt n-íc nhµ, (chóng t«i chØ t×m hiÓu bé m¸y hµnh chÝnh ë miÒn B¾c XHCN). Khi t×m hiÓu vÒ bé m¸y hµnh chÝnh ë thêi kú nµy chóng ta ph¶i thÊy ®-îc nhiÖm vô träng t©m cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, bëi lÏ hµnh chÝnh "phô thuéc" vµo chÝnh trÞ v× vËy bé m¸y hµnh chÝnh ë ®©y ph¶i phôc vô cho sù nghiÖp x©y dùng CNXH b¶o vÖ thµnh qu¶ c¸ch m¹ng, x©y dùng ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ ®Ó miÒn B¾c XHCN trë thµnh hËu ph-¬ng v÷ng ch¾c cho c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë miÒn Nam, tiÕn tíi thèng nhÊt ®Êt n-íc. §Ó hoµn thµnh tèt nh÷ng nhiÖm vô míi ®-îc ®Æt ra ë giai ®o¹n nµy HiÕn ph¸p 1959 ®· ra ®êi, c¬ së ph¸p lý míi cho sù h×nh thµnh vÒ tæ chøc còng nh- nh÷ng nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña bé m¸y hµnh chÝnh. Tuy nhiªn tr-íc ®ã (tr-íc khi cã HiÕn ph¸p 1959) th× Bé m¸y hµnh chÝnh còng ®· cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nh÷ng nhiÖm vô míi ®ã. VÝ dô ë Trung -¬ng, ChÝnh phñ còng ®· cã sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu, thµnh phÇn nh- tõ kú häp thø 5 Quèc héi khãa I ngµy 20/9/1955 ®Õn kú häp thø 10 Quèc héi khãa I ngµy 27/5/1959 c¬ cÊu thµnh phÇn ChÝnh phñ ®-îc më réng nh- sau: - Chñ tÞch n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa: Cô Hå ChÝ Minh. - Thñ T-íng kiªm Bé tr-ëng Bé Ngo¹i giao: ¤ng Ph¹m V¨n §ång. - Phã Thñ t-íng kiªm Bé tr-ëng Bé Néi vô: ¤ng Phan KÕ To¹i. - Phã Thñ t-íng kiªm Bé tr-ëng Bé Quèc phßng: ¤ng Vâ Nguyªn Gi¸p. - Phã Thñ t-íng: ¤ng Tr-êng Trinh. - Phã Thñ t-íng: ¤ng Ph¹m Hïng. Vµ hµng lo¹t c¸c Bé nh-: Bé C«ng An; Gi¸o dôc; Tµi chÝnh; Giao th«ng vµ B-u ®iÖn; Thñy lîi vµ KiÕn tróc; C«ng nghiÖp; Th-¬ng nghiÖp; Néi th-¬ng; Ngo¹i th-¬ng; Y tÕ; Lao ®éng; T- ph¸p; V¨n hãa; Bé th-¬ng binh;